ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 3 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.3)

page467.

Samutthanasisavannana ---------- {257} tadanantaraya pana samutthanakathaya. Anatta iti nicchayati anatta iti vanicchita. Sabhagadhammananti aniccakaradihi sabhaganam sankhatadhammanam. Namamattam na nayatiti namamattampi na pannayati. Dukkhahaninti dukkhaghatakam 1-. Khandhaka yaca 2- matikati khandhaka ya ca matikati attho. Ayameva va patho. Samutthananiyato katanti samutthanam niyato katam niyatakatam niyatasamutthananti attho. Etena bhutarocanacorivutthapanaananunnatasikkhapadattayassa sangaho paccetabbo. Etaneva hi tini sikkhapadani niyatasamutthanani annehi saddhim asambhinnasamutthanani. Sambhedanidanancannanti annampi sambhedanca nidananca tattha sambhedavacanena samutthana- sambhedassa gahanam paccetabbam. Tani hi tini sikkhapadani thapetva sesani sambhinnasamutthanani. Nidanavacanena sikkhapadanam pannattap- padesasankhatam nidanam paccetabbam. Sutte dissanti upariti sikkhapadanam samutthananiyamo sambhedo nidananti imani tini suttamhi eva dissanti pannayantiti attho. Tattha ekena samutthanena samutthati kayato ca cittato catiadimhi tava purimanaye @Footnote: 1. dukkhaghatanantipi . 2. ya cati pali.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page468.

Samutthananiyamo ca sambhedo ca dissati. Itaram pana nidanam nama vesaliya rajagahe savatthiya ca alaviya kosambiya ca sakkesu bhaggesu ca pannattati evam upari dissati. Parato agate sutte dissatiti veditabbam. Vibhange dvisuti gathaya ayamattho yam sikkhapadam dvisu vibhangesu pannattam uposathadivase bhikkhu ca bhikkhuniyo ca uddisanti tassa yathanayam samutthanam pavakkhami tam me sunathati. Sancarittanu- bhasancati sancarittanca samanubhasananca. Atirekanca civaranti atirekacivaram kathinanti attho. Lomani padaso dhammoti elakalomani ceva padaso dhammo ca. Bhutasamvidhanena cati bhutarocananca samvidahitva addhanapatipajjananca. Theyyadesanacorincati theyyasattho ca chattapanissa agilanassa dhammadesana ca corivutthapananca. Ananunnataya terasati matapitusamikehi ananunnataya saddhim imani terasa samutthanani honti. Sadisa idha dissareti idha ubhatovibhange etesu terasasu samutthanesu ekekasmim annanipi sadisani samutthanani dissanti. {258} Idani tani dassetum methunam sukkasamsaggotiadi vuttam. Tattha methunanti idantava pathamaparajikam nama ekam samutthanasisam. Sesani tena sadisani. Tattha sukkasamsaggoti sukkavisatthi ceva kayasamsaggo ca. Aniyata pathamikati pathamam aniyatasikkhapadam. Pubbupaparipacitati janam pubbupagatam bhikkhunti sikkhapadanca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page469.

Bhikkhuniparipacitapindapatasikkhapadanca. Raho bhikkhuniya sahati bhikkhuniya saddhim raho nisajjasikkhapadanca. Sabhojane raho dve cati sabhojane kule anupakhajja nisajjasikkhapadanca dve raho nisajjasikkhapadani ca. Anguliudake hasanti angulipatodakanca udake hassadhammasikkhapadanca. Pahare uggire cevati paharadanasikkhapadanca talasattikauggirana- sikkhapadanca. Tepannasa ca sekhiyati parimandalanivasanadini khuddakavannanavasane vuttani parimandalaka dvepi suppaticchannaka duve susamvuta duve ceva dve ca okkhittacakkhuka ukkhittakayaka duve dve ca kayappacalika bahuppacalika dve ca dve ca sisappacalika khambhaya duve vutta ca dve ca ogunthitapi ca ukkutika ca pallatthi sakkaccam pattasannita samasupasamatittanca sakkaccampi ca bhunjissa bhunjissa pattasanni ca sapadananca bhunjissa bhunjissa samasupakam thupikato byanjanani ca na ca ujjha na kavalam mandalanca anahatam sabbahatthaukkhepanca avacchedavagandakam nidhunam sitthakaranca niccharanca capucapu surunca hatthanilleham pattanillehaotthakam samisena sasitthena thito ca haritepi ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page470.

Udake capi nisiditva tayo pannasaka ime iti imani tepannasa sekhiyasikkhapadani ca. Adhakkhagamavassutati bhikkhuninam adhakkhakasikkhapadam gamantaragamanam avassutaya avassutassa hatthato khadaniyagahanasikkhapadanca. Talamatthanca suddhikati talaghatakam jatumatthakam udakasuddhika sadiyananca. Vassam vuttha ca ovadanti vassam vuttha cha panca yojananiti sikkhapadanca ovadaya agamanasikkhapadanca. Nanubandhe pavattininti vutthapitapavattanananubandhasikkhapadena saha chasattati honti. Ime sikkhati ima sikkhayo. Lingavipariyayo kato. Kayamanasika katati kayacittasamutthanika kata. {259} Adinnanti idam tava adinnadananti va dutiyaparajikanti va ekam samutthanasisam. Sesani tena sadisani. Tattha viggahuttarinti manussaviggahauttarimanussadhammasikkhapadani. Dutthulla attakaminanti dutthullavacaattakamaparicariyasikkhapadani. Amula annabhagiyati dve dutthadosasikkhapadani. Aniyata dutiyikati dutiyam aniyatasikkhapadam. Acchinde parinamaneti samam civaram datva acchindananca sanghikalabhassa attano parinamananca. Musaomasapesunati musavado ca omasavado ca bhikkhupesunnanca. Dutthulla pathavikhaneti dutthullapattiarocananca pathavikhanananca. Bhutam annaya ujjhapeti bhutagamaannavadakaujjhapanakasikkhapadani. Nikkaddhanam sincanancati viharato nikkaddhananca udakena tinadisincananca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page471.

Amisahetu bhuttaviti amisahetu bhikkhuniyo ovadantiti sikkhapadanca bhuttavi anatirittena khadaniyadina pavaranasikkhapadanca. Ehi anadari bhimsati ehavuso gamam vati sikkhapadanca anadariyanca bhikkhubhimsapananca. Apanidhe ca jivitanti pattadinam apanidhana- sikkhapadanca sancicca panam jivita voropananca. Janam sappanakam kammanti janam sappanakaudakasikkhapadanca puna kammaya ukkotananca. Unasamvasanasanati unavisativassasikkhapadanca ukkhittakena saddhim samvasasikkhapadanca nasitakasamanerasambhogasikkhapadanca. Sahadhammikavilekhati sahadhammikam vuccamanasikkhapadanca vilekhaya samvattantiti agatasikkhapadanca. Moho amulakena cati mohanake pacittiya- sikkhapadanca amulakena sanghadisesena anuddhamsanasikkhapadanca. Kukkuccam civaram datvati kukkuccauppadananca dhammikanam kammanam chandam datva khiyyananca civaram datva khiyyananca. Parinameyya puggaleti sanghikam labham puggalassa parinamasikkhapadanca. Kinte akalaacchindeti kinte ayye eso purisapuggalo karissatiti agatasikkhapadanca akalacivaram kalacivaranti adhitthahitva bhajapana- sikkhapadanca bhikkhuniya saddhim civaram parivattetva acchindana- sikkhapadanca. Duggahi nirayena cati duggahitena duppadharitena param ujjhapanasikkhapadanca nirayena va brahmacariyena va abhisapanasikkhapadanca. Ganam vibhangam dubbalanti ganassa civaralabhantarayam kareyyati ca dhammikacivaravibhangam patibaheyyati ca dubbalacivarapaccasaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page472.

Civarakalasamayam atikkameyyati ca vuttasikkhapadani. Kathinaphasu- passayanti dhammikam kathinuddharam patibaheyya bhikkhuniya sancicca aphasukam kareyya bhikkhuniya upassayam datva kupita anattamana nikkaddheyya vati vuttasikkhapadani. Akkosacandi macchariti bhikkhum akkoseyya va paribhaseyya va candikata ganam paribhaseyya kulamaccharini assati vuttasikkhapadani. Gabbhini ca payantiyati gabbhinim vutthapeyya payantim vutthapeyyati vuttasikkhapadani. Dve vassa sikkha sanghenati dve vassani chasu dhammesu asikkhitasikkham sikkhamanam vutthapeyya sikkhitasikkham sikkhamanam sanghena asammatam vutthapeyyati vuttasikkhapadani. Tayo ceva gihigatati unadvadasavassam gihigatam paripunnadvadasavassam gihigatam dve vassani chasu dhammesu asikkhitasikkham dve vassani sikkhitasikkham sanghena asammatanti vuttasikkhapadani. Kumaribhuta tisso cati unavisativassam kumaribhutantiadina nayena vutta tisso. Unadvadasasammatati unadvadasavassa vutthapeyya paripunnadvadasavassa sanghena asammata vutthapeyyati vuttasikkhapadadvayam. Alantava sokavassanti alantava te ayye vutthapitenati ca candim sokavassamsikkhamanam vutthapeyyati ca vuttasikkhapadadvayam. Chanda anuvassa ca dveti parivasiyachandadanena sikkhamanam vutthapeyya anuvassam vutthapeyya ekavassam dve vutthapeyyati vuttasikkhapadattayam. Samutthana tika katati tikasamutthana kata.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page473.

{260} Sancari kuti viharoti sancarittam sannacikaya kutikaranam mahallakaviharakarananca. Dhovananca patiggahoti annatikaya bhikkhuniya puranacivaram dhovapananca civarapatiggahananca. Vinnattuttari abhihatthunti annatakam gahapatim civaravinnapanam taduttarisadiyana- sikkhapadanca. Ubhinnam dutakena cati civaracetapanam upakkhatam hotiti agatasikkhapadadvayanca dutena civaracetapanapahitasikkhapadanca. Kosiya suddhadvebhaga chabbassani nisidananti kosiyamissakam santhatantiadini panca sikkhapadani. Rincanti rupika cevati vibhange rincanti uddesanti agatam elakalomadhovapanam rupiyapatiggahana- sikkhapadanca. Ubho nanappakarakati rupiyasamvoharakayavikkaya- sikkhapadadvayanca. Unabandhanavassikati unapancabandhanapattasikkhapadanca vassikasatikasikkhapadanca. Suttam vikappanena cati suttam vinnapetva civaravayapananca tantavaye upasankamitva civare vikappapajjananca. Dvaradanasibbini cati yava dvarakosa aggalatthapanaya annatikaya bhikkhuniya civaram dadeyya civaram sibbeyyati vuttasikkha- padattayam. Puvapaccayajoti cati puvehi va manthehi va abhihatthum pavarana- sikkhapadam catummasappaccayapavaranajotisamadahanasikkhapadani ca. Ratanam suci manco ca tulam nisidanakandu ca vassika ca sugatenati ratanasikkhapadanceva sucigharasikkhapadadini ca satta sikkhapadani. Vinnatti annacetapana dve sanghika mahajanika dve puggala lahuka garuti ya pana bhikkhuni annam vinnapetva annam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page474.

Vinnapeyyatiadini nava sikkhapdani. Dve vighasa satika cati uccaram va passavam va sankaram va vighasam va tirokudde va tiropakare va chaddeyya va chaddapeyya va harite chaddeyya va chaddapeyya vati evam vuttani dve vighasasikkhapadani ca udakasatikasikkhapadanca. Samanacivarena cati samanacivaram dadeyyati idametam sandhaya vuttam. {261} Bhedanuvattadubbacadusadutthulladitthi cati sanghabhedanuvattakadubbaca kuladusaka dutthullapattipaticchadana ditthi appatinissajjana sikkhapadani. Chandam ujjagghika dve cati chandam adatva gamanasikkhapadam ujjagghikaya antaraghare gamananisidanasikkhapadadvayam ca. Dveppasaddati appasaddo antaraghare gamissami nisidissamiti sikkhapadadvayam ca. Na byahareti na sakavalena mukhena byaharissamiti sikkhapadam. Chama nicasane thanam pacchato uppathena cati chamayam nisiditva nice asane nisiditva thitena nisinnassa pacchato gacchantena purato gacchantassa uppathena gacchantena pathena gacchantassa dhammadesanasikkhapadani. Vajjanuvatti gahanati vajjapaticchadana- ukkhittanuvattanahatthagahanadisankhatani tini parajikani. Osare paccacikkhanati anapaloketva karakasangham anannaya ganassa chandam osareyyati ca buddham paccacikkhamiti ca vuttasikkhapadadvayam. Kasmim samsattha dve vadhiti kismincideva adhikarane pacchakatati ca bhikkhuniyo paneva samsattha viharantiti ca ya pana bhikkhuni evam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page475.

Vadeyya samsatthava ayye tumhe viharathati ca attanam vadhitva vadhitva rodeyyati ca vuttasikkhapadani. Visibbe dukkhitaya cati bhikkhuniya civaram visibbetva va visibbapetva vati ca dukkhitam sahajivininti ca vuttasikkhapadadvayam. Puna samsattha na vupasameti samsattha vihareyya gahapatina va gahapatiputtena vati evam puna vuttam samsatthasikkhapadanca ehayye imam adhikaranam vupasamehiti vuccamana sadhuti patissunitva sa paccha anantarayikini neva vupasameyyati vuttasikkhapadanca. Aramanca pavaranati janam sabhikkhukam aramam anapuccha paviseyyati ca ubhatosanghe tihi thanehi na pavareyyati ca vuttasikkhapadadvayam. Anvaddhamasam sahajivini dveti anvaddhamasam bhikkhuniya bhikkhusanghato dve dhamma paccasimsitabbati vuttasikkhapadanca sahajivinim vutthapetva dve vassani neva anuggaheyya sahajivinim vutthapetva neva vupakaseyyati vuttasikkhapadadvayanca. Civaram anubandhanati sace me tvam ayye civaram dassasi evahantam vutthapessamiti ca sace mam tvam ayye dve vassani anubandhissasi evahantam vutthapessamiti ca vuttasikkhapadadvayam. Sattattimsa ime dhamma. {262} Ubbhatam kathinam tiniti nitthitacivarasmim bhikkhuna ubbhatasmim kathineti vuttani adito ca tini sikkhapadani. Pathamam pattabhesajjanti dasahaparamam atirekapattoti vuttapathamapattasikkhapadanca patisayaniyani bhesajjaniti vuttasikkhapadanca. Accekancapi sasankanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page476.

Accekacivarasikkhapadanca tadanantarameva sasankasikkhapadanca. Pakkamantena va duveti tam pakkamanto neva uddhareyyati bhutagamavagge vuttasikkhapadadvayam. Upassayam paramparati bhikkhuniupassayam gantva bhikkhuniyo ovadeyyati ca paramparabhojane pacittiyanti ca vutta- sikkhapadadvayanca. Anatirittam nimantanati anatirittam khadaniyam va bhojaniyam vati ca nimantito sabhatto samanoti ca vuttasikkhapadadvayam. Vikappam ranno vikaleti samam civaram vikappetvati ca ranno khattiyassati ca vikale gamam paviseyyati ca vuttasikkhapadattayam. Vosasarannakena cati vosasamanarupa thitati ca tatharupesu arannakesu senasanesu pubbe appatisamviditanti ca vuttasikkhapadadvayam. Usuya sannicayancati usuyavadikati ca pattasannicayam kareyyati ca vuttasikkhapadadvayam. Pure paccha vikale cati ya pana bhikkhuni purebhattam kulani upasankamitvati ca pacchabhattam kulani upasankamitvati ca ya pana bhikkhuni vikale kulani upasankamitvati ca vuttasikkhapadattayam. Pancahika sankamaniti pancahikam sanghativaram atikkameyyati ca civaram sankamaniyam dhareyyati ca vuttasikkhapadadvayam. Dvepi avasathena cati avasathacivaram anissajjitva paribhunjeyya avasatham anissajjitva carikam pakkameyyati evam avasathena saddhim vuttasikkhapadani ca dve. Pasakhe asane cevati pasakhe jatam gandam vati ca bhikkhussa purato anapuccha asane nisideyyati ca vuttasikkhapadadvayam. Timsaekunaka ime.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page477.

{263} Elakaloma dve seyyati elakalomasikkhapadanceva dve ca sahaseyyasikkhapadani. Ahaccapindabhojananti ahaccapadaka- sikkhapadanca avasathapindabhojanasikkhapadanca. Ganavikalasannidhiti ganabhojanavikalabhojanasannidhikarakasikkhapadattayam. Dantaponenacelakati dantaponasikkhapadanca acelakasikkhapadanca. Uyyuttam vase uyyodhiti uyyuttam senam dassanaya gaccheyya senaya vaseyya uyyodhikam va .pe. Anikadassanam va gaccheyyati vuttasikkhapadattayam. Sura orena nahayanati surapanasikkhapadanca orenaddhamasam nahanasikkhapadanca. Dubbanne dve desanikati tinnam dubbannakaranananti vuttasikkhapadanca vuttavasesam patidesaniyadvayanca. Lasunuttitthe naccanati lasunasikkhapadanca bhikkhussa bhunjantassa paniyena va vidhupanena va upatittheyyati vuttasikkhapadanca naccam va gitam va vaditam va dassanaya gaccheyyati vuttasikkhapadanca. Ito param palim virajjhitva likhanti. Yatha pana attham vannayama evamettha anukkamo veditabbo. Nahanam attharanam seyyati nagga nahayeyyum ekattharanapapurana tuvatteyyum ekamance tuvatteyyunti vuttasikkhapadattayam. Antoratthe tatha bahiti antoratthe sasankasammate tiroratthe sasankasammateti vuttasikkhapadadvayam. Antovassam cittagaranti antovassam carikam pakkameyya rajagaram va cittagaram va .pe. Pokkharanim va dassanaya gaccheyyati ca vuttasikkhapadadvayam. Asandi suttakantanati asandim va pallankam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page478.

Va paribhunjeyya suttam kanteyyati vuttasikkhapadadvayam. Veyyavaccam sahattha cati gihiveyyavaccam kareyya agarikassa va paribbajakassa va paribbajikaya va sahattha khadaniyam va bhojaniyam va dadeyyati vuttasikkhapadadvayam. Abhikkhukavasena cati abhikkhuke avase vassam vaseyyati idametam sandhaya vuttam. Chattam yananca sanghaninti chattupahanam dhareyya yanena yayeyya sanghanim dhareyyati vuttasikkhapadattayam. Alankaram gandhavasitanti itthalankaram dhareyya gandhavannakena nahayeyya vasitakena pinnakena nahayeyyati vuttasikkhapadattayam. Bhikkhunitiadina bhikkhuniya ummaddapeyyatiadini cattara sikkhapadani vuttani. Asankacchika apattiti asankacchika gamam paviseyya pacittiyanti evam vutta apatti. Cattarisa catuttariti etani sabbani catucattalisa sikkhapadani. Kayena na vacacittena kayacittena na vacatoti kayena ceva kayacittena ca samutthahanti na vacacittena na vacatoti attho. Dvisamutthanika sabbe sama elakalomakati idam uttanatthameva. {264} Padannatra asammatati padaso dhammam matugamassa uttarim chappancavacahi dhammam deseyya annatra vinnuna purisaviggahena asammato bhikkhuniyo ovadeyyati vuttasikkhapadattayam. Tatha atthangatena cati atthangate suriye ovadeyyati idametam sandhaya vuttam. Tiracchanavijja dveti tiracchanavijjam pariyapuneyya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page479.

Tiracchanavijjam vaceyyati evam vuttasikkhapadadvayam. Anokase ca pucchanati anokasakatabhikkhum panham puccheyyati idametam sandhaya vuttam. {265} Addhananavam panitanti bhikkhuniya saddhim samvidhaya ekaddhanamaggam patipajjeyya ekam navam abhiruheyya panitabhojanani agilano attano atthaya vinnapetva bhunjeyyati vuttasikkhapadattayam. Matugamena sanghareti matugamena saddhim samvidhaya gamananca sambadhe lomam samhareyyati vuttasikkhapadanca. Dhannam nimantita cevati dhannam vinnapetva vati ca nimantita va pavarita va khadaniyam va bhojaniyam va khadeyya va bhunjeyya vati vuttasikkhapadanca. Attha cati bhikkhuninam vutta attha patidesaniya. {266} Theyyasattham upassutiti theyyasatthena saddhim samvidhaya ekaddhanamaggagamananca upassutim titthananca. Supavinnapanena cati idam supodanavinnattim sandhaya vuttam. Ratti channanca okasanti rattandhakare appadipe paticchanne okase ajjhokase purisena saddhinti evam vuttasikkhapadattayam. Byuhena sattamati idam tadanantarameva rathikaya va byuhe va purisena saddhinti agatasikkhapadam sandhaya vuttam. {267} Dhammadesanasamutthanani ekadasa uttananeva. Evam tava sambhinnasamutthanam veditabbam. Niyatasamutthanam pana tividham tam ekekasseva sikkhapadassa hoti tam visumyeva dassetum bhutam kayena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page480.

Jayatitiadi vuttam. Tam uttanameva. Nettidhammanulomikanti vinayapalidhammassa anulomanti. Samutthanasisavannana nitthita. ---------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 3 page 467-480. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=9528&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=9528&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=175              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=4595              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=4668              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=4668              Contents of The Tipitaka Volume 4 http://84000.org/tipitaka/read/?index_4

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]