บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
9. Antaramalasuttavannana [88] Navame antara malati ettha antarasaddo:- "naditiresu santhane sabhasu rathiyasu ca jana sangamma mantenti manca tanca kimantaran"tiadisu 1- karane agato. "addasa mam bhante annatara itthi vijjantarikaya bhajanam dhovanti"tiadisu 2- khane. "apicanam tapoda dvinnam mahanirayanam antarikaya agacchati"adisu 3- vivare. "pitavatthe pitadhaje pitalankarabhusite pitantarahi vagguhi apilandhava sobhasi"tiadisu 4- @Footnote: 1 sam.sa. 15/228/242 2 Ma.Ma. 13/149/122 @3 vi.mahavi. 1/231/164 4 khu.vimana. 26/658/63 Uttarisatake. 1- "yassantarato na santi kopa"tiadisu 2- citte. Idhapi citte eva datthabbo. Tasma antare citte bhava antaRa. Yasmim santane uppanna, tassa malinabhavakaranato mala. Tattha malam nama duvidham sariramalam cittamalanti. Tesu sariramalam sedajalikadi sarire nibbattam, tattha laggamagantukarajanca, tam udakenapi niharaniyam, na tatha sankilesikam. Cittamalam pana ragadisankilesikam, tam ariyamaggeheva niharaniyam. Vuttanhetam poranehi:- "rupena sankilitthena sankilissanti manava rupe suddhe visujjhanti anakkhatam mahesina. Cittena sankilitthena sankilissanti manava citte suddhe visujjhanti iti vuttam mahesina"ti. 3- Tenaha bhagava "cittasankilesa bhikkhave satta sankilissanti, cittavodana visujjhanti"ti. 4- Tasma bhagava idhapi cittamalavisodhanaya patipajjitabbanti dassento "tayome bhikkhave antara mala"ti aha. Yatha cete lobhadayo sattanam citte uppajjitva malinabhavakara nanappakarasankilesavidhayakati antaramala, evam ekato bhunjitva ekato sayitva otaragavesi amittasattu viya citte eva uppajjitva sattanam nanavidhaanatthavaha nanappakaradukkhanibbattakati dassento "antara amitta"ti- adimaha. Tattha mittapatipakkhato amitta, sapattakiccakaranato sapatta, himsanato vadhaka ujuvipaccanikato paccatthika. Tattha dvihi akarehi lobhadinam amittadibhavo veditabbo. Veri puggalo hi antaram labhamano attano verissa satthena va sisam pateti, upayena @Footnote: 1 Si. uttarasatake 2 khu.u. 25/20/119 @3 su.vi. 2/373/361, pa.su. 1/106/247 4 sam.kha. 17/100/191 Va mahantam anattham uppadeti. Ime ca lobhadayo pannasirapatanena yonisampatipadanena ca tadisam tato balavataram anattham nibbattenti. Katham? cakkhudvarasmim hi itthadisu arammanesu apathagatesu yatharaham tani arabbha lobhadayo uppajjanti, ettavatassa pannasiram patitam nama hoti. Sotadvaradisupi eseva nayo. Evam tava pannasirapatanato amittadisadisata veditabba. Lobhadayo pana kammanidana hutva andajadibheda catasso yoniyo upanenti, tassa yoniupagamanamulakani pancavisati mahabhayani dvattimsakammakaranani ca agataneva honti. Evam yonisampatipadanatopi nesam amittadisadisata veditabba. Iti lobhadayo amittadisadisataya cittasambhutataya ca "antara amitta"tiadina vutta. Apica amittehi katum asakkuneyyam lobhadayo karonti, amittadibhavo ca lobhadihi jayatiti tesam amittadibhavo veditabbo. Vuttanhetam:- "diso disam yantam kayira veri va pana verinam micchapanihitam cittam papiyo nam tato kare"ti. 1- Gathasu attano paresanca anattham janetiti anatthajanano. Vuttanhetam:- "yadapi luddho abhisankharoti kayena vacaya manasa, tadapi akusalam. Yadapi luddho lobhena abhibhuto pariyadinnacitto parassa asata dukkham uppadeti vadhena va bandhena va janiya va garahaya va pabbajanaya va balavamhi balattho iti, tadapi akusalam itissa me lobhaja lobhanidana lobhasamudaya lobhapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti"ti. 2- @Footnote: 1 khu.dha. 25/42/23, khu.u. 25/33/146 2 an.tika. 20/70/196 Aparampi vuttam:- "ratto kho brahmana ragena abhibhuto pariyadinnacitto attabyabadhayapi ceteti, parabyabadhayapi ceteti, ubhayabyabadhayapi ceteti, cetasikampi dukkham domanassam patisamvedeti"tiadi. 1- Cittappakopanoti cittasankhobhano. Lobho hi lobhaniye vatthusmim uppajjamano cittam khobhento pakopento viparinamento vikaram apadento uppajjati, pasadadivasena 2- pavattitum na deti. Bhayamantarato jatam, tam jano navabujjhatiti tam lobhasankhatam antarato abbhantare attano citteyeva jatam anatthajananacittappakopanadim bhayam bhayahetum ayam balamahajano navabujjhati na janatiti. Luddho attham na janatiti attatthaparatthadibhedam attham hitam luddhapuggalo yathabhutam na janati. Dhammam na passatiti dasakusalakammapathadhammampi luddho lobhena abhibhuto pariyadinnacitto na passati paccakkhato na janati, pageva uttarimanussadhammam. Vuttampi cetam:- "ratto kho brahmana ragena abhibhuto pariyadinnacitto attatthampi yathabhutam na pajanati, paratthampi yathabhutam na pajanati, ubhayatthampi yathabhutam na pajanati"tiadi. 3- Andhatamanti andhabhavakaram tamam. Yanti yattha. Bhummatthe hi etam paccattavacanam, yasmim kale lobho sahate abhibhavati naram, andhatamam tada hotiti. Yanti va karanavacanam, yasma lobho uppajjamano naram sahate abhibhavati, tasma andhatamam tada hotiti yojana yatasaddanam ekantasambandhabhavato. Atha va yanti kiriyaparamasanam, "lobho sahate"ti ettha yadetam lobhassa sahanam abhibhavanam @Footnote: 1 an.tika. 20/54/152 2 Ma. samadanadivasena 3 an.tika. 20/55/153 Vuttam, etam andhabhavakarassa tamassa gamanam uppadoti attho. Atha va yam naram lobho sahate abhibhavati, tassa andhatamam tada hoti, tato ca luddho attham na janati, luddho dhammam na passatiti evamettha attho datthabbo. Yo ca lobham pahantvanati yo pubbabhage tadangavasena ca vikkhambhanavasena ca yatharaham samathavipassanahi lobham pajahitva tatha pajahanahetu lobhaneyye dibbepi rupadike upatthite na lubbhati, balavavipassananubhavena lobho pahiyate tamhati tasma ariyapuggala ariyamaggena lobho pahiyati pajahiyati, accantameva pariccajiyati. Yatha kim? udabinduva pokkharati paduminipannato udakabindu viya. Sesagathanampi imina nayena attho veditabbo. Tatha dosassa:- "yadapi duttho abhisankharoti kayena vacaya manasa, tadapi akusalam. Yadapi duttho dosena abhibhuto pariyadinnacitto parassa asata dukkham uppadeti vadhena va bandhena va janiya va garahaya va pabbajanaya va balavamhi balattho iti, tadapi akusalam. Itissa me dosaja dosanidana dosasamudaya dosapaccaya aneke papaka akusala dhamma sambhavanti"ti. 1- Tatha:- "duttho kho brahmana dosena abhibhuto pariyadinnacitto attabyabadhayapi ceteti, parabyabadhayapi ceteti, ubhayabyabadhayapi ceteti, cetasikampi dukkham domanassam patisamvedeti"ti. 2- @Footnote: 1 an.tika. 20/70/196 2 an.tika. 20/54-5/152-3 Tatha:- "duttho kho brahmana dosena abhibhuto pariyadinnacitto attatthampi yathabhutam na pajanati, paratthampi yathabhutam na pajanati, ubhayatthampi yathabhutam na pajanati"ti 1- adisuttapadanusarena anatthajananata atthahanihetuta ca veditabba. Tatha mohassa "yadapi mulho abhisankharoti kayena vacaya manasa"tiadina, 1- "mulho kho brahmana mohena abhibhuto pariyadinnacitto attabyabadhayapi ceteti"tiadina, 2- "attatthampi yathabhutam na pajanati"tiadina 2- ca agatasuttapadanusarena veditabba. Talapakkamva bandhanati talaphalam viya usumuppadena vantato, tatiyamaggananuppadena tassa cittato doso pahiyati, pariccajiyatiti attho. Moham vihanti so sabbanti so ariyapuggalo sabbam anavasesam moham catutthamaggena vihanti vidhamati samucchindati. Adicco vudayam tamanti adicco viya udayam uggacchanto tamam andhakaram. Navamasuttavannana nitthita. ---------------The Pali Atthakatha in Roman Book 27 page 311-316. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=6877&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=27&A=6877&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=268 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=6201 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=6104 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=6104 Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]