ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๔ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๑)

                        ๓. อกมฺมนิยวคฺควณฺณนา
      [๒๑-๒๒] ตติยสฺส ปฐเม อภาวิตนฺติ อวฑฺฒิตํ ภาวนาวเสน อปฺปวตฺติตํ.
อกมฺมนิยํ โหตีติ กมฺมกฺขมํ กมฺมโยคํ น โหติ. ทุติเย วุตฺตปริยาเยน อตฺโถ
เวทิตพฺโพ. เอตฺถ จ ปฐเม จิตฺตนฺติ วฏฺฏวเสน อุปฺปนฺนจิตฺตํ, ทุติเย วิวฏฺฏวเสน
อุปฺปนฺนจิตฺตํ. ตตฺถ จ วฏฺฏํ วฏฺฏปาทํ, วิวฏฺฏํ วิวฏฺฏปาทนฺติ อยํ ปเภโท
เวทิตพฺโพ. วฏฺฏํ นาม เตภูมิกํ วฏฺฏปาทํ นาม วฏฺฏปฏิลาภาย กมฺมํ, วิวฏฺฏํ นาม นว
โลกุตฺตรธมฺมา, วิวฏฺฏปาทํ นาม วิวฏฺฏปฏิลาภาย กมฺมํ. อิติ อิเมสุ สุตฺเตสุ
วฏฺฏวิวฏฺฏเมว กถิตํ. ทุติยํ.
     [๒๓-๒๔] ตติเย วฏฺฏวเสเนว อุปฺปนฺนจิตฺตํ เวทิตพฺพํ. มหโต อนตฺถาย
สํวตฺตตีติ เทวมนุสฺสสมฺปตฺติโย มารพฺรหฺมอิสฺสริยานิ จ ททมานมฺปิ ปุนปฺปุนํ
ชาติชราพฺยาธิมรณโสกปริเทวทุกฺขโทมนสฺสุปายาเส ขนฺธธาตุอายตนปฏิจฺจสมุปฺปาท-
วฏฺฏานิ จ ททมานํ เกวลํ ทุกฺขกฺขนฺธเมว เทตีติ มหโต อนตฺถาย สํวตฺตติ
นามาติ. ตติยํ. จตุตฺเถ จิตฺตนฺติ วิวฏฺฏวเสเนว อุปฺปนฺนจิตฺตํ. จตุตฺถํ.
     [๒๕-๒๖] ปญฺจมฉฏฺเฐสุ อภาวิตํ อปาตุภูตนฺติ อยํ วิเสโส. ตตฺรายมธิปฺปาโย:-
วฏฺฏวเสน อุปฺปนฺนจิตฺตํ นาม อุปฺปนฺนมฺปิ อภาวิตํ อปาตุภูตเมว โหติ. กสฺมา?
โลกุตฺตรปาทกชฺฌานวิปสฺสนามคฺคผลนิพฺพาเนสุ ปกฺขนฺทิตุํ อสมตฺถตฺตา. วิวฏฺฏวเสน
อุปฺปนฺนํ ปน ภาวิตํ ปาตุภูตํ นาม โหติ. กสฺมา? เตสุ ธมฺเมสุ ปกฺขนฺทิตุํ
สมตฺถตฺตา. กุรุนฺทกวาสิปุสฺสมิตฺตตฺเถโร ๑- ปนาห "มคฺคจิตฺตเมว อาวุโส ภาวิตํ
ปาตุภูตํ นาม โหตี"ติ. ปญฺจมฉฏฺฐํ.
      [๒๗-๒๘] สตฺตมอฏฺฐเมสุ อพหุลีกตนฺติ ปุนปฺปุนํ อกตํ. อิมานิ เทฺว
วฏฺฏวิวฏฺฏวเสเนว อุปฺปนฺนจิตฺตาเนว เวทิตพฺพานีติ. สตฺตมอฏฺฐมํ.
@เชิงอรรถ:  ม. กุรุนฺทกวาสีสุมิตฺตตฺเถโร, ฉ. กุรุนฺทกวาสี ผุสฺสมิตฺตตฺเถโร
      [๒๙] นวเม "ชาติปิ ทุกฺขา"ติอาทินา นเยน วฏฺฏทุกฺขํ อธิวหติ อาหรตีติ
ทุกฺขาธิวหํ. ๑- ทุกฺขาธิวาหนฺติปิ ปาโฐ. ตสฺสตฺโถ:- โลกุตฺตรปาทกชฺฌานาทิ ๒-
อริยธมฺมาภิมุเข ทุกฺเขน อธิวาหิยติ เปสิยตีติ ทุกฺขาธิวาหํ. อิทมฺปิ วฏฺฏวเสน
อุปฺปนฺนจิตฺตเมว. ตญฺหิ วุตฺตปฺปการา เทวมนุสฺสาทิสมฺปตฺติโย ททมานมฺปิ
ชาติอาทีนํ อธิวหนโต ทุกฺขาธิวหํ อริยธมฺมาธิคมาย ทุปฺเปสนตฺตา ๓- ทุกฺขาธิวาหญฺจ
นาม โหตีติ. นวมํ.
      [๓๐] ทสเม วิวฏฺฏวเสน อุปฺปนฺนจิตฺตเมว จิตฺตํ. ตญฺหิ มนุสฺสสุขโต
ทิพฺพสุขํ, ทิพฺพสุขโต ฌานสุขํ, ฌานสุขโต วิปสฺสนาสุขํ, วิปสฺสนาสุขโต มคฺคสุขํ,
มคฺคสุขโต ผลสุขํ, ผลสุขโต นิพฺพานสุขํ อธิวหติ อาหรตีติ สุขาธิวหํ นาม โหติ,
สุขาธิวาหํ วา. ตญฺหิ โลกุตฺตรปาทกชฺฌานาทิอริยธมฺมาภิมุขํ สุปฺเปสยํ วิสฺสฏฺฐํ
อินฺทวชิรสทิสํ โหตีติ สุขาธิวาหนฺติปิ วุจฺจติ. อิมสฺมึ ๔- วคฺเค วฏฺฏวิวฏฺฏเมว
กถิตนฺติ.
                      อกมฺมนิยวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                           ตติโย วคฺโค.
                           -----------
@เชิงอรรถ:  สี. ทุกฺขํ อาวหติ อาหรตีติ ทุกฺขาวหํ, ฉ.ม. วุตฺตํ
@ทุกฺขํ....   สี.,อิ. โลกุตฺตรปาทกชฺฌานาทีสุ   ฉ.ม.,อิ. ทุปฺเปสนโต
@ ฉ.ม. อิมสฺมิมฺปิ. เอวมุปริปิ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๔ หน้า ๔๖-๔๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=14&A=1091&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=14&A=1091&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=22              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=94              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=100              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=100              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]