บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
154. 7. Dāsakattheragāthāvaṇṇanā middhī yadāti āyasmato dāsakattherassa gākā. Tassa 1- kā uppatti? so kira ito ekanavute kappe anuppanne tathāgate ajitasna nāma paccekabuddhassa 2- gandhamādanato manussapathaṃ otaritvā aññatarasmiṃ gāme piṇḍāya carantassa manoramāni ambaphalāni adāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto kassapassa bhagavato kāle sāsane pabbajitvā vivaṭṭūpanissayaṃ bahuṃ puññaṃ akāsi. Evaṃ kusalakammappasuto hutvā sugatito sugatiṃ upagacchanto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ kulagehe nibbatti. Dāsakotissa nāmaṃ ahosi. So anāthapiṇḍikena gahapatinā vihārapaṭijagganakamme ṭhapito sakkaccaṃ vihāraṃ paṭijagganto abhiṇhaṃ buddhadassanena dhammassavanena ca paṭiladdhasaddho pabbaji. Keci pana bhaṇanti "ayaṃ kassapassa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā vayappatto aññataraṃ khīṇāsavattheraṃ upaṭṭhahanto kiñci kammaṃ kārāpetukāmo theraṃ āṇāpesi. So tena kammena amhākaṃ bhagavato kāle sāvatthiyaṃ anāthapiṇḍikassa dāsiyā kucachimhi nibbatto vayappatto 3- seṭṭhinā vihārapaṭijaggane ṭhapito vuttanayeneva paṭiladdhasaddho ahosi. Mahāseṭṭhī tassa sīlācārañca ajjhāsayañca sutvā 4- bhujissaṃ katvā' yathāsukhaṃ pabbajā'ti āha. Taṃ bhikkhū 5- pabbājesun"ti. So pabbajitakālato paṭṭhāya kusīto @Footnote: 1 cha.Ma. ayaṃ pāṭho nadissati 2 Ma. sambuddhassa 3 Sī. nibbattoti, vayappatto ca so @4 cha.Ma. ñatvā 5 Sī. taṃ bhikkhū pacchā Hīnaviriyo hutvā na kiñci vattappaṭivattaṃ karoti, kuto samaṇadhammo 1-, kevalaṃ yāvadatthaṃ bhuñjitvā niddābahulo 2- viharati. Dhammassavanakālepi ekaṃ koṇaṃ pavisitvā parisapariyante nisinno ghurughurupassāsī niddāyateva. Athassa bhagavā pubbūpanissayaṃ oloketvā saṃvegajananatthaṃ:- 3- "middhī yadā hoti mahagghaso ca niddāyitā samparivattasāyī mahāvarāhova nivāpapuṭṭho punappunaṃ gabbhamupeti mando"ti gāthaṃ abhāsi. 3- [17] Tattha middhīti thīnamiddhābhibhūto, yaṃ hi middhaṃ abhibhavati, taṃ thīnampi abhibhavateva. Yadāti yasmiṃ kāle. Mahagghasoti mahābhojano, āharahatthakaalaṃsāṭakatatthavaṭṭa- kakākamāsakabhuttavamitakānaṃ aññataro viya. Niddāyitāti supanasīlo. Samparivattasāyīti samparivattakaṃ nippajjitā 4- ubhayenapi seyyasukhaṃ passasukhaṃ 5- middhasukhaṃ anuyuttoti dasseti. Nivāpapuṭṭhoti kuṇḍakādinā 6- sūkarabhattena puṭṭho bharito. Gharasūkaro hi bālakālato paṭṭhāya posiyamāno thūlasarīrakāle gehā bahi 7- nikkhamituṃ alabhanto heṭṭhāmañcādīsu samparivattetvā 8- sayateva. Idaṃ vuttaṃ hoti:- yadā puriso middhī ca hoti mahagghaso ca nivāpapuṭṭho mahāvarāho viya aññena iriyāpathena yāpetuṃ asakkonto niddāyanasīlo samparivattasāyī, tadā so "aniccaṃ dukkhaṃ anattā"ti tīṇi lakkhaṇāni manasikātuṃ na sakkoti. Tesaṃ amanasikārā mandapañño punappunaṃ gabbhaṃ upeti, gabbhāvāsato na parimuccatevāti. Taṃ sutvā dāsakatthero saṃvegajāto vipassanaṃ paṭṭhapetvā na cirasseva arahattaṃ sacchākāsi. Tena vuttaṃ @Footnote: 1 Ma. samaṇadhammaṃ 2 Sī. niddābahulo hutvā 3-3 cha.Ma. "middhī yadā hoti mahagghaso @cā"ti gāthaṃ abhāsi 4 Ma. nipajjanto, cha.Ma. samparivattakaṃ samparivattakaṃ nipajjitvā @5 Sī., Ma. phassasukhaṃ 6 Sī. kuṇḍakādīsu 7 Ma. ayaṃ saddo na dissati @8 cha.Ma. samparivattetvā samparivattetvā Apadāne 1- :- "ajito 2- nāma sambuddho himavante vasī tadā caraṇena ca sampanno samādhikusalo muni. Suvaṇṇavaṇṇe sambuddhe āhutīnaṃ paṭiggahe rathiyaṃ paṭipajjante ambaphalamadāsahaṃ. Ekanavute ito kappe yaṃ phalaṃ adadiṃ tadā duggatiṃ nābhijānāmi phaladānassidaṃ phalaṃ. Kilesā jhāpitā mayhaṃ .pe. kataṃ buddhassa sāsanan"ti. Arahattaṃ pana patvā thero "imāya gāthāya maṃ bhagavā ovadi, ayaṃ gāthā mayhaṃ aṅkusibhūtā"ti 3- tameva gāthaṃ paccudāhāsi. Tassidaṃ 4- therassa parivattāhāranayena aññābyākaraṇaṃ jātaṃ. Dāsakattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā. --------------The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 103-105. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=2337 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=2337 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=154 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5079 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5376 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5376 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]