ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 40 : PALI ROMAN Ja.A.6 ekadasaka-pakinnaka

page204.

8. Takkariyajatakam. Ahameva dubbhasitam bhasi baloti idam sattha jetavane viharanto kokalikam arabbha kathesi. Ekasmim hi antovasse dve aggasavaka ganam pahaya vivittavasam vasitukama sattharam apucchitva kokalikaratthe kokalikavasanatthanam gantva tam evamahamsu avuso kokalika tam nissaya amhakam amhe ca nissaya tava phasuviharo bhavissati imam temasam idheva vaseyyamati. Ko panavuso mam nissaya tumhakam phasuviharoti. Sace tvam avuso aggasavaka idha viharantiti kassaci naroceyyasi mayam sukham vihareyyama ayam tam nissaya amhakam phasuviharoti. Atha tumhe nissaya mayham ko phasuviharoti. Mayam tuyham antotemasam dhammam vacessama dhammakatham kathessama esatuyham amhe nissaya phasuviharoti. Vasathavuso yathajjhasayenati so tesam patirupam senasanam adasi. Te phalasamapattisukhena sukham vasimsu. Koci nesam tattha vasanabhavam na janati. Te vutthavassa pavaretva avuso tam nissaya sukham vutthamha sattharam vanditum gacchamati tam apucchimsu. So sadhuti sampaticchitva te adaya dhuragame pindaya cari. Thera katabhattakicca gamato nikkhamimsu. Kokasiko te uyyojetva nivattitva manussanam arocesi upasaka tumhe tiracchanagatasadisa dve aggasavake temasam dhuravihare vasante

--------------------------------------------------------------------------------------------- page205.

Na janittha idani kho gatati. Manussa kasma pana bhante amhakam narocayitthati vatva bahumsappiteladibhesajjanceva vatthacchadananca gahetva there upasankamitva vanditva khamatha no bhante mayam tumhakam aggasavakabhavam na janama ajja no kokalikabhaddantassa vacanena natam amhakam anukampaya imani bhesajjavatthacchadanani ganhathati. Kokaliko thera appiccha santuttha imani vatthani attana agahetva mayham dassantiti cintetva upasakehi saddhimyeva theranam santikam gato. Thera bhikkhuparipacitatta kinci neva attana ganhimsu na kokalikassa dapesum. Upasaka bhante idani aganhanta puna amhakam anuggahatthaya idhagaccheyyathati yacimsu. Thera adhivasetva satthu santikam agamimsu. Kokaliko ime thera attana aganhanta mayhampi na dapesunti aghatam bandhi. Therapi satthu santike thokam vasitva attano attano parivare pancasate bhikkhu adaya bhikkhusahassena saddhim carikancaramana kokalikarattham patta. Te upasaka paccuggamanam katva there adaya tameva viharam netva devasikam mahasakkaram karimsu. Pahutam bhesajjavatthacchadanam uppajji. There hi saddhim agatabhikkhu civarani vicarenta saddhim agatanam bhikkhunanneva denti kokalikassa na denti. Therapi tassa na dapenti. Kokaliko civaram alabhitva papiccha sariputtamoggallana pubbe diyyamanam labham agahetva idani ganhanti puretum na sakka anne na olokentiti there akkosati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page206.

Paribhasati. Thera kokaliko amhe nissaya akusalam pasavatiti saparivara nikkhamitva annam bhante katipaham vasathati manussehi yaciyamanapi nivattitum na icchimsu. Atheko daharabhikkhu aha upasaka katham thera vasissanti tumhakam kulupakatthero imesam vasam na sahatiti. Te tassa santikam gantva bhante tumhe kira theranam idha vasam na sahatha gacchatha bhante khamapetva va nivattetha palayitva va annattha vasathati. So upasakanam bhayena gantva there yaci. Thera gacchavuso na mayam nivattamati pakkamimsu. So there nivattetum asakkonto viharameva paccagato. Atha nam upasaka pucchimsu nivattita te bhante therati. Nivattetum nasakkhim avusoti. Atha nam imasmim papadhamme idha vasante pesala bhikkhu na vasissanti nikaddhissama nanti cintetva bhante ma tvam idha vasa amhe nissaya tuyham kinci natthiti ahamsu. So tehi abahumanakato pattacivaramadaya jetavanam gantva sattharam upasankamitva papiccha bhante sariputtamoggallana papikanam icchanam vasam gatati aha. Atha nam sattha mahevam kokalika avaca pasadehi kokalika sariputtamoggallanesu cittam pesala bhikkhuti dharehi. Kokaliko tumhe bhante tumhakam aggasavakanam saddahatha aham paccakkhato addasam papaka ete paticchannakammanta dussilati vatva yavatatiyam satthara nivaritopi tatheva vatva utthayasana pakkami. Tassa pakkantamattasseva sakalasarire

--------------------------------------------------------------------------------------------- page207.

Sasapamatta pilaka utthahitva anupubbena vaddhitva veluvapakkamatta hutva bhijjitva pubbalohitani paggharimsu. So nitthunanto vedanap- patto jetavanadvarakotthake nipajji. Kokalikena dve aggasavaka akkutthati yava brahmaloka ekakolahalam ahosi. Athassa upajjhayo tudinama brahma tam karanam natva agantva tam there khamapessamiti akase thatva kokalika pharusam te kammam katam aggasavake pasadehiti aha. Ko pana tvam avusoti. Tudibrahmanama ahanti nanu tvam avuso bhagavata anagamiti byakato anagami ca anavattidhammo tasma lokati vuttam tvam sankaratthane yakkho bhavissatiti mahabrahmanam apasadesi. So tam attano vacanam gahapetum asakkonto tava vacaya tvameva pannayissasiti vatva suddhavasameva gato. Kokalikopi kalam katva padumaniraye uppajji. Tassa tattha nibbattabhavam natva sahampatimahabrahma tathagatassa arocesi. Sattha bhikkhunam arocesi. Bhikkhu tassaagunam kathenta dhammasabhayam katham samutthapesum avuso kokaliko kira sariputtamoggallane akkositva attano mukham nissaya padumaniraye uppannoti. Sattha agantva kayanuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva imayanamati vutte na bhikkhave kokaliko idaneva vacanena hato attano mukham nissaya dukkham anubhavati pubbepesa attano mukham nissaya dukkham anubhosiyevati vatva atitam ahari

--------------------------------------------------------------------------------------------- page208.

Atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente tassa purohito pingalo nikkhantadadho ahosi. Tassa brahmani annena brahmanena saddhim aticari. Sopi tadisova. Purohito brahmanim punappunam varentopi varetum asakkonto cintesi imam mama verim sahattha maretum na sakka upayena nam maressamiti. So rajanam upasankamitva aha maharaja tava nagaram sakalajambudipe agganagaram tvam aggaraja evam aggarannonama tava dakkhinadvaram duyuttam avamangalanti. Acariya idani kim katabbanti. Mangalam yojetabbanti. Kim laddhum vattatiti. Puranadvaram haretva mangalayuttani daruni gahetva nagarapariggahakanam bhutanam balim datva mangalanakkhattena patitthapetum vattatiti. Tenahi evam karothati. Tada bodhisatto takkariyonama manavo hutva tassa santike sippam ugganhati. Purohito puranadvaram haretva navam patitthapetva rajanam aha nitthitam deva dvaram sve bhaddakanakkhattam tam anatikkamitva balim katva dvaram patitthapetum vattatiti. Tenahi acariya balikammatthaya kim laddhum vattatiti. Deva mahesakkham dvaram mahesakkhadevatahi pariggahitam ekam pingalam nikkhantadadham ubhato visuddham brahmanam maretva tassa mamsalohitena balim katva sariram hettha khipitva dvaram patitthapetabbam evam tumhakanca nagarassa ca sotthi bhavissatiti. Sadhu acariya evarupam brahmanam maretva dvaram patitthapehiti. So tutthamanaso seva paccamittassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page209.

Pitthim passissamiti ussahajato attano geham gantva mukham rakkhitum asakkonto turitaturito bhariyam aha pape candali ito patthaya kena saddhim abhiramissasi sve te jaram maretva balikammam karissamiti. Niraparadham kimkarana maressasiti. Raja kalarapingalassa brahmanassa mamsalohitena balikammam katva nagaradvaram patitthapehiti aha jaro ca te kalarapingalo tam maretva balikammam karissamiti. Sa jarassa santikam sasanam pahesi raja kira kalarapingalam brahmanam maretva balim katukamo sace jivitukamo annepi taya sadise brahmane gahetva sakalasseva palayassuti. So tatha akasi. Tam nagare pakatam ahosi. Sakalanagarato sabbe kalarapingala palayimsu. Purohito amittassa palatabhavam ajanitva patova rajanam upasankamitva deva asukatthane kalarapingalo brahmano atthi tam ganhapethati aha. Raja amacce pesesi. Te tam apassanta agantva palato kirati arocesum. Annattha upadharethati. Sakalanagare upadharentapi na passimsu. Tato annam upadharethati vutte deva thapetva purohitam anno evarupo natthiti vadimsu. Purohitam na sakka maretunti. Deva kim vadetha purohitassa karana ajja dvare apatitthapite nagaram aguttam bhavissati acariyo kathento ajja atikkamitva ito samvaccharaccayena nakkhattam labhissasiti kathesi samvaccharam nagare advarake

--------------------------------------------------------------------------------------------- page210.

Paccatthikanam okaso bhavissati imam maretva annena byattena brahmanena balikammam karetva dvaram patitthapessamati. Atthi pananno acariyasadiso panditabrahmanoti. Atthi deva tasseva antevasiko takkariyamanavonama tassa purohitatthanam datva mangalam karothati. Raja tam pakkosapetva sammanam karetva purohitatthanam datva tatha katum anapesi. So mahantena parivarena nagaradvaram agamasi. Purohitam rajanubhavena bandhitva anayimsu. Mahasatto dvarathapanatthane avatam khanapetva sanim parikkhipapetva acariyena saddhim antosaniyam atthasi. Acariyo avatam olokento attano patittham alabhanto anattho tava me nipphadito ahosi balataya pana mukham rakkhitum asahanto vegena papitthiya kathesim attanava me attano vadho abhatoti mahasattam alapanto pathamam gathamaha ahameva dubbhasitam bhasi balo bhankova aranne ahimavhayamano takkariye sobbhamimam patami na kireva sadhu ativelabhaniti tattha dubbhasitam bhasiti dubbhasitam bhasim. Bhankovati yatha aranne mandako vasanto attano khadakam ahim avehati so tam avhayamano dubbhasitam bhasatinama evam ahameva dubbhasitam bhasim. Takkariyeti tassa namam itthilingam tam alapanto evamaha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page211.

Tam sutva mahasatto dutiyam gathamaha pappoti macco ativelabhani bandham vadham sokaparidevanca attanamyeva garahasi etto acariya tam nikhananti sobbheti. Tattha ativelabhaniti velatikkantam pamanatikkantam katva kathanamnama na sadhu ativelabhani puriso na sadhutipi attho. Sokaparidevancati acariya evameva ativelabhani puriso vadhabandhanca sokanca mahantena saddena paridevanca pappoti. Garahasiti param agarahitva attanamyeva garaheyyasi. Ettoti etasmim karane. Acariya tanti acariya yena karanena tam nikhananti sobbhe tam tayava katam tasma attanameva garaheyyasiti vadati. Evanca pana vatva acariya vacam arakkhitva na kevalam tavameva dukkhappatto annepi pattayevati atitam aharitva dasseti pubbe kira baranasiyam kalinama ganika ahosi. Tassa tundilonama bhata. Kali ekadivasam sahassam ganhati. Tundilo pana itthidhutto suradhutto akkhadhutto ca ahosi. Sa tassa dhanam deti. So laddhaladdham vinaseti. Sa tam varentipi varetum nasakkhi. So ekadivasam jute parajito nivatthavatthani datva katasarakhandam nivasetva tassa geham agami. Taya ca dasiyo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page212.

Anatta honti tundilassa agatakale kinci adatva givayam nam gahetva nihareyyathati. Ta tatha karimsu. So gantva dvaramule rodanto atthasi. Atheko setthiputto niccakalam kaliya sahassam aharanto tamdivasam tam disva kim tundila rodasiti pucchi. Sami jute parajito mama bhaginiya santikam agatomhi ta mam dasiyo givayam gahetva niharimsuti. Tenahi tittha bhaginiya te kathessamiti so gantva bhata te katasarakhandam nivasetva dvaramule thito vatthanissa kimattham na desiti aha. Aham tavana demi sace pana te sineho atthi tvam dehiti. Tasmim pana ganikaya ghare idam carittam abhatam sahassato panca satani ganikaya honti panca satani vatthagandhamala mulani honti. Agatapurisa tasmim ghare laddhavatthani nivasetva rattim vasitva punadivase gacchanta tampi thapetva abhatavatthaneva nivasetva gacchanti. Tasma setthiputto taya dinnavatthani nivasetva attano satake tundilassa dapesi. So nivasetva nadanto tajjento gantva surageham pavisi. Kalipi dasiyo anapesi sve etassa gamanakale vatthani acchindeyyathati. Ta tassa nikkhamanakale itocito ca upadhavitva vilumpamanaviya satake gahetva idani yahi kumarati naggam katva visajjesum. So naggova nikkhami. Jano parihasam karoti. So lajjitva mayavetam katam ahameva attano mukham rakkhitum nasakkhinti paridevi. Idam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page213.

Tava dassetum tatiyam gathamaha kimevaham tundilam apucchim kareyyasam bhataram kalikaya naggovaham vatthayuganca chinno ayampi attho bahu tadisovati. Tattha bahu tadisovati setthiputtopi hi attana kateheva dukkham patto tvampi tasma ayam tuyham dukkhappatti bahuhi karanehi tadisova. Aparopi baranasiyam ajapalanam pamadena gocarabhumiyam dvisu mendesu yujjhantesu eko kulingasakuno ime idani bhinnehi sisehi marissanti varessami teti matula ma yujjhathati varetva tesam katham agahetva yujjhantananneva pitthiyampi sisepi nisiditva yacitva varetum asakkonto tenahi mam maretva yujjhathati ubhinnam sisantaram pavisi. Te annamannam paharimsuyeva. So sanhakaraniyam pimsitoviya attana kateneva vinasam patto. Idam aparampi karanam dassento catuttham gathamaha yo yujjhamananam ayujjhamano mendantaram paccupati kulingo so pimsito mendasirehi tattha ayampi attho bahu tadisovati. Tattha mendantaranti mendanam antaram. Paccupatiti atigantva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page214.

Uppati akase sisanam vemajjhe atthasiti attho. Pimsitoti pilito. Aparepi baranasivasino gopalaka phalitam talarukkham disva ekam phalatthaya rukkham aropesum. Tasmim phalani patente eko kanhasappo vammika nikkhamitva talarukkham abhiruhi. Hettha thita dandadihi paharantapi tam nivaretum nasakkhimsu. Te sappo talam abhiruhatiti itarassa acikkhimsu. So bhito maharavam ravi. Hettha thita ekam thirasatakam catusu kannesu gahetva imasmim satakepatitati ahamsu. So parigalanto catunnampi antare satakamajjhe pati. Tassa patanavegena te santharetum asakkonta annamannam sisena paharitva bhinnehi sisehi jivitakkhayam patta. Idam karanam dassento pancamam gathamaha caturo jana potthakam aggahesum ekanca posam anurakkhamana sabbeva te bhinnasira sayimsu ayampi attho bahu tadisovati. Tattha potthakanti satakam. Sabbeva teti tepi cattaro jana attana kateneva bhinnasisa sayimsu. Aparapi baranasivasino elakacora rattim ekam ajam thenetva diva aranne khadissamati tassa avassanatthaya mukham bandhitva velugumbe thapesum. Punadivase tam khaditum gacchanta avudham pamussitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page215.

Agamamsu. Te ajam maretva mamsam pacitva khadissama aharathavudhanti ekassapi hatthe avudham adisva vina avudhena etam maretvapi mamsam gahetum na sakka visajjema nam punnamassa atthiti visajjesum. Tada eko velukaro velum gahetva punapi agantva gahessamiti nalakarasattham velupattantare thapetva pakkami. Aja muttamhiti tusitva velumule kilamana pacchimapadehi paharitva tam satthakam patesi. Cora satthasaddam sutva upadharenta tam disva tutthamanasa ajam maretva mamsam khadimsu. Iti sapi aja attana kateneva matati idam dassetum chattham gathamaha aja yatha velugumbasmim bandha avekkhipanti asimajjhagacchi teneva tassa galakam vikanta ayampi attho bahu tadisovati. Tattha avekkhipantiti kilamana pacchimapade khipanti. Evanca pana vatva attano vacanam rakkhitva mitabhaninonama maranadukkha muncantiti dassetva kinnaravatthum ahari baranasivasi kireko luddakaputto himavantam gantva ekena upayena jayapatike dve kinnare gahetva anetva ranno adasi. Raja aditthapubbe kinnare disva tusitva luddaka imesam ko gunoti pucchi. Deva ete madhurena sarena gayanti manunnam naccanti manussa evam gayitum va naccitum va na

--------------------------------------------------------------------------------------------- page216.

Janantiti. Raja luddakassa bahudhanam datva kinnare gayatha naccathati aha. Kinnara sace mayam gayanta byanjanam paripunnam katum na sakkhissama duggahitam hoti amhe garahissanti vadhissanti bahum kathentananca musavadopi hotiti musavadabhayena ranna punappunam vuttapi na gayimsu na naccimsu. Raja kujjhitva ime maretva mamsam pacitva aharathati anapento sattamam gathamaha nayime deva napi gandhabbaputta miga ime atthavasabhata ime ekanca nam sayamase pacantu ekanca nam puna patarase pacantuti. Tattha miga imeti ime sace deva gandhabba va bhaveyyum nacceyyunceva gayeyyunca ime pana miga tiracchanagata. Atthavasabhata imeti attham paccasimsantena luddena anitatta atthavasena mama hattham abhata etesu ekam sayamase ekam patarase pacantuti. Kinnari cintesi raja kuddho nissamsayam maressati idani kathetum kaloti anantaram gathamaha satam sahassana dubbhasitanam kalampi nagghati subhasitassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page217.

Dubbhasitam sankamano kileso tasma tunhi kimpuriso na balayati tattha sankamano kilesoti kadaci aham bhasamana dubbhasitam bhaseyyam evam dubbhasitam sankamano kilissati kilamati. Tasmati tena karanena tumhakam na gayim na balabhavenati. Raja kinnariya tusitva anantaram gathamaha ya mesa byakasi pamuncathetam girinca nam himavantam nayantu imanca kho dentu mahanasaya patova nam patarase pacantuti. Tattha ya mesati ya me esa. Dentuti mahanasatthaya dentu. Kinnaro ranno vacanam sutva ayam mam akathentam avassam maressati idani kathetum vattatiti itaram gathamaha pajjunnanatha pasavo pasunatha ayam paja tvam nathosi maharaja amhanatha mama bhariya dvinnamannataram natva mutto gaccheyyapabbatanti tattha pajjunnanathati tinabhakkha pasavo meghanathanama. Pasunatha ayam pajati ayam pana manussapaja pancagorasehi upajivanti pasunatha pasupatittha. Tvam nathositi tvam mama patittha asi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page218.

Amhanatha mama bhariyati ahamassa patittha. Dvinnamannataram natva mutto gaccheyya pabbatanti amhakam dvinnam antare eko ekam matam natva sayam maranato mutto paccha himavantam gaccheyya jivamana mayam annamannam na jahama tasma sacepi imam himavantam pesetukamo mam pathamam maretva paccha pesehiti. Evanca pana vatva maharaja na mayam tava vacanam akatukamataya tunhi ahumha mahakathaya pana dosam disva na kathayimhati dipento imam gathadvayamaha na ve ninda suparivajjayatha nana jana sevitabba janinda yeneva eko labhate pasamsam teneva anno labhate ninditaram. Sabbo loko paracittena aticitto sabbo loko cittavasamhi citte paccekacitta puthu sabbasatta kassidha cittassa vase na vattatiti. Tattha suparivajjayathati maharaja ninda nama sukhena parivajjetum na sakka. Nana janati nana chandajana. Yenevati yena siladigunena eko pasamsam labhti teneva anno ninditaram labhati amhakam hi kinnaranam antare kathanena pasamsam labhati manussanam antare akathanena nindam iti nindanama duparivajjaniya svaham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page219.

Katham tava santika pasamsam labhissamiti. Sabbo loko paracittena aticittoti maharaja asappuriso hi panatipatadicittena sappuriso panatipataveramaniadicittena aticittoti evam sabbo loko paracittena aticittoti attho. Cittavasamhi citteti sabbo loko pana attano hinena va panitena va cittena cittavanamayeva. Paccekacittati patiyekacitta puthuppabheda sabbe satta tesu kassekassa tava va annassa va citte na kinnari va madiso va anno va vatteyya tasma ayam mama cittavase na vattatiti ma mayham kujjhi sabbe satta hi attano cittavase na gacchanti devati kimpuriso ranno dhammam deseti. Raja sabhavameva esa katheti pandito kinnaroti somanassappatto hutva osanagathamaha tunhi ahu kimpuriso abhaniso yodani byakasi bhayassa bhito sodani mutto sukhito arogo vaca girevatthavati narananti. Tattha vaca girevatthavati narananti vaca gira imesam sattanam atthavati hitavaha hotiti attho. Raja kinnare suvannapanjare nisidapetva tameva luddakam pakkosapetva gaccha ime gahitatthaneyeva visajjehiti visajjapesi. Mahasattopi passacariya evam kinnara vacam rakkhitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page220.

Pattakale kathitena subhasiteneva mutta tvampana dukkathitena mahadukkham pattoti idam udaharanam dassetva acariya ma bhayi jivitam te dassamiti assasesi apica kho pana tumhe mam rakkheyyathati vutte na tava nakkhattayogo labbhatiti tamdivasam vitinametva majjhimayamasamanantare matam elakam aharapetva brahmana yattha katthaci gantva jivahiti kanci ajanapento uyyojetva elakamamsena balim katva dvaram patitthapesi. Sattha imam dhammadesanam aharitva na bhikkhave idaneva pubbepi kokaliko vacaya hatoyevati vatva jatakam samodhanesi tada kalarapingalo kokaliko ahosi takkariyapandito pana ahamevati. Takkariyajatakam atthamam. -----------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 40 page 204-220. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=40&A=4158&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=40&A=4158&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1826              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=7063              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=7304              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=7304              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]