บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
335. 1. Rajadattattheragathavannana pancakanipate bhikkhu sivathikam gantvatiadika ayasmato rajadattattherassa gatha. Ka uppatti? ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave vivattupanissayam punnam upacinanto ito catuddase kappe buddhasunne loke kulagehe nibbattitva vinnutam patto ekadivasam kenacideva karaniyena vanantam upagato tattha annataram paccekabuddham rukkhamule nisinnam disva pasannamanaso suparisuddham ambatakaphalam adasi. So tena punnakammena devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade savatthiyam satthavahakule nibbatti, tassa maharajam vessavanam aradhetva patiladdhabhavato matapitaro rajadattoti namam akamsu. So vayappatto pancahi sakatasatehi bhandam adaya vanijjavasena rajagaham agamasi. Tena ca samayena rajagahe annatara ganika abhirupa dassaniya paramasobhaggayogato divase divase sahassam labhati. Atha so satthavaha- putto divase divase tassa ganikaya sahassam datva samvasam kappenato na cirasseva sabbam dhanam khepetva duggato hutva ghasacchadanamattampi alabhanto ito cito ca paribbhamanto samvegappatto ahosi. So ekadivasam upasakehi saddhim veluvanam agamasi. Tena ca samayena sattha mahatiya parisaya parivuto dhammam desento nisinno hoti. So parisapariyante nisiditva satthu santike dhammam sutva patiladdhasaddho pabbajitva dhutangani samadiyitva susane vasati, tada annataropi satthavahaputto sahassam datva taya ganikaya saha vasati. Sa ca ganika tassa hatthe mahaggharatanam Disva lobham uppadetva annehi dhuttapurisehi tam marapetva tam ratanam ganhi. Atha tassa satthavahaputtassa manussa tam pavattim sutva ocarakamanusse pesesum. Te rattiyam tassa ganikaya gharam pavisitva chaviadini anupahacceva tam maretva sivathikaya chaddesum. Rajadattatthero asubhanimittam gahetum susane vicaranto tassa ganikaya kalevaram patikkulato manasi katum upagato katipayavare yoniso manasi katva aciramatabhavato sonasingaladihi anupahatachavitaya visabhagavatthutaya ca ayoniso manasikaronto tattha kamaragam uppadetva samviggataramanaso attano cittam paribhasitva muhuttam ekamantam apasakkitva adito upatthitam asubhanimittameva gahetva yoniso manasikaronto jhanam uppadetva tam jhanam padakam katva vipassanam patthapetva tavadeva arahattam papuni. Tena vuttam apadane 1-:- "vipine buddham disvana sayambhum aparajitam ambatakam gahetvana sayambhussa adasaham. Ekattimse 2- ito kappe yam phalamadadim tada duggatim nabhijanami phaladanassidam phalam. Kilesa napita mayham .pe. Katam buddhassa sasanan"ti. Arahattam pana patva attano patipattim paccavekkhitva pitisomanassajato:- [315] "bhikkhu sivathikam 3- gantva addasa itthimujjhitam apaviddham susanasmim khajjantim kimihi phutam. [316] Yam hi eke jigucchanti matam disvana papakam kamarago paturahu andhova savati ahum. [317] Oram odanapakamha tamha thana apakkamim satima sampajanoham ekamantam upavisim. @Footnote: 1 khu.apa. 33/27/50 ambatakadayakattherapadana (sya) 2 Si. catutdase 3 cha.Ma.sivathikam [318] Tato me manasikaro yoniso udapajjatha adinavo paturahu nibbida samatitthatha. [319] Tato cittam vimucci me passa dhammasudhammatam tisso vijja anuppatta katam buddhassa sasanan"ti ima panca gatha abhasi. Tattha bhikkhu sivathikam gantvati samsare bhayassa 1- ikkhanato bhikkhu asubha- kammatthanattham amakasusanam upagantva. "bhikkhu"ti cetam attanam sandhaya thero sayam vadati. Itthinti thiyati ettha sukkasonitam sattasantanabhavena samhannatiti thi, matu- gamo, evanca sabhavaniruttivasena "itthi"tipi vuccati. Vanjhadisu pana tamsadisataya tamsabhavanativattanato ca tabboharo. 2- "itthi"ti ca itthikalevaram vadati. Ujjhitanti pariccattam. Ujjhaniyattaeva apaviddham anapekkhabhavena khittam. Khajjantim kimihi phutanati kimihi puritam hutva khajjamanam. Yam hi eke jigucchanti, matam disvana papakanti yam apagatayuusmavinnana- taya matam kalevaram papakam nihinam lamakam eke cokkhajatika 3- jigucchanti, oloketumpi na icchanti. Kamarago paturahuti tasmim kunape ayonisomanasikarassa balavataya kamarago mayham paturahosi uppajji. Andhova savati ahunti tasmim kalevare navahi dvarehi asucim savati sandante asucibhavassa adassanena andho viya ahosim. Tenaha:- "ratto attham na janati ratto dhammam na passati andhatamam tada hoti yam rago sahate naran"ti ca "kamacchando kho brahmana andhakarano acakkhukarano"ti ca adi. Keci panettha takaragamam katva "kilesapariyutthanena avasavatti kilesassa va vasavatti"ti attham @Footnote: 1 Si.,i. bhayam 2 Si. tamsadisataya sahavuttitova tabbohara 3 Si.,i. mokkhajatika Vadanti. Apare "andhova asati ahun"ti palim vatva "kamaragena andhoyeva hutva satirahito ahosin"ti attham vadanti. Tadubhayam pana paliyam natthi. Oram odanapakamhati odanapakato oram, yavata kalena suparidhotatinta- tandulanaliya odanam pacati, tato orameva kalam, tatopi lahukalena ragam vinodento tamha thana apakkamim yasmim thane thitassa me rago uppajji, tamha thana apakkamim apasakkim. 1- Apakkantova satima sampajanoham samanasannam upatthapetva satipatthanamanasikaravasena satima sammadeva dhammasabhavajananena sampajano ca hutva ekamantam upavisim, pallankam abhujitva nisidim. Nisinnassa ca tato me manasikaro, yoniso udapajjathatiadi sabbam hettha vuttanayamevati. Rajadattattheragathavannana nitthita. ------------------The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 39-42. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=872&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=872&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=335 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6336 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6447 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6447 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]