ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๓)

                       ๑๐. นิสฺสารณียสุตฺตวณฺณนา
     [๒๐๐] ทสเม นิสฺสารณียาติ นิสฺสฏา วิสญฺญุตฺตา. ธาตุโยติ อตฺตสุญฺญ-
สภาวา. กามํ มนสิกโรโตติ กามํ มนสิกโรนฺตสฺส, อสุภชฺฌานโต วุฏฺฐาย อคทํ
คเหตฺวา วิสํ วีมํสนฺโต วิย วีมํสนตฺถํ กามาภิมุขํ จิตฺตํ เปเสนฺตสฺสาติ อตฺโถ.
น ปกฺขนฺทตีติ น ปวิสติ. น ปสีทตีติ ปสาทํ นาปชฺชติ. น สนฺติฏฺฐตีติ
น ปติฏฺฐหติ. น วิมุจฺจตีติ นาธิมุจฺจติ. ยถา ปน กุกฺกุฏปตฺตํ  วา นฺหารุททฺทุลํ
วา อคฺคิมฺหิ ปกฺขิตฺตํ ปฏิลียติ ปฏิกุฏติ ปฏิวฏฺฏติ น สมฺปสารียติ, เอวํ
ปฏิลียติ น สมฺปสารียติ. เนกฺขมฺมํ โข ปนาติ อิธ เนกฺขมฺมํ นาม อสุเภสุ ปฐมชฺ-
ฌานํ, ตทสฺส ๒- มนสิกโรโต จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ. ตสฺส ตํ จิตฺตนฺติ ตสฺส ตํ
อสุภชฺฌานจิตฺตํ. สุคตนฺติ โคจเร คตตฺตา สุฏฺฐุ คตํ. สุภาวิตนฺติ อหานภาคิยตฺตา
สุฏฺฐุ ภาวิตํ. สุวุฏฺฐิตนฺติ กามโต วุฏฺฐิตํ. สุวิมุตฺตนฺติ กาเมหิ สุฏฺฐุ
วิมุตฺตํ. กามปจฺจยา อาสวา นาม กามเหตุกา จตฺตาโร อาสวา. วิฆาตาติ
ทุกฺขา. ปริฬาหาติ กามราคปริฬาหา. น โส ตํ เวทนํ เวทิยตีติ โส ตํ
กามเวทนํ วิฆาตปริฬาหเวทนญฺจ น เวทิยติ. อิทมกฺขาตํ กามานํ นิสฺสรณนฺติ
อิทํ อสุภชฺฌานํ กาเมหิ นิสฺสฏตฺตา กามานํ นิสฺสรณนฺติ อกฺขาตํ. โย ปน
ตํ ฌานํ ปาทกํ กตฺวา สงฺขาเร สมฺมสนฺโต ตติยมคฺคํ ปตฺวา อนาคามิผเลน
นิพฺพานํ ทิสฺวา "ปุน กามา นาม นตฺถี"ติ ชานาติ. ตสฺส จิตฺตํ อจฺจนฺตนิสฺสรณ-
เมว. เสสปเทสุปิ เอเสว นโย.
     อยํ ปน วิเสโส:- ทุติยวาเร เมตฺตาฌานานิ พฺยาปาทสฺส นิสฺสรณํ นาม.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. น กาลวสฺสนฺติ   ฉ.ม. ตมสฺส
ตติยวาเร กรุณาฌานานิ วิหึสาย นิสฺสรณํ นาม. จตุตฺถวาเร อรูปชฺฌานานิ
รูปานํ นิสฺสรณํ นาม. อจฺจนฺตนิสฺสรณญฺเจตฺถ อรหตฺตผลํ โยเชตพฺพํ.
ปญฺจมวาเร สกฺกายํ มนสิกโรโตติ สุทฺธสงฺขาเร ปริคฺคณฺหิตฺวา อรหตฺตปฺปตฺตสฺส
สุกฺขวิปสฺสกสฺส ผลสมาปตฺติโต วุฏฺฐาย วีมํสนตฺถํ ปญฺจุปาทานกฺขนฺธาภิมุขํ
จิตฺตํ เปเสนฺตสฺส. อิทมกฺขาตํ สกฺกายสฺส นิสฺสรณนฺติ อิทํ อรหตฺตมคฺเคน จ ผเลน
จ นิพฺพานํ ทิสฺวา ฐิตสฺส ภิกฺขุโน "ปุน สกฺกาโย นตฺถี"ติ อุปฺปนฺนอรหตฺตผล-
สมาปตฺติจิตฺตํ สกฺกายสฺส นิสฺสรณนฺติ อกฺขาตํ. อิทานิ เอวํ สกฺกายนิสฺสรณนิโรธํ
ปตฺวา ฐิตสฺส ขีณาสวสฺส วณฺณํ กเถนฺโต ตสฺส กามนนฺทีปิ นานุเสตีติอาทิมาห. ตตฺถ
นานุเสตีติ น นิพฺพตฺตติ. อนนุสยาติ อนิพฺพตฺติยา. เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติ.
                        พฺราหฺมณวคฺโค ปญฺจโม.
                       จตุตฺถปณฺณาสโก นิฏฺฐิโต.
                         ---------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้า ๘๒-๘๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=1840&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=1840&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=22&i=200              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=22&A=5677              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=22&A=5751              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=22&A=5751              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_22

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]