ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 29 : PALI ROMAN Sutta.A.2 (paramattha.2)

page140.

8. Dhammasutta (navasutta) vannana [319] Yasma hi dhammanti dhammasuttam, "navasuttan"tipi 1- vuccati. Ka uppatti? idam suttam ayasmantam sariputtattheram arabbha vuttam. Ayamettha sankhepo, vittharo pana dvinnam aggasavakanam uppattito pabhuti veditabbo. Seyyathidam? anuppanne kira bhagavati dve aggasavaka ekam asankhyeyyam Kappasatasahassanca paramiyo puretva devaloke nibbatta. Tesam pathamo cavitva rajagahassa avidure upatissagamo nama brahmananam bhogagamo atthi, tattha satthiadhikapancakotisatadhanavibhavassa gamasamino brahmanassa rupasari nama brahmani, tassa kucchiyam patisandhim aggahesi. Dutiyo tassevavidure kolitagamo nama brahmananam bhogagamo atthi, tattha tatharupavibhavasseva gamasamino brahmanassa moggallani nama brahmani, tassa kucchiyam tamdivasameva patisandhim aggahesi. Evam tesam ekadivasameva patisandhiggahananca gabbhavutthananca ahosi. Ekadivaseyeva ca nesam ekassa upatissagame jatatta upatisso, ekassa kolitagame jatatta kolitoti namam akamsu. Te sahapamsum kilanta sahayaka anupubbena vuddhim 2- papunimsu, ekamekassa ca pancapancamanavakasatani parivara ahesum. Te uyyanam va naditittham 3- va gacchanta sapavivarayeva gacchanti. Eko pancahi suvannasivikasatehi, dutiyo pancahi ajannarathasatehi. Tada ca rajagahe kalanukalam giraggasamajjo nama hoti, 4- sayanhasamaye nagaravemajjhe yattha sakalaangamagadhavasino abhinnata khattiyakumaradayo sannipatitva supannattesu mancapithadisu nisinna samajjavibhutim passanti. Atha te sahayaka tena parivarena saddhim tattha gantva pannattasanesu @Footnote: 1 Ma.,ka. nathasutatantipi 2 i. vuddhim @3 ka. naditittham 4 ka. ahosi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page141.

Nisidimsu. Tato upatisso samajjavibhutim passanto mahajanakayam sannipatitam disva "ettako janakayo appatvava marissati"ti cintesi. Tassa maranam agantva nalatante patitthitam viya ahosi, tatha kolitassa. Tesam anekappakaresu natesu naccantesu dassanamattepi cittam na nami, annadatthu samvego eva udapadi. Atha vutthite samajje pakkantaya parisaya sakaparivarena pakkantesu tesu sahayesu kolito upatissam pucchi "kim samma natakadidassanena tava pamodanamattampi nahosi"ti. So tassa tam pavattim arocetva tampi tatheva patipucchi. Sopi tassa attano pavattim arocetva "ehi samma pabbajitva amatam gavesamati aha, "sadhu samma"ti upatisso tam sampaticchi. Tato dvepi jana tam sampattim chaddetva punadeva rajagahamanuppatta. Tena ca samayena rajagahe sanjayo 1- nama paribbajako pativasati. Te tassa santike pancahi manavakasatehi saddhim pabbajitva katipaheneva tayo vede sabbanca paribbajakasamayam uggahesum te tesam satthanam adimajjhapariyosanam upaparikkhanta pariyosanam adisva acariyam pucchimsu "imesam satthanam adimajjham dissati, pariyosanam pana na dissati `idam nama imehi satthehi papuneyyati, yato uttari papunitabbam natthi'ti. "sopi aha "ahampi tesam tathavidham pariyosanam na passami"ti. Te ahamsu "tenahi mayam imesam pariyosanam gavesama"ti. Te acariyo "yathasukham gavesatha"ti aha. Evam te tena anunnata amatam gavesamana ahindanta jambudipe pakata ahesum. Tehi khattiyapanditadayo panham puttha uttaruttarim na sampayanti. "upatisso kolito"ti vutte pana "ke ete, na kho mayam janamati bhananta natthi, evam vissuta ahesum. @Footnote: 1 cha.Ma. sancayo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page142.

Evam tesu amatapariyesanam caramanesu amhakam bhagava loke uppajjitva pavattitapavaradhammacakko anupubbena rajagahamanuppatto. Te ca paribbajaka sakalajambudipam caritva titthatu amatam, antamaso pariyosanapanhavissajjanamattampi alabhanta punadeva rajagaham agamamsu. Atha kho ayasma assaji pubbanhasamayam nivasetvati yava tesam pabbajja. Tava sabbam pabbajjakkhandhake 1- agatanayena 2- vittharato datthabbam. Evam pabbajitesu tesu dvisu sahayakesu ayasma sariputto addhamasena savakaparaminanam sacchakasi. So yada assajittherena saddhim ekavihare vasati, tada bhagavato upatthanam gantva anantaram therassa upatthanam gacchati "pubbacariyome ayamayasma, etamaham nissaya bhagavato sasanam annasin"ti garavena. Yada pana assajittherena saddhim ekavihare na vasati, tada yassam disayam thero vasati, tam disam oloketva pancangapatitthitena vanditva anjalim paggayha namassati. Tam disva keci bhikkhu katham samutthapesum "sariputto aggasavako hutva disam namassati, ajjapi manne brahmanaditthi appahina"ti. Atha bhagava dibbaya sotadhatuya tam kathasallapam sutva pannattapavarabuddhasane nisinnamyeva attanam dassento bhikkhu amantesi "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinna"ti. Te tam pavattim acikkhimsu. Tato bhagava "na bhikkhave sariputto disam namassati, yam nissaya sasanam annasi, tam attano acariyam vandati namassati sammaneti, acariyapujako bhikkhave sariputto"ti vatva tattha sannipatitanam dhammadesanattham imam suttamabhasi. @Footnote: 1 vi. maha. 4/60/51 2 cha.Ma. agatanayeneva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page143.

Tattha yasma hi dhammam puriso vijannati yato puggala pitakattayappabhedam pariyattidhammam va, pariyattidhammam va, pariyattim sutva adhigantabbam navalokuttarap- pabhedam pativedhadhammam va puriso vijanna janeyya vedeyya. "yassa"tipi 1- patho, soevattho. Indamva nam devata pujayeyyati yatha sakkam devanamindam dvisu devalokesu devata pujenti, evam so puggalo tam puggalam kalasseva vutthaya upahanaomuncanadim sabbam vattapatipattam karonto pujeyya sakkareyya garukareyya. Kimkaranam? so pujito .pe. Patukaroti dhammam, so acariyo evam pujito tasmim antevasimhi pasannacitto pariyattipativedhavasena bahussuto desanavaseneva pariyattidhammanca desanam sutva yathanusittham patipattiya adhigantabbam pativedhadhammanca patukaroti deseti, desanaya va pariyattidhammam, upamavasena attana adhigatapativedhadhammam patukaroti. [320] Tadatthikatvana nisamma dhiroti evam pasannena acariyena patukatam dhammam atthikatvana sunitva upadharanasamatthataya dhiro puriso. Dhammanudhammam patipajjamanoti lokuttaradhammassa anulomatta anudhammabhutam vipassanam bhavayamano. Vinnu vibhavi nipuno ca hotiti vinnutasankhataya pannaya adhigamena vinnu, vibhavetva paresampi pakatam katva napanasamatthataya vibhavi, parama sukhumattha- pativedhataya nipuno ca hoti. Yo tadisam bhajati appamattoti yo tadisam pubbe vuttappakaram bahussutam appamatto tappasadanaparo hutva bhajati. [321] Evam panditacariyasevanam pasamsitva idani balacariyasevanam nindanto "khuddanca balan"ti imam gathamaha. Tattha khuddanti khuddena kayakammadina samannagatam, pannabhavato balam. Anagatatthanti @Footnote: 1 ka. videyyatipi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page144.

Anadhigatapariyattipativedhattham. Usuyyakanti 1- issamanakataya 2- antevasikassa vuddhim asahamanam. Sesamettha pakatameva padato. Adhippayato pana yo bahucivaradilabhi 3- acariyo antevasikanam civaradini na sakkoti datum, dhammadane pana aniccadukkhanatta- vacanamattampi na sakkoti, etehi khuddatadidhammehi 4- samannagatatta tam khuddam balam anagatattham usuyyakam acariyamupasevamano "putimaccham kusaggena"ti 5- vuttanayena sayampi balo hoti. Tasma idha sasane kinci appamattakampi pariyattidhammam pativedhadhammam va avibhavayitva ca avijanitva ca yassa dhammesu kankha, tam ataritva maranam upetiti evamassa attho veditabbo. [322-3] Idani tassevatthassa pakatakaranattham "yatha naro "ti gathadvayamaha. Tattha apaganti nadim. Mahodakanti bahuudakam. Salilanti ito cito ca gatam, vitthinnanti 6- vuttam hoti. "saritan"tipi patho, soevattho. Sighasotanti haraharikam, vegavatinti 7- vuttam hoti. Kim soti ettha "so vuyhamano"ti imina ca sokarena tassa narassa nidditthatta nipatamatto sokaro, kimsuti vuttam hoti yatha "na bhavissami nama so, vinassissami nama so"ti. Dhammanti pubbe vuttam dubbidhamyeva. 8- Anisamayatthanti anisametva attham. Sesamettha pakatameva padato. Adhippayato pana yatha yo kocideva naro vuttappakaram nadim otaritva taya nadiya vuyhamano anusotagami sotameva anugacchanto pare paratthike. 9- Kim sakkhati param netum. "sakkati"tipi patho. Tatheva duvidhampi dhammam attano @Footnote: 1 cha.Ma. usuyakanti 2 ka. issapakataya 3 ka. bahucivaradini labhi @4 Ma. khuddadidhammehi 5 khu.iti. 25/76/292 khu.ja. 27/2152/437 (sya) @6 Ma. odhito apagatam vitthinnanti 7 Ma. na ciragatam vegavatinti @8 cha.Ma.,i. duvidhameva 9 ka. pare tiratthite

--------------------------------------------------------------------------------------------- page145.

Pannaya avibhavayitva bahussutananca santike attham anisametva sayam avibhavitatta ajananto anisamitatta ca avitinnakankho pare kim sakkhati nijjhapetum pekkhapetunti evamettha attho datthabbo. "so vata cunda attana palipapalipanno"ti 1- adikancettha suttapadam anussaritabbam. [324-5] Evam balasevanaya balassa param nijjhapetum asamatthataya pakatakaranattham upamam vatva idani "yo tadisam bhajati 2- appamatto"ti ettha vuttassa panditassa pare nijjhapetum samatthataya pakatakaranattham "yathapi navan"ti gathadvayamaha. Tattha phiyenati dabbipadarena. Rittenati veludandena. Tatthati tassam navayam. Tatrupayannuti 3- tassa navaya aharanapatiharanadi- upayajananena 4- maggapatipadanena upayannu. Sikkhitasikkhataya sukusalahatthataya 5- ca kusalo. Uppannupaddavapatikarasamatthataya mutima. Vedaguti vedasankhatehi catuhi maggananehi gato. Bhavitattoti tayeva maggabhavanaya bhavitacitto. Bahussutoti pubbe vuttanayeneva. Avedhadhammoti atthahi lokadhammehi akampaniyasabhavo. Sotavadhanupanisupapanneti sotaodahanena ca maggaphalanam upanissayena ca uppanne. Sesam uttanapadatthameva. Adhippayayojanapi sakka purimanayeneva vijanitunti 6- na vittharita. [326] Evam panditassa pare nijjhapetum samatthabhavapakatakaranattham upamam vatva tassa panditasevanaya niyojento "tasma have"ti imam avasanagathamaha. Tatthayam 7- sankhepattho:- yasma upanissayasampanna @Footnote: 1 Ma.mu. 12/87/60 2 i. bhajate 3 Si.,ka. tatrupayannuti @4 Si.,ka. aharanapasaranadiupayajananena 5 Si.,i. lahuhatthataya @6 cha.Ma.,i. janitunti 7 cha.Ma.,i. tatrayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page146.

Panditasevanena visesam papunanti, tasma have sappurisam bhajetha. Kidisam sappurisam bhajetha? medhavinanceva bahussutanca, pannasampattiya ca medhavinam vuttappakarasutadvayena ca bahussutam. Tadisam hi bhajamano tena bhasitassa dhammassa annaya attham evam natva ca yathanusittham patipajjamano taya patipattiya pativedhavasena vinnatadhammo so maggaphalanibbanappabhedam lokuttarasukham labhetha adhigaccheyya papuneyyati arahattanikutena desanam samapesiti. Paramatthajotikaya khuddakatthakathaya suttanipatatthakathaya dhammasuttavannana nitthita. ---------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 29 page 140-146. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=3145&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=3145&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=325              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=8038              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=8010              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=8010              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]