ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 3 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.3)

     {321} Pancimaniti rasivasena panca. Sarupavasena panetani bahuni
honti. Tattha aramo nama puppharamo va phalaramo va.
Aramavatthu nama tesamyeva aramanam atthaya paricchinditva
thapitokaso tesu va aramesu vinatthesu tesam poranabhumibhago.
Viharo nama yankinci pasadadisenasanam. Viharavatthu nama
tassa patitthanokaso. Manco nama masarako muddikabaddho
kulirapadako. Ahaccapadakoti imesam pubbe vuttanam catunnam
mancanam annataro. Pithannama masarakadinamyeva catunnam pithanam
annataram. Bhisi nama unnabhisiadinam pancannam annatara.
Bimbohanam nama vuttappakaranam bimbohananam annataram. Lohakumbhi
nama kalalohena va tambalohena va yenakenaci lohena kata
kumbhi. Lohabhanakadisupi eseva nayo. Ettha pana bhanakanti
arankharo vuccati. Varakoti ghato. Katahanti katahameva.
Vasiadisu valliadisu ca duvinneyyam nama natthi.
     Evam
          dvisangahani dve honti            tatiyam catusangaham
          catuttham navakotthasam        pancamam atthabhedanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page381.

Iti pancahi rasihi pancanimmalalocano pancavisavidham natho garubhandam pakasayi. Tatrayam vinicchayakatha. Idam hi sabbampi garubhandam idha avissajjaniyam. Kitagirivatthusmim avebhangiyanti vuttam. Parivare pana avissajjaniyam avebhangiyam panca vutta mahesina vissajjentassa paribhunjantassa anapatti panha mesa kusalehi cintitati agatam. Tasma mulachejjavasena avissajjaniyam avebhangiyanti parivattanavasena pana vissajjentassa paribhunjantassa ca anapattiti evamettha adhippayo veditabbo. Tatrayam anupubbikatha idantava pancavidhampi civarapindapatabhesajjatthaya upanetum na vattati. Thavarena ca thavaram garubhandena ca garubhandam parivattetum vattati. Thavare pana khettam khettavatthu talakam matikati evarupam bhikkhusanghassa vicaretum va sampaticchitum va adhivasetum va na vattati. Kappiyakarakeheva vicaritam tato kappiyabhandam vattati. Aramena pana aramam aramavatthum viharam viharavatthunti imani cattaripi parivattetum vattati. Tatrayam parivattananayo. Sanghassa nalikeraramo dure hoti kappiyakaraka va bahutaram khadanti. Yampi na khadanti tato sakatavettanam datva appameva aharanti. Annesam pana tassa aramassa aviduragamavasinam manussanam viharassa samipe aramo hoti. Te sangham upasankamitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page382.

Sakena aramena tam aramam yacanti. Sanghena ruccati sanghassati apaloketva sampaticchitabbo. Sacepi bhikkhunam rukkhasahassam hoti manussanam pancasatani tumhakam aramo khuddakoti na vattabbam. Kincapi hi ayam khuddako athakho itarato bahutaram ayam deti. Sacepi samakameva deti evampi icchiticchitakkhane paribhunjitum sakkati gahetabbameva. Sace pana manussanam bahutara rukkha honti nanu tumhakam bahutara rukkhati vattabbam. Sace atirekam amhakam punnam hotu sanghassa demati vadanti janapetva sampaticchitum vattati. Bhikkhunam rukkha phaladharino. Manussanam rukkha na tava phalam ganhanti. Kincapi na ganhanti na cirena ganhissantiti sampaticchitabbameva. Manussanam rukkha phaladharino. Bhikkhunam na tava phalam ganhanti. Nanu tumhakam rukkha phaladharinoti vattabbam. Sace ganhatha bhante amhakam punnam bhavissatiti denti janapetva sampaticchitum vattati. Evam aramena aramo parivattetabbo. Eteneva nayena aramavatthumpi viharopi viharavatthumpi aramena parivattetabbam. Aramavatthuna ca mahantena va khuddakena va aramaaramavatthuviharaviharavatthunti 1-. Katham viharena viharo parivattetabbo. Sanghassa antogame geham hoti. Manussanam viharamajjhe pasado. Ubhopi agghena samaka. Sace manussa tena pasadena tam geham yacanti. Sampaticchitum vattati. Bhikkhunamyeva mahagghataram geham hoti. @Footnote: 1.?- viharavatthuni.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page383.

Mahagghataram amhakam gehanti vutte ca kincapi mahagghataram pabbajitanam asaruppam na sakka tattha pabbajitehi vasitum idam pana saruppam ganhathati vadanti. Evampi sampaticchitum vattati. Sace manussanam mahaggham hoti nanu tumhakam geham mahagghanti vattabbam. Hotu bhante amhakam punnam bhavissati ganhathati vutte pana sampaticchitum vattati. Evam viharena viharo parivattetabbo. Eteneva nayena viharavatthumpi aramopi aramavatthumpi viharena parivattetabbam. Viharavatthuna ca mahagghena va appagghena va viharaviharavatthuaramaaramavatthunti 1-. Evantava thavarena thavaraparivattanam veditabbam. Garubhandena garubhandaparivattane pana mancapitham mahantam va hotu khuddakam va antamaso caturangulapadakam gamadarakehi pamsvagarakesu kilantehi katampi sanghassa dinnakalato patthaya garubhandam hoti. Sacepi rajarajamahamattadayo ekappahareneva mancasatam va mancasahassam va denti sabbe kappiyamanca sampaticchitabba. Sampaticchitva vuddhapatipatiya sanghikaparibhogena paribhunjathati databba. Puggalikavasena na databba. Atirekamance bhandagaradisu pannapetva pattacivaram nikkhipitumpi vattati. Bahisimaya sanghassa demati dinnamanco sanghattherassa vasanatthane databbo. Tattha bahu ce manca honti mancena kammam natthi. Yassa vasanatthane kammam atthi. Tattha @Footnote: 1. (?) -aramavatthuni.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page384.

Sanghikaparibhogena paribhunjati databbo. Mahagghena satagghanakena va sahassagghanakena va mancena annam mancasatam labbhati parivattetva gahetabbam. Na kevalam mancena mancoyeva aramaaramavatthu- viharaviharavatthupithabhisibimbohananipi parivattetum vattati. Esa nayo pithabhisibimbohanesupi. Etesupi kappiyakappiyam vuttanayameva. Tattha akappiyam na paribhunjitabbam kappiyam sanghikaparibhogena paribhunjitabbam. Akappiyam va mahagghakappiyam va parivattetva vuttavatthuni gahetabbani. Agarubhandupagam bhisibimbohanam nama natthi. Lohakumbhi lohabhanakam lohakatahanti imani tini mahantani va hontu khuddakani va antamaso pasatamattaudakaganhanakanipi garubhandaniyeva. Lohavarako pana kalalohatambalohakamsaloha- vattalohanamyenakenaci kato sihaladipe padaganhanako bhajetabbo. Pado nama magadhanaliya pancanalimattam ganhati. Tato atirekaganhanako garubhandam. Imani tava paliagatani lohabhajanani. Paliyampana anagatanipi bhinkarapatiggahaulunkadabbikatacchupatitattaka- saravakasamuggaangarakapalladhumakatacchuadini khuddakani va mahantani va sabbaneva garubhandani. Ayapatto ayathalakam tambalohathalakanti imani pana bhajaniyani kamsalohavattalohabhajanavikati sanghikaparibhogena va gihivikata va vattati. Puggalikaparibhogena na vattati. Kamsalohadibhajanam sanghassa dinnam parihariyam na vattati gihivikatanihareneva paribhunjitabbanti mahapaccariyam vuttam. Thapetva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page385.

Pana bhajanavikatim annasmimpi kappiyalohabhande anjani anjanisalaka kannamalaharani sucipannasucikhuddakapipphaliko khuddakaarakantakakuncika talakattarayatthivedhako natthudanam bhindivalo lohakatthi lohagulo lohapindi lohacakkalakam annampi vippakatalohabhandam bhajaniyam. Dhumanettalohathaladipakarukkhadipakakapallakaolambakadipakaitthipurisatiracchanagatarupakani pana annani va bhittichadanakavatadisu upanetabbani antamaso lohakhilakam upadaya sabbani lohabhandani garubhandaniyeva honti. Attana laddhanipi pariharitva puggalikaparibhogena na paribhunjitabbani sanghikaparibhogena va gihivikatani va vattanti. Tipubhandepi eseva nayo. Khirapasanamayani tattakasarakadini garubhandaniyeva. Ghatakam pana telabhajanam va padakaganhanakato atirekameva garubhandam. Suvannarajataarakutajatiphalikabhajanani 1- gihivikatanipi na vattanti pageva sanghikaparibhogena va puggalikaparibhogena va. Senasanaparibhogena pana amasampi anamasampi sabbam vattati. Vasiadisu yaya vasiya thapetva dantakatthacchedanam va ucchutacchanam va annam mahakammam katum na sakka. Ayam bhajaniya. Tato mahattari yenakenaci akarena kata vasi garubhandam. Pharasu pana antamaso vejjanam siravedhanapharasupi garubhandameva. Kudhariyam pharasusadiso eva vinicchayo. Ya pana avudhasankhepena kata. Ayam anamasa. Kuddalo antamaso caturangulamattopi garubhandameva. @Footnote: 1. -harakuta itipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page386.

Nikhadanam caturassamukham va donimukham va vankam va ujukam va antamaso sammujjanidandakavedhanampi dandabaddham ce garubhandameva. Sammujjanidandakhananakam pana adandakam phalamattameva. Yam sakka sipatikaya pakkhipitva pariharitum tam bhajaniyam. Sikharampi nikhadaneneva sangahitam. Yehi manussehi vihare vasiadini dinnani honti. Te ce ghare daddhe va corehi vilutte va detha no bhante upakarane puna pakatike karissamati vadanti databba. Sace aharanti na varetabba. Anaharantapi na codetabba. Kammara- tattakara cundakara nalakara manikara pattabandhakanam adhikaranimutthikasandasa tuladini sabbani lohamayaupakaranani sanghe dinnakalato patthaya garubhandani. Tipukottakasuvannakaracammakaraupakaranesupi eseva nayo. Ayam pana viseso. Tipukottakaupakaranesupitipucchedanasatthakam suvannakaraupakaranesu suvannacchedanasatthakam cammakaraupakaranesu kataparikammacammacchedanakam khuddakasatthanti imani bhajaniya- bhandani. Nahapitatunnakaraupakaranesupi thapetva mahakattarim mahasandasam mahapipphalikanca sabbam bhajaniyam. Mahakattariadini garubhandani. Valliadisu. Vettavalliadika yakaci addhabahuppamana valli sanghassa dinna va tattha jataka va rakkhitagopitava garubhandam hoti. Sa sanghakamme ca cetiyakamme ca kate ce atireka hoti puggalikakammepi upanetum vattati. Arakkhita pana garubhandameva na hoti. Suttamakacivakanalikerahiracammamaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page387.

Rajjuka va yottani va vake ca nalikerahire ca vattetva kata ekavatta va dvittivatta va sanghassa dinnakalato patthaya garubhandam. Suttam pana avattetva dinnam makacivakanalikerahira ca bhajaniya. Yehi panetani rajjukayottadini dinnani honti te attano karaniyena haranta na varetabba. Yokoci antamaso atthangulisucidandamattopi velu sanghassa dinno va tattha jatako va rakkhitagopito garubhandam. Sopi sanghakamme ca cetiyakamme ca kate atireko puggalikakamme datum vattati. Padaganhanakatelanali pana kattarayatthi upahanadando chattadando chattasalakati idamettha bhajaniyabhandam. Daddhagehamanussa ganhitva gacchanta na varetabba. Rakkhitagopitavelum ganhantena samakam va atirekam va thavaram antamaso tam agghanakavalikayapi phatikammam katva gahetabbo. Phatikammam akatva ganhantena tattheva valanjetabbo. Gamanakale sanghike avase thapetvava gantabbam. Asatiya gahetva gatena pahinitva databbo. Desantaram gatena sampattavihare sanghikavase thapetabbo. Tinanti munjam ca pabbajanca thapetva avasesam yankinci tinam. Yattha pana tinam natthi tattha pannehi chadenti tasma pannampi tineneva sangahitam. Iti munjadisu yankinci mutthippamanampi tinam talapannadisupi ekam pannampi sanghassa dinnam va tattha jatakam va baharame sanghassa tinavatthuto jatatinam va rakkhitagopitam garubhandam hoti. Tampi sanghakamme ca cetiyakamme ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page388.

Kate atirekam puggalikakamme datum vattati. Daddhagehamanussa gahetva gacchanta na varetabba. Atthangulappamanopi rittapotthako garubhandameva. Mattika pakatimattika va hotu pancavanna va suddha va sajjurasakukutthasilesadisu va yankinci dullabhatthane anetva va dinnam tattha jatakam va rakkhitagopitam talapakkamattam garubhandam hoti. Tampi sanghakamme ca cetiyakamme ca kate nitthite atirekam puggalikakamme datum vattati. Hinguhingulaka- haritalamanosilanjanani pana bhajaniyabhandani. Darubhande yo koci atthangulasucidandamattopi darubhandako darudullabhatthane sanghassa dinno va tattha jatako va rakkhitagopito ayam garubhandam hotiti kurundiyam vuttam. Mahaatthakathayam pana sabbampi daruvelu- cammapasanadivikatim darubhandena sanganhitva tena kho pana samayena sanghassa asandiko uppanno hotiti ito patthaya darubhandavinicchayo vutto. Tatrayam atthuddharo. Asandiko sattango bhaddapitham pithika elakapadapitham amalakavantakapitham pannikapitham phalakam koccham palasapithanti imesu tava yankinci khuddakam va hotu mahantam va sanghassa dinnam garubhandam hoti. Palasapithena cettha kadalipattadinipi pithanipi sangahitani. Byagghacammaonaddhampi valarupaparikkhittam ratanapasibbitam koccham garubhandameva. Cankamaphalakam dighaphalakam va civaradhovanaphalakam va ghatanaphalakam va ghatanamuggaro va dantakatthacchedanadandaka dandamuggaro va ambanam rajanadoni

--------------------------------------------------------------------------------------------- page389.

Udakapaticchako darumayo va dantamayo va velumayo va sapadakopi apadakopi samuggo manjusa padaganhanakato atirekappamano karando udakadoni udakakataham ulunko katacchu paniyasaravakam paniyasankhoti etesu yankinci sanghe dinnam garubhandam sankhathalakam pana bhajaniyam. Tatha darumayo udakakumbho padakathalikamandalam darumayam va hotu talapannadimayam va sabbam garubhandam. Adharako pattapidhanam talavantam vijani cangotakam pacchi yatthisammujjani mutthisammujjaniti etesu yankinci khuddakam va mahantam va daruvelupannacammadisu yenakenaci katam garubhandameva. Thambhatulasopanaphalakadisu darumayam va pasanamayam va yankinci gehasambharupagam 1- yokoci katasarako yankinci bhummattharanam yankinci akappiyacammam sanghe dinnam garubhandam bhummattharanam katum vattati. Elakacammam pana paccattharanagatikampi garubhandameva. Kappiyacammani bhajaniyani. Kurundiyam pana sabbam mancappamanam cammam garubhandanti vuttam. Udukkhalam musalam suppam nisadam nisadapotakam pasanadoni pasanakataham turivemabhastadi sabbam pesakaradibhandam sabbam kasibhandam sabbam cakkayuttakayanam garubhandameva. Mancapado mancaatani pithapado pithaatani vasipharasuadinam danda etesu yankinci vippakatatacchanakammam anitthitameva bhajaniyam. Tacchitamattham pana garubhandam hoti. Anunnatavasiya pana dando chattamutthipannam @Footnote: 1. gehasambhararupam itipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page390.

Kattarayatthi upahana aranisahitam dhammakarako padaganhanakato anatirittam amalakatumbam amalakaghato alabukatumbam cammaghato alabughato visanakatumbanti sabbametam bhajaniyam tato mahantataram garubhandam. Hatthidanto va yankinci visanam va atacchitam yathabhatameva bhajaniyam. Tehi katamancapadadisu purimasadisoyeva vinicchayo. Tacchitanitthitopi hingukarandako anjanikarandako ganthiko 1- ganthivethano 1- anjani anjanisalaka udakapunchaniti idam sabbam bhajaniyameva. Mattikabhande sabbamanussanam upabhogaparibhogam ghatapidhanadi kulalabhajanam pattakataham angarakataham dhumadhanakam diparukkho dipakapallika cayanitthika chadanitthika thupikati sanghassa dinnakalato patthaya garubhandam. Padaganhanakato anatirittappamano pana ghatako pattam thalakam kancuko kundikati idamettha bhajaniyabhandam. Yatha ca mattikabhande evam lohabhandepi. Kundika bhajaniyakotthasameva bhajatiti. Ayamettha anupubbikatha.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 3 page 380-390. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=7797&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=7797&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=118              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=3321              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=3442              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=3442              Contents of The Tipitaka Volume 4 http://84000.org/tipitaka/read/?index_4

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]