บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
6. Telapattajatakam samatittikam anavasesakanti idam sattha sumbharatthe setakam nama nigamam upanissaya annatarasmim vanasande viharanto janapadakalyanisuttam arabbha kathesi. Tatra hi bhagava seyyathapi bhikkhave janapadakalyani janapadakalyaniti kho bhikkhave mahajanakayo sannipateyya. Sa kho panesa janapadakalyani paramapasavini nacce paramapasavini gite janapadakalyani naccati gayatiti kho bhikkhave bhiyyoso mattaya mahajanakayo sannipateyya. Atha puriso agaccheyya jivitukamo sukhakamo dukkhapatikulo. Tamenam evam vadeyya ayante ambho purisa samatittiko telapatto antare ca mahajanakayassa antare ca janapadakalyaniya haritabbo puriso ca tam ukkhittasiko thito pitthito Pitthito anubandhissati yattheva tam thokampi chaddessasi tattheva te siram patessamiti. Tam kim mannatha bhikkhave api nu kho so puriso amum telapattam amanasikaritva bahiddha pamadam ahareyyati. No hetam bhante. Upama kho myayam bhikkhave kata atthassa vinnapanaya ayamettha attho samatittikotelapattoti kho bhikkhave kayagatayetam satiya adhivacanam. Tasmatiha bhikkhave evam sikkhitabbam kayagata no sati bhavita bhavissati susamaraddhati evanhi vo bhikkhave sikkhitabbanti idam janapadakalyanisuttam sattham sabyanjanam kathesi. Tatthayam sankhepattho janapadakalyaniti janapadamhi kalyani uttama chassariradosavirahita pancakalyanasamannagata sa hi yasma natidigha natirassa natikisa natithula natikala naccodata atikkanta manusakam vannam appatta devavannam tasma chassariradosavirahita nama sa hi yasma chavikalyanam mamsakalyanam naharukalyanam atthikalyanam vayakalyananti imehi ca pancahi kalyanehi samannagata pancakalyanasamannagata nama. Tassa hi agantuko bhasakiccannama natthi attano sarirobhaseneva dvadasahatthe thane alokam karoti piyangusama va hoti suvannasama va hoti ayamassa chavikalyanata. Cattaro panassa hatthapada mukhapariyosananca lakharasaparikammakatam viya rattappavalarattakambalasadisam hoti ayamassa mamsakalyanata. Visatinakhapattani mamsato amuttatthane lakharasapuritani Viya muttatthane khiradharasadisani ayamassa naharukalyanata. Dvattimsa danta suphussita sudhotatthapitavajirapanti viya khayanti ayamassa atthikalyanata. Visavassasatikapi pana samana solasavassuddesika viya hoti nibbalipalita ayamassa vayakalyanata. Paramapasaviniti ettha pana pasavanam pasavo pavattatiti attho. Pasavoeva pasavo. Paramo pasavo paramapasavo. So assa atthiti paramapasavini. Nacce va gite va uttamappavatti setthakiriya uttamameva naccam naccati gitanca gayatiti vuttam hoti. Atha puriso agaccheyyati na attano ruciya agaccheyya. Ayampanettha adhippayo athettha mahajanamajjhe janapadakalyaniya naccamanaya sadhu sadhuti sadhukaresu angulipothanesu celukkhepesu ca pavattamanesu tam pavuttim sutva raja bandhanagarato ekam purisam pakkosapetva nigalani bhinditva samatittikam suparipunnam telapattam tassa hatthe datva ubhohi hatthehi dalham gahapetva ekam asihattham purisam anapesi etam gahetva janapadakalyaniya samajjatthanam gaccha yattheva cesa pamadam agamma ekampi telavindum chaddeti tatthevassa sisam chindati. So puriso asim ukkhipitva tam tajjento tattha nesi. So maranabhayena tajjito jivitukamataya pamadavasena tam amanasikatva sakimpi akkhini ummiletva tam janapadakalyanim na olokesi. Evam bhutapubbamevetam vatthum. Sutte pana parikappavasenetam vuttanti veditabbam. Upama kho myayanti ettha pana telapattassa tava kayagataya satiya opammasamsandanam katameva. Ettha pana raja viya kammam datthabbam asi viya kilesa ukkhittasikapuriso viya maro telapattahattho puriso viya kayagatasatibhavako vipassakayogavacaro. Iti bhagava kayagatasatim bhavetukamena bhikkhuna telapattahatthena tena purisena viya satim avissajjetva appamattena kayagatasati bhavetabbati imam suttam aharitva dasseti. Bhikkhu imam suttanca atthanca sutva evamahamsu dukkaram bhante tena purisena katam tatharupam janapadakalyanim anoloketva telapattam adaya gacchantenati. Sattha na bhikkhave tena dukkaram katam sukaramevetam kasma ukkhittasikena purisena santajjetva niyamanataya yampana pubbe pandita appamadena satim avissajjetva abhisankhatam dibbarupampi indriyani bhinditva anoloketvava gantva rajjam papunimsu etam dukkaranti vatva tehi yacito atitam ahari. Atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente bodhisatto tassa ranno puttasatassa sabbakanittho hutva nibbattitva anupubbena vinnutam papuni. Tada ca ranno gehe paccekabuddha bhunjanti. Bodhisatto tesam veyyavaccam karoti. So ekadivasam cintesi mama bahu bhataro lacchami nu kho aham imasmim nagare kulasantakam rajjam udahu noti. Athassa etadahosi Paccekabuddhe pucchitva janissamiti. So dutiyadivase paccekabuddhesu agatesu dhammakarakam adaya paniyam parissavetva pade dhovitva telena makkhetva tesam antare khajjakam khaditva nisinnakale vanditva ekamantam nisinno tamattham pucchi. Atha nam te avocum kumara na tvam imasmim nagare rajjam labhissasi ito pana visatiyojanasatamatthake gandhararatthe takkasilanagaram nama atthi tattha gantum sakkonto ito sattame divase rajjam lacchasi antaramagge pana mahavattaniatviyam paripantho atthi tam atvim pariharitva gacchantassa visatiyojanasatiko maggo hoti ujum gacchantassa pannasa yojanani honti so hi amanussakantaro nama tattha yakkhiniyo antaramagge game ca salayo ca mapetva uparisuvannatarakavicittavitanam maharaham sayanam pannapetva nanaviragapattasaniyo parikkhipitva dibbalankarehi attabhavam mandetva salasu nisiditva gacchante purise madhurahi vacahi sanganhitva kilantarupa viya pannayatha idhagantva nisiditva paniyam pivitva gacchathati pakkositva agatanam asanani datva attano rupalilhavilasehi palobhetva kilesavasike katva attana saddhim ajjhacare kate tattheva ne lohitena paggharantena khaditva jivitakkhayam papenti rupagocaram sattam rupeneva ganhanti saddagocaram sattam madhurena gitavaditasaddena gandhagocaram sattam dibbagandhehi rasagocaram sattam dibbena nanaggarasabhojanena photthabbagocaram sattam ubhatolohitakupadhanehi Dibbasayanehi sace panca indriyani bhinditva ta anoloketva satim paccupatthapetva gamissasi sattame divase tattha rajjam lacchasiti. Bodhisatto hotu bhante tumhakam ovadam gahetva kim eta olokessamiti paccekabuddhehi parittam karapetva parittavalikanceva parittasuttanca adaya paccekabuddhe ca matapitaro ca vanditva nivesanam gantva attano purise aha aham takkasilayam rajjam gahetum gacchami tumhe idheva titthathati. Atha nam panca jana ahamsu mayampi anugacchamati. Na sakka tumhehi anugantum antaramagge kira yakkhiniyo rupadigocare manusse evancevanca rupadihi palobhetva ganhanti maha paripantho ahampana attanam takketva gacchamiti. Kim pana te deva mayam tumhehi saddhim gacchanta attano piyani rupadini olokessama mayampi tattheva gamissamati. Bodhisatto tenahi appamatta hothati te panca jane adaya patipajji. Yakkhiniyo gamadini mapetva nisidimsu. Tesu rupagocaro puriso ta yakkhiniyo oloketva ruparammane patibaddhacitto thokam ohiyi. Bodhisatto kim bho thokam ohiyasiti aha. Deva pada me rujjhanti thokam salayam nisiditva agamissamiti. Ambho eta yakkhiniyo ma kho patthesiti. Yam hoti tam hotu na sakkomi devati. Tenahi pannayissasiti. Itare cattaro Adaya agamasi. So rupagocarako tasam santikam agamasi. Ta attana saddhim ajjhacare kate tam tattheva jivitakkhayam papetva purato gantva annam salam mapetva nanaturiyani gahetva gayamana nisidimsu. Tattha saddagocarako ohiyi. Tampi khaditva purato gantva nanappakare gandhakarandake puretva apanam pasaretva nisidimsu. Tattha gandhagocarako ohiyi. Tampi khaditva purato gantva nanaggarasanam dibbabhojananam bhajanani puretva odanaapanam pasaretva nisidimsu. Tattha rasagocarako ohiyi. Tampi khaditva purato gantva dibbasayanani pannapetva nisidimsu. Tattha photthabbagocarako ohiyi. Tampi khadimsu. Bodhisatto ekakova ahosi. Atheka yakkhini atikharamanto vatayam aham tam khaditvava nivattissamiti bodhisattassa pacchato pacchato agamasi. Ataviya parabhage vanakammikadayo yakkhinim disva ayante purato gacchanto puriso kim hotiti pucchimsu. Komarasamiyo me ayyati. Ambho ayam evam sukhumala pupphadamasadisa suvannavanna kumarika attano kulam chaddetva bhavantam takketva nikkhanta kasma etam kilametva adaya na gacchasiti. Nesa ayya mayham pajapati yakkhini esa etaya me panca manussa khaditati. Ayya purisa nama kuddhakale attano pajapatiyo yakkhiniyopi karonti petiyopiti. Yakkhini agacchamana gabbhinivannam dassetva puna sakim vijatavannam katva Puttam ankenadaya bodhisattam anubandhi. Ditthadittha purimanayeneva pucchanti. Bodhisattopi tatheva vatva gacchanto takkasilam papuni. Sa puttam antaradhapetva ekikava anubandhi. Bodhisatto nagaram gantva ekissa salaya nisidi. Sapi kho yakkhini bodhisattassa tejena pavisitum asakkonti dibbarupam mapetva saladvare atthasi. Tasmim samaye takkasilato raja uyyanam gacchanto tam disva patibaddhacitto hutva gaccha puccha imissa sassamikabhavam va assamikabhavam va janahiti manussam pesesi. So tam upasankamitva sassamikasiti pucchi. Ama ayya ayam me salayam nisinno samikoti. Bodhisatto nesa mayham pajapati yakkhini esa etaya me panca manussa khaditati aha. Sapi purisa nama ayya kuddhakale yam icchanti tam vadantiti aha. So ubhinnampi vacanam ranno arocesi. Raja assamikabhandam nama rajasantakam hotiti yakkhinim pakkosapetva ekahatthipitthe nisidapetva nagaram padakkhinam katva pasadam abhiruyha tam aggamahesitthane thapesi. So nhatanuvilitto sayamasam bhunjitva sirisayanam abhiruhi. Sapi yakkhini attano upakappanakam aharam aharitva alankatappatiyatta sirisayane ranna saddhim nipajjitva ranno rativasena sukhasamappitassa nipannakale ekena passena parivattitva parodi. Atha nam raja bhadde kim rodasiti pucchi. Deva aham tumhehi Magge disva anita tumhakanca gehe bahu itthiyo saham sapatinam antare vasamana kathaya uppannaya ko tuyham mataram va pitaram va gottam va jatim va janati tvam antaramagge disva anita namati sise gahetva nippiliyamana viya manku bhavissami sace tumhe sakalaratthe issariyanca ananca mayham dadeyyatha koci mayham cittam kopetva kathetum na sakkhissatiti. Bhadde mayham sakalaratthavasino na kinci honti naham etesam samiko ye pana rajanam kopetva akattabbam karonti tesannevaham samiko imina karanena na sakka tuyham sakalaratthe issariyanca ananca datunti. Tenahi deva sace ratthe va nagare va anam datum na sakkosi antonivesane antovalanjanakanam upari mama vase vattanatthaya anam dethati aha. Raja dibbaphotthabbena baddho tassa vacanam atikkamitum asakkonto sadhu bhadde antovalanjanakesu tuyham anam dammi tvam ete attano vase vattapehiti aha. Sa sadhuti sampaticchitva ranno niddam okkantakale yakkhanagaram gantva yakkhe pakkositva attano rajanam jivitakkhayam papetva atthimattam sesetva sabbam naharucammamamsalohitam khadi. Avasesayakkha mahadvarato patthaya antonivesane kukkutkukkure adim katva sabbe khaditva atthi sese akamsu. Punadivase dvaram yathapihitameva disva manussa pharasuhi kavate kottetva anto pavisitva sabbam nivesanam Atthikaparipunnam disva saccam vata so puriso aha nayam mayham pajapati yakkhini esati raja pana kinci ajanitva tam gahetva attano bhariyam akasi sayam yakkhe pakkositva sabbajanam khaditva gata bhavissatiti ahamsu. Bodhisattopi tam divasam tassayeva salaya parittavalikam sise pakkhipitva parittasuttam parikkhipitva khaggam gahetva thitakova arunam utthapesi. Manussa sakalarajanivesanam sodhetva haritupalittam katva upari gandhehi vilimpitva pupphani vikiritva pupphadamani osaretva dhupam katva navamala bandhitva sammantayimsu hiyyo so puriso dibbarupam mapetva pacchato agacchantim yakkhinim indriyani bhinditva olokanamattampi na akasi so ativiya ularasatto dhitima nanasampanno tadise purise rattham anusasante sabbam rattham sukhitam bhavissati tam rajanam karomati. Atha sabbe amacca ca nagara ca ekacchanda hutva bodhisattam upasankamitva deva tumhe imam rajjam karethati vatva nagaram pavesetva ratanarasimhi thapetva abhisincitva takkasilarajanam akamsu. So cattari agatigamanani vajjetva dasa rajadhamme akopetva dhammena rajjam karento danadini punnani katva yathakammam gato. Sattha imam atitam aharitva abhisambuddho hutva imam gathamaha samatittikam anavasekam telapattam yatha parihareyya Evam sacittamanurakkhe satiya patthayano disam agatapubbanti. Tattha samatittikanti antomukhavattilekham papetva samabharitam. Anavasekanti anavasincanakam aparissavanakam katva. Telapattanti pakkhittatilatelapattam. Parihareyyati hareyya adaya gaccheyya. Evam sacittamanurakkheti tam telabharitapattam viya attano cittam kayagatasatiya gocare ceva sampayuttassatiya cati ubhinnampi dhammanam antare pakkhipitva yatha muhuttampi bahiddha gocare na vikkhipati tatha pandito yogavacaro rakkheyya gopeyya. Kimkarana. Etassa hi dunniggahassa lahuno yatthakamanipatino cittassa damatho sadhu cittam dantam sukhavahanti. Tasma sududdasam sunipunam yatthakamanipatinam cittam rakkhetha medhavi cittam guttam sukhavaham. Idam hi durangamam ekacaram asariram guhasayam ye cittam sannamessanti mokkhanti marabandhana. Itarassa pana anavatthitacittassa saddhammam avijanato pariplavappasadassa panna na paripurati. Cirakammatthanasahayassa pana Anavassutacittassa ananvahatacetaso punnapapappahinassa natthi jagarato bhayam. Tasma etam phandanam capalam cittam durakkham dunnivarayam ujum karoti medhavi usukarova tejananti. Evam ujum karonto sacittamanurakkhe. Patthayano disam agatapubbanti imasmim kayagatasatikammatthane kammam arabhitva anamatagge samsare agatapubbam disam patthento pihento vuttanayena sakacittam rakkheyyati attho. Ka panesa disa nama. Matapita disa pubbe acariya dakkhina disa puttadara disa paccha mittamacca ca uttara dasakammakara hettha uddham samanabrahmana eta disa namasseyya appamatto kule gihiti ettha tava puttadaradayo disati vutta. Disa catasso vidisa catasso uddham adho dasa disa imayo kataram disam titthati nagaraja yamaddasa supine chabbisananti ettha puratthimadibheda disava disati vutta. Agarino annadapanavatthada avhayikanampi disam vadanti Esa disa parama setaketu yam patva dukkhi sukhino bhavantiti ettha nibbanam disati vuttam. Idhapi tadeva adhippetam. Tanhi khayam viraganti adihi dissati tasma disati vuccati. Anamatagge pana samsare kenaci balaputhujjanena supinepi agatapubbataya agatapubbadisa namati vuttam. Tam patthayantena kayagatasatiya yogo karaniyoti. Evam sattha nibbanena desanaya kutam gahetva jatakam samodhanesi tada rajaparisa buddhaparisa ahesum rajjappattakumaro pana ahamevati. Telapattajatakam chattham. -------The Pali Atthakatha in Roman Book 36 page 236-248. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=4766&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=4766&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=96 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=634 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=626 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=626 Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]