ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 45 : PALI ROMAN Nid.A.1 (saddhammapaj.)

Sopi antobuddhanane parivattati"ti. Tesam vimatim vidhamento "sabrahmako"ti aha.
Tato yesam siya "puthusamanabrahmana sasanapaccatthika, kim tepi antobuddhanane
parivattanti"ti. Tesam vimatim vidhamento "sassamanabrahmani paja"ti aha.
    Evam ukkatthanam antobuddhanane parivattanabhavam pakasetva atha sammutideve ca
avasesamanusse ca upadaya ukkatthaparicchedavasena sesasattalokassa antobuddhanane
parivattanabhavam pakasento "sadevamanussa"ti aha. Ayamettha anusandhikkamo.
Porana panahu "sadevakoti devatahi saddhim avasesaloko. Samarakoti marena
saddhim avasesaloko. Sabrahmakoti brahmehi saddhim avasesaloko. Evam sabbepi tibhavupage
satte tihakarehi tisu padesu pakkhipitva puna dvihakarehi pariyadatum
`sassamanabrahmani paja sadevamanussa'ti vuttam. Evam pancahi padehi tena tena akarena
tedhatukameva pariyadinnam hoti"ti.
    Antamasoti uparimantena. Timitimingalanti ettha timi nama eka macchajati,
timim gilitum samattha tato mahantasarira timingala nama eka macchajati, timingalampi
gilitum samattha pancayojanasatikasarira timitimingala nama eka macchajati. Idha
jatiggahanena ekavacanam katanti veditabbam. Garulam venateyyanti ettha garuloti
jativasena namam. Venateyyoti gottavasena. Padeseti ekadese. Sariputtasamati
sabbabuddhanam dhammasenapatitthere gahetva vuttanti veditabbam. Sesasavaka hi
pannaya dhammasenapatittherena sama nama natthi. Yathaha "etadaggam bhikkhave mama
savakanam bhikkhunam mahapannanam yadidam sariputto"ti. 1- Atthakathayanca 2- vuttam:-
             "lokanatham thapetvana   ye canne santi panino
             pannaya sariputtassa    kalam nagghanti solasin"ti.
@Footnote: 1 an.ekaka. 20/188/23  2 visuddhi. 2/7, patisam.A. 2/300
    Pharitvati buddhananam sabbadevamanussanampi pannam papunitva thanato tesam
pannam pharitva byapitva titthati. Abhibhavitvati sabbadevamanussanampi pannam
atikkamitva, tesam avisayabhutampi 1- sabbaneyyam abhibhavitva titthatiti attho.
    Patisambhidaya 2- pana "atighamsitva"ti patho, ghamsitva turitvati 3- attho. Yepi
tetiadihi evam pharitva abhibhavitva thanassa paccakkhakaranam dasseti. Tattha panditati
pandiccena samannagata. Nipunati sanha sukhumabuddhino sukhume atthantare
pativijjhanasamattha. Kataparappavadati nataparappavada 4- ceva parehi saddhim
katavadaparicaya ca. Valavedhirupati valavedhidhanuggahasadisa. Vo bhindanta manne
caranti pannagatena ditthigataniti valasukhumanipi 5- paresam ditthigamanani attano
pannagamanena bhindanta viya carantiti attho. Atha va "guthagatam muttagatan"tiadisu 6-
viya panna eva pannagatam. Ditthiyo eva ditthigatani. Panhe abhisankharitva
abhisankharitvati dvipadampi tipadampi catupadampi puccham racayitva tesam panhanam
atibahukatta sabbasangahattham dvikkhattum vuttam. Gulhani ca paticchannani ca
atthajatani vati pathaseso. Tesam tatha vinayam disva attana abhisankhatapanham
pucchantuti 7- evam bhagavata adhippetatta panham pucchanti. Annesam pana pucchaya
okasameva adatva bhagava upasankamantanam dhammam deseti. Yathaha:-
              "te panham abhisankharonti `imam mayam panham samanam gotamam upasankamitva
         pucchissama, sace no samano gotamo evam puttho evam byakarissati,
         evamassa mayam vadam aropessama, evam cepi no puttho evam byakarissati,
         evampissa mayam vadam aropessama"ti. Te sunanti `samano khalu bho
         gotamo amukam nama gamam va nigamam va osato'ti. Te yena samano
         gotamo tenupasankamanti. Te samano gotamo dhammiya kathaya sandasseti
@Footnote: 1 Ma. visayabhutampi  2 khu.pati. 31/5/409  3 cha.Ma. tuditvati  4 cha.Ma.
@vinnataparappavada  5 cha.Ma. valavedhi viya valam sukhumanipi  6 an.navaka. 23/11/309
@7 cha.Ma. pucchantiti
         Samadapeti samuttejeti sampahamseti. Te samanena gotamena dhammiya kathaya
         sandassita samadapita samuttejita sampahamsita na ceva samanam gotamam
         panham pucchanti, kutossa vadam aropessanti, annadatthu samanasseva
         gotamassa savaka sampajjanti"ti. 1-
    Kasma panhe na pucchantiti ce? bhagava kira parisamajjhe dhammam desento
parisaya ajjhasayam oloketi, tato passati "ime pandita gulham rahassam panham
ovattikasaram katva agata"ti. So tehi aputthoyeva "panhapucchaya ettaka
dosa, vissajjane ettaka, atthe, pade, akkhare ettakati imam panham pucchanto
evam puccheyya, vissajjento evam vissajjeyya"ti iti ovattikasaram katva
anite panhe dhammakathaya antare pakkhipitvapi dasseti. 2- Te pandita "seyyo vata
no, yam 3- mayam ime panhe na pucchimha. Sacepi mayam puccheyyama, appatitthite
no katva samano gotamo khipeyya"ti attamana bhavanti.
    Api ca buddha nama dhammam desenta parisam mettaya pharanti, mettapharanena
dasabalesu mahajanassa cittam pasidati, buddha nama rupaggappatta honti dassanasampanna
madhurassara mudujivha suphusitadantavarana amatena hadayam sincanta viya dhammam
kathenti. Tatra nesam mettapharanena pasannacittanam evam hoti:- "evarupam
advejjhakatham amoghakatham niyyanikakatham kathentena bhagavata saddhim na sakkhissama
paccanikaggaham ganhitun"ti attano pasannabhaveneva panhe na pucchantiti.
    Kathita vissajjita cati 4- "evam tumhe pucchatha"ti apucchitapanhanam 5-
uccaranena te panha bhagavata kathita eva honti. Yatha ca te vissajjetabba,
tatha vissajjita eva honti. Nidditthakaranati imina karanena imina hetuna
@Footnote: 1 Ma.mu. 12/288/253  2 Si. viddhamseti, Ma. vidamseti  3 cha.Ma. ye
@4 cha.Ma. vati  5 cha.Ma. pucchitapanhanam (patisam.A. 2/259)
Evam hontiti evam sahetukam katva vissajjanena bhagavata nidditthakarana eva
honti te panha, upakkhittaka ca te bhagavato sampajjantiti khattiyapanditadayo
bhagavato vissajjaneneva 1- bhagavato samipe khittaka pakkhittaka 2- sampajjanti, savaka
va sampajjanti upasaka vati attho, savakasampattim va papunanti, upasakasampattim
vati vuttam hoti. Athati anantaratthe, tesam upakkhittakasampattisamanantaramevati
attho. Tatthati tasmim thane, tasmim adhikare va. Atirocatiti ativiya jotati pakasati.
Yadidam pannayati ya ayam bhagavato panna, taya pannaya bhagava ca atirocatiti attho.
Itisaddo karanatthe, 3- imina karanenati attho. Sesam sabbattha pakatamevati.
                  Saddhammapajjotikaya mahaniddesatthakathaya
                     pasurasuttaniddesavannana nitthita.
                              Atthamam.
                        ----------------
@Footnote: 1 cha.Ma. panhavissajjaneneva  2 Ma. padakkhittaka  3 cha.Ma. karanattho



             The Pali Atthakatha in Roman Book 45 page 297-300. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=45&A=6884&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=45&A=6884&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=29&i=268              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=29&A=3568              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=29&A=3873              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=29&A=3873              Contents of The Tipitaka Volume 29 http://84000.org/tipitaka/read/?index_29

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]