ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 6 : PALI ROMAN Di.A. (sumangala.3)

page102.

Uppajjanaka asava. Samparayika asava nama paraloke bhandanahetu uppajjanaka asava. Samvarayati yatha te na pavisanti, evam pidahanaya. Patighatayati mulaghatena patihananaya. Alam vo tam yavadeva sitassa patighatayati tam tumhakam sitassa patighataya samattham. Idam vuttam hoti, yam vo maya civaram anunnatam, tam parupitva dappam va manam va kurumana viharissathati na anunnatam, tam pana parupitva sitapatighatadini katva sukham samanadhammayoniso- manasikaram karissathati anunnatam, yatha ca civaram, evam pindapatadayopi. Anupadavannana 1- panettha visuddhimagge vuttanayeneva veditabba. Sukhallikanuyogavannana [183] Sukhallikanuyoganti sukhaalliyananuyogam, 2- sukhasevanadhimuttatanti attho. Sukhetiti sukhitam karoti. Pinetiti pinitam thulam karoti. Khinasavaabhabbatthanavannana [186] Atthitadhammati atthitasabhava. 3- Jivha no atthiti yam yam icchanti, tam tam kathenti, kadaci maggam kathenti, kadaci phalam kadaci nibbananti adhippayo. Janatati sabbannutananena janantena. Passatati pancahi cakkhuhi passantena. Gambhiranemoti gambhiram bhumim anupavittho. Sunikhatoti sutthu nikhato. Evameva kho avusoti evam khinasavo abhabbo navatthanani 4- ajjhacaritum. Tasmim ajjhacare 5- acalo 6- asampavedhi. Tattha sancicca panam jivita voropanadisu sotapannadayopi abhabba. Sannidhikarakam kame paribhunjitunti vatthukame ca kilesakame ca sannidhim katva paribhunjitum. Seyyathapi pubbe agarikabhutoti yatha pubbe gihibhuto paribhunjati, evam paribhunjitum abhabbo. @Footnote: 1 cha.Ma. anupadasamvannana 2 cha.Ma. sukhalliyananuyogam, i. sukham alliyananuyogam @3 cha.Ma., i. nitthitasabhava 4 cha.Ma., i. nava thanani 5 cha.Ma. anajjhacaro, @i. ajjhacaro 6 i. acelo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page103.

Panhabyakaranavannana [187] Agaramajjhe vasanta hi sotapannadayo ca yavajivam gihibyanjanena titthanti. Khinasavo pana arahattam patvava manussabhuto parinibbayati va pabbajati va. Catummaharajikadisu kamavacaradevesu muhuttampi na titthati. Kasma? vivekatthanassa abhava. Bhummadevattabhave pana thito arahattam patvapi titthati. Tassa ca 1- vasena ayam panho agato. Bhinnadosatta panassa bhikkhubhavo veditabbo. Atirakanti atiram aparicchedam mahantam. No ca kho anagatanti anagatam pana addhanam arabbha evam na pannapeti, atitameva manne samano gotamo janati, na anagatam. Tatha hissa atite addhachakkasatajatakanussaranam 2- pannayati. Anagate evam bahuanussaranam na pannayatiti imamattham mannamana evam vadeyyum. Tayidam kim suti anagate apannapanam kimnukho. Kathamsuti kena nu kho karanena ajanantoyeva nu kho anagatam nanussarati, ananussaritukamataya nanussaratiti. Annavihitakena nanadassanenati paccakkham viya katva dassanasamatthataya dassanabhutena nanena annatthavihitakena nanena annam arabbha pavattamanam nanadassanam sangahetabbam pannapetabbam mannanti. Te hi carato ca titthato ca suttassa ca jagarassa ca satatam samitam nanadassanam paccupatthitam mannanti, tadisanca nanam nama natthi. Tasma yathariva bala abyatta, evam mannantiti veditabba. Satanusariti pubbenivasanussatisampayuttam. Yavatakam akankhatiti yattakam natum icchati, tattakam janissamiti nanam peseti. 3- Athassa dubbalapattapute pakkhittanaraco 4- viya appatihatam anivaritam nanam gacchati, tena yavatakam akankhati tavatakam anussarati. Bodhijanti bodhimule jatam. Nanam uppajjatiti catumaggananam uppajjati. Ayamantima jatiti tena nanena jatimulassa pahinatta puna ayamantima jati. Natthidani punabbhavoti aparampi nanam uppajjati. @Footnote: 1 cha.Ma., i. casaddo na dissati 2 cha.Ma. addhachattha... 3 cha.Ma. pesesi @4 cha.Ma. pakkhandanaraco, i. pakkhantanaraco

--------------------------------------------------------------------------------------------- page104.

Anatthasanhitanti na idhalokattham va paralokattham va nissitam. Na tam tathagato byakarotiti tam bharatayuddhasitaharanasadisam aniyyanikakatham tathagato na katheti. Bhutam taccham anatthasanhitanti rajakathaditiracchanakatham. Kalannu tathagato hotiti kalam janati. Sahetukam sakaranam katva yuttappattakaleyeva katheti. [188] Tasma tathagatoti vuccatiti yatha yatha gaditabbam, tatha tatheva gadanato dakarassa takaram katva tathagatoti vuccatiti attho. Ditthanti rupayatanam. Sutanti saddayatanam. Mutanti mutva patvava gahetabbato gandhayatanam rasayatanam photthabbayatanam. Vinnatanti sukhadukkhadidhammayatanam. Pattanti pariyesitva va apariyesitva va pattam. Pariyesitanti pattam va appattam va pariyesitam. Anuvicaritam manasati cittena anusancaritam. "tathagatena abhisambuddhan"ti imina etam dasseti, yanhi aparimanasu lokadhatusu imassa sadevakassa lokassa nilam pitakantiadi ruparammanam cakkhudvare apatham agacchati, "ayam satto imasmim khane imam nama ruparammanam disva sumano va dummano va majjhatto va jato"ti sabbam tam tathagatassa evam abhisambuddham. Tatha yam aparimanasu lokadhatusu imassa sadevakassa lokassa bherisaddo mudingasaddotiadi saddarammanam sotadvare apatham agacchati. Mulagandho tacagandhotiadi gandharammanam ghanadvare apatham agacchati. Mularaso khandharasotiadi rasarammanam jivhadvare apatham agacchati. Kakkhalam mudukantiadi pathavidhatutejodhatu- vayodhatubhedam photthabbarammanam kayadvare apatham agacchati, "ayam satto imasmim khane imam nama photthabbarammanam phusitva sumano va dummano va majjhatto va jato"ti sabbam tam tathagatassa evam abhisambuddham. Tatha yam aparimanasu lokadhatusu imassa sadevakassa lokassa sukhadukkhadibhedam dhammarammanam manodvarassa apatham agacchati, "ayam satto imasmim khane idam nama dhammarammanam vijanitva sumano va dummano va majjhatto va jato"ti sabbam tam tathagatassa evam abhisambuddham.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page105.

Yanhi cunda imesam sattanam dittham sutam mutam vinnatam tattha tathagatena adittham va assutam va amutam va avinnatam va natthi. Imassa pana 1- mahajanassa pariyesitva pattampi atthi, pariyesitva appattampi atthi. Apariyesitva pattampi atthi, apariyesitva appattampi atthi. Sabbampi tam tathagatassa appattam nama natthi, nanena asacchikatam nama. "tasma tathagatoti vuccati"ti. Yam thanam 2- yatha loke na gatam tassa tatheva gatatta "tathagato"ti vuccati. Paliyam pana abhisambuddhanti vuttam, tam gatasaddena ekattham. Imina nayena sabbavaresu "tathagato"ti nigamanassa attho veditabbo. Tassa yutti brahmajale tathagatasaddavitthare vuttayeva. Abyakatatthanavannana [189] Evam attano asamatam anuttaratam sabbannutam dhammarajabhavam kathetva idani "puthusamanabrahmananam laddhisu maya annatam adittham nama natthi, sabbam mama nanassa antoyeva pavattati"ti sihanadam nadanto thanam kho panetam cunda vijjatiti adimaha. Tattha tathagatoti satto. Nahetam avuso atthasanhitan idhalokaparalokatthasanhitam na hoti. Na dhammasanhitanti navalokuttaradhammanissitam na hoti. Na adibrahmacariyakanti sikkhattayasangahitassa sakalasasanabrahmacariyassa adibhutam na hotam. Byakatatthanavannana [190] Idi dukkhanti khotiadisu tanham thapetva avasesa tebhumika dhamma idam dukkhanti byakatam. Tasseva dukkhassa pabhavika janika tanha dukkhasamudayoti byakatam ubhinnam appavatti dukkhanirodhoti byakatam. Dukkhaparijanano samudayapajahano nirodhasacchikarano ariyamaggo dukkhanirodhagaminipatipadati byakatam. @Footnote: 1 cha.Ma. panasaddo na dissati 2 cha.Ma., i. thananti na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page106.

"etanhi avuso atthasanhitan"tiadisu etam idhalokaparalokatthanissitam navalokuttaradhammanissitam sakalasasanabrahmacariyassa adi padhanam pubbangamanti ayamattho. Pubbantasahagataditthinissayavannana [191] Idani yantam maya na byakatam, tam ajanantena na byakatanti ma evam sannamakamsu. Janantova aham evam "etasmim byakatepi attho natthi"ti na byakarim. Yam pana yatha byakatabbam, tam maya byakatamevati sihanadam nadanto puna yepi te cundatiadimaha. Tattha ditthiyova ditthinissaya, ditthinissitaka ditthigatikati attho. Idameva saccanti idameva dassanam saccam. Moghamannanti annesam vacanam mogham. Asayamkaroti asayamkato. [192] Tatrati tesu samanabrahmanesu. Atthi nukho idam avuso vuccatiti avuso yam tumhehi sassato atta ca loko cati vuccati, idamatthi nukho udahu natthiti evam ahante pucchamiti attho. Yanca kho te evamahamsuti yam pana te "idameva saccam moghamannan"ti vadanti, tantesam nanujanami. Pannattiyati ditthipannattiya. Samasamanti samena nanena samam. Yadidam adhipannattiti ya ayam adhipannatti nama. Ettha ahameva bhiyyo uttaritaro na maya samo atthi. Tattha yanca vuttam "pannattiyati yanca adhipannatti"ti ubhayametam atthato ekam. Bhedato hi pannatti adhipannattiti dvayam hoti. Tattha pannatti nama ditthipannatti. Adhipannatti nama khandhapannatti dhatupannatti ayatanapannatti indriyapannatti saccapannatti puggalapannattiti evam vutta cha pannattiyo. Idha pana pannattiyati etthapi pannatti ceva adhipannatti ca adhippeta, adhipannattiti etthapi. Bhagava hi pannattiyapi anuttaro, adhipannattiyapi anuttaro. Tenaha "ahameva tattha bhiyyo yadidam adhipannatti"ti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page107.

Aparantasahagataditathinissayavannana [196] Pahanayati pajahanatthaya. 1- Samatikkamayati tasseva vevacanam. Desitati kathita. Pannattati thapita. Satipatthanabhavanaya hi ghanavinibbhogam katva sabbadhammesu yathavato 2- ditthesu "suddhasankharapunjo yam nayidha sattupalabbhati"ti sannitthanato sabbaditthinissayanam pahanam hotiti. Tena vuttam "ditthinissayanam pahanaya samatikkamaya evam maya ime cattaro satipatthana desita pannatta"ti. Sesam sabbattha uttanatthamevati. Pasadikasuttavannana nitthita ------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 6 page 102-107. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=6&A=2557&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=6&A=2557&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=11&i=94              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=11&A=2537              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=11&A=2684              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=11&A=2684              Contents of The Tipitaka Volume 11 http://84000.org/tipitaka/read/?index_11

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]