อรรถกถาเล่มที่ ๑๑ ภาษาบาลีอักษรไทย
 สํ.อ. (สารตฺถ.๑)

                         ๘. อคฺคิกสุตฺตวณฺณนา
        [๑๙๔] อฏฺฐเม อคฺคิกภารทฺวาโชติ อยํปิ ภารทฺวาโช, อคฺคิปริจรณวเสน
ปนสฺส สงฺคีติกาเรหิ เอตํ นามํ คหิตํ. สนฺนิหิโต โหตีติ สํโยชิโต โหติ.
อฏฺฐาสีติ กสฺมา ตตฺถ อฏฺฐาสิ? ภควา กิร ปจฺจูสสมเย โลกํ โอโลเกนฺโต อิมํ
พฺราหฺมณํ ทิสฺวา จินฺเตสิ  "อยํ พฺราหฺมโณ เอวรูปํ อคฺคปายาสํ คเหตฺวา
`มหาพฺรหฺมานํ โภเชมี'ติ ๒- อคฺคิมฺหิ ฌาเปนฺโต    อผลํ กโรติ อปายมคฺคํ
โอกฺกมติ, อิมํ ลทฺธึ อวิสฺสชฺเชนฺโต อปายปูรโกว ภวิสฺสติ, คจฺฉามิสฺส
ธมฺมเทสนาย มิจฺฉาทิฏฺฐึ ภินฺทิตฺวา ปพฺพาเชตฺวา จตฺตาโร มคฺเค เจว จตฺตาริ
จ ผลานิ เทมี"ติ, ตสฺมา ปุพฺพณฺหสมเย ราชคหํ ปวิสิตฺวา ตตฺถ อฏฺฐาสิ.
        ตีหิ วิชฺชาหีติ ตีหิ เวเทหิ. ชาติมาติ ยาว สตฺตมา ปิตามหยุคา
ปริสุทฺธาย ชาติยา สมนฺนาคโต. สุตวา พหูติ พหู นานปฺปกาเร คนฺเถ สุตวา.
โสมํ ภุญฺเชยฺยาติ โส เต วิชฺโช พฺราหฺมโณ อิมํ ปายาสํ ภุญฺชิตุํ ยุตฺโต,
ตุมฺหากํ ปเนส ปายาโส อยุตฺโตติ วทติ.
       เวทีติ ปุพฺเพนิวาสญาเณน ชานิ ๓- ปฏิวิชฺฌิ. สคฺคาปายนฺติ ทิพฺเพน
จกฺขุนา สคฺคํปิ อปายํปิ ปสฺสติ. ชาติกฺขยนฺติ อรหตฺตํ. อภิญฺญาโวสิโตติ
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม., อิ. นามิกา  ปชา, ม. อญฺญาณมิคา   ๒ สี. โภเชสฺสามีติ, อิ. โภเชสฺสมีติ
@๓ สี. ชาตึ
ชานิตฺวา โวสิตโวสาโน. พฺราหฺมโณ ภวนฺติ อวีจิโต ยาว ภวคฺคา โภตา
โคตเมน ตาทิโส ชาติสมฺปนฺโน ขีณาสวพฺราหฺมโณ นตฺถิ, ภวํเยว พฺราหฺมโณติ.
        เอวญฺจ ปน วตฺวา สุวณฺณจาฏึ ๑- ปูเรตฺวา ทสพลสฺส ปายาสํ อุปนาเมสิ.
สตฺถา อุปฺปตฺตึ ทีเปตฺวา โภชนํ ปฏิกฺขิปนฺโต คาถาภิคีตํ เมติอาทิมาห. ตตฺถ
คาถาภิคีตนฺติ คาถาหิ อภิคีตํ. อโภชเนยฺยนฺติ อภุญฺชิตพฺพํ. อิทํ วุตฺตํ โหติ:-
ตฺวํ พฺราหฺมณ มยฺหํ เอตฺตกํ กาลํ ภิกฺขาจารวตฺเตน ฐิตสฺส กฏจฺฉุภตฺตํปิ ทาตุํ
นาสกฺขิ, อิทานิ ปน มยา ตุยฺหํ กิลญฺชมฺหิ ติเล วิตฺถาเรนฺเตน วิย สพฺเพ
พุทฺธคุณา ปกาสิตา, อิติ คายเนน คายิตฺวา ลทฺธํ วิย อิทํ โภชนํ โหติ,
ตสฺมา อิทํ คาถาภิคีตํ  เม อโภชเนยฺยํ. สมฺปสฺสตํ พฺราหฺมณ เนส ธมฺโมติ
พฺราหฺมณ อตฺถญฺจ ธมฺมญฺจ สมฺปสฺสนฺตานํ "เอวรูปํ โภชนํ ภุญฺชิตพฺพนฺ"ติ
เอส ธมฺโม น โหติ. สุธาโภชนํ ปน ๒- คาถาภิคีตํ ปนุทนฺติ พุทฺธา, คาถาหิ
คายิตฺวา ลทฺธํ พุทฺธา นีหรนฺติเยว. ธมฺเม สติ พฺราหฺมณ วุตฺติเรสาติ
พฺราหฺมณ ธมฺเม สติ ธมฺมํ อเวกฺขิตฺวา ๓- ธมฺเม ปติฏฺฐาย ชีวิตํ กปฺเปนฺตานํ
เอสา วุตฺติ อยํ อาชีโว:- เอวรูปํ นีหริตฺวา ธมฺมลทฺธเมว ภุญฺชิตพฺพนฺติ.
         อถ  พฺราหฺมโณ จินฺเตสิ:- อหํ ปุพฺเพ สมณสฺส โคตมสฺส คุเณ วา
อคุเณ วา น ชานามิ, อิทานิ ปนสฺสาหํ คุเณ ญตฺวา มม เคเห อสีติโกฏิมตฺตํ
ธนํ สาสเน  วิปฺปกิริตุกาโม ชาโต, อยญฺจ "มยา ทินฺนปจฺจยา อกปฺปิยา"ติ
วทติ, อปฺปฏิคโยฺห อหํ สมณโคตเมนาติ. อถ ภควา สพฺพญฺญุตญาณํ เปเสตฺวา
ตสฺส จิตฺตวารํ วีมํสนฺโต "อยํ สพฺเพปิ อตฺตนา ทินฺเน ปจฺจเย `อกปฺปิเย'ติ ๔-
สลฺลกฺเขติ. ยํ หิ โภชนํ อารพฺภ กถา อุปฺปนฺนา, เอตเทว น วิชฺชติ, ๕- เสสา
นิทฺโทสา"ติ พฺราหฺมณสฺส จตุนฺนํ ปจฺจยานํ ทานทฺวารํ ทสฺเสนฺโต อญฺเญน
จาติอาทิมาห. ตตฺถ กุกฺกุจฺจวูปสนฺตนฺติ หตฺถกุกฺกุจฺจาทีนํ ๖- วเสน
วูปสนฺตกุกฺกุจฺจํ. อนฺเนน ปาเนนาติ เทสนามตฺตเมตํ. อยํ ปนตฺโถ:- อญฺเญหิ ตยา
"ปริจฺจชิสฺสามี"ติ สลฺลกฺขิเตหิ จีวราทีหิ ปจฺจเยหิ อุปฏฺฐหสฺสุ. เขตฺตญฺหิ ตํ
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม., อิ. สุวณฺณปาตึ   ๒ ฉ.ม. สุธาโภชนมฺปิ, อิ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ
@๓ ฉ.ม. อเปกฺขิตฺวา  ๔ ฉ.ม. อกปฺปิยาติ  ๕ ฉ.ม. วฏฺฏติ   ๖ สี. อกุกฺกุจฺจาทีนํ
ปุญฺญเปกฺขสฺส โหตีติ เอวํ ๑- ตถาคตสฺส สาสนํ นาม ปุญฺญเปกฺขสฺส ปุญฺญตฺถิกสฺส
ตุยฺหํ ๒- อปฺปํปิ พีชํ ๓- พหุผลทายกํ สุเขตฺเต ๔- วิย ปฏิยตฺตํ โหตีติ. อฏฺฐมํ.

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้า ๒๑๙-๒๒๑.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=11&A=5690&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=11&A=5690&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=652
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=15&A=5375
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=15&A=4757
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=15&A=4757
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๕
http://84000.org/tipitaka/read/?index_15