ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 25 : PALI ROMAN Dha.A.8 tanha-brahmana

page48.

25. Bhikkhuvaggavannana ----------- 1. Pancabhikkhuvatthu. (252) "cakkhuna samvaro sadhuti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto panca bhikkhu arabbha kathesi. Tesu kira ekeko cakkhudvaradisu pancasu dvaresu ekekameva rakkhati. Athekadivasam sannipatitva "aham durakkham rakkhami, aham durakkham rakkhamiti vivaditva "sattharam pucchitva imamattham janissamati sattharam upasankamitva "bhante mayam cakkhudvaradini rakkhanta attano attano rakkhanadvarameva durakkhanti mannama, ko nu kho amhesu durakkham rakkhatiti pucchimsu. Sattha ekam bhikkhumpi anosadetva "bhikkhave sabbanipetani durakkhaneva; apica kho na tumhe idaneva pancasu dvaresu 1- asamvuta, pubbepi asamvuta; asamvutattayeva ca panditanam ovade avattitva jivitakkhayam papunitthati vatva "kada bhanteti tehi yacito takkasilajatakassa vatthum vittharetva rakkhasinam vasena rajakule jivitakkhayam patte pattabhisekena mahasattena setacchattassa hettha rajasane nisinnena attano sirisampattim oloketva "viriyam nametam sattehi kattabbamevati vatva udanavasena udanitam @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. thanesu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page49.

"kusalupadese dhitiya dalhaya avatthitatta bhayabhirutaya ca na rakkhasinam vasamagamimha se, sa sotthibhavo mahata bhayena meti imam gatham 1- dassetva "tadapi tumhe pancajana takkasilarajjam gahanatthaya nikkhamantam mahasattam avudhahattha parivaretva maggam gacchanta antaramagge rakkhasihi cakkhudvaradivasena upanitesu ruparammanadisu asamvuta panditassa ovade avattitva olokayanta rakkhasihi khadita jivitakkhayam papunittha, tesu pana arammanesu samvuto pitthito pitthito anubandhantampi devavannam 2- yakkhinim anadayitva sotthina takkasilam gantva rajjam patto raja ahamevati jatakam samodhanetva "bhikkhuna nama sabbanipi dvarani samvaritabbani, etani hi samvaritvaeva sabbadukkha pamuccatiti vatva dhammam desento ima gatha abhasi "cakkhuna samvaro sadhu, sadhu sotena samvaro, ghanena samvaro sadhu, sadhu jivhaya samvaro, kayena samvaro sadhu, sadhu vacaya samvaro, manasa samvaro sadhu, sadhu sabbattha samvaro. Sabbattha samvuto bhikkhu sabbadukkha pamuccatiti. Tattha "cakkhunati: yada hi bhikkhuno cakkhudvare @Footnote: 1. khu. ja. 27/43. 2. Si. Ma. Yu. devavannim.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page50.

Ruparammanam apatham agacchati, tada ittharammane arajantassa anittharammane adussantassa asamapekkhane moham anuppadentassa, tasmim dvare samvaro thakanam pidahanam gutti kata nama hoti; tassa so evarupo cakkhuna samvaro sadhu. Eseva nayo sotadvaradisupi. Cakkhudvaradisuyeva pana samvaro va asamvaro va nuppajjati, purato pana javanavithiyam esa labbhati: tada hi asamvaro uppajjanto "assaddha akkhanti kosajjam mutthasaccam annananti akusalavithiyam ayam pancavidho labbhati. Samvaro uppajjanto "saddha khanti viriyam sati nananti kusalavithiyam ayam pancavidho labbhati. Kayena samvaroti ettha pana pasadakayopi copanakayopi labbhati. Ubhayampi panetam kayadvarameva. Tattha pasadadvare samvarasamvaro kathito va. Copanadvarepi tamvatthuka panatipata adinnadanamicchacaRa. Tehi pana saddhim akusalavithiyam uppajjantehi tehi tam dvaram asamvutam hoti, kusalavithiyam uppajjantehi panatipataveramaniadihi samvutam. Sadhu vacayati etthapi copanavaca. Taya saddhim uppajjantehi musavadadihi tam dvaram asamvutam hoti, musavadaveramaniadihi samvutam. Manasa samvaroti etthapi javanamanato annena manena saddhim abhijjhadayo natthi; manodvare pana javanakkhane uppajjamanehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page51.

Abhijjhadihi tam dvaram asamvutam hoti, anabhijjhadihi samvutam. Sadhu sabbatthati: tesu cakkhudvaradisu sabbesupi samvaro sadhu. Ettavata hi attha samvaradvarani attha ca asamvaradvarani kathitani. Tesu atthasu asamvaradvaresu thito bhikkhu sakalavattamulakadukkhato na muccati, samvaradvaresu pana thito sabbasmapi vattamulakadukkha muccati; tena vuttam "sabbattha samvuto bhikkhu sabbadukkha pamuccatiti. Desanavasane panca bhikkhu sotapattiphale patitthahimsu, sampattanampi satthika desana ahositi. Pancabhikkhuvatthu. ---------- 2. Hamsaghatakabhikkhuvatthu. (253) "hatthasannatoti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto ekam hamsaghatakam bhikkhum arabbha kathesi. Savatthivasino kira dve sahayaka bhikkhusu pabbajitva laddhupasampada yebhuyyena ekato vicaranti. Ekadivasam aciravatim gantva nahatva atape tappamana saraniyam katham kathenta atthamsu. Tasmim khane dve hamsa akasena gacchanti. Atheko

--------------------------------------------------------------------------------------------- page52.

Daharabhikkhu sakkharam gahetva "ekassa hamsapotakassa akkhim paharissamiti aha. Itaro "na sakkhissasiti aha. "titthatu imasmim passe akkhi, parapasse akkhim paharisasamiti. "idampi na sakkhissasiyevati. "tenahi upadharehiti dutiyam sakkharam gahetva hamsassa pacchabhage khipi. Hamso sakkharasaddam sutva nivattitva olokesi. Atha nam itaram vattasakkharam gahetva parapasse akkhimhi paharitva orimakkhina nikkhamesi. Hamso viravanto parivattitva tesam padamuleyeva pati. Tattha tattha thita bhikkhu disva "avuso buddhasasane pabbajitva ananucchavikam vo katam panatipatam karontehiti vatva te adaya gantva tathagatassa dassesum. Sattha "saccam kira taya bhikkhu panatipato katoti pucchitva, "saccam bhanteti vutte, "bhikkhu kasma evarupe niyyanikasasane pabbajitva evamakasi? poranakapandita, anuppanne buddhe, agaramajjhe vasamana appamattakesupi thanesu kukkuccam karimsu, tvam pana evarupe buddhasasane pabbajitva kukkuccamattampi na akasiti vatva tehi yacito atitam ahari: "atite kururatthe indapattanagare dhananjaye rajjam karente, bodhisatto tassa aggamahesiya kucchimhi patisandhim gahetva anupubbena vinnutam patto takkasilayam sippani uggahetva pitara uparajje patitthapito aparabhage pitu accayena rajjam patva dasa rajadhamme akopento kurudhamme pavattittha. Kurudhammo nama

--------------------------------------------------------------------------------------------- page53.

Panca silani. Tani bodhisatto parisuddhani katva rakkhati. Yatha bodhisatto, evamassa mata aggamahesi kanitthabhata uparaja purohito brahmano rajjuggahako amacco sarathi setthi donamapako mahamatto dovariko nagarasobhana 1- vannadasiti evametesu ekadasasu janesu kurudhammam rakkhantesu, kalingaratthe dantapuranagare kalinge rajjam karente, tassa ratthe devo na vassi; mahasattassa pana anjanasabho nama mangalahatthi mahapunno hoti. Ratthavasino "tasmim anite, devo vassissatiti sannaya arocesum. Raja tassa hatthissa anayanatthaya brahmane pahini. Te gantva mahasattam hatthim yacimsu. Sattha imam tesam yacanakaram 2- dassetum "tava saddhanca silanca viditvana janadhipa vannam anjanavannena kalingasmim vinimhaseti imam tikanipate jatakam 3- kathesi. Hatthimhi pana anitepi, deve avassante, "so raja kurudhammam rakkhati, tenassa ratthe devo vassatiti sannaya "yam so kurudhammam rakkhati, tam suvannapatte likhitva anethati puna kalingo brahmane ca amacce ca pesesi. Tesu gantva yacantesu, rajanam adim katva sabbepi te attano attano silesu kinci kukkuccamattam katva "aparisuddham no silanti patikkhipitva "na ettavata silabhedo hotiti @Footnote: 1. Ma. nagarasobhinim. 2. Si. yacane karanam. Ma. Yu. yacanakaranam. 3. khu. ja. 27/112.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page54.

Tehi punappunam yacita attano attano silani kathayimsu. Kalingo suvannapatte likhitva abhatam kurudhammam disva samadaya sadhukam puresi. Tassa ratthe devo pavassi, rattham khemam subhikkham ahosi. Sattha imam atitam aharitva "ganika uppalavanna ca, punno dovariko tada, rajjugaho ca kaccano, donamata ca kolito, sariputto tada setthi, anuruddho ca sarathi, brahmano kassapo thero, uparaja nandapandito, mahesi rahulamata, mayadevi janettika, kururaja bodhisatto: evam dharetha jatakanti jatakam samodhanetva "bhikkhu evam pubbe pandita, appamattakepi kukkucce uppanne, attano silabhede asankam karimsu; tvam pana madisassa buddhassa sasane pabbajitva panatipatam karonto atibhariyam kammamakasi; bhikkhuna nama hatthehi padehi vacaya ca sannatena bhavitabbanti vatva imam gathamaha "hatthasannato padasannato vacasannato sannatattamo ajjhattarato samahito eko santusito tamahu `bhikkhuti. Tattha hatthasannatoti: hatthakilapanadinam va hatthena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page55.

Paresam paharanadinam va abhavena hatthasannato. Dutiyapadepi eseva nayo. Vacaya pana musavadadinam akaranato vacasannato. Sannatattamoti: sannatattabhavo, kayacalanasisukkhipanabhamukavikaradinam akarakoti 1- attho. Ajjhattaratoti: gocarajjhattasankhataya kammatthanabhavanaya rato. Samahitoti: sutthu samahito. Eko santusitoti: ekavihari hutva sutthu tusito vipassanacarato patthaya attano adhigamena tutthamanaso. Puthujjanakalyanakam hi adim katva sabbepi sekha attano adhigamena santusantiti santusita, araha pana ekantasantusitova; tam sandhayetam vuttam. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Hamsaghatakabhikkhuvatthu. ---------- @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. akaranatoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page56.

3. Kokalikavatthu. (254) "yo mukhasannatoti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto kokalikam arabbha kathesi. Vatthu "athakho kokaliko bhikkhu, yena bhagava, tenupasankamiti sutte 1- agatameva. Atthopissa atthakathayam vuttanayeneva veditabbo. Kokalike pana padumaniraye uppanne, dhammasabhayam katham samutthapesum "aho kokaliko bhikkhu attano mukham nissaya vinasam patto, dve aggasavake akkosantasseva hissa pathavi vivaram adasiti. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "na bhikkhave idaneva, pubbepi kokaliko attano mukhameva nissaya natthoti vatva tamattham sotukamehi bhikkhuhi yacito tassa pakasanattham atitam ahari: "atite himavantappadese ekasmim sare kacchapo vasati. Dve hamsapotaka gocaraya caranta tena saddhim vissasam katva dalhavissasika hutva ekadivasam kacchapam pucchimsu "samma amhakam himavante cittakutapabbatatale kancanaguhaya vasanatthanam ramaniyo padeso, gacchissasi amhehi saddhinti. "aham katham gamissamiti. "mayam tam nessama, sace mukham rakkhitum sakkhissasiti. "sakkhissami, @Footnote: 1. khu. su. 25/458.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page57.

Samma gahetva mam gacchathati. Te "sadhuti vatva ekam dandakam kacchapena damsapetva sayam tassa ubho kotiyo damsitva akasam pakkhandimsu. Tam tatha hamsehi niyamanam gamadaraka disva "dve hamsa kacchapam dandena harantiti ahamsu. Kacchapo "yadi mam sahayaka nenti, tumhakam ettha kim dutthapetakati vattukamo, hamsanam sighavegataya baranasinagare rajanivesanassa uparibhagam sampattakale damsanatthanato dandakam vissajjetva rajangane 1- patitva dvidha bhijji. Sattha imam atitam aharitva "avadhi vata attanam kacchapo vyaharam giram, suggahitasmim katthasmim vacaya sakiya vadhi. Etampi disva naravirasettha vacam pamunce kusalam nativelam. Passasi bahubhanena kacchapam vyasanam gatanti imam dukanipate bahubhanijatakam 2- vittharetva "bhikkhave bhikkhuna nama mukhasannatena samacarina anuddhatena nibbutacittena bhavitabbanti vatva imam gathamaha "yo mukhasannato bhikkhu mantabhani anuddhato attham dhammanca dipeti, madhurantassa bhasitanti. Tattha mukhasannatoti: dasacandaladayopi "tvam dujjato @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. akasangane. 2. jatakatthakathayam kacachapajatakam vuccati. khu. ja. 27/80. @ tadatthakatha 3/235.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page58.

Tvam dussilotiadinam avadanataya mukhena sannato. Mantabhaniti: manta vuccati panna, taya bhananasilo. Anuddhatoti: nibbutacitto. Attham dhammanca dipetiti: bhasitatthanceva desanadhammanca katheti. Madhuranti: evarupassa bhikkhuno bhasitam madhuram nama. Yo pana atthameva sampadeti, na palim; palimyeva 1- sampadeti, na attham; ubhayam va pana na sampadeti, tassa bhasitam madhuram nama na hotiti. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Kokalikavatthu. ---------- 4. Dhammaramattheravatthu. (255) "dhammaramo dhammaratoti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto dhammaramattheram arabbha kathesi. Satthara kira "ito me catummasaccayena parinibbanam bhavissatiti arocite, anekasahassabhikkhu sattharam parivaretva vicarimsu. Tattha puthujjana assuni sandharetum nasakkhimsu, khinasavanam dhammasamvego uppajji. Sabbepi "kim nu kho karissamati vaggabandhanena vicaranti. @Footnote: 1. ito param vasaddena bhavitabbam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page59.

Eko pana dhammaramo nama bhikkhu bhikkhunam santikam na upasankamati, bhikkhuhi "kim avusoti vuccamano pativacanampi adatva "sattha kira catummasaccayena parinibbayissati, ahancamhi avitarago, satthari dharamaneyeva, vayamitva arahattam papunissamiti ekakova viharanto satthara desitam dhammam avajjati cinteti anussarati. Bhikkhu tathagatassa arocesum "bhante dhammaramassa tumhesu sinehamattampi natthi, `sattha kira parinibbayissati, kim nu kho karissamati amhehi saddhim sammantanamattampi na karotiti. Sattha tam pakkosapetva "saccam kira tvam evam karositi pucchi. "saccam bhanteti. "kimkaranati. "tumhe kira catummasaccayena parinibbayissatha, ahancamhi avitarago, tumhesu dharantesuyeva, vayamitva 1- arahattam papunissamiti tumhehi desitam dhammam avajjami cintemi anussaramiti. Sattha "sadhu sadhuti tassa sadhukaram datva "bhikkhave annenapi mayi sinehavantena bhikkhuna dhammaramasadiseneva bhavitabbam, na hi mayham malagandhadihi pujam karonta pujam karonti nama, dhammanudhammam patipajjantayeva mam pujenti namati vatva imam gathamaha "dhammaramo dhammarato dhammam anuvicintayam dhammam anussaram bhikkhu saddhamma na parihayatiti. Tattha "nivasanatthena samathavipassanadhammo aramo assati @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. "vayamitvati natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page60.

Dhammaramo, tasmimyeva dhamme ratoti dhammarato, tasseva dhammassa punappunam cintanataya dhammam anuvicintayam, tam dhammam avajjantoti attho. Anussaranti: tameva dhammam anussaranto. Saddhammati: evarupo bhikkhu sattattimsabheda bodhipakkhiyadhamma navalokuttaradhamma ca na parihayatiti attho. Desanavasane so bhikkhu arahatte patitthahi, sampattanampi satthika desana ahositi. Dhammaramattheravatthu. -------- 5. Annataravipakkhasevakabhikkhuvatthu. (256) "salabham natimanneyyati imam dhammadesanam sattha veluvane viharanto annataram vipakkhasevakam bhikkhum arabbha kathesi. Tassa kireko devadattapakkhiko bhikkhu sahayo ahosi. So tam bhikkhuhi saddhim pindaya caritva katabhattakiccam agacchantam disva "kuhim gatositi pucchi. "asukatthanam nama pindaya caritunti. "laddho te pindapatoti. "ama laddhoti. "idheva amhakam mahalabhasakkaro, katipaham idheva hohiti. So tassa vacanena katipaham tattha vasitva sakatthanameva agamasi. Atha nam bhikkhu "ayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page61.

Bhante devadattassa uppannam labhasakkaram paribhunjati, devadattassa pakkhiko esoti tathagatassa arocesum. Sattha tam pakkosapetva "saccam kira tvam evamakasiti pucchi. "ama bhante, aham tattha ekam daharam nissaya katipaham vasim; na ca pana devadattassa laddhim rocemiti. Atha nam bhagava "kincapi laddhim na rocesi, ditthaditthanamyeva pana laddhim rocento viya vicarasi; na tvam idaneva evam karosi, pubbepi evarupoyevati vatva "idani tava bhante amhehi samam dittho, pubbe panesa kesam laddhim rocento vicari? acikkhatha noti bhikkhuhi yacito, atitam aharitva "puranacorana vaco nisamma mahilamukho pothayamanucarim susannatanam hi vaco nisamma gajuttamo sabbagunesu atthati imam mahilamukhajatakam 1- vittharetva "bhikkhave bhikkhuna nama sakalabheneva santutthena bhavitabbam, paralabham patthetum na vattati; paralabham patthentassa hi jhanavipassanamaggaphalesu ekadhammopi nuppajjati, sakalabhasantutthasseva pana jhanadini uppajjantiti vatva dhammam desento ima gatha abhasi "salabham natimanneyya, nannesam pihayam care; annesam pihayam bhikkhu, samadhim nadhigacchati; @Footnote: 1. khu. ja. 27/9. tadatthakatha. 1/279.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page62.

Appalabhopi ce bhikkhu salabham natimannati, tam ve deva pasamsanti suddhajivamatanditanti. Tattha "salabhanti: attano uppajjanakalabham. Sapadanacaram hi vajjetva anesanaya jivitam kappento salabham atimannati hileti jigucchati nama; tasma evam akaranena salabham natimanneyya. Annesam pihayanti; annesam labham patthento na careyyati attho. Samadhim nadhigacchatiti: annesam hi labham pihayanto tesam civaradikarane ussukkam apanno bhikkhu appanasamadhim va upacarasamadhim va nadhigacchati. Salabham natimannatiti: appalabhopi samano uccanicakulappatipatiya sapadanam caranto bhikkhu salabham natimannati nama. Tam veti: tam evarupam bhikkhum sarajivitataya suddhajivam janghabalam nissaya jivitakappanena akusitataya atanditam devata pasamsanti thomentiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Annataravipakkhasevakabhikkhuvatthu. ----------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page63.

6. Pancaggadayakabrahmanavatthu. (257) "sabbaso namarupasminti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto pancaggadayakam nama brahmanam arabbha kathesi. So kira sassakkhettassa sodhitakaleyeva khettaggam nama deti, khalakale khalaggam nama deti, khalabhandakale khalabhandaggam nama deti, ukkhalikakale ukkhalikaggam nama deti, patiyam vaddhitakale patiggam nama deti: imani panca aggadanani deti. Sampattassa adatva nama na bhunjati. Tena tassa "pancaggadayakotveva namam ahosi. Sattha tassa ca brahmaniya cassa tinnam phalanam upanissayam disva brahmanassa bhojanavelaya gantva dvare atthasi. Sopi dvarasammukhe antogehabhimukho nisiditva bhunjati, sattharam dvare thitam na passati. Brahmani panassa tam parivisamana sattharam disva cintesi "ayam brahmano pancasu thanesu aggam datva bhunjati, idani ca samano gotamo agantva dvare thito; sace brahmano etam disva attano bhattam haritva dassati, punassaham pacitum na sakkhissamiti. Sa "evamayam samanam gotamam na passissatiti satthu pitthim datva tassa pacchato tam paticchadenti onamitva punnacandam panina paticchadenti viya atthasi. Tatha thitaeva "gato nu kho noti sattharam addhakkhikena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page64.

Olokesi. Sattha tattheva atthasi. Brahmanassa pana savanabhayena "aticchathati na vadeti, osakkitva pana sanikameva "aticchathati aha. Sattha "na gamissamiti sisam calesi. 1- Lokagaruna buddhena "na gamissamiti sise calite, sa sandharetum asakkonti mahahasitam hasi. Tasmim khane sattha gehabhimukham obhasam munci. Brahmanopi pitthim datva nisinnoyeva brahmaniya hasitasaddam sutva chabbannananca ramsinam obhasam oloketva sattharam addasa. Buddha hi nama game va aranne va hetusampannanam attanam adassetva na pakkamanti. Brahmanopi sattharam disva "bhoti nasitomhi taya rajaputtam agantva dvare thitam mayham anacikkhantiya, bhariyante kammam katanti vatva addhabhuttabhojanapatim adaya satthu santikam gantva "bho gotama aham pancasu thanesu aggam datva bhunjami; ito ca me majjhe bhinditva ekova bhattakotthaso bhutto, eko bhattakotthaso avasittho; patigganhatu me idam bhattanti. Sattha "na me tava ucchitthabhattena atthoti avatva "brahmana aggampi mayhameva anucchavikam, majjhe bhinditva bhuttabhattampi, carimakabhattapindopi mayhameva anucchaviko; mayam hi brahmana paradattupajivino petasadisati vatva imam gathamaha @Footnote: 1. kathetumeva pekkhamano sekhiyam na manasakasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page65.

"yadaggato majjhato sesato va pindam labhetha paradattupajivi. Nalam thutum napi nipaccakhadi tam vapi dhira muni vedayantiti. Brahmano tam sutva va pasannacitto hutva "aho acchariyam; dipasamiko nama rajaputto "na me tava ucchitthabhattena atthoti avatva evam vakkhatiti dvare thitakova sattharam panham pucchi "bho gotama tumhe attano savake `bhikkhuti vadatha: kittavata bhikkhu nama hotiti. Sattha "kathamrupa nu kho imassa dhammadesana sappayati upadharento "ime dvepi jana kassapabuddhakale `namarupanti vadantanam katham sunimsu, namarupam avissajjitvava nesam dhammam desetum vattatiti, "brahmana namarupe arajjanto asajjanto bhikkhu nama hotiti vatva imam gathamaha "sabbaso namarupasmim yassa natthi mamayitam, asata ca na socati, sa ve `bhikkhuti vuccatiti. Tattha sabbasoti: sabbasmim "vedanadinam catunnam rupakkhandhassa cati pancannam khandhanam vasena pavatte namarupe. Mamayitanti: yassa "ahanti va "mamanti va gaho natthi. Asata ca na socatiti: tasmim namarupe khayavayam patte "mama rupam khinam .pe. Mama vinnanam khinanti na socati na

--------------------------------------------------------------------------------------------- page66.

Vihannati "khayavayadhammameva 1- khinanti passati. Sa veti: so evarupo vijjamanepi namarupe mamayitarahito asatapi tena asocanto "bhikkhuti vuccatiti attho. Desanavasane ubhopi jayapatika anagamiphale patitthahimsu. Sampattanampi satthika desana ahositi. Pancaggadayakabrahmanavatthu. ---------- 7. Sambahulabhikkhuvatthu. (258) "mettavihariti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto sambahule bhikkhu arabbha kathesi. Ekasmim hi samaye ayasmante mahakaccane avantijanapadesu 2- kuraragharam nissaya pavatte pabbate viharante, sono nama kutikanno upasako therassa dhammakathaya pasiditva therassa santike pabbajitukamo therena "dukkaram kho sona yavajivam ekabhattam ekaseyyam brahmacariyanti vatva dve vare patikkhittopi pabbajjaya ativiya ussahajato tatiyavare theram yacitva pabbajitva appabhikkhukatta dakkhinapathassa tinnam vassanam accayena laddhupasampado sattharam sammukha datthukamo hutva @Footnote: 1. Si. Yu. khayavayadhammam me. Ma. khayavayadhammam me khinanti. 2. Si. Yu. avantijanapade.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page67.

Upajjhayam apucchitva tena dinnam sasanam gahetva anupubbena jetavanam gantva sattharam vanditva katappatisantharo satthara ekagandhakutiyamyeva anunnatasenasano bahudeva rattim ajjhokase vitinametva rattibhage gandhakutim pavisitva attano pattasenasane tam rattibhagam vitinametva paccusasamaye satthara ajjhittho solasa atthakavaggikani sabbaneva sarena abhani. Athassa bhagava sarabhannapariyosane abbhanumodanto "sadhu sadhu bhikkhuti sadhukaram adasi. Satthara dinnam sadhukaram sutva bhummatthakadevanagasupannati evam yava brahmaloka ekasadhukarameva ahosi. Tasmim khane jetavanato visayojanasatamatthake kuraragharanagare therassa matu mahaupasikaya gehe adhivattha devatapi mahantena saddena sadhukaram adasi. Atha nam mahaupasika aha "ko esa sadhukaram detiti. "aham bhaginiti. "kosi tvanti. "tava gehe adhivattha devatati. "tvam ito pubbe mayham sadhukaram adatva ajja kasma desiti. "naham tuyham sadhukaram dammiti. "atha kassa te sadhukaro dinnoti. "tava puttassa kutikannasonattherassati. "kim me puttena katanti. "putto te ajja satthara saddhim ekagandhakutiyam vasitva satthu dhammam desesi, sattha tava puttassa dhammam sutva pasanno sadhukaramadasi, tenassa mayapi sadhukaro dinno; sammasambuddhassa hi sadhukaram sampaticchitva bhummatthakadeve adim katva yava brahmaloka ekasadhukarameva jatanti. "kim pana sami mama puttena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page68.

Satthu dhammo kathito, 1- satthara mama puttassa kathitoti. "tava puttena satthu kathitoti. Evam devataya kathentiya, upasikaya pancavanna piti uppajjitva sakalasariram phari. Athassa etadahosi "sace me putto satthara saddhim ekagandhakutiyam vasitva satthu dhammam kathetum asakkhi, mayhampi kathetum sakkhissatiyeva; puttassa agatakale dhammassavanam karetva dhammakatham sunissamiti. Sonattheropi kho, satthara sadhukare dinne, "ayam upajjhayena dinnam sasanam arocetum kaloti bhagavantam paccantimesu janapadesu vinayadharapancamena ganena upasampadam adim katva panca vare yacitva 2- katipaham satthu santikeyeva vasitva "upajjhayam passissamiti sattharam apucchitva jetavana nikkhamitva anupubbena upajjhayassa santikam agamasi. Thero punadivase tam adaya pindaya caranto matu upasikaya gehadvaram agamasi. Sapi puttam disva tutthamanasa vanditva sakkaccam parivisitva pucchi "saccam kira tvam tata satthara saddhim ekagandhakutiyam vasitva satthu dhammakatham kathesiti. "upasike tuyham kenidam kathitanti. "tata imasmim gehe adhivattha devata mahantena saddena sadhukaram datva, maya `ko esoti vutte, "ahanti vatva evameva kathesi; tam sutva mayham etadahosi `sace me putto satthu dhammakatham kathesi, mayhampi kathetum sakkhissatiti. Atha nam aha "tata yato taya satthu sammukha @Footnote: 1. etthantare udahusaddena bhavitabbam. 2. vi. mahavagga. 5/34.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page69.

Dhammo kathito, mayhampi kathetum sakkhissasieva; asukadivase nama dhammassavanam karetva tava dhammam sunissamiti. So adhivasesi. Upasika "bhikkhusanghassa danam datva pujam katva puttassa me dhammakatham sunissamiti ekameva dasim geharakkhikam thapetva sabbam parijanam adaya antonagare dhammassavanatthaya karite mandape alankatadhammasanam abhiruyha dhammam desentassa puttassa dhammakatham sotum agamasi. Tasmim pana kale navasata cora tassa upasikaya gehe otaram olokenta vicaranti. Tassa pana geham sattahi pakarehi parikkhittam sattadvarakotthakayuttam tattha tattha tesu tesu thanesu cande sunakhe bandhitva thapayimsu; antogehacchadanassa udakapatatthane pana parikham khanitva tipuna purayimsu, tam diva atapena vilinam pakkutthitam 1- viya titthati, rattim thinam kakkhalam hutva titthati; tassanantara mahantani ayasinghatakani nirantaram bhumiyam odahimsu. Iti imanca rakkham upasikaya ca antogehe thitabhavam paticca te cora okasam alabhanta tamdivasam tassagatabhavam natva ummangam bhinditva tipuparikhaya ca ayasinghatakananca hetthabhageneva geham pavisitva corajetthakam tassa santikam pahinimsu "sace sa amhakam idha pavitthabhavam sutva nivattitva gehabhimukhi 2- agacchati asina nam paharitva marethati. So gantva tassa santike @Footnote: 1. Si. Yu. pakkatthitam. 2. gehabhimukhinitipi patho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page70.

Atthasi. Corapi antogehe dipam jaletva kahapanagabbhadvaram vivarimsu. Sa dasi core disva upasikaya santikam gantva "ayye bahu cora geham pavisitva kahapanagabbhadvaram vivarimsuti arocesi. "cora attana ditthakahapane harantu; aham mama puttassa dhammakatham sunami, ma me dhammassa antarayam kari, geham gacchati. [1]- Corapi kahapanagabbham tuccham katva rajatagabbham vivarimsu. Sa punapi agantva tamattham arocesi. Upasika "cora attana icchitam harantu, ma me antarayam kariti puna tam pahini. Cora rajatagabbhampi tuccham katva suvannagabbham vivarimsu. Sa punapi gantva upasikaya tamattham arocesi. Atha nam upasika amantetva "[bhoti] je tvam anekavaram mama santikam agantva `cora yatharucitam harantu, aham mama puttassa dhammakatham sunami, ma me antarayam kariti maya vuttapi mama katham anadayitva punappunam agacchasiyeva, sace idani agacchissasi, janissami te kattabbam, gehameva gacchati pahini. Corajetthako tassa katham sutva "evarupaya itthiya santakam harantanam asani patitva matthakam bhindeyyati coranam santikam gantva "sigham upasikaya santakam patipakatikam karothati aha. Te kahapanehi kahapanagabbham rajatasuvannehi rajatasuvannagabbhe purayimsu. Dhammata kiresa: yam dhammo dhammacarinam rakkhati; tenevaha @Footnote: 1. etthantare pahiniti atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page71.

"dhammo have rakkhati dhammacarim, dhammo sucinno sukhamavahati, esanisamso dhamme sucinne: na duggatim gacchati dhammacariti. Cora gantva dhammassavanatthane atthamsu. Theropi dhammam kathetva, vibhataya rattiya, asana otari. Tasmim khane corajetthako upasikaya padamule nipajjitva "khamahi me ayyeti aha. "kim idam tatati. "aham tumhesu aghatam katva tumhe maretukamo atthasinti. "tenahi tata khamamiti. Sesacorapi tatheva katva, "tata khamamiti vutte, ahamsu "ayye sace no khamatha, puttassa vo santike amhakam pabbajjam dapethati. Sa puttam vanditva aha "tata ime cora mama gunesu tumhakanca dhammakathaya pasanna pabbajjam yacanti, pabbajetha neti. Thero "sadhuti vatva tehi nivatthavatthanam dasani chindapetva tambamattikaya rajapetva te pabbajetva silesu patitthapesi. Upasampannakalepi nesam ekekassa satassa visum visum kammatthanamadasi. Te navasata bhikkhu visum visum nava kammatthanani gahetva ekam pabbatam abhiruyha tassa tassa rukkhassa chayaya nisiditva samanadhammam karimsu. Sattha visayojanasatamatthake jetavanamahavihare nisinnova te bhikkhu oloketva tesam cariyavasena dhammadesanam vavatthapetva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page72.

Obhasam pharitva sammukhe nisiditva kathento viya ima gatha abhasi. "mettavihari yo bhikkhu pasanno buddhasasane, adhigacche padam santam sankharupasamam sukham. Sinca bhikkhu imam navam, sitta te lahumessati; chetva raganca dosanca tato nibbanamehisi. Panca chinde panca jahe panca cuttari bhavaye, pancasangatigo bhikkhu `oghatinnoti vuccati. Jhaya bhikkhu ma ca pamado, ma te kamagune bhamassu cittam, ma lohagulam gili pamatto, ma kandi `dukkhamidanti dayhamano. Natthi jhanam apannassa, natthi panna ajhayino, yamhi jhananca panna ca, sa ve nibbanasantike. Sunnagaram pavitthassa santacittassa bhikkhuno amanusi rati hoti samma dhammam vipassato. Yato yato sammasati khandhanam udayabbayam, labhati pitipamojjam amatantam vijanatam. Tatrayamadi bhavati idha pannassa bhikkhuno; indriyagutti santutthi patimokkhe ca samvaro. Mitte bhajassu kalyane suddhajive atandite,

--------------------------------------------------------------------------------------------- page73.

Patisantharavutyassa acarakusalo siya; tato pamojjabahulo dukkhassantam karissasiti. 1- Tattha "mettavihariti: mettakammatthane kammam karontopi mettavasena tikacatukkajjhanam nibbattetva thitopi mettavihariyeva nama. Pasannoti: yo pana buddhasasane pasanno hoti, pasadam ropetiyevati attho. Padam santanti: nibbanassetam namam. Evarupo hi bhikkhu santikotthasam sabbasankharanam upasantataya sankharupasamam paramasukhataya "sukhanti laddhanamam nibbanam adhigacchati, vindatiyevati attho. Sinca bhikkhu imam navanti: bhikkhu imam attabhavasankhatam navam micchavitakkaudakam sincitva chaddento sinca. Sitta te lahumessatiti: yatha hi mahasamudde udakasseva bharita nava chiddani pidahitva udakassa sittataya sitta sallahuka hutva mahasamudde anosiditva sigham supattanam gacchati; evam tavapi ayam micchavitakkaudakabharita attabhavanava cakkhudvaradini chiddani samvarena pidahitva uppannassa micchavitakkaudakassa sittataya sitta sallahuka samsaravatte anosiditva sigham nibbanam gamissati. Chetvati: ragadosabandhanani chinda, etani chinditva arahattam @Footnote: 1. ima gatha ekasseva kathita khayati, vatthumhi pana sambahule bhikkhu arabbha @ kathesiti vuttam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page74.

Patto, tato aparabhage anupadisesam nibbanamehisiti attho. Panca chindeti: hetthaapayasampapakani pancorambhagiyasannojanani pade baddharajjum puriso satthena viya hetthamaggattayena chindeyya. Panca jaheti: uparidevalokasampapakani pancuddhambhagiyasannojanani puriso givaya baddharajjukam [1]- arahattamaggena jaheyya pajaheyya, chindeyyati attho. Panca cuttari bhavayeti: uddhambhagiyasannojananam pahanatthaya saddhadini pancindriyani uttarim bhaveyya. Pancasangatigoti: evam sante pancannam ragadosamohamanaditthisanganam atikkamanena pancasangatigo bhikkhu "oghatinnoti vuccati, "cattaro oghe tinnoevati vuccatiti attho. Jhaya bhikkhuti: bhikkhu tvam dvinnam jhananam vasena jhaya ceva kayakammadisu ca appamattaviharitaya ma pamajji. Bhamassuti: pancavidhe ca te kamagune cittam ma bhamatu. Ma lohagulanti: sativossaggalakkhanena hi pamadena pamatta niraye tattam lohagulam gilanti, tena tam vadami: ma pamatto hutva lohagulam gili. Ma niraye dayhamano `dukkhamidam dukkhamidanti kanditi attho. Natthi jhananti: jhanuppadikaya vayamappannaya appannassa @Footnote: 1. Si. Yu. etthantare viyati atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page75.

Jhanam nama natthi. Natthi pannati: ajjhayantassa ca `samahito bhikkhu yathabhutam janati passatiti vuttalakkhana panna natthi. Yamhi jhananca panna cati: yamhi puggalamhi idam ubhayampi atthi, so nibbanasseva santike thitoyevati attho. Sunnagaram pavitthassati: kismincideva vivittokase kammatthanam avijahitva kammatthanamanasikarena nisinnassa. Santacittassati: nibbutacittassa. Sammati: hetuna karanena dhammam vipassantassa vipassanasankhata amanusi rati atthasamapattisankhata dibbapi rati hoti, uppajjatiti attho. Yato yato sammasatiti: atthattimsaya arammanesu kammam karonto yena yenakarena, purebhattadisu va kalesu yasmim yasmim attana abhirucite kale, abhirucite va kammatthane kammam karonto sammasati. Udayabbayanti: pancannam khandhanam pancavisatiya lakkhanehi udayam pancavisatiyaeva ca lakkhanehi vayam. Pitipamojjanti: evam khandhanam udayabbayam sammasanto dhammapitim dhammapamojjanca labhati. Amatanti: tam, sappaccaye namarupe pakate hutva upatthahante, uppannam pitipamojjam amatamahanibbanasampapakatta vijanatam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page76.

Panditanam amatamevati attho. Tatrayamadi bhavatiti: tattha ayam adi idam pubbatthanam hoti. Idha pannassati: imasmim sasane panditabhikkhuno. Idani tam "aditi vuttam pubbatthanam dassento indriyaguttitiadimaha. Catuparisuddhisilam hi pubbatthanam nama. Tattha indriyaguttiti indriyasamvaro. Santutthiti: catupaccayasantoso. Tena ajivaparisuddhi ceva paccayasannissitanca silam kathitam. Patimokkheti: patimokkhasankhate jetthakasile paripurikarita kathita. Mitte bhajassu kalyaneti: vissatthakammante appatirupasahaye vajjetva sarajivitataya suddhajive janghabalam nissaya jivitakappanaya akusite kalyanamitte bhajassu sevassuti attho. Patisantharavutyassati: amisapatisantharena ca dhammapatisantharena ca sampannavuttitaya patisantharavutti assa, patisantharakarako bhaveyyati attho. Acarakusaloti: silampi acaro vattappativattampi acaro, tattha kusalo siya, cheko bhaveyyati attho. Tato pamojjabahuloti: tato patisantharavuttito ca acarakosallato ca uppannena dhammapamojjena pamojjabahulo hutva tvam sakalassapi vattadukkhassa antam karissasiti attho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page77.

Evam satthara desitasu imasu gathasu ekamekissa gathaya pariyosane ekamekam bhikkhusatam nisinnanisinnatthaneyeva saha patisambhidahi arahattam patva vehasam abbhuggantva, sabbepi te bhikkhu akaseneva visayojanasatikam kantaram atikkamitva tathagatassa suvannavannam sariram vannenta 1- pade vandimsuti. Sambahulabhikkhuvatthu. ----------- 8. Pancasatabhikkhuvatthu. (259) "vassika viya pupphaniti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto pancasate bhikkhu arabbha kathesi. Te kira satthu santike kammatthanam gahetva aranne samanadhammam karonta patova pupphitani vassikapupphani sayam vantato muccantani disva "pupphanam vantehi muccanato mayam pathamataram ragadihi muccissamati vayamimsu. Sattha te bhikkhu oloketva "bhikkhave bhikkhuna nama vantato muccanakapupphena viya vattadukkhato muccitum vayamitabbamevati vatva gandhakutiyam nisinnova alokam pharitva imam gathamaha @Footnote: 1. thomenta.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page78.

"vassika viya pupphani majjavani 1- pamuncati, evam raganca dosanca vippamuncetha bhikkhavoti. Tattha "vassikati: sumana. Majjavaniti: milatani [2]- idam vuttam hoti "yatha vassika hiyyo pupphitapupphani punadivase puranabhutani muncati vantato vissajjeti: evam tumhepi ragadayo dose vippamuncethati. Desanavasane sabbepi bhikkhu arahatte patitthahimsuti. Pancasatabhikkhuvatthu. -------- 9. Santakayattheravatthu. (260) "santakayoti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto santakayattheram arabbha kathesi. Tassa kira hatthapadakukkuccannama nahosi, kayavijambhanarahito santaattabhavo ahosi. So kira sihayoniya agato [thero]. Siha kira ekadivasam gocaram gahetva rajatasuvannamanipavalaguhanam annataram pavisitva manosilaharitalacunnesu sattaham nipajjitva sattame divase utthaya nipannatthanam oloketva, sace nangutthassa va kannanam va padanam va calitatta @Footnote: 1. Si. Yu. maddavani. Ma. maccavani. 2. Si. Yu. etthantare "idaniti atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page79.

Manosilaharitalacunnanam vippakinnatam passanti, "na te idam jatiya va gottassa va patirupanti puna sattaham nirahara nipajjanti; cunnanam pana vippakinnabhave asati "idam te jatigottanam anucchavikanti asaya nikkhamitva vijambhitva disa anuviloketva tikkhattum sihanadam naditva gocaraya pakkamanti: evarupaya sihayoniya agato ayam bhikkhu. Tassa kayasamacaram disva bhikkhu satthu arocesum "na no bhante santakayattherasadiso bhikkhu ditthapubbo, imassa hi nisinnatthane hatthacalanam va padacalanam va kayavijambhita 1- va natthiti. Tam sutva sattha "bhikkhave bhikkhuna nama santakayattherena viya kayadihi upasanteneva bhavitabbanti vatva imam gathamaha "santakayo santavaco santamano 2- susamahito vantalokamiso bhikkhu upasantoti vuccatiti. Tattha "santakayoti: panatipatadinam abhavena santakayo, musavadadinam abhavena santavaco, abhijjhadinam abhavena santamano 2-, kayadinam tinnampi sutthu samahitatta susamahito, catuhi maggehi lokamisassa vantataya vantalokamiso, [bhikkhu] abbhantare ragadinam upasantataya upasanto 3- vuccatiti attho. Desanavasane thero arahatte patitthahi, sampattanampi satthika desana ahositi. Santakayattheravatthu. @Footnote: 1. Si. Yu. kayavijambhika. @2. Si. Ma. Yu. santava. 3. Si. Ma. Yu. upasantoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page80.

10. Nangalakutattheravatthu 1-. (261) "attana codayattananti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto nangalakutattheram arabbha kathesi. Eko kira duggatamanusso paresam bhatim katva jivati. Tam eko bhikkhu pilotikakhandanivattham nangalam ukkhipitva gacchantam disva evamaha "kim pana te evam jivanato pabbajitum na varanti. "ko mam bhante evam jivantam pabbajessatiti. "sace pabbajissasi, ahantam pabbajessamiti. "sadhu bhante, sace mam pabbajessatha, pabbajissamiti. Atha nam [so] thero jetavanam netva sahatthena nahapetva malake thapetva pabbajetva nivatthapilotikakhandena saddhim nangalam malakasimayameva rukkhasakhaya thapapesi. So upasampadakalepi "nangalakutattherotveva pannayi. So buddhanam uppannalabhasakkaram nissaya jivanto ukkanthitva vinodetum asakkonto "nadani saddhadeyyani kasayani paridahitva gamissamiti rukkhamulam gantva attanava attanam ovadi "ahirika nillajja idam nivasetva vibbhamitva bhatim katva jivitukamo jatoti. Tassevam attanam ovadantasseva, cittam tanubhavam gatam. So nivattitva puna katipahaccayena ukkanthitva tatheva attanam ovadi. Punassa cittam nivattati. So iminava niharena ukkanthita- kale tattha gantva attanam ovadi. Atha nam bhikkhu tattha @Footnote: 1. Ma. nangalakulattheravatathu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page81.

Abhinham gacchantam disva "avuso nangalakutatthera kasma ettha gacchasiti pucchimsu. So "acariyassa santikam gacchami bhanteti vatva katipahasseva 1- arahattam papuni. Bhikkhu tena saddhim kelim karonta ahamsu "avuso nangalakutatthera tava vicaranamaggo avalanjo viya jato, acariyassa santikam na gacchasi manneti. "ama bhante: mayam, samsagge sati, agamimha, idani pana no samsaggo chinno, tena na gacchamati. Tam sutva bhikkhu "esa abhutam vatva annam byakarotiti satthu tamattham arocesum. Sattha "ama bhikkhave mama putto attanava attanam codetva pabbajitakiccassa matthakam pattoti vatva dhammam desento ima gatha abhasi "attana codayattanam, patimamsetamattana 2-, so attagutto satima sukham bhikkhu vihahisi. Atta hi attano natho, attava attano gati; tasma samyama attanam assam bhadramva vanijoti. Tattha "codayattananti: attanava attanam codaya saraya. Patimamseti: attanava attanam parivimamsa. Soti: so tvam bhikkhu, evam sante, attanava guttataya attagutto upatthitassatitaya satima hutva sabbiriyapathesu sukham viharissasiti attho. @Footnote: 1. Si. Yu. katipahaccayena. Ma. katipaheneva. 2. Ma. patimamsetha attana.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page82.

Nathoti: avassayo patittha. [ko hi natho paro bhaveyya.] yasma parassa attabhave patitthaya kusalam va katva saggaparayanena maggam va bhavetva sacchikataphalena bhavitum na sakka; tasma "ko hi nama paro natho bhaveyyati attho. Tasmati: yasma attava attano gati patittha saranam; tasma yatha bhadram assajaniyam tam 1- nissaya labham patthayanto tassa visamatthanacaram paricchinditva divasassa tikkhattum nahapento bhojento samyameti patijaggati, evam tvampi anuppannassa akusalassa uppadam nivarento satisammosena uppannam pajahanto attanam samyama gopaya; evam sante, pathamajjhanam adim katva lokiyalokuttaravisesam adhigamissasiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Nangalakutattheravatthu. ---------- 11. Vakkalittheravatthu. (262) "pamojjabahulo bhikkhuti imam dhammadesanam sattha veluvane viharanto vakkalittheram arabbha kathesi. So kirayasma savatthiyam brahmanakule nibbattitva vayappatto, pindaya pavittham tathagatam disva satthu sarirasampattim @Footnote: 1. Ma. tanti natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page83.

Oloketva sarirasampattidassanena atitto, "evam aham niccakalam tathagatam datthum labhissamiti satthu santike pabbajitva, yattha thitena sakka dasabalam passitum, tattha thito, sajjhayakammatthana- manasikaradini pahaya sattharam olokento vicarati. Sattha tassa nanaparipakam agamento kinci avatva "idanissa nanam paripakam gatanti natva "kim te vakkali imina putikayena ditthena, yo kho vakkali dhammam passati, so mam passati; yo mam passati, so dhammam passatiti vatva ovadi. So evam ovaditopi satthu dassanam pahaya neva annattha gantum sakkoti. Atha nam sattha "nayam bhikkhu samvegam alabhitva bujjhissatiti, upakkatthaya vassupanayikaya, rajagaham gantva vassupanayikadivase "apehi vakkaliti panameti. So "na mam sattha alapatiti temasam satthu sammukhe thatum asakkonto "kim mayham jivitena, pabbata attanam patessamiti gijjhakutam abhiruhi. Sattha tassa kilamanabhavam natva "ayam bhikkhu mama santika assasam alabhanto, maggaphalanam upanissayam naseyyati attanam dassetum obhasam munci. Athassa satthu ditthakalato patthaya tavamahantopi soko pahiyi. Sattha sukkhatalakam oghena purento viya therassa balavappitipamojjam uppadetum imam gathamaha "pamojjabahulo bhikkhu pasanno buddhasasane adhigacche padam santam sankharupasamam sukhanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page84.

Tassattho: pakatiyapi pamojjabahulo bhikkhu buddhasasane pasadam ropeti 1-, so evam pasanno buddhasasane "santam padam sankharupasamam sukhanti laddhanamam nibbanam adhigaccheyyati. Imanca pana gatham vatva sattha vakkalittherassa hattham pasaretva "ehi vakkali ma bhayi olokehi tathagatam, ahantam uddharissami panke sannamva kunjaram. Ehi vakkali ma bhayi olokehi tathagatam, ahantam uddharissami rahuggahitamva 2- candimanti ima gatha abhasi. So "dasabalo me dittho `ehiti ca avhanam laddhanti balavappitim uppadetva "kuto nu kho gantabbanti gamanamaggam apassanto dasabalassa sammukhe akase uppatitva pathamapade pabbate thiteyeva, satthara vuttagatham avajjanto akaseyeva pitim vikkhambhetva saha patisambhidahi arahattam patva tathagatam vandamanova otaritva satthu santike atthasi. Atha nam sattha aparabhage saddhadhimuttanam aggatthane thapesiti. Vakkalittheravatthu. ---------- @Footnote: 1. Ma. roceti. 2. Ma. rahuggahamva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page85.

12. Sumanasamaneravatthu. (263) "yo haveti imam dhammadesanam sattha pubbarame viharanto sumanasamaneram arabbha kathesi. Tatrayam anupubbikatha: "padumuttarakalasmim hi eko kulaputto sattharam catuparisamajjhe ekam bhikkhum dibbacakkhukanam aggatthane thapentam disva tam sampattim patthayamano sattharam nimantetva sattaham buddhappamukhassa bhikkhusanghassa danam datva "bhante ahampi anagate ekassa buddhassa sasane dibbacakkhukanam aggo bhaveyyanti patthanam thapesi. Sattha kappasatasahassam olokento tassa patthanaya samijjhanabhavam viditva "ito kappasatasahassamatthake gotamabuddhassa sasane dibbacakkhukanam aggo anuruddhatthero nama bhavissasiti byakasi. So tam byakaranam sutva sve pattabbam viya tam sampattim mannamano, parinibbute satthari, bhikkhu dibbacakkhuparikammam pucchitva sattayojanikam kancanathupam parikkhipitva anekani diparukkhasahassani karetva dipapujam karetva tato cuto devaloke nibbattitva devamanussesu satasahassakappani samsaritva imasmim kappe baranasiyam daliddakule nibbatto sumanasetthim nissaya tassa tinaharako hutva jivitam kappesi. "annabharotissa namam ahosi. Sumanasetthipi tasmim nagare niccakalam mahadanam deti. Athekadivasam uparittho nama paccekabuddho gandhamadane nirodhasamapattito vutthaya "kassa nu kho ajja anuggaham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page86.

Karissamiti cintetva "ajja maya annabharassa anuggaham katum vattati, idani ca so atavito tinam adaya geham agamissatiti natva pattacivaramadaya iddhiya gantva annabharassa sammukhe paccutthasi. Annabharo tam tucchapattahattham disva "api bhante bhikkham labhitthati pucchitva, "labhissami mahapunnati vutte, "tenahi bhante thokam agamethati tinakajam chaddetva vegena geham gantva "bhadde mayham thapitabhagabhattam atthi natthiti bhariyam pucchitva, "atthi samiti vutte, vegena paccagantva paccekabuddhassa pattam adaya "mayham datukamataya sati, deyyadhammo na hoti, deyyadhamme sati, patiggahakam na labhami, ajja pana me patiggahako ca dittho deyyadhammo ca atthi, labha vata meti geham gantva patte bhattam akirapetva 1- paccaharitva paccekabuddhassa hatthe patitthapetva "imina pana danena ma me daliddiyam ahu, `natthiti vacanam nama ma ahosi bhavabhave. Bhante evarupa dujjivita mucceyyam; `natthiti padameva na suneyyanti patthanam thapesi. Paccekabuddho "evam hotu mahapunnati anumodanam katva pakkami. Sumanasetthinopi chatte adhivattha devata "aho danam paramadanam uparitthe suppatitthitanti vatva tikkhattum sadhukaram adasi. Atha nam setthi "kim mam ettakam @Footnote: 1. Ma. pakkhipapetva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page87.

Kalam danam dadamanam na passasiti aha. "naham tava danam arabbha sadhukaram demi annabharena pana uparitthassa dinnapindapate pasiditva maya esa sadhukaro pavattitoti. So "acchariyam vata bho: aham ettakam kalam danam dento devatam sadhukaram dapetum nasakkhim, annabharo mam nissaya jivanto ekapindapateneva sadhukaram dapesi; tassa dane anucchavikam katva tam pindapatam mama santakam karissamiti cintetva tam pakkosapetva "ajja taya kassaci kinci dinnanti pucchi. "ama sami, uparittha- paccekabuddhassa me ajja bhattam dinnanti. "handa bho kahapanam gahetva etam mayham pindapatam dehiti. "na demi samiti. So yava sahassam vaddhesi. Itaro sahassenapi nadasi. Atha nam "hotu bho, yadi pindapatam na desi, sahassam gahetva pattim me dehiti aha. So "ayyena saddhim mantetva janissamiti vegena paccekabuddham sampapunitva "bhante sumanasetthi sahassam datva tumhakam pindapate pattim yacati, kim karomiti pucchi. Athassa so upamam ahari: seyyathapi pandita kulasatike game ekasmim ghare dipo jaleyya, sesa attano telena vattim temetva gantva jalapetva ganheyyum; purimadipassa pabha `atthiti vattabba `natthiti. "atirekatara bhante pabha hotiti. "evameva pandita ulunkayagu va hotu katacchubhikkha va, attano pindapate paresam pattim dentassa, yattakanam deti,

--------------------------------------------------------------------------------------------- page88.

Tattakam vaddhati; tvam hi ekameva pindapatam adasi; setthissa pana pattiya dinnaya, dve pindapata honti: eko tava eko tassati. So "sadhu bhanteti tam abhivadetva setthissa santikam gantva "ganha sami pattinti aha. "tenahi ime kahapane ganhati. "naham pindapatam vikkinami, saddhaya te pattim dammiti. "tvam saddhaya desi, saddhaya ahampi tava gunam pujemi; ganha tata, ito patthaya pana ma sahattha kammam akasi. Vithiyam gharam mapetva vasa, yena ca te attho hoti, sabbam mama santika ganhahiti aha. Nirodha vutthitassa pana dinno pindapato tadaheva vipakam deti; tasma rajapi tam pavattim sutva annabharam pakkosapetva pattim gahetva mahantam bhogam datva tassa setthitthanam dapesi. So sumanasetthissa sahayako hutva yavajivam punnani katva tato cuto devaloke nibbattitva devamanussesu samsaranto, imasmim buddhuppade kapilavatthunagare amitodanassa sakkassa gehe patisandhim ganhi. "anuruddhotissa namam karimsu. So mahanamasakkassa kanitthabhata satthu cullapitu putto paramasukhumalo mahapunno ahosi. Ekadivasam kira chasu khattiyesu puve lakkham katva gulehi kilantesu, anuruddho parajito, puvanam atthaya matu santikam pahini. Sa mahantam suvannathalam puretva puve pesesi. Puve khaditva puna kilanto parajito tatheva pahini. Evam tikkhattum

--------------------------------------------------------------------------------------------- page89.

Puvesu ahatesu, catutthe vare mata "idani puva natthiti pahini. Tassa vacanam sutva "natthiti padassa assutapubbataya "natthipuva nama idani bhavissantiti sannam katva "gaccha, natthipuve aharati pesesi. Athassa mata, "natthipuve kira ayye dethati vutte, "mama puttena `natthiti padam assutapubbam, katham nu kho tam natthibhavam janapeyyanti, suvannapatim dhovitva aparaya suvannapatiya patikujjitva "handa tata imam mama puttassa dehiti pahini. Tasmim khane nagarapariggahaka devata "amhakam samina annabharakale uparitthapaccekabuddhassa bhagabhattam datva `natthiti padameva na suneyyanti patthana thapita: sace mayam tamattham natva ajjhupekkheyyama, muddhapi no sattadha phaleyyati cintetva dibbapuvehi patim purayimsu. So puriso patim aharitva tesam santike thapetva vivari. Tesam gandho sakalanagaram phari. Puve pana mukhe thapitamatte, sattarasaharanisahassani pharitva atthasi. Anuruddho cintesi "na mam manne ito pubbe mata piyayati, na hi me annada taya natthipuva nama pakkapubbati. So gantva mataram evamaha "amma naham tava piyoti. "tata kim vadesi, mama akkhihipi hadayamamsatopi tvam piyataroti. "sacaham amma tava piyo, kasma mama pubbe evarupe natthipuve nama na adasiti. Sa tam purisam pucchi "tata kinci patiyam ahositi. "ama ayye, puvanam pati paripunna ahosi, na me evarupa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page90.

Ditthapubbati. Sa cintesi "putto me katapunno, devatahissa dibbapuva pahita bhavissantiti. Sopi mataram aha "amma na maya evarupa puva khaditapubba, ito patthaya me natthipuvameva 1- paceyyasiti. Sa tato patthaya tena "puve khaditukamomhiti vuttakale suvannapatim dhovitva annaya patiya patikujjitva pahinati. Devata patim purenti. Evam so agaramajjhe vasanto "natthiti padassa attham ajanitva dibbapuveyeva paribhunji. Satthu pana parivarattham kulappatipatiya sakiyakumaresu pabbajantesu, mahanamena sakkena "tata amhakam kule koci pabbajito natthi, taya va pabbajitabbam maya vati vutte, so aha "aham atisukhumalo pabbajitum na sakkhissamiti. "tenahi kammantam ugganha, aham pabbajissamiti. "ko esa kammanto namati. So hi bhattassa utthanatthanampi na janati, kammantam kimeva janissati; tasma evamaha. Ekadivasam hi "anuruddho bhaddiyo kimbiloti tayo jana "bhattam nama kaham utthatiti mantayimsu. Tesu kimbilo "kotthesu utthatiti aha. So kirekadivasam vihi kotthamhi pakkhipante addasa; tasma "kotthe bhattam uppajjatiti sannaya evamaha. Atha nam bhaddiyo "tvam na janasiti vatva "bhattam nama ukkhaliyam utthatiti aha. So kirekadivasam ukkhalito bhattam vaddhente @Footnote: 1. natthipuveyevati yuttataram.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page91.

Disva "etthevetam uppajjatiti sannamakasi; tasma evamaha. Anuruddho te "ubhopi tumhe na janathati vatva "ratanubbedhamakulaya mahasuvannapatiyam bhattam utthatiti aha. Tena kira neva vihi kottenta na bhattam pacanta ditthapubba, suvannapatiyam vaddhetva purato thapitabhattameva passati; tasma "patiyamyevetam [bhattam] uppajjatiti sannamakasi; tasma evamaha. Evam bhattutthanatthanampi ajananto mahapunno kulaputto kammante kim janissati. So "ehi kho te anuruddha gharavasattham anusasissami: pathamam khettam kasapetabbantiadina nayena bhatara vuttanam kammantanam apariyantabhavam sutva "na me gharavasena atthoti mataram apucchitva bhaddiyapamukhehi pancahi sakiyakumarehi saddhim nikkhamitva anupiyambavane sattharam upasankamitva pabbaji. Pabbajitva ca pana sammapatipadam patipanno anupubbena tisso vijja sacchikatva dibbena cakkhuna ekasane nisinnova hatthatale thapitaamalakani viya sahassalokadhatuyo olokanasamattho hutva "pubbenivasam janami, dibbacakkhu visodhitam, tevijjo iddhipattomhi, katam buddhassa sasananti udanam udanetva "kinnu kho me katva ayam sampatti laddhati olokento "padumuttarapadamule patthanam thapesinti natva puna "samsare samsaranto asukasmim nama kale baranasiyam sumanasetthim

--------------------------------------------------------------------------------------------- page92.

Nissaya jivanto annabharo nama ahosinti natva "annabharo pure asim daliddo tinaharako, 1- pindapato maya dinno uparitthassa yasassinoti 2- aha. Athassa etadahosi "yo so tada maya uparitthassa dinnapindapatato kahapane datva pattim aggahesi mama sahayako sumanasetthi, kaham nu kho so etarahi nibbattoti. Atha nam "vijjhataviyam pabbatapade mundanigamo nama atthi, tattha mahamundassa nama upasakassa `mahasumano culasumanoti dve putta, tesu so culasumano hutva nibbattoti addasa; disva ca pana cintesi "atthi nu kho, tattha mayi gate, upakaro natthiti. So upadharento idam addasa "so, tattha mayi gate, sattavassikova nikkhamitva pabbajissati, khuraggeyeva ca arahattam papunissatiti; disva ca pana, upakatthe antovasse, akasena gantva gamadvare otari. Mahamundo pana upasako therassa pubbepi vissasikoeva. So theram pindapatakale civaram parupantam disva puttam mahasumanam aha "tata ayyo me anuruddhatthero agato, yavassa anno koci pattam na ganhati, tavassa gantva pattam ganha; aham asanam pannapessamiti. So tatha akasi. Upasako theram antonivesane sakkaccam parivisitva temasam vasanatthaya patinnam ganhi. Thero adhivasesi. Atha nam @Footnote: 1. Si. Yu. kajaharako. 2. Ma. tadino.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page93.

Ekadivasam patijagganto viya temasam patijaggitva mahapavaranaya ticivaranceva gulatelatanduladini ca aharitva therassa padamule thapetva "ganhatha bhanteti aha. "alam upasaka na me imina atthoti. "bhante vassavasikalabho namesa, ganhatha nanti. "alam upasakati. "kimattham na ganhatha bhanteti. "mayham santike kappiyakarako samaneropi natthiti. "tenahi bhante mama putto mahasumano samanero bhavissatiti. "na me upasaka mahasumanena atthoti. "tenahi bhante culasumanam pabbajethati. Thero "sadhuti sampaticchitva culasumanam pabbajesi. So khuraggeyeva arahattam papuni. Thero tena saddhim addhamasamattam tattha vasitva "sattharam passissamati tassa natake apucchitva akasena gantva himavantappadese arannakutikayam otari. Thero pana pakatiyapi araddhaviriyo, tassa tattha pubbarattapararattam cankamantassa udaravato samutthahi. Atha nam kilantarupam disva samanero pucchi "bhante kim vo rujjatiti. "udaravato me samutthitoti. "annadapi samutthitapubbo bhanteti aha. "ama avusoti. "kena phasukam hoti bhanteti. "anotattato paniye laddhe, phasu hoti avusoti. "tenahi bhante aharamiti. "sakkhissasi samanerati. "ama bhanteti. "tenahi anotatte pannako nama nagaraja mam janati, tassa acikkhitva bhesajjatthaya ekam paniyavarakam aharati. So "sadhuti upajjhayam vanditva vehasam abbhuggantva pancayojanasatam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page94.

Thanam agamasi. Tamdivasam pana nagaraja naganatakaparivuto udakakilam kilitukamo hoti. So samaneram gacchantam disvava kujjhi "ayam mundakasamano attano padapamsum mama matthake okiranto vicarati, anotatte paniyatthaya agato bhavissati, nadanissa paniyam dassamiti pannasayojanikam anotattadaham mahapatiya ukkhalim pidahanto viya phanena pidahitva nipajji. Samanero nagarajassa akaram oloketvava "kuddho ayanti natva imam gathamaha "sunohi me nagaraja uggateja mahabbala, dehi me paniyaghatam, bhesajjatthamhi agatoti. Tam sutva nagaraja imam gathamaha "puratthimasmim disabhage ganga nama mahanadi mahasamuddam appeti, tato tvam paniyam harati. Tam sutva samanero "ayam nagaraja attano icchaya na dassati, aham balakaram katva mahanubhavam 1- janapetva imam abhibhavitva paniyam ganhissamiti cintetva "maharaja upajjhayo mam anotattatova paniyam aharapeti, tenaham idameva harissami, apehi ma mam varehiti vatva imam gathamaha "itova paniyam hassam 2- imina vamhi atthiko, yadi [3]- thamabalam atthi, nagaraja nivarayati. Atha nam nagaraja aha @Footnote: 1. Si. manussabhavam. Ma. anubhavam. 2. Si. Yu. harissam. @3. Si. Ma. Yu. etthantare "teti atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page95.

"samanera sace atthi tava vikkamaporisam, abhinandami te vacam, harassu paniyam mamati. Atha nam samanero "evam maharaja haramiti vatva "sakkonto harahiti vutte, "tenahi sutthu janassuti tikkhattum patinnam gahetva `buddhasasanassa anubhavam dassetva maya paniyam haritum vattatiti cintetva akasatthakadevatanam tava santikam agamasi. Ta agantva vanditva "kim bhanteti vatva atthamsu. "etasmim anotattadahapitthe pannakanagarajena saddhim mama sangamo bhavissati, tattha gantva jayaparajayam olokethati aha. So eteneva niharena cattaro lokapale sakkasuyamasantusita sunimmita 1- vasavatti ca upasankamitva tamattham arocesi. Tato param patipatiya yava brahmaloka gantva tattha tattha brahmehi agantva vanditva thitehi "kim bhanteti puttho, tamattham arocesi. Evam so asanne ca arupibrahmano ca thapetva sabbattha muhuttameva ahinditva arocesi. Tassa vacanam sutva sabbapi devata anotattadahapitthe naliyam pakkhitta puvacunna 2- viya akasam nirantaram puretva sannipatimsu. Sannipatite devasanghe, samanero akase thatva nagarajanam aha "sunohi me nagaraja uggateja mahabbala, dehi me paniyaghatam, bhesajjatthamhi agatoti. Atha nam nago aha @Footnote: 1. Ma. paranimmita. 2. Ma. pakkhittani pitthacunnani.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page96.

"samanera sace atthi tava vikkamaporisam, abhinandami te vacam, harassu paniyam mamati. So tikkhattum nagarajassa patinnam gahetva akase thitakova dvadasayojanikam brahmattabhavam mapetva akasato oruyha nagarajassa phane akkamitva adhomukham nippilesi. Tavadeva balavata purisena akkantaallacammam viya, nagarajassa phane akkantamatte, obhijjitva 1- dabbimatta phanaputaka ahesum. Nagarajassa phanehi muttatthane 2- talakkhandhappamana udakavattiyo uggacchimsu. Samanero akaseyeva paniyavarakam puresi. Devasangho sadhukaram adasi. Nagaraja lajjitva samanerassa kujjhi. Jayakusumavannanissa akkhini ahesum. So "ayam mam devasangham sannipatetva paniyam 3- gahetva 3- lajjapesi, etam gahetva mukhe hattham pakkhipitva hadayamamsam tassa maddami, pade va nam gahetva paragangaya khipamiti vegena anubandhi. Anubandhantopi nam papunitum nasakkhiyeva. Samanero agantva upajjhayassa hatthe paniyam thapetva "pivatha bhanteti aha. Nagarajapi pacchato agantava "bhante anuruddha samanero maya adinnameva paniyam gahetva agato, ma pivathati aha. "evam kira samanerati. "pivatha bhante, imina me dinnam paniyam ahatanti. Thero "khinasavasamanerassa @Footnote: 1. Ma. ogalitva. 2. Ma. muttamuttatthanato. 3. Si. Yu. phane thatva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page97.

Musakatham 1- nama natthiti natva paniyam pivi. Tamkhanannevassa abadho patipassambhi. Puna nago theram aha "bhante samanerenamhi sabbam devaganam sannipatetva lajjapito, ahamassa hadayam va phalessami, pade va nam gahetva paragangayam khipissamiti. "maharaja samanero mahanubhavo, tumhe samanerena saddhim sangametum na sakkhissatha; khamapetva nam gacchathati. So sayampi samanerassa anubhavam janati, lajjaya pana anubandhitva agato. Atha nam therassa vacanena khamapetva tena saddhim mittasanthavam katva "ito patthaya anotattadahaudakena atthe sati, tumhakam agamanakiccam natthi, mayham pahineyyatha, ahameva aharitva dassamiti vatva pakkami. Theropi samaneram adaya payasi. Sattha therassa agamanabhavam natva migaramatupasade therassa agamanam olokento nisidi. Bhikkhupi theram agacchantam disva paccuggantva pattacivaram patiggahesum. Athekacce samaneram sisepi kannesupi bahayapi gahetva sancalenta "kim samanera [2]- na ukkanthasiti ahamsu. Sattha tesam kiriyam disva cintesi "bhariyam vatimesam bhikkhunam kammam, asivisam givayam ganhanta viya samaneram ganhanti, nassa anubhavam jananti; ajja maya sumanasamanerassa gunam pakatam katum vattatiti. Theropi agantva sattharam vanditva @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. musakathanam. @2. Si. Yu. etthantare "pillaka iti atthi. Ma. culakanittha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page98.

Nisidi. Sattha tena saddhim patisantharam katva anandattheram amantesi "ananda anotattadahaudakenamhi pade dhovitukamo, samaneranam ghatam datva paniyam aharapehiti. Thero vihare pancamattani samanerasatani sannipatesi. Tesam sumanasamanero sabbanavako ahosi. Thero sabbamahallakam samaneram aha "samanera sattha anotattadahaudakena pade dhovitukamo, ghatam adaya gantva paniyam aharati. So "na sakkomi bhanteti na icchi. Thero sesepi patipatiya pucchi. Tepi tatheva vatva patikkhipimsu. "kim panettha khinasavasamanera natthiti. "atthi, te pana `nayam amhakam baddho, malaputo sumanasamanerasseva baddhoti na icchimsu. Puthujjana pana attano asamatthatayeva na icchimsu. Pariyosane pana sumanassa vare sampatte, "samanera sattha anotattadaha- udakena pade dhovitukamo, ghatam gahetva kira udakam aharati aha. So "satthari aharapente, aharissamiti sattharam vanditva "bhante anotattato kira mam udakam aharapethati aha. "ama sumanati. So visakhaya karitesu ghanasuvannakotimesu senasanakutesu ekam satthikutaudakagganhanakam mahaghatam hatthena gahetva "imina me ukkhipitva amsakute thapitena attho natthiti olambakam katva vehasam abbhuggantva himavantabhimukho pakkhandi. Nagaraja samaneram duratova agacchantam disva paccuggantva kutam amsakutenadaya "bhante tumhe, madise dase vijjamane, kasma sayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page99.

Agata; udakena atthe sati, kasma sasanamattam na pahinitthati kutena udakam adaya sayam ukkhipitva "purato hotha bhante, ahameva aharissamiti aha. "titthatha tumhe maharaja, ahameva sammasambuddhena anattoti nagarajanam nivattetva kutamukhavattiyam hatthena gahetva akasena aganchi. Atha nam sattha agacchantam oloketva bhikkhu amantetva "passatha bhikkhave samanerassa lilham akase hamsaraja viya sobhatiti aha. Sopi paniyaghatam thapetva sattharam vanditva atthasi. Atha nam sattha aha "kativassosi tvam sumanati. "sattavassomhi bhanteti. "tenahi sumana ajjato patthaya bhikkhu hohiti vatva dayajjaupasampadam adasi. Dveyeva kira samanera sattavassa upasampadam labhimsu: "ayanca sumano sopako cati. Evam tasmim upasampanne, dhammasabhayam katham samutthapesum "acchariyam avuso: evarupopi nama daharassa samanerassa anubhavo hoti, na no ito pubbe evarupo anubhavo ditthapubboti. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "bhikkhave mama sasane daharopi sammapatipanno evarupam sampattim labhatiyevati vatva dhammam desento imam gathamaha "yo have daharo bhikkhu yunjati buddhasasane, somam lokam pabhaseti abbha muttova candimati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page100.

Tattha yunjatiti: ghatati vayamati. Pabhasetiti: so bhikkhu attano arahattamaggannanena abbhadihi mutto candima viya [lokam] khandhadibhedam lokam obhaseti ekalokam karotiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Sumanasamaneravatthu. Bhikkhuvaggavannana nitthita. Pancavisatimo vaggo. ----------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 25 page 48-100. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=25&A=949&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=25&A=949&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=35              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=1244              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=1248              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=1248              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]