ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 51 : PALI ROMAN Buddha.A. (madhurattha.)

                      17. Dhammadassibuddhavamsavannana
     atthadassimhi sammasambuddhe parinibbute antarakappe ca vitivatte
aparimitayukesu sattesu anupubbena parihayitva vassasatasahassayukesu jatesu
dhammadassi nama sattha lokalokakaro lobhadilokamalavinayakaro lokekanayako
loke udapadi. Sopi bhagava paramiyo puretva tusitapure nibbattitva tato
cavitva sarananagare sabbalokasaranassa saranassa nama ranno aggamahesiya
sunandaya nama deviya kucchismim patisandhim aggahesi. So dasannam masanam
accayena saranuyyane matukucchito pavussakale saliladharavivaragato punnacando
viya nikkhami. Mahapurise pana matukucchito nikkhantamatteyeva adhikaranavohara-
satthapotthakesu adhammiya vohara sayameva antaradhayimsu. Dhammikavoharayeva
atthamsu. Tenassa namaggahanadivase "dhammadassi"ti namamakamsu. So
Atthavassasahassani agaram ajjhavasi. Tassa kira arajavirajasudassananamaka tayo
pasada ahesum. Vicikolidevippamukhanam itthinam visatisahassadhikam satasahassam
ahosi.
     So cattari nimittani disva vicikolideviya punnavaddhane nama
putte uppanne devakumaro viya ativiya sukhumalo devasampattimiva
sampattimanubhavamano majjhimayame vutthaya sirisayane nisinno niddopagatanam
itthinam vippakaram disva sanjatasamvego mahabhinikkhamanaya cittam uppadesi.
Cittuppadasamanantaramevassa sudassanapasado gaganatalamabbhuggantva caturanginiya
senaya parivuto dutiyo divasakaro viya dibbavimanam viya ca gantva
rattakuravakatarubodhisamipeyeva otaritva atthasi. Mahapuriso kira brahmuna
upanitani kasayani gahetva pabbajitva pasadato otaritva avidure
atthasi. Pasado puna akasena gantva bodhirukkham antokatva pathaviyam
patitthasi. Itthiyopi saparivara pasadato otaritva addhagavutamattam gantva
atthamsu. Tattha itthiyo ca tasam paricarika cetikayo ca thapetva sabbe manussa
tam anupabbajimsu. Bhikkhunam kotisatasahassam ahosi.
     Atha dhammadassi bodhisatto sattaham padhanacariyam caritva vicikolideviya
dinnam madhupayasam paribhunjitva badaravane divaviharam katva sayanhasamaye
sirivaddhanena nama yavapalakena dinna attha tinamutthiyo gahetva
bimbijalabodhim upagantva tepannasahatthavitthatam tinasantharam santharitva tattha
sabbannutannanam pativijjhitva "anekajatisamsaram .pe. Tanhanam khayamajjhaga"ti
udanam udanetvava bodhisamipe sattasattaham vitinametva katabrahmayacano
attana saddhim pabbajitassa bhikkhunam kotisatasahassassa saddhammappativedhasamatthatam
Natva attharasayojanikamaggam ekaheneva isipatanam gantva tehi parivuto
tattha dhammacakkam pavattesi, tada kotisatasahassanam pathamabhisamayo ahosi. Tena
vuttam:-
       [1] "tattheva mandakappamhi      dhammadassi mahayaso
           tamandhakaram vidhamitva       atirocati sadevake.
       [2] Tassapi atulatejassa       dhammacakkappavattane
           kotisatasahassanam          pathamabhisamayo ahu"ti.
     Tattha tamandhakaranti tamasankhatam mohandhakaranti attho.
     Yada pana tagaranamake nagare sanjayo nama raja kamesu
adinavam nekkhammam khemato ca disva isipabbajjam pabbaji. Tam navutikotiyo
anupabbajimsu. Te sabbeyeva pancabhinnaatthasamapattilabhino ahesum. Atha
sattha dhammadassi tesam upanissayasampattim disva akasena gantva
sanjayassa tapasassa assamapadam gantva akase thatva tesam tapasanam
ajjhasayanurupam dhammam desetva dhammacakkhum uppadesi, so dutiyo abhisamayo
ahosi. Tena vuttam:-
       [3] "yada buddho dhammadassi     vinesi sanjayam isim
            tada navutikotinam         dutiyabhisamayo ahu"ti.
     Yada pana sakko devanamindo dasabalassa dhammam sotukamo tam upasankami,
tada asitiya kotinam tatiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttam:-
       [4] "yada sakko upaganchi      sapariso vinayakam
             tada asitikotinam         tatiyabhisamayo ahu"ti.
     Yada pana sarananagare vematikabhatikam padumakumaram phussadevakumaranca
saparivare pabbajesi, tasmim antovasse pabbajitanam bhikkhunam kotisatasahassanam 1-
majjhe visuddhipavaranam pavaresi, so pathamo sannipato ahosi. Puna bhagavato
devalokato orohane satakotinam dutiyo sannipato ahosi. Yada pana
sudassanarame terasannam dhutagunanam gune anisamse pakasetva haritam nama
mahasavakam etadagge thapesi, tada asitiya kotinam majjhe bhagava patimokkham
uddisi, so tatiyo sannipato ahosi. Tena vuttam:-
       [5] "tassapi devadevassa      sannipata tayo asum 2-
           khinasavanam vimalanam        santacittana tadinam.
       [6] Yada buddho dhammadassi      sarane vassam upagami
           tada kotisatasahassanam 1-   pathamo asi samagamo.
       [7] Punaparam yada buddho       devato eti manusam
           tadapi satakotinam          dutiyo asi samagamo.
       [8] Punaparam tada buddho       pakasesi dhute gune
           tada asitikotinam          tatiyo asi samagamo"ti.
     Tada amhakam bodhisatto sakko devaraja hutva dvisu devalokesu
devehi parivuto agantva dibbehi gandhapupphadihi dibbaturiyehi ca tathagatam
pujesi. Sopi nam sattha "anagate gotamo nama buddho bhavissati"ti byakasi.
Tena vuttam:-
       [9] "ahantena samayena        sakko asim purindado
            dibbena gandhamalena      turiyenabhipujayim.
@Footnote: 1 Si.,i.,ka. kotisahassanam           2 cha.Ma. ahum
      [10] Sopi mam tada byakasi     devamajjhe nisidiya
           attharase kappasate       ayam buddho bhavissati.
           1- Ahu kapilavhaya ramma   nikkhamitva tathagato. 1-
      [11] Padhanam padahitvana .pe.    hessama sammukha imam.
      [12] Tassapi vacanam sutva       bhiyyo citatam pasadayim
           uttarim vatamadhitthasim        dasaparamipuriya"ti.
     Tassa pana bhagavato saranam nama nagaram ahosi. Sarano nama raja
pita, sunanda nama mata, padumo ca phussadevo ca dve aggasavaka,
sunetto nama upatthako, khema ca sabbanama ca dve aggasavika,
bimbijalarukkho bodhi, sariram panassa asitihatthubbedham ahosi, ayu vassasatasahassam,
vicikolidevi namassa aggamahesi, punnavaddhano namassa putto, pasadena
nikkhami. Tena vuttam:-
      [13] "saranam nama nagaram           sarano nama khattiyo
           sunanda nama janika        dhammadassissa satthuno.
      [18] Padumo phussadevo ca        ahesum aggasavaka
           sunetto namupatthako      dhammadassissa satthuno.
      [19] Khema ca sabbanama ca      ahesum aggasavika
           bodhi tassa bhagavato         bimbijaloti vuccati.
      [21] Sopi buddho asamasamo       asitihatthamuggato
           atirocati tejena          dasasahassimhi dhatuya.
@Footnote: 1-1 cha.Ma. ime patha na dissanti
      [22] Suphullo salarajava        vijjuva gagane yatha
           majjhanhikeva suriyo         evam so upasobhatha.
      [23] Tassapi atulatejassa        samakam asi jivitam
           vassasatasahassani           loke atthasi cakkhuma.
      [24] Obhasam dassayitvana        vimalam katvana sasanam
           cavi candova gagane         nibbuto so sasavako"ti.
     Tattha bimbijaloti rattakuravakarukkho. Dasasahassimhi dhatuyati dasasahassiya
lokadhatuya. Vijjuvati vijjulata viya. Upasobhathati yatha gagane vijju ca
majjhanhike suriyo ca upasobhati, evam so bhagava upasobhitthati attho.
Samakanti sabbehi narasattehi samameva tassa ayu ahositi attho. Caviti cuto.
Candovati gaganato candima viya caviti attho. Dhammadassi kira bhagava
salavatinagare kesarame parinibbayi. Sesamettha gathasu pakatamevati.
                     Dhammadassibuddhavamsavannana nitthita.
                      Nitthito pannarasamo buddhavamso.
                       ------------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 51 page 317-322. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=51&A=7046&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=51&A=7046&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=196              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=7999              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=10278              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=10278              Contents of The Tipitaka Volume 33 http://84000.org/tipitaka/read/?index_33

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]