บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
9. Vattapotakacariyavannana [72] "punaparam yada homi magadhe vattapotako ajatapakkho taruno mamsapesi kulavake. [73] Mukhatundakenaharitva mata posayati mamam tassa phassena jivami natthi me kayikam balam. [74] Samvacchare gimhasamaye davadaho padippati upagacchati amhakam pavako kanhavattani. [75] Dhamadhama 1- iti evam saddayanto mahasikhi anupubbena jhapento aggi mama upagami. [76] Aggivegabhaya bhita tasita matapita mama kulavake mam chaddetva attanam parimocayum. [77] Pade pakkhe pajahami natthi me kayikam balam soham agatiko tattha evam cintesaham tada. [78] Yesaham upadhaveyyam bhito tasitavedhito te mam ohaya pakkanta katham me ajja katave"ti. @Footnote: 1 pali. dhamadhamam iti (sya) #[72] Navame magadhe vattapotakotiadisu ayam sankhepattho:- magadharatthe annatarasmim arannappadese vattakayoniyam nibbattitva andakosam padaletva aciranikkhantataya taruno mamsapesibhuto tato eva ajatapakkho vattakacchapako yada aham kulavakeyeva homi. #[73] Mukhatundakenaharitvati mayham mata attano mukhatundakena kalena kalam gocaram aharitva mam poseti. Tassa phassena jivamiti parisedanatthanceva paribhavanatthanca sammadeva kalena kalam mamam adhisayanavasena phusantiya tassa mama matuya sarirasamphassena jivami viharami attabhavam pavattemi. Natthi me kayikam balanti mayham pana atitarunataya kayasannissitam balam natthi. #[74] Samvacchareti samvacchare samvacchare. Gimhasamayeti gimhakale. Sukkharukkhasakhanam annamannam sanghattanasamuppannena aggina tasmim padese davadaho padippati pajjalati, so tatha padipito. Upagacchati amhakanti mayham matapitunancati amhakam vasanatthanappadesam attano patitthanassa asuddhassapi suddhabhavakaranena pavanato pavakoti ca gatamagge indhanassa bhasmabhavavahanato kanhavattaniti ca laddhanamo aggi vanarukkhagacche dahanto kalena kalam upagacchati. #[75] Evam upagamanato tadapi saddayantoti "dhamadhama"iti evam saddam karonto, anuravadassanam hetam davaggino. Mahasikhiti pabbatakutasadisanam indhananam vasena mahatiyo sikha etassati mahasikhi. Anupubbena anukkamena tam arannappadesam jhapento dahanto aggi mama samipatthanam upagami. #[76] Aggivegabhayati vegena agacchato aggino bhayena bhita. Tasitati cittutrasasamutthitena kayassa chambhitattena ca utrasa. Matapitati matapitaro. Attanam parimocayanti aggina anupaddutatthanagamanena attano sotthibhavamakamsu. Mahasatto hi tada mahagendukappamano mahasariro ahosi. Tam matapitaro Kenaci upayena gahetva gantum asakkunanta attasinehena ca abhibhuyyamana puttasineham chaddetva palayimsu. #[77] Pade pakkhe pajahamiti attano ubho pade ubho pakkhe ca bhumiyam akase ca gamanasajje karonto pasaremi iriyami vayamami. "patihami"tipi patho, vehasagamanayogge katum ihamiti attho. "patihami"tipi pathanti, tassattho:- pade pakkhe ca pati visum ihami, gamanattham vayamami, tam pana vayamakaranatthameva. Kasma? yasma natthi me kayikam balam. Soham agatiko tatthati so aham evambhuto padapakkhavekallena gamanavirahito matapitunam apagamanena va appatisarano, tattha davaggiupaddute vane, tasmim va kulavake thitova evam idani vattabbakarena tada cintesim. Dutiyancettha ahanti nipatamattam datthabbam. #[78] Idani tada attano cintitakaram dassetum "yesahan"tiadimaha. Tattha yesaham upadhaveyyam, bhito tasitavedhitoti maranabhayena bhito tato eva cittutrasena tasito sarirakampanena vedhito yesamaham pakkhantaram etarahi davaggiupadduto jaladuggam viya mannamano pavisitum upadhaveyyam, te mama matapitaro mam ekakam eva ohaya jahitva pakkanta. Katham me ajja kataveti katham nu kho maya ajja katabbam, patipajjitabbanti attho. Evam mahasatto itikattabbatasammulho hutva thito puna cintesi "imasmim loke silaguno nama atthi, saccaguno nama atthi, atite paramiyo puretva bodhitale nisiditva abhisambuddha silasamadhipannavimuttivimuttinanadassanasampanna saccanudayakarunnakhantisamannagata sabbasattesu samappavattamettabhavana sabbannubuddha nama atthi, tehi ca patividdho ekantaniyyanaguno dhammo atthi, mayi capi evam 1- saccam atthi, samvijjamano eko sabhavadhammo pannayati, tasma atitabuddhe ceva @Footnote: 1 cha.Ma. ekam Tehi patividdhagune ca avajjetva mayi vijjamanam saccam sabhavadhammam gahetva saccakiriyam katva aggim patikkamapetva ajja maya attano ceva idha vasinam sesapaninanca sotthibhavam katum vattati"ti. Evam pana cintetva mahasatto attano anubhave thatva yathacintitam patipajji. Tena vuttam:- [79] "atthi loke silaguno saccam soceyyanuddaya tena saccena kahami saccakiriyamuttamam. [80] Avajjetva dhammabalam saritva pubbake jine saccabalamavassaya saccakiriyamakasahan"ti. [81] Tattha mahasatto atite parinibbutanam buddhanam gune avajjetva attani vijjamanam saccasabhavam arabbha yam gatham vatva tada saccakiriyamakasi, tam dassetum:- #[81] "santi 1- pakkha apatana santi pada avancana matapita ca nikkhanta jataveda patikkama"ti- adi vuttam. Tattha santi pakkha apatanati mayham pakkha nama atthi upalabbhanti, no ca kho sakka etehi uppatitum akasena gantunti apatana. Santi pada avancanati padapi me atthi, tehi pana vancitum padavaragamanena gantum na sakkati avancana. Matapita ca nikkhantati ye mam annattha neyyum, tepi maranabhayena mama matapitaro nikkhanta. Jatavedati aggim alapati. So hi jatova vediyati, dhumajalutthanena pannayati, tasma "jatavedo"ti vuccati. Patikkamati patigaccha nivattati jatavedam anapeti. @Footnote: 1 Si. akase Iti mahasatto "sace mayham pakkhanam atthibhavo, te ca pasaretva akase apatanabhavo, padanam atthibhavo, te ca ukkhipitva avancanabhavo, matapitunam mam kulavakeyeva chaddetva palatabhavo ca saccasabhavabhuto eva, jataveda etena saccena tvam ito patikkama"ti kulavake nipannova saccakiriyam akasi. Tassa saha saccakiriyaya solasakarisamatte thane jatavedo patikkami. Patikkamanto ca na jhayamanova 1- arannam gato, udake pana opilapitaukka viya tattheva nibbayi. Tena vuttam:- [82] "saha sacce kate mayham mahapajjalito sikhi vajjesi solasakarisani udakam patva yatha sikhi"ti. Sa panesa bodhisattassa vattakayoniyam tasmim samaye buddhagunanam avajjanapubbika saccakiriya anannasadharanati aha "saccena me samo natthi, esa me saccaparami"ti. Teneva hi tassa thanassa sakalepi imasmim kappe aggina anabhibhavaniyatta tam kappatthiyapatihariyam namam jatam. Evam mahasatto saccakiriyavasena attano tattha vasinam sattananca sotthim katva jivitapariyosane yathakammam gato. Tada matapitaro etarahi matapitaro ahesum, vattakaraja pana lokanatho. Tassa hettha vuttanayeneva sesaparamiyopi yatharaham niddharetabba. Tatha davaggimhi tatha bheravakarena avattharitva agacchante tasmim vaye ekako hutvapi saradam anapajjitva saccadidhammagune buddhagune ca anussaritva attano eva anubhavam nissaya saccakiriyaya tattha vasinampi sattanam sotthibhavapadanadayo anubhava vibhavetabbati. Vattapotakacariyavannana nitthita. ----------- @Footnote: 1 Si. najjhayamanovaThe Pali Atthakatha in Roman Book 52 page 270-274. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=52&A=5991&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=52&A=5991&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=237 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=9323 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=12094 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=12094 Contents of The Tipitaka Volume 33 http://84000.org/tipitaka/read/?index_33
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]