อรรถกถาเล่มที่ ๑๑ ภาษาบาลีอักษรไทย
 สํ.อ. (สารตฺถ.๑)

                         ๗. ทุกฺกรสุตฺตวณฺณนา
       [๑๗] สตฺตเม ทุตฺติติกฺขนฺติ ทุกฺขมํ ทุอธิวาสนํ. ๑- อพฺยตฺเตนาติ พาเลน.
สามญฺญนฺติ สมณธมฺโม. อิมินา เทวตา อิทํ ทสฺเสติ:- ยํ ปณฺฑิตา กุลปุตฺตา
ทสปิ วสฺสานิ วีสติมฺปิ ๒- สฏฺฐิมฺหิ ๒- วสฺสานิ ทนฺเต อภิทนฺตมาทายปิ ๓- ชิวฺหาย
ตาลุํ อาหจฺจปิ เจตสา จิตฺตํ อภินิคฺคณฺหิตฺวาปิ เอกาสนํ เอกภตฺตํ ปฏิเสวมานา
อาปาณโกฏิกํ ๔- พฺรหฺมจริยํ จรนฺตา สามญฺญํ กโรนฺติ. ตํ ภควา พาโล อพฺยตฺโต
กาตุํ น สกฺโกตีติ. พหู หิ ตตฺถ สมฺพาธาติ ตสฺมึ สามญฺญสงฺขาเต อริยมคฺเค
พหู สมฺพาธา มคฺคาธิคมาย ปฏิปนฺนสฺส ปุพฺพภาเค พหู ปริสฺสยาติ ทสฺเสติ.
       จิตฺตํ เจ น นิวารเยติ ยทิ อโยนิโส อุปฺปนฺนํ จิตฺตํ น นิวาเรยฺย,
กติ อหานิ สามญฺญํ จเรยฺย, เอกทิวสํปิ น จเรยฺย. จิตฺตวสิโก หิ สมณธมฺมํ
กาตุํ น สกฺโกติ. ปเท ปเทติ อารมฺมเณ อารมฺมเณ. อารมฺมณมฺหิ อิธ ปทนฺติ
อธิปฺเปตํ. ยสฺมึ ยสฺมึ หิ อารมฺมเณ กิเลโส อุปฺปชฺชติ, ตตฺถ ตตฺถ พาโล
วิสีทติ นาม. อิริยาปถปทํปิ วฏฺฏติ. คมนาทีสุ หิ ยตฺถ ยตฺถ กิเลโส อุปฺปชฺชติ,
ตตฺถ ตตฺเถว วิสีทติ นาม. สงฺกปฺปานนฺติ กามสงฺกปฺปาทีนํ.
       กุมฺโมวาติ กจฺฉโป วิย. องฺคานีติ คีวปญฺจมานิ องฺคานิ. สโมทหนฺติ
สโมทหนฺโต, สโมทหิตฺวา วา. มโนวิตกฺเกติ มนมฺหิ อุปฺปนฺนวิตกฺเก. เอตฺตาวตา
อิทํ ทสฺเสติ:- ยถา กุมฺโม โสณฺฑิปญฺจมานิ องฺคานิ สเก กปาเล สโมทหนฺโต
สิงฺคาลสฺส โอตารํ น เทติ, สโมทเหตฺวาปิสฺส ๕- อปฺปสยฺหตํ อาปชฺชติ, เอวเมว
ภิกฺขุ มนมฺหิ อุปฺปนฺนวิตกฺเก สเก อารมฺมณกปาเล สโมทหํ มารสฺส โอตารํ น
เทติ, สโมทเหตฺวาปิสฺส อปฺปสยฺหตํ อาปชฺชตีติ. อนิสฺสิโตติ ตณฺหาทิฏฺฐินิสฺสเยหิ
อนิสฺสิโต หุตฺวา. อเหฐมาโนติ ๖- อวิหึสมาโน. ปรินิพฺพุโตติ
กิเลสปรินิพฺพาเนน ๗- ปรินิพฺพุโต. นูปวเทยฺย กญฺจีติ อญฺญํ กญฺจิ ๘- ปคฺคลํ
อวจารวิปตฺติอาทีสุ ยาย
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อิ. ทุอธิวาสิยํ ๒ ฉ.ม. วีสติปิ สฏฺฐิปิ
@๓ สี.,อิ. ทนฺเตหิ ทนฺตมาทาย, ฉ.ม.ปิสทฺโท น ทิสฺสติ
@๔ อาปาณโกฏิกนฺติ ปาณโกฏิปริโยสานํ ยาวชีวนฺติ อตฺโถติ ฏีกา
@๕ ฉ.ม., อิ. สโมทหิตฺวา จสฺส  ๖ ฉ.ม., อิ อเหฐยาโน
@๗ ฉ.ม. กิเลสนิพฺพาเนน  ๘ ฉ.ม. ยํ กิญฺจิ
กายจิ มงฺกุกตฺตุกาโม ๑- หุตฺวา น วเทยย, "กาเลน วกฺขามิ โน อกาเลนา"ติอาทโย
ปน ปญฺจ ธมฺเม อชฺฌตฺตํ อุปฏฺฐเปตฺวา อุลฺลุมฺปนสภาวสณฺฐิเตน จิตฺเตน
การุญฺญตํ ปฏิจฺจ วเทยฺยาติ.
                      ทุกฺกรสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                        -----------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้า ๓๖-๓๗.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=11&A=934&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=11&A=934&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=36
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=15&A=209
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=15&A=183
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=15&A=183
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๕
http://84000.org/tipitaka/read/?index_15