บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
17. Dhammadassibuddhavamsavannana atthadassimhi sammasambuddhe parinibbute antarakappe ca vitivatte aparimitayukesu sattesu anupubbena parihayitva vassasatasahassayukesu jatesu dhammadassi nama sattha lokalokakaro lobhadilokamalavinayakaro lokekanayako loke udapadi. Sopi bhagava paramiyo puretva tusitapure nibbattitva tato cavitva sarananagare sabbalokasaranassa saranassa nama ranno aggamahesiya sunandaya nama deviya kucchismim patisandhim aggahesi. So dasannam masanam accayena saranuyyane matukucchito pavussakale saliladharavivaragato punnacando viya nikkhami. Mahapurise pana matukucchito nikkhantamatteyeva adhikaranavohara- satthapotthakesu adhammiya vohara sayameva antaradhayimsu. Dhammikavoharayeva atthamsu. Tenassa namaggahanadivase "dhammadassi"ti namamakamsu. So Atthavassasahassani agaram ajjhavasi. Tassa kira arajavirajasudassananamaka tayo pasada ahesum. Vicikolidevippamukhanam itthinam visatisahassadhikam satasahassam ahosi. So cattari nimittani disva vicikolideviya punnavaddhane nama putte uppanne devakumaro viya ativiya sukhumalo devasampattimiva sampattimanubhavamano majjhimayame vutthaya sirisayane nisinno niddopagatanam itthinam vippakaram disva sanjatasamvego mahabhinikkhamanaya cittam uppadesi. Cittuppadasamanantaramevassa sudassanapasado gaganatalamabbhuggantva caturanginiya senaya parivuto dutiyo divasakaro viya dibbavimanam viya ca gantva rattakuravakatarubodhisamipeyeva otaritva atthasi. Mahapuriso kira brahmuna upanitani kasayani gahetva pabbajitva pasadato otaritva avidure atthasi. Pasado puna akasena gantva bodhirukkham antokatva pathaviyam patitthasi. Itthiyopi saparivara pasadato otaritva addhagavutamattam gantva atthamsu. Tattha itthiyo ca tasam paricarika cetikayo ca thapetva sabbe manussa tam anupabbajimsu. Bhikkhunam kotisatasahassam ahosi. Atha dhammadassi bodhisatto sattaham padhanacariyam caritva vicikolideviya dinnam madhupayasam paribhunjitva badaravane divaviharam katva sayanhasamaye sirivaddhanena nama yavapalakena dinna attha tinamutthiyo gahetva bimbijalabodhim upagantva tepannasahatthavitthatam tinasantharam santharitva tattha sabbannutannanam pativijjhitva "anekajatisamsaram .pe. Tanhanam khayamajjhaga"ti udanam udanetvava bodhisamipe sattasattaham vitinametva katabrahmayacano attana saddhim pabbajitassa bhikkhunam kotisatasahassassa saddhammappativedhasamatthatam Natva attharasayojanikamaggam ekaheneva isipatanam gantva tehi parivuto tattha dhammacakkam pavattesi, tada kotisatasahassanam pathamabhisamayo ahosi. Tena vuttam:- [1] "tattheva mandakappamhi dhammadassi mahayaso tamandhakaram vidhamitva atirocati sadevake. [2] Tassapi atulatejassa dhammacakkappavattane kotisatasahassanam pathamabhisamayo ahu"ti. Tattha tamandhakaranti tamasankhatam mohandhakaranti attho. Yada pana tagaranamake nagare sanjayo nama raja kamesu adinavam nekkhammam khemato ca disva isipabbajjam pabbaji. Tam navutikotiyo anupabbajimsu. Te sabbeyeva pancabhinnaatthasamapattilabhino ahesum. Atha sattha dhammadassi tesam upanissayasampattim disva akasena gantva sanjayassa tapasassa assamapadam gantva akase thatva tesam tapasanam ajjhasayanurupam dhammam desetva dhammacakkhum uppadesi, so dutiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttam:- [3] "yada buddho dhammadassi vinesi sanjayam isim tada navutikotinam dutiyabhisamayo ahu"ti. Yada pana sakko devanamindo dasabalassa dhammam sotukamo tam upasankami, tada asitiya kotinam tatiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttam:- [4] "yada sakko upaganchi sapariso vinayakam tada asitikotinam tatiyabhisamayo ahu"ti. Yada pana sarananagare vematikabhatikam padumakumaram phussadevakumaranca saparivare pabbajesi, tasmim antovasse pabbajitanam bhikkhunam kotisatasahassanam 1- majjhe visuddhipavaranam pavaresi, so pathamo sannipato ahosi. Puna bhagavato devalokato orohane satakotinam dutiyo sannipato ahosi. Yada pana sudassanarame terasannam dhutagunanam gune anisamse pakasetva haritam nama mahasavakam etadagge thapesi, tada asitiya kotinam majjhe bhagava patimokkham uddisi, so tatiyo sannipato ahosi. Tena vuttam:- [5] "tassapi devadevassa sannipata tayo asum 2- khinasavanam vimalanam santacittana tadinam. [6] Yada buddho dhammadassi sarane vassam upagami tada kotisatasahassanam 1- pathamo asi samagamo. [7] Punaparam yada buddho devato eti manusam tadapi satakotinam dutiyo asi samagamo. [8] Punaparam tada buddho pakasesi dhute gune tada asitikotinam tatiyo asi samagamo"ti. Tada amhakam bodhisatto sakko devaraja hutva dvisu devalokesu devehi parivuto agantva dibbehi gandhapupphadihi dibbaturiyehi ca tathagatam pujesi. Sopi nam sattha "anagate gotamo nama buddho bhavissati"ti byakasi. Tena vuttam:- [9] "ahantena samayena sakko asim purindado dibbena gandhamalena turiyenabhipujayim. @Footnote: 1 Si.,i.,ka. kotisahassanam 2 cha.Ma. ahum [10] Sopi mam tada byakasi devamajjhe nisidiya attharase kappasate ayam buddho bhavissati. 1- Ahu kapilavhaya ramma nikkhamitva tathagato. 1- [11] Padhanam padahitvana .pe. hessama sammukha imam. [12] Tassapi vacanam sutva bhiyyo citatam pasadayim uttarim vatamadhitthasim dasaparamipuriya"ti. Tassa pana bhagavato saranam nama nagaram ahosi. Sarano nama raja pita, sunanda nama mata, padumo ca phussadevo ca dve aggasavaka, sunetto nama upatthako, khema ca sabbanama ca dve aggasavika, bimbijalarukkho bodhi, sariram panassa asitihatthubbedham ahosi, ayu vassasatasahassam, vicikolidevi namassa aggamahesi, punnavaddhano namassa putto, pasadena nikkhami. Tena vuttam:- [13] "saranam nama nagaram sarano nama khattiyo sunanda nama janika dhammadassissa satthuno. [18] Padumo phussadevo ca ahesum aggasavaka sunetto namupatthako dhammadassissa satthuno. [19] Khema ca sabbanama ca ahesum aggasavika bodhi tassa bhagavato bimbijaloti vuccati. [21] Sopi buddho asamasamo asitihatthamuggato atirocati tejena dasasahassimhi dhatuya. @Footnote: 1-1 cha.Ma. ime patha na dissanti [22] Suphullo salarajava vijjuva gagane yatha majjhanhikeva suriyo evam so upasobhatha. [23] Tassapi atulatejassa samakam asi jivitam vassasatasahassani loke atthasi cakkhuma. [24] Obhasam dassayitvana vimalam katvana sasanam cavi candova gagane nibbuto so sasavako"ti. Tattha bimbijaloti rattakuravakarukkho. Dasasahassimhi dhatuyati dasasahassiya lokadhatuya. Vijjuvati vijjulata viya. Upasobhathati yatha gagane vijju ca majjhanhike suriyo ca upasobhati, evam so bhagava upasobhitthati attho. Samakanti sabbehi narasattehi samameva tassa ayu ahositi attho. Caviti cuto. Candovati gaganato candima viya caviti attho. Dhammadassi kira bhagava salavatinagare kesarame parinibbayi. Sesamettha gathasu pakatamevati. Dhammadassibuddhavamsavannana nitthita. Nitthito pannarasamo buddhavamso. ------------------The Pali Atthakatha in Roman Book 51 page 317-322. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=51&A=7046&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=51&A=7046&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=196 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=7999 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=10278 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=10278 Contents of The Tipitaka Volume 33 http://84000.org/tipitaka/read/?index_33
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]