ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 9 : PALI ROMAN Ma.A. (papa–ca.3)

page203.

4. Rajavagga 1. Ghatikarasuttavannana [282] Evamme sutanti ghatikarasuttam. Tattha sitam patvakasiti mahamaggena gacchanto annataram bhumippadesam oloketva "atthi nu kho maya cariyam caramanena imasmim thane nivutthapubban"ti avajjento addasa "kassapabuddhakale imasmim thane vegalingam 1- nama nigamo 2- ahosi, aham tada jotipalo nama manavo ahosim, mayham sahayo ghatikaro nama kumbhakaro ahosi, tena saddhim maya idha ekam sukaranam katam, tam bhikkhusamghassa apakatam paticchannam, handa nam bhikkhusamghassa pakatam karomi"ti magga okkamma annatarasmim padese thitakova sitapatukammam akasi, aggadante 3- dassetva mandahasitam hasi. Yatha hi lokiyamanussa udaram 4- paharanta "kuham kuhan"ti 5- hasanti, na evam buddha, buddhanam pana hasitam hatthappahatthakaramattameva hoti. Hasitanca nametam terasahi somanassasahagatacittehi hoti. Tattha lokiyamahajano akusalato catuhi, kamavacarakusalato catuhiti atthahi cittehi hasati, sekkha akusalato ditthisampayuttani dve apanetva chahi cittehi hasanti, khinasava catuhi sahetukakiriyacittehi ekena ahetukakiriyacittenati pancahi cittehi hasanti. Tesupi balavarammane apathagate dvihi nanasampayuttacittehi hasanti, dubbalarammane duhetukacittadvayena ca ahetukacittena cati tihi cittehi hasanti. Imasmim pana thane kiriyahetukamanovinnanadhatusomanassasahagatacittam bhagavato hatthappahatthakaramattam hasitam uppadeti. 6- Tam panetam hasitam evam appamattakampi therassa pakatam ahosi. Katham? tatharupe hi kale tathagatassa catuhi dathahi catudipakamahameghamukhato sateritavijjulata @Footnote: 1 Si. vehalingam 2 cha.Ma. gamanigamo 3 cha.Ma. aggaggadante @4 Si. udare, cha.Ma. uram 5 Si. kaham kahanti 6 cha.Ma. uppadesi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page204.

Viya virocamana mahatalakkhandhappamana rasmivattiyo utthahitva tikkhattum siravaram 1- padakkhinam katva dathaggesuyeva antaradhayanti. Tena sannanena ayasma anando bhagavato pacchato gacchamanopi hasitapatubhavam janati. Bhagavantam etadavocati "ettha kira kassapo bhagava bhikkhusamgham ovadi, catusaccappakasanam akasi, bhagavatopi ettha nisiditum rucim uppadessami, evamayam bhumibhago dvihi buddhehi paribhutto bhavissati, mahajano gandhamaladihi pujetva cetiyatthanam katva paricaranto saggamaggaparayano bhavissati"ti cintetva etam "tenahi bhante"tiadivacanam avoca. [283] Mundakena samanakenati mundam mundoti, samanam va samanoti vattum vattati, ayam pana aparipakkananatta brahmanakule uggahitavoharavaseneva hilento evamaha. Sottisinananti 2- sinanatthaya katasottim. Sotti nama kuruvindapasanacunnani lakhaya bandhitva katagulikakalapako vuccati, yam sandhaya "tena kho pana samayena chabbaggiya bhikkhu kuruvindakasuttiya nahayanti"ti 3- vuttam. Tam ubhosu antesu gahetva sariram ghamsanti. Evam sammati yatha etarahipi manussa "cetiyavandanaya gacchama, dhammassavanaya gacchama"ti vutta ussaham na karonti, "natasamajjadidassanatthaya gacchama"ti vutta pana ekavacaneneva sampaticchanti, tatheva sinhayitunti vutte ekavacanena sampaticchanto evamaha. [284] Jotipalam manavam amantesiti ekapasse ariyapariharena pathamataram nahayitva paccuttaritva thito tassa mahantena issariyapariharena nahayantassa nahanapariyosanam agametva tam nivatthanivasanam kese nirodake 4- kurumanam amantesi. Ayanti asannatta dassento aha. Ovattikam vinivethetvati 5- nagabalo bodhisatto "apehi samma"ti isakam parivattamanova tena gahitagahanam vissajjapetvati attho. Kesesu paramasitva etadavocati so kira cintesi "ayam jotipalo pannava, sakim dassanam labhamano tathagatassa dassanepi pasidissati, @Footnote: 1 cha.Ma. sisavaram 2 cha.Ma. sottisinaninti 3 vi. cu. 6/243/3 @4 cha.Ma. vodake 5 cha.Ma. vinivattetvati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page205.

Dhammakathayapi pasidissati, pasanno ca pasannakaram katum sakkissati, mitta nama etadattham honti, yankinci katva mama sahayam gahetva dasabalassa santikam gamissami"ti. Tasma nam kesesu paramasitva etadavoca. Itarajaccoti annajatiko, maya saddhim asamanajatiko, lamakajatikoti attho. Na vatidanti idam amhakam gamanam neva 1- orakam bhavissati na khuddakam, mahantam bhavissati. Ayanhi na attano thamena ganhi, satthu thamena ganhiti gahanasmimyeva nittham agamasi. Yavetadohipiti 2- ettha dokarahikarapikara nipata, yavataparamanti 3- attho. Idam vuttam hoti "vacaya alapanam ovattikaya gahananca atikkamitva yava kesaggahanampi tattha gahanattham payogo kattabbo"ti. [285] Dhammiya kathayati idha satipatilabhatthaya pubbenivasapatisamyutta dhammikatha veditabba. Tassa hi bhagava "jotipalo tvam na lamakatthanam otinnasatto mahabodhipallanke pana sabbannutananam patthetva otinnosi, na tadisassa nama pamadaviharo yutto"tiadina nayena satipatilabhaya dhammakatham 4- kathesi. Parasamuddavasithera pana vadanti:- "jotipala yatha aham dasaparamiyo puretva sabbannutananam pativijjhitva visatisahassabhikkhuparivaro loke vicarami, evameva tvampi dasaparamiyo puretva sabbannutananam pativijjhitva samanaganaparivaro loke vicarissasi. Evarupena nama taya pamadam apajjitum na yuttan"ti yathassa pabbajjaya cittam namati, evam kamesu adinavam nekkhamme ca anisamsam kathesiti. [286] Alattha kho ananda .pe. Pabbajjam alattha upasampadanti pabbajitva kim akasi? yam bodhisattehi kattabbam. Bodhisatta hi buddhanam sammukhe pabbajanti. Pabbajitva ca pana ittarasatta viya patitasinga na honti, catuparisuddhisile pana supatitthaya tepitakam buddhavacanam ugganhitva terasadhutangani samadaya arannam pavisitva gatapaccagatavattam purayamana samanadhammam karonta vipassanam vaddhetva yava anulomananam ahacca titthanti, maggaphalattham vayamam na karonti. Jotipalopi tatheva akasi. @Footnote: 1 cha.Ma. na vata 2 cha.Ma. yavatadohipiti 3 Si. yavetaparamanti, cha.Ma. @yavatuparamanti 4 cha.Ma. dhammam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page206.

[287] Addhamasupasampanneti kuladarakanhi pabbajetva addhamasampi avasitva gate matapitunam soko na vupasammati, sopi pattacivaraggahanam na janati, daharabhikkhusamanerehi saddhim vissaso na uppajjati, therehi saddhim sineho na patitthati, gatagatatthane anabhirati uppajjati. Ettakam pana kalam nivase sati matapitaro passitum labhanti. Tena tesam soko tanubhavam gacchati, pattacivaraggahanam janati, daharabhikkhusamanerehi saddhim vissaso jayati, therehi saddhim sineho patitthati, gatagatatthane abhiramati, na ukkanthati. Tasma ettakam vasitum vattatiti addhamasam vasitva pakkami. Panduputakassa 1- salinoti putake 2- katva sukkhapitarattasalino. Tassa kira salino vappakalato patthaya ayam pariharo:- kedara suparikammakata hoti, tattha bijani patitthapetva gandhodakena sincimsu, vappakale vitanam viya upari vatthakilanjam bandhitva paripakkakale vihisisani chinditva mutthimatte putake katva yottabaddhe vehasamyeva sukkhapetva gandhacunnani attharitva kotthakesu puretva tatiye vasse vivarimsu. Evam tivassam parivutthassa sugandharattasalino apagatakalake suparisuddhe tandule gahetva khajjakavikatimpi bhattampi patiyadiyimsu. Tam sandhaya vuttam panitam khadaniyam bhojaniyam .pe. Kalam arocapesiti. [288] Adhivuttho meti kim sandhaya vadati? vebhalligato 3- nikkhamanakale Ghatikaro attano santike vassavasam vasanatthaya patinnam aggahesi. Tam sandhaya vadati. Ahudeva annathattam ahu domanassanti temasam danam datum, dhammam ca sotum, imina ca niyamena visati bhikkhusahassani patijaggitum nalatthanti alabham arabbha cittam annathattam domanassam 4- ahosi, na tathagatam arabbha. Kasma? sotapannatta. So kira pubbe brahmanabhato ahosi. Athekasmim samaye paccante kupite vupasamanattham gacchanto uracchadam nama dhitaram aha "amma amhakam deve ma pamajji"ti. Brahmana tam rajadhitaram disva visannino ahesum. Ke ime cati vutte @Footnote: 1 Si., i. pandumutikassa 2 Si. mutake, evamuparipi @3 cha.Ma. vegalingato 4 cha.Ma. cittadomanassam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page207.

Tumhakam devati. 1- Deva nama evarupa hontiti nutthubhitva pasadam abhiruhi. Sa ekadivasam vithim olokenti thita kassapassa bhagavato aggasavakam disva pakkosapetva pindapatam datva anumodanam sunamanayeva sotapanna hutva "annepi bhikkhu atthi"ti pucchitva "sattha visatiya bhikkhusahassehi saddhim isipatane vasati"ti ca sutva sattharam 2- nimantetva danam adasi. Raja paccantam vupasametva agato. Atha nam pathamatarameva brahmana agantva dhitu avannam vatva paribhindimsu. Raja pana dhitu jatakaleyeva varam adasi. Tassa "satta divasani rajjam databban"ti varam ganhimsu. Athassa raja satta divasani rajjam niyyadesi. Sa sattharam bhojayamana rajanam pakkosapetva bahisaniyam nisidapesi. Raja satthu anumodanam sutvava sotapanno jato. Sotapannassa ca nama tathagatam arabbha aghato natthi. Tena vuttam "na tathagatam arabbha"ti. Yam icchati tam haratuti so kira bhajanani pacitva kayavikkayam na karoti, evam pana vatva darutthaya va mattikatthaya va palalatthaya va arannam gacchati. Mahajana "ghatikarena bhajanani pakkani"ti sutva parisuddhatandulalonadadhitelaphanitadini gahetva agacchanti. Sace bhajanam mahaggham hoti. Mulam appam, yam va tam va datva ganhamati tam na ganhanti. Dhammiko vanijo matapitaro patijaggati, sammasambuddham upatthahati, bahu no akusalam bhavissatiti puna gantva mulam aharanti. Sace pana bhajanam appaggham hoti, abhatam mulam bahum. Dhammiko vanijo, amhakam punnam bhavissatiti yathabhatam gharasamika viya sadhukam patisametva gacchanti. Evamguno pana kasma na pabbajatiti. Ranno vacanapatham pacchindanto andhe jinne matapitaro posesiti aha. [289] Ko nu khoti kuhim nu kho. Kumbhiyati ukkhalito. Pariyogati supabhajanato. Paribhunajati bhunja. Kasma pana te evam vadanti? ghatikaro kira @Footnote: 1 cha.Ma. bhumidevati, evamuparipi 2 cha.Ma. ayam patho na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page208.

Bhattam pacitva supam sampadetva matapitaro bhojetva sayampi bhunjitva bhagavato vaddhamanakam bhattam supam patthapetva asanam pannapetva aharam upanametva 1- udakam paccupatthapetva matapitunam sannam datva arannam gacchati. Tasma evam vadanti. Abhivissatthoti ativissattho. 2- Pitisukham na vijahiti 3- na nirantaram vijahati, athakho rattibhage va divasabhage va game va aranne va yasmim yasmim khane "sadevake nama loke aggapuggalo mayham geham pavisitva sahatthena amisam gahetva paribhunjati, labha vata me"ti anussarati, tasmim tasmim khane pancavanna piti uppajjati. Tam sandhayevam vuttam. [290] Kalopiyati pacchito. Kasma 4- pana bhagava evamakasiti. Paccayo dhammiko, bhikkhunam patte bhattasadiso, tasma evamakasi. Sikkhapadapannattipi ca savakanamyeva hoti, buddhanam sikkhapadavela nama natthi. Yatha hi ranno uyyane pupphaphalani honti, annesam tani ganhantanam niggaham karonti, raja yatharuciya paribhunjati, evam sampadametam. Parasamuddavasithera pana "devata kira patiggahetva adamsu"ti vadanti. [291] Haratha bhante haratha bhadramukhati amhakam putto "kuhim gatosi"ti vutte "dasabalassa santikan"ti vadati, kuhim nu kho gacchati, satthu vasanatthanassa ovassakabhavampi na janatiti vutte aparadhasannino gahane tutthacitta evamahamsu. Temasam akasacchadanam atthasiti bhagava kira catunnam vassikanam masanam ekamasam atikkamitva tinam aharapesi, tasma evamaha. Ayam panettha padattho:- akasam chadanamassati akasacchadanam. Na devotivassiti 5- na kevalam nativassi. Yatha panettha pakatiya ca nimbakosassa 6- udakapatatthanabbhantare ekampi udakabindu nativassi, evam gharachadanagehabbhantare viya na vatatapapi abadham akamsu, pakatiya utupharanameva ahosi, aparabhage tasmim nigame chadditepi tam thanam anovassakameva ahosi. Manussa kammam karonta deve vassante tattha satake @Footnote: 1 cha.Ma. adharakam upatthapetva 2 cha.Ma. abhivissatthoti ativissattho @3 cha.Ma. pitisukham na vijahatiti 4 cha.Ma. kim 5 Si. na cativassiti @6 cha.Ma. nibbakosassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page209.

Thapetva kammam tharonti. Yava kapputthana tam thanam tadisameva bhavissati. Tanca kho pana na tathagatassa iddhanubhavena, tesamyeva pana gunasampattiya. Tesanhi "sammasambuddho kattha na labheyya, amhakam nama dvinnam andhakanam nivesanam uttinam karesi"ti na tappaccaya domanassam udapadi, "sadevake loke aggapuggalo amhakam nivesana tinam aharapetva gandhakutim chadapesi"ti pana tesam anappakam balavasomanassam udapadi. Iti tesamyeva gunasampattiya idam patihariyam jatanti veditabbam. [292] Tandulavahasataniti ettha dve sakatani 1- eko vahoti veditabbo. Tadupiyanca supeyyanti supatthaya tadanurupam telaphanitadim. Bhikkhusahassassa 2- temasatthaya bhattam bhavissatiti kira sannaya raja ettakam pesesi. Alamme rannova hotuti kasma patikkhipi? adhigatappicchataya. Evam kirassa ahosi "naham ranna ditthapubbo, katham nu kho pesesi"ti. Tato cintesi "sattha baranasim gato, addha so ranna 3- vassavasam yaciyamano mayham patinnatabhavam arocetva mama gunakatham kathesi, gunakathaya laddhalabho pana natena naccitva laddham viya gayakena gayitva laddham viya ca hoti. Kim mayham imina, kammam katva uppannena matapitunampi sammasambuddhassapi upatthanam sakka katun"ti. Sesam sabbattha uttanamevati. Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya ghatikarasuttavannana nitthita. ------------ @Footnote: 1 ka. sakatasatani 2 cha.Ma. visatibhikkhu... 3 cha.Ma. ranno


             The Pali Atthakatha in Roman Book 9 page 203-209. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=5108&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=9&A=5108&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=403              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=13&A=6596              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=13&A=7683              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=13&A=7683              Contents of The Tipitaka Volume 13 http://84000.org/tipitaka/read/?index_13

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]