ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 3 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.3)

     {325} Pancakesu. Panca puggala niyatati anantariyanamevetam
gahanam. Panca chedanaka apatti nama pamanatikkante
mancapithe nisidanakandupaticchadivassikasatikasugatacivare ca veditabba.
Pancahakarehiti alajjita annanata kukkuccapakatata akappiye
kappiyasannita kappiye akappiyasannitati imehi pancahi. Pancapattiyo
musavadapaccayati parajikathullaccayadukkatasanghadisesapacittiya.
Anamantacaroti santam bhikkhum anapuccha purebhattam
pacchabhattam kulesu carittam apajjeyyati imassa apucchitva
carassa abhavo. Anadhitthananti ganabhojane annatra samayati
vuttam samayam adhitthahitva bhojanam adhitthanam nama. Tatha akaranam
anadhitthanam. Avikappana nama ya paramparabhojane vikappana
vutta tassa akaranam. Imani hi panca pindapatikassa
dhutangeneva patikkhittani. Ussankitaparisankitoti ye passanti ye
sunanti tehi ussankito ceva parisankito ca. Apica akuppadhammo
khinasavopi samano. Tasma agocara pariharitabba. Na hi
etesu sandissamano ayasato va garahato va muccati.
Sosanikanti susane patitakam. Apanikanti apanadvare patitakam.
Thupacivaranti vammikam parikkhipitva balikammakatam. Abhisekikanti
nahanatthane va ranno abhisekatthane va chadditacivaram.
Gatapatiyagatanti susanam netva puna anitakam. Panca mahacora
uttarimanussadhamme vutta. Pancapattiyo kayato samutthahantiti
pathamena apattisamutthanena pancapattiyo apajjati. Bhikkhu
kappiyasanni sannacikaya kutim karotiti evam antarapeyyale
vuttapattiyo. Pancapattiyo kayato ca vacato cati tatiyena
apattisamutthanena pancapattiyo apajjati. Bhikkhu kappiyasanni
samvidahitva kutim karotiti evam tattheva vuttaapattiyo.
Desanagaminiyoti thapetva parajikanca sanghadisesanca avasesa.
     Panca kammaniti tajjaniya niyasa pabbajaniya patisaraniyani cattari
ukkhepaniyanca tividhampi ekanti panca. Yavatatiyake pancati
ukkhittanuvattikaya bhikkhuniya yavatatiyam samanubhasanaya
appatinissajjantiya parajikam thullaccayam dukkatanti tisso.
Bhedakanuvattakadisamanubhasanasu sanghadiseso. Papikaya ditthiya
appatinissagge pacittiyam. Adinnanti annena adinnam. Aviditanti
patigganhamiti cetanaya abhavena aviditam. Akappiyanti pancahi
samanakappehi akappiyakatam. Tam va panannampi akappiyamamsam
akappiyabhojanam. Akatatirittanti pavaretva atirittam akatam.
Samajjadananti naccasamajjadidanam. Usabhadananti goganassa antare
usabhavissajjanam. Cittakammadananti avasam karetva tattha cittakammam
katum vattati. Idam pana patibhanacittakammadanam sandhaya vuttam.
Imani hi panca kincapi lokassa punnasammatani athakho
apunnani akusalaniyeva. Uppannam patibhananti ettha patibhananti
kathetukamyata vuccati. Ime panca duppativinodiyati na
suppativinodiya. Upayena pana karanena anurupahi paccavekkhana-
anusasanadihi sakka pativinodetunti attho. Sakacittam pasidatiti
ettha imani vatthuni. Kalandakalavasi pussadevatthero kira
cetiyanganam sammajjitva ekamsam uttarasangam karitva sinduvarakusumasanthatamiva
samavippakinnavalikam cetiyanganam olokento buddharammanam
pitipamojjam uppadetva atthasi. Tasmim khane maro pabbatapade
Nibbattakalamakkato viya hutva cetiyangane gomayam vippakiranto
gato. Thero nasakkhi arahattam papunitum sammajjitva agamasi.
Dutiyadivasepi jaraggavo hutva tadisameva vippakaramakasi. Tatiyadivase
vankapadam manussattabhavam nimminitva padena parikasanto agamasi.
Thero evarupo vibhacchapuriso samanta yojanappamanesu gocaragamesu
natthi siya nu kho maroti cintetva marosi tvanti aha.
Ama bhante maromhi nadani vo vancetum asakkhinti. Ditthapubbo
taya tathagatoti. Ama ditthapubboti. Maro nama mahanubhavo
hoti ingha tava buddhassa bhagavato attabhavasadisam attabhavam
nimminahiti. Na sakka bhante tadisam rupam nimminitum apica
kho pana tam sarikkhakapatirupakam nimminissamiti sakabhavam vijahitva
buddharupasadisena attabhavena atthasi. Thero maram oloketva
ayam tava saragasadosasamoho evam sobhati katham nu kho bhagava
so hi sabbaso vitaragadosamohoti buddharammanam pitim patilabhitva
vipassanam vaddhetva arahattam papuni. Maro vancitomhi taya
bhanteti aha. Theropi kim atthi jaramara tadisam vancetunti
aha. Lokantaraviharepi datto nama daharabhikkhu cetiyanganam
sammajjitva olokento odatakasinam patilabhi attha samapattiyo
nibbatteti. Tato vipassanam vaddhetva phalattayam sacchakasi.
     Paracittam pasidatiti ettha imani vatthuni. Tisso nama daharabhikkhu
jambukolacetiyanganam sammajjitva sankaracchaddanim hatthena gahetvava
Atthasi. Tasmim khane tissadattatthero nama navato oruyha
cetiyanganam olokento bhavitacittena sammajjanatthananti natva
panhasahassam pucchi. Itaro sabbam vissajjesi. Annatarasmimpi
vihare thero cetiyanganam sammajjitva vattam paricchindi.
Yonakavisayato cetiyam vandaka cattaro thera agantva cetiyanganam
disva anto appavisitva dvareyeva thatva eko thero attha
kappe anussari eko solasa kappe eko visati kappe
eko timsa kappe anussari. Devata attamana hontiti ettha
idam vatthu. Ekasmim kira vihare eko bhikkhu cetiyangananca
bodhiyangananca sammajjitva nahayitum gato. Devata imassa
viharassa katakalato patthaya evam vattam puretva sammajjapubbo
bhikkhu natthiti pasannacitta agantva pupphahattha atthamsu.
Thero agantva kataragamavasikatthati aha. Bhante idheva
vasama imassa viharassa katakalato patthaya evam vattam puretva
sammajjapubbo bhikkhu natthiti tumhakam bhante vatte pasiditva
pupphahattha thitamhati devata ahamsu. Pasadikasamvattaniyanti ettha
idam vatthu. Ekam kira amaccaputtam abhayattheranca arabbha ayam
katha udapadi kinnu kho amaccaputto pasadiko abhayattheroti
ubhopi ne ekasmim thane olokessamati nataka amaccaputtam
alankaritva mahacetiyam vandapessamati agamamsu. Theramatapi
pasadikam civaram karetva puttassa pahini putto me kese
Chindapetva imam civaram parupitva bhikkhusanghaparivuto mahacetiyam
vandatuti. Amaccaputto natiparivuto pacinadvarena cetiyanganam
arulho. Abhayatthero bhikkhusanghaparivuto dakkhinadvarena cetiyanganam
aruhitva cetiyangane tena saddhim samagantva aha kim tvam
avuso mahallakattherassa sammajjanatthane kacavaram chaddetva maya
saddhim yugagaham ganhasiti. Atitattabhave kira abhayatthero mahallakatthero
nama hutva kajaragame cetiyanganam sammajji. Amaccaputto
mahaupasako hutva sammajjanatthane kacavaram gahetva chaddesi.
     Satthu sasanam katam hotiti idam sammajjanavattam nama buddhehi vannitam.
Tasma tam karontena satthu sasanam katam hoti. Tatridam vatthu.
Ayasma kira sariputto himavantam gantva ekasmim pabbhare
asammajjitvava nirodham samapajjitva nisidi. Bhagava avajjento
therassa asammajjitva nisinnabhavam natva akasenagantva therassa
purato asammajjanatthane padani dassetva paccaganchi. Thero
samapattito vutthito bhagavato padani disva balavahirottappam
paccupatthapetva jannukehi patitthaya asammajjitva nisinnabhavam
vata me sattha annasi sanghamajjhedani codanam karessamiti
dasabalassa santikam gantva vanditva nisidi. Bhagava kuhim gatosi
sariputtati vatva na patirupamdani te mayham anantare thane thatva
vicarantassa asammajjitva nisiditunti aha. Tato patthaya thero
ganthikapatimuncanatthanepititthantopadena kacavaram viyuhitva titthati.
     Attano bhasapariyantam na ugganhatiti imasmim vatthusmim
ettakam suttam upalabbhati ettako vinicchayo ettakam suttanca
vinicchayanca vakkhamiti evam attano bhasitapariyantam na ugganhati.
Ayam codakassa purimakatha ayam pacchimakatha ayam cuditakassa purimakatha
ayam pacchimakatha ettha ettakam gayhupagam ettakam na gayhupaganti
evam anugganhanto pana parassa bhasapariyantam na ugganhati
nama. Apattim na janatiti parajikam va sanghadisesam vati
sattannam apattikkhandhanam nanakaranam na janati. Mulanti dve
apattiya mulani kayo ca vaca ca tani na janati.
Samudayanti cha apattisamutthanani apattisamudayo nama tani
na janati. Parajikadinam vatthum na janatitipi vuttam hoti.
Nirodhanti ayam apatti desanaya nirujjhati vupasammati ayam
vutthanenati evam apattinirodham na janati. Satta samathe
na jananto pana apattinirodhagaminim patipadam na janati.
     Adhikaranapancake. Adhikaranam nama cattari adhikaranani.
Adhikaranassa mulam nama tettimsa mulani. Vivadadhikaranassa dvadasa
mulani. Anuvadadhikaranassa cuddasa. Apattadhikaranassa cha.
Kiccadhikaranassa ekam. Tani parato avibhavissanti. Adhikaranasamudayo
nama adhikaranasamutthanam. Vivadadhikaranam attharasa bhedakaravatthuni
nissaya uppajjati anuvadadhikaranam catasso vipattiyo apattadhikaranam
sattapattikkhandhe kiccadhikaranam cattari sanghakiccaniti
Imam vibhagam na janatiti attho. Adhikarananirodham na janatiti
dhammena vinayena satthusasanena mulamulam gantva vinicchayam samatham
papetum na sakkoti. Idam adhikaranam dvihi idam catuhi idam tihi
idam ekena samathena sammatiti evam satta samathe ajananto pana
adhikarananirodhagaminim patipadam na janati nama. Vatthum na janatiti
idam parajikassa vatthu idam sanghadisesassati evam sattannam
apattikkhandhanam vatthum na janati. Nidananti sattannam nagaranam
idam sikkhapadam ettha pannattam idam etthati na janati.
Pannattim na janatiti tasmim tasmim sikkhapade pathamapannattim
na janati. Anupannattinti punappunam pannattim na janati.
Anusandhivacanapathanti kathanusandhivinicchayanusandhivasena vattum na janati.
Nattim na janatiti sabbena sabbam nattim na janati. Nattiya
karanam na janatiti nattikiccam na janati. Osaranadisu navasu
thanesu nattikammam nama hoti. Nattidutiyanatticatutthakammesu
nattiya kammappatto hutva titthatiti na janati. Na pubbakusalo
hoti na aparakusaloti pubbe kathetabbanca paccha kathetabbanca
na janati natti nama pubbe thapetabba paccha na thapetabbatipi
na janati. Akalannu ca hotiti kalam na janati anajjhittho
ayacito bhasati nattikalampi nattikkhettampi nattiokasampi na
janati.
     Mandatta momuhattati kevalam annanena momuhabhavena dhutange
Anisamsam na janati. Papicchoti tena arannavasena paccayalabham
patthayamano. Pavivekanti kayacittaupadhivivekam. Idamatthitanti
imaya kalyanaya patipattiya attho etassati idamatthi idamatthino
bhavo idamatthita tam idamatthitamyeva nissaya na annam kinci
lokamisanti attho.
     Uposatham na janatiti navavidham uposatham na janati.
Uposathakammanti adhammena vaggadibhedam catubbidham uposathakammam
na janati. Patimokkhanti dve matika na janati.
Patimokkhuddesanti sabbampi navavidham patimokkhuddesam na janati.
Pavarananti navavidham pavaranam na janati. Pavaranakammam
uposathakammasadisameva.
     Apasadikapancake. Apasadikanti kayaduccaritadi akusalakammam
vuccati. Pasadikanti kayasucaritadi kusalakammam vuccati.
Ativelanti velam atikkamma bahutaram kalam kulesu appam vihareti
attho. Otaroti kilesanam anto otaranam. Sankilitthanti
dutthullapattikayasamsaggadibhedam.
     Visuddhipancake. Pavaranagahanena navavidhapi pavarana
veditabba. Sesam sabbattha uttanamevati.
                  Pancaka vannana nitthita.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 3 page 511-519. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=10434&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=10434&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=              Contents of The Tipitaka Volume 4 http://84000.org/tipitaka/read/?index_4

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]