บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
2. Dukaniddesavannana [891] Dukesu kodhaniddesadayo hettha vuttanayeneva veditabba. Hettha anagatesu pana upanahaniddesadisu pubbakalam kodham upanayhatiti aparakalakodho upanaho nama. Upanayhanakaro upanayhana. Upanayhitassa bhavo upanayhitattam. Atthapanati pathamuppannassa anantaratthapana mariyadatthapana va. Thapanati pakatithapana. Santhapanati sabbatobhagena punappunam aghatatthapana. Anusamsandanati pathamuppannena kodhena saddhim antaram adassetva ekibhavakaranam. 3- Anuppabandhanati purimena saddhim pacchimassa ghatana. Dalhikammanti thirakaranam. Ayam vuccatiti ayam upanaddhanalakkhano veram appatinissajjanaraso upanahoti vuccati, yena samannagato puggalo veram nissajjitum na sakkoti, "evam nama mam esa vattum ananucchaviko"ti aparaparam anubandhati, adittaputialatam viya jalateva, dhoviyamanam acchacammam viya vasatelamakkhitapilotika viya ca na parisujjhati. @Footnote: 1 Ma. anavannattibhavapatthanaya 2 cha.Ma. uppajjanavitakko @3 cha.Ma. ekibhavakarana--------------------------------------------------------------------------------------------- page533.
[892] Makkhanabhavavasena makkho, paragunamakkhanaya pavattentopi attano karakam 1- guthapaharanakam gutho viya pathamataram makkhetiti attho. Tato para dve akarabhavaniddesa. Nitthurabhavo nitthuriyam, "tam nissaya ettakampi natthi"ti khelapatananti attho. Nitthuriyakammanti nitthuriyakaranam. Gahattho va hi gahattham bhikkhu va bhikkhum nissaya vasanto appamattakeneva kujjhitva "tam nissaya ettakampi natthi"ti khelam patetva padena maddanto viya nitthuriyam nama karoti, tassa tam kammam nitthuriyakammanti vuccati. Lakkhanadito panesa paragunamakkhanalakkhano makkho, tesam vinasanaraso, parena sukatanam kiriyanam avacchadanapaccupatthano. Palasatiti palaso, parassa gune dassetva attano gunehi samam karotiti attho. Palasassa ayana palasayana. palaso ca so attano jayaharanato aharo cati palasaharo. Vivadatthananti vivadakaranam. Yugaggahoti samadhuraggahanam. Appatinissaggoti attana gahitassa appatinissajjanam. Lakkhanadito panesa yugaggahalakkhano palaso, paragunehi attano gunanam samakaranaraso, paresam gunappamanena upatthanapaccupatthano. Palasi hi puggalo dutiyassa dhuram na deti, samam pasaretva titthati. Sakacchamandale annena bhikkhuna bahusu suttesu ca karanesu ca abhatesupi "tava ca mama ca vade kinnama nanakaranam, nanu majjhe bhinnam suvannam viya ekasadisameva amhakam vacanan"ti samam pasaretva 2- vadati. Issamacchariyaniddesa vuttatthaeva. [894] Mayaniddese vacam bhasatiti janamyeva "pannattim vitikkamanta bhikkhu bhariyam karonti, amhakam pana vitikkamatthanam nama natthi"ti upasanto @Footnote: 1 cha.Ma. karanam 2 cha.Ma. "samam pasaretva"ti patho na dissati--------------------------------------------------------------------------------------------- page534.
Viya bhasati. Kayena parakkamatiti "maya katam idam papakammam ma keci janimsu"ti kayena vattam karoti. Vijjamanadosapaticchadanato cakkhumohanamaya viyati maya. Mayavino bhavo mayavita. Katva papam puna paticchadanato aticca asaranti etaya sattati accasaRa. Kayavacakiriya hi annatha dassanato vancetiti vancana. Etaya satta nikarontiti nikati, miccha karontiti attho. "naham evam karomi"ti papanam vikkhipanato vikirana. "naham evam karomi"ti parivajjanato pariharana. Kayadihi samvaranato guhana. Sabbatobhagena guhana pariguhana. Tinapannehi viya gutham kayavacikammehi papam chadetiti chadana. Sabbatobhagena chadana paticchadana. Na uttanam katva dassetiti anuttanikammam. Na pakatam katva dassetiti anavikammam. Sutthu chadana vocchadana. Katapaticchadanavasena punapi papassa karanato papakiriya. Ayam vuccatiti ayam katapaticchadanalakkhana maya nama vuccati, yaya samannagato puggalo bhasmapaticchanno viya angaro udakapaticchanno viya khanu pilotikapalivethitam ca sattham hoti. Satheyyaniddese sathoti asantagunaparidipanato na samma bhasita. Sabbatobhagena satho parisatho. Yam tatthati yam tasmim puggale. Sathanti asantagunadipanam keratiyam. Sathatati sathakaro. Kakkhalatati padumanalissa viya aparamasanakkhamo kharapharusabhavo. Kakkhaliyantipi tasseva vevacanam. Parikkhattata parikkhattiyanti padadvayena nikhanitva thapitam viya dalhakeratiyam vuttam. Idam vuccatiti idam attano avijjamanagunappakasanalakkhanam satheyyam nama vuccati, yena samannagatassa puggalassa kucchim va pitthim va janitum na sakka. Vamena sukaro hoti dakkhinena ajamigo sarena nelako hoti visanena jaraggavoti evam vuttayakkhasukarasadiso hoti. Avijjadiniddesa vuttatthaeva.--------------------------------------------------------------------------------------------- page535.
[902] Anajjavanidadese anajjavoti anujutakaro. Anajjavabhavo anajjavata. Jimhatati candavankata. Vankatati gomuttavankata. Kutilatati nangalakotivankata. Sabbehipi imehi padehi kayavacicittavankatava kathita. Amaddavaniddese na mudubhavo amuduta. Amaddavakaro amaddavata. Kakkhalabhavo kakkhaliyam. Maddavakarassa sinehassa abhavato pharusabhavo pharusiyam. Anicavuttitaya ujukameva thitacittabhavo ujucittata. Puna amudutagahanam tassa visesanattham "amudutasankhata ujucittata, na ajjavasankhata ujucittata"ti. [903] Akkhantiniddesadayo khantiniddesadipatipakkhato veditabba. [908] Sannojananiddese ajjhattanti kamabhavo. Bahiddhati ruparupabhavo. Kincapi hi satta kamabhave appam kalam vasanti kappassa catutthameva kotthasam, itaresu tisu kotthasesu kamabhavo sunno hoti tuccho, ruparupabhave bahukalam vasanti, tathapi tesam yasma kamabhave cutipatisandhiyo bahuka honti, appa ruparupabhavesu. Yattha ca cutipatisandhiyo bahuka, tattha alayopi patthanapi abhilasopi bahu hoti. Yattha appa, tattha apPo. Tasma kamabhavo ajjhattam nama jato. Ruparupabhava bahiddha nama. Iti ajjhattasankhate kamabhave bandhanam ajjhattasannojanam nama, bahiddhasankhatesu ruparupabhavesu bandhanam bahiddhasannojanam nama. Tattha ekekam pancapancavidham hoti. Tena vuttam "pancorambhagiyani pancuddhambhagiyani"ti. Tatrayam vacanattho:- oram vuccati kamadhatu, tattha upapattinipphadanato tam oram bhajantiti orambhagiyani. Uddham vuccati ruparupadhatu, tattha upapattinipphadanato tam uddham bhajantiti uddhambhagiyaniti. Dukaniddesavannana nitthita. ------------The Pali Atthakatha in Roman Book 54 page 532-535. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=12520&modeTY=2&pagebreak=1 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=12520&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=908 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=35&A=12174 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=35&A=9768 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=35&A=9768 Contents of The Tipitaka Volume 35 http://84000.org/tipitaka/read/?index_35
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]