บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๕

๑๐. อวกุชฺชสุตฺตวณฺณนา [๓๐] ทสเม อวกุชฺชปญฺโติ อโธมุขปญฺโ. อุจฺฉงฺคปญฺโติ อุจฺฉงฺค- สทิสปญฺโ. ปุถุปญฺโติ วิตฺถาริกปญฺโ. อาทิกลฺยาณนฺติอาทีสุ อาทีติ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม.,อิ. ปุญฺกรณจกฺขุโน ^๒ ฉ.ม.,อิ. ปราชยคฺคาโห ^๓ ม.....ธมฺมสฺมิมฺปิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๙.

ปุพฺพปฏฺปนา. มชฺฌนฺติ ^๑- กถาเวมชฺฌํ. ปริโยสานนฺติ สนฺนิฏฺานํ. อิติสฺส เต ธมฺมํ กเถนฺตา ปุพฺพปฏฺาปเนปิ กลฺยาณํ ภทฺทกํ อนวชฺชเมว กตฺวา กเถนฺติ, เวมชฺฌํปิ ปริโยสานํปิ. ^๒- เอตฺถ จ อตฺถิ เทสนาย อาทิมชฺฌปริโยสานานิ. อตฺถิ สาสนสฺส. ตตฺถ เทสนาย ตาว จตุปฺปทิกคาถาย ปมํ ปทํ อาทิ, เทฺว ปทานิ มชฺฌํ, อวสานปทํ ปริโยสานํ. เอกานุสนฺธิกสฺส สุตฺตสฺส นิทานํ อาทิ, อนุสนฺธิ มชฺฌํ, อิทมโวจาติ อปฺปนา ปริโยสานํ. อเนกานุสนฺธิกสฺส ปโม อนุสนฺธิ อาทิ, ตโต ปรํ เอโก วา อเนเก วา มชฺฌํ, ปจฺฉิโม ปริโยสานํ. อยํ ตาว เทสนาย นโย. สาสนสฺส ปน สีลํ อาทิ, สมาธิ มชฺฌํ, วิปสฺสนา ปริโยสานํ. สมาธิ วา อาทิ, วิปสฺสนา มชฺฌํ, มคฺโค ปริโยสานํ. วิปสฺสนา วา อาทิ, มคฺโค มชฺฌํ, ผลํ ปริโยสานํ. มคฺโค วา อาทิ, ผลํ มชฺฌํ, นิพฺพานํ ปริโยสานํ. เทฺว เทฺว วา กยิรมาเน สีลสมาธี อาทิ, วิปสฺสนามคฺคา มชฺฌํ, ผลนิพฺพานานิ ปริโยสานํ. สาตฺถนฺติ สาตฺถกํ กตฺวา เทเสนฺติ. สพฺยญฺชนนฺติ อกฺขรปาริปูรึ ^๓- กตฺวา เทเสนฺติ. เกวลปริปุณฺณนฺติ สกลปริปุณฺณํ อนูนํ กตฺวา เทเสนฺติ. ปริสุทฺธนฺติ ปริสุทฺธํ นิชฺชฏํ นิคฺคณฺึ กตฺวา เทเสนฺติ. พฺรหฺมจริยํ ปกาเสนฺตีติ เอวํ เทเสนฺตา จ เสฏฺจริยภูตํ สิกฺขาตฺตยสงฺคหิตํ อริยํ อฏฺงฺคิกํ มคฺคํ ปกาเสนฺติ. เนวาทึ มนสิกโรตีติ เนว ปุพฺพปฏฺปนํ มนสิกโรติ. กุมฺโภติ ฆโฏ. นิกุชฺโชติ อโธมุโข ปิโต. เอวเมว โขติ เอตฺถ กุมฺโภ นิกุชฺโช วิย อวกุชฺชปญฺโ ปุคฺคโล ทฏฺพฺโพ, อุทกาสิญฺจนกาโล วิย ธมฺมเทสนาย ลทฺธกาโล, อุทกสฺส วิวฏฺฏนกาโล วิย ตสฺมึ อาสเน นิสินฺนสฺส อุคฺคเหตุํ อสมตฺถกาโล, อุทกสฺส อสณฺานกาโล วิย อุฏฺหิตฺวา ^๔- อสลฺลกฺขณกาโล เวทิตพฺโพ. @เชิงอรรถ: ^๑ ม. มชฺเฌติ ^๒ ม. เอวํ มชฺเฌปิ, ฉ.,อิ. เอวํ มชฺเฌปิ ปริโยสาเนปิ @^๓ สี.,อิ. สากฺขรํ วา ปาริปูรึ ^๔ ม. อุคฺคเหตฺวา, ฉ.,อิ. วุฏฺหิตฺวา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๐.

อากิณฺณานีติ ปกฺขิตฺตานิ. สติสมฺโมสา ^๑- ปกิเรยฺยาติ มุฏฺสฺสติตาย วิกิเรยฺย. เอวเมว โขติ เอตฺถ อุจฺฉงฺโค วิย อุจฺฉงฺคปญฺโ ปุคฺคโล ทฏฺพฺโพ, นานาขชฺชกานิ วิย นานปฺปการํ พุทฺธวจนํ, อุจฺฉงฺเค นานาขชฺชกานิ ขาทนฺตสฺส นิสินฺนกาโล วิย ตสฺมึ อาสเน นิสินฺนสฺส อุคฺคณฺหนกาโล อุฏฺหนฺตสฺส สติสมฺโมสาย ^๒- วิกิรณกาโล วิย ตมฺหา อาสนา อุฏฺาย อาคจฺฉนฺตสฺส อสลฺลกฺขณกาโล เวทิตพฺโพ. อุกฺกุชฺโชติ อุปริมุโข ปิโต. สณฺาตีติ ปติฏฺหติ. เอวเมว โขติ เอตฺถ อุปริมุโข ปิโต กุมฺโภ วิย ปุถุปญฺโ ปุคฺคโล ทฏฺพฺโพ, อุทกสฺส อาสิตฺตกาโล วิย เทสนาย สทฺธกาโล, อุทกสฺส สณฺานกาโล วิย ตตฺถ นิสินฺนสฺส อุคฺคณฺหนกาโล, โน วิวฏฺฏนกาโล วิย อุฏฺาย คจฺฉนฺตสฺส สลฺลกฺขณกาโล เวทิตพฺโพ. ทุมฺเมโธติ นิปฺปญฺโ. อวิจกฺขโณติ สํวิทหนปญฺาย วิรหิโต. คนฺตาติ คมนสีโล. เสยฺโย เอเตน วุจฺจตีติ ตสฺมา ^๓- ปุคฺคลา อุตฺตริตโรติ ^๔- วุจฺจติ. ธมฺมานุธมฺมปฏิปนฺโนติ นวโลกุตฺตรธมฺมสฺส อนุธมฺมสฺส อนุธมฺมํ สห สีเลน ปุพฺพภาคปฏิปทํ ปฏิปนฺโน. ทุกฺขสฺสาติ วฏฺฏทุกฺขสฺส. อนฺตกโร สิยาติ โกฏิกโร ปริจฺเฉทกโร ปริวฏุมกโร ^๕- ภเวยฺยาติ. ปุคฺคลวคฺโค ตติโย. ----------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. สติสมฺโมสาย ^๒ ฉ.ม.,อิ. สติสมฺโมสา ^๓ ฉ. เอตสฺมา @^๔ สี.,อิ. อุตฺตริตโร ^๕ ม. ปริยนฺตกโร

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๑๐๘-๑๑๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=2434&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=2434&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=469 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=3406 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=3387 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=3387 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_20