ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 42 : PALI ROMAN Ja.A.8 pannasa–asitinipata

page81.

Satthinipatavannana ------ sonakajatakam kassa sutva satam dammiti idam sattha jetavane viharanto nekkhammaparamim arabbha kathesi. Tada hi bhagava dhammasabhayam nekkhammaparamim vannayantanam bhikkhunam majjhe nisiditva na bhikkhave idaneva pubbepi tathagato mahabhinikkhamanam nikkhantoyevati vatva atitam ahari. Atite rajagahe magadharaja rajjam karesi. Bodhisatto tassa aggamahesiya kucchismim nibbatti. Namagahanadivase cassa arindamakumaroti namam karimsu. Tassa jatadivaseyeva purohitassapi putto vijayi. Sonakakumarotissa namam karimsu. Te ubhopi ekatova vaddhitva vayappatta uttamarupadhara rupena nibbisesa hutva takkasilam gantva uggahitasippa tato nikkhamitva sabbasamayasippanca desacarikanca janissamati anupubbena carikam caranta baranasim patva rajuyyane vasitva punadivase nagaram pavisimsu. Tam divasanca ekacce manussa brahmanavacakam karissamati payasam patiyadetva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page82.

Asanani pannapetva agacchante te kumare disva gharam pavesetva pannattasane nisidapesum. Tattha bodhisattassa pannattasane suddham kasikavattham atthatam ahosi. Sonakassa rattakambalam. So nimittam disvava ajjeva me piyasahayo arindamakumaro baranasiraja bhavissati mayham senapatitthanam dassatiti annasi. Te ubhopi katabhattakicca uyyanameva agamamsu. Tada baranasiranno kalakatassa sattamo divaso hoti aputtakam rajakulam. Amaccadayo ca sisam nahatva sannipatitva rajjarahassa santikam gamissatiti phussaratham yojetva visajjesum. So nagara nikkhamitva anupubbena uyyanam gantva uyyanadvare nivattitva arohanasajjo hutva atthasi. Bodhisatto mangalasilapatte sisam parupitva nipajji. Sonakakumaro tassa santike nisidi. So turiyasaddam sutva arindamassa phussaratho agacchati ajjesa raja hutva mama senapatitthanam dassati na kho pana mayham issariyenattho etasmim gate nikkhamitva pabbajissamiti cintetva ekamante paticchanne atthasi. Purohito uyyanam pavisitva mahasattam nipannakam disva turiyani pagganhapesi. Mahasatto pabujjhitva parivattitva thokam nipajjitva utthaya silapatte pallanke nisidi. Atha nam purohito anjalim pagganhitva aha rajjante deva papunatiti. Kim aputtakam rajakulanti. Evam devati. Tenahi sadhuti. Atha nam tattheva abhisincitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page83.

Ratham aropetva mahantena parivarena nagaram pavesesum. So nagaram padakkhinam katva pasadam abhiruhi. So yasassa mahantataya sonakakumaram na sari. Sopi tasmim nagaram pavitthe agantva silapatte nisidi. Athassa purato bandhana pamuttam salarukkhato pandupalasam pati. So tam disvava yatheva tam tatha mamapi sariram jaram patva patissatiti aniccadivasena vipassanam patthapetva paccekabodhim papuni. Tam khanannevassa gihilingam antaradhayi. Pabbajitalingam paturahosi. So natthidani punabbhavoti udanam udanento nandamulakapabbharam agamasi. Mahasattopi cattalisamattanam samvaccharanam accayena saritva kaham nukho me sahayo sonakoti sonakam punappunam sarantopi maya suto va dittho vati vattaram alabhitva alankatamahatale rajapallanke nisinno gandhabbanatakanaccagitadihi parivuto sampattim anubhavanto yo me kassaci santike sutva asukatthane nama sonako vasatiti acikkhissati tassa satam dassami yo samam disva arocessati tassa sahassanti ekam udanam abhisamkharitva gitavasena udanento pathamam gathamaha kassa sutva satam dammi sahassam ditthasonakam ko me sonakamakkhati sahayam sahakilitanti. Athassa mukhato luncanti viya gahetva eka natakitthi gitam gayi. Athanna athannati amhakam ranno piyagitanti sabba

--------------------------------------------------------------------------------------------- page84.

Orodha gayimsu. Anukkamena nagaravasinopi janapadapi tameva gitam gayimsu. Rajapi punappunam tameva gitam gayati. Pannasamattanam samvaccharanam accayena panassa bahuputtadhitaro ahesum. Jetthaputto dighavukumaro nama ahosi. Tada sonakapaccekabuddho arindamarajanam datthukamo gacchamissa kamesu adinavam nekkhamme ca anisamsam kathetva pabbajjakaram karomiti cintetva iddhiya akasenagantva uyyane nisidi. Tada eko sattavassiko pancaculakakumarako matara pahito gantva uyyanapavane daruni uddharanto punappunam tam evam gitam gayi. Atha nam paccekabuddho pakkositva kumaraka tvam katham annam agayitva ekameva gitam gayasi kim annam na janasiti pucchi. Janami bhante amhakam ranno idameva piyam tena nam punappunam gayamiti. Etassa pana te gitassa patigitam gayanto koci ditthapubboti. Na ditthapubbo bhanteti. Ahantam sikkhapessami sakkhissasi ranno santikam gantva patigitam gayitunti. Ama bhanteti. Athassa so patigitam acikkhanto mayham sutvati adimaha. Ugganhapetva ca pana tam uyyojesi gaccha kumaraka imam patigitam ranna saddhim gayahi raja te mahantam issariyam dassati kinte daruhi vegena yahiti. So sadhuti patigigam ugganhitva vanditva bhante yavaham rajanam anemi tava idheva hothati vatva vegena matu santikam gantva amma khippam mam nahapetva alankarotha ajja

--------------------------------------------------------------------------------------------- page85.

Tam daliddabhavato mocessamiti vatva nahatamandito rajadvaram agantva ayya dovarika eko darako tumhehi saddhim patigitam gayissamiti agantva dvare thitoti ranno arocehiti aha. So vegena gantva ranno arocesi. Raja agacchatuti pakkosapetva tata tvam maya saddhim gitapatigitam gayissasiti aha. Ama devati. Tenahi gayassuti. Deva imasmim thane na gayami nagare pana bherincarapetva mahajanam sannipatapetha mahajanamajjhe gayissamiti. Raja tatha karetva alankatamandape pallankamajjhe nisiditva tassa anurupam asanam dapetva idani tava gitam gayassuti aha. Deva tumhe tava gayatha athaham patigitam gayissamiti. Tato raja pathamam gayanto gathamaha kassa sutva satam dammi sahassam ditthasonakam ko me sonakamakkhati sahayam sahakilitanti. Tattha sutvati asukatthane nama te piyasahayo sonako vasatiti tassa vasanatthanam sutva arocentassa kassa satam dammi. Ditthanti asukatthane nama maya ditthoti disva arocentassa kassa sahassam dammiti . Evam ranna pathamam udanagathaya gitaya pancaculakadarakena patigitabhavam pakasento sattha abhisambuddho hutva ima dve gatha abhasi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page86.

Atha bravi manavako daharo pancaculako mayham sutva satam dehi sahassam ditthasonakam aham te sonakamakkhissam sahayam sahakilitanti. Tena vuttagathaya pana ayamattho maharaja mayham tam sutva arocentassa satam dammiti vadasi tampi mayhameva dehi yam disvanarocentassa sahassam dammiti vadasi tampi mayhameva dehi aham te piyasahayam idaneva paccakkhatova ayam sonakoti acikkhissanti. Ito param suvinneyyameva. Sambuddhagatha palinayeneva veditabba. Tam sutva raja aha katarasmim so janapade ratthesu nigamesu ca kattha te sonako dittho tam me akkhahi pucchitoti. Kumaro aha taveva deva vijite tavevuyyanabhumiya ujuvamsa mahasala nilobhasa manorama. Titthanti meghasamana ramma annonnanissita tesam mulasmim sonako jhayati anupadano upadanesu lokesu dayhamanesu nibbutoti. Tato ca raja payasi senaya caturangiya karapetva samam maggam agama yena sonako.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page87.

Uyyanabhumim gantvana vicaranto brahavane asinam sonakam dakkhi dayhamanesu nibbutanti. Tattha ujuvamsati ujukhandha. Mahasalati maharukkha. Meghasamanati nilameghasadisa. Rammati ramaniya. Annonnanissitati sakhahi sakham mulehi mulam samsibbitva thita. Tesanti tesam evarupanam tava uyyanavane salanam hettha. Jhayatiti lakkhanupanijjhanaarammanupanijjhanasankhatehi jhanehi jhayati. Anupadanoti kamupadanavirahito. Dayhamanesuti ekadasahi aggihi dayhamanesu sattesu. Nibbutoti te aggi nibbapetva sitalena hadayena jhayamano tava uyyane mangalasalarukkhamule silapatte nisinno esa te sahayo kancanapatima viya sobhamano patimanetiti. Tato cati bhikkhave tato so arindamo raja tassa vacanam sutvava sonakapaccekabuddham passissamiti caturanginiya senaya nikkhami. Vicarantoti ujukameva agantva tasmim mahante vanasande vicaranto tassa santikam gantva tam asinam addakkhi. So tam vanditva ekamantam nisiditva attano kilesabhiratatta tam kapanoti mannamano imam gathamaha kapano vatayam bhikkhu mundo samghatiparuto amatiko apitiko rukkhamulasmi jhayatiti . Tattha jhayatiti nimmatiko nimpitiko karunnappattova jhayatiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page88.

Imam vakyam nisametva sonako etadabravi na raja kapano hoti dhammam kayena phassayam. Yodha dhammam niramkatva adhammam anuvattati sa raja kapano hoti papo papaparayanoti . Tattha imanti tassa kilesabhiratassa pabbajjam arocentassa imam pabbajjagarahavacanam sutva. Etadabraviti pabbajjaya gunam pakasento etam abravi. Phassayanti phassayanto. Yena ariyamaggadhammo nama kayena phusito so kapano nama na hotiti dassento evamaha. Niramkatvati attabhavato niharitva. Papo papaparayanoti sayam papanam karanena papo annesampi karontanam patitthabhavena papaparayanoti. Evam so bodhisattam garahi. Bodhisatto attano garahitabhavam ajananto viya hutva namagottam kathetva tena saddhim patisantharam karonto gathamaha arindamoti me namam kasirajati mam vidu kacci bhoto sukhaseyya idha pattassa sonakati. Tattha kacciti amhakam tava na kinci aphasukam bhoto pana kacci idha pattassa imasmim uyyane vasato sukhaviharoti pucchati. Atha nam paccekabuddho maharaja na kevalam idha annatrapi vasantassa mama aphasukannama natthiti vatva tassa samanabhadrakagatha nama arabhi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page89.

Sadapi bhadramadhanassa anagarassa bhikkhuno na tesam kotthe upenti na kumbhe na kalopiya parinitthitamesana tena yapenti subbata . Dutiyampi bhadramadhanassa anagarassa bhikkhuno anavajjapindo bhottabbo na ca kocuparodhati. Tatiyampi bhadramadhanassa anagarassa bhikkhuno nibbutapindo bhottabbo na ca kocuparodhati . Catutthampi bhadramadhanassa anagarassa bhikkhuno muttassa ratthe carato sango yassa na vijjati. Pancamampi bhadramadhanassa anagarassa bhikkhuno nagaramhi dayhamanamhi nassa kinci adayhatha. Chatthampi bhadramadhanassa anagarassa bhikkhuno ratthe viluppamanamhi nassa kinci aharitha. Sattamampi bhadramadhanassa anagarassa bhikkhuno corehi rakkhitam maggam ye canne paripanthika pattacivaramadaya sotthim gacchati subbato. Atthamampi bhadramadhanassa anagarassa bhikkhuno yam yam disam pakkamati anapekkhova gacchatiti. Tattha anagarassati maharaja gharavasam pahaya anagariyabhavam pattassa adhanassa akincanassa bhikkhuno sabbakalam bhadrameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page90.

Na tesanti maharaja tesam adhananam bhikkhunam na kotthagare dhanadhannani upenti na kumbhiyam na pacchiyam te pana subbata. Parinitthitanti paresam ghare pakkaaharam sanghatiparuta kapalamadaya gharapatipatiya esana pariyesana tena tato laddhena pindena tam aharam navannam patikulyanam vasena paccavekkhitva paribhunjitva jivitavuttim yapenti. Anavajjapindo bhottabboti vejjakammadikaya anesanaya va kuhanalapana nemittakata nippesikata labhena labham jigimsanatati evarupena micchajivena va uppadika cattaro paccaya dhammena uppaditapi apaccavekkhitva paribhutto savajjapindo nama anesanam pana pahaya micchajivam vajjetva dhammena samena uppadita patisankha yoniso civaram patisevamiti vuttanayeneva paccavekkhitva anavajjapindo nama. Yena evarupo anavajjapindo bhottabbo paribhunjitabboyeva yam evam anavajjapindam bhunjamananam paccaye nissaya koci appamattakopi kileso na uparodhati na pileti. Tassa dutiyampi bhadramadhanassa anagarassa bhikkhunoti. Nibbutoti puthujjanabhikkhuno dhammena uppannapindopi paccavekkhitva paribhunjiyamano nibbutapindo nama. Ekantato pana khinasavassa pindova nibbutapindo nama. Kimkarana. So hi theyyaparibhogo inaparibhogo dayajjaparibhogo samiparibhogoti imesu catusu paribhogesu samiparibhogavasena tam paribhunjati. Tanhaya dasabyam atito sami hutva paribhunjati na tam tappaccaya koci appamattakopi kileso

--------------------------------------------------------------------------------------------- page91.

Uparodhatiti. Muttassa ratthe caratoti upatthakakuladisu alaggamanassa chinnavalahakassa viya rahumukha pamuttassa vimalacandamandalassa viya ca yassa gamanigamadisu carantassa ragasangadisu ekopi sango natthi. Ekacco hi kulehi samsattho viharati sahasoki sahanandi. Ekacco matapitusupi alaggamanaso viharati korunagaragamavasi daharo viya. Evarupassa puthujjanassapi bhadrameva. Nassa kinciti yo hi bahuparikkharo hoti so ma me cora parikkhare harimsuti atirekani civaradini antonagare upatthakakule nikkhipati atha nagaramhi dayhamane asukakule nama aggi utthitoti sutva socati kilamati. Evarupassa bhadram nama natthi. Yo pana maharaja sakunavattam nama pureti kayapatibaddhaparikkharova hoti tassa tadisassa na kinci adayhatha. Tenassa pancamampi bhadrameva. Viluppamanamhiti vilumpamanamhi. Ayameva va patho. Aharithati yatha pabbatagahanadihi nikkhamitva rattham vilumpamanesu coresu bahuparikkharassa antogame thapitam vilumpati niharati tatha yassa adhanassa kayapatibaddhaparikkharassa na kinci aharitha tassa chatthampi bhadrameva. Ye canne paripanthikati ye ca annepi tesu tesu thanesu sunkagahanatthaya thapita paripanthika tehi ca rakkhitam. Pattacivaranti coranam anupakaram sunkikanam asunkaraham mattikapattanceva katadalhikammaparibhandam pamsukulacivaranca appagghani kayabandhanaparisavanasuci- vasipattatthavikani cati sabbepi attha parikkhare kayapatibaddhe katva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page92.

Maggam patipanno kenaci avihethiyamano sotthim gacchati. Subbatoti lobhaniyani hi civaradini disva corapi haranti. Sunkikapi kim nukho etassa hattheti pattatthavikadini sodhenti. Subbato pana sallahukavuttim tesam passantananneva sotthim gacchati tenassa sattamampi bhadrameva. Anapekkhova gacchatiti kayapatibaddhato atirekassa vihare patisamitassa kassaci parikkharassa abhava vasanatthanam nivattitvapi na oloketi yam disam gantukamo hoti tam gacchanto anapekkhova gacchati anuradhapura nikkhamitva thuparame pabbajitanam dvinnam kulaputtanam vuddhataro viya. Iti sonakapaccekabuddho attha samanabhadrakani kathesi. Tato uttarim pana satampi sahassampi aparimanani samanabhadrakani esa kathetum samatthoyeva. Raja pana kamabhiratatta tassa katham pacchinditva mayham samanabhadrakehi attho natthiti attano kamadhimuttattam pakasento aha bahuni samanabhadrani yo tvam bhikkhu pasamsati ahanca giddho kamesu katham kahami sonaka. Piya me manusa kama atho dibyapi me piya atha kena nu vannena ubho loke labhamhaseti. Tattha vannenati karanena. Atha nam paccekabuddho aha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page93.

Kamesu giddha kamarata kamesu adhimucchita nara papani katvana upapajjanti duggatim . Ye ca kame pahantvana nikkhanta akutobhaya ekodibhavadhigata na te gacchanti duggatim. Upamante karissami tam sunohi arindama upamaya midhekacce attham jananti pandita . Gangaya kunapam disva vuyhamanam mahannave vayaso samacintesi appapanno acetaso . Yananca vatidam laddham bhakkho cayam anappako tattha rattim tattha diva tattheva nirato mano. Khadam nagassa mamsani pivam bhagirasodakam sampassam vanacetyani na palettha vihangamo. Tanca otarani ganga pamattam kunape ratam samuddam ajjhagahasi agati yattha pakkhinam. So ca bhakkhaparikkhino uppatitva vihangamo na pacchato na purato nuttaram nopi dakkhinam . Dipam so na ajjhaganchi agati yattha pakkhinam so ca tattheva papattha yatha dubbalako tatha . Tanca samuddika maccha kumbhila makara susu pasayhakara khadimsu phandamanam vipakkhikam .

--------------------------------------------------------------------------------------------- page94.

Evameva tuvam raja ye canne kamagiddhino giddhi ce na vamissanti kakapannaya te vidu. Esa te upama raja atthasandassani kata tvanca pannayase tena yadi kahasi va na vati. Tattha papaniti maharaja tvanca kamagiddho nara ca kame nissaya kayaduccaritadini papani katva yattha supinantepi dibba ca manusika ca kama na labhanti tam duggatim upapajjantiti attho. Pahantvanati khelapindam viya pahaya. Akutobhayati ragadisu kutoci anagatabhaya. Ekodibhavadhigatati ekodibhavam ekaviharikam adhigata. Na teti te evarupa pabbajita duggatim na gacchanti. Upamanteti maharaja dibbamanusake kame patthentassa hatthikunape patibaddhakakasadisassa tava ekam upamam karissami tam sunohiti attho. Kunapanti hatthikalevaram. Mahannaveti gambhiraputhule udake. Eko kira mahavarano gangatire caranto gangaya patitva uttaritum asakkonto tattheva mato gangaya vuyhi tam sandhayetam vuttam. Vayasoti akasena gacchanto eko kako. Yananca vatidanti so evam cintetva tattha niliyitva idam hatthiyanam laddham ettha nisinno sukham carissami ayameva ca anappako bhakkho bhavissati idani maya annatra gantum na vattatiti sannitthanamakasi . tattha rattinti tassa rattinca diva ca tattheva mano abhirato ahosi. Na paletthati na uppatitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page95.

Pakkami. Otaraniti samuddabhimukhi otaramana. Oharinitipi patho. Sa samuddabhimukhi avahariniti attho. Agati yatthati samuddamajjham sandhayaha. Bhakkhaparikkhinoti parikkhinabhakkho. Uppatitvati khine camme ca mamse ca atthisanghato ummivegabhinno udake nimujji. Atha so kako udake patitthatum asakkonto uppati evam uppatitvati attho. Agati yattha pakkhinanti yasmim samuddamajne pakkhinam agati tattha so evam uppatito pacchimadisam gantva tattha patittham alabhitva tato puratthimam tato uttaram tato dakkhinanti catassopi disa gantva attano patitthanam na ajjhaganchi nadhigacchiti attho. Atha vayaso evam uppatitva pacchimadisu ekekam disam aganchi dipam pana najjhagamati evameva attho datthabbo. Papatthati patito. Yatha dubbalakoti yatha dubbalako pateyya tatheva patito. Susuti susunamaka candamaccha. Pasayhakarati anicchamanakamyeva balakkarena. Vipakkhikanti viddhastapakkhikam. Giddhi ce na vamissantiti yadi giddha hutva kame na vamissanti na chaddessanti. Kakapannaya teti kakassa samanapanna iti te buddhadayo pandita vidu vidanti janantiti attho. Atthasandassani katati atthappakasika kata. Tvanca pannayaseti pannayissasi. Idam vuttam hoti maharaja maya hitakamena tava ovado dinno tam pana tvam yadi kahasi devaloke nibbattissasi yadi na kahasi kamapanke nimuggo jivitapariyosane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page96.

Niraye nibbattissasiti. Evam tvameva tena karanena sagge va niraye va pannayissasi aham pana sabbabhavehi mutto appatisandhikoti imam panassa ovadam dadantena paccekabuddhena nadi dassita. Taya vuyhamanam hatthikunapam dassitam. Kunapakhadako kako dassito. Tassa kunapam khaditva paniyam pivanakalo dassito. Ramaniyavanasandassa dassanakalo dassito. Kunapassa nadiya vuyhamanassa samuddappaveso dassito. Samuddamajjhe kakassa hatthikunape patittham alabhitva vinasam pattakalo dassito. Tattha nadi viya anamataggo samsaro datthabbo. Nadiya vuyhamanam hatthikunapam viya samsare pancakamaguna. Kako viya balaputhujjano. Kakassa kunapam khaditva paniyam pivanakalo viya puthujjanassa kamagune paribhunjitva somanassikakalo. Kakassa kunape laggasseva ramaniyavanasandassa dassanam viya puthujjanassa kamagunesu laggasseva savanavasena atthatimsaarammanadassanam. Kunape samuddam pavitthe kakassa patittham labhitum asakkontassa vinasam pattakalo viya balaputhujjanassa kamagunagiddhassa papaparayanassa kusaladhamme patittham labhitum asakkontassa mahaniraye vinasam patti datthabba. Evamassa paccekabuddho imaya upamaya ovadam datva idani tameva ovadam thiram katva patitthapetum gathamaha ekavacampi dvivacam bhaneyya anukampako tatuttarim na bhaseyya daso ayyassa santiketi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page97.

Tattha na bhaseyyati vacanam aganhantassa hitato uttarim bhasamano samikassa santike daso viya hoti. Daso hi samike katham ganhantepi aganhantepi kathetiyeva. Tena vuttam tatuttarim na bhaseyyati. Evam vatva paccekabuddho iddhiya uppatitva sace pabbajissasi va no va dinno te maya ovado appamatto hohi maharajati rajanam anusasetva nandamulakapabbharameva gato. Tamattham pakasento sattha aha idam vatvana pakkami sonako amitabuddhima vehase antalikkhasmim anusasetvana khattiyanti. Ayam abhisambuddhagatha. Tattha idam vatvanati bhikkhave so paccekabuddho amitaya lokuttarabuddhiya amitabuddhima idam vatva iddhiya uppatitva sace pabbajissasi taveva no ce pabbajissasi taveva dinno te maya ovado appamatto hohiti evam anusasetvana khattiyam pakkami. Bodhisattopi tam akasena gacchantam yava dassanapatha olokento thatva tasmim cakkhupathe atikkante samvegam patilabhitva cintesi ayam brahmano hinajacco samano asambhinnakhattiyavamse jatassa mama matthake padarajam okiranto akasam uppatitva gato mayapi ajjeva nikkhamitva pabbajitum vattatiti. So rajjam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page98.

Niyyadetva pabbajitukamo gathadvayamaha ko nume rajakattaro suta veyyattimagata rajjam niyyadayissami naham rajjena matthiko. Ajjeva pabbajissami ko janna maranam suve naham kakova dummedho kamanam vasamanvagati . Tattha ko numeti kuhim ime. Rajakattaroti ye rajaraham abhisincitva rajanam karonti. Suta veyyattimagatati suta ca ye ca anne veyyattibhavam agata mukhamangalika. Rajjena matthikoti rajjena atthiko. Ko janna maranam suveti maranam ajja va sve vati idam ko janitum samattho. Evam rajjam niyyadentassa sutva amacca ahamsu atthi te daharo putto dighavu ratthavaddhano tam rajje abhisincassu so no raja bhavissatiti . Tato param ranna vuttagathamadim katva udanasambandhagatha palinayeneva veditabba. Raja aha khippam kumaram anetha dighavum ratthavaddhanam tam rajje abhisincassu so vo raja bhavissatiti. Amacca ranno vacanam sutva rajakumaram anesum. Rajapissa rajjam niyyadesi. Tamattham pakasento sattha aha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page99.

Tato kumaram anesum dighavum ratthavaddhanam tam disva alapi raja ekaputtam manoramam . Satthigamasahassani paripunnani sabbaso te putta patipajjassu rajjam niyyadayami te . Ajjeva pabbajissami ko janna maranam suve maham kakova dummedho kamanam vasamanvagam . Satthinagasahassani sabbalankarabhusita suvannakaccha matanga hemakappanavasasa. Arulha gamaniyebhi tomarankusapanibhi te putta patipajjassu rajjam niyyadayami te. Ajjeva pabbajissami ko janna maranam suve maham kakova dummedho kamanam vasamanvagam. Satthiassasahassani sabbalankarabhusita ajaniya ca jatiya sindhava sighavahana. Arulha gamaniyebhi indiyacapadharibhi te putta patipajjassu rajjam niyyadayami te. Ajjeva pabbajissami ko janna maranam suve maham kakova dummedho kamanam vasamanvagam . Satthirathasahassani sannaddha ussitaddhaja dipa athopi veyyaggha sabbalankarabhusita.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page100.

Arulha gamaniyebhi capahatthehi cammibhi te putta patipajjassu rajjam niyyadayami te. Ajjeva pabbajissami ko janna maranam suve maham kakova dummedho kamanam vasamanvagam. Satthidhenusahassani rohanna pungavusabha ta putta patipajjassu rajjam niyyadayami te. Ajjeva pabbajissami ko janna maranam suve maham kakova dummedho kamanam vasamanvagam. Solasitthisahassani sabbalankarabhusita vicitravatthabharana amuttamanikundala ta putta patipajjassu rajjam niyyadayami te. Ajjeva pabbajissami ko janna maranam suve maham kakova dummedho kamanam vasamanvaganti. Atha nam kumaro aha daharasseva me tata mata matati me sutam taya vina aham tata jivitumpi na ussahe. Yatha arannakam nagam poto anveti pacchato jessantam giriduggesu samesu visamesu ca. Evantam anugacchami puttamadaya pacchato subharo te bhavissami na te hessami dubbharoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page101.

Yatha samuddikam navam banijanam dhanesinam voharo tattha ganheyya banija byasani siya evameva puttakali antarayakaro mamati. Kumaro puna kinci vattum na visahi. Atha raja amacce anapento aha imam kumaram papetha pasadam rativaddhanam tattha kambusahatthayo yatha sakkamva acchara ta nam tattha ramissanti tahi veso ramissatiti. Tato kumaram papesum pasadam rativaddhanam tam disva avacum kanna dighavum ratthavaddhanam devata nusi gandhabbo adu sakko purindado ko va tvam kassa va putto katham janemu tam mayanti. Namhi devo na gandhabbo napi sakko purindado kasiranno aham putto dighavu ratthavaddhano mamam bharatha bhaddam vo aham bhatta bhavami voti. Tam tattha avacum kanna dighavum ratthavaddhanam kuhim raja anuppatto ito raja kuhingatoti . Pankam raja atikkanto thale raja patitthito akantakam agahanam patipanno mahapatham. Ahanca patipannosmi maggam duggatigaminam sakantakam sagahanam yena gacchanti duggatim.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page102.

Tassa te svagatam raja sihasseva giribbajam anusasa maharaja tvam no sabbasamissaroti. Tattha khippanti tenahi sigham anetha. Alapiti satthigamasahassaniti adini vadanto alapi. Sabbalankarabhusitati te naga sabbehi sisupagadihi alankarehi bhusita. Hemakappanavasasati suvannakhacitena kappanena paticchannasarira. Gamaniyebhiti hatthacariyehi. Ajaniya cati karanakaranavijananakava jatiya. Sindhavati sindhavaratthe sindhavanaditire jata. Gamaniyebhiti assacariyehi. Indiyacapadharibhiti indiyavudhanca capavudhanca dharentehi. Dipa athopi veyyagghati dipicammabyagghacammaparivara. Gamaniyebhiti rathikehi. Cammibhiti sannaddhacammehi. Rohannati rattavanna . Pungavusabhati usabhasankhatena jetthakapungavena samannagata. Daharasseva meti atha nam kumaro tata daharasseva me sato mata mata iti maya sutam soham taya vina jivitum na sakkhissamiti aha. Pototi taruno potako. Jessantanti vicarantam. Samuddikanti samudde vicarantam. Dhanesinanti dhanam pariyesantanam. Voharoti vicitravoharo hettha kaddhanako balamaccho va udakarakkhaso va avatto va. Tatthati tasmim samudde. Banija byasani siyati atha te banija byasani byasanam patta bhaveyyum. Siyunti va patho. Puttakaliti puttalamaka puttakalakanni. Kumaro puna kinci vattum na visahi. Atha raja amacce

--------------------------------------------------------------------------------------------- page103.

Anapento imanti adimaha. Tattha kambusahatthayoti kambusam vuccati suvannam suvannabharanabhusitahatthayoti attho. Yathati yatha icchanti tatha karonti. Evam vatva mahasatto tattheva tam abhisincapetva nagaram pahesi. Sayam pana ekakova uyyana nikkhamitva himavantam pavisitva ramaniye bhumibhage pannasalam mapetva isipabbajjam pabbajitva vanamulaphalaharo yapesi. Mahajanopi kumaram baranasim pavesesi. So nagaram padakkhinam katva pasadam abhiruhi. Tam disva avacum kannati tam mahantena parivarena sirisobhaggena agatam disva asuko namesoti ajanantiyeva ta natakitthiyo avocum. Mamam bharathati mam icchatha. Pankanti ragadikilesapankam. Thaleti pabbajjaya. Akantakanti ragakantakadivirahitam. Teheva gahanehi agahanam. Mahapathanti saggamokkhagaminam mahamaggam patipanno. Yenati yena micchamaggena duggatim gacchanti tamaham patipannoti vadati. Tato ta cintesum raja tava amhe pahaya pabbajito ayampi kamesu virattacittarupo sace nam nabhiramissama nikkhamitva pabbajeyya abhiramanakaramassa karissamati. Atha nam abhinandantiyo osanagathamahamsu. Tattha giribbajanti sihapotakanam vasanatthanam kancanaguham kesarasihassa agatam viya tassa tava agatam svagatam. Tvam noti tvam sabbasampi amhakam issaro samiti. Evanca pana vatva sabbaturiyani pagganhimsu nanappakarani

--------------------------------------------------------------------------------------------- page104.

Naccagitani pavattayimsu. Yaso maha ahosi. So yasasampatto pitaram na sari dhammena rajjam karetva yathakammam gato. Bodhisattopi jhanabhinna nibbattetva ayuhapariyosane brahmalokupago ahosi. Sattha imam dhammadesanam aharitva na bhikkhave idaneva pubbepi tathagato mahabhinikkhamanam nikkhantoyevati vatva jatakam samodhanesi tada paccekabuddho parinibbayi putto rahulakumaro ahosi sesaparisa buddhaparisa ahosi arindamo raja pana ahamevati. Sonakajatakam nitthitam . Pathamam. ----------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 42 page 81-104. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=42&A=1637&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=42&A=1637&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=66              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=28&A=452              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=28&A=611              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=28&A=611              Contents of The Tipitaka Volume 28 http://84000.org/tipitaka/read/?index_28

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]