ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๑ ภาษาบาลีอักษรไทย สํ.อ. (สารตฺถ.๑)

                      ๑๐. ทุติยอปุตฺตกสุตฺตวณฺณนา
     [๑๓๑] ทสเม ปิณฺฑปาเตน ปฏิปาเทสีติ ปิณฺฑปาเตน สทฺธึ สํโยเชสิ,
ปิณฺฑปาตํ อทาสีติ อตฺโถ. ปกฺกามีติ เกนจิเทว ราชูปฏฺฐานาทิกิจฺเจน คโต.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. ววสฺสคฺคตฺเถ    สี. ฆนกสฺส   ฉ.ม., อิ. ปน โก   ฉ.ม., อิ. กณาชกนฺติ
@ ฉ.ม., อิ. สกุณฺฑกภตฺตํ   ฉ.ม., อิ. นิพฺพตฺตฏฺฐาเนสุ    ฉ.ม. เสโตทกา
@ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ    ฉ.ม. อตฺตนา กตฺตพฺพกิจฺจกโร
ปจฺฉา วิปฺปฏิสารี อโหสีติ โส กิร อญฺเญสุปิ ทิวเสสุ ตํ ปจฺเจกสมฺพุทฺธํ
ปสฺสติ, ทาตุมฺปนสฺส จิตฺตํ น อุปฺปชฺชติ. ตสฺมึ ปน ทิวเส อยํ ปทุมวติเทวิยา
ตติยปุตฺโต ตครสิขี ปจฺเจกสมฺพุทฺโธ คนฺธมาทนปพฺพเต ผลสมาปตฺติสุเขน
วีตินาเมตฺวา ปุพฺพณฺหสมเย วุฏฺฐาย อโนตตฺตทเห มุขํ โธวิตฺวา มโนสิลาตเล
นิวาเสตฺวา กายพนฺธนํ พนฺธิตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย อภิญฺญาปาทกํ จตุตฺถชฺฌานํ
สมาปชฺชิตฺวา อิทฺธิยา เวหาสํ อพฺภุคฺคนฺตฺวา นครทฺวาเร โอรุยฺห จีวรํ ปารุปิตฺวา
ปตฺตมาทาย นครวาสีนํ นครทฺวาเรสุ ๑- สหสฺสภณฺฑิกํ ฐเปนฺโต วิย ปาสาทิเกหิ
อภิกฺกนฺตาทีหิ อนุปุพฺเพน เสฏฺฐิโน ฆรทฺวารํ สมฺปตฺโต. ตํทิวสญฺจ เสฏฺฐี
ปาโตว อุฏฺฐาย ปณีตโภชนํ ภุญฺชิตฺวา ฆรทฺวารโกฏฺฐเก อาสนํ ปญฺญาเปตฺวา
ทนฺตนฺตรานิ โสเธนฺโต นิสินฺโน โหติ. โส ปจฺเจกสมฺพุทฺธํ ทิสฺวา ตํทิวสํ
ปาโต ภุตฺวา นิสินฺนตฺตา ทานจิตฺตํ อุปฺปาเทตฺวา ภริยํ ปกฺโกสาเปตฺวา "อิมสฺส
สมณสฺส ปิณฺฑปาตํ เทหี"ติ วตฺวา ปกฺกามิ.
       เสฏฺฐิภริยา จินฺเตสิ "มยา เอตฺตเกน กาเลน อิมสฺส `เทถา'ติ วจนํ น
สุตปุพฺพํ, ทาเปนฺโตปิ จ อชฺช น ยสฺส วา ตสฺส วา ทาเปติ, วีตราคโทสโมหสฺส
วนฺตกิเลสสฺส โอหิตภารสฺส ปจฺเจกสมฺพุทฺธสฺส ทาเปติ, ยํ วา ตํ
วา อทตฺวา ปณีตํ ปิณฺฑปาตํ ทสฺสามี"ติ ฆรา นิกฺขมฺม ปจฺเจกสมฺพุทฺธํ
ปญฺจปติฏฺฐิเตน วนฺทิตฺวา ปตฺตํ อาทาย อนฺโตนิเวสเน ปญฺญตฺตาสเน นิสีทาเปตฺวา
สุปริสุทฺเธหิ สาลิตณฺฑุเลหิ ภตฺตํ สมฺปาเทตฺวา ตทนุรูปํ ขาทนียพฺยญฺชนํ
สูเปยฺยญฺจ สลฺลกฺเขตฺวา ๒- พหิ คนฺเธหิ อลงฺกริตฺวา ๓- ปจฺเจกพุทฺธสฺส หตฺเถสุ
ปติฏฺฐเปตฺวา วนฺทิ. ปจฺเจกพุทฺโธ "อญฺเญสมฺปิ ปจฺเจกพุทฺธานํ สงฺคหํ
กริสฺสามี"ติ อปริภุญฺขิตฺวาว อนุโมทนํ กตฺวา ปกฺกามิ. โสปิ โข เสฏฺฐี พาหิรโต
อาคจฺฉนฺโต ปจฺเจกพุทฺธํ ทิสฺวา มยํ "ตุมฺหากํ ปิณฺฑปาตํ เทถา"ติ วตฺวา ปกฺกนฺตา,
อปิจ โข ๔- ลทฺโธติ. อาม เสฏฺฐิ ลทฺโธติ. "ปสฺสามี"ติ คีวํ อุกฺขิปิตฺวา
โอโลเกสิ. อถสฺส ปิณฺฑปาตคนฺโธ อุฏฺฐหิตฺวา นาสปุฏํ ปหริ. โส จิตฺตํ สํยเมตุํ
อสกฺโกนฺโต ปจฺฉา วิปฺปฏิสารี อโหสีติ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. ฆรทฺวาเรสุ   ฉ.ม., อิ. สลฺลกฺเขตฺวา ปตฺตํ ปูเรตฺวา
@ ฉ.ม. สมลงฺกริตฺวา    ฉ.ม., อิ. อปิ โว
      วรเมตนฺติอาทิ วิปฺปฏิสารสฺส อุปฺปนฺนาการสฺส ทสฺสนํ. ภาตุ จ ปน
เอกปุตฺตกํ สาปเตยฺยสฺส การณา ชีวิตา โวโรเปสีติ ตทา กิรสฺส อวิภตฺเตเยว
กุฏุมฺเพ มาตาปิตโร จ เชฏฺฐภาตา จ กาลมกํสุ. โส ภาตุชายาย สทฺธึเยว
สํวาสํ กปฺเปสิ. ภาตุ ปนสฺส เอโก ปุตฺโต โหติ, ตํ วีถิยา กีฬนฺตํ มนุสฺสา
วทนฺติ "อยํ ทาโส อยํ ทาสี อิทํ ยานํ อิทํ ธนํ ตว สนฺตกนฺ"ติ. โส เตสํ
กถํ คเหตฺวา "อยนฺทานิ ๑- มยฺหนฺ"ติอาทีนิ ๒- กเถติ.
       อถสฺส จูฬปิตา จินฺเตสิ "อยํ ทารโก อิทาเนว เอวํ กเถติ, ๓-
มหลฺลกกาเล กุฏุมฺพํ มชฺเฌ ฉินฺทาเปยฺย, ๔-  อิทาเนวสฺส กตฺตพฺพํ กริสฺสามี"ติ
เอกทิวสํ วาสึ อาทาย "เอหิ ปุตฺต อรญฺญํ คจฺฉามา"ติ ตํ อรญฺญํ เนตฺวา
วิรวนฺตํ วิรวนฺตํ มาเรตฺวา อาวาเฏ ปกฺขิปิตฺวา ปํสุนา ปฏิจฺฉาเทสิ. อิทํ
สนฺธาเยตํ วุตฺตํ. สตฺตกฺขตฺตุนฺติ สตฺต วาเร. ปุพฺพปจฺฉิมเจตนาวเสน เจตฺถ
อตฺโถ เวทิตพฺโพ. เอกปิณฺฑปาตทานสฺมึ หิ เอกาว เจตนา เทฺว ปฏิสนฺธิโย
น เทติ, ปุพฺพปจฺฉิมเจตนาหิ ปเนส สตฺตกฺขตฺตุํ สคฺเค, สตฺตกฺขตฺตุํ เสฏฺฐิกุเล
นิพฺพตฺโต. ปุราณนฺติ ปจฺเจกพุทฺธสฺส ทินฺนปิณฺฑปาตเจตนากมฺมํ.
       ปริคฺคหนฺติ ปริคฺคหิตวตฺถุ. อนุชีวิโนติ เอกํ มหากุลํ นิสฺสาย
ปณฺณาสมฺปิ สฏฺฐีปิ กุลานิ ชีวนฺติ, เต มนุสฺเส สนฺธาเยตํ วุตฺตํ. สพฺพนฺนาทาย
คนฺตพฺพนฺติ สพฺพเมตํ น อาทิยิตฺวา คนฺตพฺพํ. สพฺพํ นิกฺเขปคามินนฺติ ๕-
สพฺพเมตํ นิกฺเขปสภาวํ, ๖- ปริจฺจชิตพฺพสภาวเมวาติ อตฺโถ. ทสมํ.
                           ทุติโย วคฺโค.
                           ----------
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อยํ ทาโส, สี. อยํ ทาสี    ฉ.ม. มยฺหํ สนฺตกนฺติอาทีนิ    ฉ.ม. กเถสิ
@ ฉ.ม., อิ. ภินฺทาเปยฺย   ฉ.ม. สพฺพํ นิกฺขิปฺปคามินนฺติ
@ ฉ.ม. นิกฺขิปฺปสภาวํ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้า ๑๕๒-๑๕๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=11&A=3985&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=11&A=3985&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=390              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=15&A=2927              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=15&A=2564              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=15&A=2564              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_15

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]