ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
previous bookno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 22 : PALI ROMAN Dha.A.5 papa-jaravagga

page1.

9. Papavaggavannana ------------- 1. Culekasatakavatthu. (95) "abhittharetha kalyaneti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto culekasatakabrahmanam arabbha kathesi. Vipassidasabalassa kalasmim hi mahaekasatakabrahmano nama ahosi. Ayampana etarahi savatthiyam culekasatako nama. Tassa hi eko nivasanasatako ahosi, brahmaniyapi eko; ubhinnampi ekameva parupanam. Bahigamanakale brahmano va brahmani va tam parupati. Athekadivasam vihare dhammassavane ghosite brahmano aha "bhoti dhammassavanam ghositam; kim diva dhammassavanam 1- gamissasi, udahu rattim? parupanassa hi abhavena na sakka amhehi ekato gantunti. Brahmani "sami aham diva gamissamiti satakam parupitva agamasi. Brahmano divasabhagam gehe vitinametva rattim gantva satthu purato nisinno dhammam assosi. Athassa sariram pharamana pancavanna piti uppajji. So sattharam pujitukamo 2- hutva "sace imam satakam dassami, neva brahmaniya, na mayham parupanam bhavissatiti cintesi. Athassa maccheracittanam sahassam uppajji, punekam saddhacittam uppajji; tampi abhibhavantam puna maccherasahassam uppajji. Itissa @Footnote: 1. Si. dhammassavanaYu. 2. pujetukamotipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page2.

Balavamaccheram bandhitva ganhantam viya saddhacittam patibahatiyeva. Tassa "dassami na dassamiti cintentasseva pathamayamo vitivatto. Tato majjhimayame sampatte tasmimpi datum nasakkhi. Pacchimayame sampatte so cintesi "mama saddhacittena maccheracittena ca saddhim yujjhantasseva dve yama vitivatta, idam mama ettakam maccheracittam vaddhamanam catuhi apayehi sisam ukkhipitum na dassati, dassami satakanti. So maccherasahassam abhibhavitva saddhacittam purecarikam katva satakam adaya satthu padamule thapetva "jitam me, jitam meti tikkhattum mahasaddamakasi. Raja pasenadikosalo dhammam sunanto tam saddam sutva "pucchatha nam, kim kira tena jitanti aha. So rajapurisehi pucchito tamattham arocesi. Tam sutva raja "dukkaram katam brahmanena, sangahamassa karissamiti ekam satakayugam dapesi. So tampi tathagatasseva adasi. Puna raja "dve cattari attha solasati dvigunam katva dapesi. So tanipi tathagatasseva adasi. Athassa raja dvattimsayugani dapesi. Brahmano "attano aggahetva laddham laddham vissajjesiyevati vadavimocanattham tato "ekam yugam attano ekam brahmaniyati dve yugani gahetva timsa yugani tathagatasseva adasi. Raja pana, tasmim sattakkhattumpi dadante, puna datukamova ahosi. Pubbe mahaekasatako catusatthiya satakayugesu dve aggahesi. Ayampana dvattimsayugaladdhakale dve aggahesi. Raja

--------------------------------------------------------------------------------------------- page3.

Rajapurise anapesi "dukkaram bhane brahmanena katam, antepure mama dve kambale aharapeyyathati. 1- Te tatha karimsu. Raja satasahassagghanake dve kambale tassa dapesi. Brahmano "na ime mama sarire upayogam arahanti, buddhasasanasseva te anucchavikati ekam kambalam antogandhakutiyam satthu sayanassa upari vitanam katva bandhi, ekam attano ghare nibaddham bhunjantassa bhikkhuno bhattakiccatathane vitanam katva bandhi. Raja sayanhasamaye satthu santikam gantva kambalam sanjanitva "bhante kena puja katati pucchitva, "ekasatakenati vutte, "brahmano mama pasadatthaneyeva pasidatiti "cattaro hatthi cattaro asse cattari kahapanasahassani catasso itthiyo catasso dasiyo cattaro purise cattaro gamavareti evam yava sabbasata cattari cattari katva sabbacatukkam namassa dapesi. Bhikkhu dhammasabhayam katham samutathapesum "aho acchariyam culekasatakassa kammam, muhuttameva sabbacatukkam labhi, idaneva khettatthane katena kalyanakammena ajjeva vipako dinnoti. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "bhikkhave sacayam ekasatako pathamayame mayham datum asakkhissa, sabbasolasakam alabhissa; sace majjhimayame datum asakkhissa, sabbatthakam alabhissa; balavapaccuse dinnatta panesa sabbacatukkam labhi; kalyanakammam karontena hi uppannacittam ahapetva tamkhananneva @Footnote: 1. ahareyyathati yuttataram.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page4.

Katabbam, dandham katam kusalam hi sampattim dadamanam dandhameva dadati; tasma cittuppadasamanantarameva kalyanakammam katabbanti vatva anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "abhittharetha kalyane, papa cittam nivaraye, dandhanhi karoto punnam, papasmim ramati manoti. Tattha abhittharethati: "turitaturitam sighasigham kareyyati attho. Gihina hi, "salakabhattadanadisu kincideva kusalam karissamiti citte uppanne, yatha anne okasam na labhanti, evam "aham pure aham pureti turitaturitameva katabbam. Pabbajitena va upajjhayavattadini karontena annassa okasam adatva "aham pure aham pureti turitaturitameva katabbam. Papa cittanti: kayaduccaritadito pana papakammato akusalacittuppadato va sabbatthane cittam nivaraye. Dandhanhi karototi: yo pana "dassami, karissami, sampajjissati nu kho me noti evam cikkhalamaggena gacchanto viya dandham punnam karoti, tassa ekasatakassa viya maccherasahassam papam okasam labhati. Athassa papasmim ramati mano. Kusalakammakaranakaleyeva hi cittam kusalakamme ramati, tato muccitva papaninnameva hotiti. Gathapariyosane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Culekasatakavatthu. -----------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page5.

2. Seyyasakattheravatthu. (96) "papance puriso kayirati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto seyyasakattheram arabbha kathesi. So kira loludayittherassa 1- saddhivihariko attano anabhiratim tassa arocetva tena pathamasanghadisesakamme samadapito uppannuppannaya anabhiratiya tam kammamakasi. Sattha tassa kiriyam sutva tam pakkosapetva "evam kira tvam karositi pucchitva, "ama bhanteti vutte, "kasma bhariyam kammam akasi, ananucchavikam moghapurisati nanappakarato garahitva sikkhapadam pannapetva "evarupam hi kammam ditthadhammepi samparayepi dukkhasamvattanikameva hotiti vatva anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "papance puriso kayira, na nam kayira punappunam, na tamhi chandam kayiratha, dukkho papassa uccayoti. Tassattho "sace puriso sakim papakammam kareyya, tamkhananneva paccavekkhitva "idam appatirupam olarikanti na nam kayira punappunam, yopi tamhi chando va ruci va uppajjeyya, tampi vinodetva na kayiratheva. Kimkarana? papassa hi uccayo vuddhi idhalokepi paralokepi dukkho dukkhameva avahatiti. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Seyyasakattheravatthu. @Footnote: 1. laludayitipi therassa namam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page6.

3. Lajadevadhitavatthu. (97) "punnance puriso kayirati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto lajadevadhitaram arabbha kathesi. Vatthu rajagahe samutthitam. Ayasma hi mahakassapo pipphaliguhayam viharanto jhanam samapajjitva sattame divase vutthaya dibbena cakkhuna bhikkhacaratthanam olokento ekam salikkhettapalikam itthim salisisani gahetva laje kurumanam disva "saddha nu kho assaddhati vimamsitva "saddhati natva "sakkhissati nu kho me sangaham katum noti upadharento "visarada kuladhita mama sangaham karissati, katva ca pana mahasampattim labhissatiti natva civaram parupitva pattamadaya salikkhettassa samipe atthasi. Kuladhita theram disvava pasannacitta pancavannaya pitiya phutthasarira "titthatha bhanteti vatva laje adaya vegena gantva therassa patte akiritva pancapatitthitena vanditva "bhante tumhehi ditthadhammassa bhagini assanti patthanamakasi. Thero "evam hotuti anumodanam akasi. Sapi theram vanditva attana dinnadanam avajjamana nivatti. Taya ca pana kedaramariyadaya gamanamagge ekasmim bile ghoraviso sappo nipajji. So therassa kasaya paticchannam jangham damsitum nasakkhi. Itara danam avajjamana nivattanti nam padesam papuni. Sappo bila nikkhamitva tam damsitva tattheva patesi. Sa pasannena cittena kalam katva tavatimsabhavane timsayojanike kanakavimane suttappabuddha viya sabbalankarapatimanditena tigavutena attabhavena nibbatti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page7.

Sa dvadasahattham ekam dibbavattham nivasetva ekam parupitva accharasahassaparivuta pubbakammam pakasanattham suvannalajabharitena olambantena suvannasarakena patimandite vimanadvare thita attano sampattim oloketva "kinnu kho me katva ayam sampatti laddhati dibbena cakkhuna upadharenti "ayyassa me mahakassapattherassa dinnalajanissandena laddhati annasi. Sa "evam parittakena kammena evarupam sampattim labhitva nadani maya pamajjitum vattati, ayyassa vattapativattam katva imam sampattim thavaram karissamiti cintetva patova kanakamayam sammajjaninceva kacavarachaddanikanca pacchim adaya gantva therassa parivenam sammajjitva paniyam paribhojaniyam upatthapesi. Thero tam disva "kenaci daharena va samanerena va vattam katam bhavissatiti sallakkhesi. Sa dutiyadivasepi tatha akasi. Theropi tatheva sallakkhesi. Tatiyadivase pana thero tassa sammajjanisaddam sutva talacchiddehi ca pavittham sarirobhasam disva dvaram vivaritva "ko esa sammajjatiti pucchi. "aham bhante tumhakam upatthayika lajadevadhitati. "nanu mayham evamnamika upatthayika nama natthiti. "aham bhante salikkhettam rakkhamana laje datva pasannacitta nivattanti sappena dattha kalam katva tavatimsadevaloke uppanna, `maya ayyam nissaya ayam sampatti laddha, idanipi tumhakam vattapativattam katva sampattim thavaram 1- @Footnote: 1. thirantipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page8.

Karissamiti agatamhi bhanteti. "hiyopi parepi tayavetam thanam sammajjitam, tayava paniyam paribhojaniyam upatthapitanti. "ama bhanteti. "apehi devadhite, taya katam vattam katam hotu, ito patthaya imam thanam ma agamiti. "bhante ma mam nasetha, tumhakam vattam katva sampattim me thiram katum dethati. "apehi devadhite, ma me anagate cittavijanim gahetva nisinnehi dhammakathikehi `mahakassapattherassa kira eka devadhita agantva vattapativattam katva paniyam paribhojaniyam upatthapetiti 1- vattabbatam kari, ito patthaya idha magami, patikkamati. Sa "ma mam bhante nasethati punappunam yacideva. Thero "nayam mama vacanam sunatiti cintetva "tava pamanam na janasiti accharam pahari. Sa tattha santhatum asakkonti akase uppatitva anjalim paggayha "bhante maya laddhasampattim ma nasetha, thavaram katum dethati rodanti [2]- akase atthasi. Sattha gandhakutiyam nisinnova tassa roditasaddam sutva obhasam pharitva devadhitaya sammukhe nisiditva kathento viya "devadhite mama puttassa kassapassa samvarakaranameva bharo, punnatthikanampana `ayam no atthoti sallakakhetva punnakaranameva bharo, punnakaranam hi idha ceva samparaye ca sukhamevati vatva anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha @Footnote: 1. upatthapesiti yuttataram. 2. Yu. etthantare "paridevantiti atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page9.

"punnance puriso kayira, kayirathenam punappunam, tamhi chandam kayiratha, sukho punnassa uccayoti. Tassattho "sace puriso punnam kareyya, `ekavaram me punnam katam, alam ettavatati anoramitva punappunam karotha 1-, tassa karanakkhanepi tamhi punne chandam rucim ussaham karotheva. Kimkarana? sukho punnassa uccayoti: punnassa hi uccayo vuddhi Idhalokaparalokasukhavahanato sukhoti. Desanavasane sa devadhita pancacattalisayojanamatthake thitava sotapattiphalam papuniti. Lajadevadhitavatthu. ------------- 4. Anathapindikavatthu. (98) "papopi passati bhadranti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto anathapindikam arabbha kathesi. Anathapindiko hi viharameva uddissa catupannasakotidhanam buddhasasane vikiritva, satthari jetavane viharante, devasikam tini mahaupatthanani gacchati, gacchanto ca "kim nu kho adaya agatoti samanera va dahara va hatthampi me olokeyyunti tucchahattho nama na gatapubbo, pato gacchanto yagum gahapetvava gacchati, @Footnote: 1. Si. Yu. karotheva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page10.

Katapataraso sappinavanitadini bhesajjani gahapetva gacchati, sayanhasamaye malagandhavilepanavatthadini gahapetva viharam gacchati, evam niccakalameva divase divase danam datva silam rakkhati. Aparabhage so dhanakkhayam gacchati. Voharupajivinopissa hatthato attharasakotidhanam inam ganhimsu. Kulasantakapissa attharasa hirannakotiyo naditire nidahitva thapita, udakena kule bhinne, mahasamuddam pavisimsu. Evamassa anupubbena dhanam parikkhayam agamasi. So evambhutopi sanghassa danam detiyeva, panitam pana katva datum na sakkoti. So ekadivasam, satthara "diyati pana te gahapati kule dananti vutte, "diyati me bhante kule danam, tanca kho kanajakam bilangadutiyanti aha. Atha nam sattha "gahapati `lukham danam demiti ma cintayi, cittasmim hi panite buddhadinam dinnadanam lukham nama natthi, apica tvam gahapati atthannam ariyapuggalanam danam desi; ahampana velamakale sakalajambudipam unnangalam katva mahadanam pavattayamano tisaranagatampi kanci nalattham, dakkhineyya nama evam dullabha; tasma `lukham me dananti ma cintayiti vatva velamasuttamassa 1- kathesi. Athassa dvarakotthake adhivattha devata, satthari ceva savakesu ca geham pavisantesu, tesam tejena santhatum asakkonti "yatha ime imam geham na pavisanti, tatha gahapatim paribhindissamiti tam vattukamapi issarakale kinci vattum nasakkhi, "idani panayam duggato, ganhissati @Footnote: 1. an. navaka. 23/406.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page11.

Me vacananti rattibhage setthassa sirigabbham pavisitva akase atthasi. Atha nam setthi disva "ko esoti pucchi. "ahante mahasetthi catutthadvarakotthake adhivattha devata tuyham ovadatthaya agatati. "tenahi vadehi devateti. "mahasetthi taya pacchimakalam anoloketvava samanassa gotamassa sasane bahudhanam vippakinnam, idani duggato hutvapi tam na muncasiyeva, evam vattamano katipaheneva ghasacchadanamattampi 1- na labhissasi; kinte samanena gotamena, atipariccagato oramitva kammante payojento kutumbam santhapehiti. "ayam me taya dinno ovadoti. "ama mahasetthiti. "gaccha, naham tadisinam satenapi sahassenapi satasahassenapi sakka kampetum, 2- ayuttante vuttam, kim taya mama gehe vasamanaya, sighasigham me ghara nikkhamahiti. Sa sotapannassa ariyasavakassa vacanam sutva thatum asakkonti darake adaya nikkhami, nikkhamitva ca pana annattha vasanatthanam alabhamana "setthim khamapetva tattheva vasissamiti cintetva nagarapariggahakam devaputtam upasankamitva attana kataparadham acikkhitva "ehi, mam setthissa santikam netva khamapetva vasanatthanam dapehiti aha. So "ayuttam taya vuttam, naham tassa santikam gantum ussahamiti tam patikkhipi. Sa catunnam maharajanam santikam gantva tehi 3- patikkhitta sakkam devarajanam upasankamitva tam pavattim acikkhitva "aham deva vasanatthanam alabhamana darake hatthena gahetva anatha vicarami, @Footnote: 1. Si. Yu. ghasacchadanampi. 2. Si. Yu. harapetum. 3. Si. Yu. tehepi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page12.

Vasanatthanam me dapehiti sutthutaram yaci. Atha nam so aha "ahampi tava karana setthim vattum na sakkhissami, ekampana te upayam kathessamiti. [sa] "sadhu deva kathehiti. "gaccha, setthino ayuttakavesam gahetva setthissa hatthato pannam aharapetva voharupajivihi gahitam attharasakotidhanam attano anubhavena sodhetva tucchagabbhe puretva, mahasamuddam pavittham attharasakotidhanam atthi, annampi asukatthane nama assamikam attharasakotidhanam atthi, tam sabbam samharitva 1- tassa tucchagabbhe puretva idannama dandakammam katva khamapehiti. Sa "sadhu devati vuttanayeneva sabbam 2- katva puna tassa sirigabbham obhasayamana akase thatva, "ko esoti vutte, "ahante catutthadvarakotthake adhivattha andhabaladevata, maya andhabalataya yam tumhakam santike kathitam, tam me khamatha, sakkassa hi me vacanena catupannasakotidhanam samharitva tucchagabbhapuranena 3- dandakammam katam vasanatthanam alabhamana kilamamiti aha. Anathapindiko cintesi "ayam devata `dandakammam me katanti vadati, attano ca dosam patijanati, sammasambuddhassa nam dassessamiti. So tam satthu santikam netva taya katakammam sabbam arocesi. Devata satthu padesu sirasa nipatitva "bhante yam maya andhabalataya tumhakam gune ajanitva papakam vacanam vuttam, tam me khamathati sattharam khamapetva mahasetthim khamapesi. Sattha kalyanapapakanam kammanam vipakavaseneva @Footnote: 1. Si. Yu. aharitva. 2. Si. Ma. Yu. tam sabbam. 3. Si. Ma. Yu. tucchagabbhapuranam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page13.

Setthinceva devatanca ovadanto "idha gahapati papapuggalopi, yava papam na paccati, tava bhadrani passati; yada panassa papam paccati, tada papameva passati; bhadrapuggalopi, yava bhadram na paccati, tava papani passati, yada panassa bhadram paccati, tada bhadrameva passatiti vatva anusandhim ghatetva dhammam desento ima gatha abhasi "papopi passati bhadram, yava papam na paccati; yada ca paccati papam, atha [papo] papani passati; bhadropi passati papam, yava bhadram na paccati; yada ca paccati bhadram, atha [bhadro] bhadrani passatiti. Tattha papoti: kayaduccaritadina papakammena yuttapuggalo. Sopi hi purimasucaritanubhavena nibbattam sukham anubhavamano bhadrampi passati. Yava papam na paccatiti: yava tassa tam papakammam ditthadhamme va samparaye va vipakam na deti. Yada panassa tam ditthadhamme va samparaye va vipakam deti, atha ditthadhamme vividha kammakarana samparaye ca apayadukkham anubhonto so papo papaniyeva passati. Dutiyagathaya 1-. Kayasucaritadina bhadrakammena yutto bhadro. Sopi purimaduccaritanubhavena nibbattam dukkham anubhavamano papam passati. Yava bhadram na paccatiti: yava tassa tam bhadrakammam ditthadhamme va samparaye va vipakam na deti. Yada pana tam vipakam deti; @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. dutiyagathayapi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page14.

Atha ditthadhamme labhasakkaradisukham samparaye ca dibbasampattisukham anubhavamano so bhadro bhadraniyeva passatiti. Desanavasane sa devata sotapattiphale patitthahi. Sampatta- parisayapi satthika dhammadesana ahositi. Anathapindikavatthu. ------------ 5. Asannataparikkharabhikkhuvatthu. (99) "mavamannetha papassati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto ekam asannataparikkharam bhikkhum arabbha kathesi. So kira yankinci mancapithadibhedam parikkharam bahi paribhunjitva tattheva chaddeti. Parikkharo vassenapi atapenapi upacikadihipi vinassati. So, bhikkhuhi "nanu avuso parikkharo nama patisametabboti vutte, "appakam maya katam avuso etam, na etassa cittam atthi, natthi cittanti vatva puna tatheva karoti. Bhikkhu tassa kiriyam satthu arocesum. Sattha tam pakkosapetva "saccam kira tvam bhikkhu evam karositi pucchi. So satthara pucchitopi "kimetam bhagava, appakam maya katam, nassa cittam atthi, natthi cittanti tatheva avamannanto aha. Atha nam sattha "bhikkhuhi evam katum na vattati, papakammam nama `appakanti na avamannitabbam; ajjhokase thapitam hi vivatamukhabhajanam deve vassante kincapi ekabinduna na purati,

--------------------------------------------------------------------------------------------- page15.

Punappunam vassante pana purateva; evameva papakammam karonto puggalo anupubbena mahantam paparasim karotiyevati vatva anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "mavamannetha papassa `na mattam agamissati.' udabindunipatena udakumbhopi purati; purati balo papassa thokam thokampi 1- acinanti. Tattha mavamannethati; na avajaneyya. Papassati; papam. Na mattam agamissatiti; "appamattakam me papam katam, kada etam vipaccissatiti evam papam navajaneyyati attho. Udakumbhopiti: deve vassante mukham vivaritva thapitam yankinci kulalabhajanam yatha ekekassapi udakabinduno nipatena anupubbena purati; evam balapuggalo thokam thokampi papam acinanto [2]- vaddhento papassa puratiyevati attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsu. Satthapi "ajjhokase seyyam santharitva patipakatikam akaronto idannama apajjatiti sikkhapadam pannapesiti. Asannataparikkharabhikkhuvatthu. ---------------- @Footnote: 1. Si. Yu. thokathokampi. 2. Si. Yu. etthantare `karontoti atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page16.

6. Bilalapadakasetthivatthu. (100) "mavamannetha punnassati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto bilalapadakasetthim arabbha kathesi. Ekasmim hi samaye savatthivasino vaggabandhena 1- buddhappamukhassa bhikkhusanghassa danam denti. Athekadivasam sattha anumodanam karonto evamaha "upasaka idhekacco attana danam deti, param na samadapeti, so nibbattanibbattatthane bhogasampadam labhati, no parivarasampadam, ekacco attana danam na deti, param samadapeti, so nibbattanibbattatthane parivarasampadam labhati, no bhogasampadam; ekacco attana ca danam na deti paranca na samadapeti, so nibbattanibbattatthane no 2- bhogasampadam labhati, no parivarasampadam; vighasado hutva vicarati; ekacco attana ca danam deti paranca samadapeti; so nibbattanibbattatthane bhogasampadanca labhati parivarasampadancati. Atheko panditapuriso tam dhammadesanam sutva "aho acchariyamidam karanam, ahandani ubhayasampattisamvattanikam kammam karissamiti cintetva sattharam utthaya gamanakale aha "bhante sve amhakam bhikkham ganhathati. "kittakehi pana te bhikkhuhi atthoti. "sabbehi bhikkhuhi bhanteti. Sattha adhivasesi. Sopi gamam pavisitva "ammatata maya svatanaya buddhappamukho bhikkhusangho nimantito, yo yattakanam bhikkhunam sakkoti, so tattakanam yaguadinam atthaya tanduladini @Footnote: 1. Si. Yu. vaggabandhanena. 2. Si. yu na.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page17.

Detu; ekasmim thane pacapetva danam dassamati ugghosento vicari. Atha nam eko setthi attano apanadvaram sampattam disva "ayam attano pahonake bhikkhu animantetva sakalagamam samadapento vicaratiti kujjhitva "taya gahitabhajanam aharati tihi angulihi gahetva thoke tandule adasi, tatha mugge tatha maseti. So tato patthaya bilalapadakasetthi nama jato. Sappiphanitadini dentopi karandakakannikam kute pakkhipitva ekato nam 1- katva bindum bindum paggharapento thokameva adasi. Upasako avasesehi dinnam ekato katva imina dinnam visumyeva aggahesi. So setthi tassa kiriyam disva "kim nu kho esa maya dinnam visum ganhatiti cintetva tassa pacchato ekam culupatthakam pahini "gaccha, yam esa karoti, tam janahiti. So gantva "setathissa mahapphalam hotuti yagubhattapuvanam atthaya ekam dve tandule pakkhipitva muggamasepi telaphanitadibindunipi sabbabhajanesu pakkhipi. Culupatthako gantva setthissa arocesi. Tam sutva setthi cintesi "sace me so parisamajjhe avannam bhasissati, mama name gahitamatteyeva nam paharitva maressamiti nivasanantare churikam bandhitva punadivase gantva bhattagge atthasi. So puriso buddhappamukham bhikkhusangham parivisitva bhagavantam aha "bhante maya mahajanam samadapetva idam danam dinnam, tattha samadapita manussa attano balena bahunipi @Footnote: 1. Si. Yu. konam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page18.

Thokanipi tanduladini adamsu; tesam sabbesam mahapphalam hotuti. Tam sutva setthi cintesi "aham `asukena nama accharaya ganhitva tanduladini dinnaniti mama name gahitamatte imam maressamiti agato, ayampana sabbasangahikam katva `yehipi nalikadihi minitva dinnam, yehipi accharaya gahetva dinnam, sabbesam mahapphalam hotuti vadati, sacaham evarupam na khamapessami, devadando me matthake patissatiti. So tassa padamule nipajjitva "khamahi me samiti aha, "kimidanti ca tena puttho sabbantam pavattim arocesi. Tam kiriyam disva sattha "kimidanti danaveyyavatikam pucchi. So atitadivasato patthaya sabbam tam pavattim arocesi. Atha nam sattha "evam kira setthiti pucchitva, "ama bhanteti vutte, "upasaka punnam nama `appakanti na avamannitabbam, madisabuddhappamukhassa bhikkhusanghassa danam datva `appakanti na avamannitabbam, pandita- purisa hi punnam karonta vivatamukhabhajanam viya udakena anukkamena punnena purantiyevati vatva anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "mavamannetha punnassa `na mattam agamissati.' udabindunipatena udakumbhopi purati, purati dhiro punnassa thokam thokampi acinanti. Tassattho "panditamanusso punnam katva `appamattakam maya punnam katam, na mattam vipakavasena agamissati, evam parittakam kammam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page19.

Kaham mam dakkhissati, aham va tam kaham dakkhissami, kada etam vipaccissatiti evam punnam mavamannetha na avajaneyya. Yatha hi nirantaram udakabindunipatena vivaritva thapitam kulalabhajanam purati, evam dhiro panditapuriso thokam thokampi punnam acinanto punnassa puratiti. Desanavasane so setthi sotapattiphalam papuni. Sampattaparisayapi satthika dhammadesana ahositi. Bilalapadakasetthivatthu. ---------------- 7. Mahadhanavanijavatthu. (101) "vanijova bhayam magganti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto mahadhanavanijam arabbha kathesi. Tassa kira vanijassa gehe pancasata cora otaram gavesamana [otaram] na labhimsu. Aparena samayena so vanijo pancasakatasatani bhandassa puretva bhikkhunam arocapesi "aham asukatthanannama vanijjaya gacchami, ye ayya tam thanam gantukama, te nikkhamantu, magge bhikkhaya na kilamissantiti. Tam sutva pancasata bhikkhu tena saddhim maggam patipajjimsu. Tepi cora "so kira vanijo 1- nikkhantoti gantva ataviyam atthamsu. Vanijopi gantva @Footnote: 1. Si. Yu. vanijjaYu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page20.

Atavimukhe ekasmim game nivasam gahetva dve tayo divase gonasakatadini samvidahati, 1- tesampana bhikkhunam nibaddham bhikkham detiyeva. Cora, tasmim aticirayante, "gaccha, tassa nikkhamanadivasam natva ehiti ekam purisam pahinimsu. So tam gamam gantva ekam sahayakam pucchi "kada vanijo nikkhamissatiti. So "dvihatihaccayenati vatva "kimatthampana pucchasiti aha. Athassa so "mayam pancasata cora etassa atthaya ataviyam thitati acikkhi. Itaro "tenahi gaccha, sigham nikkhamissatiti tam uyyojetva "kinnu kho core varemi udahu vanijanti cintetva "kim me corehi, vanijam nissaya pancasata bhikkhu jivanti, vanijassa sannam dassamiti tassa santikam gantva "kada gamissathati pucchitva, "tatiyadivaseti vutte, "mayham vacanam karotha, ataviyam kira tumhakam atthaya pancasata cora thita, ma tava gamitthati. "tvam katham janasiti. "tesam antare mama sahayo atthi, tassa me kathaya natanti. "tenahi kim me etto gatena, nivattitva gehameva gamissamiti. Tasmim cirayante puna tehi corehi pahito puriso agantva tam sahayakam pucchitva tam pavattim sutva "nivattitva kira gehameva gamissatiti gantva coranam arocesi. Tam sutva cora tato nikkhamitva itarasmim magge atthamsu. Tasmim cirayante punapi te cora sahayakassa santike purisam pesesum. So tesam tattha thitabhavam natva puna vanijassa arocesi. Vanijo @Footnote: 1. samvidahi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page21.

"idhapi me vekallam natthi, evam sante neva etto gamissami, na ito, idheva bhavissamiti bhikkhunam santikam gantva aha "bhante cora kira mam vilumpitukama magge thatva `idani puna nivattissatiti sutva itarasmim magge thita, aham etto va ito va agantva thokam idheva bhavissami; bhadanta idha vasitukama vasantu, gantukama attano ruciya gacchantuti. Bhikkhu "evam sante mayam nivattissamati vanijam apucchitva punadivase savatthim gantva sattharam vanditva nisidimsu. Sattha "kim bhikkhave mahadhanavanijena saddhim na gamitthati pucchitva, "ama bhante, mahadhanavanijassa vilumpanatthaya dvisupi maggesu cora pariyutthimsu, tena so tattheva thito, mayampana tam apucchitva agatati vutte, "bhikkhave mahadhanavanijo coranam atthitaya maggam parivajjeti; jivitukamopi puriso halahalam visam parivajjeti; bhikkhunapi `tayo bhava corehi pariyutthitamaggasadisati natva papam parivajjetum vattatiti vatva anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "vanijova bhayam maggam appasattho mahaddhano visam jivitukamova papani parivajjayeti. Tattha bhayanti: bhayitabbam, corehi pariyutthitatta sappatibhayanti attho. Idam vuttam hoti "yatha mahaddhano vanijo appasattho sappatibhayam maggam, yatha [1]- jivitukamo halahalam visam parivajjeti; evam @Footnote: 1. Si. Yu. etthantare "cati atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page22.

Pandito bhikkhu appamattakanipi papani parivajjeyyati. Desanavasane te bhikkhu saha patisambhidahi arahattam papunimsu. Sampattamahajanassapi satthika dhammadesana ahositi. Mahadhanavanijavatthu. ----------- 8. Kukkutamittavatthu. (102) "panimhi ce vano nassati imam dhammadesanam sattha veluvane viharanto kukkutamittannama nesadam arabbha kathesi. Rajagahe kireka setthidhita vayappatta sattabhumikassa pasadassa uparigabbhe arakkhanatthaya ekam paricarikam datva matapituhi vasiyamana ekadivasam sayanhasamaye vatapanena antaravithim olokenti panca pasasatani panca ca sulasatani adaya mige vadhitva jivamanam ekam kukkutamittam nama nesadam panca migasatani vadhitva tesam mamsena mahasakatam puretva sakatadhure nisiditva mamsam vikkinanatthaya nagaram pavisantam disva tasmim patibaddhacitta hutva paricarikaya hatthe pannakaram datva "gaccha, etassa pannakaram datva gamanakalam natva ehiti pesesi. Sa gantva tassa pannakaram datva pucchi "kada gamissasiti. "ajja mamsam vikkinitva patova asukadvarena nama nikkhamitva gamissamiti. Sa tena kathitam katham sutva agantva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page23.

Tassa arocesi. Setthidhita attana gahetabbayuttakam vatthabharanajatam samvidahitva patova malinavattham nivasetva kutam adaya dasihi saddhim udakatittham gacchanti viya nikkhamitva tam thanam gantva tassagamanam olokenti atthasi. Sopi patova sakatam pajento nikkhami. Sapi tassa pacchato payasi. So tam disva "aham tam `asukassa nama dhitati na janami, ma mam anubandhi ammati aha. "na mam tvam pakkosasi, aham attano dhammataya agacchami, tvam tunhi hutva attano sakatam pajehiti. So punappunam tam nivaresiyeva. Atha nam sa aha "sirim nama attano santikam agacchantim nivaretum na vatatatiti. So tassa nissamsayena attano agamanam natva tam sakatam aropetva agamasi. Tassa 1- matapitaro itocito ca pariyesapetva apassanta "mata bhavissatiti matakabhattam karimsu. Sapi tena saddhim samvasamanvaya patipatiya satta putte vijayitva te vayappatte gharabandhanena bandhi. Ekadivasam 2- sattha paccusasamaye lokam volokento kukkutamittam saputtam sasunisam attano nanajalassa anto pavittham disva "kinnu kho etanti upadharento tesam [3]- sotapattimaggassa upanissayam disva patova pattacivaramadaya tassa pasatthanam agamasi. Tamdivasam pase bandho ekamigopi nahosi. Sattha tassa pasamule padavalanjam dassetva purato ekassa gumbassa hetthachayaya nisidi. Kukkutamitto patova dhanum adaya pasatthanam gantva adito @Footnote: 1. Si. Yu. tassapi. 2. Si. Yu. athekadivasam. 3. Si. Yu. etthantare @"pannarasannampiti atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page24.

Patthaya pase olokayamano pase baddham ekampi migam adisva satthu padavalanjam addasa. Athassa etadahosi "ko mayham baddhamige mocento vicaratiti. So satthari aghatam bandhitva gacchanto gumbamule nisinnam sattharam disva "imina mama miga mocita, maressami nanti dhanum akaddhi. Sattha dhanum akaddhitum datva vissajjetum nadasi. So saram vissajjetumpi oropetumpi asakkonto phasukahi bhijjantihi viya mukhato khelena paggharantena kilantarupo atthasi. Athassa putta geham gantva "pita no cirayati kim nukhoti vatva "gacchatha tata pitu santikanti matara pesita dhanuni adaya gantva pitaram tathathitam disva "ayam no pitu paccamitto bhavissatiti sattapi jana dhanuni akaddhitva buddhanubhavena, yatha nesam pita thito, tatheva atthamsu. Atha nesam mata "kim nu kho pita putta cirayantiti sattahi sunisahi saddhim gantva te tathathite disva "kassa nu kho ime dhanuni akaddhitva thitati olokenti sattharam disva baha paggayha "ma me pitaram nasetha, ma me pitaram nasethati mahasaddamakasi. Kukkutamitto tam saddam sutva cintesi "nattho vatamhi, sasuro kira me esa, aho maya bhariyam kammam katanti. Puttapissa "ayyako kira no esa, aho bhariyam kammanti cintayimsu. Kukkutamitto "ayam sasuro meti mettacittam upatthapesi. Puttapissa "ayyako noti mettacittam upatthapesum. Atha nesam mata setthidhita "khippam dhanuni chaddetva pitaram me

--------------------------------------------------------------------------------------------- page25.

Khamapethati aha. Sattha tesam muducittam 1- natva dhanum otaretum adasi. Te sabbe sattharam vanditva "khamatha no bhanteti khamapetva ekamantam nisidimsu. Atha nesam sattha anupubbikatham kathesi. Desanavasane kukkutamitto saddhim puttehi ceva sunisahi ca attapancadasamo sotapattiphale patitthahi. Sattha pindaya caritva pacchabhattam viharam agamasi. Atha nam anandatthero pucchi "ajja bhante kaham gamitthati. "kukkutamittassa santikam anandati. "panatipatakammassa vo bhante akarako katoti. "ama ananda, so attapancadasamo acalasaddhaya patitthaya tisu ratanesu nikkankho hutva panatipatakammassa akarako jatoti. Bhikkhu ahamsu "nanu bhante bhariyapissa atthiti. "ama bhikkhave, sa kulagehe kumarikava hutva sotapattiphalam pattati. Bhikkhu katham samutthapesum "kukkutamittassa kira bhariya kumarikakaleyeva sotapattiphalam patva tassa geham gantva satta putte labhi, sa ettakam kalam samikena `dhanum ahara sare ahara sattim ahara sulam ahara jalam aharati vuccamana tani adasi, so taya dinnani adaya gantva panatipatam karoti, 2- kim nu kho sotapannapi panatipatam karontiti. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "na bhikkhave sotapanna panatipatam karonti, sa pana "samikassa vacanam karomiti tatha akasi, `idam gahetva esa gantva @Footnote: 1. muducittatanti padena bhavitabbam. 2. akasiti. yuttataram.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page26.

Panatipatam karotuti tassa cittam natthi; panitalasmim hi vane asati visam ganhantassa tam visam anudahitum na sakkoti; evameva akusalacetanaya abhavena papam akarontassa dhanuadini niharitva dadatopi papam nama na hotiti vatva anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "panimhi ce vano nassa, hareyya panina visam, nabbanam visamanveti natthi papam akubbatoti. Tattha nassati: na bhaveyya. Hareyyati: haritum sakkuneyya. Kimkarana? yasma nabbanam visamanveti. Abbanam hi panim Visam anvetum na sakkoti; evameva dhanuadini niharitva dentassapi akusalacetanaya abhavena papam akubbato papam nama natthi, abbanam hi panim visam viya nassa cittam papam anugacchatiti. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsu. Aparena samayena bhikkhu katham samutthapesum "ko nu kho kukkutamittassa saputtassa sasunisassa sotapattimaggassa upanissayo, kena karanena esa nesadakule nibbattoti. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "bhikkhave atite kassapadasabalassa dhatucetiyam samvidahanta evamahamsu `kim nu kho imassa cetiyassa mattika bhavissati, kim udakanti. Atha nesam etadahosi `haritalamanosila mattika bhavissati, tilatelam udakanti. Te haritalamanosila kottetva tilatelena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page27.

Samsanditva itthakaya ghatetva suvannena khacitva anto cinimsu. Bahimukhe pana ekaghanasuvannitthakava ahesum. Ekeka satasahassagghanika ahosi. Te, yava dhatunidhana cetiye nitthite, cintayimsu `dhatunidhanakale bahuna dhanena attho, kannu kho jetthakam karomati. Atheko gamavasi setthi `aham jetthako bhavissamiti dhatunidhanatthane ekam hirannakotim pakkhipi. Tam disva ratthavasino `ayam nagarasetthi dhanameva samharati, evarupe cetiye jetthako bhavitum na sakkoti, gamavasi pana kotidhanam pakkhipitva jetthakova jatoti ujjhayimsu. So tesam katham sutva `aham dve kotiyo datva jetthako bhavissamiti dve kotiyo adasi. Itaro `ahameva jetthako bhavissamiti tisso kotiyo adasi. Evam vaddhetva, nagaravasi attha kotiyo adasi. Gamavasino pana gehe navakotidhanameva atthi, nagaravasino cattalisakotidhanam; tasma gamavasi cintesi `sacaham nava kotiyo dassami, ayam `dasa kotiyo dassamiti vakkhati, atha me niddhanabhavo pannayissatiti. So evamaha `aham ettakam dhanam dassami, saputtadaro ca cetiyassa daso bhavissamiti satta putte satta sunisayo bhariyanca gahetva attana saddhim cetiyassa niyyadesi. Ratthavasino `dhanam nama sakka uppadetum, ayampana saputtadaro attanam niyyadesi, ayameva jetthako hotuti tam jetthakam karimsu. Iti te solasapi jana cetiyassa dasa ahesum. Ratthavasino pana te bhujisse karimsu. 1- Evam @Footnote: 1. Si. Yu. akamsu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page28.

Santepi cetiyameva patijaggitva yavatayukam thatva tato cuta devaloke nibbattimsu. Tesu ekam buddhantaram devaloke vasantesu imasmim buddhuppade bhariya tato cavitva rajagahe setthino dhita hutva nibbatti. Sa kumarikava hutva sotapattiphalam papuni. Aditthasaccassa pana patisandhi nama bhariyati tassa samiko samparivattamano gantva nesadakule nibbatti. Tassa saha dassaneneva setthidhitaram pubbasineho ajjhotthari. Vuttampi cetam "pubbeva sannivasena paccuppannahitena va evantam jayate pemam uppalamva yathodaketi. Sa pubbasinehena nesadakulam agamasi. Puttapissa devaloka cavitva tassaeva kucchimhi patisandhim ganhimsu. Sunisayopissa tattha tattha nibbattitva vayappatta tesamyeva geham agamamsu. Evam te sabbepi tada cetiyam patijaggitva tassa kammassanubhavena sotapattiphalam pattati. Kukkutamittavatthu. ------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page29.

9. Kokasunakhaluddakavatthu. (103) "yo appadutthassa narassa dussatiti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto kokannama sunakhaluddakam arabbha kathesi. So kira ekadivasam pubbanhasamaye dhanum adaya sunakhaparivuto arannam gacchanto antaramagge ekam pindacarikam bhikkhum pindaya carantam disva kujjhitva "kalakanni me dittho, ajja kinci na labhissamiti cintento pakkami. Theropi game pindaya caritva katabhattakicco puna viharam payasi. 1- Itaropi aranne vicaritva kinci alabhitva paccagacchanto puna theram disva "ajjaham imam kalakannim disva arannam gato kinci na labhim, idani me punapi abhimukho jato, sunakhehi nam khadapessamiti sannam datva sunakhe vissajjesi. Thero "ma evam kari upasakati yaci. So "ajjaham tava sammukhibhutatta kinci nalattham, punapi me sammukhibhavam agatosi, khadapessami tanti vatva sunakhe uyyojesi. Thero vegena ekam rukkham abhiruhitva purisappamane thane nisidi. Sunakha rukkham parivarayimsu. Koko gantva "rukkham abhiruhatopi te mokkho natthiti saratundena therassa padatale vijjhi. Thero "ma evam karohiti yaciyeva. Itaro tassa yacanam anadayitva punappunam vijjhiyeva. Thero, ekasmim padatale vijjhiyamane, tam ukkhipitva dutiyam olambeti. Tasmimpi vijjhiyamane tam ukkhipati. Evamassa so yacanam anadayitva dvepi padatalani @Footnote: 1. Si. Yu. pavisi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page30.

Vijjhiyeva. Therassa sariram ukkahi adittam viya ahosi. So vedananuvatti hutva satim paccupatthapetum nasakkhi; parutacivaram bhassantampi na sallakkhesi. Tam patamanam kokam sisato patthaya parikkhipantameva pati. Sunakha "thero patitoti sannaya civarantaram pavisitva attano samikam luncitva khadanta atthimattavasesam karimsu. Sunakha civarantarato nikkhamitva bahi atthamsu. Atha nesam thero ekam sukkhadandakam bhanjitva khipi. Sunakha theram disva "samikova amhehi khaditoti natva arannam pavisimsu. Thero kukkuccam uppadesi "mama civarantaram pavisitva esa nattho, arogam nu kho me silanti. So rukkha otaritva satthu santikam gantva adito patthaya tam pavattim arocetva "bhante mama civaram nissaya so upasako nattho, kacci me arogam silam, kacci me atthi samanabhavoti pucchi. Sattha tassa vacanam sutva "bhikkhu arogam tava silam, atthi te samanabhavo: so appadutthassa padussitva vinasam patto, na kevalanca idaneva, atitepi appadutthanam padussitva vinasam pattoyevati vatva tamattham pakasento atitam ahari: "atite kira eko vejjo vejjakammatthaya gamam vicaritva kinci kammam alabhitva chatajjhatto nikkhamitva gamadvare sambahule kumarake kilante disva `ime sappena damsapetva tikicchitva aharam labhissamiti ekasmim rukkhabile sisam niharitva nipannam sappam dassetva `ambho kumaraka esa salikapotako, ganhatha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page31.

Nanti aha. Atheko kumarako sappam givayam dalham gahetva niharitva tassa sappabhavam natva viravanto avidure thitassa vejjassa matthake khipi. Sappo vejjassa khandhatthikam parikkhipitva dalham damsitva tattheva jivitakkhayam papesi. Evamesa [koko sunakhaluddako] pubbepi appadutthassa padussitva vinasam pattoyevati. Sattha imam atitam aharitva anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "yo appadutthassa narassa dussati suddhassa posassa ananganassa, tameva balam pacceti papam sukhumo rajo pativatamva khittoti. Tattha appadutthassati attano va sabbasattanam va appadutthassa. Narassati: sattassa. Dussatiti: aparajjhati. Suddhassati: niraparadhasseva. Posassati idampi aparenakarena sattadhivacanameva. Ananganassati: nikkilesassa. Paccetiti: patieti. Pativatanti: yatha ekena purisena pativate thitam paharitukamataya khitto sukhumo rajo tameva purisam pacceti tasseva upari patati; evameva yo puggalo appadutthassa purisassa panippaharadini dadanto padussati tameva balam dittheva dhamme samparaye va nirayadisu vipaccamanam tam papam vipakadukkhavasena paccetiti attho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page32.

Desanavasane so bhikkhu arahatte patitthahi. Sampattaparisayapi satthika dhammadesana ahositi. Kokasunakhaluddakavatthu. ------------ 10. Manikarakulupakatissattheravatthu. (104) "gabbhameke uppajjantiti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto manikarakulupakam tissattheram arabbha kathesi. So kira thero ekassa manikarassa kule dvadasa vassani bhunji. Tasmim kule jayapatika matapitutthane thatva theram patijaggimsu. Athekadivasam [so] manikaro therassa purato mamsam chindanto nisinno hoti. Tasmim khane raja pasenadikosalo ekam maniratanam "imam dhovitva vijjhitva pahinatuti pesesi. Manikaro salohiteneva hatthena tam patiggahetva pelaya upari thapetva hatthadhovanattham anto pavisi. Tasmim pana gehe posavaniyakoncasakuno atthi. So lohitagandhena mamsasannaya tam manim, therassa passantasseva, gili manikaro agantva manim apassanto "mani vo gahitoti bhariyanca dhitaranca puttanca patipatiya pucchitva, tehi "na ganhamati. Vutte, "therena gahito bhavissatiti cintetva bhariyaya saddhim mantesi "therena gahito bhavissatiti. "sami ma evam avaca, ettakam kalam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page33.

Maya therassa kinci vajjam na ditthapubbam, na so manim ganhatiti. Manikaro theram pucchi "bhante imasmim thane maniratanam tumhehi gahitanti. "na ganhami upasakati. "bhante idha anno natthi, tumhehiyeva gahito bhavissati, detha me maniratananti. So, tasmim asampaticchante, puna bhariyam aha "thereneva mani gahito, piletva nam pucchissamiti. "sami ma no nasehi, varam amhehi dasabyam 1- upagantum, na ca evarupam theram vattunti. So "sabbeva mayam dasabyam upagacchanta manim na agghamati rajjum gahetva therassa sisam vethetva dandakena ghattesi. Therassa sisato ca kannanasahi ca lohitam pagghari. Akkhini nikkhamanakarappattani ahesum. So vedanappatto bhumiyam pati. Konco lohitagandhena agantva lohitam pivati. 2- Atha nam manikaro there uppannakodhavegena "tvam kim karositi padena paharitva khipi. So ekappahareneva maritva parivattamano pati. Thero tam disva "upasaka sisavethanam tava me sithilam katva imam koncam olokehi, mato va no vati. Atha nam so aha "eso viya tvampi marissasiti. 3- "upasaka imina [so] mani gilito, sace ayam na marissati, na te aham marantopi manim acikkhissanti. So tassa udaram phaletva manim disva pavedhanto samviggamanaso therassa padamule nipajjitva "khamatha me bhante, ajanantena maya katanti @Footnote: 1. Si. Yu. dasattam. 2. Si. Yu. pivi. 3. Si. Yu. marahiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page34.

Aha. "upasaka neva tuyham doso atthi, na mayham, vattasseva 1- doso, khamami teti. "bhante sace me khamatha, pakatiniyameneva me gehe nisiditva bhikkham ganhathati. "upasaka nadanaham ito patthaya paresam gehassa antochadanam pavisissami, antogehappavesanasseva hi ayam doso, ito patthaya padesu vahantesu gehadvare thitova bhikkham ganhissamiti vatva dhutangam samadaya imam gathamaha "paccati munino bhattam thokam thokam kule kule, pindikaya carissami, atthi janghabalam mamati. 2- Imanca pana vatva thero teneva byadhina nacirasseva parinibbayi. Konco manikarassa bhariyaya kucchismim patisandhim ganhi. Manikaro kalam katva niraye nibbatti. Manikarassa bhariya there muducittataya kalam katva devaloke nibbatti. Bhikkhu sattharam tesam abhisamparayam pucchimsu. Sattha "bhikkhave idhekacce gabbhe nibbattanti, ekacce papakarino niraye nibbattanti, ekacce katakalyana devaloke nibbattanti, anasava pana parinibbayantiti vatva anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "gabbhameke uppajjanti, nirayam papakammino, saggam sugatino yanti, parinibbanti anasavati. Tattha gabbhanti: idha manussagabbhova adhippeto. Sesamettha uttanatthamevati. @Footnote: 1. Si. Yu. vattassevesa. 2. khu. thera. 26/307.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page35.

Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Manikarakulupakatissattheravatthu. -------------- 11. Tayojanavatthu. (105) "na antalikkhe na samuddamajjheti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto tayo jane arabbha kathesi. Satthari kira jetavane viharante sambahula bhikkhu satthu dassanatthaya agacchanta ekam gamam pindaya pavisimsu. Gamavasino tesam patte adaya asanasalayam nisidapetva yagukhajjakam datva pindapatavelam agamayamana dhammam sunanta nisidimsu. Tasmim khane bhattam pacitva supabyanjane pacamanaya 1- ekissa itthiya uddhanato aggijala utthahitva chadanam ganhi. Tato ekam tinakaralam utthahitva jhayamanam akasam pakkhandi. Tasmim khane eko kako akasena gacchanto tattha givam pavesetva tinavallipalivethito jhayitva gamamajjhe pati. Bhikkhu tam disva "aho bhariyam kammam, passathavuso kakena pattam vippakaram, imina katakammam annatra satthara ko janissati, sattharamassa kammam pucchissamati cintetva pakkamimsu. Aparesam 2- bhikkhunam satthu dassanatthaya navam abhiruyha gacchantanam @Footnote: 1. Si. Yu. supabyanjanam dhupayamanaYu. 2. Si. Yu. aparesampi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page36.

Nava samuddamajjhe niccala va atthasi. Manussa "kalakannina ettha bhavitabbanti salakam vicaresum. Navikassa ca bhariya pathamavaye thita dassaniya, salaka tassa papuni. "salakam puna vicarethati vatva yavatatiyam vicarayimsu. Tikkhattumpi tassayeva papuni. Manussa "kim samiti navikassa mukham olokesum. Naviko "na sakka etissa atthaya mahajanam nasetum, udake nam khipathati aha. Sa gahetva udake khipiyamana maranabhayatajjita mahaviravamakasi. Tam sutva naviko "ko attho imissa abharanehi natthehi, sabbabharanani omuncitva ekam pilotikam nivasapetva chaddetha nam, ahampanetam udakapitthe palvamanam 1- datthum na sakkhissami; tasma yatha nam aham na passami; evam valukakutam givayam bandhitva samudde khipathati. Te tatha karimsu. Tampi patitatthaneyeva macchakacchapa vilumpimsu. Bhikkhu tam pavattim sutva "sattharam thapetva ko anno etissa itthiya kammam janissati, sattharamassa kammam pucchissamati icchitatthanam patva navato oruyha pakkamimsu. Aparepi satta bhikkhu paccantato sattharam dassanatthaya gacchanta sayam ekam viharam pavisitva vasanatthanam pucchimsu. Ekasminca lene satta manca honti, tesam tadeva labhitva tattha nipannanam, rattibhage kutagaramatto pasano pavattamano agantva lenadvaram pidahi. Nevasika bhikkhu "mayam imam lenam agantukabhikkhunam @Footnote: 1. Yu. maramanam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page37.

Papayimha, ayanca mahapasano lenadvaram pidahanto atthasi, apanessama nanti samanta sattahi gamehi manusse sannipatetva tam vayamantapi thana caletum nasakkhimsu. Anto pavitthabhikkhupi vayamimsuyeva. Evam santepi sattaham pasanam caletum nasakkhimsu. Agantuka bhikkhu sattaham chatajjhatta mahadukkham anubhavimsu. Sattame divase pasano sayameva pavattitva apagato. Bhikkhu nikkhamitva "amhakam imam papam annatra satthara ko janissati, sattharam pucchissamati cintetva pakkamimsu. Te purimehi saddhim antaramagge samagantva sabbe ekatova sattharam upasankamitva vanditva ekamantam nisinna satthara katapatisanthara attana ditthanubhutani karanani patipatiya pucchimsu. Satthapi tesam patipatiya evam byakasi: "bhikkhave so tava kako attana katakammameva anubhosi. Atite hi baranasiyam eko kasako attana gonam damento dametum nasakkhi. So hissa gono thokam gantva nipajji, pothetva utthapitopi thokam gantva punapi tatheva nipajji. So vayamitvapi tam dametum asakkonto kodhabhibhuto hutva `itodani patthaya sukham nipajjissasiti tam palalapindam viya karonto palalena tassa givam palivethetva aggim adasi. Gono tattheva jhayitva mato. Tada bhikkhave tena kakena tam papakammam katam, so tassa vipakena digharattam niraye pacitva vipakavasesena sattakkhattum kakayoniyam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page38.

Nibbattitva evameva akase jhayitva matoti. "sapi bhikkhave itthi attana katakammameva anubhosi. Sa hi atite baranasiyam ekassa gahapatikassa bhariya udakaharanakottanapacanadini sabbakiccani sahattheneva akasi. Tassa eko sunakho tam gehe sabbakiccani kurumanamolokento nisidi. Khette bhattam harantiya darupannadinam va atthaya arannam gacchantiya so taya saddhimyeva gacchati. Tam disva daharamanussa `ambho nikkhanto sunakhaluddako, ajja mayam mamsena bhunjissamati upphandenti. Sa tesam kathaya manku hutva sunakham leddudandadihi paharitva palapesi. Sunakho nivattitva puna anubandhi. So kira tassa tatiye attabhave samiko ahosi; tasma sineham chinditum na sakkoti. Kincapi hi anamatagge samsare jaya va pati va abhutapubbo nama natthi, avidure pana attabhave natakesu adhimatto sineho hoti; tasma so tam vijahitum na sakkoti. Sa tassa kujjhitva khette samikassa yagum haramana rajjum ucchange thapetva agamasi. Sunakho tayeva saddhim gato. Sa samikassa yagum datva tucchakutam adaya ekam udakatthanam gantva kutam valukaya puretva samipe oloketva thitassa sunakhassa saddamakasi. Sunakho `cirassam vata me ajja madhurakatha laddhati nanguttham calento tam upasankami. Sa tam givayam dalham gahetva ekaya rajjukotiya kutam bandhitva ekam rajjakotim sunakhassa givayam bandhitva kutam udakabhimukham pavattesi. Sunakho kutam anubandhanto

--------------------------------------------------------------------------------------------- page39.

Udake patitva tattheva kalamakasi. Sa tassa kammassa vipakena digharattam niraye pacitva vipakavasesena attabhavasate valukaya kutam givayam bandhitva udake pakkhitta kalamakasiti. "tumhehipi bhikkhave attana katakammameva anubhutam. Atitasmim hi baranasivasino satta gopaladaraka ekasmim atavippadese sattahavarena gaviyo vicarenta ekadivasam gaviyo vicaretva agacchanta ekam mahagodham disva anubandhimsu. Godha palayitva ekam vammikam pavisi. Tassa pana vammikassa satta chiddani. Daraka "mayam idani gahetum na sakkhissama, sve agantva ganhissamati ekekoekekam sakhabhangamutthimadaya sattapi jana satta chiddani pidahitva pakkamimsu. Te punadivase tam godham amanasikaritva annasmim padese gaviyo vicaretva sattame divase gaviyo adaya gacchanta tam vammikam disva satim patilabhitva "ka nu kho tassa godhaya pavattiti attana attana pidahitani chiddani vivarimsu. Godha jivite niralaya hutva atthicammavasesa pavedhamana nikkhami. Te tam disva anukampam katva `ma nam maretha, sattaham chinnabhatta jatati tassa pitthim parimajjitva `sukhena gacchahiti vissajjesum. Te godhaya amaritatta niraye tava na paccimsu. Te pana satta jana ekato hutva cuddasasu attabhavesu satta satta divasani chinnabhatta ahesum. Tada bhikkhave tumhehi sattahi gopalakehi hutva tam kammam katanti. Evam sattha tehi putthaputtham panham byakasi. 1- @Footnote: 1. Si. Yu. evam vatva tehi putthapanhe byakasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page40.

Atheko bhikkhu sattharam aha "kim pana bhante papakammam katva akase uppatitassapi samuddam pakkhantassapi pabbatantaram pavitthassapi 1- mokkho natthiti. Sattha "evameva bhikkhave, akasadisupi ekapadesopi natthi, yatra thito papakammato mucceyyati vatva anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "na antalikkhe, na samuddamajjhe, na pabbatanam vivaram pavissa, na vijjate so jagatippadeso, yatratthito mucceyya papakammati. Tassattho "sace hi koci `imina upayena papakammato muccissamiti antalikkhe va nisideyya, caturasitiyojanasahassagambhiram mahasamuddam va paviseyya, pabbatantare va nisideyya, neva pakakammato mucceyya. Puratthimadisu hi jagatippadesesu pathavibhagesu na so valaggamattopi okaso atthi, yattha thito papakammato muccitum sakkuneyyati. Desanavasane te bhikkhu sotapattiphaladini papunimsu. Sampattamahajanassapi satthika dhammadesana ahositi. Tayojanavatthu. -------- @Footnote: 1. Si. Yu. pavisantassapi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page41.

12. Suppabuddhasakkavatthu. (106) "na antalikkhe na samuddamajjheti imam dhammadesanam sattha nigrodharame viharanto suppabuddham sakkam arabbha kathesi. So kira "ayam mama dhitaram chaddetva nikkhanto mama puttam pabbajetva tassa veritthane thito cati imehi dvihi karanehi satthari aghatam bandhitva ekadivasam "nadanissa nimantanatthanam gantva bhunjitum dassamiti gamanamaggam pidahitva antaravithiyam suram pivanto nisidi. Athassa, satthari bhikkhusanghaparivute tam thanam agate, "sattha agatoti arocesum. So aha "purato gacchatha, tassa vadetha `nayam maya mahallakataroti nassa maggam dassamiti, punappunam vuccamanopi tatheva vatva nisidi. Sattha matulassa santika maggam alabhitva tato nivatti. Sopi ekam carapurisam pesesi "gaccha, tassa katham sutva ehiti. Satthapi nivattanto sitam katva anandattherena "ko nu kho bhante sitapatukammassa 1- paccayoti puttho aha "passasi ananda suppabuddhanti. "passami bhanteti. "bhariyam tena kammam katam madisassa buddhassa maggam adentena, ito sattame divase hetthapasade sopanapadamule pathavim pavisissatiti. Carapuriso tam katham sutva suppabuddhassa santikam gantva "kim me bhagineyyena nivattantena vuttanti puttho yathasutam arocesi. So tassa vacanam sutva "nadani mama bhagineyyassa kathadoso atthi, addha yam so vadati @Footnote: 1. Si. Yu. kamme.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page42.

Tam tatheva hoti, evam santepi nam idani musavadena nigganhissami, so hi mam `sattame divase pathavim pavisissatiti aniyamena avatva `hetthapasade sopanapadamule pathavim pavisissatiti aha itodani patthayaham tam thanam na gamissami, atha nam tasmim thane pathavim apavisitva musavadena nigganhissamiti. So attano upabhogajatam sabbam sattabhumikassa pasadassa upari aropetva sopanam harapetva dvaram pidahapetva ekekasmim dvare dve dve malle thapetva "sacaham pamadena hettha orohitukamo homi; nivareyyatha manti vatva sattame pasadatale sirigabbhe nisidi. Sattha tam pavattim sutva "bhikkhave suppabuddho na kevalam pasadatale 1-, vehasam uppatitva akase va nisidatu, navaya va samuddam pakkhandatu, pabbatantaram va pavisatu; buddhanam kathaya dvidhabhavo nama natthi, maya vuttatthaneyeva so pathavim pavisissatiti vatva anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "na antalikkhe, na samuddamajjhe, na pabbatanam vivaram pavissa, na vijjate so jagatippadeso, yatratthitam nappasaheyya maccuti. Tattha nappasaheyya maccuti: yasmim padese thitam maranam nappasaheyya nabhibhaveyya, kesaggamattopi so pathavippadeso natthi. @Footnote: 1. Si. Yu. pasadatalam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page43.

Sesam purimasadisamevati. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Sattame divase satthu bhikkhacaramaggassa niruddhavelaya hetthapasade suppabuddhassa mangalasso uddamo hutva tam tam bhittim pahari. So upari nisinnovassa saddam sutva "kim etanti pucchi. "mangalasso uddamoti. So panasso suppabuddham disvava sannisidati. Atha nam so ganhitukamo hutva nisinnatthana utthaya dvarabhimukho ahosi. Dvarani sayameva vivatani, sopanam sakatthaneyeva thitam. Dvare thita malla tam givayam gahetva hetthabhimukham khipimsu. Etenupayena sattasupi talesu dvarani sayameva vivatani, sopanani yathathanesu thitani. Tattha tattha malla tam givayameva gahetva hetthabhimukham khipimsu. Atha nam hetthapasade sopanapadamulam sampattameva mahapathavi vivaramana bhijjitva sampaticchi. So gantva avicimhi nibbattiti. Suppabuddhasakkavatthu. Papavaggavannana nitthita. Navamo vaggo ---------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 22 page 1-43. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=22&A=1&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=22&A=1&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=19              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=587              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=572              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=572              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

previous bookno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]