ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๓)

                         ๗. มชฺเฌสุตฺตวณฺณนา
     [๖๑] สตฺตเม ปรายเน เมตฺเตยฺยปเญฺหติ ปรายนสมาคมมฺหิ เมตฺเตยฺยมาณวสฺส
ปเญฺห.  อุภนฺเต ๒- วิทิตฺวานาติ เทฺว อนฺเต เทฺว โกฏฺฐาเส ชานิตฺวา.
มชฺเฌ มนฺตา น ลิมฺปตีติ มนฺตา วุจฺจติ ปญฺญา, ตาย อุโภ อนฺเต วิทิตฺวา
มชฺเฌ น ลิมฺปติ, เวมชฺฌฏฺฐาเน น ลิมฺปติ. สิพฺพนิมจฺจคาติ สิพฺพนิสงฺขาตํ
ตณฺหํ อตีโต. ผสฺโสติ ผสฺสวเสน นิพฺพตฺตตฺตา อยํ อตฺตภาโว. เอโก อนฺโตติ
อยเมโก โกฏฺฐาโส. ผสฺสสมุทโยติ ผสฺโส สมุทโย อสฺสาติ ผสฺสสมุทโย, อิมสฺมึ
อตฺตภาเว กตกมฺมผสฺสปจฺจยา นิพฺพตฺโต อนาคตตฺตภาโว. ทุติโย อนฺโตติ ทุติโย
@เชิงอรรถ:  สี. จิริฬิยสทฺโทติ จิริยสทฺโท   ฉ.ม. อุโภนฺเต
โกฏฺฐาโส. ผสฺสนิโรโธติ นิพฺพานํ. มชฺเฌติ สิพฺพนิตณฺหํ เฉตฺวา
ทฺวิธากรณฏฺเฐน นิพฺพานํ มชฺเฌ นาม โหติ ตณฺหา หิ นํ สิพฺพตีติ ตณฺหา ตํ
อตฺตภาวทฺวยสงฺขาตํ ผสฺสญฺจ ผสฺสสมุทยญฺจ สิพฺพติ ฆฏฺเฏติ. กึการณา? ตสฺส
ตสฺเสว ภวสฺส อภินิพฺพตฺติยา. ยทิ หิ ตณฺหา น สิพฺเพยฺย, ตสฺส ตสฺเสว
ภวสฺส นิพฺพตฺติ น ภเวยฺย. อิมสฺมึ ฐาเน โกฏิมชฺฌิกูปมํ คณฺหนฺติ. ทฺวินฺนญฺหิ
กณฺฑานํ เอกโต กตฺวา มชฺเฌ สุตฺเตน สํสิพฺพิตานํ โกฏิ มชฺฌนฺติ วุจฺจติ.
สุตฺเต ฉินฺเน อุโภ กณฺฑานิ อุภโต ปตนฺติ. เอวเมตฺถ กณฺฑทฺวยํ วิย  วุตฺตปฺปการา
เทฺว อนฺตา. สิพฺพิตฺวา ฐิตสุตฺตํ วิย ตณฺหา, สุตฺเต ฉินฺเน กณฺฑทฺวยสฺส
อุภโตปตนํ วิย ตณฺหาย นิรุทฺธาย อนฺตทฺวยํ นิรุทฺธเมว โหติ. เอตฺตาวตาติ เอตฺตเกน
อิมินา อุโภ อนฺเต วิทิตฺวา ตณฺหาย มชฺเฌ อนุปลิตฺตภาเวน อภิญฺเญยฺยํ
จตุสจฺจธมฺมํ อภิชานาติ นาม, ตีรณปริญฺญาย จ ปหานปริญฺญาย จ ปริชานิตพฺพํ
โลกิยสจฺจทฺวยํ ปริชานาติ นาม. ทิฏฺเฐว ธมฺเมติ อิมสฺมิญฺเญว อตฺตภาเว.
ทุกฺขสฺสนฺตกโร โหตีติ วฏฺฏทุกฺขสฺส โกฏิกโร ปริจฺเฉทปริวฏุมกโร โหติ นาม.
     ทุติยวาเร ติณฺณํ กณฺฑานํ วเสน อุปมา เวทิตพฺพา. ติณฺณญฺหิ กณฺฑานํ
สุตฺเตน สํสิพฺพิตานํ สุตฺเต ฉินฺเน ตีณิ กณฺฑานิ ตีสุ ฐาเนสุ ปตนฺติ, เอวเมตฺถ
กณฺฑตฺตยํ  วิย อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนา ขนฺธา, สุตฺตํ วิย ตณฺหา. สา หิ
อตีตํ ปจฺจุปฺปนฺเนน, ปจฺจุปฺปนฺนญฺจ อนาคเตน สทฺธึ สิพฺพติ. สุตฺเต ฉินฺเน
กณฺฑตฺตยสฺส ตีสุ ฐาเนสุ ปตนํ วิย ตณฺหาย นิรุทฺธาย อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนา
ขนฺธา นิรุทฺธาว โหนฺติ.
     ตติยวาเร อทุกฺขมสุขา มชฺเฌติ ทฺวินฺนํ เวทนานํ อนฺตรฏฺฐกภาเวน มชฺเฌ.
สุขํ หิ ทุกฺขสฺส, ทุกฺขํ วา สุขสฺส อนฺตรํ นาม นตฺถิ. ตณฺหา สิพฺพินีติ
เวทนาสุ นนฺทิราโค เวทนานํ อุปจฺเฉทํ นิวาเรตีติ ตา สิพฺพติ นาม.
     จตุตฺถวาเร วิญฺญาณํ มชฺเฌติ ปฏิสนฺธิวิญฺญาณํปิ เสสวิญฺญาณํปิ ๑- นาม
รูปปจฺจยสมุทาคตตฺตา นามรูปานํ มชฺเฌ นาม.
     ปญฺจมวาเร วิญฺญาณํ มชฺเฌติ กมฺมวิญฺญาณํ มชฺเฌ, อชฺฌตฺติกายตเนสุ
วา มนายตเนน กมฺมสฺส คหิตตฺตา อิธ ยงฺกิญฺจิ วิญฺญาณํ มชฺเฌ นาม, มโนทฺวาเร
วา อาวชฺชนสฺส อชฺฌตฺติกายตนนิสฺสิตตฺตา ชวนวิญฺญาณํ มชฺเฌ นาม.
     ฉฏฺฐวาเร สกฺกาโยติ เตภูมิกวฏฺฏํ. สกฺกายสมุทโยติ สมุทยสจฺจํ.
สกฺกายนิโรโธติ นิโรธสจฺจํ. ปริยาเยนาติ เตน เตน การเณน. เสสํ สพฺพตฺถ
วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้า ๑๔๕-๑๔๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=3286&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=3286&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=22&i=332              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=22&A=9368              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=22&A=9408              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=22&A=9408              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_22

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]