บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๕. อวิชฺชาปจฺจยสุตฺตวณฺณนา [๓๕] ปญฺจเม สมุทโย โหตีติ สตฺถา อิเธว เทสนํ โอสาเปสิ. กึการณาติ? ทิฏฺิคติกสฺส โอกาสทานตฺถํ. ตสฺสํ หิ ปริสติ อุปารมฺภจิตฺโต @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. เวทิตพฺพา, อิ. เวทิตพฺพํ @๒ ฉ.ม.,อิ. อภิอญฺสุ ๓ ฉ.ม.,อิ. กถิตา โหติ @๔ ฉ.ม. วิปสฺสนาปฏิวิปสฺสนา ทิฏฺิคติโก อตฺถิ, โส ปญฺหํ ปุจฺฉิสฺสติ, อถสฺสาหํ วิสฺสชฺเชสฺสามีติ ตสฺส โอกาสทสฺสนตฺถํ เทสนํ โอสาเปสิ. โน กลฺโล ปโญฺหติ อยุตฺโต ปโญฺห, ทุปฺปโญฺห เอโสติ อตฺโถ. นนุ จ "กตมํ นุ โข ภนฺเต ชรามรณนฺ"ติ อิทํ สุปุจฺฉิตนฺติ? กิญฺจาปิ สุปุจฺฉิตํ, ยถา ปน สตสหสฺสคฺฆนิเก ๑- สุวณฺณถาเล วฑฺฒิตสฺส สุโภชนสฺส มตฺถเก อามลกมตฺเต ๒- คูถปิณฺเฑ ปิเต สพฺพํ โภชนํ ทุพฺโภชนํ โหติ ฉฑฺเฑตพฺพํ, เอวเมว "กสฺส จ ปนิทํ ชรามรณนฺ"ติ อิมินา สตฺตูปลทฺทิวาทสทิเสน ๓- คูถปิณฺเฑน ตํ โภชนํ ทุพฺโภชนํ วิย อยมฺปิ ปโญฺห ๔- ทุปฺปโญฺหว ชาโตติ. พฺรหฺมจริยวาโสติ อริยมคฺควาโส. ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺติ ยสฺส หิ อยํ ทิฏฺิ, โส "ชีเว อุจฺฉิชฺชนฺเต ๕- สรีรํ อุจฺฉิชฺชติ, สรีเร อุจฺฉิชฺชนฺเต ชีวิตํ อุจฺฉิชฺชตี"ติ คณฺหติ. ๖- เอวํ คณฺหโต สา ทิฏฺิ "สตฺโต อุจฺฉิชฺชตี"ติ คหิตตฺตา อุจฺเฉททิฏฺิ นาม โหติ. สเจ ปน สงฺขาราว อุปฺปชฺชนฺติ เจว นิรุชฺฌนฺติ จาติ คเณฺหยฺย, สาสนาวจรา สมฺมาทิฏฺิ ๗- ภเวยฺย. อริยมคฺโค จ นาเมโส วฏฺฏํ นิโรเธนฺโต วฏฺฏํ สมุจฺฉินฺทนฺโต อุปฺปชฺชติ, ตเทว ตํ วฏฺฏํ อุจฺเฉททิฏฺิยา คหิตาการสฺส สภาเว ๘- สติ วนาว มคฺคภาวนาย นิรุชฺฌตีติ มคฺคภาวนา นิรตฺถกา โหติ. เตน วุตฺตํ "พฺรหฺมจริยวาโส น โหตี"ติ. ทุติยนเย อญฺ ชีวํ อญฺ สรีรนฺติ ยสฺส อยํ ทิฏฺิ, โส "สรีรํ อิเธว อุจฺฉิชฺชติ, น ชีวิตํ, ชีวิตํ ปน ปญฺชรโต สกุโณ วิย ยถาสุขํ คจฺฉตี"ติ คณฺหติ. ๖- เอวํ คณฺหโต สา ทิฏฺิ "อิมสฺมา โลกา ชีวิตํ ปรโลกํ คตนฺ"ติ คหิตตฺตา สสฺสตทิฏฺิ นาม โหติ. อยญฺจ อริยมคฺโค เตภูมิกวฏฺฏํ วิวชฺเชนฺโต อุปฺปชฺชติ, @เชิงอรรถ: ๑ สี.สหสฺสคฺฆนเก ๒ ฉ.ม.,อิ. อามลกมตฺเตปิ ๓ ฉ.ม.,อิ......วาทปเทน @๔ ฉ.ม.,อิ. สพฺโพ ปโญฺห ๕ ฉ.ม.,อิ. อุจฺฉิชฺชมาเน ๖ ฉ.ม.,อิ. คณฺหาติ @๗ ฉ.ม.,อิ. สมฺมาทิฏฺิ นาม ๘ สี. สพฺภาเว, ฉ.ม. สมฺภเว โส เอกสงฺขาเรปิ นิจฺเจ ธุเว สสฺสเต สติ อุปฺปนฺโนปิ วฏฺฏํ วิวฏฺเฏตุํ น สกฺโกตีติ มคฺคภาวนา นิรตฺถกา โหตีติ. ๑- เตน วุตฺตํ "อญฺ ชีวํ อญฺ สรีรนฺติ วา ภิกฺขุ ทิฏฺิยา สติ พฺรหฺมจริยวาโส น โหตี"ติ. วิสูกายิกานีติอาทิ สพฺพํ มิจฺฉาทิฏฺิเววจนเมว. สา หิ สมฺมาทิฏฺิยา วินิวิชฺฌนฏฺเน สูกมิว ๒- อตฺตานํ อาธารณโต ๓- สูกายิกํ, ๔- สมฺมาทิฏฺึ อนนุวตฺติตฺวา ตสฺสา วิโรเธน ปวตฺตนโต วิเสวิตํ, กทาจิ อุจฺเฉทสฺส กทาจิ สสฺสตสฺส คหณโต วิรูปํ ผนฺทิตํ วิปฺผนฺทิตนฺติ วุจฺจติ. ตาลาวตฺถุกตานีติ ตาลวตฺถุ วิย กตานิ, ปุน อวิรุหนฏฺเน มตฺถกจฺฉินฺนตาโล วิย สมูลํ ตาลํ อุทฺธริตฺวา ตสฺส ปติฏฺิตฏฺานํ วิย จ กตานีติ อตฺโถ. อนภาวงฺคตานีติ อนุอภาวํ คตานิ. ๕- ปญฺจมํ.อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๗๗-๗๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=1728&modeTY=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=1728&modeTY=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=128 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=1595 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=1480 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=1480 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_16
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]