ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 3 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.3)

page295.

Samuccayakkhandhakavannana --------- {97} samuccayakkhandhake. Charattam manattanti ettha catubbidham manattam appaticchannamanattam paticchannamanattam pakkhamanattam samodhanamanattanti. Tattha appaticchannamanattam nama yam appaticchannaya apattiya parivasam adatva kevalam apattim apannabhaveneva manattarahassa manattam diyyati. Paticchannamanattam nama yam paticchannaya apattiya parivutthaparivasassa diyyati. Pakkhamanattam nama yam paticchannaya va appaticchannaya va apattiya addhamasam bhikkhuninam diyyati. Samodhanamanattam nama yam odhaya ekato katva diyyati. Tesu idam appaticchannaya apattiya charattam manattanti vacanato appaticchannamanattanti veditabbam. Tam dentena sace ekam apattim apanno hoti idha vuttanayeneva databbam. Sace dve va tisso va taduttari va apanno yatheva ekam apattinti vuttam evam dve apattiyo tisso apattiyoti vattabbam. Taduttari pana sacepi satam va sahassam va hoti. Sambahulati vattabbam. Nanavatthukayopi ekato katva databbam tasam danavidhim parivasadane kathayissama. Evam apattivasena kammavacam katva dinne manatte evametamdharayamitikammavacapariyosane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page296.

Malakasimayameva manattam samadiyami vattam samadiyamiti vuttanayeneva vattam samadatabbam. Samadiyitva tattheva sanghassa arocetabbam. Arocentena ca evam arocetabbam aham bhante ekam apattim apajjim sancetanikam sukkavisatthim appaticchannam soham sangham ekissa apattiya sancetanikaya sukkavisatthiya appaticchannaya charattam manattam yacim tassa me sangho ekissa apattiya sancetanikaya sukkavisatthiya appaticchannaya charattam manattam adasi soham manattam carami vediyamaham bhante vediyatiti mam sangho dharetuti. Imam ca pana attham gahetva yaya kayaci vacaya arocetum vattatiyeva. Arocetva sace nikkhipitukamena vuttanayeneva sanghamajjhe nikkhipitabbam. Malakasimato bhikkhusu nikkhantesu ekassa santike nikkhipitum vattati. Malakasimato nikkhamitva satim patilabhantena saha gacchantassa santike nikkhipitabbam. Sace sopi pakkanto annassa yassa malake narocitam tassa arocetva nikkhipitabbam. Arocentena pana avasane vediyatiti mam ayasma dharetuti vattabbam. Dvinnam arocentena ayasmanta dharentuti vattabbam. Tinnam arocentena ayasmanto dharentuti vattabbam. Nikkhittakalato patthaya pakatattatthane titthati. Sace appabhikkhuko viharo hoti sabhaga bhikkhu vasanti. Vattam anikkhipitva antovihareyeva rattiyo ganetabba. Atha na sakka sodhetum vuttanayeneva vattam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page297.

Nikkhipitva paccusasamayeva catuhi pancahi va bhikkhuhi saddhim parikkhittassa viharassa parikkhepato aparikkhittassa parikkheparahatthanato dve leddupate atikkamitva mahamaggato okkamma gumbena va vatiya va paticchannatthane nisiditabbam. Antoaruneyeva vuttanayeneva vattam samadiyitva arocetabbam. Sace anno koci bhikkhu kenacideva karaniyena tam thanam agacchati sace esa tam passati saddam vassa sunati arocetabbam. Anarocentassa ratticchedo ceva vattabhedo ca. Atha dvadasahattham upacaram okkamitva ajanantasseva gacchati. Ratticchedo hotiyeva vattabhedo pana natthi. Arocitakalato patthaya ca ekam bhikkhum thapetva sesehi sati karaniye gantumpi vattati. Arune utthite tassa bhikkhussa santike vattam nikkhipitabbam. Sace sopi kenaci kammena purearuneyeva gacchati. Annam viharato nikkhantam va agantukam va yam pathamam passati tassa santike arocetva vattam nikkhipitabbam. Ayanca yasma ganassa arocetva bhikkhunanca atthibhavam sallakkhetva vasi. Tenassa une gane caranadoso va vippavasadoso va na hoti. Sace kanci na passati viharam gantva attana saddhim gatabhikkhusu ekassa santike nikkhipitabbanti mahasumatthero aha. Mahapadumatthero pana yam pathamam passati tassa arocetva nikkhipitabbam ayam nikkhittavattassa pariharoti aha. Evam charattam manattam akhandam caritva yattha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page298.

Siya visatigano bhikkhusangho tattha so bhikkhu abbhetabbo. Abbhentehi ca pathamam abbhanaraho katabbo. Ayam hi nikkhitta- vattatta pakatattatthane thito. Pakatattassa ca abbhanam katum na vattati tasma vattam samadapetabbam. Vatte samadinne abbhanaraho hoti. Tenapi vattam samadiyitva arocetva abbhanam yacitabbam. Anikkhittavattassa puna vattasamadanakiccam natthi. So hi charattatikkameneva abbhanaraho hoti tasma so abbhetabbo. Tatrayam evanca pana bhikkhave abbhetabboti paliyameva abbhanavidhi vutto. Ayanca ekapattivasena vutto. Sace pana dve tisso sambahula va ekavatthuka va nanavatthuka va apattiyo honti tasam vasena kammavaca katabba. Evam appaticchannamanattam databbam. Paticchannamanattampana yasma paticchannaya apattiya parivutthaparivasassa databbam hoti tasma tam parivasakatham kathayitvava kathayissama. {102} Tenahi bhikkhave sangho udayissa bhikkhuno ekissa apattiya sancetanikaya sukka- visatthiya ekahapaticchannaya ekahaparivasam detutiadina nayena paliyam anekehi akarehi parivaso ca manattanca vuttam. Tassa tassa yasma agatagatatthane vinicchayo vuccamano paliyam viya ativittharam apajjati na ca sakka hoti sukhena pariggahetum tasma tam samodhanetva idheva dassayissama. Ayanhi idha adhippeto parivaso nama paticchannaparivaso suddhantaparivaso

--------------------------------------------------------------------------------------------- page299.

Samodhanaparivasoti tividho hoti. Tattha paticchannaparivaso tava yathapaticchannaya apattiya databbo. Kassaci hi ekahapaticchanna apatti hoti yatha ayam udayittherassa kassaci dvihadipaticchanna yatha parato agata udayittherasseva kassaci eka apatti hoti yatha ayam kassaci dve tisso taduttari va yatha parato agata tasma paticchannaparivasam dentena pathamantava paticchanna- bhavo janitabbo. Ayam hi apatti nama dasahakarehi paticchanna hoti. Tatrayam matika apatti ca hoti apattisanni ca pakatatto ca hoti pakatattasanni ca anantarayiko ca hoti anantarayikasanni ca pahu ca hoti pahuttasanni ca chahetukamo ca hoti chadeti cati. Tattha apatti ca hoti apattisanni cati yam apanno sa apattiyeva hoti sopi ca tattha apattisanniyeva. Iti jananto chadeti channa hoti. Atha panayam tattha anapattisanni acchanna hoti. Anapatti pana apattisannayapi anapattisannayapi chadentena acchaditava hoti. Lahukam va garukati garukam va lahukati chadeti. Alajjipakkhe titthati apatti pana acchanna hoti. Garukam lahukati mannamano deseti neva desita hoti nacchanna. Garukam garukati natva chadeti channa hoti. Garukalahukabhavam na janati apattim chademiti chadeti channava hoti. Pakatattoti tividham ukkhepaniya- kammam akato. So ce pakatattasanni hutva chadeti channava

--------------------------------------------------------------------------------------------- page300.

Hoti. Atha mayham sanghena kammam katanti apakatattasanni hutva chadeti acchannava hoti. Apakatattena pakatatta- sannina va apakattasannina va chaditapi acchannava hoti. Vuttampi cetam apajjati garukam savasesam chadeti anadariyam paticca na bhikkhuni no ca phuseyya vajjam panhamesakusalehicintitati. Ayam hi panha ukkhittakena kathita. Anantarayikoti yassa dasasu antarayesu ekopi natthi so ce anantarayikasanni hutva chadeti channava hoti. Sacepi so bhirukajatikatta andhakare amanussacandamigabhayena antarayikasanni hutva chadeti acchannava hoti. Yassa hi pabbatavihare vasantassa kandaram va atavim va nadim va atikkamitva arocetabbam hoti. Antaramagge candavalamanussadi bhayam atthi magge ajagara nipajjanti nadi pura hoti. Etasmim pana satiyeva antarayikasanni chadeti acchannava hoti. Antarayikassa pana anantarayikasannaya chadayato acchannava hoti. Pahuti yo sakkoti bhikkhuno santikam gantunceva arocitunca so ce pahuttasanni hutva chadeti channava hoti. Sacassa mukhe appamattako gando va hoti hanukam vato va vijjhati danto va rujjhati bhikkha va manda laddha hoti tavattakena pana neva vattum na sakkoti na gantum. Apica kho na sakkomiti sanni hoti ayam pahu hutva appahuttasanni nama. Imina

--------------------------------------------------------------------------------------------- page301.

Chaditapi acchadita. Appahuna pana vattum va gantum va asamatthena pahuttasannina va appahuttasannina va chadita hoti acchaditava. Chadetukamo ca hoti chadeti cati idam uttanameva. Sace pana chadessamiti dhuranikkhepam katva purebhatte va pacchabhatte va pathamayamadisu va lajjidhammam okkamitva antoaruneyeva arocesi ayam chadetukamo na chadeti nama. Yassa pana abhikkhuke thane vasantassa apattim apajjitva sabhagassa bhikkhuno agamanam agamentassa sabhagassa santikam va gacchantassa addhamasopi masopi atikkamati. Ayam na chadetukamopi chadeti nama. Ayampi acchannava hoti. Yo pana apannamattova aggiakkamanapuriso viya sahasa apakkamitva sabhagatthanam gantva avikaroti ayam na chadetukamova neva chadeti nama. Sace pana sabhagam disvapi ayam me upajjhayo va acariyo vati lajjaya naroceti channava hoti apatti. Upajjhayadibhavo hi idha appamanam averisabhagamattameva pamanam tasma averisabhagassa santike arocetabba. Yo pana visabhago hoti sutva pakasetukamo evarupassa upajjhayassapi santike na arocetabba. Tattha purebhattam va apattim apanno hoti pacchabhattam va diva va rattim va yava arunam na uggacchati tava arocetabba. Uddhaste arune paticchannava hoti paticchadanapaccaya ca dukkatam apajjati. Sabhagasanghadisesam apannassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page302.

Santike avikatum na vattati. Sace avikaroti apatti avikata hoti dukkatapattiya pana na muccati tasma suddhassa santike avikatabba. Avikaronto ca tuyham santike ekam apattim avikaromiti va acikkhamiti va arocemiti va mama ekam apattim apannabhavam janahiti va vadatu ekam garukapattim avikaromitiadina nayena vadatu sabbehipi akarehi appatic- channava hotiti kurundiyam vuttam. Sace pana lahukapattimavikaromiti- adina nayena vadati paticchannava hoti. Vatthumpi aroceti apattimpi aroceti ubhayampi arocetiti tividhenapi arocitava hoti. Iti imani dasakaranani sallakkhetva paticchannaparivasam dentena pathamameva paticchannabhavo janitabbo. Tato paticchannadivase ca apattiyo ca sallakkhetva sace ekahapaticchannava hoti aham bhante ekam apattim apajjim sancetanikam sukkavisatthim ekahapaticchannanti evam yacapetva idha vuttanayeneva kammavacam vatva parivaso databbo. Atha dvihatihadipaticchanna hoti. Dvihapaticchannam tihapaticchannam catuhapaticchannam pancahapaticchannam chahapaticchannam sattahapaticchannam atthahapaticchannam navahapaticchannam dasahapaticchannam ekadasahapaticchannam dvadasahapaticchannam terasahapaticchannam cuddasahapaticchannam evam yava cuddasadivasani divasagananena yojana katabba. Pancadasadivasani paticchannaya pakkhapaticchannanti vatva yojana katabba. Tato yava

--------------------------------------------------------------------------------------------- page303.

Ekunatimsamo divaso tava atirekapakkhapaticchannanti vatva tato masapaticchannam atirekamasapaticchannam dvimasapaticchannam atirekadvi- masapaticchannam temasapaticchannam atirekatemasapaticchannam catumasa- paticchannam atirekacatumasapaticchannam pancamasapaticchannam atirekapancamasa- paticchannam chamasa... Atirekachamasa... Sattamasa... Atirekasattamasa... Atthamasa... Atirekaatthamasa... Navamasa... Atirekanavamasa... Dasamasa... Atirekadasamasa... Ekadasamasa... Atirekaekadasamasa- paticchannanti evam yojana katabba. Samvacchare punne ekasamvacchara- paticchannanti vatva. Tato param atirekaekasamvacchara... Dvisamvacchara... Atirekadvisamvacchara... Tisamvacchara... Atirekatisamvacchara... Catusamvacchara... Atirekacatusamvacchara... Pancasamvacchara... Atirekapancasamvaccharapaticchannanti evam yava satthisamvacchara... Atirekasatthisamvaccharapaticchannanti va tato va bhiyyopi vatva yojana katabba. Sace pana dve tisso va uttari va apattiyo honti yatha idha ekam apattinti vuttam evam dve apattiyo tisso apattiyoti vattabbam. Tato param pana satam va hotu sahassam va sambahulati vattum vattati. Nanavatthukasupi aham bhante sambahula sanghadisesa apattiyo apajjim ekam sukkavisatthim ekam kayasamsaggam ekam dutthullam vacam ekam attakamaparicariyam ekam sancarittam ekahapaticchannayoti evam gananavasena va aham bhante sambahula sanghadisesa apattiyo apajjim nanavatthukayo ekahapaticchannayoti evam vatthukittanavasena va aham bhante

--------------------------------------------------------------------------------------------- page304.

Sambahula sanghadisesa apattiyo apajjim ekahapaticchannayoti evam namakittanavasena va yojana katabba. Tattha namam duvidham sanjatisadharananca sabbasadharananca. Tattha sanghadisesoti sanjatisadharanam. Apattiti sabbasadharanam. Tasma sambahula apattiyo apajjim ekahapaticchannayoti evam sabbasadharana- namavasenapi vattati. Idanhi sabbampi parivasadikam vinayakammam vatthuvasena gottavasena namavasena apattivasena ca katum vattatiyeva. Tattha sukkavisatthiti vatthu ceva gottanca. Sanghadisesoti namanceva apatti ca. Kayasamsaggoti vatthu ceva gottanca. Sanghadisesoti namanceva apatti ca. Tattha sukkavisatthi- kayasamsaggotiadivacanenapi nanavatthukayoti vacanenapi vatthu ceva gottanca gahitam hoti. Sanghadisesoti vacanenapi apattiyoti vacanenapi namanceva apatti ca gahita honti. Idha pana ekam apattim apajjim sancetanikam sukkavisatthinti namampi vatthugottanipi gahitaneva. Yatha ca idha pana ayam udayi bhikkhuti vuttam evam yo yo apanno hoti tassa tassa namam gahetva ayam itthannamo bhikkhuti kammavaca katabba. Kammavaca- pariyosane tena bhikkhuna malakasimayameva parivasam samadiyami vattam samadiyamiti vuttanayeneva vattam samadatabbam samadiyitva tattheva sanghamajjhe arocetabbam arocentena ca evam arocetabbam aham bhante ekam apattim apajjim sancetanikam sukkavisatthim

--------------------------------------------------------------------------------------------- page305.

Ekahapaticchannam soham sangham ekissa apattiya sancetanikaya sukkavisatthiya ekahapaticchannaya ekahaparivasam yacim tassa me sangho ekissa apattiya sancetanikaya sukkavisatthiya ekaha- paticchannaya ekahaparivasam adasi. Soham parivasami vediyamaham bhante vediyatiti mam sangho dharetuti. Imanca pana attham gahetva yaya kayaci bhasaya arocetum vattatiyeva. Arocetva sace nikkhipitukamena vuttanayeneva sanghamajjhe nikkhipitabbam. Malakato bhikkhusu nikkhantesu ekassapi santike nikkhipitum vattati. Malakato nikkhamitva satim patilabhantena saha gacchantassa santike nikkhipitabbam. Sace sopi pakkanto annassa yassa malake narocitam tassa arocetva nikkhipitabbam. Arocentena ca avasane vediyatiti mam ayasma dharetuti vattabbam. Dvinnam arocentena ayasmanta dharentuti vattabbam. Tinnam va atirekanam va arocentena ayasmanto dharentuti va sangho dharetuti va vattabbam. Nikkhittakalato patthaya pakatattatthane titthati. Sace appabhikkhuko viharo hoti sabhaga bhikkhu vasanti. Vattam anikkhipitva vihareyeva rattipariggaho katabbo. Atha na sakka sodhetum vuttanayeneva vattam nikkhipitva paccusasamaye ekena bhikkhuna saddhim manattavannanayam vuttanayeneva upacarasimam atikkamitva mahamagga okkamitva paticchannatthane nisiditva antoaruneyeva vuttanayena vattam samadiyitva tassa bhikkhuno

--------------------------------------------------------------------------------------------- page306.

Parivaso arocetabbo. Arocentena sace navakataro hoti avusoti vattabbam. Sace vuddhataro bhanteti vattabbam. Sace anno koci bhikkhu kenacideva karaniyena tam thanam agacchati. Sace esa nam passati saddam vassa sunati arocetabbam. Anarocentassa ratticchedo ca hoti vattabhedo ca. Atha dvadasahattham upacaram okkamitva ajanantasseva gacchati ratticchedo hotiyeva vattabhedo pana natthi. Uggate arune vattam nikkhipitabbam. Sace so bhikkhu kenacideva karaniyena pakkanto hoti yam annam sabbapathamam passati tassa arocetvava nikkhipitabbam sace na kanci passati viharam gantva attana saddhim gatabhikkhussa santike nikkhipitabbanti mahasumatthero aha. Mahapadumatthero pana yam pathamam passati tassa arocetva nikkhipitabbam ayam nikkhittavattassa pariharoti aha. Evam yattakani divasani apatti paticchanna hoti tattakani tato adhikatarani va kukkuccavinodanatthaya parivasitva sanghamupasankamitva vattam samadiyitva manattam yacitabbam. Ayam hi vatte samadinneyeva manattaraho hoti nikkhittavattena parivutthatta. Anikkhittavattassa pana puna vattasamadanakiccam natthi so hi paticchannadivasatikkameneva manattaraho hoti tasma tassa manattam databbameva. Idam paticchannamanattam nama. Tam dentena sace ekapatti hoti paliyam vuttanayeneva databbam. Atha dve va tisso

--------------------------------------------------------------------------------------------- page307.

Va soham parivutthaparivaso sangham dvinnam tissannam apattinam ekahapaticchannanam charattam manattam yacamiti parivase vuttanayeneva apattiyo ca divase ca sallakkhetva yojana katabba. Appaticchannam apattim paticchannaya apattiya samodhanetvapi datum vattati. Katham. Paticchannaya parivasam vasitva aham bhante ekam apattim apajjim sancetanikam sukkavisatthim ekahapaticchannam soham sangham ekissa apattiya sancetanikaya sukkavisatthiya ekahapaticchannaya ekahaparivasam yacim tassa me sangho ekissa apattiya sancetanikaya sukkavisatthiya ekahapaticchannaya ekahaparivasam adasi soham parivutthaparivaso aham bhante ekam apattim apajjim sancetanikam sukkavisatthim appaticchannam soham bhante sangham tasam apattinam sancetanikanam sukkavisatthinam paticchannaya ca appaticchannaya ca charattam manattam yacamiti. Athassa tadanurupam kammavacam katva manattam databbam. Sace paticchanna dve apattiyo appaticchanna eka paticchannananca appaticchannaya cati vattabbam. Atha paticchanna eka appaticchanna dve paticchannaya ca appaticchannanancati vattabbam. Sace paticchannapi dve appaticchannapi dve paticchannananca appaticchannanancati vattabbam. Sabbattha anurupam kammavacam katva manattam databbam. Cinnamanattassa ca tadanurupameva kammavacam katva abbhanam katabbam. Idha pana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page308.

Ekapattivasena vuttam. Iti yam paticchannaya apattiya parivasavasane manattam diyyati idam paticchannamanattam nama. Evamettha ekeneva yojanamukhena paticchannaparivaso ca paticchanna- manattanca vuttanti veditabbam. Pakkhamanattam samodhanamanattanca avasesaparivasakathavasane kathayissama. Suddhantaparivaso samodhanaparivasoti dve parivasa avasesa. Tattha suddhantaparivaso nama parato adhammikamanattacaravasane tena kho pana samayena annataro bhikkhu sambahula sanghadisesa apattiyo apanno hoti apattipariyantam na janati rattipariyantam na janatiti imasmim vatthusmim anunnataparivaso. So duvidho culasuddhanto mahasuddhantoti. Duvidhopi cesa rattiparicchedam sakalam va ekaccam va ajanantassa ca asarantassa ca tattha vematikassa ca databbo. Apattipariyantampana ettaka aham apattiyo apanno homiti janatu va ma va akaranametam appamanam. Tattha yo upasampadato patthaya anulomakkamena va arocitadivasato patthaya patilomakkamena va asukanca asukanca divasam va pakkham va masam va samvaccharam va tava suddhabhavam janasiti pucchiyamanopi ama bhante janami ettakam nama kalam aham suddhoti vadati. Tassa dinno suddhantaparivaso culasuddhantoti vuccati. Tam gahetva parivasantena yattakam kalam attano suddhabhavam janati tattakam apanetva avasesam masam va

--------------------------------------------------------------------------------------------- page309.

Dvemasam va parivasitabbam. Sace masamattam asuddhomhiti sallakkhetva parivasam aggahesi parivasantova puna annam masam sarati. Tampi masam parivasitabbameva. Puna parivasadanakiccam natthi. Atha dvemasam asuddhomhiti sallakkhetva parivasam aggahesi parivasanto ca masamattameva asuddhomhiti sannitthanam karoti. Masameva parivasitabbam. Puna parivasadanakiccam natthi. Ayam hi suddhantaparivaso nama uddhampi arohati hetthapi orohati. Idamassa lakkhanam. Annasmim pana apattivutthane idam lakkhanam. Yo appaticchannam apattim paticchannati vinayakammam karoti tassapatti vutthati. Yo pana paticchannam apattim appatichannati vinayakammam karoti tassapatti na vutthati. Acirapaticchannam cirapaticchannati karoti tassapi vutthati. Cirapaticchannam acirapaticchannati karoti tassapi na vutthati. Ekamapajjitva sambahulati karoti tassapi vutthati ekam vina sambahulanam abhavato. Sambahula pana apajjitva ekam apajjinti karoti tassapi na vutthati. Yo pana yathavuttena anulomapatilomanayena pucchiyamanopi rattipariyantam na janati na sarati vematiko va hoti tassa dinno suddhantaparivaso mahasuddhantoti vuccati. Tam parivasam gahetva gahitadivasato patthaya yava upasampadadivaso tava rattiyo ganetva parivasitabbam. Ayam uddham narohati hettha pana orohati. Tasma sace parivasanto rattiparicchede sannitthanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page310.

Karoti maso va samvaccharo va mayham apannassati masam va samvaccharam va parivasitabbam. Parivasayacanadanalakkhanam panettha parato paliyam agatanayeneva veditabbam. Kammavacapariyosane vattasamadanamanattaabbhanani vuttanayaneva. Ayam suddhantaparivaso nama. Samodhanaparivaso nama tividho hoti odhanasamodhano agghasamodhano missakasamodhanoti. Tattha odhanasamodhano nama antara apattim apajjitva paticchadentassa parivutthadivase odhunitva makkhetva purimaya apattiya muladivasaparicchede paccha apannapattim samodahitva databbaparivaso vuccati. So parato tenahi bhikkhave sangho udayim bhikkhum antara ekissa apattiya sancetanikaya sukkavisatthiya pancahapaticchannaya mulaya patikassitva purimaya apattiya samodhanaparivasam detuti ito patthaya vittharato paliyameva agato. Ayam panettha vinicchayo yo paticchannaya apattiya parivasam gahetva parivasanto va manattaraho va manattam caranto va abbhanaraho va annam apattim apajjitva purimaya apattiya sama va unakatara va rattiyo paticchadeti. Tassa mulaya patikassanena te parivutthadivase ca manattacinnadivase ca sabbe odhunitva adivase katva paccha apannapattim mulapattiyam samodhaya parivaso databbo. Tena sace mulapatti pakkhapaticchanna

--------------------------------------------------------------------------------------------- page311.

Antarapatti unapakkhapaticchanna puna pakkhameva parivaso parivasitabbo. Athapi antarapatti pakkhapaticchanna pakkhameva parivasitabbam. Etenupayena yava satthivassapaticchanna mulapatti tava vinicchayo veditabbo. Satthivassani parivasitva manattaraho hutvapi hi ekadivasam antarapattim paticchadetva puna satthivassani parivasaraho hoti. Sace pana antarapatti mulapattito atirekapaticchanna hoti tattha kim katabbanti vutte mahasumatthero aha atekiccho ayam puggalo atekiccho nama avikarapetva vissajjetabboti. Mahapadumatthero panaha kasma atekiccho nama nanu ayam samuccayakkhandhako nama buddhanam thitakalasadiso apatti nama paticchanna va hotu appaticchanna va sama va unakatara va atirekapaticchanna vapi vinayadharassa kammavacam yojitum samatthabhavoyevettha pamanam tasma ya antarapatti atirekapaticchanna hoti tam mulapattim katva tattha itaram samodhaya parivaso databboti. Ayam odhanasamodhano nama. Agghasamodhano nama sambahulasu apattisu ya eka va dve va tisso va sambahula va apattiyo sabbacirapaticchannayo tasam agghena samodhaya tasam rattiparicchedavasena avasesanam unakatarapaticchannanam apattinam parivaso diyyati. Ayam vuccati agghasamodhano nama. So parato tena kho pana samayena annataro bhikkhu sambahula sanghadisesa apattiyo apanno hoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page312.

Eka apatti ekahapaticchanna eka apatti dvihapaticchannati- adina nayena paliyam agatoyeva. Yassa pana satam apattiyo dasahapaticchanna aparapi satam apattiyo dasahapaticchannati evam dasakkhattum katva apattisahassam divasasatam paticchannam hoti tena kim katabbanti. Sabba samodahitva dasadivase parivasitabbam. Evam ekeneva dasahena divasasatampi parivasitabbameva hoti. Vuttampi cetam dasasatam rattisatam apattiyo chadayitvana dasarattiyo vasitvana munceyya parivasiko panha mesa kusalehi cintitati ayam agghasamodhano nama. Missakasamodhano nama yo nanavatthukayo apattiyo ekato katva diyyati. Tatrayam nayo aham bhante sambahula sanghadisesa apattiyo apajjim ekam sukkavisatthim ekam kayasamsaggam ekam dutthullavacam ekam attakamam ekam sancarittam ekam kutikaram ekam viharakaram ekam dutthadosam ekam annabhagiyam ekam sanghabhedakam ekam bhedanuvattakam ekam dubbacam ekam kuladusakam soham bhante sangham tasam apattinam samodhanaparivasam yacamiti tikkhattum yacapetva tadanurupaya kammavacaya parivaso databbo. Ettha ca sanghadisesa apattiyo apajjim nanavatthukayotipi sanghadisesa apattiyo apajjim itipi evam pubbe vuttanayeneva vatthuvasenapi gottavasenapi namavasenapi apattivasenapi yojetva kammam katum vattatiyeva. Ayam missakasamodhano nama. Sabbaparivasakammavacavasane pana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page313.

Nikkhittanikkhittavattadikatha purimanayeneva veditabba. Parivasakatha nitthita. Idani yam vuttam pakkhamanattanca samodhanamanattanca avasesa- parivasakathavasane kathayissamati tassokaso sampatto tasma vuccati. Pakkhamanattanti bhikkhuniya databbamanattam. Tampana paticchannayapi appaticchannayapi apattiya addhamasameva databbam. Vuttam hetam bhagavata garudhammam ajjhapannaya bhikkhuniya ubhatosanghe pakkhamanattam caritabbanti. Tam pana bhikkhunihi attano simam sodhetva viharasimaya va viharasimam sodhetum asakkontihi khandasimaya va sabbantimena paricchedena catuvaggam ganam sannipatapetva databbam. Sace eka apatti hoti ekissa vasena sace dve va tisso va sambahula va ekavatthuka va nanavatthuka va tasam tasam vasena vatthugottanamaapattisu yam yam icchati tam tam adaya yojana katabba. Tatridam ekapattivasena mukhamattadassanam. Taya apannaya bhikkhuniya bhikkhunisangham upasankamitva ekamsam uttarasangam karitva vuddhanam bhikkhuninam pade vanditva ukkutikam nisiditva anjalim paggahetva evamassa vacaniya aham ayye ekam apattim apajjim gamantaram saham ayye sangham ekissa apattiya gamantaraya pakkhamanattam yacamiti. Evam tikkhattum yacapetva byattaya bhikkhuniya patibalaya sangho napetabbo sunatu me ayye sangho ayam itthannama

--------------------------------------------------------------------------------------------- page314.

Bhikkhuni ekam apattim apajji gamantaram sa sangham ekissa apattiya gamantaraya pakkhamanattam yacati yadi sanghassa pattakallam sangho itthannamaya bhikkhuniya ekissa apattiya gamantaraya pakkhamanattam dadeyya esa natti sunatu me ayye sangho ayam .pe. Dutiyampi... Tatiyampi etamattham vadami sunatu me ayye sangho .pe. Deti... Dinnam sanghena itthannamaya bhikkhuniya ekissa apattiya gamantaraya pakkhamanattam khamati sanghassa tasma tunhi evametam dharayamiti. Kammavacaya pariyosane vattam samadiyitva bhikkhumanattakathaya vuttanayeneva sanghassa arocetva nikkhittavattam vasitukamaya tattheva sanghamajjhe va pakkantasu bhikkhunisu ekaya bhikkhuniya va dutiyikaya va santike vuttanayeneva nikkhipitabbam. Annissa pana agantukaya santike arocetva nikkhipitabbam. Nikkhittakalato patthaya pakatattatthane titthati. Puna samadiyitva arunam utthapentiya pana bhikkhuninamyeva santike vasitum na labbhati. Ubhatosanghe pakkhamanattam caritabbanti hi vuttam. Tasma assa acariyupajjhayahi viharam gantva sangahakapakkhe thito eko mahathero va dhammakathiko va bhikkhu vattabbo ekissa bhikkhuniya vinayakammam katabbam atthi tatra no ayya cattaro bhikkhu pesethati. Sangaham akatum na labbhati pesessamati vattabbam. Catuhi pakatattabhikkhunihi manattacarinim bhikkhunim gahetva antoaruneyeva nikkhamitva gamupacarato dve

--------------------------------------------------------------------------------------------- page315.

Leddupate atikkamitva mahamagga okkamma gumbavatiadihi paticchannatthane nisiditabbam. Viharupacaratopi dve leddupata atikkamitabba catuhi pakatattabhikkhuhipi tattha gantabbam. Gantva ca pana bhikkhunihi saddhim na ekatthane nisiditabbam patikkamitva avidure thane nisiditabbanti kurundiyam vuttam. Mahapaccariadisu pana bhikkhunihipi byattam ekam va dve va upasikayo bhikkhuhipi ekam va dve va upasake attarakkhanatthaya gahetva gantabbanti vuttam. Kurundiyamyeva bhikkhuniupassayassa ca bhikkhuviharassa ca upacaram muncitum vattatiti vuttam. Gamassati na vuttam. Evam nisinnesu bhikkhusu ca bhikkhunisu ca taya bhikkhuniya manattam samadiyami vattam samadiyamiti vattam samadiyitva bhikkhunisanghassa tava evam arocetabbam aham ayye ekam apattim apajjim gamantaram saham sangham ekissa apattiya gamantaraya pakkhamanattam yacim tassa me sangho ekissa apattiya gamantaraya pakkhamanattam adasi saham pakkhamanattam carami vediyamaham ayye vediyatiti mam sangho dharetuti. Tato bhikkhusanghassa santike gantva evam arocetabbam aham ayya ekam apattim apajjim gamantaram .pe. Vediyamaham ayya vediyatiti mam sangho dharetuti. Idhapi yaya kayaci bhasaya arocetum vattati. Arocetva bhikkhunisanghasseva santike nisiditabbam. Arocitakalato patthaya bhikkhunam gantum vattati. Sace sasankam hoti bhikkhuniyo tattheva thanam paccasimsanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page316.

Thatabbam. Sace anno bhikkhu va bhikkhuni va tam thanam eti passantiya arocetabbam. No ce aroceti ratticchedo ca vattabhede dukkatanca. Sace ajanantiya evam upacaram okkamitva gacchati ratticchedova hoti na vattabhede dukkatam. Sace bhikkhuniyo upajjhayadinam vattakaranattham pageva va gantukama honti rattivippavasaganaohayanagamantarapattirakkhanattham ekam bhikkhunim thapetva gantabbam. Taya arune utthite tassa santike vattam nikkhipitabbam. Etenupayena akhanda pancadasa rattiyo manattam caritabbam. Anikkhittavattaya pana parivasakkhandhake vuttanayeneva samma vattitabbam. Ayam pana viseso. Agantukassa arocetabbanti ettha yattaka purebhattam va pacchabhattam va tam gamam bhikkhu va bhikkhuniyo va agacchanti sabbesam arocetabbam. Anarocentiya ratticchedo ceva vattabhede dukkatanca. Sacepi rattim koci bhikkhu tam gamupacaram okkamitva gacchati ratticchedo hotiyeva. Ajananapaccaya pana vattabhedato muccati. Kurundiadisu pana anikkhittavattam bhikkhunam vuttanayeneva kathetabbanti vuttam. Tam parivasavattadinam upacarasimaya paricchinnatta yuttataram dissati. Uposathe arocetabbam. Pavaranaya arocetabbam. Catunnam bhikkhunanca bhikkhuninanca devasikam arocetabbam. Sace bhikkhunam tasmim game bhikkhacaro sampajjati tehi catuhi bhikkhuhi tattheva gantabbam. No ce sampajjati annatra caritvapi tatra agantva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page317.

Attanam dassetva gantabbam. Bahigame va sanketatthanam katabbam asukasmim namatthane amhe passasiti. Taya sanketatthanam gantva arocetabbam. Sanketatthane adisva viharam gantva arocetabbam. Vihare sabbabhikkhunam arocetabbam. Sace sabbesam na sakka hoti arocetum bahiupacarasimaya thatva bhikkhuniyo pesetabba. Tahi anitanam catunnam bhikkhunam arocetabbam. Sace viharo duro hoti sasanko ca upasake ca upasikayo ca gahetva gantabbam. Sace panayam eka vasati rattivippavasam apajjati tasma tassa eka pakatatta bhikkhuni sammannitva databba ekacchanne vasanatthaya. Evam akhandam manattam caritva visatigane bhikkhusanghe vuttanayeneva abbhanam katabbam. Sace manattam caramana antarapattim apajjati mulaya patikassitva tassa apattiya manattam databbanti kurundiyam vuttam. Idam pakkhamanattam nama. Samodhanamanattam pana tividham hoti odhanasamodhanam aggha- samodhanam missakasamodhananti. Tattha yadetam parato udayittherassa pancahapaticchannaya apattiya parivasam parivasantassa parivase ca manattarahatthane ca antarapattim apajjitva mulaya patikassitassa tenahi bhikkhave sangho udayissa bhikkhuno tissannam apattinam charattam manattam detuti manattam anunnatam idam odhanasamodhanam nama. Idanhi punappunam mulaya patikassanena parivutthadivase

--------------------------------------------------------------------------------------------- page318.

Odhunitva purimapattihi saddhim samodhaya dinnam tasma odhana- samodhananti vuccati. Kurundiyam pana samodhanaparivasam vutthassa databbamanattam samodhanamanattanti vuttam. Tampi tena pariyayena yujjati. Agghasamodhanampana missakasamodhananca agghasamodhana- missakasamodhanaparivasavasane databbamanattameva vuccati. Tam parivasakammavacanusarena yojetva databbam. Ettavata yam vuttam tenahi bhikkhave sangho udayissa bhikkhuno ekissa apattiya sancetanikaya sukkavisatthiya ekahapaticchannaya ekahaparivasam detutiadina nayena paliyam anekehi akarehi parivaso ca manattanca vuttam tassa yasma agatagatatthane evam vinicchayo vuccamano paliyam viya ativittharam apajjati na ca sakka hoti sukhena pariggahetum tasma tam samodhanetva idheva dassessamati tadidam atthato sampaditam hoti. {102} Idani ya tava ayam appaticchannaya ekissa apattiya vasena pali vutta sa uttanatthava. {108} Tato param dvihatihacatuhapancahapaticchannanam vaseneva paliyam vatva pancahapaticchannaya parivasato patthaya antarapatti dassita. Yasma pana tam apattim apanno mulayapatikassanaraho nama hoti tasmassa tattha mulaya patikassanam anunnatam. Sace pana nikkhittavatto apajjati mulayapatikassanaraho na hoti. Kasma. Yasma na so parivasanto apanno pakatattatthane thito apanno tasma tassa apattiya visum manattam caritabbam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page319.

Sace paticchanna hoti parivasopi vasitabbo yancetam mulaya patikassanam vuttam tasmim kate parivutthadivasa makkhitava honti. Iti parivase antarapattim dassetva puna manattarahassa antarapattim dassetva mulaya patikassanam vuttam. Tasmim hi kate parivutthadivasa makkhitava honti. Tato parivutthaparivasassa tasam tissannampi apattinam samodhanamanattam dassitam. Tato manattacarikassa antarapattim dassetva mulaya patikassanam vuttam. Tasmim pana patikassane kate manattacinnadivasapi parivutthadivasapi makkhitava honti. Tato abbhanarahassa antarapattim dassetva mulaya patikassanam vuttam. Tasmimpi kate sabbe te parivasamanatta- cinnadivasa makkhitava honti. Tato param sabba antarapattiyo yojetva abbhanakammam dassitam. Evam paticchannavare ekahapaticchannadivasena panca antarapattinam vasena catassoti nava kammavaca dassita honti. {125} Tato param pakkhapaticchannaya apattiya anto parivasato patthaya pancahapaticchannaya antarapattiya vasena samodhanaparivaso ca samodhanamanattanca dassitam. Ettha ca manattacarikamanattarahakalepi apannaya apattiya mulaya patikassane kate manattacinnadivasapi parivasaparivutthadivasapi sabbe makkhitava honti. Kasma. Yasma paticchanna antarapatti. Teneva vuttam mulaya patikassitva purimaya apattiya samodhana- parivasam datva charattam manattam detuti. Tato param sabba

--------------------------------------------------------------------------------------------- page320.

Antarapattiyo yojetva abbhanakammam dassetva sancetanikaya sukkavisatthiya vatthum nitthapitam. {134} Tato ekapattimulakanca apatti- vaddhanakancati dve naye dassetva agghasamodhanaparivaso dassito. Tato sancicca anarocitapattivatthum dassetva asancicca ajanana- asaranavematikabhavehi anarocitaya apattiya paccha lajjidhamme va jananasarananibbematikabhavesu va uppannesupi yam katabbam tam dassetum idha pana bhikkhavetiadina nayena pali thapita. Tato ajananaasaranavematikapaticchannanam appaticchannabhavam dassetum tatheva pali thapita. {138} Tato dvinnam apattinam dvemasapaticchannanam ekamasaparivasayacanavatthum dassetva asancicca ajananaasarana- vematikabhavehi anarocite itarasmim mase paccha lajjidhammadisu uppannesu yam katabbam tam dassetum ajananaasaranavematikapatic- channassa ca appaticchannabhavam dassetum purimanayeneva pali thapita. {156} Tato apattipariyantam na janati rattipariyantam na janatitiadina nayena suddhantaparivaso dassito. {160} Tato param parivasikam adim katva vibbhamitva puna upasampannatiadisu patipattidassanattham pali thapita. {165} Tattha antara sambahula sanghadisesa apattiyo apajjati parimanayo appaticchannayotiadisu apattiparicchedavasena parimanayo ceva appaticchannayo cati attho. {166} Pacchimasmim apattikkhandheti ekova so apattikkhandho. Paccha chaditatta pana pacchimasmim apattikkhandheti vuttam. Purimasminti etthapi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page321.

Eseva nayo. {180} Vavatthita sambhinnati sabhagavisabhaganamevetam pariyayavacanam. {181} Tato param yo paticchadeti tasmim patipattidassanattham dve bhikkhutiadi vuttam. Tattha missakanti thullaccayadihi missakam. Suddhakanti sanghadisesam vina lahukapattikkhandhameva. {184} Tato param avisuddhavisuddhabhavadassanattham idha pana bhikkhave bhikkhu sambahula sanghadisesatiadi vuttam. Tattha byanjanato va adhippayato va anuttanannama kinci natthi. Tasma tanca ito pubbe avuttanca sabbam paliyanusareneva veditabbanti. Samuccayakkhandhakavannana nitthita. ----------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 3 page 295-321. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=6047&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=6047&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=85              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=1866              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=2063              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=2063              Contents of The Tipitaka Volume 4 http://84000.org/tipitaka/read/?index_4

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]