ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๒)

                         ๑๔. ๔. ปุคฺคลวคฺค
                        ๑. สํโยชนสุตฺตวณฺณนา
     [๑๓๑] จตุตฺถสฺส ปฐเม อุปปตฺติปฏิลาภิยานีติ เยหิ อนฺตรา อุปปตฺตึ ปฏิลภติ.
ภวปฏิลาภิยานีติ อุปปตฺติภวสฺส ปฏิลาภาย ปจฺจยานิ. สกทาคามิสฺสาติ อิทํ
อปฺปหีนสํโยชเนสุ อริเยสุ อุตฺตมโกฏิยา คหิตํ. ยสฺมา ปน อนฺตราปรินิพฺพายิสฺส
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. สีลํ      สี. พลินา
อนฺตรา อุปปตฺติ นตฺถิ, ยํ ปน โส ตตฺถ ฌานํ สมาปชฺชติ, ตํ กุสลตฺตา
"อุปปตฺติภวสฺส ปจฺจโย"เตฺวว สงฺขฺยํ คจฺฉติ. ตสฺมาสฺส "อุปปตฺติปฏิลาภิยานิ
สํโยชนานิ ปหีนานิ, ภวปฏิลาภิยานิ สํโยชนานิ อปฺปหีนานี"ติ วุตฺตํ. โอรมฺภาคิเยสุ
จ อปฺปหีนํ อุปาทาย สกทาคามิสฺส อวิเสเสน "โอรมฺภาคิยานิ สํโยชนานิ
อปฺปหีนานี"ติ วุตฺตํ. เสสเมตฺถ อุตฺตานเมว.
                        ๒. ปฏิภาณสุตฺตวณฺณนา
     [๑๓๒] ทุติเย ยุตฺตปฏิภาโณ โน มุตฺตปฏิภาโณติ ปญฺหํ กเถนฺโต ยุตฺตเมว
กเถติ, สีฆํ ปน น กเถติ, สณิกเมว กเถตีติ อตฺโถ. อิมินา นเยน สพฺพปทานิ
เวทิตพฺพานิ.
                       ๓. อุคฺฆฏิตญฺญูสุตฺตวณฺณนา
     [๑๓๓] ตติเย จตุนฺนมฺปิ ปุคฺคลานํ อิมินา สุตฺเตน วิเสโส เวทิตพฺโพ:-
              "กตโม จ ปุคฺคโล อุคฺฆฏิตญฺญู, ยสฺส ปุคฺคลสฺส สห
         อุทาหฏเวลาย ธมฺมาภิสมโย โหติ, อยํ วุจฺจติ ปุคฺคโล อุคฺฆฏิตญฺญู.
         กตโม จ ปุคฺคโล วิปจิตญฺญู, ยสฺส ปุคฺคลสฺส วิตฺถาเรน อตฺเถ
         วิภชิยมาเน ธมฺมาภิสมโย โหติ, อยํ วุจฺจติ ปุคฺคโล วิปจิตญฺญู.
         กตโม จ ปุคฺคโล เนยฺโย, ยสฺส ปุคฺคลสฺส อุทฺเทสโต ปริปุจฺฉโต
         โยนิโสมนสิกโรโต กลฺยาณมิตฺเต เสวโต ภชโต ปยิรุปาสโต อนุ-
         ปุพฺเพน ธมฺมาภิสมโย โหติ, อยํ วุจฺจติ ปุคฺคโล เนยฺโย. กตโม
         จ ปุคฺคโล ปทปรโม, ยสฺส ปุคฺคลสฺส พหุมฺปิ สุณโต พหุมฺปิ
         ภณโต พหุมฺปิ ธารยโต พหุมฺปิ วาจยโต น ตาย ชาติยา ธมฺมา-
         ภิสมโย โหติ, อยํ วุจฺจติ ปุคฺคโล ปทปรโมติ ๑-
@เชิงอรรถ:  อภิ. ปุ. ๓๖/๑๕๑/๑๕๒ จตุกฺกปุคฺคลปญฺญตฺติ
                       ๔. อุฏฺฐานผลสุตฺตวณฺณนา
     [๑๓๔] จตุตฺเถ อุฏฺฐานวิริเยเนว ทิวสํ วีตินาเมตฺวา ตสฺส นิสฺสนฺทผลมตฺตํ
กิญฺจิเทว ลภิตฺวา ชีวิกํ กปฺเปติ, ตํ ปน อุฏฺฐานํ อาคมฺม กิญฺจิ ปุญฺญผลํ
น ปฏิลภติ, อยํ อุฏฺฐานผลูปชีวี น กมฺมผลูปชีวี นาม. จาตุมฺมหาราชิเก
ปน เทเว อาทึ กตฺวา สพฺเพปิ เทวา อุฏฺฐานวิริเยน วินา ปุญฺญผลสฺเสว อุปชีวนโต
กมฺมผลูปชีวิโน น อุฏฺฐานผลูปชีวิโน นาม. ราชราชมหามตฺตาทโย อุฏฺฐานผลูปชีวิโน
จ กมฺมผลูปชีวิโน จ. เนรยิกสตฺตา เนว อุฏฺฐานผลูปชีวิโน น กมฺมผลูปชีวิโน.
อิมสฺมึ สุตฺเต ปุญฺญผลเมว กมฺมผลนฺติ อธิปฺเปตํ, ตญฺจ เตสํ นตฺถิ.
                        ๕. สาวชฺชสุตฺตวณฺณนา
     [๑๓๕] ปญฺจเม ปฐโม อนฺธพาลปุถุชฺชโน, ทุติโย อนฺตรนฺตรา กุสลการโก
โลกิยปุถุชฺชโน, ตติโย โสตาปนฺโน, สกทาคามิอนาคามิโนปิ เอเตเนว สงฺคหิตา.
จตุตฺโถ ขีณาสโว. โส หิ เอกนฺเตเนว อนวชฺโช.
                        ๖-๗. สีลสุตฺตาทิวณฺณนา
     [๑๓๖-๑๓๗] ฉฏฺเฐ ปฐโม โลกิยมหาชโน, ทุติโย สุกฺขวิปสฺสโก โสตาปนฺโน
จ สกทาคามี จ, ตติโย อนาคามี. โส หิ ยสฺมา ตํขณิกมฺปิ อุปปตฺตินิมิตฺตกํ
ฌานํ ปฏิลภติเยว, ตสฺมา สุกฺขวิปสฺสโกปิ สมาธิสฺมึ ปริปูรการีเยว. จตุตฺโถ
ขีณาสโวเยว. โส หิ สพฺเพสํ ลีลาทีนํ ปจฺจนีกานํ ปหีนตฺตา สพฺพตฺถ ปริปูรการี
นาม. สตฺตเมปิ ฉฏฺเฐ วุตฺตนเยเนว ปุคฺคลปริจฺเฉโท เวทิตพฺโพ.
                        ๘. นิกฺกฏฺฐสุตฺตวณฺณนา
     [๑๓๘] อฏฺฐเม นิกฺกฏฺฐกาโยติ นิคฺคตกาโย. ๑- อนิกฺกฏฺฐจิตฺโตติ
อนุปวิฏฺฐจิตฺโต. กาเยเนว คามโต นิกฺขนฺโต, จิตฺเตน อรญฺเญ วสนฺโตปิ คามเมว
ปวิฏฺโฐติ วุตฺตํ โหติ. อิมินา นเยน สพฺพตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพ.
@เชิงอรรถ:  ม. วิคตกาโย
                        ๙. ธมฺมกถิกสุตฺตวณฺณนา
     [๑๓๙] นวเม อสหิตนฺติ อตฺเถน อสํยุตฺตํ. น กุสลา โหตีติ อจฺเฉกา ๑-
โหติ. สหิตาสหิตสฺสาติ อตฺถนิสฺสิตสฺส วา อนิสฺสิตสฺส วา. เอวํ สพฺพตฺถ อตฺโถ
เวทิตพฺโพ.
                         ๑๐. วาทีสุตฺตวณฺณนา
     [๑๔๐] ทสเม อตฺถโต ปริยาทานํ คจฺฉตีติ อฏฺฐกถํ ปุจฺฉิโต ปริยาทานํ
ปริกฺขยํ คจฺฉติ, กเถตุํ น สกฺโกติ. โน พฺยญฺชนโตติ พฺยญฺชนํ ปนสฺส ปวตฺตติ
น ปริยาทิยติ. เอเสว นโย สพฺพตฺถาติ.
                         ปุคฺคลวคฺโค จตุตฺโถ.
                        ----------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๓๗๙-๓๘๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=8741&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=8741&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=21&i=131              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=21&A=3712              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=21&A=3841              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=21&A=3841              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_21

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]