ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 26 : PALI ROMAN U.A. (paramatthadi.)

                        3. Tatiyabodhisuttavannana
      [3] Tatiye anulomapatilomanti anulomanca patilomanca, patilomanca,
yathavuttaanulomavasena ceva patilomavasena cati attho. Nanu ca pubbepi
anulomavasena patilomavasena ca paticcasamuppade manasikarappavatti suttadvaye vutta,
idha kasma punapi tadubhayavasena manasikarappavatti vuccatiti? tadubhayavasena tatiyavaram
tattha manasikarassa pavattitatta. Katham pana tadubhayavasena manasikaro
pavattito. Na hi sakka apubbam acarimam anulomapatilomam paticcasamuppadassa
manasikaram pavattetunti? na kho panetam evam datthabbam "tadubhayam ekajjham
manasakasi"ti, athakho varena. Bhagava hi pathamam anulomavasena paticcasamuppadam
manasikaritva tadanurupam pathamam udanam udanesi. Dutiyampi patilomavasena tam
manasikaritva tadanurupameva udanam udanesi. Tatiyavare pana kalena anulomam
kalena patilomam manasikaranavasena anulomapatilomam manasakasi. Tena vuttam
"anulomapatilomanti anulomanca patilomanca, yathavuttaanulomavasena ceva patilomavasena
ca"ti. Imina manasikarassa pagunabalavabhavo ca vasibhavo ca pakasito
hoti, ettha ca "anulomam manasi karissami, patilomam manasi karissami, anulomapatilomam
manasi karissami"ti evam pavattanam pubbabhoganam 1- vasena nesam vibhago
veditabbo.
      Tattha avijjaya tvevati avijjaya tu eva. Asesaviraganirodhati
viragasankhatena maggena asesanirodha, aggamaggena anavasesaanuppadappahanati attho.
Sankharanirodhoti sabsesam sankharanam anavasesam anuppadanirodho. Hetthimena hi
maggattayena keci sankhara nirujjhanti, keci na nirujjhanti avijjaya
@Footnote: 1 Si. pubbabhaganam
Savasesanirodha. Aggamaggena panassa anavasesanirodha na keci sankhara na
nirujjhantiti.
      Etamattham viditvati yvayam avijjadivasena sankharadikassa dukkhakkhandhassa
samudayo nirodho ca avijjadinam samudaya nirodha ca hotiti vutto,
sabbakarena etamattham viditva. Imam udanam  udanesiti idam yena maggena yo
dukkhakkhandhassa samudayanirodhasankhato attho kiccavasena arammanakiriyaya ca vidito,
tassa ariyamaggassa anubhavadipakam vuttappakaram udanam udanesiti attho.
      Tatrayam sankhepattho:- yada have patubhavanti dhamma atapino jhayato
brahmanassa, tato 1- so brahmano tehi uppannehi bodhipakkhiyadhammehi, yassa
va ariyamaggassa catusaccadhamma patubhuta, tena ariyamaggena vidhupayam titthati marasenam,
"kama te pathama sena"tiadina 2- nayena vuttapkaram marasenam vidhupayanto
vidhamento viddhamsento titthati. Katham? surova 3- obhasayamantalikkham, yatha suriyo
abbhuggato attano pabhaya antalikkham obhasentova andhakaram vidhamento titthati,
evam sopi khinasavabrahmano tehi dhammehi tena va maggena saccani pativijjhantova
marasenam vidhupayanto titthatiti.
      Evam bhagavata pathamam paccayakarapajananassa, dutiyam paccayakkhayadhigamassa,
tatiyam ariyamaggassa anubhavappakasanani imani tini udanani tisu yamesu
bhasitani. Kataraya rattiya? abhisambodhito sattamaya rattiya. Bhagava hi
visakhapunnamaya rattiya pathamayame pubbenivasam anussaritva majjhimayame dibbacakkhum
visodhetva pacchimayame paticcasamuppade nanam otaretva nananayehi tebhumake
sankhare sammasitva "idani aruno uggamissati"ti sammasambodhim papuni,
@Footnote: 1 cha.Ma. tada  2 khu.su. 25/439/416, khu.maha. 29/134/114 (sya)
@3 cha.Ma. suriyova, khu.u. 25/3/96
Sabbannutappattisamanantarameva ca aruno uggacchiti. Tato teneva pallankena
bodhirukkhamule sattaham vitinamento sampattaya patipadarattiya 1- tisu yamesu
vuttanayena paticcasamuppadam manasikatva yathakkamam imani udanani udanesi.
      Khandhake pana tisupi varesu "paticcasamuppadam anulomapatilomam manasakasi"ti 2-
agatatta khandhakatthakathayam 3- "tisupi yamesu evam manasikatva pathamam udanam
paccayakarapaccavekkhanavasena, dutiyam nibbanapaccavekkhanavasena 4- tatiyam
maggapaccavekkhanavasenati evam imani bhagava udanani udanesi"ti vuttam, tampi na
virujjhati. Bhagava hi thapetva ratanagharasattaham sesesu chasu sattahesu antarantara
dhammam paccavekkhitva yebhuyyena vimuttisukhapatisamvedi vihasi, ratanagharasattahe pana
abhidhammaparicayavaseneva vihasiti.
                      Tatiyabodhisuttavannana nitthita.
                        ----------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 26 page 51-53. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=1136&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=26&A=1136&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=40              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=1465              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=1469              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=1469              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]