ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 32 : PALI ROMAN Thera.A.1 (paramatthadi.1)

page371.

2. Dukanipata 1. Pathamavagga 258. 1. Uttarattheragathavannana dukanipate natthi koci bhavo niccotiadika ayasmato uttarattherassa gatha. Ka uppatti? ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave vivattupanissayam punnam upacinanto sumedhassa bhagavato kale vijjadharo hutva akasena vicarati. Tena ca samayena sattha tassa anuganhanattham vanantare annatarasmim rukkhamule nisidi chabbannabuddharamsiyo vissajjento. So antalikkhena gacchanto bhagavantam disva pasannacitto akasato oruyha suvisuddhehi vipulehi kanikarapupphehi bhagavantam pujesi, pupphani buddhanubhavena satthu upari chattakarena atthamsu, so tena bhiyyoso mattaya pasannacitto hutva aparabhage kalam katva tavatimse nibbattitva ularam dibbasampattim anubhavanto yavatayukam tattha thatva tato cuto devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade rajagahe brahmanamahasalaputto hutva nibbatti, uttarotissa namam ahosi. So vinnutam patto brahmanavijjasu nipphattim gantva jatiya rupena vijjaya vayena silacarena ca lokassa sambhavaniyo jato. Tassa tam sampattim disva vassakaro magadhamahamatto attano dhitaram datukamo hutva attano adhippayam pavedesi. So nissaranajjhasayataya tam patikkhipitva kalena kalam dhamma- senapatim payirupasanto tassa santike dhammam sutva patiladdhasaddho pabbajitva vattasampanno hutva theram upatthahati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page372.

Tena ca samayena therassa annataro abadho uppanno, tassa bhesajjatthaya uttaro samanero patova pattacivaramadaya viharato nikkhanto antaramagge talakassa tire pattam thapetva udakasamipam gantva mukham dhovati. Atha annataro umangacoro 1- arakkhapurisehi anubaddho aggadvareneva nagarato nikkhamitva palayanto attana gahitam ratanabhandikam samanerassa patte pakkhipitva palayi. Samanero pattasamipam upagato. Coram anubandhanta rajapurisa samanerassa patte bhandikam disva "ayam coro, imina coriyam katan"ti samaneram pacchabaham bandhitva vassa- karassa brahmanassa dassesum. Vassakaro ca tada ranno vinicchaye niyutto hutva chejjabhejjam anusasati. So "pubbe mama vacanam nadiyi, suddhapasandiyesu pabbaji"ti ca baddhaghatatta kammam asodhetvava jivantameva tam sule uttasesi. 2- Athassa bhagava nanaparipakam oloketva tam thanam gantva vipphurantahatthanakha- manimayukhasambhinnasitabhataya paggharantajatihingulakasuvannarasadharam viya 3- jalagunthitamudutalunadighangulihattham uttarassa sise thapetva "uttara idam te purimakammassa phalam uppannam, tattha taya paccavekkhanabalena adhivasana katabba"ti vatva ajjhasayanurupam dhammam desesi. Uttaro amatabhisekasadisena satthu hatthasamphassena sanjatappasadasomanassataya ularam pitipamojjam patilabhitva yathaparicitam vipassana- maggam samarulho nanassa paripakam gatatta satthu ca desanavilasena tavadeva maggapatipatiya sabbakilese khepetva chalabhinno ahosi. Tena vuttam apadane 4- :- "sumedho nama sambuddho battimsavaralakkhano vivekakamo bhagava 5- himavantamupagami. Ajjhogahetva himavantam aggo karuniko muni @Footnote: 1 Si.,i. ummaggacoro, Ma. ummangacoro 2 Ma. uttapesi @3 Ma.....suvannassa dharam viya 4 khu.apa. 33/91/139 tinikanikarapupphiyattherapadana @ (sya) 5 pali. sambuddho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page373.

Pallankam abhujitvana nisidi purisuttamo. Vijjadharo tada asim antalikkhacaro aham tisulam sukatam 1- gayha gacchami ambare tada. Pabbatagge yatha aggi punnamayeva candima vanam obhasate buddho salarajava phullito. Vanato 2- nikkhamitvana buddharamsibhidhavare nalaggivannasankasa 3- disva cittam pasadayim. Vicinam addasam puppham kanikaram devagandhikam tini pupphani adaya buddhasetthamapujayim. Buddhassa anubhavena tini pupphani me tada uddhamvanta adhopatta chayam kubbanti satthuno. Tena kammena sukatena cetanapanidhihi ca jahitva manusam deham tavatimsamagacchaham. Tattha me sukatam byamham kanikariti 4- nayati satthiyojanamubbedham timsayojanavitthatam. Sahassakandam 5- sattagendu 6- dhajalu haritamayam satasahassaniyyuha 7- byamhe patubhavimsu me. Sonnamaya manimaya lohitankamayapi ca phalikapi ca pallanka yenicchaka yadicchaka. Maharahanca sayanam tulikam vikatissakam 8- uddhalominca ekantam bimbohanasamayutam. Bhavana nikkhamitvana caranto devacarikam @Footnote: 1 cha.Ma. sugatam 2 cha.Ma. vanagga 3 Si. nalaggivanasamkasa 4 Si. kanikaroti @5 Si. sahassakhandham 6 cha.Ma. satabhendu 7 Si. satasahassani byuhani @8 cha.Ma. tulika vikatiyutam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page374.

Yatha icchami gamanam devasanghapurakkhato. Pupphassa hettha titthami uparicchadanam mama samanta yojanasatam kanikarehi chaditam. Satthi turiyasahassani sayam patam upatthahum parivarenti mam niccam rattindivamatandita. Tattha naccehi gitehi talehi vaditehi ca ramami khidda ratiya modami kamakamaham. Tattha bhutva pivitva ca modami tidase tada nariganehi sahito modami byamhamuttame. Satanam pancakkhattunca devarajjamakarayim satanam tinikkhattunca cakkavatti ahosaham padesarajjam vipulam gananato asankhiyam. Bhavabhave 1- samsaranto mahabhogam labhamaham bhoge me unata natthi buddhapujayidam phalam. Duve bhave samsarami devatte atha manuse annam gatim na janami buddhapujayidam phalam. Duve kule 2- pajayami khattiye capi brahmane nice kule na janami buddhapujayidam phalam. Hatthiyanam assayanam sivikam sandamanikam labhami sabbamevetam buddhapujayidam phalam. Dasiganam dasaganam nariyo samalankata labhami sabbamevetam buddhapujayidam phalam. Koseyyakambaliyani khomakappasikani ca @Footnote: 1 cha.Ma. bhave bhave 2 Si. yattha paccha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page375.

Labhami sabbamevetam buddhapujayidam phalam. Navavattham navaphalam navaggarasabhojanam labhami sabbamevetam buddhapujayidam phalam. Ime 1- khada ime 1- bhunja imamhi sayane saya labhami sabbamevetam buddhapujayidam phalam. Sabbattha pujito homi yaso accuggato mama mahesakkho 2- sada homi abhejjapariso sada natinam uttamo homi buddhapujayidam phalam. Sitam unham na janami parilaho na vijjati atho cetasikam dukkham hadaye me na vijjati. Suvannavanno hutvana samsarami bhavabheve vevanniyam na janami buddhapujayidam phalam. Devaloka cavitvana sukkamulena codito savatthiyam pure jato mahasale suaddhake. Panca kamagune hitva pabbajim anagariyam jatiya sattavassoham arahattamapapunim. Upasampadayi buddho gunamannaya cakkhuma taruno pujaniyoham buddhapujayidam phalam. Dibbacakkhu visuddham me samadhikusalo aham abhinnaparamippatto buddhapujayidam phalam. Patisambhida anuppatto iddhipadesu kovido saddhamme 3- paramippatto buddhapujayidam phalam. Timsakappasahassamhi yam buddhamabhipujayim @Footnote: 1 cha.Ma. imam 2 cha.Ma. mahapakkho 3 cha.Ma. dhammesu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page376.

Duggatim nabhijanami buddhapujayidam phalam. Kilesa jhapita mayham .pe. katam buddhassa sasanan"ti. Chalabhinno pana hutva sulato utthahitva paranuddayaya akase thatva patihariyam dassesi. Mahajano acchariyabbhutacittajato ahosi. Tavadevassa vano samrulhi, so bhikkhuhi "avuso tadisam dukkham anubhavanto katham tvam vipassanam anuyunjitum asakkhi"ti puttho "pageva me 1- avuso samsare adinavo, sankharanam ca sabhavo sudittho, evaham tadisam dukkham anubhavantopi asakkhim vipassanam vaddhetva visesam adhigantun"ti dassento:- [121] "natthi koci bhavo nicco sankhara vapi sassata uppajjanti ca te khandha cavanti aparaparam. [122] Etamadinavam natva bhavenamhi anatthiko nissato sabbakamehi patto me asavakkhayo"ti imam gathadvayam abhasi. Tattha natthi koci bhavo niccoti kammabhavo uppattibhavo kamabhavo rupabhavo arupabhavo sannibhavo asannibhavo nevasanninasannibhavo ekavokarabhavo catuvokarabhavo pancavokarabhavoti evam bhedo, 2- tatthapi hino majjhimo ukkattho dighayuko sukhabahulo vomissasukhadukkhoti evam vibhago 3- yo koci nicco dhuvo thiro apalokiyadhammo 4- natthi tam tam karanam paticca samuppannatta. Yasma ca etadevam, tasma sankhara vapi 5- sassata natthiti yojana. Paccayehi sankhatatta "sankhara"ti laddhaname hi pancakkhandhe upadaya bhavasamannaya sankharava 6- hutva sambhuta jaramaranena ca @Footnote: 1 Si. ayam patho na dissati 2 Si. evam pabhedo 3 Si. evanhi bhavo @4 i. appalokinadhammo 5 i. sankharapi 6 Ma. sankhara ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page377.

Viparinamantiti asassata viparinamadhamma. Tatha hi te "sankhara"ti vuccanti. Tenaha uppajjanti ca te khandha, cavanti aparaparanti. Te bhavapariyayena sankharapariyayena 1- ca vutta pancakkhandha yathapaccayam aparaparam uppajjanti, uppanna ca jaraya paripilita hutva cavanti paribhijjantiti attho. Etena "bhavo, sankhara"ti ca laddhavohara pancakkhandha udayabbayasabhavati dasseti. Yasma tilakkhanam aropetva sankhare sammasantassa tayopi bhava adittam viya sankhate 2- adinavam dosam pageva vipassanapannaya janitva aniccalakkhanehi dittha sankhara dukkhanatta vibhutatara upatthahanti, tenaha bhagava "yadaniccam tam dukkham, yam dukkham tadanatta"ti. 3- Yasma tilakkhanam aropetva sankhare sammasantassa tayopi bhava adittam viya agaram sappatibhaya 4- upatthahanti, tasma aha "bhavenamhi anatthiko"ti. Evam pana sabbaso bhavehi vinivattiyamanassa kamesu apekkhaya 5- lesopi na sambhavatiyeva, tenaha "nissato sabbakamehi"ti, amhiti yojana. Manusehi viya dibbehipi kamehi nivattitacittosmiti attho. Patto me asavakkhayoti yasma evam suparimajjitasankharo bhavesu supariditthadinavo kamesu ca anasattamanaso 6- tasma sulamatthake nisinnenapi me maya patto adhigato asavakkhayo nibbanam arahattancati. Annehi ca sabrahmacarihi appattamanasehi tadadhigamaya ussaho karaniyoti bhikkhunam ovadamadasi. Uttarattheragathavannana nitthita. ------------ @Footnote: 1 Si. ayam patho na dissati 2 Si.,i. sankhatam 3 sam.khandha. 17/15/19 yadaniccasutta @4 Si.,i.,Ma. sappatibhayam 5 i.,Ma. anapekkhaya 6 Si.,i. anavattamanaso


             The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 371-377. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=8253&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=8253&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=258              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5673              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5844              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5844              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]