ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 51 : PALI ROMAN Buddha.A. (madhurattha.)

                        19. Tissabuddhavamsavannana
     tattha pana siddhatthassa bhagavato aparabhage eko kappo buddhasunno
ahosi. Ito dvanavutikappamatthake tisso, phussoti ekasmim kappe dve buddha
nibbattimsu. Tattha tisso nama mahapuriso paramiyo puretva tusitapure
nibbattitva tato cavitva khemakanagare janasandhassa 1- nama ranno aggamahesiya
padumadalasadisanayanaya padumanamaya deviya kucchismim patisandhim gahetva dassanam
masanam accayena anomuyyane matukucchito nikkhami. Sattavassasahassani agaram
ajjhavasi. Tassa guhasela 2- narisaya 3- nisabha 4- namaka tayo pasada ahesum.
Subhaddadevippamukhani tettimsa itthisahassani ahesum.
     So cattari nimittani disva subhaddadeviya putte anandakumare
uppanne sonuttaram nama anuttaram turangavaramaruyha mahabhinikkhamanam nikkhamitva
pabbaji. Tam manussanam koti anupabbaji. So tehi parivuto attha mase
padhanacariyam caritva visakhapunnamaya viranigame virasetthissa dhitaya dinnam
madhupayasam paribhunjitva salalavane divaviharam vitinametva sayanhasamaye
vijitasangamakena nama yavapalena upanita attha tinamutthiyo gahetva asanabodhim
upasankamitva cattalisahatthavitthatam tinasantharam santharitva tattha pallankam
abhujitva saram marabalam vidhamitva adhigatasabbannutannano "anekajatisamsaram .pe.
Tanhanam khayamajjhaga"ti udanam udanetva sattasattaham bodhisamipeyeva
vitinametva yasavatinagare 5- brahmadevam udayanca dve rajaputte saparivare
upanissayasampanne disva akasena gantva yasavatimigadaye 6- otaritva
uyyanapalena rajaputte pakkosapetva tesam saparivaranam avisarina byapina
@Footnote: 1 Si.,i.,Ma. saccasandhassa    2 Si.,i. guhasela...    3 Si.,i. narisa, Ma. nariya
@4 Ma. usabha               5 Si.,i. hamsavatinagare    6 Si.,i. hamsavatimigadaye
Madhurena brahmassarena dasasahassilokadhatum vinnapentova dhammacakkam pavattesi,
tada kotisatanam pathamo dhammabhisamayo ahosi. Tena vuttam:-
       [1] "siddhatthassa aparena       asamo appatipuggalo
           anantasilo 1- amitayaso    tisso lokagganayako.
       [2] Tamandhakaram vidhamitva       obhasetva sadevakam
           anukampako mahaviro       loke uppajji cakkhuma.
       [3] Tassapi atula iddhi       atula silasamadhi ca 2-
           sabbattha paramim gantva     dhammacakkam pavattayi.
       [4] So buddho dasasahassimhi     vinnapesi giram sucim
           kotisatani abhisamimsu        pathame dhammadesane"ti.
     Tattha sabbatthati sabbesu dhammesu param gantva. Dasasahassimhiti
dasasahassiyam. Athaparena samayena tissena satthara saddhim pabbajitanam bhikkhunam
koti mahapurisassa ganavasam pahaya bodhimulamupagamanasamaye annatra gata. Sa
"tissena sammasambuddhena dhammacakkam pavattitan"ti sutva yasavatimigadayam
agantva dasabalamabhivadetva tam parivaretva nisidi. Tesam bhagava dhammam
desesi. Tada navutiya kotinam dutiyabhisamayo ahosi. Puna mahamangalasamagame 3-
mangalapariyosane satthiya kotinam tatiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttam:-
       [5] "dutiyo navutikotinam        tatiyo satthikotiyo
           bandhanato pamocesi       satte 4- naramaru tada"ti.
@Footnote: 1 cha.Ma. anantatejo        2 cha.Ma. atulam silam samadhi ca
@3 Ma. mangalasannipate       4 Si.,i.,Ma. sampatte
     Tattha dutiyo navutikotinanti dutiyo abhisamayo ahosi navutikotipaninanti
attho. Bandhanatoti bandhanato, dasahi samyojanehi parimocesiti attho. Idani
parimocite satte sarupato dassento "naramaru"ti aha. Naramaruti naramare.
     Yasavatinagare kira antovassam pabbajitanam arahantanam satasahassehi
parivuto pavaresi, so pathamo sannipato ahosi. Ubhato sujatassa sujatassa
nama ranno narivahanakumaro narivahananagaram anuppatte bhagavati lokanathe
saparivaro paccuggantva dasabalam sabhikkhusamgham nimantetva sattaham asadisadanam
datva attano rajjam puttassa niyyatetva saparivaro sabbalokadhipatissa
tissasammasambuddhassa santike ehibhikkhupabbajjaya pabbaji. Tassa kira sa
pabbajja sabbadisasu pakata ahosi. Tasma tato tato agantva
narivahanakumaram mahajano anupabbaji. Tada tathagato navutiya bhikkhusatasahassassa
majjhagato patimokkham uddisi, so dutiyo sannipato ahosi. Puna khemavatinagare
natisamagame buddhavamsadhammakatham sutva asitisatasahassani tassa santike pabbajitva
arahattam papunimsu tehi parivuto sugato patimokkham uddisi, so tatiyo
sannipato ahosi, tena vuttam:-
       [6] "sannipata tayo asum      tissassa ca mahesino 2-
           khinasavanam vimalanam         santacittana tadinam.
       [7] Khinasavasatasahassanam         pathamo asi samagamo
           navutisatasahassanam           dutiyo asi samagamo.
       [8] Asitisatasahassanam           tatiyo asi samagamo
           khinasavanam vimalanam         pupphitanam vimuttiya"ti
@Footnote: 1 cha.Ma. tisse lokagganayake
     Tada amhakam bodhisatto yasavatinagare sujato nama raja hutva idam
phitam janapadam anekakotidhanasannicayam anuragamupagatahadayanca parijanam tinanalamiva 1-
pariccajitva jatiadisu samviggahadayo nikkhamitva tapasapabbajjam pabbajitva
mahiddhiko mahanubhavo hutva "buddho loke uppanno"ti sutva pancavannaya
pitiya phutthasariro hutva sapatisso tissam 2- bhagavantam upasankamitva vanditva
cintesi "handaham mandaravaparicchattakadihi dibbakusumehi bhagavantam pujessami"ti
atha so evam cintetva iddhiya saggalokam gantva cittalatavanam pavisitva
padumaparicchattakamandaravadihi dibbakusumehi ratanamayam cankotakam gavutappamanam
puretva gahetva gaganatalena agantva dibbehi surabhikusumehi bhagavantam pujesi.
Ekanca manidandakam suvannamayakannikam padumaragamanimayapannam sugandhakesaracchattam
viya padumacchattam bhagavato sirasi dharayanto catuparisamajjhe atthasi, atha bhagava
nam "ito dvenavute kappe gotamo nama buddho bhavissati"ti byakasi, tena
vuttam:-
       [9] "ahantena samayena       sujato nama khattiyo
           mahabhogam chaddayitva      pabbajim isipabbajam.
      [10] Mayi pabbajite sante      uppajji lokanayako
           buddhoti saddam sutvana     piti me upapajjatha.
      [11] Dibbam mandaravam puppham      padumam parichattakam
           ubho hatthehi paggayha     dhunamano upagamim.
      [12] Catuvannaparivutam          tissam lokagganayakam
           tamaham puppham gahetva      matthake dharayim jinam.
@Footnote: 1 Si.,i. parijinnatinalavamiva      2 Si.,i. apagataissam tissam
      [13] Sopi mam buddho byakasi   janamajjhe nisidiya
           dvenavute ito kappe    ayam buddho bhavissati.
           1- Ahu kapilavhaya ramma  nikkhamitva tathagato. 1-
      [14] Padhanam padahitvana .pe.   dessama sammukha imam.
      [15] Tassapi vacanam sutva      bhiyyo cittam pasadayim
           uttarim vatamadhitthasim       dasaparamipuriya"ti.
     Tattha mayi pabbajiteti mayi pabbajitabhavam upagate. "mama pabbajitam
santan"ti potthakesu likhanti, so pamadalekhoti veditabbo. Upapajjathati
uppajjittha. Ubho hatthehiti ubhohi hatthehi. Paggayhati gahetvana. Dhunamanoti
vakacirani vidhunamanova. Catuvannaparivutanti catuparisaparivutam, khattiyabrahmana-
gahapatisamanaparivutanti attho. "catuvannehi parivutan"ti pathanti keci.
     Tassa pana bhagavato khemam nama nagaram ahosi. Janasandho nama khattiyo
pita, paduma nama janika, brahmadevo ca udayo ca dve aggasavaka,
samango 2- namupatthako, phussa ca sudatta ca dve aggasavika, asanarukkho
bodhi, sariram satthihatthubbedham ahosi, vassasatasahassam ayu, subhadda nama
aggamahesi, anando nama putto, turangayanena nikkhami. Tena vuttam:-
      [16] "khemakam nama nagaram         janasandho nama khattiyo
           paduma nama janika         tissassa ca mahesino.
      [21] Brahmadevo ca udayo ca     ahesum aggasavaka
           samango 2- namupatthako    tissassa ca mahesino.
@Footnote: 1-1 cha.Ma. ime patha na dissanti         2 Si.,i. samaho, sumangalo abhi.A. 1/68
      [22] Phussa ceva sudatta ca     ahesum aggasavika
           bodhi tassa bhagavato        asanoti pavuccati.
      [24] So buddho satthiratano      ahu uccattane jino
           anupamo asadiso          himava viya dissati.
      [25] Tassapi atulatejassa       ayu asi anuttaro
           vassasatasahassani          loke atthasi cakkhuma.
      [26] Uttamam pavaram settham        anubhotva mahayasam
           jalitva aggikkhandhova      nibbuto so sasavako.
      [27] Valahakova anilena        suriyena viya ussavo
           andhakarova padipena       nibbuto so sasavako"ti.
     Tattha uccattaneti uccabhavena. Himava viya dissatiti himavava padissati.
Ayameva va patho. Yatha yojananam satanucco himava pancapabbato sudure
thitanampi uccabhavena ca sommabhavena ca atiramaniyo hutva dissati, evam
bhagavapi dissatiti attho. Anuttaroti natidigho natirasso. Ayu vassasatasahassanti
attho. Uttamam pavaram setthanti annamannavevacanani. Ussavoti himabindu
valahakaussavaandhakara viya anilasuriyadipehi aniccatanilasuriyadipehi 1- upadduto
parinibbuto sasavako bhagavati attho.
     Tisso kira bhagava sunandavatinagare sunandarame parinibbayi.
Sesametthagathasu pakatamevati.
                      Tissabuddhavamsavannana nitthita.
                      Nitthito sattarasamo buddhavamso.
                          -------------
@Footnote: 1 Si.,i. ayam patho na dissati



             The Pali Atthakatha in Roman Book 51 page 328-333. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=51&A=7273&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=51&A=7273&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=198              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=8092              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=10445              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=10445              Contents of The Tipitaka Volume 33 http://84000.org/tipitaka/read/?index_33

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]