บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
Abbhantaravaggavannana -------- abbhantarajatakam abbhantaro nama dumoti idam sattha jetavane viharanto sariputtattherassa bimbatheriya ambarasadanam arabbha kathesi. Sammasambuddhe hi pavattitapavaradhammacakke vesaliyam kutagarasalayam viharante mahapajapati gotami panca sakiyasatani adaya gantva pabbajjam yacitva pabbajjanceva upasampadanca labhi. Aparabhage ta pancasata bhikkhuniyo nandakovadam sutva arahattam papunimsu. Satthari pana savatthiyam upanissaya viharante rahulamata devi samiko me pabbajitva sabbannutam patto puttopi me pabbajitva tasseva santike vasati aham agaramajjhe kim karissami ahampi pabbajitva savatthiyam gantva sammasambuddhanca puttanca nivaddham passamana viharissamiti cintetva bhikkhuniupassayam gantva pabbajitva acariyupajjhayahi saddhim savatthim gantva sattharanca piyaputtanca passamana ekasmim bhikkhuniupassaye vasam kappesi. Rahulasamanero agantva mataram passati. Athekadivasam theriya udaravato kuppi. Sa putte datthum agate tassa dassanatthaya nikkhamitum nasakkhi. Annava agantva aphasukabhavam kathayimsu. So matu santikam gantva kim te laddhum Vattatiti pucchi. Tata agaramajjhe me sakkaradihi yojite ambarase pite udaravato vupasammati idani pana pindaya caritva jivitam kappema kuto tam labhissamati. Samanero labhanto aharissamiti vatva nikkhami. Tassa panayasmato upajjhayo dhammasenapati acariyo mahamoggallano culapita anandatthero pita sammasambuddhoti mahasampatti. Evam santepi annassa santikam agantva upajjhayassa santikam gantva vanditva dummukhakaro hutva atthasi. Atha nam thero kinnukho rahula dummukho vihasiti aha. Matu me bhante theriya udaravato kuppitoti. Kim laddhum vattatiti. Sakkarayojitena kira ambarasena phasu hotiti. Hotu labhissami ma cintayiti. So punadivase tam adaya savatthiyam pavisitva samaneram asanasalayam nisidapetva rajadvaram agamasi. Kosalaraja theram disva nisidapesi. Tamkhananneva uyyanapalo pindipakkanam madhuraambanam ekaputam ahari. Raja ambanam tacam apanetva sakkararasam pakkhipitva sayameva madditva therassa pattam puretva adasi. Thero rajanivesana nikkhamitva asanasalam gantva samanerassa adasi tam haritva matu te dehiti. So aharitva adasi. Theriya paribhuttamatteyeva udaravato vupasami. Rajapi manussam pesesi thero idha nisiditva ambarasam na bhunji gaccha kassaci dinnabhavam janahiti. So therena saddhim gantva tam pavuttim natva Agantva ranno kathesi. Raja cintesi sace sattha agaram avasissati cakkavattiraja abhavissa rahulasamanero parinayakaratanam theri itthiratanam sakalacakkavalarajjam etesanneva abhavissa amhehi ete vata upatthahantehi caritabbam assa idani pabbajitva amhe upanissaya vasantesu etesu na yuttam amhakam pamajjitunti. So tato patthaya theriya nivaddham ambarasam dapesi. Therena bimbattheriya ambarasassa dinnabhavo bhikkhusanghe pakato jato. Athekadivasam bhikkhu dhammasabhayam katham samutthapesum avuso sariputtatthero kira bimbattherim ambarasena santappesiti. Sattha agantva kayanuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva imaya namati vutte na bhikkhave idaneva rahulamata sariputtena ambarasena santappita pubbepesa etam santappesiyevati vatva atitam ahari. Atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente bodhisatto kasikagamake brahmanakule nibbattitva vayappatto takkasilayam sabbasippani uggahetva santhapitagharavaso matapitunam accayena isipabbajjam pabbajitva himavantappadese abhinna ca samapattiyo ca nibbattetva isiganaparivuto ganasattha hutva dighassa addhuno accayena lonambilasevanatthaya pabbatapada otaritva carikancaramano baranasiyam patva uyyane vasam kappesi. Athassa isiganassa silatejena sakkassa bhavanam kampi. Sakko avajjamano Tam karanam natva imesam tapasanam anavasaya parisakkissami atha te bhinnavasa upadduta caramana cittekaggatam na labhissanti evam me phasukam bhavissatiti cintetva ko nukho upayoti vimamsanto imam upayam addasa majjhimayamasamanantare ranno aggamahesiya sirigabbhe pavisitva akase thatva bhadde sace tvam abbhantaram ambapakkam khadeyyasi puttam labhissasi so cakkavattiraja bhavissatiti acikkhissami raja deviya katham sutva ambapakkassatthaya uyyanam pesessati athaham ambani antaradhapessami ranno uyyane ambanam abhavam arocessanti tena ke khadantiti vutte tapasa khadantiti vakkhanti tam sutva raja tapase pothetva niharapessati evampi te me upadduta bhavissantiti. So majjhimayamasamanantare sirigabbham pavisitva akase thito attano devarajabhavam janapetva taya saddhim sallapanto purima dve gatha avoca abbhantaro nama dumo yassa dibyamidam phalam bhutva dohalini nari cakkavattim vijayati tvampi bhadde mahesisi sa capi patino piya aharissati te raja idam abbhantaram phalanti. Tattha abbhantaro nama dumoti imina tava gamanigamajanapada- pabbatadinam asukassa abbhantaroti avatva kevalam ekam abbhantaram ambarukkham katheti. Yassa dibyamidam phalanti yassa ambarukkhassa Devatanam paribhogaraham dibyaphalam. Idanti pana nipatamattameva. Dohaliniti sanjatadohala. Tvampi bhadde mahesisiti tvam sobhana 1- mahesi asi. Atthakathayam pana mahesi vatipi patho. Sa capi patino piyati solasannam devisahassanam abbhantare aggamahesi ca patino ca piyati attho. Aharissati te raja idam abbhantaram phalanti tassa te piyaya aggamahesiya idam maya vuttappakaram phalam raja aharapessati sa tvam tam paribhunjitva cakkavattigabbham labhissasiti. Evam sakko deviya ima dve gatha vatva tvam appamatta hohi ma papancamakasi sve ranno aroceyyasiti tam anusasetva attano vasanatthanameva gato. Sa punadivase gilanalayam dassetva paricarikanam sannam datva nipajji. Raja samussitasetacchatte sihasane nisinno natakani passanto devim adisva kaham deviti paricarike pucchi. Gilana devati. So tassa santikam gantva sayanapasse nisiditva pitthim parimajjanto kinte bhadde aphasukanti pucchi. Maharaja annam aphasukam nama natthi dohalo pana me uppannoti. Kim icchasi bhaddeti. Abbhantaraambaphalam devati. Abbhantaraambo nama devi kaham atthiti. Naham deva abbhantaraambam janami tassa pana me phalam labhamanaya jivitam atthi alabhamanaya natthiti. Tenahi aharapessami ma @Footnote: 1 sobhane. Cintayiti. Raja devim assasetva utthaya gantva rajapallanke nisinno amacce pakkosapetva deviya abbhantarambe nama dohalo uppanno kim katabbanti pucchi. Deva dvinnam ambanam abbhantare thito ambo abbhantarambo nama uyyanam pesetva abbhantare thitaambato phalam aharapetva deviya dapessamati. Raja sadhu evarupam ambam aharathati uyyanam pesesi. Sakko attano anubhavena uyyane ambani khaditasadisani katva antaradhapesi. Ambatthaya gata sakalauyyanam vicaritva ekam ambampi alabhitva agantva uyyane ambanam abhavam ranno kathayimsu. Ke ambani khadantiti. Tapasa devati. Tapase uyyanato pothetva niharathati. Manussa sadhuti sampaticchitva niharimsu. Sakkassa manoratho matthakam papuni. Devi ambaphalatthaya nibaddham katva nipajjiyeva. Raja kattabbakiccam apassanto amacce ca brahmane ca sannipatapetva abbhantaraambassa atthibhavam janathati pucchi. Brahmana ahamsu deva abbhantaraambo nama devatanam paribhogo himavante kancanaguhaya anto atthiti ayam no paramparato 1- anussavoti. Ko pana tato ambam aharitum sakkhissatiti. Na sakka tattha manussabhutena gantum ekam suvapotakam pesetum vattatiti. Tena ca samayena rajakule eko suvapotako mahasariro kumarakanam yanakacakkanabhimatto thamasampanno pannava @Footnote: 1 paramparagato. Upayakusalo. Raja tam aharapetva tata suvapotaka aham tava bahupakaro kancanapanjare vasasi suvannatattake madhulaje khadasi sakkarapanakam pivasi tayapi amhakam ekam kiccam nittharitum vattatiti aha. Kim devati. Tata deviya abbhantaraambe dohalo uppanno so ca ambo himavante kancanapabbatantare atthi devatanam paribhogo na sakka tattha manussabhutena gantum taya tato phalam aharitum vattatiti. Sadhu deva aharissamiti. Atha nam raja suvannatattake madhulaje khadapetva sakkarapanakam payetva satapakatelenassa pakkhantarani makkhetva ubhohi hatthehi gahetva sihapanjare thatva akase visajjesi. Sopi ranno nipaccakaram dassetva akase pakkhanto manussapatham atikkamma himavante pathame pabbatantare vasantanam suvakanam santikam gantva abbhantaraambo nama kattha atthi kathetha me tam thananti pucchi. Mayam na janama dutiye pabbatantare suvaka janissantiti ahamsu. So tesam sutva tato uppatitva dutiyam pabbatantaram agamasi tatha tatiyam tatha catuttham pancamam chattham agamasi. Tatrapi nam suvaka na mayam janama sattame pabbatantare suvaka janissantiti ahamsu. So tatthapi gantva abbhantarambo nama kattha atthiti pucchi. Asukatthane nama kancanapabbatantareti. Aham tassa phalatthaya agato mam tattha netva tato me phalam dapethati. Suvagana ahamsu samma so vessavanamaharajassa paribhogo na sakka Upasankamitum sakalarukkho mulato patthaya sattahi lohajalehi parikjitto sahassakumbhandarakkhasa rakkhanti tehi ditthassa jivitam nama natthi kapputthanaggi viya avicimahanirayasadisam tam thanam ma tattha patthanam kariti. Sace tumhe na gacchatha mayham thanam acikkhathati. Tenahi asukena ca asukena ca thanena yahiti. So tehi acikkhitavasena sutthu maggam upadharetva tam thanam gantva diva attanam adassetva majjhimayamasamanantare rakkhasanam niddokkamanasamaye abbhantarambassa santikam gantva ekena mulantarena sanikam abhiruhitum arabhi. Lohajalam kiriti saddamakasi. Te rakkhasa pabujjhitva anto suvapotakam disva ambacoroti gahetva kammakaranam samvidahimsu. Eko mukhe pakkhipitva gilissami nanti aha. Aparo hatthehi madditva phusitva vippakirissami nanti. Aparo dvedha phaletva angaresu pacitva khadissamiti. So tesam kammakaranasamvidhanam sutvapi asantasitvava te rakkhase amantetva ambho rakkhasa tumhe kassa purisati aha. Vessavanamaharajassati. Ambho tumhepi ekassa ranno purisa ahampi rannova manussassa puriso baranasiraja mam abbhantarambaphalatthaya pesesi svaham tattheva attano ranno jivitam datva agatomhi yo hi attano matapitunanceva samikassa ca atthaya jivitam pariccajati so devalokeyeva nibbattati tasma ahampi imamha tiracchanayoniya muncitva devalokeyeva nibbattissamiti vatva tatiyam Gathamaha bhatturatthe parakkanto yam thanamadhigacchati suro attapariccagi labhamano bhavamahanti. Tattha bhatturattheti bhatta vuccati bhattadihi bharanakaposako pita mata samiko ca iti tividhassapi tassa bhattu atthaya. Parakkantoti parakkamam karonto vayamanto. Yam thanamadhigacchatiti yam sukhakaranam yasam va labham va saggasampattim va adhigacchati. Suroti abhiru vikkamasampanno. Attapariccagiti kaye ca jivite ca nirapekkho hutva tassa tividhassapi bhattu atthe attanam pariccajanto. Labhamano bhavamahanti yam so evarupo suro devasampattim va manussasampattim va labhati ahampi tam labhamano bhavami tasma hasova me ettha na taso kim pana mam tumhe tasethati. Evam so imaya gathaya tesam dhammam desesi. Te tassa dhammakatham sutva pasannacitta dhammiko esa na sakka maretum visajjetha nanti vatva suvapotakam visajjetva ambho suvapotaka muttosi amhakam hatthato sotthina gacchati ahamsu. Mayham agamanam ma tuccham karotha detha me ekam ambaphalanti. Suvapotaka tuyham ekam ambaphalam datum nama na bharo imasmim pana rukkhe ambani agantva ganitani ganitani ekasmim phale asamente amhakam jivitam natthi vessavanena hi kujjhitva sakim olokite Tattakapale pakkhittatila viya kumbhandasahassam bhijjitva vippakiriyati tena te datum na sakkoma labhamanatthanam pana acikkhissamati. Yokoci detum samattho labhamanatthanam acikkhathati. Etassa kancanapabbatajalassa antare jotiraso nama tapaso aggim juhamano kancanapantiya nama pannasalayam vasati vessavanassa kulupako vessavano ca tassa nivaddham cattari ambaphalani peseti tassa santikam gacchati. So sadhuti sampaticchitva tapasassa santikam gantva vanditva ekamantam nisidi. Atha nam tapaso kuto agatositi pucchi. Baranasiranno santikati. Kimatthaya agatositi. Amhakam ranno deviya abbhantarambapakke dohalo uppanno tadatthaya agatomhi rakkhasa pana me sayam abbhantarambapakkam adatva tumhakam santikam pesesunti. Tenahi nisida labhissasiti. Athassa vessavano cattari phalani pesesi. Tapaso tato dve paribhunji. Ekam suvapotakassa khadanatthaya adasi. Tena tasmim khadite ekaphalam sikkaya pakkhipitva suvapotakassa givayam patimuncitva idani gacchathati suvapotakam visajjesi. So tam aharitva deviya adasi. Sa tam khaditva dohalam patippassambhesi. Tatonidanam somanassappatto ahosi 1-. Sattha imam dhammadesanam aharitva jatakam samodhanesi tada devi rahulamata ahosi suvapotako rahulo raja anando @Footnote: 1 panassa putto nahosi. Ambapakkadayako tapaso sariputto uyyane vutthatapaso pana sammasambuddho ahositi. Abbhantarajatakam pathamam --------The Pali Atthakatha in Roman Book 38 page 146-156. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=3036&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=3036&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=442 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2361 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2328 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2328 Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]