ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๒)

หน้าที่ ๓๓๖.

๖. โทณสุตฺตวณฺณนา [๓๖] ฉฏฺเฐ อนฺตรา จ อุกฺกฏฺฐํ อนฺตรา จ เสตพฺยนฺติ เอตฺถ อุกฺกฏฺฐาติ อุกฺกาหิ ธาริยมานาหิ มาปิตตฺตา เอวํลทฺธโวหารํ นครํ. เสตพฺยนฺติ อตีเต กสฺสปสฺส สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ชาตนครํ. อนฺตราสทฺโท ปน การณกฺขณจิตฺต- เวมชฺฌวิวราทีสุ วตฺตติ. "ตทนนฺตรํ ๑- โก ชาเนยฺย อญฺญตฺร ตถาคตา"ติ ๒- จ, "ชนา สงฺคมฺม มนฺเตนฺติ, มญฺจ ตญฺจ กิมนฺตรนฺ"ติ ๓- จ อาทีสุ หิ การเณ. "อทฺทสา มํ ภนฺเต อญฺญตรา อิตฺถี วิชฺชนฺตริกาย ภาชนํ โธวนฺตี"ติอาทีสุ ๔- ขเณ. "วสฺสนฺตรโต น สนฺติ โกปา"ติอาทีสุ ๕- จิตฺเต. "อนฺตรา โวสานมาปาที"ติอาทีสุ ๖- เวมชฺเฌ. "อปิ จายํ ตโปทา ทฺวินฺนํ มหานิรยานํ อนฺตริกาย อาคจฺฉตี"ติอาทีสุ ๗- วิวเร. สฺวายมิธ วิวเร วตฺตติ. ตสฺมา อุกฺกฏฺฐาย จ เสตพฺยสฺส จ วิวเรติ เอวเมตฺถ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพ. อนฺตราสทฺเทน ปยุตฺตตฺตา ๘- อุปโยควจนํ กตํ. เอทิเสสุ จ ฐาเนสุ อกฺขรจินฺตกา "อนฺตรา คามญฺจ นทิญฺจ ยาตี"ติ เอวํ เอกเมตฺถ อนฺตราสทฺทํ ปยุญฺชนฺติ, ๙- โส ทุติยปเทนปิ โยเชตพฺโพ โหติ, อโยชิยมาเน อุปโยควจนํ น ปาปุณาติ. อิธ ปน โยเชตฺวา เอวํ วุตฺโตติ. ๑๐- อทฺธานมคฺคปฏิปนฺโน โหตีติ อทฺธานสงฺขาตํ มคฺคํ ปฏิปนฺโน โหติ, ทีฆมคฺคนฺติ อตฺโถ. กสฺมา ปฏิปนฺโนติ? ตํทิวสํ กิร ภควา อิทํ อทฺทส "มยิ ตํ มคฺคํ ปฏิปนฺเน โทณพฺราหฺมโณ มม ปทเจติยานิ ปสฺสิตฺวา ปทานุปทิโก หุตฺวา มม นิสินฺนฏฺฐานํ อาคนฺตฺวา ปญฺหํ ปุจฺฉิสฺสติ, อถสฺสาหํ เอกํ สจฺจธมฺมํ ๑๑- เทสิสฺสามิ, พฺราหฺมโณ ตีณิ สามญฺญผลานิ ปฏิวิชฺฌิตฺวา ทฺวาทสปาทสหสฺสปริมาณํ @เชิงอรรถ: ฉ.ม. ตทนฺตรํ องฺ. ฉกฺก. ๒๒/๓๑๕/๓๙๑ ธมฺมิกวคฺค (สฺยา) @ สํ. ส. ๑๕/๒๒๘/๒๔๒ กุลฆรณีสุตฺต ม. ม. ๑๓/๑๔๙/๑๒๒ ลฏุกิโกปมสุตฺต @ ขุ. อุ. ๒๕/๒๐/๑๑๙ ภทฺทิยสุตฺต ม.มู. ๑๒/๓๐๗-๘/๒๗๓-๔ มหาสาโรปมสุตฺต @ วิ.มหาวิ. ๑/๒๓๑/๑๖๔ ปาราชิกกณฺฑ ฉ.ม. ปน ยุตฺตตฺตา @ ฉ.ม. ปยุชฺชนฺติ ๑๐ ฉ.ม. วุตฺโต ๑๑ สี. จตุสจฺจธมฺมํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๗.

โทณคชฺชิตํ นาม วณฺณํ วณฺเณตฺวา ๑- มยิ ปรินิพฺพุเต สกลชมฺพูทีเป อุปฺปนฺนํ มหากลหํ วูปสเมตฺวา ธาตุโย ภาเชสฺสตี"ติ. อิมินา การเณน ปฏิปนฺโน. โทโณปิ สุทํ พฺราหฺมโณติ โทณพฺราหฺมโณปิ ตโย เวเท ปคุเณ กตฺวา ปญฺจสเต มาณวเก สิปฺปํ วาเจนฺโต ตํทิวสํ ปาโตว วุฏฺฐาย สรีรปฏิชคฺคนํ กตฺวา สตคฺฆนิกํ ๒- นิวาเสตฺวา ปญฺจสตคฺฆนิกํ เอกํสวรคตํ ๓- กตฺวา อามุตฺตยญฺญสุตฺโต รตฺตวฏฺฏิกา ๔- อุปาหนา อาโรหิตฺวา ปญฺจสตมาณวกปริวาโร ตเมว มคฺคํ ปฏิปชฺชิ. ตํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ. ปาเทสูติ ปาเทหิ อกฺกนฺตฏฺฐาเนสุ. จกฺกานีติ ลกฺขณจกฺกานิ. กึ ปน ภควโต คจฺฉนฺตสฺส อกฺกนฺตฏฺฐาเน ปทํ ปญฺญายตีติ? น ปญฺญายติ. กสฺมา? สุขุมตฺตา มหาพลวตฺตา มหาชนานุคฺคเหน จ. พุทฺธานญฺหิ สุขุมจฺฉวิตาย อกฺกนฺตฏฺฐานํ ตูลปิจุนา ๕- ปติฏฺฐิตฏฺฐานํ วิย โหติ, ปทวลญฺโช น ปญฺญายติ. ยถา จ พลวโต วาตชสินฺธวสฺส ปทุมินิปตฺเตปิ อกฺกนฺตมตฺตเมว โหติ, เอวํ มหา- พลวตาย ตถาคเตน อกฺกนฺตฏฺฐานํ อกฺกนฺตมตฺตเมว โหติ, น ตตฺถ ปทวลญฺโช ปญฺญายติ. พุทฺธานญฺจ อนุปทํ มหาชนกาโย คจฺฉติ, ตสฺส ๖- สตฺถุ ปทวลญฺชํ ทิสฺวา มทฺทิตุํ อวิสหนฺตสฺส คมนวิจฺเฉโท ภเวยฺย. ตสฺมา อกฺกนฺตอกฺกนฺตฏฺฐาเน โยปิ ปทวลญฺโช ภเวยฺย, โส อนฺตรธายเตว. โทโณ ปน พฺราหฺมโณ ตถาคตสฺส อธิฏฺฐานวเสน ปสฺสิ. ภควาปิ ยสฺส ปทเจติยํ ทสฺเสตุกาโม โหติ, ตํ อารพฺภ "อสุโก นาม ปสฺสตู"ติ อธิฏฺฐาติ. ตสฺมา มาคณฺฑิยพฺราหฺมโณ วิย อยมฺปิ พฺราหฺมโณ ตถาคตสฺส อธิฏฺฐานวเสน อทฺทส. ปาสาทิกนฺติ ปสาทชนกํ. อิตรํ ตสฺเสว เววจนํ. อุตฺตมทมถสมถมนุปฺปตฺตนฺติ เอตฺถ อุตฺตมทมโถ นาม อรหตฺตมคฺโค, อุตฺตมสมโถ นาม อรหตฺตมคฺคสมาธิ, @เชิงอรรถ: สี. คชฺชิตฺวา, ฉ.ม.วตฺวา ฉ.ม. สตคฺฆนกํ ม. เอกํสํ @ ม. อามุตฺตยญฺญมุตฺโต สนฺตปฺปีติกา ฉ.ม. ตูลปิจุโน ม. ตตฺถสฺส

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๘.

ตทุภยํ ปตฺตนฺติ อตฺโถ. ทนฺตนฺติ นิพฺพิเสวนํ. คุตฺตนฺติ โคปิตํ. สนฺตินฺทฺริยนฺติ ๑- รกฺขิตินฺทริยํ. นาคนฺติ ฉนฺทาทีหิ อคจฺฉนโต, ปหีนกิเลเส ปุน อนาคจฺฉนโต, อาคุํ อกรณโต, พลวนฺตฏฺเฐนาติ จตูหิ การเณหิ นาคํ. เทโว โน ภวํ ภวิสฺสตีติ เอตฺถ "เทโว โน ภวนฺ"ติ เอตฺตาวตาปิ ปุจฺฉา นิฏฺฐิตา ภเวยฺย, อยํ ปน พฺราหฺมโณ "อนาคเต มเหสกฺโข เอโก เทวราชา ภวํ ๒- ภวิสฺสตี"ติ อนาคตวเสน ปุจฺฉํ ๓- กโรนฺโต ๔- เอวมาห. ภควาปิสฺส ปุจฺฉาสภาเคเนว กเถนฺโต น โข อหํ พฺราหฺมณ เทโว ภวิสฺสามีติ อาห. เอส นโย สพฺพตฺถ. อาสวานนฺติ กามาสวาทีนํ จตุนฺนํ. ปหีนาติ โพธิปลฺลงฺเก สพฺพญฺญุตญาณาธิคเมเนว ปหีนา. อนูปลิตฺโต โลเกนาติ ตณฺหาทิฏฺฐิเลปานํ ปหีนตฺตา สงฺขารโลกสงฺขาเตน โลเกน อนูปลิตฺโต. พุทฺโธติ จตุนฺนํ สจฺจานํ พุทฺธตฺตา พุทฺโธ อิติ มํ ธาเรหิ. เยนาติ เยน อาสเวน. เทวูปปตฺยสฺสาติ เทวูปปตฺติ อสฺส มยฺหํ ภเวยฺย. วิหงฺคโมติ อากาสจาโร คนฺธพฺพกายิกเทโว. วิทฺธสฺตาติ วิธมิตา. วินฬีกตาติ วิคตนฬา วิคตพนฺธนา กตา. อุคฺคนฺติ ๕- สุนฺทรํ. โตเยน น อุปลิปฺปตีติ อุทกโต รตนมตฺตํ อจฺจุคฺคมฺม ฐิตํ สรํ โสภยมานํ ภมรคณํ หาสยมานํ โตเยน น ลิปฺปติ. ตสฺมา พุทฺโธสฺมิ พฺราหฺมณาติ เทสนาปริโยสาเน ตีณิ มคฺคผลานิ ปาปุณิตฺวา ทฺวาทสหิ ปทสหสฺเสหิ โทณคชฺชิตํ นาม วณฺณํ กเถสิ, ตถาคเต จ ปรินิพฺพุเต ชมฺพูทีปตเล อุปฺปนฺนํ มหากลหํ วูปสเมตฺวา ธาตุโย ภาเชสีติ.

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๓๓๖-๓๓๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=7777&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=7777&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=21&i=36              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=21&A=1009              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=21&A=1005              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=21&A=1005              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_21

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]