ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext book chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 25 : PALI ROMAN Dha.A.8 tanha-brahmana

page101.

26. Brahmanavaggavannana --------- 1. Pasadabahulabrahmanavatthu. (264) "../../bdpicture/chinda sotam parakkammati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto pasadabahulam brahmanam arabbha kathesi. So kira brahmano bhagavato dhammadesanam sutva pasannacitto attano gehe solasamattanam bhikkhunam niccabhattam patthapetva bhikkhunam agatavelayam pattam gahetva "agacchantu bhonto arahanto, nisidantu bhonto arahantoti yankinci vadanto arahantavadappatisamyuttameva vadati. Tesu puthujjana "ayam amhesu arahantasanniti cintayimsu, khinasava "ayam no khinasavabhavam janatiti evam te sabbepi kukkuccayanta tassa geham na gamimsu. So dukkhi dummano "kim nu kho ayya nagacchantiti viharam gantva sattharam vanditva tamattham arocesi. Sattha bhikkhu amantetva "kim etam bhikkhaveti pucchitva, tehi tasmim atthe arocite, "sadiyatha pna tmhe bhikkhave arahantavadanti aha. "na sadiyama bhanteti. "evam sante, manussanam etam pasadabhannam, anapatti bhikkhave pasadabhanne, apica kho pana brahmanassa arahantesu adhimattam pemam; tasma

--------------------------------------------------------------------------------------------- page102.

Tumhehipi tanhasotam chetva arahattameva pattum yuttanti vatva dhammam desento imam gathamaha "../../bdpicture/chinda sotam parakkamma kame panuda brahmana, sankharanam khayam natva akatannusi brahmanati. Tattha "parakkammati: tanhasotam nama appamattakena vayamena chinditum na sakka; tasma nanasampayuttena mahantena parakkamena parakkamitva tam sotam chinda ubhopi kame panuda nihara. Brahmanati: khinasavanam 1- alapanametam. Sankharananti: pancannam khandhanam khayam janitva. Akatannuti: evam sante, tvam suvannadisu kenaci akatassa nibbanassa jananato akatannu nama hositi. 2- Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Pasadabahulabrahmanavatthu. ----------- 2. Sambahulabhikkhuvatthu. (265) "yada dvayesu dhammesuti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto sambahule bhikkhu arabbha kathesi. Ekadivasam timsamatta disavasika bhikkhu agantva sattharam vanditva nisidimsu. Sariputtatthero tesam arahattassa upanissayam @Footnote: 1. gathayam pana ekavacanam katam. 2. Si. Ma. hotiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page103.

Disva sattharam upasankamitva thitakova imam panham pucchi "bhante dve dhamma dve dhammati vuccantiti: katame nu kho dve dhammati. Atha nam sattha "dve dhammati kho sariputta samathavipassana vuccantiti vatva imam gathamaha "yada dvayesu dhammesu paragu hoti brahmano, athassa sabbe samyoga attham gacchanti janatoti. Tattha "yadati: yasmim kale dvidha thitesu samathavipassana- dhammesu abhinnaparagadivasena 1- ayam khinasavo paragu hoti, athassa vattasmim samyojanasamattha sabbe kamasamyogadayo samyoga evam janantassa attham parikkhayam gacchantiti attho. Desanavasane sabbepi te bhikkhu arahatte patitthahimsuti. Sambahulabhikkhuvatthu. ---------- 3. Maravatthu. (266) "yassa param aparam vati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto maram arabbha kathesi. So kira ekasmim divase annataro puriso viya hutva sattharam upasankamitva pucchi "bhante param paranti vuccati: kinnu kho etam param namati. Sattha "maro ayanti viditva 2- @Footnote: 1. Ma....paragatadivasena. 2. Si. Yu. vijanitva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page104.

"papima kim tava parena, tam vitaragehi pattabbanti vatva imam gathamaha "yassa param aparam va paraparam na vijjati, vitaddaram visamyuttam tamaham brumi brahmananti tattha "paranti: ajjhattikani cha ayatanani. Aparanti: bahirani cha ayatanani. Paraparanti: tadubhayam. Na vijjatiti: yassa sabbametam `ahanti va `mamanti va gahanabhavena natthi, tam kilesadaranam 1- vigamena vitaddaram sabbakkilesehi visamyuttam aham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Maravatthu. ------- 4. Annatarabrahmanavatthu. (267) "jhayinti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto annataram brahmanam arabbha kathesi. So kira cintesi "sattha attano savake `brahmanati vadati, ahancamhi jatigottena brahmano, mampi kho evam vattum vattatiti. So sattharam upasankamitva tamattham pucchi. Sattha "naham @Footnote: 1. Ma. Yu. kilesadarathanam. Si. samkilesadarathanam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page105.

Jatigottamattena brahmanam vadami, uttamattham [1]- anuppattameva panetam 2- vadamiti vatva imam gathamaha "jhayim virajamasinam katakiccam anasavam uttamattham anuppattam tamaham brumi brahmananti. Tattha "jhayinti: duvidhena jhanena jhayantam kamarajena virajam vane ekamasinam catuhi maggehi solasannam kiccanam katatta katakiccam asavanam abhavena anasavam uttamattham arahattam anuppattam aham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane so brahmano sotapattiphale patitthahi, sampattanampi satthika desana ahositi. Annatarabrahmanavatthu. ------------- 5. Anandattheravatthu. (268) "diva tapati adiccoti imam dhammadesanam sattha migaramatupasade viharanto anandattheram arabbha kathesi. Pasenadikosalo kira mahapavaranaya sabbabharanappatimandito gandhadini adaya viharam agamasi. Tasmim khane kaludayitthero jhanam samapajjitva parisapariyante nisinno hoti. Namameva 3- @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. etthantare "arahattanti atthi. 2. Si. Ma. Yu. panevam. @3. Ma. Yu. manapameva panassa sariram suvannavannam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page106.

Panassetam, sariram suvannavannam, tasmim pana khane cando uggacchati, suriyo atthameti. Anandatthero atthamentassa suriyassa uggacchantassa ca candassa obhasam oloketva ranno sarirobhasam therassa sarirobhasam tathagatassa ca sarirobhasam olokesi. Tattha sabbobhase atikkamitva sattha virocati. Thero sattharam vanditva "bhante ajja mama ime obhase olokentassa tumhakameva obhaso ruccati, tumhakam hi sariram sabbobhase atikkamitva virocatiti aha. Atha nam sattha "ananda suriyo nama diva virocati, cando rattim, raja alankatakaleyeva virocati, khinasavo ganasanganikam pahaya antosamapattiyamyeva virocati; buddho pana rattimpi divapi pancavidhena tejena virocatiti vatva imam gathamaha "diva tapati adicco, rattimabhati candima, sannaddho khattiyo tapati, jhayi tapati brahmano; atha sabbamahorattim buddho tapati tejasati. Tattha "diva tapatiti: divava virocati, rattim panassa gatamaggopi na pannayati. Candimati: candopi abbhadihi mutto rattimeva virocati, no diva. Sannaddhoti: suvannamanicittehi sabbabharanehi patimandito caturanginiya senaya parikkhittova raja virocati, na annatakavesena thito.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page107.

Jhayiti: khinasavo pana ganam vinodetva jhayantova virocati. Tejasati: sammasambuddho pana silatejena 1- dussilatejam gunatejena duggunatejam 2- pannatejena duppannatejam punnatejena apunnatejam dhammatejena adhammatejam pariyadayitva imina pancavidhena tejasa niccakalameva virocatiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Anandattheravatthu. ----------- 6. Annatarapabbajitavatthu. (269) "bahitapapoti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto annataram pabbajitam arabbha kathesi. Eko kira brahmano bahirapabbajjaya pabbajitva "samano gotamo attano savake `pabbajitati vadati, ahancamhi pabbajito, mampi kho evam vattum vattatiti cintetva sattharam upasankamitva etamattham pucchi. Sattha "naham ettakena `pabbajitoti vadami, kilesamalanam pana pabbajitatta pabbajito nama hotiti vatva imam gathamaha @Footnote: 1. Si. Yu. caranatejena. 2. Si. Ma. Yu. niggunatejam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page108.

"bahitapapo hi brahmano samacariyaya `samanoti vuccati, pabbajayamattano malam tasma `pabbajitoti vuccatiti. Tattha "samacariyayati: sabbakusalani sametva caranena. Tasmati: yasma bahitapapataya brahmano, akusalani sametva caranena `samanoti vuccati; tasma yo attano ragadimalam pabbajayanto vinodento carati, sopi tena pabbajanena "pabbajitoti vuccatiti attho. Desanavasane so pabbajito sotapattiphale patitthahi, sampattanampi satthika desana ahositi. Annatarapabbajitavatthu. ----------- 7. Sariputtattheravatthu. (270) "na brahmanassati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto sariputtattheram arabbha kathesi. Ekasmim kira thane sambahula manussa "aho amhakam ayyo khantibalena samannagato, annesu akkosantesu va paharantesu va, kopamattampi na hotiti therassa gunakatham kathayimsu. Atheko micchaditthiko brahmano "ko esa na kujjhatiti pucchi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page109.

"amhakam theroti. "kujjhapento na bhavissatiti. "natthetam brahmanati. "tenahi aham kujjhapessamiti. "sace sakkosi, kujjhapehiti. So "hotu, janissami 1- kattabbanti theram bhikkhaya pavittham disva pacchabhagena gantva pitthimajjhe mahantam panippaharamadasi. Thero "kinnametanti anoloketvava gato. Brahmanassa sakalasarire daho uppajji. So "aho gunasampanno ayyoti therassa padamule nipajjitva "khamatha me bhanteti vatva, "kim etanti vutte, "aham vimamsanatthaya tumhe paharinti aha. "hotu, khamami teti. "sace me bhante khamatha, mama geheyeva nisiditva bhikkham ganhathati therassa pattam ganhi. Theropi pattam adasi. Brahmano theram geham netva parivisi. Manussa kujjhitva "imina amhakam niraparadho ayyo pahato, dandenapissa mokkho natthi; ettheva nam maressamati leddudandadihattha brahmanassa gehadvare atthamsu. Thero utthaya gacchanto brahmanassa hatthe pattam adasi. Manussa tam therena saddhim gacchantam disva "bhante tumhakam pattam gahetva brahmanam nivattethati ahamsu. "kim etam upasakati. "brahmanena tumhe pahata, mayamassa kattabbam janissamati. "kim pana tumhe imina pahata, udahu ahanti. "tumhe bhanteti. "mam esa paharitva khamapesi, gacchatha tumheti manusse uyyojetva brahmanam @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. janissamissa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page110.

Nivattapetva thero viharameva gato. Bhikkhu ujjhayimsu "kinnametam, sariputtatthero yena brahmanena pahato, tasseva gehe nisiditva bhikkham gahetva agato, therassa pahatakalato patthaya na idani so kassaci lajjissati, avasese pothento vicarissatiti. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "bhikkhave brahmano brahmanam paharanto nama natthi, gihibrahmanena pana samanabrahmano pahato bhavissati: kodho namesa anagamimaggena samugghatam gacchatiti vatva dhammam desento ima gatha abhasi "na brahmanassa pahareyya, nassa muncetha brahmano, dhi brahmanassa hantaram, tato dhi yassa muncati. Na brahmanassetadakinci seyyo, yadanisedho manaso piyehi; yato yato himsamano nivattati, tato tato sammatimeva dukkhanti. Tattha "pahareyyati: khinasavabrahmano "ahamasmiti jananto khinasavassa va annassa va brahmanassa 1- na pahareyya. Nassa muncethati: sopi pahato khinasavabrahmano assa paharitva thitassa veram na muncetha, tasmim kopam na kareyyati attho. Dhi brahmanassati: khinasavabrahmanassa hantaram garahami. @Footnote: 1. Si. Ma. annatarassa va jatibrahmanassa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page111.

Tato dhiti: yo pana tam paharantam patippaharanto tassa upari veram muncati, tam tatopi garahamiyeva. Etadakinci seyyoti: yam khinasavassa akkosantam va appaccakkosanam paharantam va appatippaharanam, etam tassa khinasavabrahmanassa na kinci seyyo appamattakaseyyo na hoti, athakho adhimattameva seyyoti attho. Yadanisedho manaso piyehiti: kodhanassa hi kodhuppado manaso piyo nama, tehi 1- panesa matapitusupi buddhadisupi aparajjhati; tasma yo assa tehi manaso nisedho kodhavasena uppajjamanassa cittassa niggaho, etam na kinci seyyoti 2- attho 3-. Himsamanoti: kodhamano, so tassa yato yato vatthuto anagamimaggena samugghatam gacchanto nivattati. Tato tatoti: tato tato vatthuto sakalampi vattadukkham nivattatievati attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Sariputtattheravatthu. ---------- @Footnote: 1. Ma. kodho hi. @2. Si. na akinci seyyo. @3. na brahmanassetadakinci seyyoti: patighapakkhika cetasika idha manaso piya naMa. @ tesam vasena hi pativeram muncitum icchati. yam tehi manaso anisedho aniggaho etam @ akinci seyyo adhimattakaseyyo na hoti, bala pana pativeram muncitum samatthabhavam @ pagganhanti, yanti padam kiriyaparamasananti amhakam mati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page112.

8. Mahapajapatigotamivatthu. (271) "yassa kayenati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto mahapajapatim gotamim arabbha kathesi. Bhagavata hi anuppanne vatthusmim pannatte attha garudhamme 1- mandanakajatiyo puriso surabhipupphadamam viya sirasa sampaticchitva saparivara mahapajapati gotami upasampadam labhi. Anno tassa upajjhayo va acariyo va natthi. Evam laddhupasampadam therim arabbha aparena samayena katham samutthapesum "mahapajapatiya gotamiya acariyupajjhaya na pannayanti, sahattheneva kasayani ganhiti. Evanca pana vatva bhikkhuniyo kukkuccayantiyo taya saddhim neva uposatham na pavaranam karonti. Ta gantva tathagatassapi tamattham arocesum. Sattha tasam katham sutva "maya mahapajapatiya gotamiya attha garudhamma dinna, ahamevassa acariyo ahameva upajjhayo; kayaduccaritadivirahitesu khinasavesu kukkuccannama na kattabbanti vatva dhammam desento imam gathamaha "yassa kayena vacaya manasa natthi dukkatam, samvutam tihi thanehi tamaham brumi brahmananti. @Footnote: 1. vi. culla. 7/323.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page113.

Tattha "dukkatanti: savajjam dukkhudrayam apayasamvattanikam kammam. Tihi thanehiti: etehi kayadihi tihi karanehi kayaduccaritadip- pavesananivaranatthaya dvarapihitam aham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Mahapajapatigotamivatthu. ---------- 9. Sariputtattheravatthu. (272) "yamha dhammam vijaneyyati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto sariputtattheram arabbha kathesi. So kirayasma assajittherassa santike dhammam sutva sotapattiphalam pattakalato patthaya "yassam 1- disayam thero vasatiti sunati, tato anjalim paggayha tatova sisam katva nipajji. Bhikkhu "micchaditthiko sariputto ajjapi disa namassamano vicaratiti tamattham tathagatassa arocesum. Sattha theram pakkosapetva "saccam kira tvam sariputta disa namassanto vicarasiti pucchitva, "bhante mama disa namassanabhavam va anamassanabhavam va tumheva janathati vutte, "bhikkhave na sariputto disa namassati, assajittherassa 2- pana santika dhammam sutva sotapattiphalam @Footnote: 1. Si. Yu. yam disam. @2. asasajissati yuttataram. na. va.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page114.

Pattataya attano acariyam namassati; yanhi acariyam nissaya bhikkhu dhammam vijanati, tena so brahmanena aggi viya sakkaccam namassitabboyevati vatva dhammam desento imam gathamaha "yamha dhammam vijaneyya sammasambuddhadesitam sakkaccam tam namasseyya aggihuttamva brahmanoti. Tattha "aggihuttamvati: yatha brahmano aggihuttam samma paricaranena ceva anjalikammadihi ca sakkaccam namassati; evam yamha acariya tathagatappaveditam dhammam vijaneyya, tam sakkaccam namasseyyati attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Sariputtattheravatthu. --------- 10. Jatilabrahmanavatthu. (273) "na jatahiti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto ekam jatilabrahmanam arabbha kathesi. So kira "aham matito ca pitito ca sujato brahmanakule nibbatto, sace samano gotamo attano savake `brahmanati vadati, mampi nukho tatha vattum vattatiti satthu santikam gantva tamattham pucchi. Atha nam sattha "naham brahmana jatamattena na jatigottamattena brahmanam vadami, patividdhasaccameva panaham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page115.

Brahmanoti vadamiti vatva [1]- imam gathamaha "na jatahi na gottena na jacca hoti brahmano, yamhi saccanca dhammo ca so suci so ca brahmanoti. Tattha "saccanti: yasmim puggale cattari saccani solasahakarehi pativijjhitva thitam saccannananceva navavidhalokuttaradhammo ca atthi, so suci ceva brahmano cati attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Jatilabrahmanavatthu. ----------- 11. Kuhakabrahmanavatthu. (274) "kinteti imam dhammadesanam sattha kutagarasalayam viharanto ekam vaggulivattam kuhakabrahmanam arabbha kathesi. So kira vesalinagaradvare ekam kukkudharukkham 2- aruyha dvihi padehi sakham ganhitva adhosiro 3- olambanto "kapilanam me satam detha kahapane detha paricarikam detha, no ce dassatha, ito patitva maranto nagaram anagaram karissamiti vadati. Tathagatassapi bhikkhusanghaparivutassa nagarapavisanakale bhikkhu tam brahmanam disva nikkhamanakalepi nam tatheva olambantam passimsu. Nagarapi "ayam pato patthaya evam olambanto patitva [4]- nagaram anagaram kareyyati @Footnote: 1. Ma. etthantare dhammam desentoti atthi 2. Si. Ma. Yu. kakudharukkham. @3. Si. avamsariro. Yu. avamsiro. 4. Ma. etthantare marantoti atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page116.

Cintetva nagaravinasabhita "yam so yacati, sabbam demati patissunitva adamsu. So otaritva sabbam gahetva agamasi. Bhikkhu viharupacare tam gavi viya vicaritva gacchantam disva sanjanitva "laddhante brahmana yathapatthitanti pucchitva "ama laddham meti sutva antovihare tathagatassa tamattham arocesum. Sattha "na bhikkhave idanevesa kuhakacoro, pubbepi kuhakacoroyeva ahosi; idani panesa balajanam vanceti, tada pana pandite vancetum nasakkhiti vatva tehi yacito atitam ahari: "atite ekam kasikagamam nissaya eko kuhakatapaso vasam kappeti. Tam ekam kulam patijaggi: diva uppannakhadaniyabhojaniyato attano puttanam viya tassapi ekam kotthasam deti, sayam uppannakotthasam thapetva dutiyadivase deti. Athekadivasam sayam godhamamsam labhitva sadhukam pacitva tato kotthasam thapetva dutiyadivase tassa deti. Tapaso mamsam khaditva 1- va rasatanhaya baddho "kim mamsam nametanti pucchitva "godhamamsanti sutva bhikkhaya caritva sappidadhikatukabhandadini gahetva pannasalam gantva ekamante thapesi. Pannasalaya pana avidure ekasmim vammike godharaja viharati. So kalena kalam tapasam vanditum agcchati. Tamdivasam panesa "tam vadhissamiti dandam paticchadetva tassa vammikassavidure thane niddayanto viya nisidi. Godharaja vammikato nikkhamitva tassa santikam agacchanto akaram sallakkhetva "na @Footnote: 1. Si. sayitva va.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page117.

Me ajja acariyassa akaro ruccatiti tatova nivatti. Tapaso tassa nivattanabhavam natva tassa maranatthaya dandam khipi. Dando virajjhitva gato. Godharaja vammikam pavisitva tato sisam niharitva agatamaggam olokento tapasam aha "samanam tam mannamano upaganchim asannatam, so mam dandena pahasi yatha assamano tatha; kinte jatahi dummedha, kinte ajinasatiya, abbhantarante gahanam bahiram parimajjasiti. Atha nam tapaso santakena palobhetum evamaha "ehi godha nivattassu bhunja salinamodanam, telam lonanca me atthi pahutam mayha pipphaliti. Tam sutva godharaja "yatha yatha tvam kathesi; tatha tatha me palayitukamatava hotiti vatva imam gathamaha "esa bhiyyo pavekkhami vammikam sataporisam telam lonanca kintesi ahitam mayha pipphaliti. Evanca pana vatva "aham ettakam kalam tayi samanasannam akasim, idani te mam paharitukamataya dando khitto, tassa khittakalatoyeva assamano jato; kintadisassa duppannassa puggalassa jatahi, kim sakhurena ajinacammena, abbhantaram hi te gahanam, kevalam bahirameva parimajjasiti aha. Sattha imam atitam aharitva "tada esa kuhako tapaso

--------------------------------------------------------------------------------------------- page118.

Ahosi, godharaja pana ahamevati vatva jatakam samodhanetva tada godhapanditena tassa niggahitakaranam dassento imam gathamaha "kinte jatahi dummedha, kinte ajinasatiya; abbhantarante gahanam bahiram parimajjasiti. Tattha "kinte jatahiti: ambho duppanna tava subaddhahipi imahi jatahi sakhuraya nivatthayapi imaya ajinacammasatikaya ca kimattho. Abbhantaranti: abbhantaram hi te ragadikkilesagahanam, kevalam hatthilandam assalandam viya mattham bahiram parimajjasiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Kuhakabrahmanavatthu. --------- 12. Kisagotamivatthu. (275) "pamsukuladharanti imam dhammadesanam sattha gijjhakute pabbate viharanto kisagotamim arabbha kathesi. Tada kira sakko pathamayamavasane devaparisaya saddhim sattharam upasankamitva vanditva ekamante saraniyam dhammakatham sunanto nisidi. Tasmim khane kisagotami "sattharam passissamiti akasenagantva sakkam disva nivatti. 1- So tam vanditva nivattantim @Footnote: 1. na bhikkhuniya acinnam rattim caritum.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page119.

Disva sattharam pucchi "ka namesa bhante agacchamanava tumhe disva nivattiti. Sattha "kisagotami namesa maharaja mama dhita pamsukulikattherinam aggati vatva imam gathamaha "pamsukuladharam jantum kisam dhamanisanthatam ekam vanasmim jhayantam tamaham brumi brahmananti. Tattha "kisanti: pamsukulika hi attano anurupam patipadam purenta appamamsalohita ceva honti dhamanisanthatagatta ca; tasma evamaha. Ekam vanasminti: vivitte thane ekam jhayantam tamaham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Kisagotamivatthu. ----------- 13. Annatarabrahmanavatthu. (276) "na cahanti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto ekam brahmanam arabbha kathesi. So kira "samano gotamo attano savake `brahmanati vadati, ahancamhi brahmanayoniyam nibbatto, mampi kho evam vattum vattatiti sattharam upasankamitva tamattham pucchi. Atha nam sattha "naham brahmana brahmanayoniyam nibbattamatteneva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page120.

Brahmanam vadami, yo pana akincano aggahano [1]- tamaham brahmanam vadamiti vatva imam gathamaha "na caham brahmanam brumi yonijam mattisambhavam, bhovadi nama so hoti, sa ve hoti sakincano, akincanam anadanam tamaham brumi brahmananti. Tattha "yonijanti: yoniya jatam. Mattisamkavanti: brahmaniya matu santake udarasmim sambhutam. Bhovaditi: so pana amantanadisu "bho bhoti vatva vicaranto bhovadi nama hoti, sa ve ragadihi kincanehi sakincano; aham pana ragadihi akincanam catuhi upadanehi anadanam brahmanam vadamiti attho. Desanavasane so brahmano sotapattiphale patitthahi sampattanampi satthika desana ahositi. Annatarabrahmanavatthu. --------- 14. Uggasenavatthu. (277) "sabbasannojananti imam dhammadesanam sattha veluvane viharanto uggasenam nama setthiputtam arabbha kathesi. Vatthu "munca pure munca pacchatoti gathavannanaya @Footnote: 1. Si. etthantare "ananganoti atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page121.

Vittharitameva. Tada hi sattha "bhante uggaseno `na bhayamiti vadati, abhutena manne annam byakarotiti bhikkhuhi vutte, "bhikkhave mama puttasadisa chinnasannojana na bhayantiyevati vatva imam gathamaha "sabbasannojanam chetva yo ve na paritassati, sangatigam visamyuttam tamaham brumi brahmananti. Tattha sabbasannojananti: dasavidhasannojanam. Na paritassatiti: tanhaya na bhayati. Tamahanti: tam aham ragadinam sanganam atitatta sangatigam catunnampi yoganam abhavena visamyuttam tam aham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Uggasenavatthu. ---------- 15. Dve brahmanavatthu. (278) "../../bdpicture/chetva naddhinti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto dve brahmane arabbha kathesi. Tesu kirekassa cularohito nama gono hoti, ekassa maharohito nama. Te ekadivasam "tava gono balava mama gono

--------------------------------------------------------------------------------------------- page122.

Balavati 1- vivaditva "kinno vivadena, ne pajetva janissamati aciravatitire sakatam valukaya puretva gone yojayimsu. Tasmim khane bhikkhupi nahayitum tattha gata honti. Brahmana gone pajesum. Sakatam niccalam atthasi. Naddhivaratta pana chijjimsu. Bhikkhu disva viharam gantva tamattham satthu arocayimsu. Sattha "bhikkhave bahira eta naddhivaratta, yokoci eta chindateva, bhikkhuna pana ajjhattikam kodhanaddhinceva tanhavarattanca chinditum vattatiti vatva imam gathamaha "../../bdpicture/chetva naddhim varattanca sandhanam 2- sahanukkamam ukkhittapaligham buddham tamaham brumi brahmananti. Tattha "naddhinti: nayhanabhavena pavattam kodham. Varattanti: bandhanabhavena pavattam tanham. Sandhanam sahanukkamanti: anusayanukkamasahitam dvasatthiditthisandhanam 3- idam sabbampi chinditva thitam avijjapalighassa ukkhitatta ukkhittapaligham catunnam saccanam buddhatta buddham tam aham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane pancasata bhikkhu arahatte patitthahimsu, sampattanampi satthika desana ahositi. Dvebrahmanavatthu. ---------- @Footnote: 1. tava gono balava udahu mamati yuttataram. @ 2. Si. sandamam. Yu. Ma. sandanam. 3. di. Si. 9/49.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page123.

16. Akkosakabharadvajavatthu. (279) "akkosanti imam dhammadesanam sattha veluvane viharanto akkosakabharadvajam arabbha kathesi. Akkosakabharadvajassa hi bhatu bharadvajassa dhananjani nama brahmani sotapanna ahosi. Sa khipitvapi kasitvapi pakkhalitvapi "namo tassa bhagavato arahato sammasambuddhassati imam udanam udanesi. Sa ekadivasam brahmanaparivesanaya pakkhalitva tatheva mahasaddena udanam udanesi. Brahmano kujjhitva "evamevayam vasali yattha va tattha va pakkhalitva tassa mundakassa samanassa vannam bhasatiti vatva "idani te vasali gantva tassa satthuno vadam aropessamiti aha. Atha nam sa "gaccha brahmana, naham tam passami, yo tassa bhagavato vadam aropeyya; apica gantva bhagavantam panham pucchassuti aha. So satthu santikam gantva avanditvava ekamantam thito, panham pucchanto imam gathamaha "kimsu ghatva 1- sukham seti, kimsu ghatva 1- na socati, kissassu 2- ekadhammassa, vadham rocesi gotamati. Athassa panham byakaronto sattha imam gathamaha "kodham ghatva 1- sukham seti kodham ghatva 1- na socati, @Footnote: 1. Ma. chetva. 2. Si. Yu. kissassam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page124.

Kodhassa visamulassa madhuraggassa brahmana vadham ariya pasamsanti, tanhi ghatva na socatiti. So satthari pasiditva pabbajitva arahattam papuni. Athassa kanittho akkosakabharadvajo "bhata kira me pabbajitoti sutva kuddho agantva sattharam asabbhahi pharusahi vacahi akkosi. Sopi satthara atithinam khadaniyadidanaopammena sannatto satthari pasanno pabbajitva arahattam papuni. Aparepissa "sundarikabharadvajo bilangakabharadvajoti dve kanitthabhataro sattharam akkosantava satthara vinita pabbajitva arahattam papunimsu. Athekadivasam dhammasabhayam katham samutthapesum "avuso acchariya vata buddhaguna: catusu nama bhatikesu akkosantesu, sattha kinci avatva tesamyeva patittha jatoti. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "bhikkhave aham mama khantibalena samannagatatta dutthesu adussanto mahajanassa patittha homiyevati vatva imam gathamaha "akkosam vadhabandhanca aduttho yo titikkhati, khantibalam balanikam tamaham brumi brahmananti. Tattha "adutthoti: evam dasahi akkosavatthuhi akkosanca paribhasanca paniadihi pothananca andubandhanadihi bandhanca yo akuddhamanaso hutva adhivaseti, khantibalena samannagatatta khantibalam,

--------------------------------------------------------------------------------------------- page125.

Punappunam uppattiya anikabhuteneva khantibalena samannagatatta balanikam, tam evarupam aham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Akkosakabharadvajavatthu. ---------- 17. Sariputtattheravatthu. (280) "akkodhananti imam dhammadesanam sattha veluvane viharanto sariputtattheram arabbha kathesi. Tada kira thero pancahi bhikkhusatehi saddhim pindaya caranto nalakagame matu gharadvaram agamasi. Atha nam sa nisidapetva parivisamana akkosi "ambho ucchitthakhadaka ucchitthakanjikam alabhitva paragharesu ulunkapitthena ghatitam kanjikam 1- paribhunjitum arahasi 2- asitikotidhanam pahaya pabbajitosi, nasitamhi taya, bhunjahidaniti; bhikkhunampi bhattam dadamana "tumhehi mama putto attano culupatthako kato, idani bhunjathati vadesi. Thero bhikkham gahetva viharameva agamasi. Athayasma rahulo sattharam pindapatena apucchi. Atha nam sattha aha "rahula kaham gamitthati. "ayyikaya gamam bhanteti. "kim pana te ayyikaya upajjhayo vuttoti. "ayyikaya me bhante upajjhayo akkositoti. @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. kanjiyam. 2. Si. Ma. Yu. arahasiti natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page126.

"kinti vatvati. "idam nama bhanteti. "upajjhayena pana te kim vuttanti. "na kinci bhanteti. Tam sutva bhikkhu dhammasabhayam katham samutthapesum "avuso acchariya vata sariputtattherassa guna: evannamassa. Matari akkosantiya, kodhanamattampi nahositi. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "bhikkhave khinasava nama akkodhanava hontiti vatva imam gathamaha "akkodhanam vattavantam silavantam anussadam 1- dantam antimasariram tamaham brumi brahmananti. Tattha "vattavantanti: dhutangavattena samannagatam catuparisuddhisilena silavantam tanhaussadabhavena 2- anussadam chalindriyadamanena dantam kotiyam thitena attabhavena antimasariram tamaham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Sariputtattheravatthu. ----------- @Footnote: 1. Si. Yu. anussutam. 2. Si. tanhaussavabhavena anussutam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page127.

18. Uppalavannatherivatthu. (281) "vari pokkharapattevati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto uppalavannatherim arabbha kathesi. Vatthu "madhuva mannati baloti gathavannanaya vittharita- meva. Vuttam hi tattha: "aparena samayena mahajano dhammasabhayam katham samutthapesi "khinasavapi manne kamam sevanti 1-, kim na sevissanti, nahete kolaparukkha na ca vammika allamamsasarirava; tasma tepi kamasukham sadiyantiti. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "na bhikkhave khinasava kamasukham sadiyanti na kame sevanti, yatha hi padumapatte patitodakabindu na lippati na santhati, vinivattitva patateva; yatha ca aragge sasapo na upalippati na santhati, vinivattitva patateva; evam khinasavassa citte duvidhopi kamo na lippati na santhatiti vatva anusandhim ghatetva dhammam desento imam brahmanavagge gathamaha "vari pokkharapatteva araggeriva sasapo yo na lipapati 2- kamesu, tamaham brumi brahmananti. Tattha "yo na lippatiti: evameva yo abbhantare dubbidhepi kame 3- na upalippati tasmim kame na santhati, tamaham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Uppalavannatherivatthu. @Footnote: 1. Ma. khinasava manne kamasukham sadiyanti. kamam sevanti, 2. Ma. limpati. @3. Si. yasmim kame.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page128.

19. Annatarabrahmanavatthu. (282) "yo dukkhassati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto annataram brahmanam arabbha kathesi. Tassa kireko daso, appannatte sikkhapade, palayitva pabbajitva arahattam papuni. Brahmano tam olokento adisva ekadivasam satthara saddhim pindaya pavisantam dvarantare disva civaram dalham aggahesi. Sattha nivattitva "kim idam brahmanati pucchi. "daso me bho gotamati. "pannabharo esa brahmanati. "pannabharoti vutte, brahmano "arahati sallakkhesi. Tasma punapi tena "evam bho gotamati vutte, sattha "ama brahmana pannabharoti vatva imam gathamaha "yo dukkhassa pajanati idheva khayamattano, pannabharam visamyuttam tamaham brumi brahmananti. Tattha "dukkhassati: khandhadukkhassa. Pannabharanti: orohitakkhandhabharam 1- catuhi yogehi sabbakkilesehi va visamyuttam tamaham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane so brahmano sotapattiphale patitthahi, sampattanampi satthika desana ahositi. Annatarabrahmanavatthu. @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. ohitakhandhabharam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page129.

20. Khemabhikkhunivatthu. (283) "gambhirapannanti imam dhammadesanam sattha gijjhakute viharanto khemam bhikkhunim arabbha kathesi. Ekadivasam hi pathamayamasamanantare sakko devaraja devaparisaya saddhim agantva satthu santike saraniyam dhammakatham sunanto nisidi. Tasmim khane khema bhikkhuni "sattharam passissamiti agantva sakkam disva akase thitava sattharam vanditva nivatti. 1- Sakko tam disva "ka esa bhante agacchamana akase thitava vanditva nivattiti pucchi. Sattha "esa maharaja mama dhita khema nama mahapanna maggamaggassa kovidati vatva imam gathamaha "gambhirapannam medhavim maggamaggassa kovidam uttamattham anuppattam tamaham brumi brahmananti. Tattha "gambhirapannanti: gambhiresu khandhadisu pavattaya pannaya samannagatam dhammojappannaya samannagatam medhavim "ayam duggatiya maggo, ayam sugatiya maggo, ayam nibbanassa maggo, ayam amaggoti evam magge ca amagge ca chekataya maggamaggassa kovidam arahattasankhatam uttamattham anuppattam tamaham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Khemabhikkhunivatthu. @Footnote: 1. 118 anke antasannanam oloketabbam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page130.

21. Pabbharavasitissattheravatthu. (284) "asamsatthanti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto pabbharavasitissattheram arabbha kathesi. So kira satthu santike kammatthanam gahetva arannam pavisitva sappayasenasanam olokento ekam lenapabbharam papuni. Sampattakkhaneyevassa cittam ekaggatam labhi. So "aham idha vasanto pabbajitakiccam nipphadetum sakkhissamiti cintesi. Lenepi adhivattha devata "silava bhikkhu agato, imina saddhim ekatthane vasitum dukkham; ayam pana idha ekarattimeva vasitva pakkamissatiti cintetva putte adaya nikkhami. Thero punadivase patova gocaragamam pindaya pavisi. Atha nam eka upasika disva puttasineham patilabhitva gehe nisidapetva bhojetva attanam nissaya temasam vasanatthaya yaci. Sopi "sakka maya imam nissaya bhavanissaranam katunti adhivasetva tameva lenam agamasi. Devata tam agacchantam disva "addha kenaci nimantito bhavissati, sve va parasve va gamissatiti cintesi. Evam addhamasamatte atikkante, "ayam idheva manne antovassam vasissati, silavata pana saddhim ekatthane puttakehi saddhim vasitum dukkaram, imanca `nikkhamati vattum na sakka; atthi nu kho imassa sile khalitanti dibbena cakkhuna olokenti upasampadakalato patthaya tassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page131.

Sile khalitam adisva "parisuddhamassa silam, kincidevassa katva ayasam uppadessamiti upatthakakule upasikaya jetthaputtassa sarire adhimuccitva givam parivattesi. Tassa akkhini nikkhamimsu, mukhato khelo paggharati. Upasika tam disva "kim idanti viravi. Atha nam devata adissamanarupa evamaha "maya esa gahito balikammenapi me attho natthi, tumhakam pana kulupakattheram latthimadhukam yacitva tena telam pacitva imassa natthuto detha, evaham imam muncissamiti. "nassatu va esa maratu va, na sakkhissamaham ayyam latthimadhukam yacitunti. "sace latthimadhukam yacitum na sakkotha, nasikayassa hingucunnam pakkhipitum vadethati. "idampi vattum na sakkomati. "tenahissa padadhovanudakam sise asincathati. Upasika "sakka idam katunti velaya agatam theram nisidapetva yagukhajjakam datva antarabhatte nisinnassa pade dhovitva udakam gahetva "bhante idam udakam darakassa sise asincamati apucchitva, tena "asincathati vutte, tatha karimsu. 1- Devata tavadeva tam muncitva gantva lenadvare atthasi. Theropi bhattakiccavasane utthayasana avissatthakammatthanataya dvattimsakaram sajjhayantova pakkami. Atha nam lenadvaram sampattakale sa [devata] "mahavejja ma idha pavisati aha. So tattheva thatva "kasi tvanti aha. "aham idha adhivattha @Footnote: 1. akasiti bhavitabbam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page132.

Devatati. Thero "atthi nu kho maya vejjakammassa katatthananti upasampadakalato patthaya olokento attano sile tilakam va kalakam va adisva "aham maya vejjakammassa katatthanam na passami, kasma evam vadesiti aha. "na passasiti. "ama na passamiti. "tenahi acikkhami teti. "[ama] acikkhahiti. "titthatu tava dure katha, ajjeva taya amanussaggahitassa upatthakaputtassa padadhovanudakam sise asittam nasittanti. "ama asittanti. "kim etam na passasiti. "etam sandhaya tvam vadesiti. "ama etam sandhaya vadamiti. Thero cintesi "aho vata me sammapanihito atta, sasanassa anurupam vata me caritam, devatapi mama catuparisuddhisile tilakam va kalakam va adisva darakassa sise asittam padadhovanamattam addasati. Tassa silam arabbha balavappiti uppajji. So tam vikkhambhetva paduddharampi akatva tattheva arahattam patva "madisam parisuddhasamanam dusesi, ma idha vanasande vasi, tvameva nikkhamati devatam ovadanto imam udanam udanesi "visuddho vata me vaso nimmalam mam tapassinam ma tvam visuddham dusesi, nikkhama pavana tuvanti. So tattheva temasam vasitva vutthavasso satthu santikam gantva bhikkhuhi "kim avuso pabbajitakiccante matthakam papitanti puttho, tasmim lene vassupagamanato patthaya sabbantam pavattim bhikkhunam arocetva, "avuso tvam devataya evam vuccamano na kujjhasiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page133.

Vutte, "na kujjhamiti aha. Tam bhikkhu tathagatassa arocesum "bhante ayam bhikkhu annam byakaroti, devataya imam nama vuccamanopi `na kujjhamiti vadatiti. Sattha tesam katham sutva "neva bhikkhave mama putto kujjhati, etassa hi gihihi va pabbajitehi va samsaggo nama natthi, asamsattho esa appiccho santutthoti vatva dhammam desento imam gathamaha "asamsattham gahatthehi anagarehi cubhayam anokasarim appiccham tamaham brumi brahmananti. Tattha "asamsatthanti: dassanasavanasamullapanaparibhogakaya- samsagganam abhavena asamsattham. Ubhayanti: "gihihi ca anagarehi cati ubhayehipi asamsattham anokasarinti: analayacarim 1-. Tam evarupam aham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Pabbharavasitissattheravatthu. ------------ @Footnote: 1. Si. Yu. analayacaram.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page134.

22. Annatarabhikkhuvatthu. (285) "nidhayati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto annataram bhikkhum arabbha kathesi. So kira satthu santike kammatthanam gahetva aranne vayamanto arahattam patva "patiladdhagunam satthu arocessamiti tato nikkhami. Atha nam ekasmim game eka itthi samikena saddhim kalaham katva, tasmim bahi nikkhamante, "kulagharam gamissamiti maggam patipanna antaramagge disva "imam theram nissaya gamissamiti pitthito pitthito anubandhi. Thero pana tam na passati. Athassa samiko geham agato tam adisva "kulagamam gata bhavissatiti anubandhanto tam disva "na sakka imaya ekikaya imam atavim patipajjitum, kim nu kho nissaya gacchatiti olokento theram disva "ayam imam ganhitva nikkhanto bhavissatiti cintetva theram santajjesi. Atha nam sa itthi "neva mam esa bhadanto passati na alapati, ma nam kinci avacati aha. So "kim pana tvam attanam gahetva gacchantam mama na 1- acikkhissasi, tuyhameva anucchavikam imassa karissamiti uppannakodho itthiya aghatena theram pothetva tam adaya nivatti. Therassa sakalasariram sanjatagandam ahosi. Athassa viharam agatakale bhikkhu sariram sambahanta gande disva "kim idanti pucchimsu. So tesam tamattham arocesi. @Footnote: 1. Ma. nasaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page135.

Atha nam bhikkhu "avuso tasmim purise evam paharante, kim tvam avaca, kim va te kodho uppannoti. "na me avuso kodho uppajjatiti. Te satthu santikam gantva tamattham arocetva "bhante eso bhikkhu `kodho te uppajjatiti vuccamano `na me avuso kodho uppajjatiti vadeti, abhutam vatva annam byakarotiti. Sattha tesam katham sutva "bhikkhave khinasava nama nihitadanda, te paharantesupi kodham na karontiyevati vatva imam gathamaha "nidhaya dandam bhutesu tasesu thavaresu ca yo na hanti na ghateti, tamaham brumi brahmananti. Tattha "nidhayati: nikkhipitva oropetva. Tasesu thavaresu cati: tanhatasena tasesu, tanhaabhavena thirataya thavaresu ca. Yo na hantiti: yo evam sabbasattesu vigatapatighataya nikkhittadando neva kanci sayam hanati na annam ghateti, tamaham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Annatarabhikkhuvatthu. --------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page136.

23. Samaneravatthu. (286) "aviruddhanti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto [1]- samanera arabbha kathesi. Eka kira brahmani catunnam bhikkhunam uddesabhattam sajjetva brahmanam aha "brahmana viharam gantva cattaro mahallakabrahmane uddisitva anehiti. So viharam gantva "cattaro me brahmane uddisitva 2- dethati aha. Tassa "sankicco pandito sopako revatoti sattavassika cattaro khinasavasamanera papunimsu. Brahmani maharahani asanani pannapetva thita samanere disva kupita uddhane pakkhittalonam viya tatatatayamana "tvam viharam gantva attano nattumattepi appahonte cattaro kumarake gahetva agatositi vatva tesam tesu asanesu nisiditum adatva nicapithakani attharitva "etesu nisidathati vatva "gaccha brahmana mahallake oloketva anehiti aha. Brahmano viharam gantva sariputtattheram disva "ehi, amhakam geham gamissamati anesi. Thero agantva samanere disva "imehi brahmanehi bhattam laddhanti pucchitva "na laddhanti vutte, catunnameva bhattassa patiyattabhavam natva "aharatha me pattanti pattam gahetva pakkami. Brahmanipi "kim imina vuttanti pucchitva "etesam nisinnabrahmananam @Footnote: 1. Si. Yu. etthantare "cattaroti atthi. 2. Ma. uddisapetva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page137.

Laddhum vattati, ahara me pattanti attano pattam gahetva gatoti, "na bhunjitukamo bhavissati, sigham gantva annam oloketva anehiti. Brahmano gantva mahamoggallanattheram disva tatheva vatva anesi. Sopi samanere disva tatheva vatva pattam gahetva pakkami. Atha nam brahmani aha "ete na bhunjitukama, brahmanavadakam gantva ekam mahallakabrahmanam anehiti. Samanerapi pato patthaya kinci alabhamana jighacchaya pilita nisidimsu. Atha nesam gunatejena sakkassa asanam unhakaram dassesi. So avajjanto tesam pato patthaya nisinnanam kilantabhavam natva "maya tattha gantum vattatiti jarajinnamahallakabrahmano hutva tasmim brahmanavadake brahmananam aggasane nisidi. Brahmano tam disva "idani me brahmani attamana bhavissatiti "ehi, geham gamissamati tam adaya geham agamasi. Brahmani tam disvava tutthacitta dvisu asanesu attharanam ekasmim attharitva "ayya idha nisidati aha. Sakko geham pavisitva cattaro samanere pancappatitthitena vanditva tesam asanapariyante bhumiyam pallankena nisidi. Atha nam disva brahmani brahmanam aha "aho te brahmano anito, etampi 1- ummattakam gahetva agatosi, attano nattumatte vandanto vicarati; kim imina, niharahi nanti. @Footnote: 1. Si. Yu. evam pitumattakam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page138.

So khandhepi hatthepi kacchayapi gahetva nikkaddhiyamano utthatumpi na icchati. Atha nam brahmani "ehi brahmana, tvam ekasmim hatthe ganha, aham ekasmim ganhissamiti. Ubhopi dvisu hatthesu gahetva pitthiyam pothenta gehadvarato bahi akamsu. Sakkopi nisinnatthaneyeva nisinno hattham parivattesi. Te nivattitva tam nisinnameva disva bhitaravam ravanta vissajjesum. Tasmim khane sakko attano sakkabhavam janapesi. Atha nesam aharam adamsu. Pancapi jana aharam gahetva eko kannikamandalam vinivijjhitva eko chadanassa purimabhagam eko pacchimabhagam eko pathaviyam nimujjitva sakkopi ekena thanena nikkhamiti evam pancapi jana panca thanani agamamsu. Tato patthaya ca pana tam geham kira pancachiddageham nama jatam samanerepi viharam gatakale bhikkhu "avuso kidisanti pucchimsu. "ma no pucchatha, amhakam ditthakalato patthaya brahmani kodhabhibhuta pannattasanesu no nisiditumpi adatva `sigham mahallakabrahmanam anehiti aha, amhakam upajjhayo agantva amhe disva `imesam nisinnabrahmananam laddhum vattatiti pattam aharapetva nikkhami, `annam mahallakabrahmanam anehiti vutte, brahmano mahamoggallanattheram anesi, so amhe disva tatheva vatva pakkami, atha brahmani `na ete bhunjitukama, gaccha brahmanavadakato ekam mahallakabrahmanam anehiti brahmanam pahini, so tattha gantva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page139.

Brahmanavesena agatam sakkam anesi, tassagatakale amhakam aharam adamsuti. "evam karontanam pana tesam tumhe na kujjhitthati. "na kujjhimhati. Bhikkhu tam sutva satthu arocesum "bhante ime `na kujjhimhati abhutam vatva annam byakarontiti. Sattha "bhikkhave khinasava nama viruddhesupi na virujjhantiyevati vatva imam gathamaha "aviruddham viruddhesu attadandesu nibbutam sadanesu anadanam tamaham brumi brahmananti. Tattha "aviruddhanti: aghatavasena viruddhesupi lokiyamahajanesu aghatabhavena aviruddham hatthagate dande va satthe va avijjamanepi paresam paharadanato aviratatta attadandesu janesu nibbutam nikkhittadandam pancannam khandhanam "aham mamanti gahitatta sadanesu tassa gahanassa abhavena anadanam tam evarupam aham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Samaneravatthu. ----------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page140.

24. Mahapanthakattheravatthu. (287) "yassa rago cati imam dhammadesanam sattha veluvane viharanto mahapanthakam arabbha kathesi. So hi ayasma culapanthakam catuhi masehi ekam gatham pagunam katum asakkontam "tvam sasanepi abhabbo gihibhogapi parihino kinte idha vasena, ito nikkhamassuti vihara nikkaddhitva dvaram thakesi. Bhikkhu katham samutthapesum "avuso mahapanthakattherena idannama katam, khinasavanampi manne kodho uppajjatiti. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "na bhikkhave khinasavanam ragadayo kilesa atthi, mama puttena pana atthapurekkharataya ceva dhammapurekkharataya ca tam katanti vatva imam gathamaha "yassa rago ca doso ca mano makkho ca patito sasaporiva aragga, tamaham brumi brahmananti. Tattha araggati: yassete ragadayo ayanca paragunamakkhanalakkhano makkho aragga sasapo viya patita, 1- yatha sasapo aragge na santitthati, evam citte na santitthanti 2-; tamaham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Mahapanthakattheravatthu. ---------- @Footnote: 1. Ma. patito. 2. Ma. santitthati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page141.

25. Pilindavacchattheravatthu. (288) "akakkasanti imam dhammadesanam sattha veluvane viharanto pilindavacchattheram arabbha kathesi. So kirayasma "ehi vasali, yahi vasalitiadini vadanto gihipi pabbajitepi vasalivadeneva samudacarati. Athekadivasam sambahula bhikkhu satthu arocesum "ayasma bhante pilindavaccho bhikkhu vasalivadena samudacaratiti. Sattha tam pakkosapetva "saccam kira tvam pilindavaccha bhikkhu vasalivadena samudacarasiti pucchitva, "evam bhanteti vutte, tassayasmato pubbenivasam manasikaritva "ma kho tumhe bhikkhave vacchassa bhikkhuno ujjhayittha, na bhikkhave vaccho dosantaro bhikkhu vasalivadena samudacarati, vacchassa bhikkhave bhikkhuno panca jatisatani abbokinnani sabbani tani brahmanakule pacchajatani, so tassa digharattam vasalivado samudacinno; khinasavassa nama kakkasam pharusam paresam ghattanavacanameva 1- natthi, acinnavasena hi mama putto evam kathetiti vatva dhammam desento imam gathamaha "akakkasam vinnapanim giram saccam udiraye, yaya nabhisaje kanci, tamaham brumi brahmananti. Tattha akakkasanti: apharusam. Vinnapaninti: atthavinnapanim. @Footnote: 1. Ma. mammaghattanavacanameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page142.

Saccanti: bhutattham. Nabhisajeti: yaya giraya annam kujjhapanavasena na laggapeyya, khinasavo nama evarupameva giram bhaseyya; tasma tamaham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Pilindavacchattheravatthu. --------- 26. Annatarabhikkhuvatthu. (289) "yodha dighanti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto annataram bhikkhum arabbha kathesi. Savatthiyam kireko micchaditthiko brahmano sarire gandhaggahanabhayena uttarisatakam apanetva ekamante thapetva gehadvare bahimukho nisidi. Atheko khinasavo bhattakiccam katva viharam gacchanto tam satakam disva ito cito ca oloketva kanci apassanto "nissamiko ayanti pamsukulam adhitthahitva ganhi. Atha nam brahmano disva akkosantova upasankamitva "mundasamana mama satakam ganhasiti aha. "taveso brahmanati. "ama samanati. "maya kanci apassantena pamsukulasannaya gahito, ganha nanti tassa datva viharam gantva bhikkhunam tamattham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page143.

Arocesi. Athassa vacanam sutva bhikkhu tena saddhim kelim karonta "kinnu kho avuso satako digho rasso thulo sanhoti ahamsu. "avuso digho va hotu rasso va thulo va sanho va, natthi mayham tasmim alayo, pamsukulasannaya ganhinti. Tam sutva bhikkhu tathagatassa arocesum "esa bhante bhikkhu abhutam vatva annam byakarotiti. Sattha "bhutam bhikkhave esa katheti, khinasava nama paresam santakam na ganhantiti vatva imam gathamaha "yodha digham va rassam va anum thulam subhasubham loke adinnam nadiyati tamaham brumi brahmananti. Tassattho: satakabharanadisu digham va rassam va manimuttadisu anum va thulam va mahagghaappagghavasena subham va asubham va yo puggalo imasmim loke parapariggahitam nadiyati, tamaham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Annatarabhikkhuvatthu. --------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page144.

27. Sariputtattheravatthu. (290) "asa yassati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto sariputtattheram arabbha kathesi. So kira pancabhikkhusataparivaro janapade ekam viharam gantva vassam upaganchi. Manussa theram disva bahum vassavasikam patissunimsu. Thero pavaretva, sabbasmim vassavasike asampatteyeva, satthu santikam gacchanto bhikkhu aha "daharananceva samanerananca manussehi vassavasike ahate gahetva peseyyatha, thapetva va sasanam pahineyyathati. Evanca pana vatva satthu santikam agamasi. Bhikkhu katham samutthapesum "ajjapi manne sariputtattherassa tanha atthiyeva, tatha hi `manussehi vassavasike dinne, attano saddhiviharikanam vassavasikam peseyyatha, thapetva va sasanam pahineyyathati bhikkhunam vatva agatoti. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "na bhikkhave mama puttassa tanha atthi, `manussanam pana punnato daharasamanerananca dhammikalabhato parihani ma ahositi tenevam kathitanti vatva imam gathamaha "asa yassa na vijjanti asmim loke paramhi ca, nirasasam 1- visamyuttam tamaham brumi brahmananti. Tattha "asati: tanha. Nirasasanti: nittanham. @Footnote: 1. Si. Yu. nirasayam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page145.

Visamyuttanti: sabbakkilesehi visamyuttam tamaham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Sariputtattheravatthu. --------- 28. Mahamoggallanattheravatthu. (291) "yassalayati: imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto mahamoggallanattheram arabbha kathesi. Vatthu purimasadisameva, idha pana sattha mahamoggallanattherassa nittanhabhavam vatva imam gathamaha "yassalaya na vijjanti, annaya akathamkathi, amatogadham anuppattam tamaham brumi brahmananti. Tattha "alayati: tanha. Annaya akathamkathiti: attha vatthuni yathabhutam janitva atthavatthukaya vicikicchaya nibbicikiccho. Amatogadham anuppattanti. Amatam nibbanam ogahetva anuppattam tamaham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Mahamoggallanattheravatthu. -----------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page146.

29. Revatattheravatthu. (292) "yodha punnancati imam dhammadesanam sattha pubbarame viharanto revatattheram arabbha kathesi. Vatthu "game va yadi varanneti gathavannanaya vittharitameva. Vuttanhi tattha: punekadivasam bhikkhu katham samutthapesum "aho samanerassa labha, aho punnam; yena ekakena pancannam bhikkhusatanam pancakutagarasatani kataniti. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "bhikkhave mayham puttassa neva punnam atthi, na papam; ubhayamassa pahinanti vatva imam gathamaha "yodha punnanca papanca ubho sangam upaccaga, asokam virajam suddham tamaham brumi brahmananti. Tattha "ubhoti: dvepi punnani ca papani ca chaddetvati attho. Sanganti: ragadibhedam sangam. Upaccagati: atikkanto. Vattamulakasokabhavena asokam antare ragarajadinam abhavena virajam nirupakkilesataya suddham tamaham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Revatattheravatthu. ----------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page147.

30. Candabhattheravatthu. (293) "candamvati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto candabhattheram arabbha kathesi. Tatrayam anupubbikatha: "atite kira eko baranasiyam 1- vanijo "paccantam gantva candanam aharissamiti bahuni vatthabharanadini gahetva pancahi sakatasatehi paccantam gantva gamadvare nivasam gahetva ataviyam gopaladarake pucchi "imasmim game pabbatapadakammiko koci manusso atthiti. "ama atthiti. "ko namesoti. "asuko namati. "bhariyaya panassa puttanam va kim namanti. "idancidancati. "kaham panassa [thane] gehanti. "asukatthane namati. So tehi dinnasannaya sukhayanake nisiditva tassa gehadvaram gantva yana oruyha geham pavisitva "asukanameti tam itthim pakkosi. Sa "eko no natako bhavissatiti vegenagantva asanam pannapesi. So tattha nisiditva namam vatva "sahayo me kahanti pucchi. "arannam gato samiti. "mama putto asuko nama mama dhita asuka nama kahanti sabbesam namam kittentova pucchitva "imani nesam vatthabharanani dadeyyasi, sahayakassapi me atavito agatakale idam vatthabharanam dadeyyasiti adasi. Sa tassa ularasakkaram katva samikassa agatakale "sami imina agatakalato patthaya sabbesam namam @Footnote: 1. Si. baranasivaSi. Ma. Yu. baranasivaSi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page148.

Vatva idancidanca dinnanti aha. Sopissa kattabbayuttakam kari. Atha nam sayam sayane nisinno pucchi "samma pabbatapade carantena te kim bahum ditthapubbanti. "annam na passami, rattasakha pana me bahu rukkha ditthati. "bahu rukkhati. "ama bahuti. "tenahi te amhakam dassehiti tena saddhim gantva rattacandanarukkhe chinditva panca sakatasatani puretva agacchanto tam aha "samma baranasiyam asukatthane nama mama geham, kalena kalam mama santikam agaccheyyasi, annena me pannakarena attho natthi, rattasakharukkheeva ahareyyasiti. So "sadhuti vatva kalena kalam tassa santikam agacchanto rattacandanameva aharati. 1- Sopissa bahum dhanam deti. Tato aparena samayena, parinibbute kassapadasabale, patitthite kancanathupe, so puriso bahum candanam adaya baranasim agamasi. Athassa so sahayako vanijo bahum candanam pimsapetva patim puretva "ehi samma 2-, yava bhattam paccati, tava cetiyakaranatthanam gantva agamissamati tam adaya tattha gantva candanapujam akasi. Sopissa paccantavasi sahayako cetiyakucchiyam candanena candamandalam akasi. Ettakamevassa pubbakammam. So tato cuto devaloke nibbattitva ekam buddhantaram tattha khepetva imasmim buddhuppade rajagahanagare @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. harati. 2. Si. mayham.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page149.

Brahmanamahasalakule nibbatti. Tassa nabhimandalato candamandalasadisa pabha utthahi. Tenassa "candabhotveva namam karimsu. Cetiye kirassa candamandalakaranassa nissando esa. Brahmana cintayimsu "sakka amhehi imam gahetva lokam khaditunti tam yanake nisidapetva "yo imassa sariram hatthena paramasati, so evarupam nama issariyasampattim labhatiti vatva vicarimsu. Satam va sahassam va satasahassam 1- va dadamanaeva tassa sariram hatthena phusitum labhanti. Te evam anuvicaranta savatthim anuppatta nagarassa ca viharassa ca antara nivasam ganhimsu. Savatthiyampi pancakotimatta ariyasavaka purebhattam danam datva pacchabhattam gandhamalavatthabhesajjadihattha dhammassavanaya gacchanti. Brahmana te disva "kaham gacchathati pucchimsu. "satthu santikam dhammassavanayati. "etha tattha gantva kim karissatha, amhakam candabhabrahmanassa anubhavasadiso anubhavo natthi, etassa hi sariram phusanta idam nama labhanti, etha passatha nanti. "tumhakam candabhabrahmanassa ko anubhavo nama, amhakam satthayeva mahanubhavoti. Te annamannam sannapetum asakkonta "viharam gantva candabhabrahmanassa ko amhakam va satthu anubhavam janissamati tam gahetva viharam agamamsu. Sattha, tasmim attano santikam upasankamanteyeva, candabhaya antaradhanam akasi. So satthu santike angarapacchiyam kako viya @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. "satasahassanti natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page150.

Ahosi. Atha nam ekamantam nayimsu. Abha patipakatika ahosi. Puna satthu santikam anayimsu. Abha tatheva antaradhayi. Evam tikkhattum gantva antaradhayamanam abham disva candabho cintesi "ayam abhaya antaradhanamantam janati manneti. So sattharam pucchi "kim nu kho abhaya antaradhanamantam janathati. "ama janamiti. "tenahi me dethati. "na sakka apabbajitassa datunti. So brahmane aha "etasmim mante gahite, aham sakalajambudipe jetthako bhavissami, tumhe ettheva hotha, aham pabbajitva katipaheneva mantam ganhissamiti. So sattharam pabbajjam yacitva upasampadam labhi. 1- Athassa dvattimsakaram acikkhi. So "kim idanti pucchi. "idam mantassa parikammam, sajjhayitum vattatiti. Brahmanapi antarantara agantva "gahito te mantoti pucchimsu. "na tava ganhamiti. So katipahasseva arahattam patva brahmanehi agantva pucchitakale "yatha tumhe, idanaham agamanadhammo 2- jatoti aha. Bhikkhu tathagatassa arocesum "ayam bhante abhutam vatva annam byakarotiti. Sattha "khinasavo idani bhikkhave mama putto candabho bhutameva kathetiti vatva imam gathamaha "candamva vimalam suddham vippasannamanavilam nandibhavaparikkhinam tamaham brumi brahmananti. @Footnote: 1. Si. Yu. yacitva pabbajitva upasampajji. 2. Ma. anagamanadhammo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page151.

Tattha "vimalanti: abbhadimalarahitam. Suddhanti: nirupakkilesam. Vippasannanti: pasannacittam. Anavilanti: kilesadimalarahitam. 1- Nandibhavaparikkhinanti: tisu bhavesu parikkhinatanham tamaham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Candabhattheravatthu. --------- 31. Sivalittheravatthu. (294) "yo imanti imam dhammadesanam sattha kundikoliyam nissaya kundadhanavane viharanto sivalittheram arabbha kathesi. Ekasmim hi samaye suppavasa nama koliyadhita satta vassani gabbham dharetva sattaham mulhagabbha dukkhahi tibbahi katukahi vedanahi phuttha, "sammasambuddho vata so bhagava, yo imasseva 2- rupassa dukkhassa pahanaya dhammam deseti; supatipanno vatassa bhagavato savakasangho, yo imasseva rupassa dukkhassa pahanaya patipanno; susukham vata nibbanam, yatthidam evarupam dukkham na samvijjatiti imehi tihi vitakkehi tam dukkham adhivasenti samikam satthu santikam @Footnote: 1. Si. nikkilesam kilesavilattarahitam. Ma. kilesavilattarahitam. @2. Ma. imassa evarupassa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page152.

Pesetva, tena tassa vacanena satthu vandanaya arocitaya, "sukhini hotu suppavasa koliyadhita aroga, arogam puttam vijayatuti satthara vuttakkhaneyeva sukhini aroga arogam puttam vijayitva buddhappamukham bhikkhusangham nimantetva sattaham mahadanam adasi. Puttopissa jatadivasato patthaya dhamakarakam adaya sanaghassa udakam parissavesi. So aparabhage nikkhamitva pabbajito arahattam papuni. Athekadivasam bhikkhu dhammasabhayam katham samutthapesum "passatha avuso: evarupo nama arahattassa upanissayasampanno bhikkhu ettakam kalam matu kucchismim dukkham anubhosi, kimmangam pana anne; bahum vata imina dukkham nitthinnanti. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "ama bhikkhave mama putto ettaka dukkha muccitva idani nibbanam sacchikatva viharatiti vatva imam gathamaha "yo imam palipatham duggam samsaram mohamaccaga tinno paragato jhayi anejo akathamkathi, anupadaya nibbuto, tamaham brumi brahmananti. Tassattho: yo bhikkhu imam ragapathanceva 1- kilesadugganca samsaravattanca catunnam ariyasaccanam appativijjhanakamohanca atito, @Footnote: 1. Si. Yu. ragadipalipatham ceva. Ma. ragapalipatham ceva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page153.

Cattaro oghe tinno hutva param anuppatto, duvidhena jhanena jhayi, tanhaya abhavena anejo, kathamkathaya abhavena akathamkathi, upadananam abhavena anupadiyitva, kilesanibbanena nibbuto; tamaham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Sivalittheravatthu. ----------- 32. Sundarasamuddattheravatthu. (295) "yodha kameti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto sundarasamuddattheram arabbha kathesi. Savatthiyam kireko kulaputto sundarasamuddakumaro nama cattalisakotivibhave mahakule nibbatto. So ekadivasam pacchabhattam 1- gandhamaladihattham mahajanam dhammassavanatthaya jetavanam gacchantam disva "kaham gacchathati pucchitva, "satthu santikam dhammassavanatthayati vutte, "aham gamissamiti vatva tena saddhim gantva parisapariyante nisidi. Sattha tassa ajjhasayam viditva anupubbikatham kathesi. So "na sakka agaram ajjhavasantena sankhalikhitam brahmacariyam caritunti satthu katham nissaya pabbajjaya jatussaho, @Footnote: 1. Si. Yu. paccabhatte.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page154.

Parisaya pakkantaya, sattharam pabbajjam yacitva "matapituhi ananunnatam tathagata na pabbajentiti sutva geham gantva ratthapalakulaputtadayo viya mahantena vayamena matapitaro anujanapetva satthu santike pabbajitva laddhupasampado "kimme idha vasenati tato nikkhamitva rajagaham gantva pindaya caranto vitinamesi. Athekadivasam savatthiyam tassa matapitaro ekasmim chanadivase mahantena sirisobhaggena tassa sahayakumare kilamane disva "amhakam puttassa idam dullabham jatanti paridevimsu. Tasmim khane eka ganika tam kulam gantva tassa mataram rodamanam nisinnam disva "amma kimkarana rodasiti pucchi. "puttam anussaritva rodamiti. "kaham pana so ammati. "bhikkhusu pabbajitoti. "kim uppabbajetum na vattatiti. "vattati, na pana icchati, ito nikkhamitva rajagaham gatoti. "sacaham tam uppabbajeyyam, kimme kareyyathati. "imassa te 1- kulassa kutumbasaminim kareyyamati. "tenahi me paribbayam dethati paribbayam gahetva mahantena parivarena rajagaham gantva tassa pindaya caranavithim sallakkhetva tatthekam nivasageham gahetva patova panitam aharam patiyadetva therassa pindaya pavitthakale bhikkham datva katipahaccayena "bhante idheva nisiditva bhattakiccam karothati pattam @Footnote: 1. Si. me.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page155.

Ganhi. So pattam adasi. Atha nam panitenaharena parivisitva "bhante idheva pindaya caritum phasukanti vatva katipaham alinde nisidapetva bhojetva darake puvehi sanganhitva "etha tumhe, therassagatakale, mayi varentiyapi, idhagantva rajam utthapeyyathati aha. Te punadivase therassa bhojanavelaya taya variyamanapi rajam utthapesum. Sa punadivase "daraka variyamanapi mama vacanam assunitva idha rajam utthapenti, antogehe nisidathati anto nisidapetva katipaham bhojesi. Puna darake sanganhitva "tumhe maya variyamanapi therassa bhojanakale mahasaddam kareyyathati aha. Te tatha karimsu. Punadivase "bhante imasmim thane ativiya mahasaddo hoti, daraka maya variyamanapi mama vacanam na ganhanti; upari pasadeyeva nisidathati vatva, therena adhivasite, theram purato katva pasadam abhiruhanti dvarani pidahamanava pasadam abhiruhi. Thero ukkatthasapadanacariko samanopi rasatanhaya baddho tassa vacanena sattabhumikam pasadam abhiruhi. Sa theram nisidapetva "cattalisaya 1- khalu samma punnamukha thanehi itthi purisam accavadati vijambhati vinamati vilasati vilajjati nakhena nakham ghatteti padena padam akkamati katthena pathavim vilikhati 2- darakam ullangheti olangheti 3- kilati kilapeti cumbati cumbapeti bhunjati bhunjapeti dadati ayacati @Footnote: 1. jatakatthakatha. 8/366. 2. tattha vilekhatiti pannayati 3. tattheva ullanghapetiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page156.

Katamanukaroti uccam bhasati nicam bhasati aviccam bhasati viviccam bhasati naccena gitena vaditena roditena vilasitena vibhusitena jagghati pekkhati katim caleti guyhabhandakam caleti urum vivarati urum pidahati thanam dasseti kaccham dasseti nabhim dasseti akkhim nikhanati bhamukam ukkhipati ottham palikhati jivham nillaleti dussam muncati dussam bandhati sirasam muncati sirasam bandhatiti evam agatam itthikuttam itthililham dassetva tassa purato thita imam gathamaha "allattakakata pada padukaruyha vesiya, tvancapi daharo mama ahampi dahara tava, ubhopi pabbajissama [1]- jinna dandaparayanati. Atha therassa "aho vata me bhariyam anupadharetva katakammanti mahasamvego udapadi. Tasmim khane sattha pancacattalisayojanamatthake jetavane nisinnova tam karanam disva sitam patvakasi. Atha nam anandatthero pucchi "bhante ko nu kho hetu ko paccayo sitassa patukammayati. "ananda rajagahanagare sattabhumikapasadatale sundarasamuddassa ca bhikkhuno ganikaya ca sangamo vattatiti. "kassa nu kho bhante jayo bhavissati, kassa parajayoti. Sattha "ananda sundarasamuddassa jayo bhavissati, ganikaya parajayoti therassa jayam pakasetva tattha nisinnakova obhasam pharitva "bhikkhu ubhopi kame nirapekkho pajahati vatva imam gathamaha @Footnote: 1. Si. Yu. etthantare "pacchati atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page157.

"yodha kame pahantvana anagaro paribbaje, kamabhavaparikkhinam tamaham brumi brahmananti. Tassattho: yo puggalo idha loke ubhopi kame hitva anagaro hutva paribbajati, tam parikkhinakamanceva parikkhinabhavanca aham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane thero arahattam patva iddhibalena vehasam abbhuggantva kannikamandalam vinivijjhitva satthu sariram thomentoyeva agantva sattharam vandi. Dhammasabhayampi katham samutthapesum "avuso jivhavinneyyam rasam nissaya manam nattho sundarasamuddatthero, sattha panassa avassayo jatoti. Sattha tam katham sutva "na bhikkhave idaneva, pubbepaham etassa rasatanhaya bajjhamanassa avassayo jatoyevati vatva tehi yacito tassatthassa pakasanattham atitam aharitva "na kiratthi rasehi papiyo avasehi va santhavehi va, vatamigam gahananissitam vasamaneti rasehi sanjayoti imam vatamigajatakam 1- vittharetva "tada sundarasamuddo vatamigo ahosi, imam pana gatham vatva tassa vissajjapito ranno mahamacco ahamevati jatakam samodhanesi. Sundarasamuddattheravatthu. ---------- @Footnote: 1. khu. ja. eka. 27/5 tadatthakatha. 1/237.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page158.

33. Jotikattheravatthu. (296) "yodha tanhanti imam dhammadesanam sattha veluvane viharanto jotikattheram arabbha kathesi. Tatrayam anupubbikatha: "atite kira baranasiyam dve bhataro kutumbika mahantam ucchukkhettam karesum. Athekadivasam kanitthabhata ucchukkhettam gantva "ekam jetthabhatikassa dassami, ekam mayham bhavissatiti dve ucchuyatthiyo rasassa anikkhamanatthaya chinnatthane bandhitva ganhi. Tada kira ucchunam yantena pilanakiccam natthi, agge va mule va chinditva ukkhittakale dhamakarakato udakam viya sayameva raso nikkhamati. Tassa pana khettato ucchuyatthiyo gahetva agamanakale gandhamadanapabbate paccekabuddho samapattito vutthaya "kassa nu kho ajja anuggaham karissamiti upadharento tam attano nanajale pavittham disva sangaham katum samatthabhavancassa natva pattacivaramadaya iddhiya agantva tassa purato atthasi. So tam disva va pasannacitto uttarasatakam uccatare bhumippadese attharitva "bhante idha nisidathati paccekabuddham nisidapetva "pattam upanamethati ucchuyatthiya bandhanatthanam mocetva pattassa upari akasi. Raso otaritva pattam puresi. Paccekabuddhena tasmim rase pite, "sadhukam vata me ayyena raso

--------------------------------------------------------------------------------------------- page159.

Pito, sace me jetthabhatiko mulam aharapessati, mulam dassami; sace pattim aharapessati, pattim dassamiti cintetva "bhante pattam upanamethati dutiyampi ucchuyatthim mocetva rasam adasi. "bhata me ucchukkhettato annam ucchum aharitva khadissatiti ettakampi kirassa vancanacittam nahosi. Paccekabuddho pana pathamam ucchurasassa pitatta tam ucchurasam annehi saddhim samvibhajitukamo hutva gahetvava nisidi. So tassa akaram natva pancappatitthitena vanditva "bhante yo ayam maya dinno aggaraso, imassa nissandena devamanussesu sampattim anubhavitva pariyosane tumhehi pattadhammameva papuneyyanti patthanam thapesi. Paccekabuddhopissa "evam hotuti vatva "icchitam patthitam tuyhantiadihi dvihi gathahi anumodanam katva, yatha so passati, evam adhitthahitva akasena gandhamadanam gantva pancannam paccekabuddhasatanam rasam adasi. So tam patihariyam disva bhatu santikam gantva, "kaham gatositi vutte, "ucchukkhettam oloketum gatomhiti, "kim tadisena ucchukkhettam gatena, nanu nama ekam va dve va ucchuyatthiyo adaya agantabbam bhaveyyati bhatara vutto, "ama bhatika, dve me ucchuyatthiyo gahita, ekam pana paccekabuddham disva mama ucchuyatthito rasam datva `mulam va pattim va dassamiti tumhakampi me ucchuyatthito raso dinno; kinnu kho tassa mulam ganhissatha udahu pattinti aha. "kim pana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page160.

Paccekabuddhena katanti. "mama ucchuyatthito rasam pivitva tumhakam ucchuyatthito rasam adaya akasena gandhamadanam gantva pancasatanam paccekabuddhanam adasiti. So, tasmim kathenteyeva, nirantaram pitiya phutthasariro hutva "tena me paccekabuddhena ditthadhammasseva adhigamo bhaveyyati patthanam akasi. Evam kanitthena tisso sampattiyo patthita, jetthena pana arahattam patthitanti. Idam tesam pubbakammam. Te yavatayukam thatva tato cuta devaloke nibbattitva ekam buddhantaram khepayimsu. Tesam devalokam gatakaleyeva vipassi sammasambuddho loke uppajji. Tepi devalokato cavitva bandhumatiyam ekasmim kulagehe jettho jetthova hutva kanittho kanitthova hutva patisandhim ganhimsu. Tesu jetthassa "senoti namam akamsu, kanitthassa "aparajitoti. Tesu vayappattakale kutumbam santhapetva viharantesu "buddharatanam loke uppannam, dhammaratanam, sangharatanam, danani detha, punnani karotha, [1]- ajja catuddasi, ajja pannarasi, uposatham karotha, dhammam sunathati dhammaghosakassa bandhumatinagare ghosanam sutva mahajanam purebhattam danam datva pacchabhattam dhammassavanaya gacchantam disva senakutumbiko "kaham gacchathati pucchitva, "satthu santikam dhammassavanayati vutte, "ahampi gamissamiti tehi saddhimyeva gantva parisapariyante nisidi. Sattha tassa ajjhasayam viditva anupubbikatham kathesi. @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. etthantare "ajja atthamiti atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page161.

So satthu dhammam sutva pabbajjaya ussahajato sattharam pabbajjam yaci. Atha nam sattha "atthi pana te apaloketabba natakati pucchi. "atthi bhanteti. "tenahi apaloketva ehiti. So kanitthassa santikam gantva "yam imasmim kule sapateyyam, tam sabbam tava hotuti aha. "tumhe pana samiti. "aham satthu santike pabbajissamiti. "sami kim vadetha, aham, matari mataya, mataram viya, pitari mate, pitaram viya tumhe alattham; idam kulam mahabhogam, gehe thiteneva sakka punnani katum, ma evam karitthati. "maya satthu santike dhammo suto, na sakka tam agaramajjhe thitena puretum; pabbajissamevaham, tvam nivattahiti. Evam so kanittham nivattapetva satthu santike pabbajitva laddhupasampado na cirasseva arahattam papuni. Kanitthopi "bhatu pabbajitassa sakkaram karissamiti sattaham buddhappamukhassa bhikkhusanghassa danam datva bhataram vanditva aha "bhante tumhehi attano bhavanissaranam katam, aham pana pancahi kamagunehi baddho, nikkhamitva pabbajitum na sakkomi; mayham gehe thitasseva anucchavikam mahantam punnakammam acikkhathati. Atha nam thero "sadhu pandita satthu gandhakutim karehiti aha. So "sadhuti sampaticchitva nanadaruni aharapetva thambhadinam atthaya tacchapetva ekam suvannakhacitam ekam rajatakhacitam ekam manikhacitanti sabbani satta ratanakhacitani karetva tehi gandhakutim karetva sattaratanakhacitaheva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page162.

Chadanitthakahi chadapesi. Gandhakutiya karanakaleyeva pana tam attano samananamako aparajitoyeva nama bhagineyyo upasankamitva "ahampi karissami, mayham pattim detha matulati aha. "na demi tata, annehi asadharanam karissamiti. So bahumpi yacitva pattim alabhamano "gandhakutiya purato kunjarasalam laddhum vattatiti sattaratanamayam kunjarasalam karesi. So imasmim buddhuppade mendakasetthi hutva nibbatti. Gandhakutiyam pana sattaratanamayani tini mahavatapanani ahesum. Tesam abhimukhe hettha sudhaparikammakata tisso pokkharaniyo karetva catujjatikagandhodakassa puretva aparajitagahapati pancavannani kusumani ropapesi [1]- sattasu ratanesu kottetabbayuttakam kottetva itaram sakalameva gahetva jannumattena odhina gandhakutim parikkhipitva parivenam puresi. Evam gandhakutim nitthapetva aparajito gahapati bhatikattheram upasankamitva aha "bhante nitthita gandhakuti, paribhogamassa paccasimsami, paribhogena kira mahantam punnam hotiti. So sattharam upasankamitva "bhante imina kira vo kutumbikena gandhakuti karita, idani paribhogam paccasimsatiti aha. Sattha utthayasana @Footnote: 1. ito param evam vakyam yebhuyyena khayati: tathagatassa anto nisinnakale @vatavegena samutthitahi renuvattihi sarirassa okiranattham. gandhakutithupikaya kapallam @rattasuvannamayam ahosi, pavalamaya sikhara, hettha manimaya chadanitthaka, iti sa @naccanto viya moro sobhamana atthasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page163.

Gandhakutiabhimukham gantva gandhakutim parikkhipitva pakkhittam ratanarasim olokento dvarakotthake atthasi. [1]- Tena pana "bhante mameva rakkha bhavissati, tumhe pavisathati 2- vutte, pavisi. Kutumbikopi samanta rakkham thapetva manusse aha "tata ucchangena va pacchippasibbakehi va adaya gacchante vareyyatha, hatthena gahetva gacchante pana ma varayitthati. Antonagarepi arocapesi "maya gandhakutiparivene satta ratanani okinnani, satthu santike dhammam sutva gacchanta duggatamanussa ubho hatthe puretva ganhantu, sukhappattapi ekena hatthena ganhantuti. Evam kirassa ahosi "saddha tava dhammam sotukama gamissantiyeva, assaddha pana dhanalobhena gantva dhammam sutva dukkhato muccissantiti; tasma janasangahatthaya evam arocapesi. Mahajano tena vuttaniyameneva ratanani ganhi. Sakim okinnaratanesu khinesu @Footnote: 1. ito param evam vakyam yebhuyyena khayati: atha nam kutumbiko "pavisatha bhanteti @aha, sattha tattheva thatva tatiyavare tassa bhatikattheram olokesi. so @olokitakareneva natva kanitthabhataram aha "ehi tata, `mameva rakkha bhavissati, tumhe @yathasukham vasathati sattharam vadehiti. so tassa vacanam sutva sattharam pancappatitthitena @vanditva "bhante yatha manussa rukkhamule pavisitva anapekkha pakkamanti, yatha @va nadim taritva ulumpam anapekkha pariccajanti; evam anapekkha hutva tumhe @vasathati aha. kimattham pana sattha atthasi? evam kirassa ahosi "buddhanam @santikam purebhattampi pacchabhattampi bahu agacchanti, tesu ratanani adaya @pakkamantesu na sakka amhehi varetum; parivenamhi ettake ratane okinne, attano @upatathake harantepi na varetiti kutumbiko mayi aghatam katva apayupago bhaveyyati, @imina karanena atthasi. 2. Si. Ma. vasatha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page164.

Yavatatiyam jannumattena odhina okirapesiyeva. Satthu pana padamule tipusamattam anagghamaniratanam thapesi. Evam kirassa ahosi "satthu sarirato suvannavannaya pabhaya saddhim manippabham olokentanam titti nama na bhavissatiti; tasma evamakasi. Mahajanopi atitto va olokesi. Athekadivasam eko micchaditthikabrahmano "satthu kira padamule mahaggham maniratanam nikkhittam, harissami nanti viharam gantva sattharam vanditum agatassa mahajanassa antarena pavisi. Kutumbiko tassa pavisanakareneva "manim ganhitukamoti sallakkhetva "aho vata na ganheyyati cintesi. Sopi sattharam vandanto viya padamule hattham thapetva manim gahetva ovattikaya katva pakkami. Kutumbiko tasmim cittam pasadetum nasakkhi. So dhammakathavasane sattharam upasankamitva [aha] "bhante maya tikkhattum gandhakutim parikkhipitva jannumattena odhina satta ratanani okinnani, tani me ganhantesu aghato nama nahosi, cittam bhiyyo bhiyyo pasidiyeva: ajja pana `aho vatayam brahmano manim na ganheyyati cintetva, tasmim manim adaya gate, cittam pasadetum nasakkhinti. Sattha tassa vacanam sutva "nanu upasaka attano santakam parehi anaharaniyam katum na sakkositi nayam adasi. So satthara dinnanaye thatva sattharam vanditva "bhante ajja adim katva mama santakam dasikasuttampi mam abhibhavitva anekasatapi rajano va cora va ganhitum

--------------------------------------------------------------------------------------------- page165.

Samattha nama ma hontu, agginapi mama santakam ma dayhatu udakenapi ma vuyhatuti patthanam akasi. Satthapissa "evam hotuti anumodanam akasi. So gandhakutimaham karonto atthasatthiya bhikkhusatasahassassa antovihareyeva nava mase mahadanam datva pariyosane sabbesam ticivaramadasi. Sanghanavakassa civarasataka sahassagghanaka ahesum. So evam yavatayukam punnani karitva tato cuto devaloke nibbattitva ettakam kalam devamanussesu samsaritva imasmim buddhuppade rajagahe ekasmim setthikule patisandhim gahetva addhamasadhike nava mase matu kucchiyam vasi. Jatadivase panassa sakalanagare sabbavudhani pajjalimsu. Sabbesam kayarulhani abharananipi pajjalitani viya obhasam muncimsu. Nagaram ekappajjotam ahosi. Setthipi patova rajupatthanam agamasi. Atha nam raja pucchi "ajja sabbavudhani pajjalimsu, nagaram ekappajjotam jatam; janasi nukho ettha karananti. "janami devati. "kim setthiti. "mama gehe tumhakam daso jato, tassa punnatejeneva ahositi. "kim nu kho coro bhavissatiti. "natthetam deva, punnava satto katabhiniharoti. "tenahi nam samma posetum vattati, idamassa khiramulam hotuti devasikam sahassam patthapesi. Athassa namaggahanadivase sakalanagarassa ekappajjotibhutatta "jotikotveva namam karimsu. Athassa vayappattakale gehakaranatthaya bhumitale sodhiyamane, sakkassa bhavanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page166.

Unhakaram dassesi. Sakko "kim nu kho idanti upadharayamano "jotikassa gehatthanam ganhantiti natva "nayam etehi katagehe vasissati, maya ettha gantum vattatiti vaddhakivesena tattha gantva "kim karothati aha. "jotikassa gehatthanam ganhamati. "apetha, nayam tumhehi katagehe vasissatiti vatva solasakarisamattam bhumippadesam olokesi. So tavadeva kasinamandalam viya samo ahosi. Puna "imasmim thane pathavim bhinditva sattaratanamayo sattabhumikappasado utthahatuti cintetva olokesi. Tavadeva [tatharupo] pasado utthahi. Puna "imam parikkhipitva sattaratanamaya satta pakara utthahantuti cintetva olokesi. Tatharupa pakara utthahimsu. Atha "nesam pariyante kapparukkha utthahantuti cintetva olokesi. Tatharupa kapparukkha utathahimsu. "pasadassa catusu kannesu catasso nidhikumbhiyo utthahantuti cintetva olokesi. Sabbam tatheva ahosi. Nidhikumbhisu pana eka yojanika ahosi, eka tigavutika, eka addhayojanika, eka gavutappamana [1]- sattasu dvarakotthakesu satta yakkha rakkham ganhimsu. @Footnote: 1. ito param evam vakyam yebhuyyena khayati: bodhisattassa nibbattanidhikumbhinam pana @etam mukhappamanam ahosi, hettha pathavipariyantava ahesum. jotikassa @nibbattanidhikumbhinam mukhappamanam na kathitam. sabba mukhacchinnatalaphalam viya @paripunnava utthahimsu. pasadassa catusu kannesu tarunatalakkhandhappamana catasso @suvannamaya ucchuyatthiyo nibbattimsu. tasam manimayani pattani sovannamayani @pabbani ahesum. pubbakammassa dassanattham kireta nibbattimsu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page167.

Pathamadvarakotthake yamamoli 1- nama yakkho attano parivarena yakkhasahassena saddhim rakkham ganhi, dutiye uppalo nama attano parivarayakkhanam dvihi sahassehi saddhim, tatiye vajiro nama tihi sahassehi saddhim, catutthe vajirabahu nama catuhi sahassehi saddhim, pancame sakato 2- nama pancahi sahassehi saddhim, chatthe sakatattho 3- nama chahi sahassehi saddhim, sattame disamukho nama sattahi sahassehi saddhim rakkham ganhi. Evam pasadassa anto ca bahi ca galharakkha ahosi. "jotikassa kira sattaratanamayo sattabhumikappasado utthito, satta pakara satta dvarakotthaka catasso nidhikumbhiyo utthitati sutva bimbisaro raja setthicchattam pahini. So jotikasetthi nama ahosi. Tena pana saddhim katapunnakamma itthi uttarakurusu nibbatti. Atha nam devata tato anetva sirigabbhe nisidapesum. Sa agacchamana ekam tandulanalim tayo ca jotipasane ganhi. Tesam yavajivam tayeva tandulanaliya bhattam ahosi. Sace kira te sakatasatampi tandulanam puretukama honti, sa tandulanaliyeva hutva titthati. Bhattapacanakale tandule ukkhaliyam pakkhipitva tesam pasananam upari thapenti. Pasana tavadeva pajjalitva, bhatte pakkamatte, nibbayanti. Teneva sannanena bhattassa pakkabhavam jananti. Supeyyadipacanakalepi @Footnote: 1. Si. yamakacoli. Yu. yamamoli. Ma. yamakoli. 2. Ma. kasakando. @3. Si. Ma. Yu. katattho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page168.

Eseva nayo. Evam tesam jotipasanehi aharo paccati, manialokena vasanti, aggissa va dipassa va obhasameva na janimsu. Jotikassa kira evarupa sampatti sakalajambudipe pakata ahosi. Mahajana yanadini yojetva dassanatthaya agacchanti. Jotikasetthi agatagatanam uttarakurutandulanam bhattam pacapetva dapesi; "kapparukkhehi vatthani ganhantu, abharanani ganhantuti anapesi, gavutikanidhikumbhiya mukham vivarapetva "yapanamattam dhanam ganhantuti anapesi. Sakalajambudipavasikesu dhanam gahetva gacchantesu, nidhikumbhiya mukham 1- angulimattampi unam nahosi. Gandhakutiparivene valukam katva okinnaratananam kirassa eso nissando. Evam mahajane vatthabharanani ceva dhananca yathicchakam adaya gacchante, bimbisaro tassa pasadam datthukamopi, mahajane agacchante, okasam nalattha. Aparabhage yathicchakam adaya gatatta manussesu mandibhutesu, raja jotikassa pitaram aha "tava puttassa pasadam datthukamomhiti. So "sadhu devati vatva gantva puttassa kathesi "tata raja te pasadam datthukamoti. So "sadhu tata, agacchatuti. Raja mahantena parivarena saddhim tattha agamasi. Pathamadvarakotthake sammajjitva kacavaracchaddika dasi ranno hattham adasi. Raja "setthijayati sannaya lajjamano tassa bahaya hattham na thapesi. Evam sesadvarakotthakesupi dasiyo. "setthibhariyayoti mannamano tasam bahaya hattham na thapesi. @Footnote: 1. Ma. ayam patho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page169.

Jotiko agantva rajanam paccuggantva vanditva pacchato hutva "purato yatha devati aha. Ranno manipathavi sataporisappapato viya hutva upatthati. So "imina mama gahanatthaya opato khanitoti mannamano padam nikkhipitum na visahi. Jotiko "nayam deva opato, mama pacchato agacchathati purato ahosi. Raja tena akkantakale bhumim akkamitva hetthimatalato patthaya pasadam olokento vicari. Tada ajatasattu kumaro pitu angulim gahetva vicaranto cintesi "aho andhabalo mama pita, gahapatike nama sattaratanamaye pasade vasante, esa raja hutva darumaye gehe vasati, ahandani raja hutva imassa imasmim pasade vasitum na dassamiti. Ranno uparimatalani abhiruhantasseva, patarasavela jata. So setthim amantetva "mahasetthi idheva patarasam bhunjissamati. "janami deva, sajjito devassaharoti. So solasahi gandhodakaghatehi nahatva ratanamaye setthissa nisidanamandape pannatte tasseva nisidanapallanke nisidi. Athassa hatthadhovanudakam datva satasahassagghanikaya suvannapatiya kilinnapayasam vaddhetva purato thapayimsu. Raja "bhojananti sannaya bhunjitum arabhi. Setthi "nayidam deva bhojanam, kilinnapayaso esoti. Annissa suvannapatiya bhojanam vaddhetva purimapatiyam thapayimsu. Tato utthitautuna 1- kira tam bhunjitum sukham hoti. Raja madhurabhojanam @Footnote: 1. Si. utthitanam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page170.

Bhunjanto pamanam na annasi. Atha nam setthi vanditva anjalim paggayha "alam deva, ettakameva hotu, ito uttarim jirapetum na sakkati aha. Atha nam raja aha "kim gahapati garukam katva kathesi attano bhattanti. "deva natthetam, tumhakam 1- sabbassapi hi balakayassa idameva bhattam, idam supeyyam, apica kho aham ayasassa bhayamiti. "kimkaranati. "sace devassa kayalasiyamattam bhaveyya, `hiyyo ranna setthissa gehe bhuttam, setthina kinci katam bhavissatiti vacanassa bhayami devati. "tenahi bhattam hara, udakam aharati. Ranno bhattakiccavasane sabbo rajaparivaro tadeva bhattam bhunji. Raja sukhakathaya nisinno setthim amantetva "kim imasmim gehe tava bhariya natthiti aha. "atthi devati. "kaham sati. "sirigabbhe nisinna devassa agatabhavam na janatiti aha. Kincapi hi patova raja saparivaro agato, sa pana tassa agatabhavam na janati. Tato setthi "raja me bhariyam datthukamoti tassa santikam gantva "raja agato, kim tava rajanam datthum na vattatiti aha. Sa nipannaka va "ko so sami raja namati vatva, "raja nama amhakam issaroti vutte, anattamanatam pavedenti "dukkatani vata no punnakammani, yesanno issaropi atthi, assaddhaya nama punnakammani katva mayam sampattim papunitva annassa issariyatthane nibbattamha; @Footnote: 1. Si. amhakam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page171.

Addha amhehi assaddahitva danam dinnam bhavissati, tassetam phalanti vatva "kimdani karissami samiti aha. "talavantam adaya agantva rajanam vijahiti. Tassa talavantam adaya agantva rajanam vijantiya, ranno vethanassa gandhavato tassa akkhini pahari. Athassa akkhihi assudhara pavattimsu. Tam disva raja setthim aha "mahasetthi matugamo nama appabuddhiko `raja me samikassa sampattim ganheyyati bhayena rodati manne, assasehi nam, na me tava sampattiya atthoti. "na esa deva rodatiti. "atha kim etanti. "tumhakam vethanassa gandhenassa assuni pavattimsu, ayam hi dipobhasam va aggiobhasam va adisva manialokeneva bhunjati ca nisidati ca nipajjati ca; devo pana dipalokena nisinno bhavissatiti. "ama setthiti. "tenahi deva ajja patthaya manialokena nisidathati mahantam tipusamattam anaggham maniratanam adasi. Raja geham oloketva "mahanta 1- vata jotikassa sampattiti vatva agamasi. 2- Ayantava jotikassa uppatti. Idani jatilassa uppatti veditabba: baranasiyam hi eka setthidhita abhirupa ahosi. Tam pannarasasolasavassuddesikakale rakkhanatthaya ekam dasim datva sattabhumikassa pasadassa uparimatale @Footnote: 1. Ma. mahati. 2. ito param jatilattheravatthu paccha pakkhittam bhaveyYu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page172.

Sirigabbhe vasayimsu. Tam ekadivasam vatapanam vivaritva bahi olokayamanam akasena gacchanto eko vijjadharo disva uppannasineho vatapanena pavisitva taya saddhim santhavamakasi. Sa tena saddhim samvasamanvaya na cirasseva gabbham patilabhi. Atha nam sa dasi disva "amma kim idanti vatva "hotu, ma kassaci acikkhiti taya vutta bhayena tunhi ahosi. Sapi dasamasaccayena puttam vijayitva navabhajanam aharapetva tattha tam darakam nipajjapetva tam bhajanam pidahitva upari pupphadamani thapetva "imam sisena ukkhipitva gantva gangaya vissajjehi, `kim idanti ca puttha `ayyaya me balikammanti vadeyyasiti dasim anapesi. Sa tatha akasi. Hetthagangaya ca dve itthiyo nahayamana tam bhajanam udakenahariyamanam disva, eka itthi "mayhametam bhajananti aha. Eka "yam etassa anto, tam mayhanti vatva, 1- bhajane sampatte tam adaya thale thapetva vivaritva darakam disva, eka "mama bhajananti vuttatta darako mameva hotiti aha. Eka "yam bhajanassa anto, tam mameva hotiti vuttatta mama darakoti aha. Ta vivadamana vinicchayam gantva tamattham arocetva, amaccesu vinicchitum asakkontesu, ranno santikam agamamsu. Raja tasam vacanam sutva "tvam darakam ganha, tvam bhajanam ganhati aha. Yaya pana darako laddho, sa mahakaccayanattherassa @Footnote: 1. aha. (?)

--------------------------------------------------------------------------------------------- page173.

Upatthayika ahosi. Tasma tam darakam "imam therassa santike pabbajessamiti posesi. Tassa jatadivase gabbhamalassa dhovitva anapanitataya kesa jatita hutva atthamsu, tenassa "jatilotveva namam karimsu. Tassa padasa vicaranakale thero tam geham pindaya pavisi. Upasika theram nisidapetva aharamadasi. Thero darakam disva "kim upasike darako te laddhoti pucchi. "ama bhante, imaham `tumhakam santike pabbajessamiti posesim, pabbajetha nanti adasi. Thero "sadhuti tam adaya gacchanto "atthi nu kho imassa gihisampattim anubhavitum punnakammanti olokento "mahapunno satto mahasampattim anubhavissati, daharo esa tava, nanampissa paripakam na gacchatiti cintetva tam adaya takkasilayam ekassa upatthakassa geham agamasi. So theram vanditva. Thito, tam darakam disva "darako vo bhante laddhoti pucchi "ama upasaka, pabbajissati, daharo tava, tava santike hotuti. So "sadhu bhanteti tam puttatthane thapetva patijaggi. Tassa pana gehe dvadasa vassani bhandakam ussannam hoti. So gamantaram gacchanto sabbampi bhandam apanam haritva darakam apane nisidapetva tassa tassa bhandakassa mulam acikkhitva "idancidanca ettakam nama dhanam gahetva dadeyyasiti vatva pakkami. Tamdivasam nagarapariggahaka devata antamaso maricijirakamattenapi atthike tasseva apanabhimukhe karimsu. So dvadasa vassani ussannam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page174.

Bhandakam ekadivaseneva vikkini. Kutumbiko agantva apane kinci adisva "sabbam te tata bhandam nasitanti aha. "na nasemi, sabbam tumhehi vuttanayeneva vikkinim, idam asukassa mulam, idam asukassati. Kutambiko pasiditva "anaggho puriso yattha katthaci jivitum samatthoti attano gehe vayappattam dhitaram tassa datva "gehamassa karothati purise anapetva, nitthite gehe, "gacchatha tumhe, attano gehe vasathati aha. Athassa gehappavisanakale ekena padena ummare akkantamatte, gehassa pacchimabhage bhumim bhinditva asitihattho suvannapabbato utthahi. Raja "jatilakumarassa kira gehe bhumim bhinditva suvannapabbato utthitoti sutvava tassa setthicchattam pesesi. So jatilasetthi nama ahosi. Tassa tayo putta ahesum. So tesam vayappattakale pabbajjaya cittam uppadetva "sace amhehi samanabhogam setthikulam bhavissati, pabbajitum dassanti; no ce, na dassanti; atthi nu kho jambudipe amhehi samanabhogam kulanti vimamsanatthaya suvannamayam itthakam suvannamayam patodalatthim suvannamayam padukanca karapetva purisanam hatthe datva "gacchatha, imani adaya kincideva olokayamana viya jambudipatale vicaritva amhehi samanabhogassa setthikulassa atthibhavam va natthibhavam va natva agacchathati pahini. Te carikam caranta bhaddiyanagaram papunimsu. Atha ne mendakasetthi disva "tata kim karonta vicarathati pucchitva, "ekam olokenta vicaramati vutte,

--------------------------------------------------------------------------------------------- page175.

"imesam imani gahetva kincideva oloketum vicaranakiccam natthi, setthim 1- parigganhamana vicarantiti natvava "tata amhakam pacchimageham pavisitva olokethati aha. Te tattha atthakarisamatte thane hatthiassausubhappamane pitthiya pitthim ahacca pathavim bhinditva utthite hettha vuttappakare suvannamendake disva tesam antarantara vicaritva nikkhamimsu. Atha ne setthi "tata yam olokenta vicaratha, dittho vo soti pucchitva, "passama samiti vutte, "tenahi gacchathati uyyojesi. Te tatova gantva, attano setthina "kintata dittham vo amhakam samanabhogam setthikulanti vutte, "sami tumhakam kim atthi, bhaddiyanagare mendakasetthino evarupo nama vibhavoti sabbantam pavattim acikkhimsu. Tam sutva setthi attamano hutva "ekantava setthikulam laddham, aparampi nu kho atthiti satasahassagghanakam kambalam datva "gacchatha tata, annampi setthikulam vicinathati pahini. Te rajagaham gantva jotikassa gehato avidure darurasim katva aggim datva atthamsu. "kim idanti putthakale ca "ekam no mahaggham kambalam vikkinantanam, kayako natthi, gahetva vicarantapi coranam bhayama, tena tam jhapetva gamissamati vadimsu. Atha ne jotikasetthi disva "ime kim karontiti pucchitva tamattham sutva pakkosapetva "kimagghanako kambaloti pucchitva, @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. rattham.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page176.

"satasahassagghanakoti vutte, satasahassam dapetva "dvarakotthakam sammajjitva kacavaracchaddikaya dasiya dethati tesamyeva hatthe pahini. Sa kambalam gahetva rodamana samikassa santikam gantva "kim mam sami, aparadhe sati, paharitum na vattati, kasma me evam thulakambalam pahinittha, kathaham imam nivasessami va parupissami vati. "naham tava etadatthaya pahinim, etam pana kambalam palivethetva tava sayanamule thapetva nipajjanakale gandhodakena dhotanam padanam punchanatthaya te pahinim, kim etampi katum na sakkositi. Sa "etam pana katum sakkhissamiti gahetva agamasi. Te ca purisa tam karanam disva attano setthissa santikam gantva "kim tata dittham vo setthikulanti vutte, "sami kim tumhakam atthi, rajagahanagare jotikassa setthissa evarupa nama sampattiti sabbam gehasampattim arocetva tam pavattim acikkhimsu. Setthi tesam vacanam sutva tutthamanaso "idani pabbajitum labhissamiti ranno santikam gantva "pabbajitukamomhi devati aha. "sadhu mahasetthi pabbajahiti. So geham gantva putte pakkosapetva suvannadandam vajiraphalam kuddalam jetthaputtassa hatthe thapetva "tata pacchimagehe suvannapabbatato suvannapindam uddharahiti aha. So kuddalam adaya gantva suvannapabbatam pahari. Pitthipasane pahatakalo viya ahosi. Tassa hatthato kuddalam gahetva majjhimaputtassa hatthe datva pahini. Tassapi suvannapabbatam paharantassa,

--------------------------------------------------------------------------------------------- page177.

Pitthipasane pahatakalo viya ahosi. Atha nam kanitthaputtassa hatthe datva pahini. Tassa tam gahetva [1]- kottetva rasikataya mattikaya pahatakalo viya ahosi. Atha nam setthi "ehi tata, alam ettakenati vatva itare dve jetthabhatike pakkosapetva "ayam suvannapabbato na tumhakam nibbatto, mayhanca kanitthassa ca nibbatto, imina saddhim ekato hutva paribhunjathati aha. "kasma pana so tesameva nibbattati, kasma jatilo jatakale udake patitoti. Attana katakammeneva. Kassapasammasambuddhassa hi cetiye kariyamane, eko khinasavo cetiyatthanam gantva oloketva "tata kasma cetiyassa uttarena mukham na utthahatiti pucchi. "suvannam nappahotiti. "aham antogamam pavisitva samadapessami, tumhe adarena kammam karothati. So evam vatva nagaram pavisitva "ammatata amhakam cetiyassa ekasmim mukhe suvannam nappahoti, suvannam janathati mahajanam samadapento suvannakarakulam agamasi. Suvannakaropi tamkhanamyeva bhariyaya saddhim kalaham karonto nisinno hoti. Atha nam thero "cetiye tumhehi gahitamukhassa suvannam nappahoti, tam janitum vattatiti aha. So bhariyaya kopena "tava sattharam udake khipitva gacchati aha. Atha nam sa "atisahasikam kammam te katam, mama kuddhena te ahameva @Footnote: 1. Si. Ma. etthantare `paharantassati padam atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page178.

Akkositabba va paharitabba va, kasma atitanagatappaccuppannesu buddhesu veramakasiti aha. Suvannakaro tavadeva samvegappatto hutva "khamatha me bhanteti vatva therassa padamule nipajji. "tata aham taya na kinci vutto, sattharam khamapehiti. "kinti katva khamapemi bhanteti. "suvannapupphanam tayo kumbhe katva antodhatunidhane pakkhipitva allavattho allakeso hutva khamapehi tatati. So "sadhu bhanteti suvannapupphani karonto tisu puttesu jetthaputtam pakkosapetva "ehi tata, aham sattharam veravacanena avacam; tasma imani pupphani katva dhatunidhane pakkhipitva khamapessami, tvampi kho me sahayo hohiti aha. So "na tvam maya veravacanam vadapito, tvamyeva karohiti katum na icchi. Majjhimaputtam pakkosapetva tathevaha. Sopi tatheva vatva na icchi. Kanittham pakkosapetva aha. So "pitu uppannakiccam nama puttassa bharoti pitu sahayo hutva pupphani akasi. Suvannakaro vidatthippamananam pupphanam tayo kumbhe nitthapetva dhatunidhane pakkhipitva allavattho allakeso sattharam khamapesi. Iti so sattakkhattum jatakale udake patanam labhi. Ayam panassa kotiyam thito attabhavo, idanipi tasseva nissandena udake patito. Ye panassa dve putta suvannapupphanam karanakale sahaya bhavitum na icchimsu, tesam tena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page179.

Karanena suvannapabbato na nibbatti; 1- kanitthaputtassa ca ekato katabhavena nibbatti. Iti so putte anusasitva satthu santike pabbajitva katipaheneva arahattam papuni. Sattha aparena samayena pancahi bhikkhusatehi saddhim pindaya caranto tassa puttanam gehadvaram agamasi. Te buddhappamukhassa bhikkhusanghassa addhamasam bhikkhaharam adamsu. Bhikkhu dhammasabhayam katham samutthapesum 2- "ajjapi te avuso jatila asitihatthe suvannapabbate ca puttesu ca tanha atthiti. "na me avuso etesu tanha va mano va atthiti. Te "ayam jatilatthero abhutam vatva annam byakarotiti vadimsu. Sattha tesam katham sutva "na bhikkhave mama puttassa tesu tanha va mano va atthiti vatva dhammam desento imam gathamaha "yodha tanham pahantvana anagaro paribbaje, tanhabhavaparikkhinam tamaham brumi brahmananti. Tassattho: yo idha loke chadvarikatanham jahitva gharavasena anatthiko anagaro hutva paribbajati, tanhaya ceva bhavassa ca parikkhinatta tanhabhavaparikkhinam tamaham brahmanam vadamiti. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. 3- @Footnote: 1. ito param `tassa cevati padam nattham bhaveyYu. Si. Ma. potthake `kanitthaputtassa ceva @ jatilassa cati atthi. tam yuttam siya. 2. bhikkhu pucchimsuti yuttaram. @3. ito param mulavatthuna anusandhi datthabba.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page180.

Ajatasattukumaropi devadattena saddhim ekato hutva pitaram ghatetva rajje patitthito "jotikassa pasadam ganhissamiti yuddhasajjo nikkhamitva manipakare saparivarassa attano chayam disvava "gahapatiko yuddhasajjo hutva balam adaya nikkhantoti sallakkhetva upagantum na visahi. Setthipi tamdivasam uposathiko hutva patova bhuttapataraso viharam gantva satthu santike dhammam sunanto nisinno hoti. Pathamadvarakotthake rakkham gahetva thito pana yamamoli yakkho tam disva "kaham gacchasiti saparivaram viddhamsetva disavidisasu anubandhi. Raja viharameva agamasi. Atha nam setthi disvava "kim devati vatva utthayasana atthasi. 1- "gahapati kim tvam tava purise `maya saddhim yujjhathati anapetva idhagamma dhammam sunanto viya nisinnoti. "kim pana devo mama geham ganhitum gatoti. "ama gatomhiti. "mama anicchaya mama geham ganhitum rajasahassampi na sakkoti devati. So "kim pana tvam raja bhavissasiti kujjhi. "naham raja, mama santakam pana dasikasuttampi mama anicchaya rajuhi va corehi va 2- gahetum na sakkati. "kim panaham tava ruciya ganhissamiti. "tenahi deva ima me dasasu angulisu visati muddika, imaham tumhakam na demi; sace sakkotha, ganhathati. So pana raja bhumiyam ukkutikam nisiditva ullanghanto attharasahattham thanam abhiruhati, thatva @Footnote: 1. "asana utthasiti yuttataram. 2. Si. Yu. gahitam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page181.

Ullanghanto asitihattham thanam abhiruhati. Evam mahabalo samanopi ito cito ca parivattento ekam muddikampi kaddhitum nasakkhi. Atha nam setthi "satakam patthara devati vatva anguliyo ujukam akasi. Visatipi muddika nikkhamimsu. Atha nam setthi "evam deva mama santakam mama anicchaya na sakka ganhitunti vatva ranno kiriyaya uppannasamvego "pabbajitum me anujanatha devati aha. So "imasmim pabbajite, sukham pasadam ganhissamiti cintetva, ekavacaneneva "pabbajahiti aha. So satthu santike pabbajitva na cirasseva arahattam patva jotikatthero nama ahosi. Tassa arahattappattakkhaneyeva sabbapi sa sampatti antaradhayi. Tampissa satulakayam nama bhariyam deva uttarakurumeva nayimsu. Athekadivasam bhikkhu tam amantetva "avuso jotika tasmim pana te pasade va itthiya va tanha atthiti pucchitva "natthavusoti vutte, satthu arocesum "ayam bhante abhutam vatva annam byakarotiti. Sattha "nattheva bhikkhave mama puttassa tasmim tanhati vatva imam gathamaha "yodha tanham pahantvana anagaro paribbaje, tanhabhavaparikkhinam tamaham brumi brahmananti. 1- [2]- Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Jotikattheravatthu. @Footnote: 1. imasmim thane attho vannetabbo. 2. Si. etthantare "imissa gathayattho @hettha jatilattheravatthumhi vuttanayeneva veditabboti atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page182.

34. Pathamanatapubbakavatthu. (297) "hitva manusakanti imam dhammadesanam sattha veluvane viharanto ekam natapubbakam arabbha kathesi. So kira ekam natakilam kilamano vicaranto satthu dhammakatham sutva pabbajitva arahattam papuni. Tasmim buddhappamukhena bhikkhusanghena saddhim pindaya pavisante, bhikkhu ekam nataputtam kilantam disva "avuso esa taya kilitakilitam kilati, atthi nukho te ettha sinehoti pucchitva "natthiti vutte, "ayam bhante abhutam vatva annam byakarotiti ahamsu. Sattha tesam katham sutva "bhikkhave mama putto sabbayoge atikkantoti vatva imam gathamaha "hitva manusakam yogam dibbam yogam upaccaga, sabbayogavisamyuttam tamaham brumi brahmananti. Tattha "manusakam yoganti: manusakam ayunceva panca kamagune ca. Dibbayogepi eseva nayo. Upaccagati: yo manusakam yogam hitva dibbam yogam atikkanto, tam sabbehi catuhipi yogehi visamyuttam aham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Pathamanatapubbakavatthu. --------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page183.

35. Dutiyanatapubbakavatthu. (298) "hitva ratincati imam dhammadesanam sattha veluvane viharanto ekam natapubbakamyeva arabbha kathesi. Vatthu purimasadisameva. Idha pana sattha "bhikkhave mama putto ratinca aratinca pahaya thitoti vatva imam gathamaha "hitva ratinca aratinca sitibhutam nirupadhim sabbalokabhibhum viram tamaham brumi brahmananti. Tattha "ratinti: pancakamagunaratim aratinti: arannavase ukkanthim. Sitibhutanti: nibbutam. Nirupadhinti: nirupakkilesam. Viranti: tam evarupam sabbakkhandhalokam abhibhavitva thitam viriyavantam aham brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Dutiyanatapubbakavatthu. -----------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page184.

36. Vangisattheravatthu. (299) "cutim yo vediti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto vangisattheram arabbha kathesi. Rajagahe kireko brahmano vangiso nama matamanussanam sisam akotetva "idam niraye nibbattassa sisam, idam tiracchanayoniyam, idam pettivisaye, idam manussaloke, idam devaloke nibbattassa sisanti janati. Brahmana "sakka imam nissaya lokam khaditunti cintetva tam dve rattavatthani paridahapetva adaya janapadam caranta manusse vadanti "eso vangiso nama brahmano matamanussanam sisam akotetva nibbattatthanam janati, attano natakanam nibbattatthanam pucchathati. Manussa yathabalam dasapi kahapane visampi satampi datva natakanam nibbattatthanam pucchanti. Te anupubbena savatthim patva jetavanassa avidure nivasam ganhimsu. Te bhuttapatarasam mahajanam gandhamaladihattham dhammassavanaya gacchantam disva "kaham gacchathati pucchitva, "viharam dhammassavanayati vutte, "tattha gantva kim karissatha? amhakam vangisabrahmanasadiso natthi, matamanussanam sisam akotetva nibbattatthanam janati, natakanam nibbattatthanam pucchathati ahamsu. Te "vangiso kim janati, amhakam satthara sadiso natthiti vatva, itarehipi "vangisasadiso natthiti vutte, katham vaddhetva "ethadani vo vangisassa va amhakam va satthu jananabhavam janissamati te

--------------------------------------------------------------------------------------------- page185.

Adaya viharam agamamsu. Sattha tesam agamanabhavam natva "niraye tiracchanayoniyam manussaloke devaloketi catusu thanesu nibbattanam cattari sisani khinasavasisancati panca sisani aharapetva patipatiya thapapetva agatakale vangisam pucchi "tvam kira sisam akotetva matakanam nibbattatthanam janasiti. "ama janamiti. "idam kassa sisanti. So tam akotetva "niraye nibbattassati aha. Athassa sattha "sadhuti sadhukaram datva itaranipi tini sisani pucchitva tena avirajjhitva vuttavuttakkhane tatheva sadhukaram datva pancamam sisam dassetva "idam kassati pucchi. So tam akotetva nibbattatthanam na janati. Atha nam sattha "kim vangisa na janasiti vatva, "ama na janamiti vutte, "aham janamiti aha. "kena janasiti. "mantabalena janamiti. 1- Atha nam vangiso yaci "detha me imam mantanti. "na sakka apabbajitassa datunti. So "imasmim mante gahite, sakalajambudipe aham jetthako bhavissamiti cintetva te brahmane "tumhe tattheva katipaham vasatha, aham pabbajissamiti uyyojetva satthu santike pabbajitva laddhupasampado vangisatthero nama ahosi. Athassa sattha dvattimsakarakammatthanam datva "mantassa parikammam sajjhayahiti aha. So tam sajjhayanto antarantara brahmanehi "gahito te mantoti pucchiyamano "agametha tava, ganhamiti @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. "kena....janamiti iti natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page186.

Vatva katipahasseva arahattam patva puna brahmanehi puttho "abhabbodanaham avuso gantunti aha. Tam sutva bhikkhu "ayam bhante abhutena annam byakarotiti satthu arocesum. Sattha "ma bhikkhave evam avacuttha, idani bhikkhave mama putto cutipatisandhikusalo jatoti vatva ima gatha abhasi "cutim yo vedi sattanam upapattinca sabbaso, asattam sugatam buddham tamaham brumi brahmanam. Yassa gatim na jananti deva gandhabbamanusa, khinasavam arahantam tamaham brumi brahmananti. Tattha "yo vediti: yo sattanam sabbakarena cutinca patisandhinca pakatam katva janati, tamaham alaggataya asattam patipattiya sutthugatatta sugatam catunnam saccanam buddhataya buddham brahmanam vadamiti attho. Yassati: yassete devadayo gatim na jananti, tamaham asavanam khinataya khinasavam kilesehi arakatta arahantam brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Vangisattheravatthu. ----------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page187.

37. Dhammadinnatherivatthu. (300) "yassa pure cati imam dhammadesanam sattha veluvane viharanto dhammadinnam bhikkhunim arabbha kathesi. Ekadivasam hi tassa gihikale samiko visakho upasako satthu santike dhammam sutva anagamiphalam patva cintesi "maya sabbam sapateyyam dhammadinnam paticchapetum vattatiti. So tato pubbe agacchanto dhammadinnam vatapanena olokentim disva sitam karoti. Tamdivasam pana vatapane thitam anolokentova agamasi. Sa "kim nukho idanti cintetva "hotu, bhojanakale janissamiti bhojanavelaya bhattam upanamesi. So annesu divasesu "ehi, ekato bhunjamati vadati. Tamdivasam pana tunhibhutova bhunji. Sa "kenacideva karanena kupito bhavissatiti cintesi. Atha nam visakho sukhanisinnavelaya tam pakkositva "dhammadinne imasmim gehe sabbam sapateyyam paticchahiti aha. Sa "kuddha nama sapateyyam na paticchapenti, kinnu kho etanti cintetva "tumhe pana samiti aha. "aham ito patthaya na kinci vicaressamiti. "tumhehi chadditam khelam ko paticchissati, evam sante, mama pabbajjam anujanathati. So "sadhu bhaddeti sampaticchitva mahantena sakkarena tam bhikkhuniupassayam netva pabbajesi. Sa laddhupasampada dhammadinnatheri nama ahosi. Sa vivekakamataya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page188.

Bhikkhunihi saddhim janapadam gantva tattha viharanti na cirasseva saha patisambhidahi arahattam patva "idani mam nissaya natijana punnani karissantiti punadeva rajagaham paccaganchi. Upasako tassa agatabhavam sutva "kena nu kho karanena agatati bhikkhuniupassayam gantva therim [1]- vanditva ekamantam nisinno "ukkanthita nu khosi ayyeti vattum appatirupam, panhamekam nam pucchissamiti cintetva sotapattimagge panham pucchi. Sa tam vissajjesi. Upasako teneva upayena sesamaggesupi panham pucchitva, atikkamma panhassa putthakale taya "accasara kho avuso 2- visakhati vatva "akankhamano sattharam upasankamitva imam panham puccheyyasiti vutte, therim vanditva utthayasana satthu santikam gantva tam kathasallapam sabbam bhagavato arocesi. Sattha "sukathitam mama dhitaya dhammadinnaya, ahancetam panham vissajjento evameva vissajjeyyanti vatva dhammam desento imam gathamaha "yassa pure ca paccha ca majjhe ca natthi kincanam akincanam anadanam tamaham brumi brahmananti. Tattha "pureti: atitesu khandhesu. Pacchati: anagatesu khandhesu. Majjheti: paccuppannesu khandhesu. @Footnote: 1. etthantare "disvati atthi. 2. Ma. acchariyam avuso.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page189.

Natthi kincananti: yassa tesu tisu thanesu tanhagahasankhatam kincanam natthi, tamaham ragakincanadihi akincanam kassaci gahanassa abhavena anadanam brahmanam vadamiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Dhammadinnatherivatthu. ---------- 38. Angulimalattheravatthu. (301) "usabhanti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto angulimalattheram arabbha kathesi. Vatthu "na ve kadariya devalokam vajantiti gathavannanayam vuttameva. Vuttanhi tattha "bhikkhu angulimalam pucchimsu "kim nu kho avuso dutthahatthim chattam dharetva thitam disva na bhayasiti. "na bhayami avusoti. Te sattharam ahamsu "angulimalo bhante abhutena annam byakarotiti. Sattha "na bhikkhave mama putto angulimalo bhayati, khinasavausabhananhi antare jetthakausabha mama puttasadisa bhikkhu na bhayantiti vatva brahmanavagge imam gathamaha "usabham pavaram viram mahesi vijitavinam anejam nahatakam buddham tamaham brumi brahmananti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page190.

Tassattho: acchambhitatthena usabhasadisataya usabham uttamatthena pavaram viriyasampattiya viram mahantanam silakkhandhadinam esitatta mahesim tinnam maranam vijitatta vijitavinam nahatakkilesataya nahatakam catusaccabuddhataya buddham tam evarupam aham brahmanam vadamiti. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Angulimalattheravatthu. ---------- 39. Devahitabrahmanavatthu. (302) "pubbenivasanti imam dhammadesanam sattha jetavane virahanto devahitabrahmanassa panham arabbha kathesi. Ekasmim hi samaye bhagava vatehi abadhiko hutva upavanattheram unhodakatthaya devahitabrahmanassa santikam pahini. So gantva satthu abadhikabhavam acikkhitva unhodakam yaci. Tam sutva brahmano tutthamanaso hutva "labha vata me, yam mama santikam sammasambuddho unhodakassatthaya pahiniti unhodakassa kajam purisena gahapetva phanitassa ca putam upavanattherassa padasi. Thero tam gahapetva viharam gantva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page191.

Sattharam unhodakena nahapetva unhodakena phanitam aloletva bhagavato padasi. Tassa tam khanamyeva so abadho patipassambhi brahmano cintesi "kassa nu kho deyyadhammo dinno mahapphalo hoti, sattharam pucchissamiti. So satthu santikam gantva tamattham pucchanto imam gathamaha "kattha dajja deyyadhammam, kattha dinnam mahapphalam, katham hi yajamanassa katham ijjhanti dakkhinati. Athassa sattha "evarupassa brahmanassa dinnam mahapphalam hotiti vatva brahmanam pakasento imam gathamaha "pubbenivasam yo vedi saggapayanca passati atho jatikkhayam patto abhinna vosito muni, sabbavositavosanam tamaham brumi brahmananti. Tassattho: yo pubbenivasam pakatam katva janati chabbisati- devalokabhedam sagganca catubbidham apayanca dibbacakkhuna passati atho jatikkhayasankhatam arahattam patto abhinneyyam dhammam abhijanitva parinneyyam parijanitva pahatabbam pahaya sacchikatabbam sacchikatva vosito nibbanam patto vusitavosanam va patto asavakkhayappannaya monabhavam pattatta muni, tamaham sabbesam kilesanam vosanam arahattamaggannanam brahmacariyavasam vutthabhavena sabbavositavosanam brahmanam vadamiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page192.

Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsu, brahmanopi pasannamanaso saranesu patitthaya upasakattam pavedesiti. Devahitabrahmanavatthu. Brahmanavaggavannana nitthita. Chabbisatimo vaggo. ----------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page193.

Ettavata "sabbapathame yamakavagge cuddasa vatthuni, appamadavagge nava, cittavagge nava, pupphavagge dvadasa 1-, balavagge pannarasa 2-, panditavagge ekadasa, arahantavagge dasa, sahassavagge cuddasa, papavagge dvadasa, dandavagge ekadasa, jaravagge nava, attavagge dasa, lokavagge ekadasa, buddhavagge nava, sukhavagge attha, piyavagge nava, kodhavagge attha, malavagge dvadasa, dhammatthavagge dasa, maggavagge dasa, pakinnakavagge nava, nirayavagge nava, nagavagge attha, tanhavagge dvadasa, bhikkhuvagge dvadasa, brahmanavagge ekunacattalisati ekenunani tini vatthusatani 3- pakasetva natisankhepanativittharavasena uparacita dvasattatibhanavarappamana dhammapadassa atthakatha nitthita 4-. Pattam dhammapadam yena dhammarajenanuttaram, gatha dhammapade tena bhasita ya mahesina satevisa catussata catussaccavibhavina satattayamhi vatthunam ekenune samutthita, vihare adhirajena karitamhi katannuna pasade sirikutassa ranno viharata maya @Footnote: 1. Si. Yu. ekadasa. 2. Si. Yu. cuddasa. tesu potthakesu pana vatthuni kamena @dvadaseva ceva pannaraseva ca honti. 3. imani sakaliyamanani ekadhikani tini @satani honti. 4. buddhavagge navati pakkhipitva kate, imani sakaliyamanani @dvadhikani tini vatathusatani honti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page194.

Atthabyanjanasampannam atthaya ca hitaya ca lokassa lokanathassa saddhammatthitikamata tasam atthakatham etam karontena sunimmalam dvasattatippamanaya bhanavarehi paliya yam pattam kusalam, tena kusala sabbapaninam sabbe ijjhantu sankappa phalanta madhuram phalanti. Paramavisuddhasaddhabuddhiviriyapatimanditena silacarajjavamaddava- digunasamudayasamuditena sakasamayasamayantaragahanajjhogahanasamatthena pannaveyyattisamannagatena tepitakapariyattippabhede satthakathe satthusasane appatihatannanappaveditena 1- mahaveyyakaranena karanasampattijanitasukhaviniggatamadhurodaravacanalavannayuttena yutta- muttavadina vadivarena mahakavina chalabhinnapatisambhidadippabheda- gunappatimandite uttarimanussadhamme appatihatabuddhinam theravamsappadipanam theranam mahaviharavasinam vamsalankarabhutena vipulavisuddhabuddhina buddhaghosoti garuhi gahitanamadheyyena therena katayam dhammapadassa atthavannana. ------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 25 page 101-194. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=25&A=2016&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=25&A=2016&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=36              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=1301              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=1306              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=1306              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext book chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]