บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑

เอวํ ปาปกิริยาย อนาทีนวทสฺสาวีนํ อาทีนวํ ทสฺเสตฺวา อถโข ภควา วคฺคุมุทาตีริเย ภิกฺขู อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา ทุพฺภรตาย ทุปฺโปสตาย ฯเปฯ อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถาติ วตฺวา จตุตฺถํ @เชิงอรรถ: ^๑. ตสฺสาตุโถ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๙๖.

ปาราชิกํ ปญฺญาเปนฺโต โย ปน ภิกฺขุ อนภิชานนฺติอาทิมาห ฯ เอวํ มูลจฺเฉชฺชวเสน ทฬฺหํ กตฺวา จตุตฺถปาราชิเก ปญฺญตฺเต อปรมฺปิ อนุปฺปญฺญตฺตตฺถาย อธิมานวตฺถุ อุทปาทิ ฯ ตสฺสุปฺปตฺติทีปนตฺถํ เอวํ วุตฺตํ เอวญฺจิทํ ภควตา ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ โหตีติ ฯ {๑๙๖} ตตฺถ อทิฏฺเฐ ทิฏฺฐสญฺญิโนติ อรหตฺเต ญาณจกฺขุนา อทิฏฺเฐเยว ทิฏฺฐํ อมฺเหหิ อรหตฺตนฺติ ทิฏฺฐสญฺญิโน หุตฺวา ฯ เอส นโย อปฺปตฺตาทีสุ ฯ อยํ ปน วิเสโส ฯ อปฺปตฺเตติ อตฺตโน สนฺตาเน อุปฺปตฺติวเสน อปฺปตฺเต ฯ อนธิคเตติ มคฺคภาวนาย อนธิคเต ฯ อปฏิลทฺเธติปิ อตฺโถ ฯ อสจฺฉิกเตติ อปฏิวิทฺเธ ปจฺจเวกฺขณวเสน วา อปจฺจกฺขกเต ฯ อธิมาเนนาติ อธิคตมาเนน ฯ อธิคตา มยนฺติ เอวํ อุปฺปนฺนมาเนนาติ อตฺโถ ฯ อธิกมาเนน วา ถทฺธมาเนนาติ อตฺโถ ฯ อญฺญํ พฺยากรึสูติ อรหตฺตํ พฺยากรึสุ ฯ ปตฺตํ อาวุโส อมฺเหหิ อรหตฺตํ กตํ กรณียนฺติ ภิกฺขูนํ อาโรเจสุํ ฯ เตสํ มคฺเคน อปฺปหีนกิเลสตฺตา เกวลํ สมถวิปสฺสนาวเสน วิกฺขมฺภิตกิเลสานํ อปเรน สมเยน ตถารูปปจฺจยสมาโยเค ราคายปิ จิตฺตํ นมติ ราคตฺถาย นมตีติ อตฺโถ ฯ เอส นโย อิตเรสุ ฯ ตญฺจ โข เอตํ อพฺโพหาริกนฺติ ตญฺจโข เอตํ เตสํ อญฺญํ พฺยากรณํ อพฺโพหาริกํ อาปตฺติปฺปญฺญาปเน โวหารํ น คจฺฉติ อาปตฺติยา องฺคํ น โหตีติ อตฺโถ ฯ กสฺส ปนายํ อธิมาโน อุปฺปชฺชติ กสฺส นุปฺปชฺชตีติ ฯ อริยสาวกสฺส ตาว นุปฺปชฺชติ ฯ โส หิ มคฺคผลนิพฺพานปหีนกฺกิเลสาวสิฏฺฐกฺกิเลส- ปจฺจเวกฺขเณน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๙๗.

สญฺชาตโสมนสฺโส อริยคุณปฏิเวเธ นิกฺกงฺโข ตสฺมา โสตาปนฺนาทีนํ อหํ สกทาคามีติอาทิวเสน มาโน นุปฺปชฺชติ ฯ ทุสฺสีลสฺส นุปฺปชฺชติ ฯ โส หิ อริยคุณาธิคเม นิราโสว ฯ สีลวโตปิ ปริจฺจตฺตกมฺมฏฺฐานสฺส นิทฺทารามตาทิมนุยุตฺตสฺส นุปฺปชฺชติ ฯ สุปริสุทฺธสีลสฺส ปน กมฺมฏฺฐาเน อปฺปมตฺตสฺส นามรูปํ ววฏฺฐเปตฺวา ปจฺจยปริคฺคเหน วิติณฺณกงฺขสฺส ติลกฺขณํ อาโรเปตฺวา สงฺขาเร สมฺมสนฺตสฺส อารทฺธวิปสฺสกสฺส อุปฺปชฺชติ ฯ อุปฺปนฺโน จ สุทฺธสมถลาภึ สุทฺธวิปสฺสนาลาภึ วา อนฺตรา ฐเปติ ฯ โส หิ ทสมฺปิ วีสติมฺปิ ตึสมฺปิ วสฺสานิ กิเลสสมุทาจารํ อปสฺสนฺโต อหํ โสตาปนฺโนติ วา สกทาคามีติ วา อนาคามีติ วา มญฺญติ ฯ สมถวิปสฺสนาลาภึ ปน อรหตฺเตเยว ฐเปติ ฯ ตสฺส หิ สมาธิพเลน กิเลสา วิกฺขมฺภิตา วิปสฺสนาพเลน สงฺขารา สุปริคฺคหิตา ตสฺมา สฏฺฐิมฺปิ วสฺสานิ อสีติมฺปิ วสฺสานิ วสฺสสตมฺปิ กิเลสา น สมุทาจรนฺติ ขีณาสวสฺเสว จิตฺตจาโร โหติ ฯ โส เอวํ ทีฆรตฺตํ กิเลสสมุทาจารํ อปสฺสนฺโต อนฺตรา อฏฺฐตฺวาว อรหา อหนฺติ มญฺญตีติ ฯ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑ หน้า ๕๙๕-๕๙๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=1&A=12506&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=1&A=12506&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=231 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=8643 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=3353 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=3353 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_1