ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 3 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.3)

                    Samuccayakkhandhakavannana
                       ---------
     {97} samuccayakkhandhake. Charattam manattanti ettha catubbidham
manattam appaticchannamanattam paticchannamanattam pakkhamanattam
samodhanamanattanti. Tattha appaticchannamanattam nama yam appaticchannaya
apattiya parivasam adatva kevalam apattim apannabhaveneva
manattarahassa manattam diyyati. Paticchannamanattam nama yam
paticchannaya apattiya parivutthaparivasassa diyyati. Pakkhamanattam
nama yam paticchannaya va appaticchannaya va apattiya
addhamasam bhikkhuninam diyyati. Samodhanamanattam nama yam odhaya
ekato katva diyyati. Tesu idam appaticchannaya apattiya
charattam manattanti vacanato appaticchannamanattanti veditabbam.
Tam dentena sace ekam apattim apanno hoti idha vuttanayeneva
databbam. Sace dve va tisso va taduttari va apanno yatheva
ekam apattinti vuttam evam dve apattiyo tisso apattiyoti
vattabbam. Taduttari pana sacepi satam va sahassam va hoti.
Sambahulati vattabbam. Nanavatthukayopi ekato katva databbam
tasam danavidhim parivasadane kathayissama. Evam apattivasena kammavacam
katva dinne manatte evametamdharayamitikammavacapariyosane
Malakasimayameva manattam samadiyami vattam samadiyamiti vuttanayeneva
vattam samadatabbam. Samadiyitva tattheva sanghassa arocetabbam.
Arocentena ca evam arocetabbam aham bhante ekam apattim
apajjim sancetanikam sukkavisatthim appaticchannam soham sangham
ekissa apattiya sancetanikaya sukkavisatthiya appaticchannaya
charattam manattam yacim tassa me sangho ekissa apattiya
sancetanikaya sukkavisatthiya appaticchannaya charattam manattam
adasi soham manattam carami vediyamaham bhante vediyatiti
mam sangho dharetuti. Imam ca pana attham gahetva yaya kayaci
vacaya arocetum vattatiyeva. Arocetva sace nikkhipitukamena
vuttanayeneva sanghamajjhe nikkhipitabbam. Malakasimato bhikkhusu
nikkhantesu ekassa santike nikkhipitum vattati. Malakasimato
nikkhamitva satim patilabhantena saha gacchantassa santike
nikkhipitabbam. Sace sopi pakkanto annassa yassa malake
narocitam tassa arocetva nikkhipitabbam. Arocentena pana
avasane vediyatiti mam ayasma dharetuti vattabbam. Dvinnam
arocentena ayasmanta dharentuti vattabbam. Tinnam arocentena
ayasmanto dharentuti vattabbam. Nikkhittakalato patthaya
pakatattatthane titthati. Sace appabhikkhuko viharo hoti
sabhaga bhikkhu vasanti. Vattam anikkhipitva antovihareyeva
rattiyo ganetabba. Atha na sakka sodhetum vuttanayeneva vattam
Nikkhipitva paccusasamayeva catuhi pancahi va bhikkhuhi saddhim parikkhittassa
viharassa parikkhepato aparikkhittassa parikkheparahatthanato dve
leddupate atikkamitva mahamaggato okkamma gumbena va
vatiya va paticchannatthane nisiditabbam. Antoaruneyeva
vuttanayeneva vattam samadiyitva arocetabbam. Sace anno koci
bhikkhu kenacideva karaniyena tam thanam agacchati sace esa tam
passati saddam vassa sunati arocetabbam. Anarocentassa
ratticchedo ceva vattabhedo ca. Atha dvadasahattham upacaram
okkamitva ajanantasseva gacchati. Ratticchedo hotiyeva
vattabhedo pana natthi. Arocitakalato patthaya ca ekam bhikkhum
thapetva sesehi sati karaniye gantumpi vattati. Arune utthite
tassa bhikkhussa santike vattam nikkhipitabbam. Sace sopi kenaci
kammena purearuneyeva gacchati. Annam viharato nikkhantam va
agantukam va yam pathamam passati tassa santike arocetva vattam
nikkhipitabbam. Ayanca yasma ganassa arocetva bhikkhunanca
atthibhavam sallakkhetva vasi. Tenassa une gane caranadoso
va vippavasadoso va na hoti. Sace kanci na passati
viharam gantva attana saddhim gatabhikkhusu ekassa santike
nikkhipitabbanti mahasumatthero aha. Mahapadumatthero pana yam
pathamam passati tassa arocetva nikkhipitabbam ayam nikkhittavattassa
pariharoti aha. Evam charattam manattam akhandam caritva yattha
Siya visatigano bhikkhusangho tattha so bhikkhu abbhetabbo.
Abbhentehi ca pathamam abbhanaraho katabbo. Ayam hi nikkhitta-
vattatta pakatattatthane thito. Pakatattassa ca abbhanam katum
na vattati tasma vattam samadapetabbam. Vatte samadinne
abbhanaraho hoti. Tenapi vattam samadiyitva arocetva
abbhanam yacitabbam. Anikkhittavattassa puna vattasamadanakiccam
natthi. So hi charattatikkameneva abbhanaraho hoti tasma
so abbhetabbo. Tatrayam evanca pana bhikkhave abbhetabboti
paliyameva abbhanavidhi vutto. Ayanca ekapattivasena vutto.
Sace pana dve tisso sambahula va ekavatthuka va nanavatthuka
va apattiyo honti tasam vasena kammavaca katabba.
Evam appaticchannamanattam databbam. Paticchannamanattampana yasma
paticchannaya apattiya parivutthaparivasassa databbam hoti tasma
tam parivasakatham kathayitvava kathayissama. {102} Tenahi bhikkhave sangho
udayissa bhikkhuno ekissa apattiya sancetanikaya sukka-
visatthiya ekahapaticchannaya ekahaparivasam detutiadina nayena
paliyam anekehi akarehi parivaso ca manattanca vuttam. Tassa
tassa yasma agatagatatthane vinicchayo vuccamano paliyam viya
ativittharam apajjati na ca sakka hoti sukhena pariggahetum
tasma tam samodhanetva idheva dassayissama. Ayanhi idha
adhippeto parivaso nama paticchannaparivaso suddhantaparivaso
Samodhanaparivasoti tividho hoti. Tattha paticchannaparivaso tava
yathapaticchannaya apattiya databbo. Kassaci hi ekahapaticchanna
apatti hoti yatha ayam udayittherassa kassaci dvihadipaticchanna
yatha parato agata udayittherasseva kassaci eka apatti
hoti yatha ayam kassaci dve tisso taduttari va yatha parato
agata tasma paticchannaparivasam dentena pathamantava paticchanna-
bhavo janitabbo. Ayam hi apatti nama dasahakarehi paticchanna
hoti. Tatrayam matika apatti ca hoti apattisanni ca
pakatatto ca hoti pakatattasanni ca anantarayiko ca hoti
anantarayikasanni ca pahu ca hoti pahuttasanni ca chahetukamo ca
hoti chadeti cati. Tattha apatti ca hoti apattisanni
cati yam apanno sa apattiyeva hoti sopi ca tattha
apattisanniyeva. Iti jananto chadeti channa hoti. Atha
panayam tattha anapattisanni acchanna hoti. Anapatti pana
apattisannayapi anapattisannayapi chadentena acchaditava hoti.
Lahukam va garukati garukam va lahukati chadeti. Alajjipakkhe titthati
apatti pana acchanna hoti. Garukam lahukati mannamano
deseti neva desita hoti nacchanna. Garukam garukati natva
chadeti channa hoti. Garukalahukabhavam na janati apattim
chademiti chadeti channava hoti. Pakatattoti tividham ukkhepaniya-
kammam akato. So ce pakatattasanni hutva chadeti channava
Hoti. Atha mayham sanghena kammam katanti apakatattasanni
hutva chadeti acchannava hoti. Apakatattena pakatatta-
sannina va apakattasannina va chaditapi acchannava
hoti. Vuttampi cetam
        apajjati garukam savasesam               chadeti anadariyam paticca
        na bhikkhuni no ca phuseyya vajjam   panhamesakusalehicintitati.
     Ayam hi panha ukkhittakena kathita. Anantarayikoti yassa dasasu
antarayesu ekopi natthi so ce anantarayikasanni hutva
chadeti channava hoti. Sacepi so bhirukajatikatta andhakare
amanussacandamigabhayena antarayikasanni hutva chadeti acchannava
hoti. Yassa hi pabbatavihare vasantassa kandaram va atavim va
nadim va atikkamitva arocetabbam hoti. Antaramagge
candavalamanussadi bhayam atthi magge ajagara nipajjanti nadi pura
hoti. Etasmim pana satiyeva antarayikasanni chadeti acchannava
hoti. Antarayikassa pana anantarayikasannaya chadayato acchannava
hoti. Pahuti yo sakkoti bhikkhuno santikam gantunceva arocitunca
so ce pahuttasanni hutva chadeti channava hoti. Sacassa mukhe
appamattako gando va hoti hanukam vato va vijjhati danto
va rujjhati bhikkha va manda laddha hoti tavattakena pana
neva vattum na sakkoti na gantum. Apica kho na sakkomiti
sanni hoti ayam pahu hutva appahuttasanni nama. Imina
Chaditapi acchadita. Appahuna pana vattum va gantum va
asamatthena pahuttasannina va appahuttasannina va chadita
hoti acchaditava. Chadetukamo ca hoti chadeti cati
idam uttanameva. Sace pana chadessamiti dhuranikkhepam katva
purebhatte va pacchabhatte va pathamayamadisu va lajjidhammam
okkamitva antoaruneyeva arocesi ayam chadetukamo na
chadeti nama. Yassa pana abhikkhuke thane vasantassa apattim
apajjitva sabhagassa bhikkhuno agamanam agamentassa sabhagassa
santikam va gacchantassa addhamasopi masopi atikkamati. Ayam
na chadetukamopi chadeti nama. Ayampi acchannava hoti. Yo
pana apannamattova aggiakkamanapuriso viya sahasa apakkamitva
sabhagatthanam gantva avikaroti ayam na chadetukamova neva
chadeti nama. Sace pana sabhagam disvapi ayam me upajjhayo va
acariyo vati lajjaya naroceti channava hoti apatti.
Upajjhayadibhavo hi idha appamanam averisabhagamattameva pamanam
tasma averisabhagassa santike arocetabba. Yo pana visabhago
hoti sutva pakasetukamo evarupassa upajjhayassapi santike
na arocetabba. Tattha purebhattam va apattim apanno hoti
pacchabhattam va diva va rattim va yava arunam na uggacchati
tava arocetabba. Uddhaste arune paticchannava hoti
paticchadanapaccaya ca dukkatam apajjati. Sabhagasanghadisesam apannassa
Santike avikatum na vattati. Sace avikaroti apatti avikata
hoti dukkatapattiya pana na muccati tasma suddhassa santike
avikatabba. Avikaronto ca tuyham santike ekam apattim
avikaromiti va acikkhamiti va arocemiti va mama ekam
apattim apannabhavam janahiti va vadatu ekam garukapattim
avikaromitiadina nayena vadatu sabbehipi akarehi appatic-
channava hotiti kurundiyam vuttam. Sace pana lahukapattimavikaromiti-
adina nayena vadati paticchannava hoti. Vatthumpi aroceti
apattimpi aroceti ubhayampi arocetiti tividhenapi arocitava
hoti. Iti imani dasakaranani sallakkhetva paticchannaparivasam
dentena pathamameva paticchannabhavo janitabbo. Tato
paticchannadivase ca apattiyo ca sallakkhetva sace ekahapaticchannava
hoti aham bhante ekam apattim apajjim sancetanikam sukkavisatthim
ekahapaticchannanti evam yacapetva idha vuttanayeneva kammavacam
vatva parivaso databbo. Atha dvihatihadipaticchanna hoti.
Dvihapaticchannam tihapaticchannam catuhapaticchannam pancahapaticchannam
chahapaticchannam sattahapaticchannam atthahapaticchannam navahapaticchannam
dasahapaticchannam ekadasahapaticchannam dvadasahapaticchannam
terasahapaticchannam cuddasahapaticchannam evam yava cuddasadivasani
divasagananena yojana katabba. Pancadasadivasani paticchannaya
pakkhapaticchannanti vatva yojana katabba. Tato yava
Ekunatimsamo divaso tava atirekapakkhapaticchannanti vatva tato
masapaticchannam atirekamasapaticchannam dvimasapaticchannam atirekadvi-
masapaticchannam temasapaticchannam atirekatemasapaticchannam catumasa-
paticchannam atirekacatumasapaticchannam pancamasapaticchannam atirekapancamasa-
paticchannam chamasa... Atirekachamasa... Sattamasa... Atirekasattamasa...
Atthamasa... Atirekaatthamasa... Navamasa... Atirekanavamasa...
Dasamasa... Atirekadasamasa... Ekadasamasa... Atirekaekadasamasa-
paticchannanti evam yojana katabba. Samvacchare punne ekasamvacchara-
paticchannanti vatva. Tato param atirekaekasamvacchara... Dvisamvacchara...
Atirekadvisamvacchara... Tisamvacchara... Atirekatisamvacchara... Catusamvacchara...
Atirekacatusamvacchara... Pancasamvacchara... Atirekapancasamvaccharapaticchannanti evam
yava satthisamvacchara... Atirekasatthisamvaccharapaticchannanti va tato va bhiyyopi
vatva yojana katabba. Sace pana dve tisso va uttari va
apattiyo honti yatha idha ekam apattinti vuttam evam dve apattiyo
tisso apattiyoti vattabbam. Tato param pana satam va hotu sahassam
va sambahulati vattum vattati. Nanavatthukasupi aham bhante
sambahula sanghadisesa apattiyo apajjim ekam sukkavisatthim
ekam kayasamsaggam ekam dutthullam vacam ekam attakamaparicariyam
ekam sancarittam ekahapaticchannayoti evam gananavasena va
aham bhante sambahula sanghadisesa apattiyo apajjim nanavatthukayo
ekahapaticchannayoti evam vatthukittanavasena va aham bhante
Sambahula sanghadisesa apattiyo apajjim ekahapaticchannayoti
evam namakittanavasena va yojana katabba. Tattha namam duvidham
sanjatisadharananca sabbasadharananca. Tattha sanghadisesoti
sanjatisadharanam. Apattiti sabbasadharanam. Tasma sambahula
apattiyo apajjim ekahapaticchannayoti evam sabbasadharana-
namavasenapi vattati. Idanhi sabbampi parivasadikam vinayakammam
vatthuvasena gottavasena namavasena apattivasena ca katum vattatiyeva.
     Tattha sukkavisatthiti vatthu ceva gottanca. Sanghadisesoti
namanceva apatti ca. Kayasamsaggoti vatthu ceva gottanca.
Sanghadisesoti namanceva apatti ca. Tattha sukkavisatthi-
kayasamsaggotiadivacanenapi nanavatthukayoti vacanenapi vatthu
ceva gottanca gahitam hoti. Sanghadisesoti vacanenapi apattiyoti
vacanenapi namanceva apatti ca gahita honti. Idha pana
ekam apattim apajjim sancetanikam sukkavisatthinti namampi
vatthugottanipi gahitaneva. Yatha ca idha pana ayam udayi bhikkhuti
vuttam evam yo yo apanno hoti tassa tassa namam gahetva
ayam itthannamo bhikkhuti kammavaca katabba. Kammavaca-
pariyosane tena bhikkhuna malakasimayameva parivasam samadiyami vattam
samadiyamiti vuttanayeneva vattam samadatabbam samadiyitva tattheva
sanghamajjhe arocetabbam arocentena ca evam arocetabbam
aham bhante ekam apattim apajjim sancetanikam sukkavisatthim
Ekahapaticchannam soham sangham ekissa apattiya sancetanikaya
sukkavisatthiya ekahapaticchannaya ekahaparivasam yacim tassa me
sangho ekissa apattiya sancetanikaya sukkavisatthiya ekaha-
paticchannaya ekahaparivasam adasi. Soham parivasami vediyamaham
bhante vediyatiti mam sangho dharetuti. Imanca pana attham gahetva
yaya kayaci bhasaya arocetum vattatiyeva. Arocetva sace
nikkhipitukamena vuttanayeneva sanghamajjhe nikkhipitabbam. Malakato
bhikkhusu nikkhantesu ekassapi santike nikkhipitum vattati.
Malakato nikkhamitva satim patilabhantena saha gacchantassa santike
nikkhipitabbam. Sace sopi pakkanto annassa yassa malake
narocitam tassa arocetva nikkhipitabbam. Arocentena ca
avasane vediyatiti mam ayasma dharetuti vattabbam. Dvinnam
arocentena ayasmanta dharentuti vattabbam. Tinnam va
atirekanam va arocentena ayasmanto dharentuti va sangho
dharetuti va vattabbam. Nikkhittakalato patthaya pakatattatthane
titthati. Sace appabhikkhuko viharo hoti sabhaga bhikkhu
vasanti. Vattam anikkhipitva vihareyeva rattipariggaho katabbo.
Atha na sakka sodhetum vuttanayeneva vattam nikkhipitva paccusasamaye
ekena bhikkhuna saddhim manattavannanayam vuttanayeneva upacarasimam
atikkamitva mahamagga okkamitva paticchannatthane nisiditva
antoaruneyeva vuttanayena vattam samadiyitva tassa bhikkhuno
Parivaso arocetabbo. Arocentena sace navakataro hoti
avusoti vattabbam. Sace vuddhataro bhanteti vattabbam. Sace
anno koci bhikkhu kenacideva karaniyena tam thanam agacchati.
Sace esa nam passati saddam vassa sunati arocetabbam.
Anarocentassa ratticchedo ca hoti vattabhedo ca. Atha
dvadasahattham upacaram okkamitva ajanantasseva gacchati ratticchedo
hotiyeva vattabhedo pana natthi. Uggate arune vattam
nikkhipitabbam. Sace so bhikkhu kenacideva karaniyena pakkanto
hoti yam annam sabbapathamam passati tassa arocetvava
nikkhipitabbam sace na kanci passati viharam gantva attana
saddhim gatabhikkhussa santike nikkhipitabbanti mahasumatthero aha.
Mahapadumatthero pana yam pathamam passati tassa arocetva
nikkhipitabbam ayam nikkhittavattassa pariharoti aha. Evam
yattakani divasani apatti paticchanna hoti tattakani tato
adhikatarani va kukkuccavinodanatthaya parivasitva sanghamupasankamitva
vattam samadiyitva manattam yacitabbam. Ayam hi vatte
samadinneyeva manattaraho hoti nikkhittavattena parivutthatta.
Anikkhittavattassa pana puna vattasamadanakiccam natthi so hi
paticchannadivasatikkameneva manattaraho hoti tasma tassa manattam
databbameva. Idam paticchannamanattam nama. Tam dentena sace
ekapatti hoti paliyam vuttanayeneva databbam. Atha dve va tisso
Va soham parivutthaparivaso sangham dvinnam tissannam apattinam
ekahapaticchannanam charattam manattam yacamiti parivase vuttanayeneva
apattiyo ca divase ca sallakkhetva yojana katabba.
     Appaticchannam apattim paticchannaya apattiya samodhanetvapi
datum vattati. Katham. Paticchannaya parivasam vasitva aham bhante
ekam apattim apajjim sancetanikam sukkavisatthim ekahapaticchannam
soham sangham ekissa apattiya sancetanikaya sukkavisatthiya
ekahapaticchannaya ekahaparivasam yacim tassa me sangho
ekissa apattiya sancetanikaya sukkavisatthiya ekahapaticchannaya
ekahaparivasam adasi soham parivutthaparivaso aham bhante
ekam apattim apajjim sancetanikam sukkavisatthim appaticchannam
soham bhante sangham tasam apattinam sancetanikanam sukkavisatthinam
paticchannaya ca appaticchannaya ca charattam manattam yacamiti.
     Athassa tadanurupam kammavacam katva manattam databbam. Sace
paticchanna dve apattiyo appaticchanna eka paticchannananca
appaticchannaya cati vattabbam. Atha paticchanna eka
appaticchanna dve paticchannaya ca appaticchannanancati
vattabbam. Sace paticchannapi dve appaticchannapi dve
paticchannananca appaticchannanancati vattabbam. Sabbattha anurupam
kammavacam katva manattam databbam. Cinnamanattassa ca
tadanurupameva kammavacam katva abbhanam katabbam. Idha pana
Ekapattivasena vuttam. Iti yam paticchannaya apattiya
parivasavasane manattam diyyati idam paticchannamanattam nama.
Evamettha ekeneva yojanamukhena paticchannaparivaso ca paticchanna-
manattanca vuttanti veditabbam. Pakkhamanattam samodhanamanattanca
avasesaparivasakathavasane kathayissama.
    Suddhantaparivaso samodhanaparivasoti dve parivasa avasesa.
    Tattha suddhantaparivaso nama parato adhammikamanattacaravasane
tena kho pana samayena annataro bhikkhu sambahula sanghadisesa
apattiyo apanno hoti apattipariyantam na janati
rattipariyantam na janatiti imasmim vatthusmim anunnataparivaso. So
duvidho culasuddhanto mahasuddhantoti. Duvidhopi cesa rattiparicchedam
sakalam va ekaccam va ajanantassa ca asarantassa ca tattha
vematikassa ca databbo. Apattipariyantampana ettaka aham
apattiyo apanno homiti janatu va ma va akaranametam
appamanam. Tattha yo upasampadato patthaya anulomakkamena va
arocitadivasato patthaya patilomakkamena va asukanca asukanca
divasam va pakkham va masam va samvaccharam va tava suddhabhavam
janasiti pucchiyamanopi ama bhante janami ettakam nama kalam
aham suddhoti vadati. Tassa dinno suddhantaparivaso
culasuddhantoti vuccati. Tam gahetva parivasantena yattakam kalam
attano suddhabhavam janati tattakam apanetva avasesam masam va
Dvemasam va parivasitabbam. Sace masamattam asuddhomhiti
sallakkhetva parivasam aggahesi parivasantova puna annam masam
sarati. Tampi masam parivasitabbameva. Puna parivasadanakiccam
natthi. Atha dvemasam asuddhomhiti sallakkhetva parivasam aggahesi
parivasanto ca masamattameva asuddhomhiti sannitthanam karoti.
Masameva parivasitabbam. Puna parivasadanakiccam natthi. Ayam hi
suddhantaparivaso nama uddhampi arohati hetthapi orohati.
Idamassa lakkhanam. Annasmim pana apattivutthane idam lakkhanam. Yo
appaticchannam apattim paticchannati vinayakammam karoti tassapatti
vutthati. Yo pana paticchannam apattim appatichannati vinayakammam
karoti tassapatti na vutthati. Acirapaticchannam cirapaticchannati
karoti tassapi vutthati. Cirapaticchannam acirapaticchannati karoti
tassapi na vutthati. Ekamapajjitva sambahulati karoti tassapi
vutthati ekam vina sambahulanam abhavato. Sambahula pana
apajjitva ekam apajjinti karoti tassapi na vutthati.
     Yo pana yathavuttena anulomapatilomanayena pucchiyamanopi
rattipariyantam na janati na sarati vematiko va hoti tassa dinno
suddhantaparivaso mahasuddhantoti vuccati. Tam parivasam gahetva
gahitadivasato patthaya  yava upasampadadivaso tava rattiyo
ganetva parivasitabbam. Ayam uddham narohati hettha pana
orohati. Tasma sace parivasanto rattiparicchede sannitthanam
Karoti maso va samvaccharo va mayham apannassati masam
va samvaccharam va parivasitabbam. Parivasayacanadanalakkhanam panettha
parato paliyam agatanayeneva veditabbam. Kammavacapariyosane
vattasamadanamanattaabbhanani vuttanayaneva. Ayam suddhantaparivaso
nama.
     Samodhanaparivaso nama tividho hoti odhanasamodhano
agghasamodhano missakasamodhanoti.
     Tattha odhanasamodhano nama antara apattim apajjitva
paticchadentassa parivutthadivase odhunitva makkhetva purimaya
apattiya muladivasaparicchede paccha apannapattim samodahitva
databbaparivaso vuccati. So parato tenahi bhikkhave sangho udayim
bhikkhum antara ekissa apattiya sancetanikaya sukkavisatthiya
pancahapaticchannaya mulaya patikassitva purimaya apattiya
samodhanaparivasam detuti ito patthaya vittharato paliyameva agato.
     Ayam panettha vinicchayo yo paticchannaya apattiya parivasam
gahetva parivasanto va manattaraho va manattam caranto va
abbhanaraho va annam apattim apajjitva purimaya apattiya
sama va unakatara va rattiyo paticchadeti. Tassa mulaya
patikassanena te parivutthadivase ca manattacinnadivase ca sabbe
odhunitva adivase katva paccha apannapattim mulapattiyam samodhaya
parivaso databbo. Tena sace mulapatti pakkhapaticchanna
Antarapatti unapakkhapaticchanna puna pakkhameva parivaso
parivasitabbo. Athapi antarapatti pakkhapaticchanna pakkhameva
parivasitabbam. Etenupayena yava satthivassapaticchanna mulapatti
tava vinicchayo veditabbo. Satthivassani parivasitva manattaraho
hutvapi hi ekadivasam antarapattim paticchadetva puna satthivassani
parivasaraho hoti. Sace pana antarapatti mulapattito
atirekapaticchanna hoti tattha kim katabbanti vutte mahasumatthero
aha atekiccho ayam puggalo atekiccho nama avikarapetva
vissajjetabboti. Mahapadumatthero panaha kasma atekiccho
nama nanu ayam samuccayakkhandhako nama buddhanam thitakalasadiso
apatti nama paticchanna va hotu appaticchanna va sama va
unakatara va atirekapaticchanna vapi vinayadharassa kammavacam
yojitum samatthabhavoyevettha pamanam tasma ya antarapatti
atirekapaticchanna hoti tam mulapattim katva tattha itaram samodhaya
parivaso databboti. Ayam odhanasamodhano nama.
     Agghasamodhano nama sambahulasu apattisu ya eka va
dve va tisso va sambahula va apattiyo sabbacirapaticchannayo
tasam agghena samodhaya tasam rattiparicchedavasena avasesanam
unakatarapaticchannanam apattinam parivaso diyyati. Ayam vuccati
agghasamodhano nama. So parato tena kho pana samayena
annataro bhikkhu sambahula sanghadisesa apattiyo apanno hoti
Eka apatti ekahapaticchanna eka apatti dvihapaticchannati-
adina nayena paliyam agatoyeva. Yassa pana satam apattiyo
dasahapaticchanna aparapi satam apattiyo dasahapaticchannati evam
dasakkhattum katva apattisahassam divasasatam paticchannam hoti tena
kim katabbanti. Sabba samodahitva dasadivase parivasitabbam. Evam
ekeneva dasahena divasasatampi parivasitabbameva hoti. Vuttampi cetam
     dasasatam rattisatam apattiyo chadayitvana dasarattiyo
vasitvana munceyya parivasiko panha mesa kusalehi cintitati
     ayam agghasamodhano nama.
     Missakasamodhano nama yo nanavatthukayo apattiyo
ekato katva diyyati. Tatrayam nayo aham bhante sambahula
sanghadisesa apattiyo apajjim ekam sukkavisatthim ekam kayasamsaggam
ekam dutthullavacam ekam attakamam ekam sancarittam ekam kutikaram
ekam viharakaram ekam dutthadosam ekam annabhagiyam ekam sanghabhedakam
ekam bhedanuvattakam ekam dubbacam ekam kuladusakam soham bhante sangham
tasam apattinam samodhanaparivasam yacamiti tikkhattum yacapetva
tadanurupaya kammavacaya parivaso databbo. Ettha ca sanghadisesa
apattiyo apajjim nanavatthukayotipi sanghadisesa apattiyo
apajjim itipi evam pubbe vuttanayeneva vatthuvasenapi gottavasenapi
namavasenapi apattivasenapi yojetva kammam katum vattatiyeva.
Ayam missakasamodhano nama. Sabbaparivasakammavacavasane pana
Nikkhittanikkhittavattadikatha purimanayeneva veditabba.
                   Parivasakatha nitthita.
     Idani yam vuttam pakkhamanattanca samodhanamanattanca avasesa-
parivasakathavasane kathayissamati tassokaso sampatto tasma
vuccati.
     Pakkhamanattanti bhikkhuniya databbamanattam. Tampana paticchannayapi
appaticchannayapi apattiya addhamasameva databbam. Vuttam
hetam bhagavata garudhammam ajjhapannaya bhikkhuniya ubhatosanghe
pakkhamanattam caritabbanti. Tam pana bhikkhunihi attano simam sodhetva
viharasimaya va viharasimam sodhetum asakkontihi khandasimaya va
sabbantimena paricchedena catuvaggam ganam sannipatapetva databbam.
Sace eka apatti hoti ekissa vasena sace dve va
tisso va sambahula va ekavatthuka va nanavatthuka va
tasam tasam vasena vatthugottanamaapattisu yam yam icchati
tam tam adaya yojana katabba. Tatridam ekapattivasena
mukhamattadassanam. Taya apannaya bhikkhuniya bhikkhunisangham upasankamitva
ekamsam uttarasangam karitva vuddhanam bhikkhuninam pade vanditva
ukkutikam nisiditva anjalim paggahetva evamassa vacaniya aham
ayye ekam apattim apajjim gamantaram saham ayye sangham
ekissa apattiya gamantaraya pakkhamanattam yacamiti. Evam
tikkhattum yacapetva byattaya bhikkhuniya patibalaya sangho
napetabbo sunatu me ayye sangho ayam itthannama
Bhikkhuni ekam apattim apajji gamantaram sa sangham ekissa
apattiya gamantaraya pakkhamanattam yacati yadi sanghassa pattakallam
sangho itthannamaya bhikkhuniya ekissa apattiya gamantaraya
pakkhamanattam dadeyya esa natti sunatu me ayye sangho
ayam .pe. Dutiyampi... Tatiyampi etamattham vadami sunatu me
ayye sangho .pe. Deti... Dinnam sanghena itthannamaya bhikkhuniya
ekissa apattiya gamantaraya pakkhamanattam khamati sanghassa
tasma tunhi evametam dharayamiti. Kammavacaya pariyosane vattam
samadiyitva bhikkhumanattakathaya vuttanayeneva sanghassa arocetva
nikkhittavattam vasitukamaya tattheva sanghamajjhe va pakkantasu
bhikkhunisu ekaya bhikkhuniya va dutiyikaya va santike vuttanayeneva
nikkhipitabbam. Annissa pana agantukaya santike arocetva
nikkhipitabbam. Nikkhittakalato patthaya pakatattatthane titthati.
Puna samadiyitva arunam utthapentiya pana bhikkhuninamyeva santike
vasitum na labbhati. Ubhatosanghe pakkhamanattam caritabbanti hi
vuttam. Tasma assa acariyupajjhayahi viharam gantva
sangahakapakkhe thito eko mahathero va dhammakathiko va bhikkhu
vattabbo ekissa bhikkhuniya vinayakammam katabbam atthi tatra
no ayya cattaro bhikkhu pesethati. Sangaham akatum na labbhati
pesessamati vattabbam. Catuhi pakatattabhikkhunihi manattacarinim
bhikkhunim gahetva antoaruneyeva nikkhamitva gamupacarato dve
Leddupate atikkamitva mahamagga okkamma gumbavatiadihi
paticchannatthane nisiditabbam. Viharupacaratopi dve leddupata
atikkamitabba catuhi pakatattabhikkhuhipi tattha gantabbam. Gantva ca
pana bhikkhunihi saddhim na ekatthane nisiditabbam patikkamitva avidure
thane nisiditabbanti kurundiyam vuttam. Mahapaccariadisu pana
bhikkhunihipi byattam ekam va dve va upasikayo bhikkhuhipi ekam
va dve va upasake attarakkhanatthaya gahetva gantabbanti
vuttam. Kurundiyamyeva bhikkhuniupassayassa ca bhikkhuviharassa ca
upacaram muncitum vattatiti vuttam. Gamassati na vuttam. Evam
nisinnesu bhikkhusu ca bhikkhunisu ca taya bhikkhuniya manattam samadiyami
vattam samadiyamiti vattam samadiyitva bhikkhunisanghassa tava evam
arocetabbam aham ayye ekam apattim apajjim gamantaram
saham sangham ekissa apattiya gamantaraya pakkhamanattam yacim
tassa me sangho ekissa apattiya gamantaraya pakkhamanattam
adasi saham pakkhamanattam carami vediyamaham ayye vediyatiti
mam sangho dharetuti. Tato bhikkhusanghassa santike gantva evam
arocetabbam aham ayya ekam apattim apajjim gamantaram .pe.
Vediyamaham ayya vediyatiti mam sangho dharetuti. Idhapi yaya
kayaci bhasaya arocetum vattati. Arocetva bhikkhunisanghasseva
santike nisiditabbam. Arocitakalato patthaya bhikkhunam gantum
vattati. Sace sasankam hoti bhikkhuniyo tattheva thanam paccasimsanti
Thatabbam. Sace anno bhikkhu va bhikkhuni va tam thanam eti
passantiya arocetabbam. No ce aroceti ratticchedo ca
vattabhede dukkatanca. Sace ajanantiya evam upacaram okkamitva
gacchati ratticchedova hoti na vattabhede dukkatam. Sace
bhikkhuniyo upajjhayadinam vattakaranattham pageva va gantukama
honti rattivippavasaganaohayanagamantarapattirakkhanattham ekam
bhikkhunim thapetva gantabbam. Taya arune utthite tassa
santike vattam nikkhipitabbam. Etenupayena akhanda pancadasa
rattiyo manattam caritabbam. Anikkhittavattaya pana parivasakkhandhake
vuttanayeneva samma vattitabbam. Ayam pana viseso. Agantukassa
arocetabbanti ettha yattaka purebhattam va pacchabhattam va tam
gamam bhikkhu va bhikkhuniyo va agacchanti sabbesam arocetabbam.
Anarocentiya ratticchedo ceva vattabhede dukkatanca. Sacepi
rattim koci bhikkhu tam gamupacaram okkamitva gacchati ratticchedo
hotiyeva. Ajananapaccaya pana vattabhedato muccati. Kurundiadisu
pana anikkhittavattam bhikkhunam vuttanayeneva kathetabbanti vuttam. Tam
parivasavattadinam upacarasimaya paricchinnatta yuttataram dissati.
Uposathe arocetabbam. Pavaranaya arocetabbam. Catunnam
bhikkhunanca bhikkhuninanca devasikam arocetabbam. Sace bhikkhunam
tasmim game bhikkhacaro sampajjati tehi catuhi bhikkhuhi tattheva
gantabbam. No ce sampajjati annatra caritvapi tatra agantva
Attanam dassetva gantabbam. Bahigame va sanketatthanam katabbam
asukasmim namatthane amhe passasiti. Taya sanketatthanam
gantva arocetabbam. Sanketatthane adisva viharam gantva
arocetabbam. Vihare sabbabhikkhunam arocetabbam. Sace sabbesam
na sakka hoti arocetum bahiupacarasimaya thatva bhikkhuniyo
pesetabba. Tahi anitanam catunnam bhikkhunam arocetabbam.
Sace viharo duro hoti sasanko ca upasake ca upasikayo ca
gahetva gantabbam. Sace panayam eka vasati rattivippavasam
apajjati tasma tassa eka pakatatta bhikkhuni sammannitva
databba ekacchanne vasanatthaya. Evam akhandam manattam
caritva visatigane bhikkhusanghe vuttanayeneva abbhanam katabbam.
Sace manattam caramana antarapattim apajjati mulaya patikassitva
tassa apattiya manattam databbanti kurundiyam vuttam. Idam
pakkhamanattam nama.
     Samodhanamanattam pana tividham hoti odhanasamodhanam aggha-
samodhanam missakasamodhananti. Tattha yadetam parato udayittherassa
pancahapaticchannaya apattiya parivasam parivasantassa parivase ca
manattarahatthane ca antarapattim apajjitva mulaya patikassitassa
tenahi bhikkhave sangho udayissa bhikkhuno tissannam apattinam
charattam manattam detuti manattam anunnatam idam odhanasamodhanam
nama. Idanhi punappunam mulaya patikassanena parivutthadivase
Odhunitva purimapattihi saddhim samodhaya dinnam tasma odhana-
samodhananti vuccati. Kurundiyam pana samodhanaparivasam vutthassa
databbamanattam samodhanamanattanti vuttam. Tampi tena pariyayena
yujjati. Agghasamodhanampana missakasamodhananca agghasamodhana-
missakasamodhanaparivasavasane databbamanattameva vuccati. Tam
parivasakammavacanusarena yojetva databbam. Ettavata yam vuttam
tenahi bhikkhave sangho udayissa bhikkhuno ekissa apattiya
sancetanikaya sukkavisatthiya ekahapaticchannaya ekahaparivasam
detutiadina nayena paliyam anekehi akarehi parivaso ca manattanca
vuttam tassa yasma agatagatatthane evam vinicchayo vuccamano
paliyam viya ativittharam apajjati na ca sakka hoti sukhena
pariggahetum tasma tam samodhanetva idheva dassessamati tadidam
atthato sampaditam hoti. {102} Idani ya tava ayam appaticchannaya
ekissa apattiya vasena pali vutta sa uttanatthava.
     {108} Tato param dvihatihacatuhapancahapaticchannanam vaseneva paliyam vatva
pancahapaticchannaya parivasato patthaya antarapatti dassita.
Yasma pana tam apattim apanno mulayapatikassanaraho nama
hoti tasmassa tattha mulaya patikassanam anunnatam. Sace
pana nikkhittavatto apajjati mulayapatikassanaraho na hoti.
Kasma. Yasma na so parivasanto apanno pakatattatthane
thito apanno tasma tassa apattiya visum manattam caritabbam.
Sace paticchanna hoti parivasopi vasitabbo yancetam mulaya
patikassanam vuttam tasmim kate parivutthadivasa makkhitava honti.
Iti parivase antarapattim dassetva puna manattarahassa antarapattim
dassetva mulaya patikassanam vuttam. Tasmim hi kate parivutthadivasa
makkhitava honti. Tato parivutthaparivasassa tasam tissannampi
apattinam samodhanamanattam dassitam. Tato manattacarikassa
antarapattim dassetva mulaya patikassanam vuttam. Tasmim pana
patikassane kate manattacinnadivasapi parivutthadivasapi makkhitava
honti. Tato abbhanarahassa antarapattim dassetva mulaya
patikassanam vuttam. Tasmimpi kate sabbe te parivasamanatta-
cinnadivasa makkhitava honti. Tato param sabba antarapattiyo
yojetva abbhanakammam dassitam. Evam paticchannavare
ekahapaticchannadivasena panca antarapattinam vasena catassoti nava
kammavaca dassita honti. {125} Tato param pakkhapaticchannaya apattiya
anto parivasato patthaya pancahapaticchannaya antarapattiya
vasena samodhanaparivaso ca samodhanamanattanca dassitam. Ettha
ca manattacarikamanattarahakalepi apannaya apattiya mulaya
patikassane kate manattacinnadivasapi parivasaparivutthadivasapi sabbe
makkhitava honti. Kasma. Yasma paticchanna antarapatti.
Teneva vuttam mulaya patikassitva purimaya apattiya samodhana-
parivasam datva charattam manattam detuti. Tato param sabba
Antarapattiyo yojetva abbhanakammam dassetva sancetanikaya
sukkavisatthiya vatthum nitthapitam. {134} Tato ekapattimulakanca apatti-
vaddhanakancati dve naye dassetva agghasamodhanaparivaso dassito.
     Tato sancicca anarocitapattivatthum dassetva asancicca ajanana-
asaranavematikabhavehi anarocitaya apattiya paccha lajjidhamme
va jananasarananibbematikabhavesu va uppannesupi yam katabbam tam
dassetum idha pana bhikkhavetiadina nayena pali thapita. Tato
ajananaasaranavematikapaticchannanam appaticchannabhavam dassetum tatheva
pali thapita. {138} Tato dvinnam apattinam dvemasapaticchannanam
ekamasaparivasayacanavatthum dassetva asancicca ajananaasarana-
vematikabhavehi anarocite itarasmim mase paccha lajjidhammadisu
uppannesu yam katabbam tam dassetum ajananaasaranavematikapatic-
channassa ca appaticchannabhavam dassetum purimanayeneva pali thapita.
     {156} Tato apattipariyantam na janati rattipariyantam na janatitiadina
nayena suddhantaparivaso dassito. {160} Tato param parivasikam adim
katva vibbhamitva puna upasampannatiadisu patipattidassanattham
pali thapita. {165} Tattha antara sambahula sanghadisesa apattiyo
apajjati parimanayo appaticchannayotiadisu apattiparicchedavasena
parimanayo ceva appaticchannayo cati attho. {166} Pacchimasmim
apattikkhandheti ekova so apattikkhandho. Paccha chaditatta
pana pacchimasmim apattikkhandheti vuttam. Purimasminti etthapi
Eseva nayo. {180} Vavatthita sambhinnati sabhagavisabhaganamevetam
pariyayavacanam. {181} Tato param yo paticchadeti tasmim patipattidassanattham
dve bhikkhutiadi vuttam. Tattha missakanti thullaccayadihi missakam.
Suddhakanti sanghadisesam vina lahukapattikkhandhameva. {184} Tato param
avisuddhavisuddhabhavadassanattham idha pana bhikkhave bhikkhu sambahula
sanghadisesatiadi vuttam. Tattha byanjanato va adhippayato
va anuttanannama kinci natthi. Tasma tanca ito pubbe
avuttanca sabbam paliyanusareneva veditabbanti.
                Samuccayakkhandhakavannana nitthita.
                      ----------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 3 page 295-321. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=6047&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=6047&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=85              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=1866              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=2063              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=2063              Contents of The Tipitaka Volume 4 http://84000.org/tipitaka/read/?index_4

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]