ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ ภาษาบาลีอักษรไทย สํ.อ. (สารตฺถ.๓)

                      ๑๐. ติรจฺฉานกถาสุตฺตวณฺณนา
    [๑๐๘๐] ทสเม อเนกวิหิตนฺติ อเนกวิธํ. ติรจฺฉานกถนฺติ อนิยฺยานิกตฺตา
สคฺคโมกฺขมคฺคานํ ติรจฺฉานภูตํ กถํ. ราชกถนฺติอาทีสุ ราชานํ อารพฺภ
"มหาสมฺมโต มนฺธาตา ธมฺมาโสโก เอวํ มหานุภาโว"ติอาทินา นเยน
ปวตฺตกถา ราชกถา. เอส นโย โจรกถาทีสุ. เตสุ "อสุโก ราชา อภิรูโป
ทสฺสนีโย"ติอาทินา นเยน เคหสิตกถาว ติรจฺฉานกถา โหติ. "โสปิ นาม
เอวํ มหานุภาโว ขยํ คโต วยํ คโต"ติ เอวํ ปวตฺตา ปน กมฺมฏฺฐานภาเว
ติฏฺฐติ. โจเรสุปิ "มูลเทโว เอวํ มหานุภาโว เมฆมาโล เอวํ มหานุภาโว"ติ
เตสํ กมฺมํ ปฏิจฺจ อโหสูรา เคหสิตกถาว ติรจฺฉานกถา. ยุทฺเธปิ ภารตยุทฺธาทีสุ
"อสุเกน อสุโก เอวํ มาริโต เอวํ วิทฺโธ"ติ กามสฺสาทวเสเนว กถา
ติรจฺฉานกถา, "เตปิ นาม ขยํ คตา"ติ เอวํ ปวตฺตา ปน สพฺพตฺถ กมฺมฏฺฐานเมว
โหติ. อปิจ อนฺนาทีสุ "เอวํ วณฺณวนฺตํ คนฺธวนฺตํ รสวนฺตํ ผสฺสสมฺปนฺนํ
ขาทิมฺห ภุญฺชิมฺห ปิวิมฺห ปริภุญฺชิมฺหา"ติ กามสฺสาทวเสน กเถตุํ น วฏฺฏติ.
สาตฺถกํ ปน กตฺวา "ปุพฺเพ เอวํ วณฺณาทิสมฺปนฺนํ อนฺนํ ปานํ วตฺถํ ยานํ ๑-
สยนํ มาลํ คนฺธํ วิเลปนํ สีลวนฺตานํ อทมฺหา, เจติเย ปูชํ อกริมฺหา"ติ
กเถตุํ วฏฺฏติ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. ยานนฺติ ปาโฐ น ทิสฺสติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗๗.

ญาติกถาทีสุปิ "อมฺหากํ ญาตกา สูรา สมตฺถา"ติ วา, "ปุพฺเพ มยํ เอวํ วิจิเตฺรหิ ยาเนหิ วิจริมฺหา"ติ วา อสฺสาทวเสน วตฺตุํ น วฏฺฏติ. สาตฺถกํ ปน กตฺวา "เตปิ โน ญาตกา ขยํ คตา"ติ วา, "ปุพฺเพ มยํ เอวรูปา อุปาหนา สํฆสฺส อทมฺหา"ติ วา กเถตพฺพา. คามกถาทีสุปิ สุนิวิฏฺฐทุนฺนิวิฏฺฐ- สุภิกฺขทุพฺภิกฺขาทิวเสน วา "อสุกคามวาสิโน สูรา สมตฺถา"ติ วา เอวํ อสฺสาทวเสน วตฺตุํ น วฏฺฏติ, สาตฺถกํ ปน กตฺวา "สทฺธา ปสนฺนา"ติ วา, "ขยํ คตา วยํ คตา"ติ ตํ ๑- วตฺตุํ วฏฺฏติ. นิคมนครชนปทกถาสุปิ เอเสว นโย. อิตฺถิกถาปิ วณฺณสณฺฐานาทีนิ ปฏิจฺจ อสฺสาทวเสน วตฺตุํ น วฏฺฏติ, "สทฺธา ปสนฺนา ขยํ คตา"ติ เอวเมว วฏฺฏติ. สูรกถาปิ "นนฺทิมิตฺโต นาม โยโธ สูโร อโหสี"ติ อสฺสาทวเสน วตฺตุํ น วฏฺฏติ, "สทฺโธ ปสนฺโน อโหสิ, ขยํ คโต"ติ เอวเมว วฏฺฏติ. สุรากถาติปิ ปาโฐ. สาปิ เจสา สุรากถา "เอวรูปา นาม สุรา ปีตา รติชนนี โหตี"ติ อสฺสาทวเสเนว น วฏฺฏติ, อาทีนววเสเนว ๒- ปน "อุมฺมตฺตกสํวตฺตนิกา"ติอาทินา นเยน วฏฺฏติ. วิสิขากถาปิ "อสุกวิสิขา สุนิวิฏฺฐา ทุนฺนิวิฏฺฐา"ติ วา, "อสุกวิสิขาย วาสิโน สูรา สมตฺถา"ติ วา อสฺสาทวเสเนว วตฺตุํ น วฏฺฏติ, "สทฺธา ปสนฺนา ขยํ คตา"ติ อิจฺเจวํ วฏฺฏติ. กุมฺภฏฺฐานกถาติ กุมฺภฏฺฐานกถา ๓- อุทกติตฺถกถา วุจฺจติ, กุมฺภทาสิกถา วา. สาปิ "ปาสาทิกา นจฺจิตุํ คายิตุํ เฉกา"ติ อสฺสาทวเสน น วฏฺฏติ, "สทฺธา ปสนฺนา"ติอาทินา นเยเนว วฏฺฏติ. ปุพฺพเปตกถาติ อตีตญาติกถา. ตตฺถ วตฺตมานญาติกถาสทิโสว วินิจฺฉโย. นานตฺตกถาติ ปุริมปจฺฉิมกถาหิ วิมุตฺตา อวเสสา นานาสภาวา นิรตฺถกกถา. โลกกฺขายิกาติ "อยํ โลโก เกน นิมฺมิโต, อสุเกน นาม นิมฺมิโต, กาโก @เชิงอรรถ: ฉ.ม. ขยํ คตาติ วา ฉ.ม. อาทีนววเสน ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗๘.

เสโต อฏฺฐีนํ เสตตฺตา, พลากา รตฺตา โลหิตสฺส รตฺตตฺตา"ติ เอวมาทิกา โลกายตวิตณฺฑสลฺลาปกถา. สมุทฺทกฺขายิกา นาม "กสฺมา สมุทฺโท สาคโร, ๑- สาครเทเวน ขตตฺตา ๒- สาคโร, ขโต เมติ หตฺถมุทฺทาย นิเวทิตตฺตา สมุทฺโท"ติ เอวมาทิกา นิรตฺถกสมุทฺทกฺขายิกกถา. อิติ ภโว อิติ อภโวติ ยํ วา ตํ วา นิรตฺถกการณํ วตฺวา ปวตฺติตกถา อิติภวาภวกถา. เอตฺถ จ ภโวติ สสฺสตํ, อภโวติ อุจฺเฉทํ. ภโวติ วุฑฺฒิ, อภโวติ หานิ. ภโวติ กามสุขํ, อภโวติ อตฺตกิลมโถ. อิติ อิมาย ฉพฺพิธาย อิติภวาภวกถาย สทฺธึ พาตฺตึส ติรจฺฉานกถา นาม โหนฺติ. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ. ปฐโม วคฺโค. ---------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้า ๓๗๖-๓๗๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=13&A=8185&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=8185&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=19&i=1663              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=19&A=10014              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=19&A=10249              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=19&A=10249              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๘ http://84000.org/tipitaka/read/?index_19

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]