ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๓)

                       ๙. ปฐมโกสลสุตฺตวณฺณนา
     [๒๙] นวเม ยาวตาติ ยตฺตกา. กาสีโกสลาติ กาสีโกสลชนปทา. อตฺเถว.
อญฺญถตฺตนฺติ ฐิตสฺส อญฺญถตฺตํ อตฺถิเยว. อตฺถิ วิปริณาโมติ มรณํปิ อตฺถิเยว.
ตสฺมึปิ นิพฺพินฺทตีติ ตสฺมึปิ สมฺปตฺติชาเต อุกฺกณฺฐติ. อคฺเค วิรชฺชตีติ
สมฺปตฺติยา อคฺเค โกสลราชภาเวปิ วิรชฺชติ. ปเคว หีนสฺมินฺติ ปฐมตรํเยว หีเน
อิตฺตรมนุสฺสานํ ปญฺจกามคุณชาเต.
     มโนมยาติ ฌานมเนน นิพฺพตฺตา. พาราณเสยฺยกนฺติ พาราณสิยํ อุปฺปนฺนํ.
ตตฺถ กิร กปฺปาโสปิ มุทุ, สุตฺตกนฺติกาโยปิ ตนฺตวายาปิ เฉกา, อุทกมฺปิ สุจิ
สินิทฺธํ. อุภโตภาควิมฏฺฐนฺติ ทฺวีสุปิ ปสฺเสสุ มฏฺฐํ มุทุ สินิทฺธํ ขายติ.
จตสฺโส ปฏิปทา โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสิกา กถิตา. สญฺญาสุ ปฐมา กามาวจรสญฺญา ทุติยา
รูปาวจรสญฺญา, ตติยา โลกุตฺตรสญฺญา, จตุตฺถา อากิญฺจญฺญายตนสญฺญา. ยสฺมา
ปน สา สญฺญา อคฺคาติ อาคตา, ตโต ปรํ สญฺญาปญฺญตฺติ นาม นตฺถิ,
ตสฺมา อคฺคาติ วุตฺตา.
     พาหิรกานนฺติ สาสนโต พหิทฺธา ปวตฺตานํ. โน จสฺสํ โน จ เม สิยาติ
สเจ อหํ อตีเต นาภวิสฺสํ, เอตรหิปิ เม อยํ อตฺตภาโว น สิยา. น ภวิสฺสามิ
น เม ภวิสฺสตีติ สเจปิ อนาคเต น ภวิสฺสามิ, น จ เม กิญฺจิ ปลิโพธชาตํ ภวิสฺสติ.
อคฺเค วิรชฺชตีติ อุจฺเฉททิฏฺฐิยํ วิรชฺชติ. อุจฺเฉททิฏฺฐิ หิ อิธ นิพฺพานสฺส
สนฺตตฺตา อคฺคนฺติ ชาตา.
     ปรมยกฺขวิสุทฺธินฺติ อุตฺตมสตฺเต วิสุทฺธึ. ๑- เนวสญฺญานาสญฺญายตนสมาปตฺติยา
เอตํ อธิวจนํ. อากิญฺจญฺญายตนญฺหิ วิปสฺสนาปทฏฺฐานตฺตา อคฺคํ นาม ชาตํ,
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. ปรมตฺถวิสุทฺธินฺติ อุตฺตมตฺถวิสุทฺธึ
เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ ทีฆายุกตฺตาติ. ๑- ปรมทิฏฺฐธมฺมนิพฺพานนฺติ อิมสฺมิญฺเญว
อตฺตภาเว ปรมนิพฺพานํ. อนุปาทาวิโมกฺโขติ จตูหิ อุปาทาเนหิ อคฺคเหตฺวา จิตฺตสฺส
วิโมกฺโข. อรหตฺตสฺเสเวตํ นามํ. ปริญฺญนฺติ สมติกฺกมํ. ตตฺถ ภควา ปฐมชฺฌาเนน
กามานํ ปริญฺญํ ปญฺญเปติ, อรูปาวจรชฺฌาเนหิ ๒- รูปานํ ปริญฺญํ ปญฺญาเปติ,
อนุปาทานิพฺพาเนน เวทนานํ ปริญฺญํ ปญฺญาเปติ. นิพฺพานญฺหิ สพฺพเวทยิตปฺ-
ปหานตฺตา เวทนานํ ปริญฺญา นาม. อนุปาทาปรินิพฺพานนฺติ อปจฺจยปรินิพฺพานํ.
อิทํ ปน สุตฺตํ กเถนฺโต ภควา อนภิรติปีฬิตานิ ปญฺจภิกฺขุสตานิ ทิสฺวา เตสํ
อนภิรติวิโนทนตฺถํ กเถสิ. เตปิ อนภิรตึ วิโนเทตฺวา เทสนานุสาเรน ญาณํ
เปเสตฺวา โสตาปนฺนา หุตฺวา อปรภาเค วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณึสูติ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้า ๓๓๘-๓๓๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=7604&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=7604&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=24&i=29              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=24&A=1448              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=24&A=1294              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=24&A=1294              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_24

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]