บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
91. 6. Pancaputtakhadakapetivatthuvannana nagga dubbannarupasiti idam satthari savatthiyam viharante pancaputtakhadakapetim arabbha vuttam. Savatthiyam kira avidure gamake annatarassa kutumbikassa bhariya vanjha ahosi. Tassa nataka etadavocum "tava pajapati vanjha, annam te kannam anema"ti. So tassa bhariyaya sinehena na icchi. Athassa bhariya tam pavattim @Footnote: 1 Si.,i. hetusandassanam 2 Si. pasamsanam, ettha @3 Ma. evamvidhanam tvam balanuppadoti ussahavaddhanena 4 Si. sampahamsanajananam Sutva samikam evamaha "sami aham vanjha, anna kanna anetabba, ma te kulavamso upacchijji"ti. So taya nippiliyamano annam anesi. Sa aparena samayena gabbhini ahosi. Vanjhitthi "ayam puttam labhitva imassa gehassa issara bhavissati"ti issapakata tassa gabbhapatanupayam pariyesanti annataram paribbajikam 1- annapanadihi sanganhitva taya 2- tassa gabbhapatam dapesi. Sa gabbhe patite attano matuya arocesi, mata attano natake samodhanetva tamattham nivedesi. Te vanjhitthim etadavocum "taya imissa gabbho patito"ti. Naham patemiti. 3- sace taya gabbho na patito, sapatham karohiti. "sace maya gabbo patito, duggatiparayana khuppipasabhibhuta sayam patam panca panca 4- putte vijayitva khaditva tittim na gaccheyyam, niccam duggandha makkhika parikinna ca bhaveyyan"ti musa vatva sapatham akasi. Sa nacirasseva kalam katva tasseva gamassa avidure dubbannarupa 5- peti hutva nibbatti. Tada janapade vutthavassa attha thera satthu dassanattham savatthim agacchanta tassa gamassa avidure chayudakasampanne arannatthane vasam upagacchimsu. Atha sa peti theranam attanam dassesi, tesu samghatthero tam petim:- [26] "nagga dubbannarupasi duggandha puti vayasi makkhikahi parikinna 6- ka nu tvam idha titthasi"ti gathaya patipucchi. Tattha naggati niccola. Dubbannarupasiti virupa ativiya bibhaccharupena 7- samannagata asi. Duggandhati anitthagandha. Puti vayasiti sarirato kunapagandham vayasi. Makkhikahi parikinnati nilamakkhikahi samantato akinna. Ka nu tvam idha titthasiti ka nama evarupa imasmim thane titthasi, ito cito ca vicarasiti attho. @Footnote: 1 Ma. paribbajakam 2 Ma. tena 3 Si.,i. patesinti 4 Ma. panca @5 Ma. vuttarupa 6 Si.,i. makkhikaparikinnava 7 Si. virupena ativiya @bibhacchadassanarupena Atha sa peti mahatherena evam puttha attanam pakasenti sattanam samvegam janenti:- [27] "aham bhadante petimhi duggata yamalokika papakammam karitvana petalokam ito gata. [28] Kalena panca puttani sayam panca punapare vijayitvana khadami tepi na 1- honti me alam. [29] Paridayhati dhumayati khudaya hadayam mama paniyam na labhe patum passa mam byasanam gatan"ti ima tisso gatha abhasi. #[27] Tattha bhadanteti theram garavena alapati. Duggatati duggatim gata. Yamalokikati "yamaloko"ti laddhaname petaloke 2- tattha pariyapannabhavena vidita. 3- Ito gatati ito manussalokato petalokam upapajjanavasena gata, upapannati attho. #[28] Kalenati rattiya vibhatakale. Bhummatthe hi etam karanavacanam. Panca puttaniti panca putte. Lingavipallasena hetam vuttam. Sayam panca punapareti sayanhakale puna apare panca putte khadamiti yojana. Vijayitvanati divase divase dasa dasa 4- putte vijayitva. Tepi na honti me alanti tepi dasa putta ekadivasam mayham khudaya patighataya alam pariyatta na honti. Gathasukhattham hettha naiti 5- digham katva vuttam. #[29] Paridayhati dhumayati khudaya hadayam mamati khudaya jighacchaya badhiyamanaya mama hadayapadeso udaraggina parisamantato 6- jhayati dhumayati santappati. @Footnote: 1 ka. na. evamuparipi 2 Si. laddhanamena petaloko vuccati 3 Ma. vinita @4 Ma. dasa 5 Ma. gathasukhattham tepi naiti 6 Si.,i. parito Paniyam na labhe patunti pipasabhibhuta tattha tattha vicaranti paniyampi patum na labhami. Passa mam byasanam gatanti petupapattiya sadharanam asadharananca imam idisam byasanam upagatam mam passa bhanteti attana anubhaviyamanam dukkham therassa pavedesi. Tam sutva thero taya katakammam pucchanto:- [30] "kim nu kayena vacaya manasa dukkatam katam kissakammavipakena puttamamsani khadasi"ti gathamaha. Tattha dukkatanti duccaritam. Kissakammavipakenati kidisassa kammassa vipakena, kim panatipatassa, udahu adinnadanadisu annatarassati attho. "kena kammavipakena"ti keci pathanti. Atha sa peti attana katakammam therassa kathenti:- [31] "sapati 1- me gabbhini asi tassa papam acetayim saham padutthamanasa akarim gabbhapatanam. [32] Tassa dvemasiko gabbho lohitanneva pagghari tadassa mata kupita mayham nati samanayi sapathanca mam akaresi paribhasapayi ca mam. [33] Saham ghoranca sapatham musavadam abhasisam `puttamamsani khadami sace tam pakatam maya'. @Footnote: 1 Si. sapatti [34] Tassa kammassa vipakena musavadassa cubhayam puttamamsani khadami pubbalohitamakkhita"ti gathayo abhasi. #[31-32] Tattha sapatiti samanapatika itthi vuccati. Tassa papam acetayinti tassa sapatiya papam luddakam kammam acetayim. Padutthamanasati padutthacitta, padutthena va manasa. Dvemasikoti dvemasajato patitthito hutva dvemasiko. Lohitanneva pagghariti vipajjamano 1- ruhiranneva 2- hutva vissandi. Tadassa mata kupita, mayham nati samanayiti tada assa sapatiya mata mayham kupita attano natake samodhanesi. "tatassa"ti va patho, tato assati padavibhago. #[33-34] Sapathanti sapanam. 3- Paribhasapayiti bhayena tajjapesi. Sapatham musavadam abhasisanti "sace tam maya katam, idisi bhaveyyan"ti katameva papam akatam katva dassenti musavadam abhutam sapatham abhasim. Puttamamsani khadami, sace tam pakatam mayati idam tada sapathassa katakaradassanam, yadi etam gabbhapatanapapam maya katam, ayatim punabbhavabhinibbattiyam mayham puttamamsaniyeva khadeyyanti attho. Tassa kammassati tassa gabbhapatanavasena pakatassa panatipatakammassa. Musavadassa cati musavadakammassa ca. Ubhayanti ubhayassapi kammassa ubhayena vipakena. Karanatthe hi idam paccattavacanam. Pubbalohitamakkhitati pasavanavasena 4- paribhijjanavasena 5- ca pubbena ca lohitena ca makkhita hutva puttamamsani khadamiti yojana. Evam sa peti attano kammavipakam pavedetva puna there 6- evamaha "aham bhante imasmimyeva game asukassa kutumbikassa bhariya issapakata hutva papakammam katva evam petayoniyam nibbatta, sadhu bhante tassa kutumbikassa geham gacchatha, @Footnote: 1 Ma. vibhijjamano 2 Si.,i. rudhiranneva 3 Si. saccapanam @4 Ma. sapathavasena 5 Si.,i. paribhunjanavasena 6 Si. theram So tumhakam danam dassati, tam dakkhinam mayham uddisapeyyatha 1-, evam me ito petalokato mutti bhavissati"ti. Thera tam sutva tam anukampamana ullumpanasabhavasanthita tassa kutumbikassa geham pindaya pavisimsu. Kutumbiko there disva sanjatappasado paccuggantva pattani gahetva there asanesu nisidapetva panitena aharena bhojetum arabhi. Thera tam pavattim kutumbikassa arocetva tam danam tassa petiya uddisapesum, tamkhananneva ca sa peti tato dukkhato apeta ularasampattim patilabhitva rattiyam kutumbikassa attanam dassesi. Atha thera anukkamena savatthim gantva bhagavato tamattham arocesum. Bhagava ca tamattham atthuppattim katva sampattaparisaya dhammam desesi, desanavasane mahajano patiladdhasamvego issamaccherato pativirami. Evam sa desana mahajanassa satthika ahositi. Pancaputtakhadakapetivatthuvannana nitthita. ---------------------The Pali Atthakatha in Roman Book 31 page 33-38. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=31&A=732&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=31&A=732&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=91 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=3053 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=3236 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=3236 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]