อรรถกถาเล่มที่ ๑๐ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ม.อ. (ปปญฺจ.๔)

                       ๙. กายคตาสติสุตฺตวณฺณนา
     [๑๕๓-๔] เอวมฺเม สุตนฺติ กายคตาสติสุตฺตํ. ตตฺถ เคหสิตาติ
ปญฺจกามคุณนิสฺสิตา. สรสงฺกปฺปาติ ธาวนสงฺกปฺปา. สรนฺตีติ หิ สรา,
ธาวนฺตีติ อตฺโถ. อชฺฌตฺตเมวาติ โคจรชฺฌตฺตสฺมึเยว. กายคตาสตินฺติ
กายปริคฺคาหิกมฺปิ กายารมฺมณมฺปิ สตึ. กายปริคฺคาหิกนฺติ วุตฺเต สมโถ กถิโต
โหติ, กายารมฺมณนฺติ วุตฺเต วิปสฺสนา. อุภเยน สมถวิปสฺสนา กถิตา โหนฺติ.
     ปุน จปรํ ฯเปฯ เอวมฺปิ ภิกฺขเว ภิกฺขุ กายคตา สตึ ภาเวตีติ
สติปฏฺาเน จุทฺทสวิเธน กายานุปสฺสนา กถิตา.
     [๑๕๖] อนฺโตคธาวสฺสาติ ตสฺส ภิกฺขุโน ภาวนาย อพฺภนฺตรคตาว
โหนฺติ. วิชฺชาภาคิยาติ เอตฺถ สมฺปโยควเสน วิชฺชํ ภชนฺตีติปิ วิชฺชาภาคิยา.
@เชิงอรรถ: ๑ สี. อานาปานํ, อานาปานสฺสติ?  ๒ สี. ปริปูเรติ, เอวมุปริปิ
@๓ สี. อานาปานสฺสติ
วิชฺชาภาเค วิชฺชาโกฏฺาเส วตฺตนฺตีติปิ วิชฺชาภาคิยา. ตตฺถ วิปสฺสนาาณํ,
มโนมยิทฺธิ, ฉ อภิญฺาติ อฏฺ วิชฺชา. ปุริเมน อตฺเถน ตาหิ ๑-
สมฺปยุตฺตธมฺมาปิ วิชฺชาภาคิยา. ปจฺฉิเมน อตฺเถน ตาสุ ยา กาจิ เอกา วิชฺชา
วิชฺชา, ๒- เสสา วิชฺชาภาคิยาติ เอวํ วิชฺชาปิ วิชฺชาย สมฺปยุตฺตธมฺมาปิ
วิชฺชาภาคิยาเตฺวว เวทิตพฺพา. เจตสา ผุโฏติ เอตฺถ ทุวิธํ ผรณํ
อาโปผรณญฺจ ทิพฺพจกฺขุผรณญฺจ, ตตฺถ อาโปกสิณํ สมาปชฺชิตฺวา อาเปน
ผรณํ อาโปผรณํ นาม. เอวํ ผุเฏปิ มหาสมุทฺเท สพฺพา สมุทฺทงฺคมา
กุนฺนทิโย อนฺโตคธาว โหนฺติ, อาโลกํ ปน วฑฺเฒตฺวา ทิพฺพจกฺขุนา
สกลสมุทฺทสฺส ทสฺสนํ ทิพฺพจกฺขุผรณํ นาม. เอวํ ผรเณปิ มหาสมุทฺเท
สพฺพา สมุทฺทงฺคมา กุนฺนทิโย อนฺโตคธาว โหนฺติ.
     โอตารนฺติ วิวรํ ฉิทฺทํ. อารมฺมณนฺติ กิเลสุปฺปตฺติปจฺจยํ. ลเภถ
โอตารนฺติ ลเภยฺย ปเวสนํ, วินิวิชฺฌิตฺวา ยาว ปริโยสานา คจฺเฉยฺยาติ
อตฺโถ. นิกฺเขปนนฺติ นิกฺขิปนฏฺานํ.
     [๑๕๗] เอวํ อภาวิตกายคตาสติปุคฺคลํ อลฺลมตฺติกปุญฺชาทีหิ อุปเมตฺวา
อิทานิ ภาวิตกายคตาสตึ สารผลกาทีหิ อุปเมตุํ เสยฺยถาปีติอาทิมาห. ตตฺถ
อคฺคฬผลนฺติ กวาฏํ.
     [๑๕๘] กากเปยฺโยติ มุขวฏฺฏิยํ นิสีทิตฺวา กาเกน คีวํ ปณาเมตฺวาว ๓-
ปาตพฺโพ. อภิญฺาสจฺฉิกรณียสฺสาติ อภิญฺาย สจฺฉิกาตพฺพสฺส. สกฺขิภพฺพตํ
ปาปุณาตีติ ปจฺจกฺขภาวํ ปาปุณาติ. สติ สติอายตเนติ สติ สติการเณ. กึ
ปเนตฺถ การณนฺติ. อภิญฺาว การณํ. อาฬิพทฺธาติ ๔- มริยาทพทฺธา.
     ยานีกตายาติ ยุตฺตยานํ วิย กตาย. วตฺถุกตายาติ ปติฏฺากตาย.
อนุฏฺิตายาติ อนุปวตฺติตาย. ปริจิตายาติ ปริจยกตาย. สุสมารทฺธายาติ สุฏฺุ
สมารทฺธาย สุสมฺปคฺคหิตาย. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ.
                    ปปญฺจสูทนิยา  มชฺฌิมนิกายฏฺกถาย
                     กายคตาสติสุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา.
                         ---------------
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ตาว   ๒ ม. เอกา วิชฺชา   ๓ ฉ.ม.  อนาเมตฺวาว   ๔ ฉ.ม. อาฬิพนฺธาติ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้า ๑๐๓-๑๐๔.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=2643&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=2643&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=292
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=14&A=4182
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=4036
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=4036
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_14