บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๑

๔. อรุณวตีสุตฺตวณฺณนา [๑๘๕] จตุตฺเถ อภิภูสมฺภวนฺติ อภิภู จ สมฺภโว จ. เตสุ อภิภูเถโร สาริปุตฺตตฺเถโร วิย ปญฺญาย อคฺโค, สมฺภวตฺเถโร มหาโมคฺคลฺลาโน วิย สมาธินา อคฺโค. อุชฺฌายนฺตีติ อวชฺฌายนฺติ, ลามกโต วา จินฺเตนฺติ. ขิยฺยนฺตีติ กินฺนาเมตํ กินฺนาเมตนฺติ อญฺญมญฺญํ กเถนฺติ. วิปาเจนฺตีติ วิตฺถารยนฺติ ^๒- ปุนปฺปุนํ กเถนฺติ. เหฏฺฐิเมน อุปฑฺฒกาเยนาติ นาภิโต ปฏฺฐาย เหฏฺฐิมกาเยน. ปาลิยํ เอตฺตกเมว อาคตํ. เถโร ปน "ปกติวณฺณํ วิชหิตฺวา นาควณฺณํ คเหตฺวา ทสฺเสติ, สุปณฺณวณฺณํ คเหตฺวา วา ทสฺเสตี"ติอาทินา ^๓- นเยน อาคตํ อเนกปฺปการํ อิทฺธิวิกุพฺพนํ ทสฺเสสิ. อิมา คาถาโย อภาสีติ เถโร กิร จินฺเตสิ "กถํ เทสิตา นุ โข ธมฺมเทสนา สพฺเพสํ ปิยา อสฺส มนาปา"ติ. ตโต อาวชฺเชนฺโต "สพฺเพปิ ปาสณฺฑา สพฺเพ เทวมนุสฺสา อตฺตโน อตฺตโน สมเย ปุริสการํ วณฺณยิสฺสนฺติ, ^๔- วิริยสฺส อวณฺณวาที นาม นตฺถิ, วิริยปฏิสํยุตฺตํ กตฺวา เทเสสฺสามิ, เอวมยํ ธมฺมเทสนา สพฺเพสํ ปิยา ภวิสฺสติ มนาปา"ติ ญตฺวา ตีสุ ปิฏเกสุ วิจินิตฺวา อิมา คาถา อภาสิ. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. เทสนามตฺตเมตํ ^๒ ฉ.ม., อิ. วิตฺถายนฺตา @^๓ ขุ. ปฏิ. ๓๑/๖๘๖/๕๙๖ อิทฺธิกถา ^๔ ฉ.ม., อิ. วณฺณยนฺติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๑.

ตตฺถ อารพฺภถาติ ^๑- อารภวิริยํ กโรถ. นิกฺกมถาติ นิกฺกมวิริยํ กโรถ. ยุญฺชถาติ ปโยคํ กโรถ ปรกฺกมถ. มจฺจุโน เสนนฺติ มจฺจุโน เสนา นาม กิเลสเสนา, ตํ ธุนาถ. ชาติสํสารนฺติ ชาติญฺจ สํสารญฺจ, ชาติสงฺขาตํ วา สํสารํ. ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสตีติ วฏฺฏทุกฺขสฺส ปริจฺเฉทํ กริสฺสติ. กึ ปน กตฺวา เถโร ทสสหสฺสีโลกธาตุํ วิญฺญาเปสีติ? นีลกสิณํ ตาว สมาปชฺชิตฺวา สพฺพตฺถ อาโลกฏฺฐาเน อนฺธการํ ผริ, โอทาตกสิณํ สมาปชฺชิตฺวา อนฺธการฏฺฐาเน โอภาเสนฺโต. ^๒- ตโต "กิมิทํ อนฺธการนฺ"ติ สตฺตานํ อาโภเค อุปฺปนฺเน อาโลกํ ทสฺเสติ. ^๓- อาโลกฏฺฐาเน อาโลกกิจฺจํ นตฺถิ, "กึ อาโลโก อยนฺ"ติ วิจินนฺตานํ อตฺตานํ ทสฺเสสิ. อถ เนสํ เถโรติ วทนฺตานํ อิมา คาถาโย อภาสิ, สพฺเพ โอสฏาย ปริสาย มชฺเฌ นิสีทิตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺตสฺส วิย สทฺทํ สุณึสุ. อตฺโถปิ เนสํ ปากโฏ อโหสิ. จตุตฺถํ.

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้า ๒๑๐-๒๑๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=11&A=5458&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=11&A=5458&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=613 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=15&A=5001 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=15&A=4436 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=15&A=4436 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_15