ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext book chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 44 : PALI ROMAN Ja.A.10 mahanipat (2)

                      Mahanipatavannana
                      vessantarajatakam
                     ----------------
     phussati varavannabheti idam sattha kapilavatthusmim upanissaya
nigrodhame viharanto pokkharavassam arabbha kathesi.
     Yada hi sattha pavattitapavaradhammacakko anukkamena rajagaham
gantva tattha hemantam vitinametva udayittherena magguddesakena
visatisahassakhinasavaparivuto pathamagamanena yava kapilavatthum agamasi.
Tada sakyarajano mayam imam siddhatthakumaram amhakam natisettham
passissamati sannipatitva bhagavato vasanatthanam vimamsamana
nigrodhasakkassaramo rammaniyoti sallakkhetva tattha sabbam patijagganavidhim
katva gandhapupphacunnadihattha paccuggamanam karonta sabbalankarapatimandite
daharadahare nagaradarake ca nagaradarikayo ca pathamam
pahinimsu. Tato rajakumare ca rajakumarikayo ca tesam antara
samam gandhapupphacunnadihi sattharam pujayamana bhagavantam gahetva
nigrodharamameva agamamsu. Tattha bhagava visatisahassakhinnasavaparivuto
pannattapavarabuddhasane nisidi. Tada sakiya manajatika
manathaddha te ayam siddhatthakumaro amhehi daharataro amhakam kanittho
bhagineyyo putto nattati cintetva te daharadahare rajakumare
ahamsu tumhe bhagavantam vandatha mayam tumhakam pitthito nisidissamati.
Tesu evam bhagavantam avanditva nisinnesu bhagava tesam
Ajjhasayam natva na mam natayo vandanti handaham te vandapessamiti
abhinnapadakam catutthajjhanam samapajjitva tato patthaya
akasam abbhuggantva tesam natinam sise padapansum okiriyamano
viya gandambarukkhamule yamakapatihariyasadisam patihariyam akasi.
Tada suddhodanamaharaja tam acchariyam disva aha bhante tumhakam
jatadivase isissa kaladevalassa jatilassa vandanattham upanitanam vo
pade parivattetva brahmanassa matthake thite disva aham tumhakam
vandim ayam me pathamavandana vappamangaladivase jambuchayaya sirisayane
nipannanam vo jambuchayaya aparivattanam disva aham tumhakam pade
vandim ayam me dutiyavandana idani imam aditthapubbam patihariyam
disvapi aham tumhakam pade vandami ayam me tatiyavandanati.
Tasmim ranna pana vandite avanditva thatum samattho nama
ekasakiyopi nahosi. Sabbepi te vandimsuyeva. Iti bhagava natayo
vandapetva akasato otaritva pannattapavarabuddhasane nisidi.
Nisinne pana bhagavati sikkhappatto natasamagamo ahosi. Sabbepi
ekaggacitta hutva nisidimsu. Tato mahamegho utthahitva
pokkharavassam vassi. Tambavannam udakam hettha viravantam gacchati.
Ye temitukamava te tementi atemitukamassa sarire ekabindhumattamapi
na patati. Tam disva sabbe te acchariyabbhutajata ahesum. Aho
acchariyam aho abbhutam aho buddhanam anubhavo yesam natinam samagame
mahamegho evarupam pokkharavassam vassiti katham samutthapesum. Tam
Sutva sattha kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati
pucchitva imaya namati vutte na bhikkhave idaneva sabbepi
bodhisattakale mama natisamagame evarupo mahamegho pokkharavassam
vassiyevati vatva tunhi ahosi tehi yacito atitam ahari.
     Atite bhikkhave siviratthe jetuttanagare sivimaharaja nama rajjam
karento sanjayam nama puttam patilabhi. So tassa vayappattassa
maddarajadhitaram phussatim nama rajakannam anetva tassa rajjam
niyyadetva phussatim nama aggamahesim akasi. Tassa ayam
pubbayogo. Ito hi ekanavutikappavasane vipassi nama sattha loke
udapadi. Tada bandhumatinagare bandhumo nama raja rajjam karesi.
Tasmim bandhumatinagaram upanissaya kheme migadaye viharante tasmim kale
eko raja ranno bandhumassa anagghena candanasarena saddhim
satasahassagghanikam suvannamalam pesesi. Ranno pana dve dhitaro ahesum.
So tam pannakaram tasam datukamo hutva candanasaram jetthakaya
adasi. Suvannamalam kanitthaya adasi. Ta ubhopi na mayam
imam amhakam sarire upanessama sattharameva pujessamati cintetva
rajanamahamsu tata candanasarena ca suvannamalaya ca dasabalam
pujessamati. Tam sutva raja sadhuti sampaticchi. Sa sukhumam
candanasaram cunnam karetva suvannasamugge puretva ganhapesi.
Kanitthabhagini pana suvannamalam uracchadamalam karetva suvannasamugge
puretva ganhapesi. Ta ubhopi migadayaviharam gantva tasu
Dvisu jetthaka pana candanacunnena dasabalassa suvannavannasariram
pujetva sesacandanacunnani gandhakutiyam vikiritva bhante anagate
kale tumahadisassa buddhassa mata bhaveyyanti patthanam akasi gathamaha
        esa candanacunnena       puja tumhesu me kata
        tumhadisassa buddhassa       mata hessam anagateti.
     Kanitthabhagini pana dasabalassa suvannavannam sariram suvannamalaya
uracchadena pujetva bhante yava arahattappatti tava idam
pasadhanam mama sarira ma vigatam hotuti patthanam akasi gathamaha
        bhante suvannamalaya       maya tvam pujito asi
        tena mayham ure hotu      mala punnena nimmitati.
     Sattha pana tasam pujanumodanam akasi
        ya cettha dvihi tumhehi    puja mayham patitthita
        taya ijjhantu tumhakam      yatha vo patthana tathati.
     Ta ubhopi yavatayukam thatva ayuhapariyosane tato caritva
devaloke nibbattimsu. Tasu jetthabhagini devalokato manussalokam
manussalokato devalokam samsaranti ekanavutikappavasane buddhassa mata
mahamaya devi nama ahosi. Kanitthabhagani pana tatheva samsaranti
kassapadasabalassa uppadakale kikissa ranno dhita hutva nibbatti
sa cittakammakataya viya uracchadamalaya alankatena urena jatatta
uracchada nama kumarika hutva solasavassikakale tathagatassa
bhattanumodanam sutva sotapattiphale patitthaya aparabhage bhattanumodanam
Sunanteneva pitara sotapattiphalapattadivaseyeva arahattam patva
pabbajitva parinibbayi. Kakirajapi anna sattadhitaro patilabhi.
Tasam namani
        samani samanagutta           bhikkhuni bhikkhudasika
        dhamma ceva sudhamma ca      samghadasi ca sattimati.
     Ta imasmim buddhuppade
        khema ca uppallavanna ca    paticchara capi gotami
        dhammadinna mahamaya       visakha capi sattimati.
     Tasu phussati sudhamma nama hutva danadini punnani katva
vipassisammasambuddhassa kataya candanacunnena pujaya phalena
rattacandanaparipphositena viya sarirena jatatta phussati nama kumarika hutva
devesu ca manussesu ca samsaranti aparabhage sakkassa devaranno
aggamahesi hutva nibbatti. Athassa yavatayukam thatva pancasu
pubbanimittesu uppannesu sakko devaraja tassa parikkhinayukabhavam
natva mahantena yasena tam adaya nandavanuyyanam gantva
tattha tam alankatasirisayanapitthe nipannam sayam sirisayanapasse nisiditva
evamaha bhadde phussati te dasa vare dammi te ganhahiti.
Sakko tam varam dadanto imasmim gathasahassapatimandite
mahavessantrajadake pathamam gathamaha
        phussati varavannabhe         varassu dasadha vare
        pathabya carupubbangi        yam tuyham manaso piyanti.
     Evamesa mahavessantaradhammadesana devaloke patitthapita nama
hoti. Tattha phussatiti tam namena alapati. Varavannabheti
varaya vannabhaya samannagate. Dasadhati dasavidhe. Pathabyati
pathaviyam gahetabbe katva. Varassuti ganhahiti vadati. Carupubbangiti
caruna pubbangena varalakkhanena samannagate. Yam tuyham
manaso piyanti yam yam varam tava manaso piyam tam tam dasahi kotthasehi
ganhahiti vadati.
     Sa attano cavanadhammatam ajananti pamatta hutva dutiyam
gathamaha
        devaraja mano tayatthu       kim papam pakatam maya
        ramma cavesi mam thana     vatova dharaniruhanti.
     Tattha mano tayatthuti namo te atthu. Kim papanti kim papam
maya tava santike pakatanti pucchati. Dharaniruhanti rukkham.
     Athassa pamattabhavam natva sakko dve gatha abhasi
        na ceva te katam papam       na ca me tvamasi appiya
        punnanca te parikkhinam        yena tevam vadamiham
        santike maranam tuyham         vinabhavo bhavissati
        patigganhahi me ete      vare dasa pavecchatoti.
     Tattha yena tevanti yena karanena tam evam vadami aham.
Tuyham vinabhavoti tava amhehi saddhim viyogo bhavissati. Pavecchatoti
dadamanassa.
     Sa sakkassa vacanam sutva nicchayena attano maranam natva
varam ganhanti aha
        varance me ado sakka         sabbabhutanamissara
        sivirajassa bhaddante           tattha assam nivesane
        nilanetta nilabhamu             nilakkhiva yatha migi
        phussati nama namena           tattha assam purindada
        puttam labhetha varadam             yacayogam amaccharim
        pujitam patirajuhi               kittimantam yasassinam
        gabbham me dharayantiya          majjhimangam anunnatam
        kucchi anunnato assa           capamva likhitam samam
        thana me nappavatteyyum         palita nassantu vasava
        kaye rajo na limpetha         vajjhancapi pamocaye
        mayurakoncabhirude             narivaraganayute
        khujjacelavakakinne           sudamagadhavannite
        citraggalerughusite             suramamsappabodhane
     sivirajassa bhaddante tattha assam mahesiyati.
     Tattha sivirajassati sa jambudipatalam olokenti attano
anucchavikam siviranno nivesanam disva tattha aggamahesibhavam patthenti
evamaha. Yatha migiti ekavassika migapotika viya. Nilakkhiti
nimmalanilanetta homi. Tenevamaha. Tattha phussatiti imina namena
assam. Labhethati labheyyam. Varadanti
Alankatasisaakkhiyugalahadayamamsarudhirasetacchattaputtadaradikassa yacitayacakassa
varabhandassa dayakam. Kucchiti majjhimanganti vuttam sarupato dasseti. Likhitanti
yatha chekena dhanukarena samma likhitam dhanum. Anunnatanti anunnatamajjham
tulavattam 1- samam hoti. Evarupo me kucchi bhaveyya. Nappavatteyyunti
patitva olambamana na bhaveyyum. Palita nassantu vasavati
vasava devasettha sirasmim palitanipi me sise nassantu ma
pannayimsu. Palitani siroruhatipi patho. Vajjhancapiti kibbisakarakam
rajaparadhikam vajjhappattam coram attano balena mocetum samattha
assam imina attano issariyabhavam dipeti. Sudamagadhavanniteti
bhojanakaladisu thutivasena kalam arocentehi sudehi ceva
magadhikehi ca samvannite. Citraggalerughusiteti pancangikaturiyasaddasadisi
manorammavaram ravantehi sattaratanavicittehi aggalehi dvarakavatehi
ugghosite. Suramansappabodhaneti pivatha khadathati suramamseham
pabodhiyamane evarupe sivirajassa nivesane tassa aggamahesi
bhaveyyanti ime dasa vare ganhi. Tattha sivirajassa aggamahesibhavo
pathamo varo. Nilanettata dutiyo varo. Nilabhamukata tatiyo
varo. Phussatiti namam catuttho varo. Puttapatilabho pancamo
varo. Anunnatakucchita chattho varo. Alambatthanata sattamo varo.
Apalitabhavo atthamo varo. Sukhumacchavibhavo navamo varo.
Vajjhapamocanasamatthata dasamo varo.
@Footnote: 1 gulavattantipi patho
     Tam sutva sakko aha
        ye te dasa vara dinna        maya sabbangasobhane
        sivirajassa vijite             sabbe te lacchasi vareti.
     Tamattham pakasento sattha aha
        idam vatvana maghava devaraja sujampati
        phussatiya varam datva anumodittha vasavoti.
     Tattha anumoditthati pamuditacitto somanassappatto. Sabbe
te lacchasi vareti sabbe te vare labhasi.
     Evam sakko dasa vare datva pamuditacitto hutva tutthamanaso
ahosi.
                 . Dasavaragatha nitthita.
     Iti sa vare  gahetva tato cuta maddaranno aggamahesiya
kucchimhi nibbatti. Jayamanaya candanacunnena paripphositena
viya sarirena jatatta tenassa namaggahanadivase phussatitveva namam
karimsu. Sa mahantena parivarena vaddhitva solasavassikakale
uttamarupadhara ahosi. Atha nam sivimaharaja puttassa sanjayakumarassatthaya
anetva tassa chattam ussapetva tam solasannam itthisahassanam
jetthakam katva aggamahesitthane thapesi.
     Tena vuttam
        tato cuta sa phussati          khattiye upapajjatha
        jetuttaramhi nagare            sanjayena samagamiti
     Sa sanjayassa piya manapa ahosi. Atha sakko avajjamano
maya phussatiya dinnesu varesu nava vara samiddhati disva
eko puttavaro na tava samijjhati tampissa samijjhapessamiti
cintesi. Tada mahasatto tavatimsadevaloke vasati. Ayu cassa
parikkhinam ahosi. Tam natva sakko tassa santikam gantva marisa
taya manussalokam gantum vattati tattheva siviranno aggamahesiya
phussatiya kucchimhi patisandhim ganhitum vattatiti vatva tassa ceva
annesanca cavanadhammanam satthisahassanam devaputnanam patinnam gahetva
sakatthanameva gato. Mahasattopi tato cavitva tatthuppanno
sesadevaputtapi satthisahassanam amaccanam gehesu nibbattimsu.
Mahasatte pana matukucchigate phusati dohalini hutva catusu nagaradvaresu
nagaramajjhe ca nivesanadvare cati cha danasalayo karapetva
devasikam devasikam cha sattasahassani visajjetva danam datukama
ahosi. Atha raja tassa dohalam sutva ne mittake brahmane
pakkosapetva mahasakkaram katva tamattham pucchi. Nemittaka
maharaja deviya kucchimhi danabhirato satto uppanno danena
tittim na gamissatiti byakarimsu. Tam sutva raja tutthamanaso
hutva vuttappakara cha danasalayo karapetva vuttappakaram
danam patthapesi. Bodhisattassa patisandhiggahanakalato patthaya ranno
ayappamanam nama nahosi. Tassa punnanubhavena sakalajambudiparajano
tassa pannakaram pahinimsu. Devi mahantena parivarena
Gabbham dharenti dasamase paripunne nagaram datthukama hutva ranno
arocesi. Raja nagaram devanagaram viya alankarapetva devim
rathavaram aropetva nagaram padakkhinam karesi. Tassa vessavithiya
majjhappattakale kammajavata calimsu. Ranno arocayimsu. Tam
sutva raja vessavithiya majjhe tassa pasutigharam karetva arakkham
ganhapesi. Sa tattha puttam vijayi.
     Tena vuttam
        dasa mase dharayitva          karonti purapadakkhinam
        vessanam vithiya majjhe         janesi phussati mamanti.
     Mahasatto matu kucchito nikkhamanto visuddho hutva akkhini
ummilitvava nikkhami nikkhamantoyeva ca so matuya hattham pasaretva
amma danam dassami atthi kinci dhananti aha. Athassa mata
tata yatha ajjhasayena danam dehiti pasaritahatthe sahassathavikam thapesi.
     Mahasattopi ummangajatake imasmim jatake pacchimattabhaveti
tisu thanesu jatamattoyeva matara saddhim kathesi.
     Athassa namaggahanadivase vessavithiya jatatta vessantaroti
namam karimsu.
     Tena vuttam
        na mayham matikam namam           napi petikasambhavam
        jatomhi vessavithiya          tasma vessantaro ahunti.
     Jatadivaseyeva panassa eka akasacarini karenuka
Abhimangalasammatam sabbasetam hatthipotakam anetva mangalahatthitthane thapetva
pakkami. Tassa mahasattassa paccayam katva uppannatta
paccayotveva namam karimsu. Raja mahasattassa atidighadidosavajjita
alambatthaniyo madhurakhirayo catusatthidhatiyo dapesi. Tena saddhim
jatakananca satthidarakasahassanampi ekeka dhatiyo dapesi. So
satthisahassehi darakehi saddhim mahantena parivarena vaddhati. Athassa
raja satasahassagghanikam kumarapilandhanam karesi. So catupancavassikakale
tam omuncitva dhatinam datva puna tahi diyamanam na ganhi.
Ta nam pavattim ranno arocayimsu. Tam sutva raja mama puttena dinnam
sudinnam brahmadeyyameva hotuti aparam pilandhanam karapesi. Kumaro tampi
pilandhanam adasiyeva. So darakakaleyeva dhatinam nava vare pilandhanam
adasi. So atthavassikakale pana pasadavaragato sayanapitthe
nisinnoyeva cintesi aham bahirakadanameva demi tam mam na paritoseti
ajjhattikadanam datukamomhi sacepi mam koci hadayam yaceyya uram bhinditva
hadayam niharitva tassa dadeyyam sace akkhini mam yaceyya akkhini
uppatetva dadeyyam sace sariramamsam yaceyya sakalasarirato mamsam
chetva dadeyyam sacepi mam koci rudhiram yaceyya rudhiram gahetva
dadeyyam atha vapi mam koci me daso hohiti vadeyya attanamassa
samassasetva dasam katva dadeyyanti. Tassevam sabhavam sarasacittam
cintentassa catunahutadhikadviyojanasatasahassabahala ayam mahapathavi
mattavaravarano viya tajjamana kampi. Sinerupabbataraja
Suseditavetatankuro viya onamitva jetuttaranagarabhimukho atthasi.
Pathavisaddena devo tajjanto khanikavassam vassi. Akalavijjulata niccharimsu.
Sagaro ubbatti. Sakko devaraja apphotesi. Mahabrahma
sadhukaramadasi. Yava brahmaloka ekakolahalam ahosi.
     Vuttampi cetam
        yathaham darako homi           jatiya atthavassiko
        tada nisajja pasade          danam datum vicintayim
        hadayam dadeyyam cakkhum            mamsampi rudhampi ca
        dadeyyam kayam savetva        yadi ko yacaye mamanti
        sabhavam cintayantassa            akampitamasanthitam
        akampi tattha pathavi             sineruvanavatamsakati.
     Bodhisatto solasavassikakaleyeva sabbasippanam nipphattim papuni.
Athassa pita rajjam datukamo matara saddhim mantetva
maddarajakulato matuladhitaram maddim nama rajakannam anetva solasannam
itthisahassanam jetthakam katva aggamahesitthane thapetva mahasattam
rajje abhisinci. Mahasatto rajje patitthitakalato patthaya
devasikam devasikam cha satasahassani visajjento mahadanam pavattesi.
Aparabhage maddi devi puttam vijayi. Tam kancanajalena
sampaticchimsu. Tenassa jalikumarotveva namam karimsu. Tassa padasa
gamanakale sa dhitaram vijayi. Tam kanhajinena sampaticchimsu. Tenassa
kanhajinatveva namam karimsu. Mahasatto ekamasassa chakkhattum
Alankatahatthikkhandhavaragato cha danasalayo olokesi.
     Tada kalingaratthe dubbutthika ahosi. Sassani na sampajjimsu.
Mahantam chatakabhayam uppajji. Manssa jivitum asakkonta corakammam
karonti. Dubbhikkhapilita janapada rajangane sannipatitva
upakkosimsu. Tam sutva ranna kim tatati vuttepi tamattham arocayimsu.
Atha raja sadhu tata devam vassapessamiti vatva te
uyyojetva samadinnasilopi sattaham uposathavasam vasantopi devam
vassapetum nasakkhi. So nagare sannipatetva ahampi samadinnasilo
sattaham uposatham vasitva devam vassapetum nasakkhim kinnu kho
katabbanti pucchi. Sace deva devam vassapetum na sakkosi esa
jetuttaranagare sanjayaranno putto vessantaro nama danabhirato
tassa sabbaseto mangalahatthi atthi yassa gatagatatthane devo vassati
brahmane pesetva tam hatthim yacapetva anethati. So sadhuti
sampaticchitva brahmane sannipatetva tesu attha jane vicinitva
tesam namani ramo dhajo lakkhano sujatimanto yanno sujato
suyamo kondannoti sattannam brahmananam pamukho ramo tesam
paribbayam katva gacchatha vessantaram hatthim yacitva anethati pesesi.
Attha brahmana anupubbena jetuttaranagaram gantva danagge bhattam
bhunjitva attano sariram rajoparikinnam pamsumaggitam  katva puna divase
rajanam hatthim yacitukama hutva rannodanaggam gamanakale pacinadvaram
agamamsu. Rajapi danaggam olokessamiti patova nahatva
Nanaggarasabhojanam bhunjitva alankatahatthikkhandhavaragato pacinadvaram
agamasi. Brahmana tatthokasam alabhitva dakkhinadvaram gantva
unnatappadese thatva ranno pacinadvare danaggam oloketva
dakkhinadvaram agamanakale dakkhinahattham pasaretva jayatu bhavam jayatu
bhavam vessantaroti ahamsu. Mahasatto brahmane disva hatthim
tesam thitatthanam pesetva hatthikkhandhe nisinnova pathamam gathamaha
        parulhakacchanakhaloma            pankadanta rajassira
        paggayha dakkhinam bahum kim mam yacanti brahmanati.
     Tattha parulhakacchanakhalomati parulhakaccha parulhanakha parulhaloma
dighanakha dighalomati attho. Kacche jata loma. Kaccha ca
nakha ca loma ca kacchanakhaloma. Parulha kacchanakhaloma yesam
te parulhakacchanakhaloma.
     Brahmana ahamsu
        ratanam deva yacama            sivinam ratthavaddhanam
        dadahi pavaram nagam             isadantam urulhavanti.
     Tattha urulhavanti ubbahanasamattham.
     Tam sutva mahasatto aham sisamadim katva ajjhattikadanam
datukamomhi ime mam bahirakadanameva yacanti tathapi puressami
tesam manorathanti cintetva hatdikkhandhavaragato imam gathamaha
        dadami na vikampami            yam mam yacanti brahmana
        pabhinnam kunjaram dantim            upaguyham gajuttamanti.
     Tena vuttam. Patijanitva ca pana
        hatthikkhandhato oruyha          raja cagadhimanaso
        brahmananam ada danam         sivinam ratthavaddhanoti.
     Tattha upaguyhanti rajavahanam. Cagadhimanasoti cagena adhikamanaso
adati brahmananam adasi. So varanassa alankatatthane
olokanattham tikkhattum padakkhinam katva analankatatthane adisva
kusmamissakasugandhodakabharitam suvannabhingaram gahetva ito etha
mahabrahmanati vatva alankatarajatadamasadisam hatthisondam tesam hatthesu
thapetva udakam patetva alankatavaranam adasi. Tassa catusu
padesu alankara cattari satasahassani agghanti. Ubhosu passesu
alankara dve satasahassani agghanti. Hettha udare rattakambalam
satasahassam agghati. Pitthiyam muttajalam manijalam kancanajalanti
tini jalani tini satasahassani agghanti. Ubhosu kannesu
alankara dve satasahassani agghanti. Patthiyam attharanakambalam
satasahassam agghati. Kumbhalankaro satasahassam. Tayo vatamsaka
tini satasahassani. Kannaculalankara dve satasahassani.
Dvinnam dantanam alankara dve satasahassani. Sondaya
sovatthikalankaro satasahassam. Nangutthalankaro satasahassam. Thapetva
anagghabhandam kayarulha pasadhanam bavisatisatasahassani agghati.
Arohananisseni satasahassam. Bhunjanakataham satasahassanti idam tava
ettakam dhanam catuvisatisatasahassani agghati. Chattapindiyam pana mani
Culamani muttaharo mani ankuso mani hatthino kanthavethanamuttaharo
mani hatthikumbhe maniti imani cha anagghani hatthipi anagghoyevati
hatthina saddhim satta anagghani tani sabbani brahmananam
adasi. Tatha hatthino paricarakani panca kusalatani hatthimendahatthigopakehi
saddhim adasi. Saha daneneva panassa hettha vuttanayeneva
bhumikampadayo ahesum.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tadasi yam bhimsanakam              tadasi lomahamsanam
        hatthinage padinnamhi           medani samakampatha
        tadasi yam bhimsanakam              tadasi lomahamsanam
        hatthinage padinnamhi           khubhittha nagaram tada
        samakulam puram asi             ghoso ca vipulo maha
        hatthinage padinnamhi           sivinam ratthavaddhaneti.
     Tattha tadasiti tada asi. Hatthinageti hatthisamkhate nage.
Khubhittha nagaram tadati samkhubhi ahosi.
     Brahmana kira dakkhinadvare hatthim labhitva hatthipitthe
nisiditva mahajanaparivara nagaramajjhena payimsu. Mahajana te
disva ahamsu ambho brahmana amhakam hatthim abhirulha kuto
vo laddho hatthiti. Brahmana ahamsu vessantaramaharajena no
hatthi dinno ke tumheti mahajanam hatthivikaradihi ghatenta nagaramajjhena
pajetva uttaradvarena nikkhamimsu. Nagara devatavattanena
Bodhisattassa kuddha rajadvare sannipatitva mahantam upakkosamakamsu.
     Tena vuttam
        samakulam puram asi             ghoso ca vipulo maha
        hatthinage padinnamhi           sivinam ratthavaddhane
        athettha vattati saddo          tumulo bheravo maha
        hatthinage padinnamhi           khubhittha nagaram tada
        athettha vattati saddo          tumulo bheravo maha
        hattinage padinnamhi           sivinam ratthavaddhaneti.
     Tattha ghosoti upakkosanasaddo. Vipuloti patthatatta
vipulo. Mahati uddham gatatta maha. Sivinam ratthavaddhaneti
siviratthavasinam ratthavaddhanakare.
     Athassa danena samkhubbhitacitta hutva nagaravasino ranno
arocesum.
     Tena vuttam
        ugga ca rajaputta ca         vesiyana ca brahmana
        hattharoha anikattha          rathika pattikaraka
        kevalo capi nigamo            siviyo capi samagata
        disva nagam niyamanam           te ranno pativedayum
        vidhamam deva te rattham           putto vessantaro tava
        katham no hatthinam dajja          nagam ratthassa pujitam
        katham no kunjaram dajja          isadantam urulhavam
        Khettannum sabbayuddhanam          sabbasetam gajuttamam
        pandukambalasanchannam             pabhinnam sattumaddanam
        dantim savalavijanim              setam kelasasadisam
        sasetacchattam supattheyyam         sathabbanam sahatthipam
        aggayanam rajavahim            brahmananam ada dhananti.
     Tattha uggati uggata pannata pakata. Nigamoti
negamakutumbikajano. Vidhamam deva te ratthanti deva tava rattham vidhamam.
Katham no hatthinam dajjati kena nama karanena amhakam hatthinam
abhimangalasammatam kalingaratthavasinam brahmananam dadeyya. Khettannum
sabbayuddhananti sabbayuddhanampi jayabhumisisapajananasamattham. Dantinti
manoramadantayuttam. Savalavijaninti valavijaniya saha yuttam.
Supattheyyanti saattharanabhandam. Sathabbananti sahatthivejjam. Sahatthipanti
hatthiparicarakanam pancannam kulasatanam hatthimendahatthigopakananca vasena
sahatthipam. Evanca pana vatva puna evamahamsu
        annapananca so dajja         vatthasenasanani ca
        etam kho danapatirupam           etam kho brahmanaraham
        ayam te vamsarajano           sivinam ratthavaddhano
        katham vessantaro putto         gajam bhajeti sanjaya
        sace tvam na karissasi           sivinam vacanam idam
        manne tam saha puttena          sivihatthe karissareti.
     Tattha vamsarajanoti paveniya agato maharaja. Bhajetiti
Deti. Sivihatthe karissareti siviratthavasino jana saha puttena tam
attano hatthe karissanti.
     Tam sutva raja ete vessantaram maretum icchantiti sannaya
aha
        kamam janapado masi            ratthancapi vinassatu
        naham sivinam vacana             rajaputtam adusakam
        pabbajeyyam saka rattha        putto hi mama oraso
        kamam janapado masi            ratthancapi vinassatu
        naham sivinam vacana             rajaputtam adusakam
        pabbajeyyam saka rattha        putto hi mama atrajo
        na caham tasmim dubbheyyam         ariyasilavato hi so
        asilokopi me assa           papanca pasave bahum
        katham vessantaram puttam           satthena ghatayamaseti.
     Tattha masiti ma ahosi 1-. Ma hotuti attho. Ariyasilavatoti
ariyena silena vatena ca ariyaya samacarasampattiya samannagato.
Ghatayamaseti ghatessama. Dubbheyyanti mama puttam niddosam
niraparadhanti attho.
     Tam sutva siviyo avocum
        ma nam dandena satthena         na hi so bandhanaraho
        pabbajehi ca nam rattha         vanke vasatu pabbateti.
@Footnote: 1 asitipi patho
     Tattha ma nam dandena satthenati deva ma tumhe tam dandena
va satthena va ghatayittha. Na hi so bandhanarahoti so bandhanarahopi
na hotiyeva.
     Tam sutva raja aha
        eso ce sivinam chando         chandam na panudamahase
        imam so vasatu rattim            kame ca paribhunjatu
        tato ratya vivasane           suriyassuggamanam pati
        samagga siviyo hutva          rattha pabbajayantu tanti.
     Tattha vasatuti so puttadarassa ovadam dadamano vasatu
ekarattimassa okasam dethati vadati.
     Te ekarattimattam vasatuti ranno vacanam sampaticachimsu. Atha
ne nagare raja uyyojetva puttassa sasanam pesento kattaram
amantetva tassa santikam pesesi. So sadhuti sampaticchitva
vessantarassa nivesanam gantva tam pavuttim arocesi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        utthehi katte taramano        gantva vessantaram vada
        siviyo deva te kuddha         negama ca samagata
        ugga ca rajaputta ca         vesiyana ca brahmana
        hattharoha anikattha          rathika pattikaraka
        kevalo capi nigamo           siviyo capi samagata
        asma ratya vivasane          suriyassasuggamanam pati
        Samagga siviyo hutva          rattha pabbajayanti tam
        sakatta taramanova            sivirajena pesito
        amuttasabbabharano            suvattho candanapphosito
        sisamnahato udake so          amuttamanikundalo
        upagami puram rammam             vessantaranivesanam
        tatthaddasa kumaram so           rammamanam sake pure
        parikinnam avaccehi             tidasanamva vasavam
        so tattha gantva rammamanam      katta vessantaramabravi
        dukkham te vedayissami          ma me kujjha rathesabha
        vanditva rodamano so        katta rajanamabravi
        bhatta mesi maharaja          sabbakamarasaharo
        dukkham te vedayissami          tattha assasayantu mam
        siviyo deva te kuddha         negama ca samagata
        ugga ca rajaputta ca         vesiyana ca brahmana
        hattharoha anikattha          rathika pattikaraka
        kevalo capi nigamo           siviyo capi samagata
        asma ratya vivasane          suriyassuggamanam pati
        samagga siviyo hutva          rattha pabbajayanti tanti.
     Tattha kumaranti matapitunam atthitaya kumarotveva samkhyam gatam
rajanam. Rammananti attana dinnadanassa vannam kathayamanam somanassappattam
hutva nisinnam. Amaccehiti sahajatehi satthisahassehi
Amaccehi parivutam samussitasetacchatte rajasane nisinnam.
Vedayissamiti kathayissami. Tattha assayantu manti tasmim dukkhasasane
arocite kilamantam mam deva te pada assasentu visattho
kathehiti mam vadathati adhippayenevamaha.
     Mahasatto aha
        kismim me siviyo kuddha         yo na passami dukkatam
        tam me katte viyacikkha         kasma pabbajayantimanti.
     Tattha kisaminti katarasmim karane. Viyacakkhati vittharato
kathehi.
     Katta aha
        ugga ca rajaputta ca         vesiyana ca brahmana
        hattharoha anikattha          rathika pattikaraka
        nagadanena khiyanti            tasma pabbajayantanti
     tattha khiyantiti kujjhanti
     tam sutva mahasatto somanassappatto aha
        hadayam cakkhumpaham dajjam           kim me bahirakam dhanam
        hirannam va suvannam va          mutta veduriya 1- mani
        dakkhinam vamaham bahum            disva yacakamagate
        dadeyyam na vikampeyyam          dane me ramati mano
        kamam mam siviyo sabbe          pabbajentu hanantu va
@Footnote: 1 veluriyati yuttataram.
        Neva dana viramissam           kamam chindantu sattadhati.
     Tattha yacakamagateti yacake agate tam yacakam disva.
Neva dana viramissanti neva dana viramissami.
     Tam sutva katta neva ranna na nagarehi dinnam attano
matiyava aparampi sasanam kathento aha
        evantam siviyo ahu           negama ca samagata
        kontimaraya tirena           girimaranjaram pati
        yena pabbajita yanti          tena gacchatu subbatoti.
     Tattha kontimarayati kontimaraya nama nadiya tirena.
Girimaranjaram patiti aranjaram nama girim abhimukho hutva. Yenati
yena maggena rattha pabbajita rajano gacchanti tena maggena
subbato vessantaropi gacchatuti evam siviyo kathentiti aha. Idam
kira so devataviggahito hutva katheti.
     Tam sutva bodhisatto sadhu dosakarakanam rajunamaham
gamanamaggena gamissami mam kho pana nagara na annena dosena
pabbajenti maya hatthissa dinnatta pabbajenti evam santepi aham
ekadivasam sattasatakamahadanam dassami nagara me ekadivasam danam datum
okasam dentu sve danam datva tatiyadivase gamissamiti vatva aha
        soham tena gamissami           yena gacchanti dusaka
        ratatindivam me khamatha            yava danam dadamihanti.
     Tam sutva katta sadhu deva nagaranam rajunanca tam vakkhamiti
Vatva pakkami. Mahasatto tam uyyojetva mahasenaguttam
pakkosapetva aham sve sattasatakamahadanam dassami sattahatthisatani
sattaassasatani sattarathasatani sattaitthisatani sattadhenusatani
sattadasasatani sattadasisatani patiyadehi nanappakarani ca
annapanadini antamaso surampi adatabbayuttakam sabbam tam upatthapehiti
sattasatakamahadanam vicaretva amacce uyyojetva ekakova maddiya
vasanatthanam gantva sirisayanapitthe nisiditva taya saddhim katham pavattesi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        amantayittha raja nam          maddim sabbangasobhanam
        yam te kinci maya dinnam         dhanadhannanca vijjati
        hirannam va suvannam va          mutta veduriya bahu
        sabbantam nidaheyyasi           yanca te petikam dhananti.
     Tattha nidaheyyasiti nidhim katva thapeyyasi. Petikanti
pitito abhatam.
        Tamabravi rajaputti             maddi sabbangasobhana
        kuhim deva nidaheyyasi          tam me akkhahi pucchitoti.
     Tattha tamabraviti mayham samina vessantarena ettakam kalam dhanam
nidaheyyasiti na vuttapubbam idaneva vadati kuhim nu kho nidahetabbam
pucchissami nanti cintetva tam abravi.
     Vessantaro aha
        silavantesu dajjesi            danam maddi yatharaham
        Na hi dana param atthi          patittha sabbapaninanti.
     Tattha dajjesiti bhadde maddi mama vijite kotthadisu thanesu
dhanam anidahitva anugamikam nidhim nidahamana silavantesu dajjeyyasiti.
Na hi dana paranti danato uttaritaram patittha nama natthi.
     Sa sadhuti tassa vacanam sampaticchi. Atha nam utrim ovadanto aha
        puttesu maddi dayesi           sassuya sassuramhi ca
        yo ca tam bhatta manneyya       sakkaccantam upatthahi
        no ce tam bhatta manneyya      maya vippavasena te
        annam bhattaram pariyesi          ma kilittha maya vinati.
     Tattha dayesiti dayam mettam kareyyasi. Yo ca tam bhatta
manneyyati bhadde yo ca mayi gate aham te bhatta bhavissamiti
mannissati tampi sakkaccam upatthaheyyasi. Maya vippavasena teti maya
saddhim tava vippavasena sace koci aham te bhatta bhavissamiti tam na
manneyya atha sayameva annam bhattaram pariyesi. Ma kilittha maya
vinati maya vina bhuta hutva ma kila bhava ma kilamasitiattho.
     Atha nam maddi kim nu kho esa evarupam vacanam bhanatiti
cintetva kasma deva imam ayuttakam katham kathesiti pucchi. Atha nam
mahasatto bhadde maya hatthissa dinnatta siviyo kuddha mam rattha
pabbajenti sve aham sattasatakamahadanam datva tatiyadivase nagara
nikkhamissamiti vatva aha
        Aham hi vanam gacchami           ghoram balamigayutam
        samsayo jivitam mayham            ekakassa brahavaneti.
     Tattha samsayoti anekapaccatthike ekantasukhumalassa mama vane
vasantassa kuto jivitam nicchayena marissamiti adhippayenevamaha
        tamabravi rajaputti            maddi sabbangasobhana
        abhumme katham nu bhanasi          papakam vata bhasasi
        nesa dhammo maharaja         yam tvam gaccheyya ekako
        aham pi tena gacchami          yena gacchasi khattiya
        maranam va taya saddhim          jivitam va taya vina
        tadeva maranam seyyo          yance jive taya vina
        aggim ujjalayitvana          ekajalasamahitam
        tattheva maranam seyyo         yance jive taya vina
        yatha arannikam nagam          dantim anveti hatthini
        jessantam giriduggesu          samesu visame ca
        evantam anugacchami           putte adaya pacchato
        subhara te bhavissami          na te hessami dubbharati.
     Tattha abhummeti abhutapubbam vata me katheyyasi. Gaccheyyati
gacchati. Nesa dhammoti na eso sabhavo netam karanam. Tadevati
yam taya saddhim maranam tadeva mama seyyo. Tatthati tasmim ekajalabhute
darucitake. Jessantanti vicarantam.
     Evam vatva puna sa ditthapubbam viya himavantappadesam vannenti aha
        Ime kumare passanto        manjuke piyabhanine
        asine vanagumbasmim           na rajjassa sarissasi
        ime kumare passanto        manjuke piyabhanine
        kilante vanagumbasmim           na rajjassa sarissasi
        ime kumare passanto        manjuke piyabhanine
        assame rammaniyamhi           na rajjassa sarissasi
        ime kumare passanto        manjuke piyabhanine
        kilante assame ramme        na rajjassa sarissasi
        ime kumare passanto        maladhari alankate
        assame ramaniyamhi            na rajjassa sarissasi
        ime kumare passanto        maladhari alankate
        kilante assame ramme        na rajjassa sarissasi
        yada dakkhasi naccante         kumare maladharine
        assame ramaniyamhi            na rajjassa sarissasi
        yada dakkhasi naccante         kumare maladharine
        kilante assame ramme        na rajjassa sarissasi
        yada dakkhasi matangam          kunjaram satthihayanam
        ekam aranne vicarantam         na rajjassa sarissasi
        yada dakkhasi matangam          kunjaram satthihayanam
        sayam pato vicarantam          na rajjassa sarissasi
        yada karenusamghassa            yuthassa purato vajam
        Koncam kahati matango        kunjaro satthihayano
        tassa tam nadato sutva         na rajjassa sarissasi
        ubhato vanavikase            yada dakkhasi kamadam
        vane balamigakinne          na rajjassa sarissasi
        migam disvana sayanham          pancamalinimagatam
        kimpurise ca naccante          na rajjassa sarissasi
        yada sossasi nigghosam         sandamanaya sindhuya
        gitam kimpurisananca             na rajjassa sarissasi
        yada sossasi nigghosam         girigabbharacarino
        vasamanassulukassa             na rajjassa sarissasi
        yada sihassa byagghassa         khaggassa gavayassa ca
        vane sossasi balanam         na rajjassa sarissasi
        yada morihi parikinnam          varahinam matthakasinam
        moram dakkhasi naccantam          na rajjassa sarissasi
        yada morihi parikinnam          andajam citrapekkhunam
        moram dakkhasi naccantam          na rajjassa sarissasi
        yada morihi parikinnam          nilagivam sikhindinam
        moram dakkhasi naccantam          na rajjassa sarissasi
        yada dakkhasi hemante         pupphite dharaniruhe
        surabhisampavayante            na rajjassa sarissasi
        yada hemantake mase        haritam dakkhasi medanim
        Indagopakasanchannam            na rajssa sarissasi
        yada dakkhasi hemante         pupphite dharaniruhe
        kutajam bimbajalanca            pupphitam loddapadamakam
        surabhisampavayante            na rajjassa sarissasi
        yada hemantake mase        vanam dakkhasi pupphitam
        opupphani padumani           na rajjassa sarissasiti.
        Tattha manjuketi madhurasare madhurakathe. Karenusamghassati
hatthinighataya. Yuthassati hatthiyuthassa purato gacchanto. Ubhatoti
ubhato maggassa. Vanavikaseti vanaghatayo. Kamadanti mayham
sabbakamadadam. Sindhuyati nadiya. Vasamanassulukassati
ulukasakunassa vasato. Balananti balamiganam. Tesam hi
sayanhasamaye so saddo pancangikaturiyasaddo viya bhavissati tasma tesam
saddam sutva na rajjassa sarissasiti vadati. Varahinanti kalapasanchannam.
Matthakasinanti niccam pabbatamatthake nisinnam. Mattakasinantipi
patho. Kamamadamattam hutva kasinanti attho. Bimbajalanti
rattankurapattam. Opupphaniti olambakapupphani patitapupphani.
     Evam maddi himavantavasini viya ettakahi gathahi himavantam
vannesi.
                  Himavantavannana nitthita.
     Phussatipi kho devi puttassa me katukasasanam agatam kinnu kho
karoti aham gantva janissamiti paticchannayogena agantva
Sirisayanagabbhadvare thita tesam tam sallapam sutva kalunam paridevam paridevi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tesam lalapitam sutva          puttassa sunisaya ca
        kalunam paridevesi             rajaputti yasassini
        seyyo visam me khayitam        papata papateyyaham
                     rajjuya bajjhamiyaham
        kasma vessantaram puttam        pabbajenti adusakam
        ajjhayikam danapatim            yacayogam amaccharim
        pujitam patirajuhi              kittimantam yasassinam
        kasma vessantaram puttam        pabbajenti adusakam
        mata petibharam jantum          kule jetthapacayinam
        kasma vessantaram puttam        pabbajenti adusakam
        ranno hitam devahitam           natinam sakhinam hitam
                    hitam sabbassa ratthassa
        kasma vessantaram puttam        pabbajenti adusakanti.
     Tattha rajaputtiti phussati maddarajadhita. Papateyyahanti papateyyam
aham. Rajjuya bajjhamiyahanti rajjuya givam bandhitva mareyyam aham.
Kasmati evam amatayameva mayi kena karanena mama puttam adusakam
siviyo pabbajenti. Ajjhayikanti tinnam vedanam paragatam
nanasippesu nipphattim pattam.
     Iti sa kalunam paridevitva puttanca sunisanca assasetva
Ranno santikam gantva aha
        madhuneva palitani             ambava patita chama
        evam hessati te rattham        pabbajenti adusakam
        hamso nikkhinapattova           pallalasmim anudake
        apavittho amaccehi           eko raja vihannasi
        tam tam brumi maharaja          attho te ma upajjhaga
        manam sivinam vacana            pabbajesi adusakanti.
     Tattha palitaniti palatamakkhikani madhuni viya. Patita chamati
bhumiyam patitani ambapakkani viya ca. Evam mama putte pabbajite
deva tava rattham sabbasadharanam bhavissatiti dassesi. Nikkhinapattoti
paggharitapatto. Apavittho amaccehiti mama puttena sahajatehi
satthisahassehi amaccehi chaddito hutva. Vihannasiti kilamissasi.
Sivinam vacanati sivinam vacanena ma nam adusakam mama puttam pabbajesiti.
     Tam sutva raja aha
        dhammassapacitim kummim           sivinam vinayam dhajam
        pabbajemi sakam puttam          pana piyataro hi meti.
     Tassattho bhadde aham sivinam dhajam vessantarakumaram vinayam vinayanto
pabbajento siviratthe poranakarajunam pavenidhammassa apacitim kummim
karomi tasma sacepi me pana piyataropi so tathapi nam pabbajemiti.
     Sa tam sutva paridevamana aha
        yassa pubbe dhajaggani         kanikarava pupphita
        Yayantamanuyayanti            svajjekova gamissati
        yassa pubbe dhajaggani         kanikara vananiva
        yayantamanuyayanti            svajjekova gamissati
        yassa pubbe anikani          kanikarava pupphita
        yayantamanuyayanti            svajjekova gamissati
        yassa pubbe anikani          kanikara vananiva
        yayantamanuyayanti            svajjekova gamissati
        indagopakavannabha           gandhara pandukambala
        yayantamanuyayanti            svajjekova gamissati
        yo pubbe hatthina yati       sivikaya rathena ca
        svajja vessantaro raja     katham gacchati pattiko
        katham candanalittango           naccagitappabodhano
        kharajinam parasunca            kharikajanca hariti
        kasma nabhihariyanti           kasava ajinani ca
        pavisantam braharannam           kasma ciram na bajjhare
        katham nu ciram dharenti          rajapabbajita jana
        katham kusamayam ciram              maddi paridahessati
        kasiyani padharetva         khomakodumbarani ca
        kusacirani dharenti           katham maddi karissati
        vayhahi pariyayitva          sivikaya rathena ca
        sa kathajja anuccangi          katham gacchati pattika
        Yassa mudutala hattha         calanava sukhe thita
        sa kathajja anuccangi          patham gacchati pattika
        yassa mudutala pada         calanava sukhe thita
        padukahi suvannahi           pilamanava gacchati
        sa kathajja anuccangi          patham gacchati pattika
        yassu itthisahassassa           purato gacchati malini
        sa kathajja anuccangi          vanam gacchati ekika
        ya sa sivaya sutvana        mahum utrasate pure
        sa kathajja anuccangi          vanam gacchati bhiruka
        ya sa indasagottassa        ulukassa pavassato
        sutvana nadato bhita          variniva pavedhati
        sa kathajja anuccangi          vanam gacchati bhiruka
        sakuni hataputtava             sunnam disva kulavakam
        ciram dukkhena jhayissam          sunnam agammimam puram
        sakuni hataputtava             sunnam disva kulavakam
        kisa pandu bhavissami          piye putte apassati
        sakuni hataputtava             sunnam disva kulavakam
        tena tena padhavissam          piye putte apassati
        kururiva hatacchapa            sunnam disva kulavakam
        ciram dukkhena jhayissam          sunnam agammimam puram
        kururiva hatacchapa            sunnam disva kulavakam
        Kisa pandu bhavissami          piye putte apassati
        kururiva hatacchapa            sunnam disva kulavakam
        tena tena padhavissam          piye putte apassati
        sa nuna cakavakiva           pallalasmim anudake
        ciram dukkhena jhayissam          sunnam agammimam puram
        sa nuna cakavakiva           pallalasmim anudake
        kisa pandu bhavissami          piye pute apassati
        sa nuna cakavakiva           pallalasmim anudake
        tena tena padhavissam          piye putte apassati
        evanca me vilapantiya        rajaputtam adusakam
        pabbajesi ca nam rattha        manne hessami jivitanti.
     Tattha kanikaravati suvannabharanalankarasuvannavatthapatimanditataya
supupphitakanikara viya. Yayantamanuyayantiti uyyanavanakiladinam
atthaya gacchantam vessantaram anugacchanti. Svajjeko
vati so ajja ekova gamissati. Anikaniti hatthanikadini.
Gandhara pandukambalati gandhararatthe uppanna satasahassagghanika
senaya paruta rattakambala. Harititi khandhe katva harissati.
Pavisanatanti pavisantassa vessantarassa. Kasma ciram na bajjhareti
kasma bandhitum jananta vakaciram na bandhanti .  rajapabbajitati
rajano hutva pabbajita. Khomakodumbaraniti khomaratthe kodumbararatthe
uppannani satakani. Sa kathajjati sa katham ajja.
Anuccangiti aninditaagarahitangi. Pilamanavati kampitva kilanta viya
gacchati. Yassu itthisahassati adisu padesu assuti nipato yati
attho. Yasatipi patho. Sivayati singaliya. Pureti pubbe
nagare vasanti. Indasagottassati kosiyagottassa. Varinivati
devatapavittha yakkhadasi viya. Dukkhenati puttaviyogasokadukkhena.
Agammimam puranti imam putte gate puttassa nivesanam agantva. Piye
putteti vessantaranca maddinca sandhayaha. Hatacchapati hataputta
hatapotaka. Pabbajesi ca nam ratthati yadi nam vessantaram rattha
pabbajesi.
     Deviya paridevasaddam sutva sabba sanjayassa sivikannayo
samagata pakkandimsu. Tasam pakkanditasaddam sutva mahasattassa
nivesane tatheva pakkandimsu. Iti dvisu rajakulesu koci sakabhavena
santharetum asakkonto vatavegena pamaddita sala viya patitva
paridevamano paridevi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tassa lalapitam sutva         sabba antepure ahu
        baha paggayha pakkandum        sivikanna samagata
        salava sampamathita           malutena pamaddita
        senti putta ca dara ca      vessantaranivesane
        orodha ca kumara ca        vesiyana ca brahmana
        baha paggayha pakkandum        vessantaranivesane
        Hattharoha anikattha         rathika pattikaraka
        baha paggayha pakkandum        vessantaranivesane
        tato ratya vivasane          suriyassuggamanam pati
        atha vessantaro raja        danam datum upagami
        vatthani vatthakamanam          sondanam detha varunim
        bhojanam bhojanatthinam            sammadeva pavecchatha
        ma ca kinci vanibbake         hetthayittha idhagate
        tappetha annapanena          gacchanti patipujita
        tesu matta kilantava         sampatanti vanibbaka
        nikkhamante maharaje         sivinam ratthavaddhane
        acchecchum vata bho rukkham        nanaphaladadam dumam
        yatha vessantaram rattha        pabbajenti adusakam
        acchecchum vata bho rukkham        nanaphaladharam dumam
        yatha vessantaram rattha        pabbajenti adusakam
        acchecchum vata bho rukkham        sabbakamadadam dumam
        yatha vessantaram rattha        pabbajenti adusakam
        acchecchum vata bho rukkham        sabbakamarasaharam
        yatha vessantaram rattha        pabbajenti adusakam
        ye vuddha ye ca dahara       ye ca majjhimaporisa
                   baha paggayha pakkandum
        nikkhamante maharaje         sivinam ratthavaddhane
        Atiyakkha vessavara          itthagara ca rajino
                   baha paggayha pakkandum
        nikkhamante maharaje         sivinam ratthavaddhane
        thiyopi tattha pakkandum          yatamhi nagare ahum
        nikkhamante maharaje         sivinam ratthavaddhane
        ye brahmana ye ca samana    anne vapi vanibbaka
        baha paggayha pakkandum        adhammo kira bho iti
        yatha vessantaro raja       yajamano sake pure
        sivinam vacanatthena             samha rattha nirajjati
        sattahatthisate datva          sabbalankarabhusite
        suvannakacche matange         hemakappanivasase
        arulhe gamaniyebhi          tomarankusapanibhi
        esa vessantaro raja       samha rattha nirajjati
        sattaassasate datva          sabbalankarabhusite
        ajaniye ca jatiya         sindhave sighabahane
        arulhe gamaniyebhi          indiyacapadharibhi
        esa vessantaro raja       samha rattha nirajjati
        sattarathasate datva           sannaddhe ussitaddhaje
        dipe athopi veyyagghe        sabbalankarabhusite
        arulhe gamaniyebhi          capahatthehi cammibhi
        esa vessantaro raja       samha rattha nirajjati
        Sattaitthisate datva          ekameka rathe thita
        sannaddha nikkharajjuhi          suvannena alankata
        pitalankara pitavasana        pitabharanabhusita
        alarappamukha hasula         susanna tanumajjhima
        esa vessantaro raja       samha rattha nirajjati
        sattadhenusate datva          sabba kamsupadharino
        esa vessantaro raja       samha rattha nirajjati
        sattadasisate datva          sattadasasatani ca
        esa vessantaro raja       samha rattha nirajjati
        hatthi asse rathe datva       nariyo ca alankata
        esa vessantaro raja       samha rattha nirajjati
        tadasi yam bhimsanakam             tadasi lomahamsanam
        mahadane padinnamhi          medani samakampatha
        tadasi yam bhimsanakam             tadasi lomahamsanam
        yam panjalikato raja          samha rattha nirajjatiti.
     Tattha sivikannati bhikkhave phussatiya paridevitasaddam sutva
sabbapi sanjayassa siviranno itthiyo samagata hutva pakkandum
rodimsu. Vessantaranivesaneti tattha itthinam pakkanditam saddam sutva
vessantarassapi nivesane tatheva pakkanditva dvisupi rajakulesu keci
sakabhavena santharetum asakkonta vatavegena sampamathita sala
viya patitva parivattanta paridevimsu. Tato ratya vivasaneti bhikkhave
Tato tassa rattiya accayena suriye uggate danaveyyavatika danam
patiyaditanti ranno arocesum. Na atha vessantaro raja patova
nahayitva sabbalankarapatimandito sadhurasabhojanam bhunjitva
mahajanaparivuto sattasatakamahadanam datum danaggam upagami. Dethati
tattha gantva satthisahasse amacce anapento evamaha.
Varuninti majjadanam nama nipphalanti janati evam santepi
surasonda danaggam patva vessantarassa danagge suram pivitum na
labhimhati vattum ma labhantuti dapesi. Vanibbaketi vanibbakajanesu
yacakesu kinci ekampi ma vihethayittha. Patipujitati maya pujita
hutva yatha mam thomayamana gacchanti tatha karothati vadati. Iti
so suvannalankaranam suvannadhajanam hemajalapaticchannanam hatthinam
sattasatani ca tatharupananceva assanam sattasatani ca sihacammadihi
parikkhittanam nanaratanavicitranam sovannadhajanam rathanam sattasatani ca
sabbalankarapatimanditanam uttamarupadharanam khadtiyakannadinam itthinam
sattasatani ca varausabhajetthakanam kundopadohininam dhenunam sattasatani ca
suvinitanam susikkhitanam dasinam sattasatani ca tatharupananca dasanam
sattasatani ca aparimanapanabhojananti sattasatakamahadanam adasi.
     Tasmim evam danam dadamane jetuttaranagaravasino khattiyabrahmana-
vessasuddadayo sami vessantara siviratthavasino tam danam dentam
pabbajenti tvam puna danameva desiti paridevimsu
     tena vuttam
        Athettha vattati saddo         tumulo bheravo maha
        danena tam niharanti           puna danam dadati soti.
     Danapatiggahaka pana danam gahetva idani kira vessantaro
raja amhe anathe katva arannam pavisissati ito patthaya
kassa santikam gamissamati chinnapada viya patanta avattanta
parivattanta mahasaddena paridevimsu.
   Tamattham pakasento sattha aha
      te su matta kilantava      sampatanti  vanibbaka
      nikkhamante maharaje       sivinam ratthavaddhaneti (adi vuttam).
   Tattha te su mattathi ettha sukaro nipatamatto te
vanibbakati attho. Matta kilantavati matta viya ca kilanta viya
hutva. Sampatantiti parivattitva bhumiyam patanti. Acchecchum
vatati chindimsu vata. Yathati yena karanena. Atiyakkhati
bhutavejjapi ikkhanikapi. Vessavarati uddatadija orodhapalaka.
Vacanatthenati vacanakaranena. Samha rattha nirajjatiti attano rattha
nigacchati. Gamaniyebhiti hatthacariyehi. Jatiyeti jatisampanne.
Gamaniyebhiti assacariyehi. Indiyacapadharibhiti indiye ca acape
ca dharentehi. Dipe athopi veyyaggheti dipicammabyagghacammehi
parikkhitte. Ekameka rathe thitati so kira ekekam itthiratanam rathe
thapetva atthahi vannadasihi parivutam adasi. Nikkharajjuhiti
suvannanikkhasuttamayehi pamangehi. Alarappamukhati
Visalakkhiganda. Hasulati hasitapubbangamakatha. Susannati sussoniyo.
Tanumajjhimati tanumajjhimanga. Kamsupadharinoti idha kamsanti rajatassa
namam. Rajatamayena khirapaticchannabhajanena saddhimyeva adasiti attho.
Padinnamhiti diyamane. Samakampathati dananubhavena kampittha.
Yam panjalikatoti yam so vessantaro raja mahadanam datva anjalim
paggayha attano danam namassamano sabbannutananasseva me idam
paccayo hotuti panjalikato ahosi tampi bhimsanakameva ahosi. Tasmim
khane pathavi kampitthati attho. Nirajjatiti evam datvapi nigacchatiyeva
na nam koci nivaretiti attho
     tada pana devata jambudipatale rajunam vessantaro raja
khattiyakannadikam mahadanam detiti arocayimsu. Tasma khattiya
devatanubhavena agantva ta khattiyakannayo ganhitva pakkamimsu.
     Evam khattiyabrahmanavessasuddadayo tassa danam gahetva
pakkamimsu. Api ca tassa danam dadantasseva sayam ahosi. So attano
nivesnameva gantva matapitaro vanditva sve gamissamiti cintetva
alankatarathena matapitunam vasanatthanam gato maddi devipi ahampi samina
saddhim gantva sassusassure anujanapessamiti tena saddhim gata.
Mahasatto pitaram vanditva attano gamanabhavam kathesi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        amantayittha rajanam          sanjayam dhammikam varam
        avaruddhasi mam deva            vankam gacchami pabbatam
        Ye hi keci maharaja         bhuta ye ca bhavissare
        atittayeva kamehi          gacchanti yamasadhanam
        soham sake abhisasim            yajamano sake pure
        sivinam vacanatthena             samha rattha nirajjaham
        aghantam patisevissam            vane balamigakinne
                     khaggadipinisevite
        aham punnani karomi           tumeeha pankamhi sidathati.
     Tattha dhammikam varanti dhammikarajunam antare uttamam. Avaruddhasiti
rattha niharasi. Bhutati atita. Bhavissareti ye ca anagate
bhavissanti paccuppanne ca nibbatta. Soham sake abhisasinti so
aham attano nagaravasinoyeva pilesim kim karonto. Yajamanoti
danam dadamano. Sake pureti sakapasade. Paliyam pana soham
danam dadamanoti likhitam. Nirajjahanti nikkhamanto aham. Aghantanti
yam aranne vasantena patisevitabbam dukkham tam patisevissami.
Pankamhiti tumhe pana kamapanke sidathati vadati.
     Iti mahasatto imahi catuhi gathahi pitara saddhim kathetva
matu santikam gantva vanditva pabbajjam anujanapento aha
        anujanahi mam amma           pabbajja mama ruccati
        soham sake abhisasim            yajamano sake pure
        sivinam vacanatthena             samha rattha nirajjaham
        aghantam patisevissam            vane balamigakinne
                     Khaggadipinisevite
        aham punnani karomi           vankam gacchami pabbatanti.
     Tam sutva phussati aha
        anujanami tam putta           pabbajja te samijjhatu
        ayanca maddi kalyani          susanna tanumajjhima
        acchatam saha puttehi           kim aranne karissatiti.
     Tattha samijjhatuti jhanena samiddha hotu. Acchatanti acchatu
idheva hotuti vadati.
     Vessantaro aha
        naham akama dasipi          arannam netumussahe
        sace mam icchati anvetum        sace necchati acchatuti.
     Tattha akamati amma kim nametam kathetha aham anicchaya
dasimpi netu na ussahami.
     Tato raja puttassa katham sutva sunham yacitum patipajji.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tato sunham maharaja         yacitum patipajjatha
        ma candanasamacare          rajojallam adharayi
        kasiyani padharetva         kusaciramadharayi
        dukkho vaso arannasmim        ma hi tvam lakkhane gamiti.
     Tattha patipajjathati bhikkhave puttassa katham sutva raja sunham
yacitum patipajji. Ma candanasamacareti lohitacandanena
Parikinnasarire. Ma hi tvam lakkhane gamiti subhalakkhanena samannagate
ma hi tvam arannam gamiti.
        Tamabravi rajaputti            maddi sabbangasobhana
        nahantam sukhamiccheyyam          yam me vessantaram vinati.
     Tattha tamabraviti tam sassuram abravi avoca.
        Tamabravi maharaja           sivinam ratthavaddhano
        ingha maddi nisamehi          vane ye honti dussaha
        bahu kita patanga ca          makasa madhumakkhika
        tepi tam tattha himseyyum         tante dukkhataram siya
        apare passa santase         nadinupanisevite
        sappa ajagara nama          avisa te mahabbale
        te manussam migam vapi          apicasannamagatam
        parikkhipitva bhogehi          vasamanenti attano
        annepi kanhajatino          accha nama aghammiga
        na tehi puriso dittho         rukkhamaruyha muncati
        samghattayanta singhani          tikkhaggani paharino
        mahisa vicarantettha           nadim sotumbaram pati
        disva miganam yuthanam          gavam vicarantam vane
        dhenuva vacchagiddhava           katham maddi karissasi
        disva sampatite ghore        dummaggesu palvangame
        akhetatannaya te maddi        bhavitante mahabbhayam
        Ya tvam sivaya sutvana        mahum uttasate pure
        sa tvam vankam anuppatta       katham maddi karissasi
        thite majjhantike kale        sannisinnesu pakkhisu
        sunateva braharannam           tattha kim gantumicchasiti.
     Tattha tamabraviti tam sunham abravi. Apare passa santaseti
annepi santase bhayajanake passa passahi. Nadinupaniseviteti
nadinam upanisevite asannatthanena nadikule vasanteti attho. Avisati
nibbisa. Apicasannanti asannam attano sariraphassam agatanti
attho. Aghammigati aghakara miga. Dukkhavaha migatiattho.
Nadim sotumbaram patiti sotumbaraya nama nadiya tire. Yuthananti
yuthani. Ayameva patho. Dhenuva vacchagiddhavati tava darake
apassanti vacchagiddha dhenu viya katham karissasi. Vakaro panettha
nipatamattova. Sampatiteti sampatante. Ghoreti bhimsanake virupe.
Palvangameti makkate. Akhettannayati aranne bhumiyam
akusalaya. Bhavitanteti bhavissati te. Ya tvam sivaya sutvanati
singaliya saddam sutva. Mahunti nagare vasantipi punappunam
uttasasi. Sunatevati nadati saddam karoti viya.
        Tamabravi rajaputti            maddi sabbangasobhana
        yani etani akkhasi         vane patibhayani me
        sabbani abhisambhossam          gacchanneva rathesabha
        kasam kusam potakilam            usiram munjapabbajam
        Urasa panudahessami        nassa hessami dunnaya
        bahuhi vattacariyahi          kumari vindate patim
        udarassuparodhena           gohanuvetthanena ca
        aggissa paricariyaya        udakummajjanena ca
        vedhabyam katukam lokam         gacchanneva rathesabha
        apissa hoti appatto      ucchittham paribhunjitum
        yo nam hatthe gahetvana     akamam parikaddhati
        vedhabyam katukam loke        gacchanneva rathesabha
        kesaggahanamukkhepa         bhumyaca parisumbhana
        datva ca no pakkamati       bahum dukkham anappakam
        vedhabyam katukam loke        gacchanneva rathesabha
        sukkacchavi vedhavera        datva subhaggamanino
        akamam parikaddhanti          ulukanneva vayasa
        vedhabyam katukam loke        gacchanneva rathesabha
        api nati kule phite        kamsappajjotane vasam
        nevativakyam na labhe       bhatuhi sakhikehi ca
        vedhabyam katukam loke        gacchanneva rathesabha
        nagga nadi anudaka         naggam rattham arajikam
        itthipi vidhava nagga        yassapi dasa bhataro
        vedhabyam katukam loke        gacchanneva rathesabha
        dhajo rathassa pannanam        dhumo pannanamaggino
        Raja ratthassa pannanam      bhatta pannanamitthiya
        vedhabyam katukam loke        gacchanneva rathesabha
        ya daliddi daliddassa        addha addhassa kittima
        tam ve deva pasamsanti       dukkaram hi karoti sa
        samikam anubandhissam          sada kasaya vasini
        pathabyapi abhijjantya       vedhabyam katukitthiya
        api sagarapariyantam          bahuvittadharam mahim
        nanaratanaparipuram           nicche vessantaram vina
        kathannu tasam hadayam          sukhara vata itthiyo
        ya samike dukkhitamhi       sukhamicchanti attano
        nikkhamante maharaje       sivinam ratthavaddhane
        tamaham anubandhissam           sabbakamadado hi meti.
     Tattha tamabraviti bhikkhave maddi ranno vacanam sutva tam rajanam
abravi. Abhisambhossanti sahissami abhivasessami. Potakilanti
potakilatinam. Panudahessamiti dvedha katva vessantarassa purato
gamissami. Udarassuparodhenati upavasena khudadhivasena.
Gohanuvetthanenati visalakatiyo onatapassa ca samikam labhantiti natva
gohanuna katiphalakam kotapetva vetthanena passani onametva
kumarika patim labhanti. Katukanti asatam. Gacchannevati
gamissamiyeva. Appattoti assa vidhavaya ucchitthakam paribhunjitum
ananucchavikoyeva. Yo nanti yo nicajacco tam vidhavam anicchamananneva
Hatthe gahetva kaddhati. Kesaggahanamukkhepa bhumya ca
parisumbhanati assamikam itthim hatthapadehi kesaggahanam ukkhepa bhumiyam
patenti eta avamanna natikkamanti. Datva cati
assamikaya itthiya evarupam bahum anappakam dukkham paro puriso datva
ca. No pakkamatiti tam nirasamko olokentova titthati.
Sukkacchaviti nahaniyacunnehi ubbhattitachavivanna. Vedhaverati
vidhavatthika. Datvati kincideva appamattakam dhanam datva. Subhaggamaninoti
mayam subhaggati mannamana. Akamanti tam vidhavam assamikam akamam.
Ulukanneva vayasati kaka viya ulukam parikaddhanti. Kamsappajjotaneti
suvannabhajanehi pajjotante. Vasanti evarupepi natikule
vasamana. Nevativakyam na labheti ayam itthi nissamika yavajivam
amhakanneva bhara jatati adini vacanani vadantehi bhatuhipi
sakhikehipi ativakyam garahavacanam etam vacanam neva na labhe labhatiyeva.
Pannananti pakatabhavakaranam. Ya daliddi daliddassati deva
kittisampanna ya itthi attano samikassa daliddassa dukkhappattassa
kale sayampi daliddi samana dukkha ca hoti. Tassa samikassa addhassa
sukhappattassa kale teneva saddhim addha sukhappatta hoti. Tam
ve deva pasamsantiti devapi tam evarupam itthim pasamsanti.
Abhijjantyati abhejjantiya sacepi hi itthiya sakalapathavi na bhijjati
sakalaya pathaviya sa ca issara hoti tathapi vedhabyam katukamevati
attho. Sukhara vata itthiyoti sutthu khara vata itthiyoti.
        Tamabravi maharaja         maddim sabbangasobhanam
        ime te dahara putta      jali kanhajina cubho
        nikkhipa lakkhane gaccha        mayante posayamaseti.
     Tattha jali kanhajina cubhoti jali ca kanhajina cati
ubho. Nikkhipati ime nikkhipitva thapetva gacchahiti.
        Tamabravi rajaputti          maddi sabbangasobha na
        piya me puttaka deva      jali kanhajina cubho
        tyamham tattha ramissanti       aranne jivisokinanti.
     Tattha tyamhanti te daraka amhakam tattha aranne.
Jivisokinanti avigatasokanam hadayam ramissantiti attho.
        Tamabravi maharaja         sivinam ratthavaddhano
        salinamodanam bhutva         sucimamsupasecanam
        rukkhaphalani bhunjanta        katham kahanti daraka
        bhutva satapale kamse        sovanne satarajike
        rukkhapattesu bhunjanta       katham kahanti daraka
        kasiyani padharetva       khomakodumbarani ca
        kusacirani dharenta        katham kahanti daraka
        vayhahi pariyayitva        sivikaya rathena ca
        pattika paridhavanta        katham kahanti daraka
        kutagare sayitvana        nivate phussitaggale
        sayanta rukkhamulasmim         katham kahanti daraka
        Pallankesu sayitvana        gonake citrasanthite
        sayanta tinasanthare         katham kahanti daraka
        gandhikena vilimpetva       aggalucandanena ca
        rajojalani dharenta        katham kahanti daraka
        camaramorahatthehi          vijitanga sukhe thita
        phuttha damsehi makasehi       katham kahanti darakati.
     Tattha satapale kamseti palasatena kataya kancanapatiya.
Gonake citrasanthateti mahapithiyam kalakojavehi ceva citra santharehi ca
santhate. Camaramorahatthehiti camarehiceva morahatthehi ca vijitanga.
     Evam tesam sallapantananneva ratti vibhayi suriyo uggacchi.
Mahasattassa catusindhavayuttam alankataratham anetva rajadvare thapayimsu.
Maddi devi sassusassure vanditva sesitthiyo apaloketva dve
putte adaya vessantarato pathamataram gantva rathe atthasi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tamabravi rajaputti          maddi sabbangasobhana
        ma deva paridevesi        ma ca tvam vimano ahu
        yatha mayam bhavissama         tatha hessanti daraka
        idam vatvana pakkami        maddi sabbangasobhana
        sivimaggena anvesi         putte adaya lakkhanati.
     Tattha sivimaggenati siviranna gantabbamaggeneva. Anvesiti
tam agamasi pasada otaritva ratham abhiruhiti attho.
        Tato vessantaro raja     danam datvana khattiyo
        pitu matu ca vanditva       katva ca nam padakkhinam
        catuvahim ratham yuttam          sighamaruyha sindhavam
        adaya puttadaranca        vankam payasi pabbatanti.
     Tattha tatoti bhikkhave tassa maddiya ratham abhiruhitva thitakale.
Datvanati hiyyo danam datva. Katva ca nam padakkhinanti
padakkhinanca katva. Nanti nipatamattam.
        Tato vessantaro raja     yenasi bahuko jano
        amanta kho tam gacchama      aroga hotha natayoti.
     Tassattho bhikkhave tato vessantaro raja yamhi thane
vessantaram rajanam passissamati bahuko jano thito asi tattha ratham
pesetva mahajanam apucchanto amanta kho tam gacchama aroga
hotha natayoti aha. Tattha tanti nipatamattam. Bhikkhave
vessantaro raja natake aha nataka tumhe amantetva mayam
gacchama tumhe sukhita hotha niddukkhati.
     Evam mahasatte mahajanam amantetva appamatta hotha
danadini punnani karothati tesam ovadam datva gacchante
bodhisattassa mataputto danacittako danam detuti abharanehi saddhim
sattaratanapurani sakatani ubhosu passesu pesesi. Sopi attano
kayarulhameva abharanabhandam omuncitva sampattayacakanam attharasa
vare datva avasesam sabbam adasi. So nagara nikkhamitva
Nivattitva nagaram oloketukamo ahosi. Athassa manam paticca
rathappamane thane pathavi bhijjitva kulalacakkam viya parivattitva ratham
nagarabhimukham akasi. So matapitunam vasanatthanam olokesi.
Tena karunnena pathavikampadayo ahesum.
     Tena vuttam.
        Nikkhamitvana nagara         nivattitva vilokite
        tadapi pathavi kampi          sineruvanavatamsakati.
     Sayam pana oloketva maddimpi olopetum gathamaha
        ingha maddi nisamehi        rammarupamva dissati
        avaso sivisetthassa       pettikam bhavanam mamanti.
     Tattha nisamehiti olokehi.
     Atha mahasatto sahajate satthisahasse amacce ca sesajananca
nivattapetva ratham pajento maddim aha bhadde sace pacchato
yacaka agacchanti upadhareyyasiti. Sapi olokenti nisidi.
Athassa sattasatakamahadanam sampapunitum asakkonta cattaro
brahmana nagaram gantva kuhim rajati pucchitva danam datva gatoti
vutte kim gahetva gatoti pucchitva rathena gatoti sutva asse
nam yacissamati anubandhimsu. Atha maddi te agacchante disva
yacaka agacchanti devati arocesi. Mahasatto ratham thapesi.
Te agantva asse yacimsu. Mahasatto caturo asse tesam
adasi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tam brahmana anvagamum       te tam asse ayacisum
        yacito patiyadesi         catunnam caturo hayeti.
     Assesu pana dinnesu rathadhuram akaseyeva atthasi. Atha
brahmanesu gatamattesuyeva cattaro devaputta rohitamigavannena
gantva rathadhuram sampaticchitva agamamsu. Mahasatto tesam devaputtabhavam
natva imam gathamaha
        ingha maddi nisamehi        cittarupamva dissati
        miga rohitavannena         dakkhinassa vahantimanti.
     Tattha dakkhinassa vahanti manati susikkhita assa viya mam
vahanti.
     Atha nam evam gacchantam aparo brahmano agantva ratham
yaci. Mahasatto puttadaram otaretva ratham tassa adasi.
Rathe pana dinne devaputta antaradhayimsu. Rathassa pana dinnabhavam
pakasento sattha aha
        athettha pancamo aga      yo nam rathamayacatha
        tassa tam patiyadesi         na cassa pahato mano
        tato vessantaro raja     oropetva sakam janam
        assasayi assaratham          brahmanassa dhanesinoti.
     Tattha ethatthati athetasmim vane. Na cassa pahato manoti na
cassa mano olino. Assasayiti paritosento niyyadesi.
     Tato patthaya pana te sabbepi pattikava ahesum.
     Atha mahasatto maddim avoca
                 tvam maddi kanhajinam ganhahi
                 lahuka esa kanitthaka
                 aham jalim ganhissami
                 garuko bhatiko hi soti.
     Evanca pana vatva ubhopi dve darake ankenadaya pakkamimsu.
     Tamattham pakasento sattha aha
        raja kumaram adaya       rajaputti ca darikam
        sammodamana pakkamum       annamannam piyam vadati.
                      Danakandam nitthitam
     te patipathe agacchante manusse disva kuhim vankapabbatoti
pucchanti. Manussa dureti vadanti.
     Tena vuttam
        yadi keci manuja enti      anumagge patipathe
        maggante patipucchama        kuhim vankatapabbato
        te tattha amhe passitva    kalunam paridevayum
        dukakhante pativedenti       dure vankatapabbatoti.
     Maggassa ubhosu passesu vividhaphaladharino rukkhe disva daraka
rodanti. Mahasattassanubhavena phaladharino rukkha onamitva
hatthasamphassam agacchanti. Tato supakkaphalaphalani uccinitva tesam
deti. Tam disva maddi acchariyam pavedeti.
     Tena vuttam
        yadi passanti pavane         daraka phalite dume
        tesam phalanam hetumhi        uparodanti daraka
        rodante darake disva     ubbigga vipula duma
        sayamevonamitvana          upagacchanti darake
        idam accherakam disva        abbhutam lomahamsanam
        sadhukaram pavattesi         maddi sabbangasobhana
        accheram vata lokasmim        abbhutam lomahamsanam
        vessantarassa tejena       sayamevonata dumati.
     Jetuttaranagarato suvannagiritalo nama pabbato pancayojanani
tato kontimara nama nadi pancayojanani tato anjanagiri 1-
nama pabbato pancayojanani tato tunnavithanalidandabrahmanagamo 2-
pancayojanani tato matulanagaram dasayojanani
iti tam rattham jetuttaranagarato timsayojanam hoti. Devata tam maggam
samkhipimsu. Te ekadivaseneva matulanagaram papunimsu.
     Tena vuttam
        samkhipimsu patham yakkha          anukampaya darake
        nikkhantadivaseneva          cetaratthamupagamunti.
     Upagacchanta ca pana jetuttaranagarato patarasasamaye nikkhamitva
sayanhasamaye cetaratthe matulanagaram sampatta.
     Tamattham pakasento sattha aha
@Footnote: 1 ca-ranjaragiritipi patho 2 dunnivitthatipi patho
        Te gantva dighamaddhanam      cetaratthamupagamum
        iddham phitam janapadam           bahumamsasurodananti.
     Tada matulanagare satthikhattiyasahassani vasanti. Mahasatto
antonagaram apavisitva nagaradvare salayam nisidi. Athassa maddi
mahasattassa padesu rajam punjitva pade sambahitva vessantarassa
agatabhavam janapessamiti salato nikkhamitva tassa cakkhupathe
saladvare atthasi. Tena nagaram pavisantiyo ca nikkhamantiyo ca
itthiyo tam disva parivaresum.
     Tamattham pakasento sattha aha
        cetiyo parikarimsu           disva lakkhanamagatam
        sukhumali ayam ayya         pattika paridhavati
        vayhahi pariyayitva        sivikaya rathena ca
        sajja maddi arannasmim       pattika paridhavatiti.
     Tattha lakkhanamagatanti sabbalakkhanasamapannam maddim agatam.
Paridhavatiti evam sukhumali vata hutva pattikava vicarati. Pariyayitvati
pubbe jetuttaranagare vicaritva. Sivikayati suvannasivikaya.
     Mahajano maddinca vesantaranca dve putte cassa anathagamanena
agate disva gantva rajunam arocesi. Te satthisahassa
rajano rodanta paridevanta tassa santikam agamimsu.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tam disva cetapamokkha     rodamana upagamum
        Kacci nu deva kusalam         kacci deva anamayam
        kacci pita arogo te      sivinanca anamayam
        ko te balam maharaja       ko nu te rathamandalam
        anassako arathako          dighamaddhanamagato
        kaccamittehi pakato        anuppattosimam disanti.
     Tattha disvati duratova passitva. Cetapamokkhati cetarajano.
Upagamunti upasankamimsu. Kusalanti arogyam. Anamayanti
niddukkhabhavam. Ko te balanti kuhim nu tava balanikayo.
Rathamandalanti yenasi alankatarathena agato so kuhinti pucchanti.
Anassakoti anassakoyeva. Arathakoti ayanako. Dighamaddhanamagatoti
dighamaggam agatosi. Pakatoti abhibhuto upadduto.
     Atha nesam satthisahassanam rajunam mahasatto attano
agatakaranam kathento aha
        kusalanceva me samma       atho samma anamayam
        atho pita arogo me      sivinanca anamayam
        aham hi kunjaram dajjam         isadantam urulhavam
        khettannum sabbayuddhanam       sabbasetam gajuttamam
        pandukambalasanchannam          pabhinnam sattumaddanam
        dantim savalavijanim           setam kelasasadisam
        sasetacchantam supattheyyam      sathabbanam sahatthipam
        aggayanam rajavahim         brahmananam ada dhanam 1-
@Footnote: 1 adasa-hantipi patho
        Tasmim me siviyo kuddha      pita cupahatomano
        avaruddhasi mam raja         vankam gacchami pabbatam
        okasam samma janatha       vane yattha vasemhaseti.
     Tattha tasmim meti tasmim karane mayham siviyo kuddha.
Upahatomanoti upahatacitto kuddhova hutva mam rattha pabbajesi.
Yatthati yasmim vane mayam vaseyyama tattha no vasanokasam janathati
aha.
     Tato rajano ahamsu
        svagatante maharaja       atho te aduragatam
        issarosi anuppatto        yam idhatthi pavedaya
        sakam bhimsam madhumamsam           suddhasalinamodanam
        paribhunja maharaja          pahuno nosi agatoti.
     Tattha paveyati kathehi sabbam patiyadetva dassama. Bhimsanti
bhimsamulam yamkinci kandajatam.
     Tato vessantaro aha
        patiggahitam yam dinnam          sabbassa agghiyam katam
        avaruddhasi mam raja         vankam gacchami pabbatam
        okasam samma janatha      vane yattha vasemhaseti.
     Tattha patiggahitanti sabbametam tumhehi dinnam maya ca patiggahitameva
hotu. Sabbassa agghiyam katanti sabbassa tumhehi mayham
agghiyam nivedayam katam. Avaruddhasi mam rajati raja pana mam avaruddhasi
Rattha pabbajesi tasma vankatameva gamissami tasmim me aranne
vasanatthanam janathati.
     Te rajano ahamsu
        idheva tava acchassu        cetaratthe rathesabha
        yava ceta gamissanti       ranno santikayacitum
        nijjhapetum maharajam        sivinam ratthavaddhanam
        tam tam ceta purakkhitva      pitita laddhapaccaya
        parivaretvana gacchanti      evam janahi khattiyati.
     Tattha ranno santikayacitunti ranno santikam yacanatthaya
gamissanti. Nijjhapetunti tumhakam niddosabhavam janapetum.
Laddhapaccayati laddhapatittha. Gacchantiti gamissanti.
     Mahasatto aha
        ma vo rucittha gamanam        ranno santikayacitum
        nijjhapetum maharajam        raja tattha na issaro
        accuggata hi siviyo        balagga negama ca ye
        te padhamsetumicchanti         rajanam mama karanati.
     Tattha tatthati tasmim mama niddosabhavam nijjhapane rajapi
anissaro. Accuggatati atikuddha. Balaggati balakaya
balanayaka. Padhamsetunti rajjato niharitum. Rajananti rajanampi.
     Te rajano ahamsu
        sace esa pavattettha      ratthasmim ratthavaddhana
        Idheva rajjam karehi        cetehi parivarito
        iddham phitancidam rattham         iddho janapado maha
        matim karohi tvam deva        rajjassamanusasitunti.
     Tattha sace esa pavattetthati sace etasmim ratthe esa
pavatti. Rajjassamanusasitunti rajjam anusasitum. Ayameva va patho.
     Tato vessantaro aha
        na me chando mati atthi      rajjassamanusasitum
        pabbajitassa ratthasma       cetaputta sunatha me
        atuttha siviyo assu        balagga negama ca ye
        pabbajitassa ratthasma       ceta rajjebhisecayum
        asammodiyampi vo assa       accantam mama karana
        sivihi bhandanancapi          viggaho me na ruccati
        athassa bhandanam ghoram         sampaharo anappako
        ekassa karana mayham       himseyya bahuko jano
        patiggahitam yam dinnam          sabbassa agghiyam katam
        avaruddhasi mam raja         vankam gacchami pabbatam
        okasam samma janatha      vane yattha vasemhaseti.
     Tattha ceta rajkhebhisecayunti cetaratthavasino kira vessantaram
rajje abhisecayunti tumhakampi te atuttha assu. Asammodiyanti
asamaggiyam. Assati bhaveyya bhavissatityattho. Athassati atha
mayham ekassa karana tumhakam bhandanam bhavissatiti.
     Evanca pana vatva mahasatto anekapariyayena yacitopi
rajjam na icchi. Athassa te cetarajano mahantam sakkaram karimsu.
So antonagaram pavisitum na icchati. Atha nam salameva alankaritva
saniya parikkhepam katva mahasayanam pannapetva sabbe rajano
arakkham katva parivarayimsu. So ekarattam vasitva tehi samgahitarakkho
salayam sayitva puna divase patova nahatva nanaggarasabhojanam
bhunjitva tehi rajuhi parivuto salato nikkhami. Te
satthisahassa khattiya tena saddhim pannarasayojanamaggam gantva
vanadvare thatva purato pannarasayojanamaggam acikkhanta ahamsu
        taggha te mayamakkhama        yathapi kusala tatha
        rajisi yattha sammanti        ahutaggi samahita
        esa selo maharaja       pabbato gandhamadano
        yattha tvam saha puttehi       saha bhariyaya cacchasi
        tam ceta anusasimsu         assunetta rudammukha
        ito gaccha maharaja        ujum yenuttara mukho
        atha dakkhasi bhaddante        vipulam nama pabbatam
        nanadumaganakinnam          sitacchayam manoramam
        tamatikkama bhaddante         atha dakkhasi apakam
        nadim ketumatim nama          gambhiram girigabbharam
        puthulomamacchakinnam          supatittham mahodakam
        tattha nahatva pivitva ca    assasetva saputtake
        Atha dakkhasi bhaddante        nigrodham madhuvipphalam
        rammake sikhare jatam        sitacchayam manoramam
        atha dakkhasi bhaddante        nalikam nama pabbatam
        nanadijaganakinnam          selam kimpurisayutam
        tassa uttarapubbena         mucalindo namaso saro
        pundarikehi sanchanno        setasogandhiyehi ca
        so vanam meghasankasam        dhuvam haritasaddalam
        sihovamisapekkhiva          vanasandam vigahiya
        puppharukkhehi sanchannam        phalarukkhehi cubhayam
        tattha bindussara vaggu       nanavanna bahu dija
        kujantamupakujanti            utusampupphite dume
        gantva girividuggani        nadinam pabhavani ca
        so addasa pokkharanim        karanjakakudhayutam
        puthulomamacchakinnam          supatittham mahodakam
        samanca caturassanca          sadhum appatigandhiyam
        tassa uttarapubbena        pannasalam amapaya
        pannasalam amapetva       unchacariyaya ihathati.
     Tattha rajisiti rajano hutva pabbajita. Samahitati
ekaggacitta hutva. Esati dakkhinahattham ukhipitva imina pabbatapadena
gacchathati acikkhanta vadanti. Acchasiti vasissasi. Apakanti apagam
udakavahakam nadim. Girigabbharanti girinam kucchito pavattam.
Madhuvipphalanti madhuraphalam. Rammaketi rammaniye. Kimpurisayutanti kimpurisehi
ayuttam parikinnam. Setasogandhiyehi cati nanappakarehi setuppalehi
ceva sogandhiyehi ca samannagato. Sihovamisapekkhivati
amisam patthento siho viya. Bindussarati sampinditasara.
Vagguti madhurasara. Kujantamupakujantiti pathamam kujamanam pakkhim
paccha puna upakujanti. Utusampupphite dumeti utusamaye pupphite
dume niliyitva kujantam upakujanti. So addasati so tvam
passissasiti attho. Karanjakakudhayutanti karanjarukkhehi ceva
kukudharukkhehi ca samparikinnam. Appatigandhiyanti patikulagandhavirahitam.
Madhurodakassa sampunnam nanappakarehi padumuppaladihi sanchannam.
Pannasalam amapayati pannasalam mapeyyasi. Amapetvati
mapetva. Unchacariyaya ihathati atha tumhe deva
unchacariyaya yapenta appamatta ihatha araddhaviriya hutva
vihareyyathati attho.
     Evam cetarajano tassa pannarasayojanamaggam acikkhitva
tam uyyojetva vessantarassa antarayabhayassa vinodanattham ma koci
deva paccamito okasam labheyyati cintetva ekam byattam susikkhitam
cetaputtam pakkosakepatva tvam gacchante ca agacchante ca
pariganhahiti vatva vanadvare arakkhanatthaya thapetva sakanagaram
paccagamimsu. Vessantaropi saputtadaro gandhamadanam patva tam
divasam tattha vasitva tato uttarabhimukho vipulapabbatapadena gantva
Ketumatinaditire nisiditva vanacarakena dinnam madhuramamsam khaditva tassa
suvannasucim datva tattha nahatva patippassaddhadaratho nadim uttaritva
sanupabbatasikhare thitassa nigrodhassa mule thokam nisiditva
nigrodhaphalani khaditva utthaya gacchanto nalikam nama pabbatam patva
tam pariharanto mucalinadasaram gantva saratirena pubbuttarakannam
patva ekapadikamaggena vanaghatam pavisitva tam atikkamma giridugganam
nadipabhavanam purato caturassapokkharanim sampapuni.
     Tasmim khane sakkassa bhavanam unhakaram dassesi. Sakko
avajjento tam karanam natva mahasatto himavantam pavittho tassa
vasanatthanam laddhum vattatiti cintetva vissukammam amantetva gaccha
tata tvam vankatapabbatakucchimhi rammaniye thane assamapadam mapetva
ehiti vissukammam pesesi. So sadhuti sampaticchitva devalokato
otaritva tattha gantva dve pannasalayo dvicankame
rattitthanadivatthanani ca mapetva cankamakotiyam tesu tesu thanesu
nanapupphavicitte pupphagacche ca kadalivanani ca dassetva sabbe
pabbajitaparikkhare patiyadetva ye keci pabbajitukama te ime
ganhantuti akkharani likhitva amanusse ca bheravasadde migapakkhino
ca patikkamapetva sakatthanameva gato. Mahasattopi ekapadikamaggam
disva pabbajitanam vasanatthanam bhavissatiti sallakkhetva maddinca
putte ca assamapadadvare thapetva sayam assamapadam pavisitva
akkharani oloketva sakkena ditthosmiti sakkadattiyabhavam
Natva pannasaladvaram vivaritva pavisitva khagganca dhanunca apanetva
satake omuncitva rattavakaciram nivasetva ajinacammam
anse katva jatamandalam bandhitva isivesam gahetva kattaradandam
adaya pannasalato nikkhamitva pabbajitasirim samutthahanto aho
sukham paramam sukham pabbajja me adhigatati udanam udanetva cankamam
aruyha aparaparam cankamitva paccekabuddhasadisena upasamena puttadaranam
santikam agamasi. Maddi devipi olokenti sanjanitva
mahasattassa padesu nipatitva vanditva roditva teneva saddhim
assamapadam pavisitva attano pannasalam gantva rattavakaciram
nivasetva ajinacammam amse katva jatamandalam bandhitva isinivesam
ganhi. Te paccha puttepi tapasakumare karimsu. Cattaropi
khattiya vankatapabbatakucchiyam vasimsu. Atha maddi mahasattam varam yaci
deva tumhe phalaphalatthaya arannam agantva putte gahetva idheva
hotha aham phalaphalam aharissamiti. Tato patthaya sa arannato
phalaphalani aharitva tayo jane patijaggati. Bodhisattopi tam
varam yaci bhadde maddi mayam ito patthaya akale mama santikam
ma agacchahiti. Sa sadhuti sampaticchi. Mahasattassa
mettanubhavena samanta tiyojane thane sabbe tiracchanapi
annamannam mettacittam patilabhimsu. Maddi devi pato vutthaya paniyam
paribhojaniyam upatthapetva mukhodakam aharitva dantakattham datva assamapadam
Sammajjitva dve putte pitu santike thapetva
pacchikhanittiankusahattha arannam pavisitva vanamulaphalaphalani adaya pacchim
puretva sayanhasamaye arannato agantva pannasalayam phalaphalani
thapetva nahatva putte nahapesi. Atha cattaropi khattiya
pannasaladvare nisiditva phalaphalam paribhunjanti. Tato maddi
dve putte gahetva attano pannasalam gacchati. Iminava niyamena
te cattaro khattiya vankatapabbatakucchimhi sattamase vasimsuti.
                    Vanappavesakandam nitthitam
     tada kalingaratthe dunnavitthabrahmanagamavasi jujako nama
brahmano bhikkhacariyaya kahapanasatam labhitva ekasmim brahmanakule
thapetva puna dhanam pariyesanatthaya gato. Tasmim cirayante
brahmanakulam kahapane valanjetva paccha itarena agantva
codiyamanam kahapane datum asakkontam amittatapanam nama dhitaram tassa
adasi. So tam adaya kalingaratthe dunnavitthabrahmanagamam
gantva vasi. Amittatapana samma brahmanam patijaggi. Atha
anne tarunabrahmana tassa acarasampattim disva ayam
amittatapana mahallakabrahmanam samma patijaggi tumhe amhesu kim
pamajjathati attano bhariyayo tajjenti. Ta imam amittatapanam
imamha gama palapessamati nadititthadisu sannipatitva tam
paribhasimsu.
     Tamattham pakasento sattha aha
        Ahu vasi kalingesu         jujako nama brahmano
        tassapi dahara bhariya       namenamittatapana
        ta nam tattha gatavocum       nadiudakahariya
        thiyo nam paribhasimsu          samagantva kutuhala
        amitta nuna te mata      amitta nuna te pita
        ye tam jinnassa padamsu       evam dahariyam satim
        ahitam vata te nati         manatyimsu rahogata
        ye tam jinnassa padamsu       evam dahariyam satim
        dukkatam vata te nati        mantayimsu rahogata
        ye tam jinnassa padamsu       evam hadariyam satim
        papakam vata te nati        mantayimsu rahogata
        ye tam jinnassa padamsu       evam hadariyam satim
        amanapam vata te nati       mantayimsu rahogata
        ye tam jinnassa padamsu       evam hadariyam satim
        amanapavasam vasi           jinnena patina saha
        ya tvam vasasi jinnassa       matante jivita varam
        na hi nuna tuyham kalyani      pita mata ca sobhane
                    annam bhattaram vindimsu
        ye tam jinnassa padamsu       evam dahariyam satim
        duyitthante navamiyam          akatam aggihuttakam
        ye tam jinnassa padamsu       evam dahariyam satim
        Samane brahmane nuna       brahmacariyaparayane
        sa tvam loke abhissasi      silavante bahussute
        ya tvam vasasi jinnassa       evam dahariyam satim
        na dukkham ahina daddham        na dukkham sattiya hatam
        tanca dukkhanca tippanca       yam passe jinnakam patim
        natthi khidda natthi rati       jinnena patina saha
        natthi allapasallapo       jaghitampi na sobhati
        yada daharo dahara ca       mantayimsu rahogata
        sabbe soka vinassanti      yekeci hadayanissata
        dahara tvam rupavati          purisanambhipatthita
        gaccha natikule accha        kim jinno ramayissatiti.
     Tattha ahuti ahosi. Vasi kalingesuti kalingaratthe
dunnavitthabrahnagamavasi. Ta nam tattha gatavocunti ta tattha game
itthiyo nadititthe udakaharika hutva gata nam avocum. Thiyo nam
paribhasimsuti ta itthiyo na annam kinci avocum atha kho nam
paribhasimsu. Kutuhalati kotuhala jata viya hutva. Samagantvati
samantato parikkhipitva. Dahariyanti daharim tarunim sobhaggappattam
samanam. Jinnassati jarajinnassa gehe. Duyitthante
navamiyanti taya navamiyam yagam duyittham bhavissati so te yagapindo pathamam
mahallakakakena gahito bhavissati duyittha te navamiyatipi patho.
Navamiya taya duyittha bhavissatiti attho. Akatam aggihuttakanti
Aggijuhanampi taya akatam bhavissati. Abhissasiti samanabrahmane
samitapape va bahitapape va akkosi. Tassa te papassa
idam phalanti adhippayenevamahamsu. Jagghitampi na sobhatiti khandadante
vivaritva hasantassa mahallakassa hasitampi na sobhati. Sabbe soka
vinassantiti sabbe etesam soka vinassanti. Kim jinanoti ayam
jinano tam pancahi kamagunehi katham ramayissatiti.
     Sa tasam santika paribhasam labhitva udakaghatam adaya rodamana
gharam gantva kim bhoti rodasiti brahmanena puttha tassa arocenti
imam gathamaha
        na te brahmana gacchami     nadim udakahariya
        thiyo mam paribhasimsu          taya jinnena brahmanati.
     Tassattho brahmana taya jinnena mam itthiyo paribhasanti
tasma ito patthaya tava udakaharika hutva nadim na gamissamiti.
     Jujako aha
        ma me tvam akara kammam     ma me udakamahari
        aham udakamahissam           ma bhoti kuppita ahuti.
     Tattha udakamahissanti aham udakam aharissamiti.
     Brahmani aha
        naham tamhi kule jata      yam tvam udakamahare
        evam brahmana janahi      na te vacchamiham ghare
        sace me dasam dasim va     nanayissasi brahmana
        Evam brahmana janahi      na te vacchami santiketi.
     Tattha naham tamhiti yamhi kule samike kammam karenti naham
tattha jata. Yam tvanti tasma yam udakam tvam aharissasi na mayham
tena atthoti.
     Jujako aha
        natthi me sippatthanam va     dhanadhannam va brahmani
        kutoham dasam dasim va       anayissami bhotiya
        aham bhotim upatthissam         ma bhoti kuppita ahuti.
     Sa devataya viggahita hutva brahmanam aha
        ehi te ahamakkhissam        yatha me vacanam sutam
        esa vessantaro raja     vanke vasati pabbate
        tam tvam gantvana yacassu     dasam dasinca brahmana
        so te dassati yacito      dasam dasinca khattiyoti.
     Tattha ehi te ahamakkhissanti aham te acikkhissami. Idam
sa devataviggahita hutva aha.
     Jujako aha
        jinnohamasmi dubbalo        digho caddha suduggamo
        ma bhoti paridevasi         ma bhoti vimana ahu
        aham bhotim upatthissam         ma bhoti kuppita ahuti.
     Tattha jinnohamasmiti bhadde aham jinno asmi katham
gamissamiti.
     Brahmani aha
        yatha agantva samgamam       ayuddhevassa parajito
        evameva tuvam brahme       agantvava parajito
        sace me dasam dasim va     nanayissasi brahmana
        evam brahmana janahi      na te vacchamiham ghare
        amanapante karissami       tante dukkham bhavissati
        nakkhatte utupubbesu        yada mam dakkhasilankatam
        annehi saddhim rammamanam      tante dukkham bhavissati
        adassanena mayhante        jinnassa paridevato
        bhiyyo vanka palita ca      bahu hessanti brahmanati.
     Tattha amanapanteti vessantarassa santikam gantva dasam va
dasim va anaharantassa tava aruccanakam kammam karissami. Nakkhatte
utupubbesuti nakkhattayogavasena va channam utunam tassa utussa
pubbavasena va pavattesu chanesu.
     Tam sutva brahmano bhito ahosi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tato so brahmano bhito    brahmaniya vasanugo
        addito kamaragena        brahmanim etadabravi
        patheyyam me karohi tvam     samkulo sangulani ca
        madhupindika sukatayo        sattubhattanca brahmani
        anayissam methunake         ubho dasakumarake
        Te tam paricarissanti         rattindivamatanditati.
     Tattha additoti upadduto pilito. Samkuloti tilapuve.
Sangulani cati sangulapuve ca. Sattubhattanti baddhasattu
abaddhasattunceva putabhattanca. Methunaketi jatigottakulappadesehi sadise.
Dasakumaraketi tava dasatthaya kumarake.
     Sa khippam patheyyam patiyadetva brahmanassa arocesi.
So gehe dubbalatthanam thiram katva dvaram patisamkharitva aranna
daruni aharitva ghatena udakam aharitva gehe sabbabhajanani puretva
tattheva tapasavesam samadayitva bhadde ito patthaya vikale ma
nikkhami yava mamagamana appamatta hohiti tam ovaditva upahanam
aruyha patheyyapasibbakam amse laggetva amittatapanam padakkhinam
katva assupunanehi nettehi roditva pakkami.
     Tamattham pakasento sattha aha
        idam katva brahmabandhu       patimunci upahanam
        tato so mantayitvana       bhariyam katva padakkhinam
        pakkami so runnamukho       brahmano sahitabbato
        sivinam nagaram phitam            dasapariyesanancaranti.
     Tattha runnamukhoti rudamukho. Sahitabbatoti samadinnavato.
Gahitatapasavesoti attho. Caranti dasadasipariyesanam caranto sivinam
nagaram arabbha pakkami.
     So tam nagaram gantva sannipatitam janam disva vessantaro
Raja kuhinti pucchi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        so tattha gantva avaca      ye tatthasum samagata
        kuhim vessantaro raja      kattha passemu khattiyam
        so jano tam avacasi        ye tatthasum samagaga
        tumhehi brahme pakato      atidanena khattiyo
        pabbajito saka rattha      vanke vasati pabbate
        tumhehi brahme pakato      atidanena khattiyo
        adaya puttadaranca        vanke vasati pabbateti.
     Tattha pakatoti upadduto pilito attano nagare vasitum alabhitva
idani vankatapabbate vasatiti.
     Evam tumhe amhakam rajanam nasetva punapi agata idha
titthathati te leddudandadihattha brahmanam anubandhimsu. So
devataviggahito hutva vankatapabbatamaggameva ganhi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        so codito brahmaniya     brahmano kamagiddhima
        aghantam patisevittha          vane balamigakinne
                     khaggadipinisevite.
        Adaya veluvam dandam        aggihuttam kamandalum
        so pavisi braharannam       yattha assosi kamadam
        tam pavittham braharannam        koka nam parivarayum
        Vikandi so vippanattho       dure pantha apakkami
        tato so brahmano gantva  bhogaluddho asannato
        vankassoharanenattho        sunakhehi parivarito
        rukkhasminca nisinno va       ima gatha abhasathati.
     Tattha aghantanti tam mahajanena anubandhanadukkhanceva
vanapariyogahanadukkhanca. Aggihuttanti aggijuhanakkatacchum. Koka nam
parivarayunti so hi arannam pavisitva vankatapabbatagamimaggam ajananto
maggamulho hutva vicari. Atha nam arakkhanatthaya nisinnassa
cetaputtassa sunakha parivarayimsuti attho. Vikandi soti so ekam
rukkham aruyha mahantena ravena kandi. Vippanatthoti vippanatthamaggo.
Dure panthati vankatapabbatagamipathato dure apakkami
bhogaludadhoti bhogalabhe luddho. Asannatoti dussilo.
Vankassoharanenatthoti vankatapabbatassa gamanamagge vippanattho.
     So sunakhehi parivarito rukkhe nisinnova ima ga abhasatha
        ko rajaputtam nisabham         jayantamaparajitam
        bhaye khemassa dataram       ko me vessantaram vidu
        yo yacatam patitthasi        bhutanam dharaniriva
        dharanupamam maharajam          ko me vessantaram vidu
        yo yacatam gati asi        vasantinam va sagaro
        udadhupamam maharajam          ko me vessantaram vidu
        kalyanatittham supivam          situdakam manoramam
        Pundarikehi sanchannam         yuttam kinjakkharenuna
        rahadupamam maharajam          ko me vessantaram vidu
        assatthamva pathe jatam        sitacchayam manoramam
        santanam visametanam         kilantanam patiggaham
        tathupamam maharajam           ko me vessantaram vidu
        nigrodhamva pathe jatam        sitacchayam manoramam
        santanam visametanam         kilantanam patiggaham
        tathupamam maharajam           ko me vessantaram vidu
        ambam viya pathe jatam        sitacchayam manoramam
        santanam visametanam         kilantanam patiggaham
        tathupamam maharajam           ko me vessantaram vidu
        salam viya pathe jatam        sitacchayam manoramam
        santanam visametanam         kilantanam patiggaham
        tathupamam maharajam           ko me vessantaram vidu
        dumam viya pathe jatam         sitacchayam manoramam
        santanam visametanam         kilantanam patiggaham
        tathupamam maharajam           ko me vessantaram vidu
        evanca me vilapato        pavitthassa brahavane
        aham jananti yo vajja      nandim so janaye mamam
        evanca me vilapato        pavitthassa brahavane
        aham jananti yo vajja      vessantaranivasanam
        Taya so ekavacaya       pasave punnam anappakanti.
     Tattha jayantanti maccheravijitam. Ko me vessantaram viduti
ko mayham vessantaram acikkheyyati vadati. Patitthasiti patittha
asi. Santananti pariyantanam. Kilantananti maggakilantanam.
Patiggahanti patiggahakam patitthabhutam. Aham jananti yo vajjati
aham vessantarassa vasanatthanam janamiti yo evam vadeyyati attho.
     Tassa tam paridevanasaddam arakkhanatthaya thapito cetaputto
migaludadako hutva aranne vicaranto sutva ayam brahmano
vessantarassatthaya paridevati na kho panesa dhammataya agato
maddim va darake va yacissati idheva nam maressamiti tassam santikam
gantva brahmana na te jivitam dassamiti dhanum aropetva
akaddhitva tajjesi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tassa ceto patissosi       aranne luddako caro
        tumhehi brahma pakato       atidane khattiyo
        pabbajito saka rattha      vanke vasati pabbate
        tumhahi brahme pakato       atidanena khattiyo
        adaya puttadaranca        vanke vasati pabbate
        akiccakari dummedho        rattha vivanamagato
        rajaputtam gavesanto        bako macchamivodake
        tassa tyaham na dassami      jivitam idha brahmana
        Ayam hi te maya nunno      saro passati lohitam
        siro te vajjhayitvana       hadayam chetva sabandhanam
        panthasakunam yajissami         tuyham mamsena brahmana
        tuyham mamsena medena        matthalungena brahmana
        ahutim paggahessami        chetvana hadayam tava
        tam me suyittham suhutam         tuyham mansena brahmana
        na ca tvam rajaputtassa       bhariyam putte ca nessasiti.
     Tattha akiccakariti tvam akiccakarako. Dummedhoti
nippanno. Rattha vivanamagatoti ratthato mahaarannam agato.
Saro passatiti ayam saro tava lohitam pivissati. Vajjhayitvanati
tam maretva rukkha patitassa te sisam talaphalam viya luncitva
sabandhanam hadayamamsam chinditva panthadevataya panthasakunam nama
yajissami. Na ca tavanti evam sante tvam rajaputtassa bhariyam va
putte va na nessasiti.
     So tassa vacanam sutva maranabhayatajjito musavadam kathento aha
        avajjho brahmano duto     cetaputta sunohi me
        tasma dutam na hananti        esa dhammo sanantano
        nijjhatta siviyo sabbe      pita nam datthumicchati
        mata ca dubbala tassa      acira cakkhuni jiyare
        tesaham pahito duto        cetaputta sunohi me
        rajaputtam nayissami         yadi janasi samsa meti.
     Tattha nijjhattati sannatta. Acira cakkhuni khiyareti niccam
rodanena nacirasseva cakkhuni jiyissanti.
     Tada cetaputto idani vessantaram kira anetum agacchatiti
somanassappatto hutva sunakhe bandhitva ekamante thapetva
brahmanam otaretva sakhasanthare nisidapetva bhojanam datva
patisantharam karonto imam gathamaha
        piyassa me piyo duto       punnapattam dadami te
        idanca madhuno tumbam         migasatthinca brahmana
        tanca te desamakkhissam       yattha sammati kamadoti.
     Tattha piyassa meti mama piyassa vessantarassa tvam piyo duto
tava ajjhasayapuranattham punnapattam demiti.
                    Jujakapabbam nitthitam
     evam cetaputto brahmanam bhojetva patheyyassatthaya tassa
madhuno tumbanceva pakkamigasatthinca datva magge thapetva dakkhinahattham
ukkhipitva mahasattassa vasanokasam acikkhanto aha
        esaselo mahabrahme      pabbato gandhamadano
        yattha vessantaro raja     sahaputtehi sammati
        dharento brahmanavannam     asadanca masanjatam
        cammavasi chama seti        jatavedam namassati
        ete nila padissanti       nanaphaladhara duma
        uggata abbhakutava         nila anjanapabbata
        Dhavassakanna khadira         sala phandanamaluva
        sampavedhenti vatena       sakim pitava manava
        upari dumapariyayesu         sangitiyova suyyare
        najjuha kokila samgha       sampatanti duma dumam
        avhayanteva gacchantam        sakhapattasamirita
        ramayanteva agantum         modayanti nivasanam
        yattha vessantaro raja     saha puttehi sammati
        dharento brahmanavannam     asadanca masanjatam
        cammavasi chama seti        jatavedam namassatiti.
     Tattha gandhamadanoti esa gandhamadanapabbato etassa padena
uttarabhimukho gacchanto yattha sakkadattiye assame vessantaro
raja saha puttadarehi vasati tam passissasiti attho. Brahmanavannanti
setthapabbajitavesam. Asadanca masanjatanti akaddhitva
phalaphalam gahanattham ankusanca aggijuhananca masanca jatanca dharento.
Cammavasiti ajinacammadharo. Chama setiti pathaviyam pannasanthare
sayati. Dhavassakanna khadirati dhava ca assakanna ca
khadira ca. Sakim pitava manavati ekavarameva pita
majjapanasonda viyam. Upari dumapariyayesuti rukkhasakhasu. Sangitiyova
suyyreti nanasakunanam vasantanam sadda dibbasangiti viya suyyanti.
Najjuhati najjuhasakuna. Sampatantiti vikujanta vicaranti.
Sakha pattasamiritati sakhanam pattehi samghattita hutva vikujanta
Sakuna vatena samiritapatta sakha yeva va. Agantunti
apagantukajanam. Yatthati yasmim assamapade vessantaro vasati tvam
tattha gantva imam assamapadasampattim passissasiti.
     Tato uttarimpi assamapadam vannento aha
        amba kapittha panasa       sala jambu vibhedaka
        haritaki amalaka           assattha badarani ca
        carutimbarukkha cettha       nigrodha ca kapitthana
        madhumadhuka thevanti          nice pakka cudumbara
        parevata bhaveyya ca      muddika ca madhutthika
        madhum anelakam tattha          sakamadaya bhunjare
        annettha pupphita amba     anne titthanti dovila
        anne ama ca pakka ca    bhengavanna tadubhayam
        athettha hettha puriso      ambapakkani ganhati
        amani ceva pakkani       vannagandharasuttama
        ateva me acchariyam         hinkaro patibhati mam
        devanamiva avaso        sobhati nandanupamo
        vibhedika nalikera        khajjurinam brahavane
        malava ganthita thanti       dhajagganeva dissare
        nanavannehi pupphehi       nabham tara citamiva
        kutaji kutthatagara           pataliyo ca pupphita
        punnaga giripunnaga       kovilara ca pupphita
        Uddhalaka somarukkha       agarubhalliya bahu
        puttajiva ca kukkuta        asana cettha pupphita
        kutaja salala nipa         kosambalabuja dhava
        sala ca pupphita tattha      palalakhalasannibha
        tassavidure pokkharani       bhumibhage sanorame
        padumuppalasanchanna          devanamiva nandane
        athettha puppharasamatta       kokila manjubhanika
        abhippanadenti tam vanam       utusampupphite dume
        bhassanti makarandehi         pokkhare pokkharemadhu
        athettha vata vayanti      dakkhina atha pacchima
        padumakinjakkharenuhi          okinno hoti assamo
        thula simghataka cettha       sasadiya pasadiya
        macchakacchapabyavidha         bahu cettha mupayanaka
        madhum bhimsehi savati           khiram sappi mulalibhi
        surabhi tam vanam vayati         nanagandhasamiritam
        sammoditeva gandhehi        pupphasakhahi tam vanam
        bhamara pupphagandhena         samantamabhinadita
        athettha sakuna santi        nanavanna bahu dija
        modanti saha bhariyahi        annamannam pakujino
        nandika jivaputta ca        jivaputta piya cano
        piya putta piya nanda     dija pokkharanighara
        Malava ganthita thanti       dhajagganeva dissare
        nanavannehi pupphehi       kusaleheva gandhika
        yattha vessantaro raja     saha puttehi sammati
        dharento brahmanavannam     asadanca masanjatam
        cammavasi chama seti        jatavedam namassatiti.
     Tattha carutimbarukkhati suvannatimbarukkha. Madhumadhukati madhurasa
madhuka. Thevantiti virocanti. Madhutthikati madhu viya
paggharantiyo madhurataya va madhusadisa. Parevatati carudanta
rukkha. Bhaveyyati dighaphala kadaliyo. Sakamadayati tam sayameva
gahetva bhunjanti. Dovilati patitapupphadalapatta sanjayamanaphala.
Bhengavanna taduyanti te ubhopi amba ama ca pakka ca
mandukapitathivannayeva. Athettha hettha purisoti athettha assame
tesam ambanam hettha thitako va puriso ambaphalani ganhati
arohanakiccam natthi. Vannagandharasuttamati etehi vannadihi uttamani.
Ateva me acchariyanti ativiya me acchariyam. Hinkaroti himhinti
karanam. Vibhedikati tala. Malava ganthitati supupphitarukkhanam
upari ganthita mala viya pupphani titthanti. Dhajagganeva dissareti
tani rukkhani alankatadhajaggani viya dissanti. Kutaji kutthatagarati
kutajinameka rukkhajati kutthagaccha ca tagaragaccha ca. Giripunna
gati mahapunnaga. Kovilarati kovilararukkha. Uddhalakati
pitapupphavanna rajarukkha nama. Bhalliyati bhallirukkha nama.
Labujati labuja rukkha nama. Puttajivati mahanigrodharukkha.
Palalakhalasannibhati tesam hettha paggharitapupphapunja palalakhalasadisati
vadati. Pokkharaniti caturassapokkharani. Nandaneti nandanavane
nandanapokkharani viya. Puppharasamattati puppharasena matta
lulita. Makarandehiti kinjakkharehi. Pokkhare pokkhareti
paduminipanne tesam hi kinjakkharato renu bhassitva pokkharamadhu nama
hoti. Dakkhina atha pacchimati ettavata sabba disa vidisa
vata dassita honti. Thula simghatakati mahanta simghataka.
Sasadiyati thita sayanjatasali khuddakasali sukkasalitipi vuccanti.
Pasadiyati teyeva bhumiyam patita. Byavidhati pasanne udake
sandasandacarino byavidha patipatiya gacchanta dissanti.
Mupayanakati kakkataka. Madhum bhimsehiti bhimsakotiya bhinnaya paggharanaraso
madhusadiso hoti. Khiram sappi mulalibhiti mulalehi paggharanaraso
khiramissakanavanitasappi viya hoti. Sammoditevati sampattajanam modayati
viya. Samantamabhinaditati samanta abhinadenta vicaranti.
Nandikati adini tesam namani. Tesu hi pathama sami vessantara
imasmim vane vasanto nandati vadanti. Dutiya tvanca sukhena jiva
putta ca teti vadanti. Tatiya tvanca jiva piya putta ca
teti vadanti. Catuttha tvanca nanda piya putta ca teti
vadanti. Tena tesam etaneva namani ahesum. Pokkharanigharati
pokkharaniyam nivasino.
     Evam cetaputtena vessantarassa vasanatthane akkhate jujakopi
tusitva patisantharam karonto imam gathamaha
        idanca me sattubhattam        madhuna patisamyutam
        madhupindika ca sukatayo      sattubhattam dadami teti.
     Tattha sattubhattanti pakkamadhusannibham sattusamkhatam bhattam. Idam
vuttam hoti idam mama atthi tam te dammi ganhahi nanti.
     Tam sutva cetaputto aha
        tuyheva sambalam hotu        naham icchami sambalam
        itopi brahme ganhahi      gaccha brahme yathasukham
        ayam ekapadi eti          ujum gacchati assamam
        isipi uccuto tattha         pankadanto rajassiro
        dharento brahmanavannam     asadanca masanjatam
        cammavasi chama seti        jatavedam namassati
        tam tvam gantvana pucchassu     so te maggam pavakkhatiti.
     Tattha sambalanti patheyyam. Etiti yo ekapadikamaggo
amhakam abhimukho eti esa assamapadam ujum gacchati. Accutoti
evam namako eko isi tattha vasati.
        Idam sutva brahmabandhu       cetam katva padakkhinam
        udaggacitto pakkami        yenasi accuto isiti.
     Tattha yenasiti yasmim thane accuto isi ahosi tattha
gatoti.
                    Culavanavannana nitthita
        Gacchanto so bharadvajo    addasa accutam isim
        disvana tam bharadvajo      sammodi isina saha
        kacci nu bhoto kusalam        kacci bhoto anamayam
        kacci unchena yapetha       kacci mulaphala bahu
        kacci damsa ca makasa        appameva sirimsapa
        vane balamigakinne        kacci himsa na vijjatiti.
     Tattha bharadvajoti jujako. Appamevati appayeva. Himsati
tesam vasena tumhakam vihimsa.
     Tapaso aha
        kusalanceva me brahme      atho brahme anamayam
        atho unchena yapemi       atho mulaphala bahu
        atho damsa ca makasa        appameva sirimsapa
        vane balamigakinne        himsa mayham na vijjati
        bahuni vassapugani           assame sammato mama
        nabhijanami uppannam        abadham amanoramam
        svagatante mahabrahme     atho te aduragatam
        anto pavisa bhaddante       pade pakkhalayassu te
        tindukani piyalani         madhuke kasamariyo
        phalani khuddakappani         bhunja brahme varam varam
        idampi paniyam sitam           abhatam girigabbhara
        tato piva mahabrahme       sace tvam abhikankhasiti.
     Jujako aha
        patiggahitam yam dinnam          sabbassa agghiyam katam
        sanjayassa sakam puttam         sivihi vippavasitam
        tamaham dassanamagato         yadi janasi samsa meti.
     Tattha tamaham dassanamagatoti tam aham dassanaya agato.
     Tapaso aha
        na bhavam eti punnattham        sivirajassa dassanam
        manne bhavam patthayati         ranno bhariyam patibbatam
        manne kanhajinam dasim       jalim dasanca icchasi
        atha va tayo mataputte    aranna netumagato
        na tassa bhoga vijjanti      dhanadhannanca brahmanati.
     Tattha na tassa bhoga vijjantiti bho brahmana tassa vessantarassa
aranne viharantassa neva bhoga vijjanti dhanadhannanca na
vijjati duggato hutva vasati tassa santikam gantva kim karissasiti.
     Tam sutva jujako aha
        akuddharupaham bhoto         naham yacitumagato
        sahu dassanamariyanam         sannivaso sada sukho
        aditthapubbo siviraja       sivihi vippavasito
        tamaham dassanamagato         yadi janasi samsa meti.
     Tattha janasi samsa meti idam vuttam hoti aham bhoto akuddharupo
asmi ettavata aham pana na kinci vassantaram yacitum agato
Apica ariyanam dassanam sadhu sannivaso ca tehi saddhim sukho. Aham
tassa acariyabrahmano maya ca kho yato sivihi vippavasito
tato patthaya aditthapubbo tenaham tam dassanaya agato yadi tassa
vasanatthanam janasi samsa meti.
     So tassa vacanam sutva saddahitva hotu sve tam dassissami
te ajja tava idheva vasahiti tam phalaphalehi santappetva puna
divase maggam dassento dakkhinahattham pasaretva aha
        esa selo mahabrahme     pabbato gandhamadano
        yattha vessantaro raja     saha puttehi sammati
        dharento brahmanavannam     asadanca masanjatam
        cammavasi chama seti        jatavedam na massati
        ete nila padissanti       nanaphaladhara duma
        uggata abbhakutava         nila anjanapabbata
        dhavassakanna khadira         sala phandanamaluva
        sampavedhenti vatena       sakim pitava manava
        upari dumapariyayesu         sangitiyova suyyare
        najjuha kokila samgha       sampatanti dumadumam
        avhayanteva gacchantam        sakha pattasamirita
        ramayanteva agantum         modayanti nivasanam
        yattha vessantaro raja     saha puttehi sammati
        dharento brahmavannam      asadanca masanjatam
        Cammavasi chama seti        jatavedam namassati
        kirerimala vigata         bhumibhage manorame
        saddala harita bhumi         na tatthuddhamsate rajo
        mayuragivasamkasa            tulaphassasamupama
        tinani nativattanti         samanta caturangula
        amba jambu kapittha ca      nice pakka cudumbara
        paribhogehi rukkhehi         vanantam rativaddhanam
        veluriyavannasannibham          macchagumbanisevitam
        suci sugandham salilam           apo tatthapi sandati
        tassavidure pokkharani       bhumibhage manorame
        padumuppalasanchanna          devanamiva nandane
        tini uppalajatani          tasmim sarasi brahmana
        vicitranilanekani          setani lohitakani cati.
     Tassattho hettha vuttasadisova. Karerimala vigatati kareripupphehi
vigata. Saddala haritati dhuvasaddalena harita bhumi.
Na tatthuddham sate rajoti tasmim thane appamattopi rajo na
uddhamsati. Tulaphassasamupamati mudusamphassataya tulaphassasadisa. Tinani
nativattantiti tani tassa bhumiya mayuragivavannani tinani
samantato caturangulappamananeva pavattanti tato pana uttarim na
vaddhanti. Amba jambu kapittha cati amba ca jambu ca kapittha
ca. Paribhogehiti nanavidhehi pupphupagaphalupagehi paribhokharukkhehi.
Sandatiti tasmim vanasande pabbatato otarantam udakam sandati
pavattatiti attho. Vicitranilakani setani lohitakani cati
ekani nilani ekani setani ekani holitakani cati imehi
tihi uppalajatehi tam saram vicittasusajjitam pupphacankotakam viya
sobhatiti dasseti.
     Evam caturassapokkharanim vannetva puna mucalindasaram vannento aha
        khomava tattha paduma        setasogandhiyehi ca
        kalambakehi sanchanno        mucalindo nama so saro
        athettha paduma phulla       apariyantava dissare
        gimha hemantaka phulla     jannutaggha upatthara
        surabhi sampavayanti          vicitra pupphasanthita
        bhamara pupphagandhena         samantamabhinaditati.
     Tattha khomavati khomamaya viya pandara. Setasogandhiyehi
cati setuppalehi ca sogandhiyehi ca kalambakehi ca so saro
sanchanno. Apariyantava dissareti aparimana viya dissanti.
Gimha hemantakati gimhe ca hemante ca supupaphita paduma.
Jannutaggha upattharati jannuppamane udake upatthara phulla
honti santhita viya khayanti. Vicitra pupphasanthitaniti vicitra
hutva pupphehi santhita sada surabhi sampavayanti.
        Athettha udakantasmim         rukkha titthanti brahmana
        Kadamba patali phulla       kovilara ca pupphita
        ankora kaccikara ca      parijanna ca pupphita
        varana vuyhana rukkha      mucalindamubhato saram
        sirisa setaparisa         sadhu vayanti padmaka
        niggandi saraniggandi         asana cettha pupphita
        pankura bahula sela       sobhanjana ca pupphita
        ketaka kanikara ca        karavira ca pupphita
        ajjuna ajjukanna ca       mahanama ca pupphita
        sampupphitagga titthanti       pajjalanteva kimsuka
        setapanni sattapanna        kadaliyo kusumbhara
        dhanutakkaripupphahi           sisapavaranahi ca
        acchipa sibalirukkha         sallakiyo ca pupphita
        setagerutagarika           mamsikotthakulavara
        dahara rukkha vuddha ca      akutila cettha pupphita
        assamam ubhato thanti         agyagaram samantatoti.
     Tattha titthantiti saram parikkhipitva titthanti. Kadambati
kadambarukkha ceva. Kaccikara cati evam namaka hutva rukkha.
Parijannati rattakamala. Varanavuyhanati nagarukkha.
Mucalindamubhatoti muccalindassa ubhayapassesu. Setaparisati
setagaccharukkha. Te kira setakkhandha mahapanna kanikarasadisapuppha
honti. Niggandi saranigganditi pakatiniggandi ceva
Kalaniggandi ca. Pankurati pandararukkha. Kusumbharati eka gaccha.
Dhanutakkaripupphehiti dhanunanca takkarinanca pupphehi upasobhita.
Sisapavaranahi cati sisapehi ca varanehi ca upasobhita.
Acchipati adayopi rukkhayeva. Setagerutagarikati setageru ca tagara
ca. Mamsikotthakulavarati mamsigaccha ca kotthagaccha ca kulavara
ca. Akutilati ujuka. Agyagaram samantatoti agyagaram
parikkhipitva thitati attho
        athettha udakantasmim         bahu jata phanijjaka
        muggatiyo karatiyo          sevalam sisakam bahu
        uddhapavattam ullulitam        makkhika hingujalika
        dasimakancako cettha        bahu nice kalambaka
        elambarukkhahi sanchanna     rukkha titthanti brahmana
        sattaham dhariyamananam       gandho tesam na chijjati
        ubhato saranca mucalindam       vappa titthanti bhagaso
        indavarehi sansannam         vanantamupasobhitam
        addhamasam dhariyamananam      gandho tesam na chijjati
        nilapupphisetavari           pupphita girikannika
        kalerukkhehi sanchannam        vanantam tulasihi ca
        sammoditeva gandhena        pupphasakhahi tam vanam
        bhamara pupphagandhena         samantamabhinadita
        tini kakkarujatani         tasmim sarasi brahmana
        Kumbhamattanicekani         muramattani va ubhoti.
     Tattha phanijjakati bhutatinaka. Muggatiyoti eka
muggajati. Karatiyoti rajamaso. Sevalam sisakanti imepi
gacchayeva. Api ca sisakati rattacandanam vuttam. Uddhapavattam
ullulitanti tam udakam tiramariyadabandham vatahatam ullulitam hutva
titthati. Makkhika hingujalikati hingujalasankhate vikasitapupphagacche
panca vanna madhumakkhika madhussarena viravantiyo tattha vicarantiti
attho dasimakancako cetthati imapi dve rukkhajatiyo ettha.
Nice kalambakati nice kalambaka. Elambakarukkhasanchannati evam
namikaya valliya sanchanna. Tesanti tesam tassa valliya
pupphanam sabbesampi etesam dasimakadinam pupphanam sattaham gandho
na chijjati. Evam sugandhasampannani pupphani rajatapattasadisa
valukapunna bhumibhaga. Gandho tesanti tesam indavarapupphadinam
gandho addhamasam na chijjati. Nilapupphiti adika pupphavalliyo.
Tulasihi cati tulasigacchehi ca kakkarujataniti tini valliphalani.
Tattha ekissa valliya phalani mahaghatamattani dvinnam mudingamattani.
Tena vuttam. Muramattani va ubhoti
        athettha sasapo bahuko      nadiyo haritayuto
        asitalava titthanti         chejja indavara bahu
        apphota suriyavalli ca       kaliya madhugandhiya
        asoka mudayanti ca         vallibho khuddapupphiyo
        Korandaka anoja ca       pupphita nagamallika
        rukkhamaruyha titthanti        phulla kimsukavalliyo
        kateruha pavasenti        yodhika madhugandhiya
        niliya sumana bhandi         sobhati padumuttaro
        patalisamuddakappasi          kanikara ca pupphita
        hemajalava dissanti         rucira aggisikhupama
        yani tani ca pupphani       thalajanudakani ca
        sabbani tattha dissanti       evam rammo mahodadhiti.
     Tattha sasapoti siddhatthako. Bahukoti bahu. Nadiyo
haritayutoti haritena ayutto nadiyo ima dvepi lasunajatiyo
sopi lasuno tattha bahukoti attho. Asitalava titthantiti asiti
evam namaka rukkha siniddhaya bhumiya upatthita tala viya
titthanti. Chejja indavara bahuti udakapariyante bahu suvannaindavara
mutthina chinditabba hutva thitati attho. Apphotati
apphotavalli. Vallibho khuddapupphiyoti vallibho ca khuddapupphiyo
ca. Nagamallikati naga ca mallika ca. Kimsukavalliyoti
sugandhamatta vallijati. Kateruha pavasentiti ime ca dve
pupphagaccha. Madhugandhiyati madhusamanagandha. Niliya sumana bhanditi
vallisumana ca pakatisumana ca bhandi ca. Padumuttaroti eko rukkho.
Kanikara cati vallikanikarapi rukkhakanikarapi. Hemajalavati
pasaritahemajala viya dissanti. Mahodadhiti mahato udakassa
Adharabhato mucalindasaroti.
        Athassa pokkharaniya        bahuka varigocara
        rohita nalapesingu         kumbhila makara susu
        madhu ca madhulatthi ca          taliya ca piyanguka
        kuddaja bhaddamuttha ca       sattapuppha ca lolupa
        surabhimarutagara             bahuka tungavalliyo
        padmaka narada kotatha     jhamaka ca harenuka
        haliddaka gandhasela        harivera ca guggula
        vibhedaka corakottha       kappura ca kalingukati.
     Tattha athassa pokkharaniyati idha pokkharanisadisataya sarameva
pokkharaniti vadati. Rohitati adini tesam varigocaranam namani.
Madhu cati nimmakkhikamadhu ca. Madhulatthi cati latthimadhukanca.
Taliyati adika sabba gandhajatiyo
        athettha siha byaggha ca     purisalu ca hatthiyo
        eneyya pasada ceva      rohita sarabha miga
        kotthasuna sunopi ca        tuliya nalasannibha
        camari calani langhi          jhapita makkata picu
        kakkata katamaya ca        ikka gonasira bahu
        khagga varaha nakula       kalakettha bahutaso
        mahisa sona singala      cappaka ca samantato
        akucca pacalaka ca       citraka capi dipiyo
        Pelaka ca vighasada       siha kokanisataka
        atthapada ca mora ca      bhassara ca kukkutthaka
        cankora kukkuta naga     annamannam pakujino
        baka balaka najjuha       dindibha koncavadika
        byagghinasa lohapittha       cappaka jivajivaka
        kapinjara tittirayo        kulava patikutthaka
        mandalaka celakelu        bhandutittiranamaka
        celavaka pingulayo       kodhaka angahetuka
        karavika ca sagga ca        uhunkara ca kukkuha
        nanajiganakinnam           nanasaranikujitanti.
     Tattha purisaluti valavamukhayakkhiniyo. Rohita sarabha migati
rohita ceva sarabha miga ca. Kotthasunati singalasunakha.
Kotthasonatipi patho. Sunapi cati eka celaka khuddakamigajati.
Tuliyati pakkhivilara. Nalasannibhati nalapupphavanna rukkhasunakha.
Camari calani langhiti camarimiga ca calanimiga ca vatamiga
ca. Jhapita makkatati dvepi mahamakkatajatiyova. Picuti
sarapariyante gocaragahi eka makkati. Kakkata katamaya cati dve
mahamiga. Ikkati accha. Gonasirati arannagona. Kalakettha
bahutasoti kalamiga namettha bahutaso. Sona singalati kokasunakha
ca rukkhasunakha ca singala ca. Cappakati 1- assamapadam parikkhipitva
@Footnote: 1 pampakatipi patho
Thita mahavelucappaka 1-. Akuccati godha. Pacalakati gajakumbhamiga.
Citraka capi dipiyoti vicitramiga ca dipimiga ca. Pelaka
cati sasa. Vighasadati ete gijjha sakuna. Sihati kesarasiha.
Kokanisatakati koke gahetva khadanasila dutthamiga. Atthapadati
sarabha miga. Bhassarati setahamsa ca. Kakutthakati kakutthasakuna.
Cankorati cankorasakuna. Kukkutati vanakukkuta. Dindibha
koncavadikati ime tayopi sakunayeva. Byagghinasati sena.
Lohapitthati lohitavannasakuna. Cappakati cappakataka. Kapinjara
tittirayoti kapinjara ca tittira ca. Kulava patikutthakati
imepi dve sakuna. Mandalaka pelakeluti mandalaka ca
pelakelu ca. Bhandutittiranamakati bhandu ca tittira ca namaka
ca. Celavaka pingulayoti dve sakunajatiyo ca. Tatha godhaka
angahetuka. Saggati vatasakuna uhunkarati ulukasakuna
        athettha sakuna santi        nilaka manjubhanika
        modanti saha bhariyahi        annamannam pakujino
        athettha sakuna santi        dikha manjussarasita
        setakkhikuta bhadrakkha       andaja citrapekkhana
        athettha sakuna santi        dija manjussarasita
        sikhindinilagivahi            annamannam pakujino
        kukkutthaka kuliraka         kottha pokkharasataka
@Footnote: 1 mahavenupampatikatipi patho
        Kalaveyya baliyakkha       kadamba suvasalika
        halidda lohita seta      athettha nalaka bahu
        varana bhengaraja ca      kadamba suvakokila
        kukkusa kurura hamsa        ata parivadentika
        cakahamsa atibala          najjuha jivajivaka
        parevata ravihamsa         cakavaka nadicara
        varanabhiruda ramma        ubho kalupakujino
        athettha sakuna santi        nanavanna bahu dija
        modanti saha bhariyahi        annamannam pakujino
        athettha sakuna santi        nanavanna bahu dija
        sabbe manju nikujanti        mucalindamubhato saram
        athettha sakuna santi        karavika nama te dija
        modanti saha bhariyahi        annamannam pakujino
        athettha sakuna santi        karavika nama te dija
        sabbe manju nikujanti        mucalindamubhato saram
        eneyya pasatakinnam       nagasamghanisevitam
        nanalatahi sanchannam        kadalimiganisevitam
        athettha sama bahuka       nivaro varako bahu
        sali akatthapako ca        ucchu tattha anappako
        ayam ekapadi eti          ujum gacchati assamam
        khudam pipasam aratim           tattha patto na vindati
        Yattha vessantaro raja     saha putehi sammati
        dharento brahmanavannam     asadanca masanjatam
        cammavasi chama seti        jatavedam namassatiti.
     Tattha nilakati citrarajipatta. Manjussarasitati nibaddhamadhussara.
Setakkhikuta bhadrakkhati ubhayapassesu setehi akkhikutehi
samannagata sundarakkha. Citrapekkhanati citrapatta. Kulirakati
kakkataka. Kotthati adayo sakuna. Varanati hatthilingasakuna.
Kadambati mahakadamba gahita. Suvakokilati kokilehi
saddhim vicarana suvaka ceva kokila ca. Kukkusati kalakurura.
Kururati setakurura. Hamsati setasakunahamsa. Atati
dabbisanthanamukhasakuna. Parivadentikati eka sakunajati.
Varanabhirudarammati rammabhiruda varana. Ubho kalupakujinoti sayam patam
pabbatapadam ekaninnadam karonta nikujanti. Eneyya
pasatakinnanti eneyyamigehi ca pasatamigehi ca citramigehi ca akinnam.
Tattha patto na vindatiti brahmana vessantarassa assamam patto
puriso tattha assame chatam va paniyam pipasam va ukkanthitam
va na patilabhatiti.
     Tamattham pakasento sattha aha
        idam sutva brahmabandhu       isim katva padakkhinam
        udaggacitto pakkami        yattha vessantaro ahuti.
     Tattha vessantaro ahuti yasmim thane vessantaro ahosi tam
Thanam gatoti.
                  Mahavanavannana nitthita.
     Jujakopi accutatapasena kathitamaggena yava caturassapokkharanitiram
patva cintesi ajjatikasayanhe idani maddi arannato agamissati
matugamo hi nama danassa antarayakaro hoti sve tassa
arannagatakale assamapadam gantva vessantaram upasamkamitva darake
yacitva taya anagataya evante gahetva pakkamissamiti.
Athassavidure ekam sanupabbatam aruyha phasukatthane nipajji.
     Tam pana rattim paccusakale maddi supinam addasa evarupo
supino dittho ahosi eko puriso kanho dve kasayani
paridahitva dvisu kannesu rattamalam pilanditva avudhahattho
tajjento agantva pannasalam pavisitva maddim jatasu gahetva
akaddhitva bhumiyam uttanam patetva viravantiya tassa deviya dve
akkhini uppatetva dve bahani chinditva uram bhinditva
paggharantalohitabindum hadayamamsam adaya pakkamiti. Sa maddi pabujjhitva
bhitatasita papako me supino ditthoti supinapathako pana vessantarena
sadiso nama natthi pucchami nanti cintetva gantva mahasattassa
pannasaladvaram akotesi.
     Atha mahasatto tam saddam sutva ko esoti aha. Aham
deva madditi. Bhadde amhakam katikavattam bhinditva kasma akale
agatasiti. Deva aham na kilesavasena agacchami apica kho pana
Me papako supino ditthoti aha. Tenahi kathehi madditi. Sa
attana ditthaniyameneva kathesi. Mahasatto tam supinam parigganhitva
mayham danaparamiyo puressanti sve mam yacako agantva
putte yacissati maddim assasetva uyyojessamiti cintetva maddi
tava dussayanadubbhojanehi cittam alulitam bhavissati ma bhayiti
pamohetva assasetva uyyojesi. Sa vibhataya rattiya sabbam
kattabbakammam katva dve putte alingitva sise cumditva ajja
me dussupino dittho ammatata appamatta bhaveyyathati ovaditva
mahasattassa santikam gantva deva darakesu appamatta hothati
mahasattam putte paticchapetva pacchikhanittiadini adaya assuni
muncanti mulaphalaphalatthaya vanam pavisi.
     Jujakopi idani maddi arannam gata bhavissatiti sanupabbata
oruyha ekapadikamaggena assamabhimukho payasi. Atha mahasatto
pannasalato nikkhamitva pasanaphalake suvannapatima viya nisiditva
cintesi idani yacako agamissatiti pipasito viya surasondo
tassagamanamaggam olokento nisidi. Puttapissa padamule kilanti.
So maggam olokento brahmanam agacchantam disva sattamase
nikkhittam danadhuram ukkhipento viya ehi vata bho brahmanati
somanassappatto jalikumaram amantento imam gathamaha
        utthehi jali patittha        poranam viya dissati
        brahmanam viya passami       nandiyo mabhikirareti.
     Tattha poranam viya dissatiti pubbe jetuttaranagare nanadisahi
yacakanam agamanam viya ajja yacakanam agamanam dissati. Nandiyo
mabhikirareti etassa brahnassa ditthakalato patthaya mam somanassani
abhikiranti ghammabhitattassa sise situdakaghatasahassabhisecanakalo
viya jato.
     Tam sutva kumaro araha
        ahampi tata passami         yo so brahmava dissati
        atthiko viya ayati        atithi no bhavissatiti.
     Vatva ca pana jalikumaro mahasattassa apacitim karonto
utthaya brahmanam paccuggantva parikkharagahanam apucchi. Brahmano
tam oloketva ayam vessantarassa putto jalikumaro nama bhavissati
adito patthayevassa pharusavacanam kathessamiti cintetva apehi
apehiti accharam pahari. Kumaro apagantva ayam brahmano
atipharuso kinnukhoti tassa sariram olokento attharasa purisadose passi.
Brahmanopi bodhisattam upasankamitva patisantharam karonto aha
        kicci nu bhoto kusalam        kacci bhoto anamayam
        kacci unchena yapetha       kacci mulaphala bahu
        kacci damsa ca makasa        appameva sirimsapa
        vane balamigakinne        kacci himsa na vijjatiti.
     Bodhisattopi tena saddhim patisantharam karonto aha
        kusaranceva no brahme      atho brahme anamayam
        Atho unchena yapema       atho mulaphala bahu
        atho damsa ca makasa        appameva sarimsapa
        vane balamigakinne        himsa mayham na vijjati
        sattano mase vasatam        aranne jivisokinam
        idampi pathamam passami         brahmanam devavanninam
        adaya veluvam dandam        aggihuttam kamandalum
        svagatante mahabrahme     atho te aduragatam
        anto pavissa bhaddante      pade pakkhalayassu te
        tindukani piyalani         madhuke kasamariyo
        phalani khuddakappani         bhunja brahme varam varam
        idampi paniyam sitam           abhatam girigabbhara
        tato piva mahabrahme       sace tvam abhikangasiti.
     Vatva ca pana mahasatto ayam brahmano na akaranena
imam braharannam agamissati agamanakaranam papancam akatva
pucchisasami nanti cintetva imam gathamaha
        atha tvam kena vannena       kena va pana hetuna
        anuppattosi braharannam      tam me akkhahi pucchitoti.
     Tattha vannenati karanena. Hetunati paccayena.
Jujako aha
        yatha varivaho puro        sabbakalam na khiyati
        evantam yacita ganchim       putte me dehi yacitoti.
     Tattha varivahoti pancasu mahanadisu udakavaho. Na khiyatiti
pipasitehi nadim agantva hatthehi bhajanehipi ussincitva pivamano
na khiyati. Evantam yacita ganchinti tvam saddhaya puritatta
evarupoyevati mannamano ahantam yacitum aganchim. Putte me
dehi yacitoti maya yacito tava putte mayham dasatthaya dehiti.
     Tam sutva mahasatto somanassappatto hutva pasaritahatthe
sahassatthavikam thapento viya pabbatapadam unnadento aha
        dadami na vikampami         issaro naya brahmana
        pato gata rajaputti       sayam unchato ehiti
        akarattim vasitvana          pato gacchasi brahmana
        tassa nahate upasimghate    atha ne maladharine
        ekarattim vasitvana         pato gacchasi brahmana
        nanapupphehi sanchanne      nanagandhehi bhusite
        nanamulaphalakinne         gacchissadaya brahmanati.
     Tattha issaroti tvam mama puttanam issaro samiko hutva
ete naya apica kho panetam karanam atthi etesam mata rajaputti
phalaphalatthaya patova gata sayam arannato agamissati taya
anitani madhuraphalaphalani paribhunjitva idheva vane ajjekarattim
vasitva patova darake gahetva gamissasiti. Tassa nahateti
taya nahapite. Upasimghateti sise upasimghate. Atha ne
maladharineti atha vicitraya malaya alankate tam malam vahamane.
Palipotthakesu pana atha neti likhitam. Tassattho na vicarito.
Mulaphalakinneti magge patheyyassatthaya dinnehi nanamulaphalaphalehi
akinne.
     Jujako aha
        na vasamabhirocami          gamanam mayhampi ruccati
        antarayopi me assa       gacchanneva rathesabha
        na heta yacayogi nam       antarayassa kariya
        itthiyo mantam jananti       sabbam ganhanti vamato
        saddhaya danam dadato        ma samadakkhi mataram
        antarayampi sa kayira       gacchanneva rathesabha
        amantayassu te putte      ma te mataramaddasum
        saddhaya danam dadato        evam punnam pavaddhati
        amantayassu te putte      ma te mataramaddasum
        madisassa dhanam datva        raja saggam gamissasiti.
     Tattha na heta yacayogi nanti ettha nanti nipatamattam.
Idam vuttam hoti maharaja eta itthiyo nama na hi yacayogi
yacanaya anucchavika na honti kevalam. Antarayassa kariyati
dayakanam punnantarayam yacakanam labhantarayam karonti. Mantanti
itthi mayam nama jananti. Vamatoti sabbam vamato ganhanti na
dakkhinato. Saddaya danam dadatoti kammanca phalanca saddahitva
danam dadato. Masanti ma etesam mataram adakkhi. Kayirati
Kareyya. Amantayassuti janapehi maya saddhim pesehiti vadati.
Dadatoti dadantassa.
     Vessantaro aha
        sace tvam nicchase datthum      mama bhariyam patibbatam
        ayyakassapime dehi         jali kanhajina cubho
        ime kumare disvana       manjuke piyabhanine
        pitito sumano citto        bahum dassati te dhananti.
     Tattha ayyakassati mayham pituno sanjayamaharajassa. Dassati
teti so raja tuyham bahum dhanam dassati.
     Jujako aha
        acchedanassa bhayami        rajaputta sunohi me
        rajadandaya mam dajja       vikkineyya haneyya va
        chinno dhananca dase ca      gareyhassa brahmabandhuyati.
     Tattha acchedanassati acchinditva gahanassa. Rajadandaya
mam dajjati ayam brahmano darakacoro dandamassa upanethati evam
dandatthaya mam amaccanam dadeyya. Gareyhassa brahmabandhuyati
brahmaniya ca garahitabbo bhavismamiti.
     Vessantaro aha
        ime kumare disvana       manjuke piyabhanine
        dhamme thito maharaja      sivinam ratthavaddhano
        laddha pitisomanassam         bahum dassati te dhananti.
     Jujako aha
        nahantampi karissami         yam mam tvam anusasasi
        darakeva aham nessam        brahmaniya paricariketi.
     Tattha darakevati alam mayham annena dhanena aham ime darakeva
attano brahmaniya paricarike nessamiti.
     Tantassa pharusavacanam sutva daraka bhita pitthipannasalam
gantva tatopi palayitva gumbagahane niliyitva tatrapi jujakenagantva
gahitam viya attanam sampassamana kampamana katthaci
santharetum asamattha ito cito ca padhavitva yava caturassapokkharanitiram
gantva dalham vakaciram nivasetva bhita udakam oruyha
pokkharanapattam sise thapetva udakena paticchanna hutva atthamsu.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tato kumara byatthita      sutva luddassa bhasitam
        tena tena padhavimsu         jali kanhajina cubhoti.
     Jujakopi kumare adisva bodhisattam apasadesi bho vessantara
tvam idaneva mayham darake datva maya naham jetuttaranagaram
gamissami darake mama brahmaniya paricarike nessamiti vutte
inghitasannam datva putte palapetva ajananto viya nisinno
natthi manne lokasmim taya sadiso musavaditi.
     Tam sutva mahasattopi kampito hutva daraka palata
bhavissantiti cintetva brahmana ma cintayi anessami te
Kumareti vatva utthaya pitthipannasalam gantva tesam vanagahanam
pavitthabhavam natva padavalanjanusarena pokkharanitiram gantva udake
otinnapade disva udake oruyha thita bhavissantiti natva tata
jaliti pakkositva gathamaha
        ehi tata piyaputta         puretha mama paramim
        hadayam mebhisincetha          karotha vacanam mama
        yananavava me hotha       acala bhavasagara
        jatiparam tarissami         santaressam sadevakanti.
     Kumaro pitu katham sutva evam cintesi ayam brahmano mam yatharucim
karotu pitara saddhim dve katha na kathessamiti sisam niharitva
pokkharapattani viyuhitva udaka uttaritva mahasattassa dakkhinapade
nipatitva goppakasandhim dalham gahetva parodi. Atha nam mahasatto
aha tata bhagini te kuhinti. Tata ime sattanama bhaye uppanne
attanameva rakkhantiti. Atha mahasatto puttehi me katika
kata bhavissatiti natva ehi amma kanheti pakkositva gathamaha
        ehi amma piya dhita       piya me danaparami
        hadayam mebhisincetha          karotha vacanam mama
        yananavava me hotha       acala bhavasagara
        jatiparam tarissami         uddharissam sadevakanti.
     Sa pitu vacanam sutva pitara saddhim dve katha na kathessamiti
tatheva udaka uttaritva mahasattassa vamapade nipatitva
Goppakasandhim dalham gahetva parodi. Tesam assuni mahasattassa
phullapadumavanne padapitthe patanti tassa assuni tesam suvannaphalakasadisaya
pitthiya patanti.
     Atha mahasatto vilinamanahadayo viya vipphandamapanno
muduhatthena kumaranam pitthim paramasanto kumare utthapetva
assasetva tata jali kim tvam mama danavitakkabhavam na janasi
ajjhasayam me tata matthakam papehiti vatva gone agghapento viya
tattheva thito kumare agghapesi. So kira puttam amantetva
aha tata jali sace tvam bhujisso hotukamo brahmanassa
nikkhasahassam datva bhujisso bhaveyyasi bhagini kho pana te
utatamarupadhara koci nicajatiko brahmanassa kincideva dhanam datva tava
bhaginim bhujissam katva jatisambhedam kareyya annatra ranna
sabbasatadayako nama natthi tasma tava bhagini bhujissa hotukama
brahmanassa dasisatam dasasatam hatthisatam assasatam gavasatam nikkhasatanti
evam sabbasatam datva bhujissa hotuti. Evam kumare agghapetva
samassasetva assamapadam gantva kamandaluna udakam gahetva ehi
vata bho brahmanati amantetva sabbannutananassa nibandhanam
katva tassa hatthe udakam patetva ambho brahmana piyaputtehi
satagunena sahassagunena satasahassagunena sabbannutananameva piyataranti
pathavim unnadento brahmanassa piyaputte danamadasi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        Tato kumare adaya       jali kanhajina cubho
        brahmanassa ada danam      sivinam ratthavaddhano
        tato kumare adaya       jali kanhajina cubho
        brahmanassa ada citto 1-  puttake danamuttamam
        tadasi yam bhimsanakam           tadasi lomahamsanam
        yam kumare padinnamhi        medani samakampatha
        tadasi yam bhimsanakam           tadasi lomahamsanam
        yam panjalikato raja        kumare sukhavacchite
        brahmanassa ada danam      sivinam ratthavaddhanoti.
     Tattha cittoti pitisommanassajato hutva. Tadasi yam
bhimsanakanti tada danatejena unnadanti mahapathavi catunahutadhikadvi-
yojanasatasahassabahala mattavarano viya tajjamana kampi. Tada sagaro
ubbatti. Sinerupabbataraja suseditavettankuro viya onamitva
vankatapabbatabhimukho atthasi. Sakko devaraja apphotesi.
Mahabrahma sadhukaramadasi. Sabbe deva sadhukaramadamsu. Yava
brahmaloka ekakolahalam ahosi. Pathavisaddena devo tajjento
khanikavassam vassi. Akalavijjulata niccharimsu. Himavantavasino
sihadayo catuppada sakalahimavantam ekaninnadam karimsu. Evarupam
bhimsanakam ahosi. Paliyam pana medani samakampathati ettakameva
vuttam. Yanti yada. Kumare sukhavadchiteti sukhavaddhite sukhavasite
@Footnote: 1 vittotipi patho
Sukhaparicage adasi. Ada dananti ambho brahmana puttehi me
satagunena sahassagunena satasahassagunena sabbannutananameva piyataranti
tassatthaya adasi.
     Mahasatto danam datva aho sudinnam vata me dananti pitim
uppadetva kumare olokento atthasi.
     Jujakopi vanagumbagahanam pavisitva vallim dantehi chinditva
adaya kumarassa dakkhinahattham kumarikaya vamahatthena saddhim ekato
bandhitva tameva vallikotim gahetva pothayamano gahetva payasi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tato so brahmano luddo  latam dandehi chindiya
        lataya hatthe bandhitva     lataya anumajjatha
        tato rajjumadaya         dandamadaya brahmano
        akotayanto te neti     sivirajassa pekkhatoti.
     Tattha tattha tesam pahatapahatatthane chavi chijji. Lohitani
paggharanti. Paharanakale annamannassa pitthim dadanti. Athekasmim
visamatthane brahmano pakkhalitva pati. Kumaranam muduhatthehi
thaddhavalli galita. Te rodamana palayitva mahasattassa santikam
agamamsu.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tato kumara pakkamum      brahmanassa pamunciya
        assupunnehi nettehi      pitaram so udikkhasi
        Vedhamassatthapattamva         pitupadabhivandati
        pitu padani vanditva      idam vacanamabravi
        amma ca tata nikkhanta    tavanca no tata dassasi
        yava ammampi passemu       atha no tata dassasi
        amma ca tata nikkhanta    tvanca no tata dassasi
        ma no tvam tata adada    yava ammapi eti no
        tadayam brahmano kamam     vikkinatu hanatu va
        balankapado addhanakho      atho obaddhapindiko
        dighottarottho capalo      kalaro bhagganasako
        kumbhodaro bhaggapitthi       atho visamacakkhuko
        lohamassu haritakeso       valinam tilakahato
        pingalo ca vinato ca       vikato ca braha kharo
        ajinanipi sannaddho        amanusso bhayanako
        manusso udahu yakkho      mamsalohitabhojano
        gama arannam agamma      dhanam tam tata yacati
        niyamana pisacena        kinnu tata udakkhasi
        asma nuna te hadayam       ayasa dalhabandhanam
        yo no bandhe na janasi   brahmanena dhanesina
        accayikena luddena       yo no gavova sumbhati
        idheva acchatam kanha       na sa janati kisminci
        migiva khirasamatta          yutha hinava kandatiti.
     Tattha udakkhasiti mahasattassa santikam gantva kampamano
olokesi. Vedhanti vedhamano. Tvanca no tata dassasiti tata
tavanca amhe taya anagataya eva brahmanassa adasi. Evam ma
kari adhivasehi tava tata yava ammampi passemu atha no tata taya
ditthakale tvampi dassasi. Vikkinatu hanatu vati tata ammaya
agatakale esa amhe vikkinatu va hanatu va yam va icchiti tam karotu.
Apica kho panesa kakkhalo pharuso attharasahi purisadosehi samannagatoti
attharasa purisadose kathesi. Tattha balankapadoti patthatapado.
Addhanakhoti putinakho. Obaddhapindikotihettha galitapindikamamso.
Dighottarotthoti mukham pidahitva thitena dighena uttarotthena
samannagato. Capaloti paggharitalalo. Kalaroti sukaradathahi viya
nikkhantadantehi samannagato. Bhagganasakoti bhaggaya visamaya
nasaya samannagato. Lohamassuti tambalohavannamassu. Haritakesoti
suvannavannalakeso virulhakeso. Valinanti sariracammassa vali
na gahito. Tilakahakoti kalatilakaparikinno. Pingaloti
nibbitthapingalo vilarakkhisadisehi akkhihi samannagato. Vinatoti katiyam pitthiyam
kantheti tisu thanesu vanko. Vikatoti vikatapado ravatthisandhitipi
vuttam katakatati viravantehi atthisandhihi samannagato. Brahati
digho. Amanussoti na manusso manussavesena vane vicaranto yakkhopi kho
tata esa. Bhayanakoti ativiya bhimsanako. Manusso udahu yakkhoti
tata sace koci etam brahmanam disva puccheyya atha mamsalohitabhojanoti
Vattum yuttam. Dhanam tam tata yacatiti tata esa amhakam mamsam khaditukamo
tumhe puttadhanam yacati. Udikkhasiti ajjhupekkhasi. Asma nuna te
hadayanti tata matapitunam hadayam nama puttesu mudukam hoti puttanam dukkham
na sahati tava pana pasanova manne hadayam. Athava. Ayasa dalhabandhanam
tena amhakam evarupe dukkhe uppanne na rujati. Najanasiti
ajananto viya acchasi. Accayikena luddenati ativiya luddena
pamanatikkantena. Yo noti brahmanena no amhe kanitthabhatike baddhe
bandhite yo tvam na janasi. Sumbhatiti potheti. Idheva acchatanti tata
ayam kanhajina na kinci dukkham janati yatha nama khirasamatta
migapotika yutha parihina mataram apassanti khiratthaya kandati evam
ammam apassanti kanditva sussitva marissati. Tasma manneva
brahmanassa dehi aham gamissami ayam kanha idheva hotuti.
     Evam vuttepi mahasatto na kinci kathesi. Tato kumaro
matapitaro arabbha paridevanto aha
        na me idam tatha dukkham     labba hi pumuna idam
        yanca ammam na passami     tam me dukkhataram ito
        na me idam tatha dukkham     labba hi pumuna idam
        yanca tatam na passami     tam me dukkhataram ito
        sa nuna kapana amma     ciram rattaya rucchiti
        kanhajinam apassanti       kumarim carudassanim
        so nuna kapano tato     ciram rattaya rucchiti
        Kanhajinam apassanto      kumarim carudasnim
        sa nuna kapana amma     ciram rucchiti assame
        kanhajinam apassanti       kumarim carudasnim
        so nuna kapano tato     ciram rucchiti assame
        kanhajinam apassanto      kumarim carudassanim
        sa nuna kapana amma     ciram rattaya rucchiti
        adadhratteva ratte va    nadiva avasussati
        so nuna kapano tato     ciram rattaya rucchiti
        addharatteva ratte va    nadiva avasussati
        ime te jambuka rukkha   vedisa sindhuvarita
        vividhani rukkhajatani      tani ajja jahamhase
        assattha panasa ceme    nigrodha ca kapitthana
        vividhani phalajatani       tani ajja jahamhase
        ime titthanti arama    ayam situdaka nadi
        yatthassu pubbe kilama     tani ajja jahamhase
        vividhani pupphajatani      asmim upari pabbate
        yanassu pubbe dharema    tani ajja jahamhase
        vividhani phalajatani       asmim upari pabbate
        yanassu pubbe bhunjama    tani ajja jahamhase
        ime no hatthika assa   balibadda ca no ime
        yehissu pubbe kilama     tani ajja jahamhaseti.
     Tattha pumunati idam bhave vicarantena purisena labhitabbam. Tam
me dukkhataram itoti tam me ammam passitum alabhantassa dukkham ito
pothanadukkhato satagunena sahassagunena satasahassagunena dukkhataram.
Ruccatiti rodissati. Addharatteva ratte vati addharatte va
sakalaratte va amhe saritva ciram rodissati. Avasussatiti appodaka
kunnadi viya avasussati yatha sa khippameva avasussati evam arune
gacchanteyeva sussitva marissatiti adhippayenevamaha. Vedisati
olambanasakha. Taniti yesam no mulapupphaphalani ganhantehi
ciram kilitani tani ajja ubhopi mayam jahama. Hatthikati tatena
amhakam kilanatthaya katahatthika.
     Tassa evam paridevamanasseva saddhim bhaganiya jujako agantva
kumare pothento gahetva pakkami.
     Tamattham pakasento sattha aha
        niyamana kumara te      pitaram etamabravum
        ammam arogyam vajjasi     tvanca tata sukhi bhava
        ime no hatthika assa    balibadda ca no ime
        tani ammaya dajjasi      sokantehi vinessati
        ime no hatthika assa    balibadda ca no ime
        tani amma udikkhanti      sokam pativinessatiti.
     Tada mahasattassa putte arabbha balavasoko uppajji.
Hadayamamsam unham ahosi. So sokena kesarasihena
Gahitamattavaravarano viya rahumukhe pavitthacando viya ca kampamano sakabhavena
sandharetum asakkonto assupunnehi nettehi pannasalam pavisitva
kalunam paridevi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tato vessantaro raja     danam datvana khattiyo
        pannasalam pavisitva         kalunam paridevayiti.
     Tato param mahasattassa vilapagatha honti
        kanvajjacchata tasita       uparucchenti daraka
        sayam samvesanakale        ko ne dassati bhojanam
        kanvajjacchata tasita       uparucchenti daraka
        sayam samvesanakale        ammacchatamha detha no
        kathannu patham gacchanti         pattika anupahana
        santa sunehi padehi       ko ne hatthe gahessati
        kathannu so na lajjeyya      sammukha paharam mama
        adusakanam puttanam          alajji vata brahmano
        yopime dasidasassa        anno va pana pesiyo
        tassapi suvihinassa          ko lajji paharissati
        varijasseva me sato       bandhassa kumino mukhe
        akkosati paharati           piye putte apassatoti.
     Tattha kanvajjati kam nu ajja. Uparucchentiti satthiyojanamaggam
upagantva rodissanti. Samvesanakaleti mahajanassa parivesanakale.
Ko ne dassatiti ko nesam bhojanam dassati. Kathannu patham gacchantiti katham
nu satthiyojanamaggam gamissanti. Pattikati hatthiyanadihi virahita.
Upahanati upahanamattenapi virahita sukhumalapada. Gahessatiti
kilamathavinodanatthaya ko ganhissati. Dasidasassati dasi
daso assa. Anno va pana pesiyoti tassapi daso tassapi
dasoti evam dasapatidasaparamparaya yo mayham catuttho pesiyo
pesanakarako assa. Tassa evam suvihinassapi ayam vessantarassa
dasapatidasoti natva. Ko lajjiti ko lajjasampanno pahareyya
na yuttam nukho tassa nillajjassa mama putte paharitunti. Varijassevati
kummino mukhe bandhassa macchasseva sato mama. Apassatoti
akaro nipatamattam. Passantasseva piye putte akkosati ceva
paharati ca aho esa atidarunoti. Athassa kumaresu sinehena
evam parivitakko udapadi ayam brahmano mama putte ativiya
vihethetiti sokam santharetum asakkonto brahmanam anubandhitva
jivitakkhayam papetva anessami te kumareti. Tato atthanametam
kumaranam pilanam me ativiya dukkham danam datva paccha anutappanam
nama satam dhammo na hotiti cintesi. Tadatthajotana ima dve
parivitakkagatha nama honti
        adu capam gahetvana      khaggam bandhitva vamato
        aneyyami sake putte    puttanam hi vadho dukkho
        atthanametam dukkharupam       yam kumara vihannare
        Satanca dhammamannaya        ko datva anutappatiti.
     Tattha satanti pubbe bodhisattanam pavenidhammam. So kira tasmim
khane bodhisattanam pavenim anussari. Tato sabbe bodhisatta
dhanapariccagam angapariccagam jivitapariccagam puttapariccagam bhariyapariccaganti
ime pancamahapariccage apariccajitva buddhabhutapubba nama natthi
ahampi tesam abbhantare anupavittho ahosim. Mayapi puttadhitaro
adatva na sakka buddhena bhavitunti cintetva kim pana tvam vessantara
paresam dasatthaya dinnaputtanam dukkhabhavam na janasi yena
brahmanam anubandhitva jivitakkhayam papessamiti sannam uppadesi.
Danam datva pacchanutapo nama tava nanurupo hotiti evam attanam
paribhasitva sacepi eso kumare maressati dinnakalato patthaya
mama kinci na hotiti dalham silasamadanam adhitthaya pannasalato
nikkhamitva pannasaladvare pasanaphalake kancanapatima viya nisidi.
     Jujakopi bodhisattassa sammukhe kumare pothetva neti.
     Tato kumaro vilapanto aha
        saccam kirevamahamsu         nara ekacciya idha
        yassa natthi saka mata     yatha natthi tatheva so
        ehi kanhe marissama      natthattho jivitena no
        dinnamhapi janindena       brahmanassa dhanesino
        accayikassa luddassa       yo no gavova sumbhati
        ime te jambuka rukkha    vedisa sindhuvarita
        Vividhani rukkhajatani       tani kanhe jahamhase
        assattha panasa ce me    nigrodha ca kapitthana
        vividhani phalajatani        tani kanhe jahamhase
        ime titthanti arama     ayam situdaka nadi
        yatthassu pubbe kilama      tani kanhe jahamhase
        vividhani pupphajatani       asmim upari pabbate
        yanassu pubbe dharema     tani kanhe jahamhase
        vividhani phalajatani        asmim upari pabbate
        yanassu pubbe bhunjama     tani kanhe jahamhase
        ime no hatthika assa    balibadda ca no ime
        yehissu pubbe kilama      tani kanhe jahamhaseti.
     Tattha yassati yassa santike saka mata natthi. Puna
brahmano ekasmim visamatthane pakkhalitva patati. Tesam hatthato
bandhanam muncitva galitam. Te pahatakukkuta viya kampamana palayitva
ekavegeneva pitu santikam agamimsu.
     Tamattham pakasento sattha aha
        niyamana kumara te      brahmanassa pamunciya
        tena tena padhavimsu        jali kanhajina cubhoti.
     Tattha tena tenati tena muttakkhanena yena tesam pita tena
padhavimsu. Padhavitva pitu santikamyeva agamimsuti attho.
     Jujakopi vegenutthaya vallidandahattho kapputthanaggi viya
Avattharanto agantva ativiya palayitum cheka tumheti hatthe
bandhitva puna te neti.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tato so rajjumadaya      dandamadaya brahmano
        akotayanto te neti     sivirajassa pekkhatoti.
     Evam niyamanesu kanhajina nivattitva olokenti pitara
saddhim sallapi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tam tam kanhajinavoca        ayam mam tata brahmano
        latthiya patikoteti         ghare jatamva dasiyam
        na cayam brahmano tata     dhammika honti brahmana
        yakkho brahmanavannena      khaditum tata neti no
        niyamana pisacena         kinnu tata udikkhasiti.
     Tattha tanti tam passamanam nisinnam pitaram sivirajam. Dasiyanti
dasikam. Khaditunti khadanatthaya. Ayam hi tata no giridvaresu
asampatteyeva ubhohi cakkhuhi rattalohitapaggharantehi khaditum neti
sabbe khadissamiti neti tvanca khaditum va pacitum va niyamane
amhe udikkhasi sabbada sukhito hohiti paridevi. Daharakumarikaya
vilapantiya kampamanaya gacchantiya mahasattassa balavasoko
uppajji. Hadayavatthu unham ahosi. Nasikaya appahontiya mukhena
unhe assasapassase visajjesi. Assuni lohitavinduni hutvanettehi
Nikkhamimsu. So idam evarupam dukkham sinehadosena jatam na annena kara
nena maya tasma sineham akatva majjhatteneva bhavitabbanti tatharupam
sokam attano nanabalena vinodetva pakatinisinnakareneva nisidi.
     Giridvaram asampatta kumarika vilapanti agamasi.
        Ime no paduka dukkha      digho caddha suduggamo
        nice volambake suriye       brahmanova tareti no
        okandamhase bhutani        pabbatani vanani ca
        sarassa sirasa vandama        supatitthe ca apake
        tina lata ca osathyo       pabbatani vanani ca
        ammam arogyam vajjatha       ayam no neti brahmano
        vajjantu bhonto ammanca      maddim asmakamataram
        sace anuppatitukama         khippam anuppateyya no
        ayam ekapadi eti           ujum gacchati assamam
        tameva anuppatteyyasi       api passesi no lahum
        aho vata re jatini          vanamulaphalahariya
        sunnam disvana assamam         tante dukkham bhavissati
        ativelam nuna ammaya         unchaladdham anappakam
        ya no bandhe na janati     brahmanena dhanesina
        accayikena luddena         yo no gavova sumbhati
        apajja ammam passemu         sayam unchato agatam
        dajja amma brahmanassa     phalam khuddena missakam
        Tadayam asito chato        na balham tarayeyya no
        suna ca vata no pada       balham tarati brahmano
        iti tattha vilapimsu            kumara matugiddhinoti.
     Tattha padukati khuddakapada. Okandamhaseti avakkandama.
Apacitim nicavuttim dassenta janapema. Sarassati imassa
padumasarassa pariggahita devata nagakulani sirasa vandama.
Supatitthe ca apaketi supatitthaya nadiya adhivattha devatapi
vandama. Tina latati tinani ca olambanalatayo ca. Osathyoti
osadhiyo. Sabbattha adhivattha devatayo sandhaya evamaha.
Anupatitukamati sacepi sa amhakam padanupadam agacchatukama
amma. Api passesi no lahunti api nama etaya ekapadiya
anuppattamana puttake tava lahum passeyyasiti evam vadeyyatha.
Jatiniti mataram parammukhalapanena alapanti aha. Ativelanti
pamanatikkantam katva. Unchati unchacariyaya laddham
vanamulaphalam. Khuddena missakanti khuddakamadhuna missakam. Asitoti
asitasino paribhuttapphalo. Chatoti suhito. Na balham
tarayeyyati na thaddhavegena nayeyya. Matugiddhinoti matari giddhena
samannagata balavasineha evam vilapimsuti.
                    Kumarapabbam nitthitam.
     Yam pana ranna mahapathavim unnadetva brahmanassa
piyaputtesu dinnesu yava brahmaloka ekakolahalam jatam tenapi
Bhijjitahadaya viya himavantavasino devatayo tesam brahmanena
niyamananam tam vilapam sutva mantayimsu sace maddi sakalasseva
assamam agamissati sa tattha putte adisva vessantaram pucchitva
brahnassa dinnabhavam sutva balavasinehena padanupadam dhavitva
mahantam dukkham anubhaveyyati.
     Atha te tayo devaputte tumhe sihabayagghadipivesena deviya
agamanamaggam rumhitva taya yaciyamanapi yava suriyatthangama maggam
adatva yatha candalokena assamam pavisati evamassapi sihadihi
avihethanatthaya arakkham susamvidahitam kareyyathati anapesum.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tesam lalapitam sutva       tayo bala vane miga
        siho bayaggho ca dipi ca     idam vacanamabravum
        ma heva no rajaputti     sayam unchato agata
        ma hevamhakam nibbhoge    hethayittha vane miga
        siho cenam vihetheyya      bayaggho dipi ca lakkhanam
        neva jalikumarassa        kuto kanhajina siya
        ubhayeneva jiyyetha        patiputte ca lakkhanati.
     Tattha idam vacanamabaravunti tumhe tayo jana siho ca bayaggho
ca dipi cati evam tayo bala vane miga hothati idam ta devata
tayo devaputte vacanam abravum. Ma heva noti maddi rajaputti
unchato sayam ma agami candalokena sayameva agacchatuti
Vadanti. Ma hevamhakam nibbhogeti amhakam nibbhoge vijite
amhakam vanaghataya ma tam koci vane balamigo vihethayittha.
Yatha na vihethenti evamassapi arakkham ganhathati vadanti. Siho
ce nanti sace hi nam anarakkham sihadisu koci vihetheyya athassa
jivitakkhayam pattaya neva jalikumaro vassa kuto kanhajina siya
evam sa lakkhanasampanna ubhayeneva jiyyetha. Patiputte cati
davihi kotthasehi jiyyetha tasma susamvidahitam arakkham karothati.
     Atha te tayo devaputta sadhuti tasam devatanam vacanam
patisunitva sihabayagghadipino hutva agantva tassa agamanamagge
patipatiya nipajjimsu.
     Maddi pi kho ajja maya dussunopi dittho sakalasaseva
vanamulaphalaphalani gahetva assamapadam gamissamiti kampamana
mulaphalaphalani upadharesi. Athassa hatthato khanittikam patati. Tatha
amsato pacchi patati. Dakkhinakkhi ca phandati phalino rukkha aphala
viya aphalava phalino viya khayimsu. Sabba disa na pannayimsu.
Sa kinnu kho idam pubbe abbhutapubbam ajja me hoti kim bhavissati
mayham va me puttanam va udahu vessantarassa cati cintetva aha
        khanittikam me patitam          dakkhinakkhi ca phandati
        aphala phalino rukkha        sabba muyhanti me disa
        tassa sayanhakalamhi       assamagamanam pati
        atthangatamhi suriye         bala panthe upatthahum
        Nice volambake suriye      dure ca vata assamo
        yanca nesam ito hasam       tante bhunjeyyum bhojanam
        so nuna khattiyo eko      pannasalaya acchati
        tosento darake chate    mamam disva anayatim
        te nuna puttaka mayham       kapanaya varakiya
        sayam samvesanakale        khiram pitava acchare
        te nuna puttaka mayham       kapanaya varakiya
        sayam samvesanakale        varim pitava acchare
        te nuna puttaka mayham       kapanaya varakiya
        paccuggata mam titthanti       vaccha balava mataram
        te nuna puttaka mayham       kapanaya varakiya
        paccuggata mam titthanti       hamsavuparipallale
        te nuna puttaka mayham       kapanaya varakiya
        paccuggata mam titthanti       assamassavidurato
        ekayano ekapatho        sara sobbha ca passato
        annam maggam na passami       yena gaccheyya assamam
        miga namatthu rajano       kananasmim mahabbala
        dhammena bhataro hotha       maggam me detha yacita
        avaruddhassaham bhariya        rajaputtassa sirimato
        tancaham natimannami        ramam sitavanubbata
        tumhe ca putte passetha     sayam samvesanam patim
        Ahanca putte passeyyam      jalim kanhajinam cubho
        bahuncidam mulaphalam            bhakkho cayam anappako
        tato upaddham dassami        maggam me detha yacita
        rajaputti ca no mata      rajaputto ca no pita
        dhammena bhataro hotha       maggam me detha yacitati.
     Tattha tassati tassa mama. Assamagamanam patiti assamam
paticca sandhaya agacchantiya. Upatthahunti upatthaya thita.
Te kira pathamam patipatiya nipajjitva taya agamanakale utthaya
vijimhitva maggam rumbhanta patipatiya tiriyam atthamsu. Yanca
nesanti ahanca yam ito mulaphalaphalam tesam harissam tam vessantaro
ca ubho puttaka passati te tayopi jana bhunjeyyum annam nesam
bhojanam natthi. Anayatinti anagacchantim mam natva ekakova nuna
darake tosento nisinno. Samvesanakaleti annesu divasesu
attano khadapanapipayanakale. Khiram pitavati yatha khirapita
migapotaka khirassatthaya kanditva tam alabhitva kandantava niddam
okkamanti evam te phalaphalatthaya kanditva tam alabhitva
kandantava niddam upagata bhavissantiti vadati. Varim pitavati
assamapade yatha migapotaka pipasika paniyatthaya kanditva tam alabhitva
kandantava niddam okkamantiti imina nayena attho datthabbo.
Acchareti acchanti. Paccuggata mam titthantiti mam paccuggata
hutva titthanti. Paccuggatuntipi patho. Paccuggantvati attho.
Ekayanoti ekasseva ayano ekapadikamaggo. Ekapathoti so
ca ekova dutiyo natthi okkamitvapi gantum na sakka. Kasma.
Yasma sara sobbha ca passato. Namatthuti sa annam maggam
adisva ete yacitva patikkamapessamiti phalapacchim amsato
otaretva anjalim paggayha namasmana evamaha. Bhataroti mayam
hi manussarajaputta tumhepi migarajaputta iti me dhammena bhataro
hotha. Avaruddhassati ratthato pabbajitassa. Ramam sitavanubbatati
yatha dasarathamaharajaputtam ramam tassa kanittha sita devi tasseva
aggamahesi hutva tam anubbata patidevata hutva appamatta
upatthati tatha ahampi vessantaram appamatta upatthasinti vadati. Tumhe
cati tumhe ca mayham maggam datva sayam gocaraggahanakale putte
passatha ahanca attano putte passeyyam detha magganti yacati.
     Atha te devaputta velam olokenta idani tassa maggam
datum velati natva utthaya apagacchimsu.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tassa lalappamanaya      bahukarunnasannitam
        sutva nelapatim vacam       bala pantha apakkamunti.
     Tattha nelapatinti na elapatim elapatarahitam visadam madhuravacam.
     Sa balesu apagatesu assamam agamasi. Tada ca punnamiuposatho
ahosi. Sa cankamanakotim patva yesu yesu thanesu
pubbe putte passati tesu tesu thanesu apassanti aha
        Imamhi nam padesamhi        puttaka pamsukunthita
        paccuggata mam titthanti      vaccha balava mataram
        imamhi nam padesamhi        puttaka pamsukunthita
        paccuggata mam titthanti      hamsavuparipallale
        imamhi nam padesamhi        puttaka pamsukunthita
        paccuggata mam titthanti     assamassavidurato
        te miga viya ukkanna     samantamabhidhavino
        anandino pamudita        vattamanava kampare
        tyajja putte na passami    jali kanhajina cubho
        chagiliva migi chapam          pakkhi puttava panjara
        ohaya putte nikkhamma     sihivamisagiddhini
        tyajja putte na passami    jali kanhajina cubho
        idam nesam parakkantam        naganamiva pabbate
        citaka parikinnayo        assamassavidurato
        tyajja putte na passami    jali kanhajina cubho
        valukayapi okinna       puttaka pamsukunthita
        samantamabhidhavanti         te na passami darake
        ye mam pure paccudenti     aranna duramayatim
        tyajja putte na passami    jali kanhajina cubho
        chagiliva migi chapa         paccugantvana mataram
        dure mam pativilokenti      te na passami darake
        Idanca nesam kilanam         patitam panduveluvam
        tyajja putte na passami    jali kanhajina cubho
        thana ca mayham me pura     uro ca sampadalibhi
        tyajja putte na passami    jali kanhajina cubho
        uccanke me kovicinati     thana mekava lambati
        tyajja putte na passami    jali kanhajina cubho
        yassa sayanhasamayam        puttaka pamsukunthita
        uccanke me vivattanti     te na passami daraka
        ayam so assamo pubbe     sammajjo patibhati mam
        tyajja putte na passantya  bhamate viya assamo
        kimidam appasaddova         assamo patibhati mam
        kakolapi na vassanti      mata me nuna daraka
        kimidam appasaddova         assamo patibhati mam
        sakunapi na vassanti        mata me nuna darakati.
     Tattha nanti nipatamattam. Pamsukunthitati pamsumakkhita.
Paccuggata manti mam paccuggata hutva paccuggantuntipi patho.
Paccuggantva icceva attho. Ukkannati yatha migapotaka
mataram disva kanne ukkhipitva givam pasaretva mataram upagantva
hatthatuttha samanta abhidhavino honti. Vattamanava kampareti
vattamana matu hadayamamsam kampenti viya evam pubbe mama putta
honti. Tyajjati te ajja na passami. Chagiliva migi chapanti
Yatha chagili ca migi ca panjarasakhata kulavaka mutta pakkhi ca
amisagiddhini sihi ca attano chapam ohaya gocaraya pakkamanti
tathaham ohaya putte nikkhamantiti vadati. Idam nesam parakkantanti
vassaratte sanupabbate naganam padavalanjam viya idam nesam kilanatthane
adhavanaparidhavanaparikkantam pannayati. Citakati sannitanicita
valukapunja. Parikinnayoti vippakinnayo. Samantamabhidhavantiti
annesu divasesu samanta abhidhavanti. Paccudentiti
puccuggacchanti. Duramayatinti durato agacchantim. Chagiliva migi
chapati attano mataram disva chagilim viya migim chapati. Idanca
nesam kilananti hatthirupakadihi kilantanam idanca nesam suvannavannam
kilanam veluvam pariggalitva patitam. Mayhimeti mayham ime thana ca
khirassa pura. Uro ca sampadalibhiti hadayanca phalati viya.
Uccanke me vivattantiti mama uccanke avatatnti parivattanti.
Sammajjo patibhati manti sammajjatthanam viya mama upatthasi. Tyajjati
te ajja. Apassantyati apassantiya mama. Bhamate viyati
kulalacakkam viya bhamati. Kakolati vanakaka. Mata nunati
addha mata kenaci nita bhavissanti. Sakunapiti avasesasakuna.
Mata nunati addha mata bhavissanti.
     Iti sa vilapanti mahasattassa santikam gantva phalapacchim
otaretva mahasattam tunhimasinam disva darakepassa santike
appassanti aha
        Kimidam tunhibhutosi       api ratteva me mano
        kakolapi na vassanti   mata me nuna daraka
        kimidam tunhibhutosi       api ratteva me mano
        sakunapi na vassanti     mata me nuna daraka
        kacci nu me ayyaputta   miga khadimsu darake
        aranne irine vivane   kena nita me daraka
        adu te pahita duta   adu sutta piyamvada
        adu bahino nikkhanta   khiddasu pasuta nute
        nevasam kesa dissanti  hatthapada ca jalino
        sakunananca opato    kena nita me darakati.
     Tattha api ratteva me manoti apica balavapaccuse supinam
passantiya viya me mano. Migati sihadayo balamiga. Irineti
niroje. Vivaneti vivite. Adu teti adu jetuttaranagare
siviranno santikam taya duta katva pesita. Adu suttati
anto pannasalam pavisitva sayita. Adu bahi noti adu no
te daraka khiddapasuta hutva bahi nikkhantati pucchati. Nevasam
kesa dissantiti sami vessantara neva tesam kalanjanavanna kesa
dissanti jalavicitta hatthapada dissanti. Sakunananca opatoti
himavantappadese hatthilingasakuna nama atthi tepi upatitva
adaya akaseneva gacchanti tena tam pucchami kintehi sakunehi
nita ito annesampi kesanci tesam sakunanam viya opato jato
Akkhahi kena nita me darakati.
     Evam vuttepi mahasatto na kinci kathesi. Atha nam sa
deva kasma maya saddhim na kathesi ko mama dosoti vatva aha
        idam tato dukkhataram         sallaviddho yatha vano
        tyajja putte na passami    jalim kanhajinam cubho
        idampi dutiyam sallam          kampeti hadayam mama
        yanca putte na passami     tvanca mam nabhibhasasi
        ajja ce me imam rattim     rajaputte na samsasi
        manne okkantasantamam      pato dakkhasi no matanti.
     Tattha idam tato dukkhataranti sami vessantara yam mama rattha
pabbajitaya aranne vasantiya putte ca apassantiya dukkham idam
tava maya saddhim akathanam mayham tato dukkhataram tvam hi mam aggidaddham
patidahanto viya tala patitam dandena pothento viya sallena vane
pativijjhanto viya tunhibhavena kilamesi. Idam hi me hadayam
sallaviddho yatha vano tatheva kampati ceva rujati ca. Samviddhotipi
patho. Sampatividdhoti attho. Okkantasantamanti apagatajivitam
mam. Dakkhasi noti ettha nokaro nipatamatto. Kalasseva
matam mam passasiti attho.
     Atha mahasatto kakkhalakathaya nam puttasokam jahapessamiti
cintetva imam gathamaha
        nanu maddi vararoha      rajaputti yasassini
        Pato gatasi unchaya     kimidam sayamagatati.
     Tattha kimidam sayamagatati maddi tvam abhirupa pasadika
himavante ca nama bahu vanacaraka tapasavijjadharadayo ca vicaranti
ko janati kinci taya katam tvam patova gantva kimidam
sayamagacchasi daharakumare ohaya arannagatitthiyo nama sassamikitthiyo
va assamikitthiyo evarupa na honti ka nu kho me darakanam
pavutti kim va me samiko cintessatiti ettakampi te nahosi tvam
patova gantva candalokena agacchasi mama duggatabhavassevesa
dosoti tajjetva nibbajetva kathesi.
     Sa tassa katham sutva aha
        nanu tvam saddamassosi       ye saram patumagata
        sihassa vinadantassa         byagghassa ca nikujitam
        ahu pubbanimittam me        vicarantya brahavane
        khanitto me hattha patito   uggivancapi amsato
        tadaham byatthita bhita      puthum katvana anjalim
        sabba disa namassissam      api sotthi ito siya
        ma heva no rajaputto    hato sihena dipina
        daraka va paramattha     acchakokataracchibhi
        siho byaggho ca dipi ca     tayo bala vane miga
        te mam pariyavarum maggam      tena sayamhi agatati.
     Tattha ye saram patunti ye paniyam patum imam saram agata.
Byagghassa cati byagghassa ca annesanca hatthiadinam catuppadananceva
sakunasamghassa ca nikujitam ekaninnadam saddam kim tvam vassositi
pucchati. So pana mahasattena puttanam dinnavelaya saddo
ahosi. Ahu pubbanimittanti deva imassa me dukkhassa
anubhavanatthaya pubbanimittam ahosi. Uggivanti amsakute pacchilagganakam.
Puthunti visum visum sabba dasadisa namassissam. Ma heva noti amhakam
rajaputto sihadihi hato ma hotu daraka acchadihi paramattha
ma hontuti patthayanti namassissam. Te mam pariyavarum magganti sami
aham imani ca bhimsanakani mahantani dussupino ca me dittho ajja
sakalasseva agamissamiti phalitarukkhe aphale viya aphale ca phalite
viya passami kicchena phalaphalani gahetva giridvaram sampapunitum
asakkonti atha te sihadayo mam disva maggam patipatiyava rumhitva
atthamsu tena sayam agatamhi khamahi me samiti vadati.
        Mahasatto taya saddhim ettakameva katham vatva yava
arunuggamana na kinci kathesi. Ito patthaya maddi nanappakaram
vilapanti aha
        aham patinca putte ca     acariyamiva manavo
        anutthita divarattim      jatini brahmacarini
        ajinani paridahitva      vanamulaphalahariya
        vicarami divarattim       tumham kama hi puttaka
        idam suvannahaliddam       abhatam panduveluvam
        Rukkhapakkani cahasim     ime vo puttakilana
        idam mulalivattakam        salukam jinjarodakam
        bhunja khuddena samyuttam     saha puttehi khattiya
        padumam jalino dehi      kumudam pana kumariya
        maline passa naccante   siviputtani avhaya
        tato kanhajina yati    nisamehi rathesabha
        manjussaraya vagguya     assamam upagacchantiya
        samanasukhadukkhamha       rattha pabbajita ubho
        api siviputte passesi    jalim kanhajinam cubho
        samane brahmane nuna    brahmacariyaparayane
        aham loke abhisasim       silavante bahussute
        tyajja putte na passami  jalim kanhajinam cubhoti.
     Tattha acariyamiva manavoti vattasampanno antevasiko
acariyam viya patijaggati. Anutthitati paricariyaya utthanena
anutthita appamatta hutva patijaggami. Tumham kamati tumhakam
kamena tumhe patthayanti. Puttakati kumare alapanti paridevati.
Suvannahaliddanti puttaka aham tumhakam nahapanatthaya
suvannavannam haliddam nissadayam ghamsitva adaya agata.
Panduveluvanti kilanatthaya ca vo idam suvannavannam veluvapakkampam maya
abhatam. Rukkhapakkaniti tumhakam kilanatthaya annanipi manapani
kukhaphalani ahasim. Ime voti puttaka ime vo kilanati
Vadati. Mulalivattakanti mulalikandalikam. Salukanti idam
uppaladisalukampi me bahu abhatam. Jinjarodakanti simghatakam.
Bhunjati idam sabbam khuddakamadhuna samyuttam puttehi saddhim bhunjati
paridevati. Siviputtani avhayati sami siviraja pannasalaya
sayapitatthanato simgham putte pakkosi. Api siviputte pasamsesiti
sami siviraja api putte passasi sace passasi me dassehi ma mam
ativiya kilamehi. Abhisasinti tumhakam puttadhitaro ma passathati
evam nuna akkosim.
     Evam vilapamanayapi taya saddhim mahasatto na kinci kathesi.
Sa tasmim akathente kampamana candalokena attano putte
vicinanti yesu yesu jambuka rukkhadisu thanesu te pubbe kilimsu
tani tani sabbani thanani patva paridevanti aha
        ime te jambuka rukkha    vedisa sindhuvarita
        vividhani rukkhajatani       te kumara na dissare
        assattha panasa ceme     nigrodha ca kapitthana
        vividhani phalajatani        te kumara na dissare
        ime titthanti arama     ayam situdaka nadi
        yatthassu pubbe kilimsu       te kumara na dissare
        vividhani pupphajatani       asmim uparipabbate
        yanassu pubbe dharimsu      te kumara na dissare
        vividhani phalajatani        asmim uparipabbate
        Yanassu pubbe bhunjimsu      te kumara na dissare
        ime no hatthika assa    balibadda ca no ime
        yehissu pubbe kilimsu       te kumara na dissareti.
     Tattha ime no hatthika assati sa pabbatupari darake
gavesanti adisva paridevamana tato oruyha puna assamapadam
agantva tattha te upadharenti tesam kilanabhandakani disva evamaha.
Athassa paridevanasaddena ceva padasaddena ca migapakkhino calimsu.
     Sa te disva aha
        ime sama sasoluka      bahuka kadalimiga
        yehissu pubbe kilimsu       te kumara na dissare
        ime hamsa ca konca ca    mayura citrapekhuna
        yehissu pubbe kilimsu       te kumara na dissareti.
     Tattha samati khuddaka samavannamiga. Sasolukati sasa
ca vanauluka ca.
     Sa assamapade piyaputte adisva tato nikkhamitva
pupphavanaghatam pavisitva tam tam thanam oloketva aha
        ima ta vanagumbayo       pupphita sabbakalika
        yatthassu pubbe kilimsu        te kumara na dissare
        ima ta pokkharani ramma    cakkavakupakujita
        mandalakehi sansanna       padumuppalakehi ca
        yatthassu pubbe kilimsu        te kumara na dissareti.
     Tattha vanagumbayoti vanamalagumbava. Sa kacthaci putte
adisva puna mahasattassa santikam agantva tam dummukham nisinnam
disva aha
        na te katthani bhinnani       na te udakamabhatam
        aggipi te na hasito        kinnu mandova jhayasi
        piyo piyena sangamma         samoham byapahannati
        tyajja putte na passami      jalim kanhajinam cubhoti.
     Tattha na hasitoti na jalito. Idam vuttam hoti sami tvam
pubbe katthani bhindasi udakam aharitva thapesi angarakapalle
aggim karosi ajja etesu ekampi akatva kinnu mandova jhayasi
tava kiriya mayham na ruccati. Piyo piyenati vessantaro mayham
piyo ito me piyataro natthi imina me piyena sangamma
sammagantva pubbe samoham byapahannati dukkham vigacchati ajja pana me
imam passantiyapi soko na vigacchati kinnu kho karananti.
Tyajjati hotu dittham me karanam te ajja putte na passami tena
me imam passantiyapi soko na vigacchatiti.
     Taya evam vuttepi mahasatto tunhibhutova nisidi. Sa
tasmim akathente sokasallasamappita pahatakukkuti viya kampamana puna
pathamam vicaranatthanani vicaritva mahasattassa santikam paccagantva
aha
        na kho no deva passami yena te nihata mata
        Kakolapi na vassanti      mata me nuna daraka
        na kho no deva passami    yena te nihata mata
        sakunapi na vassanti        mata me nuna darakati.
     Tattha na kho noti deva na kho amhakam putte passami.
Yena te nihata matati kenaci tesam nihatabhavampi na janamiti
adhippayeneva aha.
     Taya evam vuttepi mahasatto na kinci kathesi. Sa
puttasokena phuttha putte upadharenti tatiyavaram tani tani thanani
vatavegena vicari. Taya kira ekarattim vicaritatthanam uparigayhamanam
pannarasayojanamaggam ahosi. Atha ratti vibhayi. Arunodayo
jato. Sa punagantva mahasattassa santike thita paridevi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        sa tattha paridevitva     pabbatani vanani ca
        punadevassamam gantva      samikassanti rodati
        na kho no deva passami   yena te nihata mata
        kakolapi na vassanti     mata me nuna daraka
        na kho no deva passami   yena te nihata mata
        sakunapi na vassanti       mata me nuna daraka
        na kho no deva passami   yena te nihata mata
        vicaranti rukkhamulesu       pabbatesu guhasu ca
        iti maddi vararoha      rajaputti yasassini
        Baha paggayha kanditva   tattheva patita chamati.
     Tattha samikassanti rodatiti bhikkhave sa maddi tattha
vankatapabbatakucchiyam sanupabbatani ca vanagahanani ca vicaranti paridevitva
punagantva samikam nissaya tassa santike thita puttanam atthaya
rodanti na kho noti adini vadanti paridevatiti attho. Iti
maddi vararohati bhikkhave evam sa uttanamarupadhara vararoha maddi
rukkhamuladisu vicaranti darake adisva nissamsayam mata bhavissantiti
baha paggayha kanditva tattheva vessantarassa padamule
chinnasuvannakadali viya chamayam patati.
     Atha mahasatto mata madditi sannaya kampamano atthane
videse mata maddi sace hissa jetuttaranagare kalakiriya bhavissati
mahanto pariharo abhavissa dve ratthani caleyyum. Aham pana
aranne ekakova kinnukho karissamiti uppannabalavasokopi satim
paccupatthapetva janissami tavati utthaya hadaye dakkhinahattham
thapetva santapapavuttim natva kamandaluna udakam aharitva sattamase
kayasamsaggam anapannapubbopi balavasokena attano pabbajitabhavam
sallakkhetum asakkonto assupunnehi nettehi tassa sisam
ukkhipitva urusu thapetva udakena paripphositva mukhanca hadayanca
parimajjanto nisidi. Maddipi kho thokam vitinametva satim
patilabhitva hirottappam paccupatthapetva vutthaya mahasattam vanditva
sami vessantara daraka te kuhim gatati pucchi. So aha devi
Ekassa brahmanassa dasatthaya maya dinnati.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tmajja pattam rajaputtim     udakenabhisincitha
        assattham nam viditvana      atha nam etamabraviti.
     Tattha tmajja pattanti attayo santikam pattam. Padamule
patitva visannibhutanti attho. Etamabraviti etam ekassa me
brahmanassa dasatthaya dinnati vacanam abraviti.
     Tato taya deva putte brahmanassa datva mama sabbarattim
paridevitva vicarantiya kinnacikkhasiti vutte mahasatto aha
        adiyeneva te maddi     dukkham nakkhatumicchissam
        daliddo yacako vuddho    brahmano gharamagato
        tassa dinna maya putta   maddi ma bhayi assasa
        mam passa maddi ma putte   ma balham paridevayi
        lacchama putte jivanta    aroga ca bhavamhase
        putte pasunca dhannanca     yanca annaghare dhanam
        dajja sappuriso danam     disva yacakamagate
        anumodahi me maddi      puttake danamuttamanti.
     Tattha adiyenevati adikena. Idam vuttam hoti sace te aham
adito patthaya etamattham acikkhissam. Tam sutva tava sokam
santharetum asakkontiya hadayam phaleyya. Tasma adiyeneva te
maddi dukkham na akkhatumicchissam. Gharamagatoti idam amhakam
Vasanatthanam agato. Aroga ca bhavamhaseti yatha tatha mayam
aroga homa jivamana avassam putte brahmanena nitepi
passissamati vadati. Yanca annaghare dhananti yam annaghare
savinnanakavinnanakadhanam. Dajja sappuriso dananti sappuriso uttamattham
patthento uram bhinditva hadayamamsampi gahetva danam dadeyyati.
     Maddi aha
        anumodami te deva      puttake danamuttamam
        datva cittam pasadehi     bhiyyo danam dado bhava
        yo tvam maccherabhutesu     manussesu janadhipa
        brahmanassa ada danam    sivinam ratthavaddhanoti.
     Tattha anumodami teti dasamase kucchiya dharetva vijayitva
divasassa dvitikkhattum nahapetva payetva bhojetva ure
nipajjapetva patijaggi te puttakesu bodhisattena dinnesu sayam pattim
anumodanti evamaha. Imina karanena janitabbam pitava darakanam
samikoti. Bhiyyo danam dado bhavati maharaja uttarimpi punappunam
danam dayakova hohiti sudinnante danam cittam pasadehi yo tvam
maccherabhutesu sattesu piyaputte adasiti.
     Evam vuttepi mahasatto maddi kinnametam kathesi sace hi
maya putte datva cittam pasadetum nabhavissa imani me acchariyani
nappavatteyyunti sabbani pathavininnaditadini kathesi. Tato maddi
taneva acchariyani pakittetva danam anumodanti aha
        Ninnadita te pathavi      saddo te tidivangato
        samanta vijjuta agu     girinamva patissutati.
     Tattha vijjuta aguti akalavijjulata himavantappadese samanta
niccharimsu. Girinamva patissutati girinam patissutasadda viya virava
upatthahimsu
     tassa te anumodanti         ubho naradapabbata
     indo ca brahma ca pajapati ca somo yamo vessavanno ca raja
     sabbe deva anumodandi      tavatimsa saindaka
     iti maddi vararoha         rajaputti yasassini
     vessantarassa anumodi        puttake danamuttamanti.
        Tattha naradapabbatati imepi te dve devanikaya attano
vimanadvare thitava sudinnam vata te dananti anumodanti. Tavatisa
saindakati indajetthaka tavatimsapi deva te danam anumodanti.
Evam mahasattena attano dane vannite tameva vattham parivattitva
maharaja vessantara sudinnam te dananti. Maddipi kho tatheva danam
vannetva anumodamana nisidi. Tena sattha iti maddi vararohati
gathamaha
                     maddipabbam nitthitam.
     Evantesu annamannam sammodaniyam katham kathentesu sakko
devaraja cintesi ayam vessantaramaharaja hiyyo jujakassa pathavim
unnadetva darake adasi idani nam koci hinapuriso upasankamitva
Sabbalakkhanasampannam silavatim maddim yacitva rajanam ekakam katva
maddim gahetva gaccheyya tato esa anatho nippaccayo bhaveyya
yannunaham brahmanavannena nam upasankamitva maddim yacitva paramikutam
gahapetva kassaci avisajjaniyam katva puna tam tasseva datva
agamissamiti. So suriyuggamanavelayam tassa santikam agamasi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tato ratya vivasane     suriyassuggamanam pati
        sakko brahmanavannena   pato nesam adissathati.
     Tattha pato nesam adissathati patova nesam dvinnam jananam
pannayamanarupo purato atthasi. Thatva ca pana patisantharam
karonto aha
        kacci nu bhoto kusalam      kacci bhoto anamayam
        kacci unchena yapetha     kacci mulaphala bahu
        kacci damsa ca makasa      appameva sirimsapa
        vane balamigakinne      kacci himsa na vijjatiti.
     Evam vuttepi mahasatto tena saddhim patisantharam karonto
aha
        kusalanceva no brahme    atho brahme anamayam
        atho unchena yapema     atho mulaphala bahu
        atho damsa ca makasa      appameva sirimsapa
        vane balamigakinne      himsa mayham na vijjati
        Satta no mase vasatam     aranne jivisokinam
        idampi dutiyam passama       brahmanam devavanninam
        adaya veluvam dandam      dharentam ajinakkhipam
        svagatante mahabrahme   atho te aduragatam
        anto pavisa bhaddante     pade pakkhalayassu te
        tindukani piyalani       madhuke kasamariyo
        phalani khuddakappani       bhunja brahme varam varam
        idampi paniyam sitam         abhatam girigabbhara
        tato piva mahabrahme     sace tvam abhikankhasiti.
     Evam tena saddhim patisantharam katva mahasatto aha
        atha tvam kena vannena     kena va pana hetuna
        anuppattosi braharannam    tam me akkhahi pucchitoti.
     Iti so tassa agamanakaranam pucchi. Atha nam sakko maharaja
aham mahallako idhagacchanto tava bhariyam maddim yacitum agatomhi
tam me dehiti vatva gathamaha
        yatha varivaho puro      sabbakalam na khiyati
        evantam yacitagacchim      bhariyam me dehi yacitoti.
     Avam vuttepi mahasatto hiyyo me brahmanassa daraka dinna
aham aranne ekakova hutva kathante maddim dassamiti avatva
pasaritahatthe sahassatthavikam thapento viya asajjitva avajjitva
anolinamanaso hutva girim unnadento viya imam gathamaha
        Dadami na vikampami        yam mam yacasi brahmana
        santam nappatiguyhami        dane me ramate manoti.
     Tattha sanatam nappatiguyahamiti samvijjamanam na niguyhami.
     Evanca pana vatva mahasatto sighameva kamandaluna udakam
aharitva udakam brahmanassa hatathe patetva piyabhariyam
brahmanassa adasi. Tamkhananneva hetthavuttappakarani sabbani
acchariyani paturahesum.
     Tamattham pakasento satatha aha
        maddim hatthe gahetvana     udakassa kamandalum
        brahmanassa ada danam     sivinam vatthavaddhano
        tadasi yam bhimsanakam          tadasi lomahamsanam
        maddim pariccajantassa        medani samakampatha
        nevassa maddi bhakuti        na sandhiyati na rodati
        pekkhatevassa tunhiya      esa janati yam varanti.
     Tattha vada dananti ambho brahmana madditopi me satagunena
sahassahagunena satasahassagunena sabbannutananameva piyataram idam
me danam sabbannutananapativedhassa paccayo hotuti vatva danam
adasi.
     Vuttampi cetam
        jalim kanhajinam dhitam        maddim devim patibbatam
        cajjamano na cintesim      bodhiyayeva karana
        Na me dessa ubho putta  maddi devi naappiya
        sabbannutam piyam mayham        tasma piye adasahanti.
     Tattha samakampathati pathavi udakapariyantam katva kampittha.
Nevassa maddi bhakutiti bhikkhave tasmim khane maddiya mahallakabrahmanassa
mam raja detiti kodhavasena mukhe bhakutipi nahosi.
Na sandhiyati na rodatiti samikimam olokesiti neva manku ahosi na
akkhini puretva rodati. Atha jo tunhiya hutva madisam
itthiratanam dadamano na nikkarana dassati. Esova yam varam
janatiti phullapadumavannam assa mukham pekkhateva olokiyamana
thitati attho.
     Atha mahasatto kidisa madditi tassa mukham olokesi.
Sa kim mam deva mukham olokesiti vatva sihanadam nadanti imam
gathamaha
        komari yassaham bhariya    samiko mama issaro
        yassicche tassa mam dajja   vikkineyya haneyya vati.
     Tattha yassati yassa tavaham komariya bhariya so tvanceva
mama samiko issaro ca nama asi yassicchati tassa va dadeyya
dhanena va atthe sati mam vikkineyya mamsena va atthe sati
haneyya tasma yam vo ruccati tam karotha naham kujjhamiti.
     Atha sakko tesam panitajjhasayam viditva tassa thutim akasi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        Tesam sankappamannaya       devindo etadabravi
        sabbe jita te paccuha    ye dibba ye ca manusa
        ninnadita te pathavi       saddo te tidivangato
        samanta vijuta agu       girinam patissuta
        tassa te anumodanti       ubho naradapabbata
               indo ca brahma ca pajapati ca
               somo yamo vessavanno ca raja
        sabbe deva anumodanti    dukkaram hi karoti so
        duddadam dadamananam         dukkaram kammakubbatam
        asanto nanukubbanti       satam dhammo duranvayo
        tasma satanca satanca      nana hoti ito gati
        asanto nirayam yanti        santo saggaparayana
        yametam kumare adada      bhariyam adada vane vasam
        brahmayanamanokkamma       sagge te tam vipaccatuti.
     Tattha paccuhati paccathika. Dibbati dibbasampattipatibahaka.
Manusati manussasampattipatibahaka. Ke pana teti
macchariyadhamma te sabbe puttadaram dentena mahasattena jita.
Tenaha sabbe jita te paccuhati. Dukkaram hi karoti soti so
vessantaro raja ekakova aranne vasanto bhariyam brahmanassa
dento dukkaram karotiti evam te sabbe deva anumodantiti vadati.
Yametanti gatham anumodanam karonto aha. Vane vasanti vane
Vasanto. Brahmayananti setthayanam tividho hi sucaritadhammo evarupo
ca danadhammo ariyamaggassa paccayo hotiti brahmayananti vuccati.
Tasma yantam idam ajja danam dadato nipphannam brahmayanam apayabhumim
anokkamitva. Sagge te tam vipaccatuti vipakapariyosaneva
sabbannutananassa dayakam hotuti.
     Evamassa sakko anumodanam katva idani maya idheva papancam
akatva imam imasseva datva gantum vattatiti cintetva aha
        dadami bhoto bhariyam      maddim sabbangasobhanam
        tavanceva maddiya channo  maddi ca patina saha
        yatha payo ca sankho ca   ubho samanavannino
        evam tuvanca maddi ca     samanamanacetasa
        avaruddhettha arannasmim    ubho sammatha assame
        khattiya gottasampanna   sujata matupetito
        yatha punnani kayiratha    dadanta aparaparanti.
     Tattha channoti anurupo. Ubho samanavanninoti samanavanna
ubhopi parisuddhayeva. Samanamanacetasati acaradihi
samanena manasamkhatena cetasa samannagata. Avaruddhetthati ratthato
pabbajita hutva ettha aranne vasatha. Yatha punnaniti yatha
jetuttaranagare vo bahuni punnani katani hiyyo puttanam ajja
bhariyaya danavasenapi kataniti ettakeneva paritosam akatva tato
uttarimpi aparaparam dadanta yathanurupani punnani kareyyatha yevati.
     Atha sakko mahasattassa maddim paticchadetva varam datum
attanam acikkhanto aha
        sakkohamassami devindo    agatosmi tavantike
        varam varassu rajisi        vare attha dadami teti.
     Kathento kathentoyeva dibbattabhavena jalanto tarunasuriyo
viya akase atthasi.
     Tato bodhisatto varam ganhanto aha
        varance me ado sakka    sabbabhutanamissara
        pita mam anumodeyya      ito pattam sakam gharam
        asanena nimanteyya      pathametam varam vare
        purisassa vadham na roceyyam   api kibbisakarakam
        vajjam vadhamha moceyyam    dutiyetam varam vare
        ye vuddha ye ca dahara   ye ca majjhimaporisa
        mameva upajiveyyum        tatiyetam varam vare
        paradaram na gaccheyyam      sadarapasuto siyam
        thinam vasam na gaccheyyam      catutthetam varam vare
        putto me sakka jayetha   so ca dighayuko siyam
        dhammena jine pathavim       pancametam varam vare
        tato ratya vivasane      suriyassuggamanam pati
        dibya bhakkha patubhaveyyum  chatthametam varam vare
        dadato me na khiyetha      datva nanutappeyyaham
        Dadam cittam pasadeyyam      sattametam varam vare
        ito vimuccamanaham       saggagami visesagu
        anibbatti tato assam      atthametam varam vareti.
     Tattha anumodeyyati sampaticcheyya na kujjheyya. Ito
pattanti imamha aranna sakam gharam anuppattam. Asanenati
rajasanena rajjam me detuti vadati. Api kibbisakarakanti raja
hutva rajaparadhikampi vajjham vadhamha moceyyam evarupassapi me vadho
nama ma ruccatu. Mameva upajiveyyunti sabbe te mamanneva
upajiveyyum. Dhammena jineti dhammena jinetu samena rajjam karetuti
attho. Visesaguti visesagamano hutva tusitapure nibbatti homiti
vadati. Anibbatti tato assanti tato tusitabhavanato cavitva
manussattam agatova punabbhaveva anibbatti assam sabbannutam
papuneyyanti vadati.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tassa tam vacanam sutva       devindo etadabravi
        aciram vata te tato       pita tam datthumessatiti.
     Tattha datthumessatiti maharaja tava pita acireneva tam
passitukamo hutva idhagamissati agantva ca pana te setacchattam
datva jetuttaranagarameva nessati sabbe te manoratha
matthakampapunisasanti ma cintayi appamatto hohi maharajati.
     Evam mahasattassa ovadam datva sakko sakatthanameva gato.
     Tamattham pakasento sattha aha
        idam vatvana maghava        devaraja sujampati
        vessantare varam datva     saggakayam apakkamiti.
     Tattha vessantareti vessantarassa. Apakkamiti gato
anuppattoyevati.
                     Sakkapabbam nitthitam.
     Tada bodhisatto ca maddi ca sammodamana sakkadattiye
assame vasimsu. Atha jujakopi kumare gahetva satthiyojanamaggam
patipajji. Devata kumaranam arakkhamakarimsu. Jujakopi suriye
atthangamite kumare gacche bandhitva bhumiyam nipajjapetva sayampi
candavalamigabhayena rukkham aruyha sakhavitapassabbhantare sayati.
     Tasmim khane eko devaputto vessantaravannenagantva atha
ekadevadhita maddivannenagantva dve kumare mocetva tesam
hatthapade sambahitva nahatva mandetva dibbabhojanam
bhunjapetva sabbalankarena alankaritva dibbasayane sayapetva yava
arunuggamanakale puna bandhakareneva nipajjapetva antaradhayanti.
Evam te devatasangahena aroga hutva gacchanti. Etaya rattiya
vibhataya rukkha oruyha mukhodakam dantakattham khaditva so phalaphalam
paribhunjitva tada jujako dve darake gahetva ekamaggam gantva
kalingarattham gacchamiti cintetva gantva dve magge disva ekam
maggam kalingarattham ekam maggam jetuttaranagarancati devatavigahito hutva
Kalingaratthamaggam pahaya ekamaggam jetuttaranagaram disva ayam kalingarattham
gamanamaggoti sannaya dve darake anesi. Kalingarattham
gacchamiti giridugganam pabbatapadam atikkamma addhamasena
jetuttaranagaram sampatto.
     Tam divasam paccusakale sanjayo sivimaharaja supinam passi.
Evarupopi supino ahosi ranno mahavinicchaye nisinnassa eko
puriso kanho dve padumani aharitva ranno hatthe thapesi.
Raja tani gahetva dvisu kannesu pilandhati tesam renu bhassitva
ranno ure patanti. So pabujjhitva patova supinapathake
brahmane pakkosapetva raja pucchi. Te brahmana
cirappavuttha te deva bandhava agamissantiti byakarimsu tam sutva raja
tuttho te uyyojetva patova sisam nhatva nanaggarasabhojanam
bhunjitva sabbabharanalankarehi attanam alinkaritva mahavinicchaye
nisidi. Devata brahmanam dvihi kumarehi saddhim anetva
rajangane thapayimsu. Tasmim khane raja maggam olokento dve kumare
disva aha
        kassetam mukhamabhati     hemamvuttattamaggina
        nikkhamva jatarupassa      ukkamukhapahamsitam
        ubho sadisapaccanga     ubho sadisalakkhana
        jalissa sadiso eko   eka kanhajina yatha
        siha vilava nikkhanta   ubho sampattirupaka
        Jatarupamayayeva       ime dissanti darakati.
     Tattha vuttattamagginati uttattam aggina. Siha vilava
nikkhantati suvannaguhatova nikkhantasiho viya.
     Evam raja tihi gathahi kumare vannetva ekam amaccam
byattam susikkhitam anapesi gaccha tvam brahmanam dvihi darakehi
saddhim anehiti. So tam sutva utthaya vegena gantva brahmatham
davihi darakehi saddhim anetva ranno dassesi. Atha raja
brahmanam pucchanto aha
        kuto nu tvam bharadvaja   ime anesi darake
        ajja ratthamanuppa        kuto agacchasi brahmanati.
     Jujako aha
        mayhante daraka deva   dinna cittena sanjaya
        ajja pannarasa ratti     yato laddha me darakati.
     Tam sutva raja sanjayo aha
        kena vacaya peyyena   samma nayena saddahe
        ko te tam danamadada    puttake danamuttamanti.
     Tattha dinna cittenati tutthena pasannena. Ajja pannarasa
rattiti maya imesam laddhadivasato patthayayeva ajja pannarasa
rattiti vadati. Tattha kena vacaya peyyenati brahmana kena
piyavacanena te taya laddha. Samma nayena saddaheti musavadam akatva
sammadeva nayena karanena amhe saddahapeyyasi. Puttaketi
Attano piyaputtake uttamam danam katva ko te etam adada.
     Jujako aha
        yo yacatam patitthasi        bhutanam dharaniriva
        so me vessantaro raja   puttedasi vane vasam
        yo yacatam gati asi        savantinamva sagaro
        so me vessantaro raja   puttedasi vane vasanti.
     Tattha patitthasiti patittha asi
     tam sutva amacca vessantaram garahamana ahamsu
        dukkatam vata bho ranna       saddhena gharamesina
        katham nu puttake dajja       aranne avaruddhako
        imam bhonto nisametha       yavantettha samagata
        katham vessantaro           raja puttedasi vane vasam
        dasam dasinca so          dajja assam vassatariratham
        hatthinca kunjaram dajja       katham nu puttake dajja
        suvannam rajatam silam           mutta veluriyamani
        pabalaratanam dajja          katham so dajja daraketi.
     Tattha saddhenati bho saddhenapi saddhaya sampannenapi sata.
Gharamesinati gharavasam vasantena ranna idam dukkatam vata ayuttam vata
katam. Avaruddhakoti rattha pabbajito vessantaro aranne
vasanto. Imam kontoti bhonto nagaravasino yavanto ettha samagata
sabbe imam nisametha upadharetha katham nameso attano puttake
Dase katva adasi kena namena evarupam katapubbanti
adhippayenevamahamsu. Dajjati dasadisu yamkinci dhanam detu. Katham so
dajja daraketi ime pana darake kena karanena adasiti ahamsu.
     Tam sutva kumaro pitu garaham asahanto vatabhihatassa
sineruno attano bahuna upatthambhento viya imam gathamaha
        yassa nassa ghare daso     asso vassatariratho
        hatthi ca kunjaro nago      kim so dajja pitamaha
        yassa nassassame silam       suvannarajatam mani
        pabalaharatanam ceva          kim so dajja pitamahati.
     Tam sutva sanjayo aha
        danamassa pasamsama          navanindama potaka
        katham nu hadayam asi          tumhe datva vanibbaketi.
     Tattha danamassa pasamsamati potaka mayam tava pituno danam
pasamsama na nindamati.
     Tam sutva kumaro aha
        pita mayham maharaja        amhe datva vanibbake
        sutvana kalunam vacam         acchakanhaya bhasitam
        dukkhassa hadayam asi         atho unhampi assasi
        rohiniheva tambakkhi        pita assuni vattayiti.
     Tattha dukkhassati pitamaha mama bhaginiya kanhajinaya vuttam
etam vacanam sutva tassa hadayam dukkham asi. Rohiniheva tambakkhiti
Tambavanna rohini viya tambakkhihi mama pita tasmim khane
lohitaassuni pavattayiti idani tam kanhajinaya vacanam dassento aha
        yantam kanhajinavoca        ayam mam tata brahmano
        latthiya patikoteti         ghare jatamva dasiyam
        na cayam brahmano tata     dhammika honti brahmana
        yakkho brahmanavannena      khaditum tata neti no
        niyamana pisacena         kinnu tata udikkhasiti.
     Atha so te brahmanassa hatthato amuncanteyeva disva
raja gathamaha
        rajaputti ca vo mata      rajaputto ca vo pita
        pubbe me ankamaruyha      kinnu titthatha arakati.
     Tattha pubbe meti tumhe ito pubbe mam disva vegenagantva
mama ankamaruyha idani kinnu kho karanam araka
titthathati.
     Jalikumaro aha
        rajaputti ca no mata      rajaputto ca no pita
        dasa mayam brahmanassa      tasma titthama arakati.
     Tattha dasa mayanti pubbe mayam deva rajaputtati janama
idani pana mayam brahmanassa dasa na tumhakam nattaroti.
     Raja sanjayo aha
        ma sammevam avacuttha        dayhate hadayam mama
        Citakayamva me kayo        asane na sukham labhe
        ma sammevam avacuttha        bhiyyo sokam janetha mam
        nikkinissami dabbena        na vo dasa bhavissatha
        kimagghiyam hi vo tata        brahmanassa pita ada
        yathabhutam me akkhatha        patipadentu brahmananti
     tattha sammati piyavacanam. Citakayamva me kayoti idani
mama kayo angaracitakayam aropito viya. Janetha manti janetha
me ayameva patho. Nikkinissami dabbenati dhanam datva
mocessami. Kimagghiyanti kim aggham katva. Patipadentuti dhanam
paticchadentu.
     Tam sutva kumaro aha
        sahassaggham hi mam tata        brahmanassa pita ada
        accham kanhajinam kannam        hatthiadisatena vati.
     Tattha sahassagghamhi manti deva mam tato nikkhasahassa
agghapetva tassa adasi. Acchanti kanittham pana me kanhajinam kannam.
Hatthiadisatenati hatthina assena ca rathena cati sabbesam etesam
satanam satena antamasopi mancapithake upadaya sabbasatena agghapesiti
aha.
     Tam sutva raja kumaranam nikkayam dapento aha
        utthehi katte taramano     brahmanassa avakara
        dasisatam dasasatam           gavam hatthusabham satam
        Jatarupasahassanca           potanam dehi nikkayanti.
     Tattha avakarati dehi. Nikkayanti agghassa mulam dehi.
     Tam sutva katta tatha katva kumaranam agghassa mulam
brahmanassa khippam dapesi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tato katta taramano       brahmanassa avakari
        dasisatam dasasatam           gvam hatthusabham satam
        jatarupasahassanca           potanamdasi nikkayanti.
     Tattha avakariti adasi. Nikkayanti agghassa mulam dehi.
     Evam brahmanassa sabbasatanca nikkhasahassanca kumaranam
nikkayam adasi. Sattabhumikanca pasadam tassa adasi. Tato
patthaya brahmanassa mahaparivaro ahosi. So dhanam patisametva
pasadam abhiruyha mahapallanke nisiditva sadhurasabhojanam
bhunjitva mahasayane nipajji.
     Tamattham pakasento sattha aha
        dasisatam dasasatam          gvam hatthusabham satam
        assatarirathanceva          sabbabhoge satam satam
        jatarupasahassanca          brahmanassa dhanesino
        accayikassa luddassa       potanamdasi nikkayanti.
     Atha sanjayo maharaja kumarepi sisam nahapetva bhojanam
bhunjapetva dve kumare alankaritva sisam cumbitva ekam
Ayyako ekam ayyikati dve khattiya uccanke upaveseyyum.
     Tamattham pakasento sattha aha
        nikkinitva nahapetvana    bhojayitvana darake
        samalankaritva bhandehi      uccanke upavesayum
        sisam nahate sucivatthe      sabbabharanabhusite
        raja anke karitvana     ayyako paripucchatha
        kundale ghusite male      sabbalankarabhusite
        raja anke karitvana     idam vacanamabravi
        kacci ubho aroga te     jali matapita tava
        kacci unchena yapenti     kacci mulaphala bahu
        kacci damsa ca makasa       appameva sirimsapa
        vane balamigakinne       kacci himsa na vijjatiti.
     Tattha kundaleti kundalani pilandhapetva. Ghusiteti ugghosite
manorammaravam ravante kundale. Maleti ubho tani pupphani
pilandhapetva. Anke karitvanati jalikumaram anke nisidapetva.
     Tam sutva jalikumaro aha
        atho ubho aroga te     deva matapita mama
        atho unchena yapenti     atho mulaphala bahu
        atho damsa ca makasa       appameva sirimsapa
        vane balamigakinne       himsa nesam na vijjati
        khanantalukalambani         vilanitakkalani ca
        Kolambala takkam velum       sa no ahacca posati
        yanceva sa aharati       vanamulaphalahariya
        tam no sabbe samagantva   rattim bhunjama no diva
        amma ca no kisa pandu    aharanti dumapphalam
        vatatapena sukhumali       padumam hatthagatamiva
        ammaya patanukesa        vicarantya brahavane
        vane balamigakinne       khaggadipinisevite
        kesesu jatam bandhitva      kacche jallamadharayi
        dharento brahmanavannam    asadanca masanjatam
        cammavasi chama seti       jatavedam namassatiti.
     Tattha khanantalukalambaniti aluni ca kalambani ca khananti
imina matapitunam kicchena jivitam vanneti. Tannoti ettha noti
nipatamattam. Padumam hatthagatamivati hatthena parimadditam padumam viya
jata. Patanukesati deva ammaya me brahavane vicarantiya te
bhamarapattavanna kalakesa rukkhasakhadihi vilutta patanukesa jata.
Jallamadharayiti ubhohi kacchehi jallikam dhareti kilitthavesena vicaratiti.
     So evam matu dukkhitabhavam kathetva puna ayyakam codento
imam gathamaha
        putta piya manussanam      lokasmim udapajjimsu
        na hi nunamhakam ayyakassa    putte sineho ajayathati.
     Tattha udapajjimsuti uppajjanti.
     Tato raja attano dosam avikaronto aha
        dukkatanca hi no pota      bhunahaccam katam maya
        yoham sivinam vacana         pabbajesim adusakam
        yam me kinci idha atthi      dhanadhannanca vijjati
        etu vessantaro raja    siviratthe pasasatuti.
     Tattha potati pota jalikumara etam amhakam dukkatam.
Bhunahaccanti vuddhighatakammam. Yam me kinciti yam me kinci idha
atthi sabbametam te pituno demi. Siviratthe pasasatuti imasmim
nagare so raja hutva pasasatu.
     Jalikumaro aha
        na deva mayham vacana       ehiti sivisuttamo
        sayameva devo gantvana    sinca bhogehi atrajanti.
     Tattha sivisuttamoti sivisettho. Sincati mahamegho viya
vutthiya bhogehi abhisinca.
     So tassa vacanam sutva senaguttam pakkosapetva
mahabherincarapetva anapesi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tato senapatim raja      sanjayo ajjhabhasatha
        hatthi assa ratha patti     sena sannahayantu nam
        negama ca mam anventu     brahmana ca purohita
        tato satthisahassani        yodhino carudassana
        Khippamayantu sannaddha      nanavatthehi alankata
        nilavatthadharaneke        pitaneke nivasita
        anne lohitaunhisa       suddhaneke nivasita
        khippamayantu sannaddha      nanavatthehi alankata
        himava yatha gandharo       pabbato gandhamadano
        nanarukkhehi sanchanno     mahabhutaganalayo
        osathehi ca dibbehi       disa bhati pavati ca
        khippamayantu sannaddha      disa bhantu pavantu ca
        tato nagasahassani        yojayantu catuddasa
        suvannakacche matange      hemakappanivasase
        arulhe gamaniyebhi       tomaram kusapanibhi
        khippamayantu sannaddha      hatthikhandhehi dassita
        tato assasahassani        yojayantu catuddasa
        ajaniye ca jatiye      sindhave sighavahane
        arulhe gamaniyebhi       illiyacapadharibhi
        khippamayantu sannaddha      assapitthe alankata
        tato rathasahassani         yojayantu catuddasa
        ayosukatanemiyo          suvannacitrapokkhare
        aropentu dhaje tattha     cammani kavacani ca
        vipphalentu ca capani     dalhadhamma paharino
        khippamayantu sannaddha      rathesu rathajivinoti.
     Tattha sannahayantuti avudhani sannayhantu. Satthisahassaniti
mama puttena sahajata satthisahassa amacca. Nilavatthadharaneketi
eke nilavatthadhara nilavatthani nivasita hutva ayantu.
Mahabhutaganalayoti yakkhagananam alayo. Disa bhantu pavantu cati
vuttappakara himava viya abharanavilepanadihi obhasayantu ceva
pavayantu ca. Hatthikkhandhehiti te hatthigamino hatthikkhandhehi
khippamayantu. Dassitati dassitavibhusana. Ayosukatanemiyoti
ayena sutthu parikkhitanemiyo. Suvannacitrapokkhareti suvannena
khacitapokkhare evarupe catuddasasahassarathe yojayantuti vadati.
Vipphalentuti aropentu.
     Evam raja senangam tam vicaretva puttassa me jetuttaranagarato
yava vankatapabbata atthausabhavittharato agamanamaggam samatalam
alankaritva maggalankaratthaya idancidanca karothati anapento
aha
        laja olokiya puppha     malagandhavilepana
        aggiyani patitthantu         yena maggena ehiti
        game game satam kumbha     merayassa suraya ca
        maggamhi patita thantu        yena maggena ehiti
        mamsa puva ca samkulya       kummasa macchasamyuta
        maggamhi patita thantu        yena maggena ehiti
        sappi telam dadhi khiram         kangupittha bahu sura
        Maggamhi patita thantu        yena maggena ehiti
        alarika ca suda ca       nattanatakagayika
        panissara kumbhathuniyo       muddika sokajjhayika
        ahayantu sabbavinayo       bheriyo dindimani ca
        kharamukhani dhamantu           nadantu ekapokkhara
        mudinga pandava samkha       godha parivadentika
        dindimani ca hannantu        kutumba dindimani cati.
     Tattha laja olokiya pupphati lajehi saddhim lajapancamakani
pupphani okiranapupphani patiyadethati anapesi. Malagandhavilepana
maggamhi vitanesu olambakamalani ceva gandhavilepanani
ca. Agghiyani cati pupphagghiyani ca ratanagghiyani ca yena
maggena mama putto ehiti tattha magge titthantu. Game gameti
gamadvare gamadvare patitthite. Patita thantuti pipasitanam
pivanatthaya patiyadita hutva suramerayakumbhadini titthantu.
Macchasamyutati macchehi samyutta. Kangupitthati kangupitthamaya.
Muddikati mandakagayika. Sokajjhayikati mayakara annepi
va yekeci upannasokaharanasamattha sokajjhayikati vuccanti.
Kharamukhaniti samuddika mahasamkha dakkhinavatta. Samkhati mutthisamkha
nalikasamkhati dve samkha. Godha parivadentika dindimani kutumbani
cati imani cattari turiyaneva.
     Evam raja maggalankaram vicaresi. Tada jujakopi pamanatikkantam
Bhunjitva jirapetum asakkonto tattheva kalamakasi.
Atha raja tassa sarirakiccam karapetva nagare mahabherincarapetva
yekeci tassa nataka imani te ganhantuti kinci tassa natakam
apassitva sabbam dhanam puna attanoyeva kotthagare samharapesi.
Atha raja sattameva divase sabba dvadasaakkhobhini senayo
sannipatimsu. Raja mahantena parivarena jalikumaram magganayakam
katva senam adaya nagara nikkhami.
     Tamattham pakasento sattha aha
        sa sena mahati asi       uyyutta sivibahini
        jalina magganayena        vankam payasi pabbatam
        koncam nadati matango       kunjaro satthihayano
        kacchaya bajjhamanaya        koncam nadati varano
        ajaniya hasissanti        nemighoso ajayatha
        nabham rajo acchadehi        uyyutta sivibahini
        sa sena mahati asi       uyyutta hariharini
        jalina magganayena        vankam payasi pabbatam
        te pavimsu braharannam       bahusakham mahodakam
        puppharukkhehi sanchannam        phalarukkhehi cubhayam
        tattha vindussara vaggu       nanavanna bahu dija
        kujantamupakujanti            utusampupphite dume
        te gantva dighamaddhanam      ahorattanamaccayena
        Padesantam upaganchum          yattha vessantaro ahuti.
     Tattha mahatiti dvadasaakkhobhinisamkhata sena. Uyyuttati
payata. Koncam nadatiti tada kalingaratthavasino brahmana
attano ratthe deve vutthe tam mahanagam aharitva sanjayassa
adamsu. So samikam vata passitum labhissamiti tuttho koncanadam
akasi. Tam sandhayetam vuttam. Tattha kacchayati suvannakacchaya
bajjhamanayapi tusitva koncam nadati. Hasissantiti mahasaddam
akamsu. Harihariniti haritabbaharanasamattha. Pavimsuti pavisimsu.
Bahusakhanti bahurukkhasakham. Dighamaddhananti satthiyojanamaggam.
Upaganchunti yattha vessantaro ahosi tam padesam upagatati
attho.
                   Maharajapabbam nitthitam.
     Jalikumaropi mucalindasaratire khandhavaram nivasapetva
catuddasatharasahassani agatamaggabhimukhaneva thapapetva tasmim tasmim padese
sihabyagghadipikhaggadisu arakkham samvidahi. Hatthiadinam saddo maha
ahosi. Atha mahasatto tam saddam sutva kinnu kho me paccamitta
mama pitaram ghatetva mamatthaya agatati maranabhayabhito maddim
adaya pabbatam aruyha senam olokesi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tesam sutvana nigghosam      bhito vessantaro ahu
        pabbatam abhiruhitva         bhito senam udikkhati
        Ingha maddi nisamehi       nigghoso yadiso vane
        ajaniya hasissanti       dhajagganeva dissare
        ime nuna arannamhi        migasamghani luddaka
        vagurahi parikkhitva       sobbhe patetva tavade
        vikkosamana tippahi      hanti nesam varam varam
        tatha mayam adusaka         aranne avaruddhaka
        amittahatthatthagata         passa dubbalaghatakanti.
     Tattha inghati codanatthe nipato. Nisamehiti sakasena va
parasena vati olokehi upadarehi. Ime nuna arannamhiti
adinam addhateyyagathanam evam atthasambandho veditabbo. Maddi
yatha arannamhi migasamghani luddaka vagurahi parikkhipitva atha
va sobbhe patetva tavadeva hanatha are dutthamigeti vikkosamana
tippahi migamaranasattihi nesam miganam varam varam hanti hananti.
Ime nuna tatheva amhe asabbhahi vacahi vikkosamana tippahi
sattihi hanissanti mayanca adusaka aranne avaruddhaka rattha
pabbajita vasama evam santepi. Amittahatthatthagatati amittanam
hatthatthagata. Passa dubbalaghatakanti evam maranabhayena paridevi.
     Sa tassa vacanam sutva senam oloketva sakasenaya bhavitabbanti
mahasattam assasenti imam gathamaha
        amitta nappasaheyyum        aggiva udakannave
        tadeva tvam vicintehi        api sotthi ito siyati.
     Tattha aggiva udakannaveti yatha tinukkadivasena uppanito
aggi annavasamkhatani puthulagambhirani udakani nappasahati tapetum na
sakkoti tatha paccamitta nappasaheyyum nabhibhavissanti. Tadevati yam
pana sakkena tuyham varam datva maharaja nacirasseva te pita ehititi
vuttam tadeva tvam vicintehi apica nama ito balanikayato amhakam
sotthi siyati mahasattam assasesi.
     Atha mahasatto sokam tanum panuditva taya saddhim pabbata oruyha
pannasaladvare nisidi itarapi attano pannasaladvare nisidi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tato vessantaro raja     orohitvana pabbata
        nisidi pannasalayam          dalham katvana manasanti.
     Tattha dalham katvana manasanti mayam pabbajita nama amhakam
koci kim karissatiti thiram hadayam katva nisidi.
     Tasmim khane sanjayo devim amantetva bhadde phussati amhesu
sabbesu ekato gatesu soko maha bhavissati pathamantava aham gacchami
tato idani sokam vinodetva nisinna bhavissantiti sallakkhetva
tvam mahantena parivarena gaccheyyasi atha thokam kalam vitinametva
jali ca kanhajina ca pacchato agacchantuti vatva ratham vivattapetva
agatamaggabhimukham katva tattha tattha arakkham samvidahitva
alankatahatthikkhandhavaragato oruyha pustassa santikam agamasi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        Nivattayitvana ratham         vutthapetvana seniyo
        ekam aranne viharantam      pita puttam upagami
        hatthikkhandhato oruyha      ekamso panjalikato
        parikinno amaccehi        puttam sincitumagami
        tatthaddasa kumaram so       rammarupam samahitam
        nisinnam pannasalayam        jhayantam akutobhayanti.
     Tattha vutthapetvana seniyoti arakkhanatthaya balanikaye
vutthapetva. Ekamsoti ekamsam katautarasango. Sincitumagamiti rajje
abhisincitum upagami. Rammarupanti ananjitamanditam
        tanca disvana ayantam      pitaram puttagidadhinam
        vessantaro ca maddi ca     paccugagantva avandisum
        maddi ca sirasa pade      sasurassabhivadayi
        maddi ahanca te deva      pade vandami te husa
        tesu tattha palisajja        panina parimajjathati.
     Tattha pade vandami te husati deva aham te sunisa pade
vandamiti evam vatava vandi. Tesu tatthati te ubhopi jane
tasmim sakkadattiye assame. Palisajjati hadaye nipajjapetva sise
paricumbitva mudukena panina parimajjatha pitthiyo nesam parimajji.
     Tato raja roditva paridevitva soke parinibbute tehi
saddhim patisantharam karonto aha
        kacci vo kusalam putta       kacci putta anamayam
        Kacci unchena yapetha      kacci mulaphala bahu
        kacci damsa ca makasa       appameva sirimsapa
        vane balamigakinne       kacci himsa na vijjatiti.
     Pitu vacanam sutva mahasatto aha
        atthi no jivika deva      sa ca yadisi kidisa
        kasira jivika homa        unchacariyaya jivitam
        aniddhinam maharaja         dametyassamva sarathi
        tyamha aniddhika danta    asamiddhi dameti no
        api no kisani mamsani      pitu matu adassana
        avaruddhanam maharaja       aranne jivisokinanti.
     Tattha yadisi kidisati ya va sa va lamakati attho.
Kasira jivika homati tata amhakam unchacariyaya jivitannama
kidisam dukkha no jivika ahosi. Aniddhinanti maharaja aniddhi
asamiddhinam daliddam purisam nama dameti sa ca aniddhi cheko sarathi
assam viya dameti nibbisevanam karoti te mayam idha vasanta aniddhika
danta nibbisevana kata asamiddhiyeva no dametiti. Dametha notipi
patho damayittha noti attho. Jivisokinanti avigatasokanam aranne
vasantanam kinnama amhakam sukhanti vadati.
     Evanca pana vatva puna puttanam pavuttim pacchanto aha
        yepi te sivisetthassa      dayadappattamanasa
        jali kanhajina cubho      brahmanassa vasanuga
        Accayikassa luddassa       yo ne gavova sumbhati
        te rajaputtiya putte     yadi janatha samsatha
        pariyapunatha no khippam      sappadatthamva manavanti.
     Tattha dayadappattamanasati maharaja ye te tava sivisetthassa
dayadava appattamanasa asampunnamanoratha hutva brahmanassa
vasanuga jata te dve kumara yo so brahmano gavo viyapi
sumbhati te rajaputtiya putte yadi ditthavasena va sutavasena
va janatha samsatha. Sappadatthamva manavanti visanimmadanatthaya
sappadattham manavam tikicchanto viya khippam no pariyapunatha kathethati
vadati.
     Raja aha
        ete kumara nikkita     jali kanhajina cubho
        brahmanassa dhanam datva     putta ma bhayi assasiti.
     Tattha nikkitati nikkayam datva gahita.
     Tam sutva mahasatto patiladdhassaso pitara saddhim patisantharam
karonto aha
        kacci nu tata kusalam        kacci tata anamayam
        kacci nu tata me matu     cakkhu na parihayatiti.
     Tattha cakkhuti puttasokena rodantiya cakkhu na parihayatiti
pucchi.
     Raja aha
        Kusalanceva me putta        atho putta anamayam
        atho ca putta te matu      cakkhu na parihayatiti.
     Mahasatto aha
        kacci arogam yoggante      kacci vahati vahanam
        kacci phito khanapado         kacci vutthi na chijjatiti.
     Tattha vutthiti devo.
     Raja aha
        atho arogam yoggamme     atho vahati vahanam
        atho phito janapado        atho vutthi na chijjatiti.
     Evam tesam sallapantananceva phussatipi kho devi idani
te tayo sokam tanukam katva nisinna bhavissantiti sallakkhetva
mahantena parivarena saddhim puttassa santikam agamasi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        icceva mantayantanam       mata nesam adissatha
        rajaputti giridvare       pattika anupahana
        tanca disvana ayantim      mataram puttagiddhinim
        vessantaro ca maddi ca     paccuggantva avandisum
        maddi ca sirasa pade      sassuya abhivadayi
        maddi ahanhi te ayye     pade vandami husati.
     Tesam hi phussatim devim vanditva thitakale dve putta
kumarakumarikahi parivuta agamimsu. Maddi ca tesam agamanamaggam
Olokentiyeva atthasi. Sa putte sotthina agacchante disva
sakabhavena santharetum asakkonti tarunavaccha viya gavi paridevamana
tato payasi. Tepi tam disva paridevanta tadabhimukhava dhavimsu.
      Tamattham pakasento sattha aha
        maddinca puttaka disva    durato sotthimagata
        kandanta abhidhavimsu        vaccha balava mataram
        maddi ca puttake disva     durato sotthimagate
        varuniva pavedhenti        thanadharabhisincathati.
     Tattha kandanta abhidhavimsuti kandanta abhidhavimsu. Varuniva
pavedhentiti yakkhapavittha ikkhanika viya pavedhamana. Thanadharabhisincathati
khiradhara dvihi thanehi abhisincatha.
      Sa kira mahantena saddena paridevitva kampamana visanni
hutva dighato pathaviyam patati. Kumarapi vegenagantva mataram
patva visannino hutva matu upariyeva patita. Tasmim khane
tassa dvihi thanehi dve khiradhara nikkhamitva tesam mukheyeva
pavisimsu. Sace kira ettako assaso nabhavissa dve kumara
sukkhahadaya hutva anassimsu. Vessantaropi piyaputte disva
sokam santharetum asakkonto visanni hutva tattheva patati.
Matapitaropissa visannino hutva tattheva patimsu. Tatha
mahasattassa sahajata satthisahassa amacca te disva visannino
hutva tattheva patimsu. Tam karunnam passantesu tesu ekopi
Sakabhavena santharetum nasakkhi. Sakalam assamapadam yugantavatamadditam
viya salavanam ahosi. Tasmim khane pabbata nadimsu mahapathavi
kampi mahasamuddo samkhubhi sinerupabbataraja onami chakamavacaradevaloka
ekakolahala ahesum.
     Atha sakko devaraja cha khattiya saparisa visannino jata
tesu ekopi utthaya kassaci sarire udkam sincitum samattho nama natthi
handadani nesam pokkharavassam vassapessamiti cintetva chakkhattiyasamagame
pokkharavassam vassapesi. Tattha ye temitukama te
tementi atemitukamanam upari ekavindumattampi na santhati
padumapattato udakam viya vinivattitva gacchati. Iti pokkharapatte
patitavassam viya tam pokkharavassam ahosi. Tada cha khattiya assasam
patilabhimsu. Mahajano mahasattassa natisamagame pokkharavassam vassi
mahapathavi kampiti acchiriyam pavedesi.
    Tamattham pakasento sattha aha
      samagatanam natinam         mahaghoso ajayatha
      pabbata samanadimsu         mahi akampita ahu
      vutthidharam pavattento      devo pavassi tavade
      atha vessantaro raja     natihi samagacchatha
      nattaro sunisa putto     raja devi ca ekato
      yada samagata asum       tadasi lomahamsanam
      panjalika tassa yacanti     rodanta bherave vane
      Vessantaranca maddinca      sabbe rattha samagata
      tvam nosi issaro raja    rajjam karetha no ubhoti.
    Tattha ghosoti karunnaghoso. Panjalikati sabbe nagara
ceva negama ca janapada ca paggahitanjali hutva. Tassa yacantiti
tassa padesu patitva roditva kanditva deva tvam no samiko
issaro pita te idheva abhincitva nagaram netukamo hutva kulasantakam
setacchattam paticchathati yacantiti.
                   Chakkhattiyapabbam nitthitam.
    Tam sutva mahasatto pitara saddhim sallapanto imam gathamaha
      dhammena rajjam karentam     rattha pabbajayittha mam
      tavanca janapada ceva      negama ca samagatati.
    Tato raja attano dosam puttam khamapento aha
      dukkatanca hi no putta      bhunahaccam katam maya
      yoham sivinam vacana         pabbajesim adusakanti.
     Imam gatham vatva attano dukkhaharanattham puttam yacanto
itaram gathamaha
      yena kenaci vannena       pitu dukkham udabbahe
      matuya bhaginiyapi         api panehi attanoti.
    Tattha udabbaheti hareyya. Api panehi attanoti tata
puttena nama jivitam pariccajitvapi matapitunam sokadukkham haritabbam
tasma mama dosam hadaye akatva mama vacanam karohi imam isilingam
Niharitva rajavesam ganha tatati imina kira tam adhippayenevamaha
     bodhisatto rajjam karetukamopi ettake pana vacane akathite
garukannama na hoti tasma ranna saddhim kathesi. Raja mahasattam
aradhesi. Mahasatto sadhuti sampaticchi. Athassa adhivasanam
viditva sahajata satthisahassa amacca nahanakalo maharaja
rajojallam pavahayati vadimsu. Athane mahasatto thokam adhivasethati
vatva pannasalam pavisitva isibhandam omuncitva patisametva
sankhavannam satakam nivasetva pannasalato nikkhamitva idam maya
navamase addhamasanca samanadhammassa katatthanam paramikutam
ganhanatena danam datva pathaviya kampitatthananti pannasalam tikkhattum
padakkhinam katva pancangapatitthitena vanditva atthasi. Athassa
kappakadayo kesamassukammadini karimsu. Tattheva nam sabbabharanabhusitam
devarajamiva virajamanam rajje abhisincimsu.
     Tena vuttam
        tato vessantaro raja   rajojallam pavahayi
        sabbam vattam cajetvana     rajavesamadharayiti.
     Tattha pavahayiti haresi haretva ca pana rajavesam ganhiti
attho.
     Athassa yaso maha ahosi. Tena olokitolokitatthanam
kampi. Mukhamangalika mangalani ghosayimsu. Sabbaturiyani pagganhimsu.
Mahasamuddakucchiyam meghatajjitanigghoso viya turiyanigghoso
Maha ahosi. Hatthiratanam alankaritva amacca upanayimsu. So
khaggaratanam bandhitva hatthiratanam abhiruhi. Tavadeva nam sabbe sahajata
satthisahassa amacca sabpalankarapatimandita parivarayimsu. Sabba
kannayo maddimpi devim nahapetva alankaritva abhisincitva sise
ca panassa abhisekodakam abhisinciyamana vessantaro abhipaletuti
adini mangalani vadimsu.
     Tamattham pakasento sattha aha
         sisanahato sucivattho       sabbalankarabhusito
         paccayam nagamaruyha        khaggam bandhi parantapam
         tato satthisahassani        yodhino carudassana
         sahajata parikarimsu         nandayanta rathesabham
         tato maddim nahapesum       sivikanna samagata
         vessantarotam paletu      jali kanhajina cubho
         athopi tam maharaja        sanjayo abhirakkhatuti.
     Tattha paccayam nagamaruyhati tam attano jatadivase upannam
hatthinagam. Parantapanti amittatapanam. Pakarimsuti parivarayimsu.
Nandayantati tosenta. Sivikannati siviranno pajapatiyo
sannipatitva gandhodakena nahapesum. Jali kanhajina cubhoti
ime te puttapi mataram rakkhantuti.
         Idanca paccayam laddha       pubbe kilesamattano
         anandiyam paricarimsu         rammaniye giribbaje
         Idanca paccayam laddha       pubbe kilesamattano
         anandacitta sumana       putte sangamma lakkhana
         idanca paccayam laddha       pubbe kilesamattano
         anandacitta pitita       saha puttehi lakkhanati.
     Tattha idanca paccayam laddhati bhikkhave vessantaro ca maddi
ca idam paccayam idam patittham labhitva rajje patitthahitvati attho.
Pubbeti ito pubbe attano vanavasam kilesam anussaritva anandiyam
bherim acarimsu. Rammaniye giribbajeti rammaniye vankatagirikucchimhi
vessantarassa ranno anati kancanalatavinaddham anandabherincarapetva
anandachanam karimsu. Anandacitta sumanati lakkhanasampanna.
Maddi putte sangamma papunitva citta sumana hutva
ativiya nanditvati attho. Pititati pavattapitisomanassa hutva.
Evam pitita hutva ca pana putte aha
         ekabhatta pure asim       niccam thandilasayini
         iti metam vatam asi         tumham kama hi puttaka
         tameva tam samiddhajja         tumhe sangamma puttaka
         matujampi tam paletu         pitujampi ca puttaka
         athopi tam maharaja        sanjayo abhirakkhatu
         yamkincitthi katam punnam         mayhanceva pitu ca te
         sabbena tena kusalena       ajaro tvam amaro bhavati.
     Tattha tumham kama hi puttakati puttaka aham tumhe
Patthayamana pure tumhesu brahmanena nitesu ekabhattam bhunjitva bhumiyam
sayim iti me tumhakam kama etam vatam asiti vadati. Samiddhajjati
tameva vatam ajja samiddham. Matujampi tam paletu pitujampi
ca puttakati puttaka matujatam somanassam pitujatam somanassampi
paletu matapitunam santakam punnam tam paletuti attho. Tenevaha
yamkincitthi katam punnanti.
     Phussatipi kho devi ito patthaya mama sunha imaneva
vatthani nivasetu imani ca abharanani dharetuti suvannasamugge
puretva pahini.
     Tamattham pakasento sattha aha
          kappasikanca koseyyam      khomakodumbarani ca
          sassu sunhaya pahesi      yehi maddi asobhatha
          tato khomanca kayuram       angadam manimekhalam
          sassu sunhaya pahesi      yehi maddi asobhatha
          tato khomanca kayuram       giveyyam ratanamayam
          sassu sunhaya pahesi      yehi maddi asobhatha
          unnatam mukhaphullanca         nanaratte ca maniye
          sassu sunhaya pahesi      yehi maddi asobhatha
          uggatthanam gingamakam         mekhalam patipadukam
          sassu sunhaya pahesi      yehi maddi asobhatha
          sutatanca suttavajjanca       upanijjhaya seyyasi
          Asobhatha rajaputti         devakannava nandane
          sisanahata sucivattha       sabbabharanabhusita
          asobhatha rajaputti         tavatimsava acchara
          kadali vatacchupita         jata cittalatavane
          dantavaranasampanna        rajaputti asobhatha
          sakuni manusiniva           jata cittappatta pati
          nigrodhapakkabimbotthi       rajaputti asobhathati.
     Tattha khomanca kayuranti suvannamayam khajjuriphalasanthanam
givapasadhanameva. Ratanamayanti aparampi ratanamayam giveyyam. Angadam
manimekhalanti angadabharananca manimayamekhalanca. Unnatanti ekam
pasadhanam. Mukhaphullanti nalatante tilakamalabharanam. Nanaratteti
nanavanne. Maniyeti manimaye. Uggatthanam gingamakanti etanipi
dve abharanani. Mekhalanti suvannarajatamayam mekhalam. Patipadukanti
padapasadhanam. Suttanca suttavajjancati suttarulhanca
asuttarulhanca pasadhanam. Paliyam pana suppanca suppavajjancatipi
likhitam. Upanijjhaya seyyasiti etam suttarulhanca asuttarulham
abharanam tam tam onatthanam oloketva alankaritva thita seyyasi
uttamarupadhara maddi devi devakannava nandavane asobhatha. Vatacchupitati
cittalatavane jata vatasamphutthasuvannakadali viya tam divasam
sa vijimhamana asobhatha. Dantavaranasampannati bimbaphalasadisehi
rattadantavaranehi samannagata. Sakuni manusiniva jata
Cittapatta patiti yatha manussasarirena jata manusini nama sakunipi
cittappatta akase pattamana pakkhe pasaretva gacchanti sobhati
evam sa rattaotthataya nigrodhabimbapakkasadisaottha asobhatha
          tassa ca nagamanesum      nativuddhamva kunjaram
          sattikkhamam sarakkhamam         isadantam urulhavam
          sa maddi nagamaruhi       nativuddhamva kunjaram
          sattikkhamam sarakkhamam         isadantam urulhavanti.
     Tattha tassa cati bhikkhave tassa ca maddiya sabbalankara
patimanditam katva nativuddham tarunam majjhimavayam sattisarapaharakkhamam
ekam tarunahatthim upanesum. Nagamaruhiti hatthipitthim abhiruhi.
     Iti te ubhopi mahantena yasena khandhavaram agamamsu.
Sanjayarajapi dvadasahi akkhobhinihi saddhim masamattam pabbatakilanca vanakilanca
kili. Mahasattassa tejena tava mahante aranne koci balamigo
va pakkhi va na kinci sattam vihetheti.
     Tamattham pakasento sattha aha
         sabbamhi tam arannamhi        yavantettha miga ahu
         vessantarassa tejena       nannamannam vihethayum.
         Sabbamhi tam arannamhi        yavantettha dija ahu
         vessantarassa tejena       nannamannam vihethayum
         sabbamhi tam arannamhi        yavantettha miga ahu
                     ekajjham sannipatimsu
         Vessantare payatamhi       sivinam ratthavaddhane
         sabbamhi tam arannamhi        yavantettha dija ahu
                     ekajjham sannipatimsu
         vessantare payatamhi       sivinam ratthavaddhane
         sabbamhi tam annamhi         yavantettha migaahu
                     nassa manjuni kujimsu
         vessantare payatamhi       sivinam ratthavaddhane
         sabbamhi tam arannamhi        yavantettha dija ahu
                     nassa manjuni kujimsu
         vessantare payatamhi       sivinam ratthavaddhaneti.
     Tattha yavantetthati yavanto ettha. Ekajjham sananipatimsuti
ekasmim thane sannipatimsu. Sannipatitva ca pana ito patthaya
idani amhakam annamannam lajja va samvaro va na bhavissatiti
domanassappatta ahesum. Nassa manjuni kujimsuti mahasattassa
viyogadukkhita madhuraravam na ravimsu.
     Sanjayanarindo dvadasahi akkhobhinihi saddhim masamattam pabbatakilanca
vanakilanca kilitva senaguttam pakkosapetva tata ciram
no aranne vutthamha kinate mama puttassa gamanamaggo alankatoti
pucchitva ama deva kalo vo gamanayati vutte vessantarassa
arocetva bherincarapetva senam adaya nikkhami.
Vankatagirikucchito yava jetuttaranagara satthiyojanam alankatamaggam mahasatto
Mahantena parivarena patipajji.
     Tamattham pakasento sattha aha
           patiyatto rajamaggo      vicitto pupphasanthato
           vasi vessantaro raja    yattha yava jetuttara
           tato satthisahassani      yodhino carudassana
                      samanta parikarimsu
          vessantare payatamhi      sivinam ratthavaddhane
          orodha ca kumara ca     vesiyana ca brahmana
                      samanta parikarimsu
          vessantare payatamhi      sivinam ratthavaddhane
          hattharoha anikattha      rathika pattikaraka
                      samanta parikarimsu
          vessantare payatamhi      sivinam ratthavaddhane
          karotiya cammadhara        lillihattha suvammika
                      purato patipajjimsu
          vessantare payatamhi      sivinam ratthavaddhane
          samagata janapada        negama ca samagata
                    samanta parikarimsu
          vessantare payatamhi      sivinam ratthavaddhaneti.
     Tattha patiyattoti visakhapunnamipujakale viya alankato.
Vicittoti kadalipunnaghatadhajapatakadihi vicitto. Pupphasanthatoti
Lajapancamakehi pupphehi santhato. Yatthati yasmim vankatapabbate
vessantaro vasi tato patthaya yava jetuttaranagara nirantaram
alankatapatiyatto ahosi. Karotiyati sisakarotikoti laddhanama
sise patimukkakarotika yodha. Cammadharati kanthavaranacammadhara.
Suvammikati vicitrahi jalikahi sutthuvammika. Purato patipajjimsuti
evarupa mattahatthisupi agacchantesu anivattino surayodha ranno
vessantarassa purato patipajjimsu.
     Raja satthiyojanamaggam dvihi masehi atikamma jetuttaranagaram
patto alankatapatiyattanagaram pavisitva pasadam abhiruhi.
     Tamattham pakasento sattha aha
         te pavimsu puram rammam       bahupakaratoranam
         upetam annapanehi        naccagitehi cubhayam
         citta janapada asum      negama ca samagata
         anuppatte kumaramhi       sivinam ratvaddhane
         celukkhepo pavattettha     agate dhanadayake
         nandippavesi nagare        bandhamokkho aghosathati.
     Tattha bahupakaratonanti bahukehi uccehi pakarehi ca
attalakehi toranehi ca samannagatam. Naccagitehi cubhayanti naccehi
ca gitehi ca ubhayehi samangatam. Cittati tuttha somanassappatta.
Agate dhanadayaketi mahajanassa dhanadayake mahasatte
agate. Nandippavesiti vessantarassa maharajassa anati nagare
Nandibherincari. Bandhamokkho aghosathati sabbasattanam bandhana
mokkho ugghosito antamaso vilaram upadaya vessantaramaharaja
sabbasatte bandhana visajjapesi.
     So nagaram pavitthadivaseyeva paccusakale cintesi sve
vibhataya rattiya samagatabhavam sutva yacaka agamissanti tesaham
kim dassamiti. Tasmim khane sakkassa bhavanam unhakaram dassesi.
So avajjento tam karanam natva tavadeva rajanivesanassa
purimavatthunca pacchimavatthunca katippamanam purento ghanamegho viya
sattaratanavassam vassapesi. Sakalanagare januppamanam vassapesi.
Punadivase mahasatto tesam tesam kulanam purimapacchimavatthusu vuttadhanam
tesanneva hotuti dapetva avasesam aharapetva attano gehavatthusmim
dhanena saddhim kotthagaresu okirapetva danamukhe patthapesi.
     Tamattham pakasento sattha aha
           jatarupamayam vassam        devo pavassi tavade
           vessantare pavitthamhi    sivinam ratthavaddhane
           tato vessantaro raja  danam datvana khattiyo
           kayassa bheda sapanno   saggam so uppajjathati.
     Tattha saggam so upapajjathati tato cuto dutiyacittena tusitapure
upapajji.
     Sattha imam gathasahassapatimanditam mahavessantaradhammadesanam
aharitva evam bhikkhave pubbepi mama natisamagame mahamegho
Pokkharavassam vassiyevati vatva jatakam samodhanesi. Tada jujako
devadatto ahosi amittatapana cincamanavika cetaputto channo
accutatapaso sariputto sakko anuruddho sanjayanarindo
suddhodanamaharaja phussati devi mahamaya maddi devi rahulamata
jalikumaro rahulo kanhajina upalavanna sesaparisa buddhaparisa
vessantaro raja pana ahameva sammasambuddhoti.
                     Nagarakandam nitthitam.
               Vessantarajatakavannana samatta.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 44 page 315-502. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=44&A=6531&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=44&A=6531&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=1045              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=28&A=6511              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=28&A=7624              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=28&A=7624              Contents of The Tipitaka Volume 28 http://84000.org/tipitaka/read/?index_28

first pageprevious pagedispage pageNumbernext book chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]