ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 8 : PALI ROMAN Ma.A. (papa–ca.2)

page259.

Sannanca vedananca nirodhetva nirodhasamapajjanam, charikaya pihitaangara viya 1- rupajivitindriyam kammajatejodhatu vattati, 1- purisassa puna jalaya atthe sati charikapanayanadini viya bhikkhuno yathaparicchinnakalagamanam, aggijalaya pavatti viya puna arupadhammesu uppannesu ruparupappavatti veditabba. Ayu usma ca vinnananti rupajivitindriyam, kammajatejodhatu, cittanti ime tayo dhamma yada imam rupakayam jahanti, athayam acetanam kattham viya pathaviyam chaddito setiti attho. Vuttam cetam:- "ayu usma ca vinnanam yada kayam jahantimam apaviddho tada seti parabhattam acetanan"ti. 2- Kayasankharati assasapassasa. Vacisankharati vitakkavicaRa. Cittasankharati sannavedana. Ayuti rupajivitindriyam. Paribhinnaniti upahatani, vinatthaniti attho. Tattha keci "nirodhasamapannassa cittasankharava niruddha"ti vacanato cittam aniruddham hoti, tasma sacittaka ayam samapattiti vadanti. Te vattabba vacisankharapissa niruddhati vacanato vaca aniruddha hoti, tasma nirodhasamapannena dhammampi kathentena sajjhayampi karontena nisiditabbam siya. "yo cayam mato kalakatopi, 3- tassapi cittasankhara niruddha"ti vacanato cittam aniruddham bhaveyya, tasma kalakate matapitaro va arahante va jhapayantena anantariyakammam katam bhaveyya. Iti byanjane abhinivesam akatva acariyanam naye thatva attho upaparikkhitabbo. Attho hi patisaranam, na byanjanam. Indriyani vippasannaniti kiriyamayappavattasmim hi vattamane bahiddha arammanesu pasade ghatentesu indriyani kilamantani upahatani makkhitani viya honti vatadihi utthitena rajena catumahapathe thapitaadaso viya. Yatha pana thavikayam pakkhipitva manjusadisu thapito adaso antoyeva virocati, evam @Footnote: 1 cha.Ma. ime patha na dissanti Ma. rupajivitindriyam kammajatejodhatu cati @2 sam. khandha. 17/95/113 phenapindupamasutta 3 cha.Ma. kalankato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page260.

Nirodhasamapannassa bhikkhuno antonirodhe panca pasada ativiya virocanti. Tena vuttam "indriyani vippasannani"ti. [458] Kati panavuso paccayati idha kim pucchati? nirodhassa anantarapaccayam Nevasannanasannayatanam pucchissamiti pucchati. Vissajjane panassa sukhassa ca pahanati cattaro apagamanapaccaya kathita. Animittayati idha kim pucchati? nirodhato vutthanakaphalasamapattim pucchissamiti pucchati. Avasesasamapattivutthanam hi bhavangena hoti, nirodhavutthanam pana vipassananissandaya phalasamapattiyati tameva pucchati. Sabbanimittananti rupadinam sabbarammananam. Animittaya ca dhatuya manasikaroti sabbanimittapagataya nibbanadhatuya manasikaro, phalasamapatti- sahajatamanasikaram sandhayaha. Iti hettha nirodhapadakam pathamajjhanam gahitam, nirodhassa anantarapaccayam nevasannanasannayatanam gahitam, idha nirodhato vutthanakaphalasamapatti gahitati. Imasmim thane nirodhakatha kathetabba hoti. Sa "dvihi phalehi samannagatatta tayo ca sankharanam patippassaddhiya solasahi nanacariyahi navahi samadhicariyahi vasibhavatapanna nirodhasamapattiya nanan"ti evam patisambhidamagge 1- agata. Visuddhimagge panassa sabbakarena vinicchayakatha kathita. Idani valanjanasamapattim pucchanto kati panavuso paccayatiadimaha. Nirodhato hi vutthanakaphalasamapattithiti nama na hoti, ekadvecittavarameva 2- pavattitva bhavangam otarati. Ayanhi bhikkhu sattadivase arupappavattam nirodhetva nisinno nirodha vutthanakaphalasamapattiyam na ciram titthati. Valanjanasamapattiyam pana addhanaparicchedova pamanam. Tasma sa thita nama hoti. Tenaha "animittaya cetovimuttiya thitiya"ti. Tassa ciratthitattham kati paccayati attho. Vissajjane panassa pubbe ca abhisankharoti addhanaparicchedo vutto. Vutthanayati idha bhavangavutthanam pucchati. Vissajjanepissa sabbanimittananca manasikaroti rupadinimittavasena bhavangasahajatamanasikaro vutto. @Footnote: 1 khu. pati. 31/217/143 nanakatha (sya) 2 cha.Ma. ekam dve cittavarameva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page261.

[459] Ya cayam avusoti idha kim pucchati? idha annam abhinavam nama natthi. Hettha kathitadhammeyeva ekato samodhanetva pucchamiti pucchati. Kattha panete kathita "nilampi sanjanati pitakampi, lohitakampi, odatampi sanjanati"ti 1- etasmim hi thane appamana cetovimutti kathita. "natthi kinciti akincannayatanam neyyan"ti 2- ettha akincannam. "pannacakkhuna pajanati"ti 2- ettha sunnata kathita. "kati panavuso paccaya animittaya cetovimuttiya thitiya vutthanaya"ti ettha animitta. Evam hettha kathitava imasmim thane ekato samodhanetva pucchati. Tam pana patikkhipitva eta tasmim tasmim thane niddittha vati vatva anne cattaro dhamma ekanamaka atthi, eko dhammo catunamako atthi, ekam 3- pakatam katva kathapetum idha pucchatiti atthakathayam sannitthanam katam. Tassa 4- vissajjane ayam vuccatavuso appamana cetovimuttiti ayam pharanaappamanataya appamana nama, ayanhi appamane va satte pharati, ekasmimpi va satte asesetva pharati. Ayam vuccatavuso akincannati arammanakincanassa abhavato akincanna. Attena vati attabhavaposapuggaladisankhatena attaniyamena 5- sunnam. Attaniyena vati civaradiparikkharasankhatena attaniyena sunnam, animittati raganimittadinam abhaveneva animitta, arahattaphalasamapattim sandhayaha. Nanattha ceva nanabyanjana cati byanjanampi nesam nana atthopi. Tattha byanjanassa nanata pakatava. Attho pana appamana cetovimutti bhummantarato 6- mahaggataeva hoti, rupavacara, arammanato sattapannattiarammana. Akincanna bhummantarato mahaggata arupavacara, arammanato na vattabbarammana. Sunnata bhummantarato kamavacara, arammanato sankhararammana. Vipassana hi ettha sunnatati adhippeta. Animitta bhummantarato lokuttara, arammanato nibbanarammana. @Footnote: 1 Ma.mu. 12/450/402 2 Ma.mu. 12/451/403 3 cha.Ma. etam @4 cha.Ma. tassa 5 cha.Ma. attena 6 cha.Ma. bhumantarato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page262.

Rago kho avuso pamanakaranotiadisu yatha pabbatapade putipannarasaudakam nama hoti kalavannam, olokentanam byamasatagambhiram viya khayati, yatthim va rajjum va gahetva minantassa pitthipadottharanamattampi na hoti, evameva yava ragadayo nuppajjanti, tava puggalam sanjanitum na sakka hoti, 1- sotapanno viya sakadagami viya anagami viya ca khayati. Yada panassa ragadayo uppajjanti, tada ratto duttho mulhoti pannayati. Iti ete "ettako ayan"ti puggalassa pamanam dassento viya uppajjantiti pamanakarana nama vutta. Yavata kho avuso appamana cetovimuttiyoti yattaka appamana cetovimuttiyo. Kittaka pana ta? cattaro brahmavihara, cattaro magga, cattari ca phalaniti dvadasa. Tattha brahmavihara pharanaappamanataya appamana. Sesa pamanakaranakilesanam abhavena appamana, nibbanampi appamanameva, cetovimutti pana na hoti, tasma na gahitam. Akuppati arahattaphalacetovimutti, sa hi tasam sabbajetthaka, 2- tasma aggamakkhayatiti vutta, rago kho avuso kincanoti rago uppajjitvapi puggalam kincati maddati palibuddhati. 3- Tasma kincanoti vutto. Manussa kira gonehi khalam maddapenta kincehi kapilakincehi kalakati vadanti, evam maddanattho kincanatthoti veditabbo. Dosamohesupi eseva nayo. Akincanna cetovimuttiyo nama nava dhamma akincannayatananca maggaphalani ca. Tattha akincannayatanam kincanam arammanam assa natthiti akincannam, maggaphalani kincananam maddanapalibuddhanakilesanam natthitaya akincannani, nibbanampi akincannam, cetovimutti pana na hoti, tasma na gahitam. Rago kho avuso nimittakaranotiadisu yatha nama dvinnam kulanam sadisa dve vacchaka honti. Yava tesam lakkhanam na katam hoti, tava "ayam asukakulassa vacchako, ayam asukakulassa"ti na sakka honti janitum. Yada pana tesam sattisuladisu annataram lakkhanam katam hoti, tada sakka honti janitum. Evameva yava puggalassa rago nuppajjati, tava na sakka hoti janitum ariyo @Footnote: 1 cha.Ma. honti 2 cha.Ma. sabbajetthika 3 cha.Ma. palibundhati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page263.

Va puthujjano vati. Rago panassa uppajjamanova sarago nama ayam puggaloti sanjanananimittam karonto viya uppajjati, tasma "nimittakarano"ti vutto. Dosamohesupi eseva nayo. Animitta cetovimuttiyo nama terasa dhamma vipassana, cattaro aruppa, cattaro magga, cattari ca phalaniti. Tattha vipassana niccanimittam sukhanimittam attanimittam ugghatetiti animitta nama. Cattaro aruppa rupanimittassa abhavena animitta nama. Maggaphalani nimittakarananam kilesanam abhavena animittani. Nibbanampi animittameva, tam pana cetovimutti na hoti, tasma na gahitam. Atha kasma sunnata cetovimutti na gahitati sa "sunna ragena"tiadivacanato sabbattha anupavitthava, tasma visum na gahita. Ekatthati arammanavasena ekattha, appamanam akincannam sunnatam animittanti hi sabbanetani nibbanasseva namani, iti imina pariyayena ekattha. Annasmim panatthane appamana honti, annasmim akincanna annasmim sunnata annasmim animittati. Imina pariyayena nanabyanjana. Iti thero yathanusandhinava desanam nitthapesiti. Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya mahavedallasuttavannana nitthita. --------------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 8 page 259-263. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=8&A=6631&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=8&A=6631&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=493              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=12&A=9220              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=12&A=10857              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=12&A=10857              Contents of The Tipitaka Volume 12 http://84000.org/tipitaka/read/?index_12

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]