ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
previous bookno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 21 : PALI ROMAN Dha.A.4 pandita-sahassavagga

page1.

6. Panditavaggavannana ------ 1. Radhattheravatthu. (60) "nidhinamva pavattaranti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto ayasmantam radham arabbha kathesi. So kira gihikale savatthiyam duggatabrahmano ahosi. So "bhikkhunam santike jivissamiti cintetva viharam gantva apaharitam karonto parivenam sammajjanto mukhadhovanadini dadanto vihare vasi. Bhikkhupi nam sanganhimsu, pabbajetum pana na icchanti. So pabbajjam alabhamano kiso ahosi. Athekadivasam sattha paccusakale lokam volokento tam brahmanam disva "kinnu khoti upadharento "araha bhavissatiti natva sayanhasamaye viharacarikam caranto viya brahmanassa santikam gantva "brahmana kim karonto vicarasiti aha. "bhikkhunam vattappativattam karomi 1- bhanteti ah "labhasi tesam santika sangahanti. "ama bhante, aharamattam labhami, na pana mam pabbajentiti. Sattha etasmim nidane bhikkhusangham sannipatapetva tamattham pucchitva "bhikkhave atthi koci imassa brahmanassa adhikaram sarantoti pucchi. Sariputtatthero "aham bhante sarami, @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. karonto.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page2.

Ayam me rajagahe pindaya carantassa attano abhihatam katacchubhikkham dapesi, imassaham adhikaram saramiti aha. So, satthara "kim pana te sariputta evam katopakaram dukkhato mocetum na vattatiti vutte, "sadhu bhante, pabbajessamiti tam brahmanam pabbajesi. Tassa bhattagge asanapariyante asanam papunati, yagubhattadihi kilamati. Thero tam adaya carikam pakkami, abhikkhanam nam "idante kattabbam, idante na kattabbanti ovadi anusasi. So suvaco ahosi padakkhinaggahi; tasma yathanusittham patipajjamano katipaheneva arahattam papuni. Thero tam adaya satthu santikam gantva vanditva nisidi. Atha nam sattha patisantharam katva aha "suvaco nu kho te sariputta antevasikoti, "ama bhante, ativiya suvaco, kisminci dose vuccamanepi, na kuddhapubboti. "sariputta evarupe saddhiviharike labhamano kittake ganheyyasiti. "bhante bahukepi ganheyyamevati. Athekadivasam dhammasabhayam bhikkhu katham samutthapesum "sariputtatthero kira katannu katavedi katacchubhikkhamattam upakaram saritva duggatabrahmanam pabbajesi; radhattheropi ovadakkhamo ovadakkhamameva 1- labhiti. Sattha tesam katham sutva "na bhikkhave idaneva, pubbepi sariputto katannu katavediyevati vatva tamattham pakasetum @Footnote: 1. ovadakameva. [?]

--------------------------------------------------------------------------------------------- page3.

Alinacittam nissaya pahattha mahati camu kosalam senasantuttham jivaggaham agahayi; evam nissayasampanno bhikkhu araddhaviriyo bhavayam kusalam dhammam yogakkhemassa pattiya papune anupubbena sabbasamyojanakkhayanti imam dukanipate alinacittajatakam 1- vittharetva kathesi. Tada kira vaddhakihi padassa arogakaranabhavena katam attano upakaram natva sabbasetassa hatthipotakassa dayako ekacariko hatthi sariputtatthero ahosi. Evam theram arabbha jatakam kathetva radhattheram arabbha "bhikkhave bhikkhuna nama radhena viya suvacena bhavitabbam, dosam dassetva ovadiyamanenapi na kujjhitabbam; ovadadayako pana nidhiacikkhanako viya datathabboti vatva anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "nidhinamva pavattaram yam passe vajjadassinam niggayhavadim medhavim, tadisam panditam bhaje, tadisam bhajamanassa seyyo hoti na papiyoti. Tattha "nidhinanti: tattha tattha nidahitva thapitanam hirannasuvannadipuranam nidhikumbhinam. Pavattaranti: kicchajivike duggatamanusse anukampam katva "ehi, sukhena te jivitupayam dassessamiti nidhitathanam netva hattham pasaretva "imam gahetva sukham jivati acikkhantaram 2- @Footnote: 1. khu. ja. 27/52. tadatthakatha. 3/23. @2. Si. acikkhataram. Ma. Yu. acikkhitaram.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page4.

Viya. Vajjadassinanti: dve vajjadassino: "imina nam asaruppena va khalitena va sanghamajjhe nigganhissamiti randhagavesako ca, annatannapanatthaya natam anugganhanatthaya siladinamassa vuddhikamataya tam tam vajjam olokanena ullumpanavasena sabhavasanthito ca; ayamidhadhippeto, yatha duggatamanusso "imam ganhahiti tajjetvapi pothetvapi nidhim dassito kopam na karoti, pamuditova hoti; evameva evarupe puggale asaruppam va khalitam va disva acikkhante kopo na katabbo, tuttheneva bhavitabbam, "bhante mahantam vo kammam katam mayham acariyupajjhayatathane thatva ovadantehi, punapi mam ovadeyyathati pavaretabbameva. Niggayhavadinti: ekacco hi saddhiviharikadinam asaruppam va khalitam va disva "ayam me mukhodakadanadihi sakkaccam upatthahati; sace tam vakkhami, na mam upatathahissati, evam me parihani bhavissatiti vattum avisahanto na niggayhavadi nama hoti; so imasmim sasane kacavaram akirati. Yo pana tatharupam vajjam disva vajjanurupam tajjento panamento dandakammam karonto vihara niharanto sikkhapeti. Ayam niggayhavadi nama; seyyathapi sammasambuddho. Vuttanhetam 1- "niggayha niggayhaham ananda vakkhami, paggayha paggayhaham ananda vakkhami, yo saro, so thassatiti. Medhavinti: dhammojapannaya samannagatam. Tadisanti: evarupam panditam bhajeyya payirupaseyya; tadisam hi @Footnote: 1. Ma. u. 14/245. tattha pana...pavayha pavayhahanti dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page5.

Acariyam bhajamanassa antevasikassa seyyo hoti na papiyo vuddhiyeva hoti na parihaniti. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Radhattheravatthu. ------------- 2. Assajipunabbasukavatthu. (61) "ovadeyyanusaseyyati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto assajipunabbasuke arabbha kathesi. Desana pana kitagirismim samutathita. Te kira [1]- kincapi aggasavakanam saddhiviharika, alajjino pana ahesum papabhikkhu. Te papakehi attano parivarehi pancahi bhikkhusatehi saddhim kitagirismim viharanta malavaccham ropentipi ropapentipitiadikam nanappakaram anacaram karonta kuladusakakammam katva tato uppannehi paccayehi jivitam kappenta tam avasam pesalanam bhikkhunam anavasam akamsu. Sattha tam pavattim sutva tesam pabbajaniyakammakaranatthaya saparivare dve aggasavake amantetva "gacchatha sariputta, tesu ye tumhakam vacanam na karonti, tesam pabbajaniyakammam karotha: ye pana karonti, te ovadatha anusasatha; ovadanto hi anusasanto apanditanamyeva appiyo hoti, [3]- panditanam pana piyo hoti manapoti anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha @Footnote: 1. Ma. etthantare "dve bhikkhuti atthi. @2. vinayapitaka mahavibhanga. 1/415. @3. Ma. etthantare "amanapoti atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page6.

"ovadeyyanusaseyya asabbha ca nivaraye satam hi so piyo hoti asatam hoti appiyoti. Tattha "ovadeyyati: uppanne vatthusmim, vadanto ovadati nama, anuppanne vatthusmim, "ayasopi te siyatiadivasena anagatam vajjam dassento anusasati nama; sammukha vadanto ovadati nama, parammukha dutam va sasanam va pesento anusasati nama; sakim vadantopi ovadati nama, punappunam vadanto anusasati nama; ovadantoeva va anusasati namati evam ovadeyya anusaseyya. Asabbhati: akusaladhamma nivareyya kusaladhamme patitathapeyyati attho. Satanti: so evarupo puggalo buddhadinam sappurisanam piyo hoti; ye pana aditathadhamma vitinnaparaloka amisacakkhuka jivitatthaya pabbajita, tesam asatam so ovadako anusasako "na tvam amhakam upajjhayo, na acariyo, kasma amhe ovadasiti evam mukhasattihi vijjhantanam appiyo hotiti. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsu. Sariputtamoggallanapi tattha gantva te bhikkhu ovadimsu anusasimsu. Tesu ekacce ovadam sampaticchitva samma vattimsu, ekacce vibbhamimsu, ekacce pabbajaniyakammam papunimsuti. Assajipunabbasukavatthu. -------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page7.

3. Channattheravatthu. (62) "na bhaje papake mitteti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto channattheram arabbha kathesi. So kirayasma "amhakam ayyaputtena saddhim mahabhinikkhamanam nikkhamanto tada annam ekampi na passami, idani pana `aham sariputto nama, aham moggallano nama, mayam aggasavakamhati vatva ime vicarantiti dve aggasavake akkosati. Sattha bhikkhunam santika tam pavattim sutva channattheram pakkosapetva ovadi. So tamkhananneva tunhi hutva puna gantva there akkosatiyeva. Evam yavatatiyam akkosantam pakkosapetva sattha ovaditva "../../bdpicture/channa dve aggasavaka nama tuyham kalyanamitta uttamapurisa, evarupe kalyanamitte sevassu bhajassuti vatva anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "na bhaje papake mitte, na bhaje purisadhame, bhajetha mitte kalyane, bhajetha purisuttameti. Tassattho: kayaduccaritadiakusalakammabhirata papamitta nama, sandhicchedanadike va ekavisatianesanapabhede 1- va atthane niyojaka purisadhama nama: ubhopi ete papamitta ceva purisadhama ca; te @Footnote: 1. veludanam pattadanam pupphadanam phaladanam dantakatthadanam mukhodakadanam sinanadanam @cunnadanam mattikadanam patukamyata muggasuppata paribhatyata janghapesanikam @vejjakammam dutakammam pahinagamanam pindapatipindadananuppadanam vatthuvijja @khettavijja nakkhattavijja angavijjati mettasuttavannananayo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page8.

Na bhajeyya na payirupaseyya; viparita pana kalyanamitta ceva sappurisa ca, te bhajetha payirupasethati. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsu. Channatthero pana ovadam sutvapi purimanayeneva puna bhikkhu akkosati paribhasati. Punapi satthu bhikkhu arocayimsu. Sattha "bhikkhave mayi dharante channam sikkhapetum na sakkhissatha, mayi pana parinibbute sakkhissathati vatva, parinibbanakale ayasmata anandena "bhante katham channatthere amhehi patipajjitabbanti vutte "ananda channassa bhikkhuno brahmadando databboti anapesi. So satthari parinibbute anandattherena aropitam brahmadandam sutva dukkhi dummano tikkhattum mucchito papatitva "ma mam bhante nasayitthati yacitva samma vattam purento na cirasseva saha patisambhidahi arahattam papuniti. Channattheravatthu. ----------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page9.

4. Mahakappinattheravatthu. (63) "dhammapiti sukham setiti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto mahakappinattheram arabbha kathesi. Tatrayam anupubbikatha: "atite kirayasma mahakappino padumuttarabuddhassa padamule katabhiniharo samsare samsaranto baranasito avidure ekasmim pesakaragame jetthakapesakaro hutva nibbatti. Tada sahassamatta paccekabuddha attha mase himavante vasitva vassike cattaro mase janapade vasanti. Te ekavaram baranasiya avidure otaritva "senasanakaranatthaya hatthakammam yacathati ranno santikam attha paccekabuddhe pahinimsu. Tada pana ranno vappamangalakalo hoti. So "paccekabuddha kiragatati sutva nikkhamitva agatakaranam pucchitva "ajja bhante okaso natthi, sve amhakam vappamangalam, tatiyadivase karissamiti vatva paccekabuddhe animantetvava pavisi. Paccekabuddha "annam gamam pavisissamati pakkamimsu. Tasmim khane jetthakapesakarassa bhariya kenacideva karaniyena baranasim gacchanti te paccekabuddhe disva vanditva "kim bhante avelaya ayya agatati pucchitva adito patthaya tam pavattim sutva saddha pannasampanna itthi "sve bhante amhakam bhikkham ganhathati nimantesi. "bahuka mayam bhaginiti. "kittaka bhanteti. "sahassamatta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page10.

Bhaginiti "bhante imasmim game sahassamatta vasimha, ekeko ekekassa bhikkham dassati, bhikkham adhivasetha, ahameva tumhakam vasanatthanampi karapessamiti aha. Paccekabuddha adhivasayimsu. Sa gamam pavisitva ugghosesi "aham sahassamatte paccekabuddhe disva nimantesim, ayyanam nisidanatthanam samvidahatha, yagubhattadini sampadethati, gamamajjhe mandapam karapetva asanani pannapetva punadivase paccekabuddhe nisidapetva panitena [1]- bhojanena parivisitva bhattakiccavasane tasmim game sabba itthiyo adaya tahi saddhim paccekabuddhe vanditva temasam vasanatthaya patinnam gahetva puna game ugghosesi "ammatata ekekakulato ekeko puriso vasiadini gahetva arannam pavisitva dabbasambhare aharitva ayyanam vasanatthanam karotuti. Gamavasino tassa vacane thatva ekeko ekekam katva saddhim rattitthanadivatthanehi pannasalasahassam karetva attano attano pannasalayam vassupagate paccekabuddhe "aham sakkaccam upatthahissami, aham sakkaccam upatthahissamiti upatthahimsu. Vassam vutthakale "attano attano pannasalaya vassam vutthanam paccekabuddhanam civarasatake sajjethati samadapetva ekekassa sahassamulam civaram 2- dapesi. Paccekabuddha vutthavassa anumodanam katva pakkamimsu. Gamavasinopi imam punnam katva tato 3- cuta tavatimsabhavane nibbattitva ganadevaputta nama ahesum. Te tattha @Footnote: 1. Ma. etthantare "khadaniyenati atthi. 2. Si. Yu. ticivaram. 3. Ma. ito.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page11.

Dibbasampattim anubhavitva kassapasammasambuddhakale baranasiyam kutumbikagehesu nibbattimsu. Jetthakapesakaro jetthakakutumbikassa putto ahosi. Bhariyapissa jetthakakutumbikasseva dhita ahosi. Ta sabbapi vayappatta parakulam gacchantiyo tesamyeva gehani agamamsu. Athekadivasam vihare dhammassavanam sanghuttham. "sattha dhammam desetiti sutva sabbepi te kutumbika "dhammam sunissamati bhariyaya saddhim viharam agamamsu. Tesam viharamajjham pavitthakkhane vassam utthahi. Yesam kulupaka va nati va samaneradayo atthi; te tesam parivenani pavisimsu. Te pana tatharupanam natthitaya katthaci pavisitum avisahanta viharamajjheyeva atthamsu. Atha ne jetthakakutumbiko aha "passatha amhakam vippakaram, kulaputtehi nama ettakena lajjitum yuttanti. "ayya kim karomati. "mayam vissasikatthanassa abhavena imam vippakaram patta, sabbe dhanam samharitva parivenam karomati. "sadhu ayyati. Jetthako sahassam adasi, sesa panca panca satani, itthiyo addhateyyani addhateyyani satani. Te tam dhanam samharitva sahassakutagaraparivaram satthu vasanatthaya mahaparivenam nama arabhimsu. Navakammassa mahantataya dhane appahonte, pubbe dinnadhanato puna upaddhupaddham adamsu. Nitthite parivene, viharamaham karonta buddhappamukhassa bhikkhusanghassa sattaham mahadanam datva visatiya bhikkhusahassanam civarani sajjayimsu. Jetthakakutumbikassa pana bhariya sabbehi samabhagikam akatva attano pannaya thita

--------------------------------------------------------------------------------------------- page12.

"atirekataram katva sattharam pujessamiti anojapupphavannena sahassamulena satakena saddhim anojapupphacangotakam gahetva anumodanakale sattharam anojapupphehi pujetva tam satakam satthu padamule thapetva "bhante nibbattanibbattatthane anojapuppha- vannamyeva me sariram hotu, anojaeva ca me namam hotuti patthanam thapesi. Sattha "evam hotuti anumodanam akasi. Te sabbepi yavatayukam thatva tato cuta devaloke nibbattitva imasmim buddhuppade devaloka cavitva, jetthakakutumbiko kukkutavatinagare rajakule nibbattitva vayappatto mahakappinaraja nama ahosi, sesa amaccakulesu nibbattimsu; jetthakakutumbikassa bhariya maddaratthe sagalanagare 1- rajakule nibbatti, anojapupphavannamevassa sariram ahosi. "anojatvevassa namam karimsu, sa vayappatta kappinaranno geham gantva anojadevi nama ahosi, sesitthiyopi amaccakulesu nibbattitva vayappatta tesamyeva amaccaputtanam gehani agamamsu. Te sabbepi ranno sampattisadisam sampattim anubhavimsu. Yada raja sabbalankarappatimandito hatthim abhiruhitva vicarati; tada tepi tatheva vicaranti. Tasmim assena va rathena va vicarante, tepi tatheva vicaranti. Evam te ekato hutva katanam punnanam anubhavena ekatova sampattim anubhavimsu. Ranno pana "balo balavahano puppho pupphavahano supattoti panca assa honti. @Footnote: 1. sakalanagaretipi atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page13.

Raja tesu supattam sayam arohati. Itare cattaro assarohanam sasanaharanatthaya adasi. Raja te patova bhojetva "gacchatha, dve va tini va yojanani ahinditva buddhassa va dhammassa va sanghassa va uppannabhavam natva mayham sukhasasanam aharathati pesesi. Te catuhi dvarehi nikkhamitva dve tini yojanani ahinditva sasanam alabhitva paccagacchanti. Athekadivasam raja supattam nama assamaruyha amaccasahassa- parivuto uyyanam gacchanto kilantarupe pancasatamatte vanijake nagaram pavisante disva "ime addhanakilanta, addha imesam santika ekam bhaddakam sasanam sossamiti te pakkosapetva "kuto agacchathati pucchi. "atthi deva ito visatiyojanasatamatthake savatthi nama nagaram, tato agacchamati. "atthi pana vo dese kinci sasanam uppannanti. "deva annam kinci natthi, sammasambuddho pana uppannoti. Raja tavadeva pancavannaya pitiya phutthasariro kinci sallakkhetum asakkonto muhuttam vitinametva "tata kim vadethati pucchi. "buddho deva uppannoti. Raja dutiyampi tatiyampi tatheva vitinametva catutthavare "kim vadetha tatati pucchitva, "buddho deva uppannoti vutte, "tata satasahassam vo dammiti vatva "aparampi kinci sasanam atthi tatati pucchi. "atthi deva, dhammo uppannoti. Raja tampi sutva purimanayeneva tayo vare vitinametva,

--------------------------------------------------------------------------------------------- page14.

Catutthavare "dhammoti pade vutte, "idhapi vo satasahassam dammiti vatva "aparampi sasanam atthi tatati pucchi. "atthi deva, sangharatanam uppannanti. Raja tampi sutva tatheva tayo vare vitinametva, catutthavare "sanghoti pade vutte, "idhapi vo satasahassam dammiti vatva amaccasahassam oloketva "tata kim karissathati pucchi. "deva kim karissathati. "aham tata `buddho uppanno, dhammo uppanno, sangho uppannoti sutva na puna nivattissami, sattharam uddissa gantva tassa santike pabbajissamiti. "mayampi deva tumhehi saddhim pabbajissamati. Raja suvannapatte akkharani likhapetva vanijake aha "anoja nama devi tumhakam tini satasahassani dassati; evanca pana vadeyyatha `ranna kira te issariyam vissattham, yathasukham sampattim bhunjahiti; sace pana vo `raja kahanti pucchissati, `sattharam uddissa pabbajissamiti vatva gatoti aroceyyathati. Amaccapi attano attano bhariyanam tatheva sasanani pahinimsu. Raja vanijake uyyojetva [1]- amaccasahassaparivuto tamkhananneva nikkhami. Satthapi tamdivasam paccusakale lokam volokento mahakappinarajanam saparivaram disva "ayam mahakappino vanijakanam santika tinnam ratananam uppannabhavam sutva tesam vacanam tihi satasahassehi pujetva rajjam pahaya amaccasahassaparivuto mam uddissa pabbajitukamo sve nikkhamissati, so saparivaro saha patisambhidahi @Footnote: 1. Ma. etthantare "assam abhiruyhati atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page15.

Arahattam papunissati, paccuggamanamassa karissamiti punadivase cakkavatti viya khuddakagamabhojakam paccuggacchanto sayameva pattacivaram gahetva visatiyojanasatamaggam paccuggantva 1- candabhagaya nadiya tire nigrodha- rukkhamule chabbannarasmiyo vissajjento nisidi. Rajapi agacchanto ekam nadim patva "ka namesati pucchi. "aravapaccha 2- nama devati. "kimassa parimanam tatati. "gambhirato gavutam, puthulato dve gavutani devati. "atthi panettha nava va ulumpo vati. "natthi devati. "navadini olokentanam amhakam jati jaram upaneti, jara maranam; aham nibbematiko hutva tini ratanani uddissa nikkhanto, tesam anubhavena idam udakam viya ma ahositi tinnam ratananam gunam avajjetva "itipi so bhagava araham sammasambuddhoti buddhanussatim anussaranto saparivaro assasahassena udakapitthe pakkhandi. Sindhava pitthipasane viya pakkhandimsu. Khuranam agga neva 3- temimsu. So tam uttaritva purato gacchanto aparampi nadim disva "ayam ka namati pucchi. "nilavahana nama devati. "kimassa parimananti. "gambhiratopi puthulatopi addhayojanam devati. Sesam purimasadisameva. Tam pana nadim disva "svakkhato bhagavata dhammoti dhammanussatim anussaranto pakkhandi. Tampi nadim atikkamitva [4]- aparampi nadim disva "ayam ka namati pucchi. "candabhaga nama devati. @Footnote: 1. gantva [?] 2. aparacchatipi atthi. 3. katthaci "agganevati dissati. @4. Ma. etthantare gacchantoti atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page16.

"kimassa parimananti. "gambhiratopi puthulatopi yojanam devati. Sesam purimasadisameva. Imam pana nadim disva "supatipanno bhagavato savakasanghoti sanghanussatim anussaranto pakkhandi. Tam pana nadim atikkamitva gacchanto satthu sarirato chabbannarasmiyo addasa. Nigrodharukkhassa sakhavitapapalasani sovannamayani viya ahesum. Raja cintesi "ayam obhaso neva candassa, na suriyassa, na devamara- brahmanagasupannadinam annatarassa; addha sattharam uddissa agacchanto mahagotamabuddhena dittho bhavissamiti. So tavadeva assapitthito otaritva onatasariro rasminam anusarena sattharam upasankamitva manosilarase nimujjanto viya buddharasminam anto pavisitva sattharam vanditva ekamantam nisidi saddhim amaccasahassena. Sattha anupubbikatham kathesi. Desanavasane raja saparivaro sotapattiphale patitthahi. Atha sabbeva utthahitva pabbajjam yacimsu. Sattha "agamissati nu kho imesam kulaputtanam iddhimayapattacivaranti upadharento "ime kulaputta paccekabuddhasahassassa civarasahassam adamsu, kassapabuddhakale visatiya bhikkhusahassanampi visati civarasahassani adamsu, anacchariyam imesam iddhimayapattacivaragamananti natva dakkhinahattham pasaretva "etha bhikkhavo, caratha brahmacariyam samma dukkhassa antakiriyayati aha. Te tavadeva atthaparikkharadhara vassasatikatthera viya hutva vehasam abbhuggantva paccorohitva [?] sattharam vanditva nisidimsu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page17.

Tepi vanijaka rajakulam gantva ranna pahitasasanam arocapetva, deviya. "agacchantuti vutte, pavisitva vanditva ekamantam atthamsu. Atha ne devi pucchi "tata kimkarana agatatthati. "mayam ranna tumhakam santikam pahita, tini kira no satasahassani dethati. 1- "tata atibahum bhanatha, kim tumhehi ranno katam, kismim vo raja pasanno ettakam dhanam dapesiti. "devi na annam kinci katam, ranno pana sasanam arocayimhati. "sakka pana tata mayhampi arocetunti. "sakka deviti. "tenahi tata vadethati. "devi buddho loke uppannoti. Sapi tam sutva purimanayeneva pitiya phutthasarira tikkhattum kinci asallakkhetva catutthavare "buddhoti padam sutva "tata imasmim pade ranna kim dinnanti. "satasahasasam deviti. "tata nanucchavikam ranna katam evarupam sasanam sutva tumhakam satasahassam dadamanena, aham hi vo mama duggatapannakare tini satasahassani dammi, aparam tumhehi kim arocitanti. "idancidancati aparanipi dve sasanani arocesum. Devi purimanayeneva pitiya phutthasarira tikkhattum kinci asallakkhetva catutthavare tatheva sutva tini tini satasahassani dapesi. Evam te sabbani dvadasa satasahassani labhimsu. Atha ne devi pucchi "raja kaham tatati. "devi `sattharam uddissa pabbajissamiti @Footnote: 1. Si. Yu. adasi deviti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page18.

Gatoti. "mayham tena kim sasanam dinnanti. "sabbam kira tena tumhakam issariyam vissattham, tumhe kira yatharuciya sampattim anubhavathati. "amacca pana kaham tatati. "tepi `ranna saddhimyeva pabbajissamati gata deviti. Sa tesam bhariyayo pakkosapetva "amma tumhakam samika `ranna saddhim pabbajissamati gata, tumhe kim karissathati. "kim pana tehi amhakam sasanam pahitam deviti. "tehi kira attano sampatti tumhakam vissattha, tumhe kira tam yatharuciya paribhunjathati. "tumhe pana devi kim karissathati. "amma so tava raja sasanam sutva magge thitakova tihi satasahassehi tini ratanani pujetva khelapindam viya sampattim pahaya `pabbajissamiti nikkhanto; maya pana tinnam ratananam sasanam sutva tini ratanani navahi satasahassehi pujitani; na kho panesa sampatti nama rannoyeva dukkha, mayhampi dukkhayeva, ko ranno chadditam khelapindam jannukehi patitthahitva mukhena ganhissati, na mayham sampattiya attho, ahampi sattharam uddissa gantva pabbajissamiti. "devi mayampi tumhehiyeva saddhim pabbajissamati. "sace sakkotha, sadhu ammati. "sakkoma deviti. "tenahi ethati rathasahassam yojapetva ratham aruyha tahi saddhim nikkhamitva antaramagge pathamanadim disva, yatha ranna puttham; tatheva pucchitva sabbam pavattim sutva "ranno gamanamaggam 1- olokethati vatva "sindhavanam @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. gatamaggam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page19.

Padavalanjam na passama deviti vutte, "raja `tini ratanani uddissa nikkhantosmiti saccakiriyam katva gato bhavissati, ahampi tini ratanani uddissa nikkhanta, tesameva anubhavena idam udakam udakam viya ma ahositi tinnam ratananam gunam anussaritva rathasahassam pesesi. Udakam pitthipasanasadisam ahosi. Cakkanam akkhagganemivattiyo neva temimsu. Eteneva upayena itarapi dve nadiyo uttari. Sattha tassa agamanabhavam natva, yatha attano santike nisinna bhikkhu na pannayanti; evamakasi. Sapi gacchanti gacchanti satthu sarirato nikkhantarasmiyo disva tatheva cintetva sattharam upasankamitva vanditva ekamantam thita pucchi "bhante mahakappino tumhe uddissa nikkhanto, agatettha manne, kaham so, amhakampi nam dassethati. "nisidatha tava, idheva tam passissathati. Ta sabbapi tutthacitta "idheva kira nisinna samike passissamati nisidimsu. Sattha anupubbikatham kathesi. Anoja devi desanavasane saparivara sotapattiphalam papuni. Mahakappinatthero tasam vaddhitam dhammadesanam sunanto saparivaro saha patisambhidahi arahattam papuni. Tasmim khane sattha tasam te bhikkhu arahattam patte dassesi. Tasam kira agatakkhaneyeva attano samike kasavadhare mundasire disva cittam ekaggam na bhaveyya, tena maggaphalani pattum na sakkuneyyum; tasma acalassaddhaya patitthitakale tasam te bhikkhu arahattam patte dassesi. Tapi te disva pancappatitthitena vanditva "bhante

--------------------------------------------------------------------------------------------- page20.

Tumhakam tava pabbajitakiccam matthakam pattanti vatva sattharam vanditva ekamantam thita pabbajjam yacimsu. "evam kira vutte, sattha uppalavannaya agamanam cintesiti ekacce vadanti. Sattha pana ta upasikayo aha "savatthim gantva bhikkhunupassaye pabbajathati. Ta anupubbena carikancaramana antaramagge mahajanena abhihatasakkarasammana padasava visatiyojanasatikam maggam gantva bhikkhunupassaye pabbajitva arahattam papunimsu. Satthapi bhikkhusahassam adaya akaseneva jetavanam agamasi. Tatra sudam ayasma mahakappino rattitthanadivatthanadisu "aho sukham, aho sukhanti udanam udanento vicarati. Bhikkhu bhagavato arocesum "bhante mahakappino `aho sukham, aho sukhanti udanam udanento vicarati, attano [1]- rajjasukham arabbha katheti manneti. Sattha tam pakkosapetva "saccam kira tvam kappina kamasukham rajjasukham arabbha udanam udanesiti. "bhagava me bhante tam arabbha udanabhavam va anudanabhavam va janatiti. Sattha "na bhikkhave mama putto kamasukham rajjasukham arabbha udanam udaneti, puttassa pana me dhammapiti [2]- uppajjati, so amatamahanibbanam arabbha evam udanam udanetiti anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "dhammapiti sukham seti vippasannena cetasa ariyappavedite dhamme sada ramati panditoti. @Footnote: 1. Ma. etthantare "kamasukhanti atthi. @2. Ma. etthantare "nama dhammarati namati atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page21.

Tattha "dhammapititi: dhammapayako dhammam pivantoti attho. Dhammo ca namesa na sakka bhajanena yaguadini viya patum, navavidham pana lokuttaradhammam namakayena phusanto arammanato sacchikaronto parinnabhisamayadihi dukkhadini ariyasaccani pativijjhanto dhammam pivati nama. Sukham setiti: desanasisamattametam. Catuhipi iriyapathehi sukham viharatiti attho. Vippasannenati: anavilena nirupakkilesena. Ariyappavediteti: buddhadihi ariyehi pavedite satipatthanadibhede bodhipakkhiyadhamme. Sada ramatiti: evarupo dhammapiti vippasannena cetasa viharanto pandiccena samannagato sada ramati abhiramatiti. Desanavasane bahu sotapannadayo ahesunti. Mahakappinattheravatthu. ----------- 5. Panditasamaneravatthu. (64) "udakam hi nayantiti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto panditasamaneram arabbha kathesi. Atite kira kassapasammasambuddho visatikhinasavasahassaparivaro baranasim agamasi. Manussa attano balam sallakkhetva atthapi dasapi ekato hutva agantukadanani adamsu. Athekadivasam sattha bhattakiccavasane evam anumodanam akasi "upasaka idhekacco

--------------------------------------------------------------------------------------------- page22.

`attano Santakameva datum vattati, kim parena samadapitenati attanava danam deti param na samadapeti, so nibbattatthane 1- bhogasampadam labhati no parivarasampadam; ekacco param samadapeti attana na deti, so nibbattatthane parivarasampadam labhati no bhogasampadam; ekacco attanapi na deti parampi na samadapeti, so nibbattatthane neva bhogasampadam labhati no parivarasampadam, vighasado hutva jivati; ekacco attana ca deti paranca samadapeti, so nibbattatthane bhogasampadampi labhati parivarasampadampiti. Tam sutva samipe thito eko panditapuriso cintesi "ahandani tatha karissami; yatha me dve sampattiyo bhavissantiti. So sattharam vanditva aha "bhante sve mayham bhikkham ganhathati. "kittakehi bhikkhuhi atthoti. "kittako pana vo bhante parivaroti. "visati bhikkhusahassaniti. "bhante sabbehi saddhim sve mayham bhikkham ganhathati. Sattha adhivasesi. So gamam pavisitva "ammatata sve maya buddhappamukho bhikkhusangho nimantito, tumhe yattakanam bhikkhunam [2]- sakkotha tattakanam [3]- dethati arocetva vicaranto, attano balam sallakkhetva "mayam dasannam dassama, mayam visatiya. Mayam satassa, mayam pancannam satananti vutte, sabbesam vacanam adito patthaya panne aropesi. Tena ca samayena tasmim nagare atiduggatabhaveneva "mahaduggatoti pannato @Footnote: 1. Si. Ma. nibbatanibbatattatthane. 2. Ma. etthantare "datunti atthi. @3. Ma. etthantare "dananti atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page23.

Eko puriso atthi. So tampi sammukhagatam disva "samma mahaduggata maya svatanaya buddhappamukho bhikkhusangho nimantito, sve nagaravasino danam dassanti, tvam kati bhikkhu bhojessasiti. "sami mayham kim bhikkhuhi bhikkhuhi nama sadhananam attho, mayham pana sve yaguatthaya tandulanalimattampi natthi, aham bhatim katva jivami, kim me bhikkhuhiti. Samadapakena nama byattena bhavitabbam; tasma so tena "natthiti vuttepi tunhibhuto ahutva evamaha "samma mahaduggata imasmim nagare subhojanam bhunjitva sukhumavatthanivattha nanabharanappatimandita sirisayane sayamana bahu jana sampattim anubhavanti, tvam pana divasam bhatim katva kucchipuramattampi na labhasi; evam santepi `aham pubbepi kinci [1]- akatatta kinci na labhamiti na janasiti. "janami samiti. "atha kasma idani punnam na karosi, tvam yuva balasampanno, kim taya bhatim katvapi yathabalam danam datum na vattatiti. So tasmim kathente samvegappatto hutva "mayhampi ekam bhikkhum panne aropehi, kancideva bhatim katva ekassa bhikkham dassamiti aha. Itaro "kim ekena bhikkhuna panne aropitenati na aropesi. Mahaduggatopi geham gantva bhariyam aha "bhadde nagaravasino sve sanghassa bhattam karonti, ahampi samadapakena `ekassa bhikkham dehiti vutto, mayam sve ekassa bhikkham dassamati. Athassa bhariya "mayam dalidda, kasma taya patissutanti avatvava "sami bhaddakam te katam, mayam pubbepi kinci adatva @Footnote: 1. Ma. etthantare "punnanti atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page24.

Idani duggata jata, mayam ubhopi bhatim katva ekassa bhikkham dassamati vatva, ubhopi nikkhamitva bhatitthanam agamamsu. Mahasetthi mahaduggatam disva "kim samma mahaduggata bhatim karissasiti pucchi. "ama ayyati. "kim karissasiti. "yam tumhe karessathati. "tenahi mayam sve dve tini bhikkhusatani bhojessama, ehi daruni phalehiti vasipharasum niharitva dapesi. Mahaduggato balham kaccham bandhitva ussahappatto vasim pahaya pharasum ganhanto pharasum hitva vasim ganhanto daruni phaleti. Atha nam setthi aha "samma tvam ajja ativiya ussahappatto kammam karosi, kim nu kho karananti. "sami ekam bhikkhum bhojessamiti. Tam sutva setthi pasannamanaso cintesi "aho imina dukkaram katam, `aham duggatoti tunhibhavam anapajjitva `bhatim katva ekam bhikkhum bhojessamiti vadatiti. Setthibhariyapi tassa bhariyam disva "amma kim kammam karissasiti pucchitva, "yam tumhe karethati vutte, udukkhalasalam pavesetva suppamusaladini dapesi. Sa naccanti viya tutthahattha vihi kotteti ceva ophunati ca. Atha nam setthibhariya pucchi "amma ativiya tutthahattha kammam karosi, kinnu kho karananti. "ayye imam bhatim katva mayampi ekam bhikkhum bhojessamati. Tam sutva setthibhariyapi tassam "aho ayam dukkarakarikati pasidi. Setthi mahaduggatassa darunam phalitakale "ayante bhatiti salinam catasso naliyo dapetva "ayante tutthidayoti aparapi catasso naliyo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page25.

Dapesi. So geham gantva bhariyam aha "maya bhatim katva sali laddho, ayam nivapo bhavissati, taya laddhaya bhatiya dadhitelakatukabhandani ganhahiti. Setthibhariya pana tassa ekam sappikarandakanceva dadhibhajananca katukabhandanca suddhasalitandulanalinca dapesi. Iti ubhinnampi nava tandulanaliyo ahesum. Te "deyyadhammo no laddhoti tutthahattha patova utthahimsu. Bhariya mahaduggatam aha "gaccha sami, pannam pariyesitva aharati. So antarapane pannam adisva naditiram gantva "[1]- ayyanam bhojanam datum labhissamiti pahatthamanaso gayanto pannam uccinati. Mahajalam khipitva thitakevatto "mahaduggatassa saddena bhavitabbanti tam pakkositva pucchi "ativiya tutthacitto gayasi, kinnu kho karananti. "pannam uccinami sammati. "kim karissasiti. "ekam bhikkhum bhojessamiti. "aho suhito bhikkhu, yo tava pannam khadissatiti. 2- "kim karomi samma, attana laddhapannena bhojessamiti. "tenahi ehiti. "kim karomi sammati. "ime macche gahetva padagghanakani addhagghanakani kahapanagghanakani ca uddanani karohiti. So tatha akasi. Baddhabaddhe macche nagaravasino nimantitanimantitabhikkhunam atthaya harimsu. Tassa macchuddanani karontasseva, bhikkhacaravela sampapuni. So velam sallakkhetva "gamissami samma, bhikkhunam agamanavelati aha. "atthi pana kinci @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. etthantare "ajjati"atthi. @2. Si. Ma. Yu. aho sukhito bhikkhu, so tava kim pannam khadissatiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page26.

Macchuddananti. "natthi samma, sabbani khinaniti. "tenahi maya attano atthaya valikaya nikkhanitva cattaro rohitamaccha thapita, sacepi bhikkhum bhojetukamo, ime gahetva gacchati te tassa adasi. Tam divasam pana sattha paccusakale lokam volokento mahaduggatam attano nanajalassa anto pavittham disva "kinnu kho bhavissatiti avajjento "mahaduggato `ekam bhikkhum bhojessamiti bhariyaya saddhim hiyyo bhatim akasi, katarannu kho bhikkhum labhissatiti cintetva "manussa panne aropitasannaya bhikkhum gahetva attano attano gehesu nisidapessanti, mahaduggato mam thapetva annam bhikkhum na labhissatiti upadharesi. Buddha kira duggatesu anukampam karonti. Tasma sattha patova sarirakiccam katva "mahaduggatam sanganhissamiti gandhakutim pavisitva nisidi. Mahaduggatepi macche gahetva geham pavisante, sakkassa pandukambalasilasanam unhakaram dassesi. So "kinnu kho karananti olokento "hiyyo mahaduggato `ekassa bhikkhuno bhikkham dassamiti attano bhariyaya saddhim bhatim akasi, kataram nu kho bhikkhum labhissatiti cintetva "natthetassa anno bhikkhu, sattha pana `mahaduggatassa sangaham karissamiti gandhakutiyam nisinnova, mahaduggato attano upakappanakam yagubhattam pannasupeyyampi tathagatassa dadeyya, yannunaham mahaduggatassa geham gantva bhattakarakakammam kareyyanti annatakavesena tassa gehasamipam gantva "atthi nu kho kassaci kinci

--------------------------------------------------------------------------------------------- page27.

Bhatiya kattabbanti pucchi. Mahaduggato tam disva aha "samma kim kammam karissasiti. "aham sami sabbasippiko, mayham ajananasippam nama natthi, yagubhattadinipi sampadetum janamiti. "samma mayam tava kammena atthika, tuyham pana databbam bhatim na passamati. "kim pana te kattabbanti. "ekassa bhikkhussa bhikkham datukamomhi, tassa yagubhattasamvidhanam icchamiti. "sace bhikkhussa bhikkham dassasi, na me bhatiya attho, kim mama punnam datum na vattatiti. "evam sante sadhu samma, pavisati. So tassa geham pavisitva tanduladini aharapetva "tvam gaccha attano pattabhikkhum anehiti tam uyyojesi. Danaveyyavatikopi panne aropitaniyameneva tesam tesam gehani bhikkhu pahini. Mahaduggato tassa santikam gantva "mayham pattabhikkhum dehiti aha. So tasmim khane satim labhitva "aham tava bhikkhum pammutthoti aha. Mahaduggato tikhinaya sattiya kucchiyam pahato viya "samma kasma mam nasesi, ahampi taya hiyyo samadapito bhariyaya saddhim divasam bhatim katva ajja patova pannatthaya naditire ahinditva agato, dehi me ekam bhikkhunti baha paggayha paridevi. Manussa sannipatitva "kimetam mahaduggatati pucchimsu. So tamattham arocesi. Te veyyavatikam pucchimsu "saccam kira samma taya esa `bhatim katva ekassa bhikkhussa bhikkham dehiti samadapitoti. "ama ayyati. "bhariyam te kammam katam, yo ettake bhikkhu samvidahanto etassa ekam bhikkhum nadasiti. So tesam vacanena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page28.

Mankubhuto tam aha "samma mahaduggata ma mam nasayi, aham tava karana mahavihesam patto, manussa panne aropitaniyamena attano attano pattabhikkhu nayimsu, attano gehe nisinnabhikkhum niharitva dento nama natthi, sattha pana mukham dhovitva gandhakutiyameva nisinno, rajayuvarajasenapatiadayo satthu gandhakutito nikkhamanam oloketva nisinna `satthu pattam gahetva gamissamati, buddha nama duggate anukampam karonti, tvam viharam gantva `duggatomhi bhante, mama sangaham karothati sattharam vada; sace te punnam atthi, addha lacchasiti. So viharam agamasi. Atha nam annesu divasesu vihare vighasadabhavena ditthatta rajayuvarajadayo "mahaduggata na tava bhattakalo, kasma agacchasiti ahamsu. So "janami sami `na tava bhattakaloti, sattharam pana vanditum agacchamiti vadanto gandhakutiya ummare sisam thapetva pancappatitthitena vanditva "bhante imasmim nagare maya duggatataro natthi, avassayo me hotha, karotha me sangahanti aha. Sattha gandhakutidvaram vivaritva pattam niharitva tassa hatthe thapesi. So cakkavattisirim patto viya ahosi. Rajayuvarajadayo annamannassa mukhani olokayimsu. Mahaduggatassa satthara dinnapattam hi koci issariyavasena gahetum samattho nama natthi. Evam pana vadimsu "samma mahaduggata satthu pattam amhakam dehi, ettakannama sahassam va satasahassam va te dhanam dassama, tvam duggato dhanam ganha, kinte

--------------------------------------------------------------------------------------------- page29.

Pattenati. Mahaduggato "na kassaci dassami, na me dhanena attho, sattharamyeva bhojessamiti aha. Avasesa tam yacitva pattam alabhitva nivattimsu. Raja pana "mahaduggato dhanena palobhiyamanopi satthu pattam na deti, satthara ca sayam dinnam koci gahetum na sakkoti, imassa deyyadhammo nama kittako bhavissati, imina deyyadhammassa dinnakale sattharam adaya geham netva mayham sampaditam aharam dassamiti cintetva satthara saddhimyeva agamasi. Sakkopi devaraja yagubhattapannadini sampadetva satthu nisidanaraham asanam pannapetva nisidi. Mahaduggato sattharam netva "pavisatha bhanteti aha. Vasanagehancassa nicam hoti, anonatena pavisitum na sakka, buddha ca nama geham pavisanta na onamitva pavisanti, geham hi pavisanakale mahapathavi va hettha ogacchati, geham va uddham gacchati. 1- Idam tesam sudinnassa danassa phalam. Puna nikkhamitva gatakale sabbam pakatikameva hoti; tasma sattha thitakova geham pavisitva sakkena pannattasane nisidi. Satthari nisinne, raja aha "samma mahaduggata taya amhakam yacantanampi satthu patto na dinno, passama tava, kidiso te satthu sakkaro katoti. Atha sakko yagubhattadini vivaritva dassesi. Tesam vasagandho sakalanagaram chadetva atthasi. Raja yaguadini oloketva bhagavantam aha "bhante aham `mahaduggatassa deyyadhammo kittako bhavissati, imina deyyadhamme @Footnote: 1. uggacchatitipi dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page30.

Dinne sattharam geham netva attano sampaditam aharam dassamiti cintetva agato, maya evarupo aharo na ditthapubbo, mayi idha thite mahaduggato atikilameyya, gacchamahanti sattharam vanditva pakkami. Sakkopi sattharam yaguadini datva sakkaccam parivisi, satthapi katabhattakicco anumodanam katva utthayasana pakkami. Sakko mahaduggatassa sannam adasi. So pattam gahetva sattharam anugacchi. Sakko nivattitva mahaduggatassa gehadvare thito akasam olokesi. Akasato sattaratanavassam vassitva tassa gehe sabbabhajanani puretva sakalam geham puresi. Tassa gehe okaso nahosi. Tassa bhariya darake hatthesu gahetva niharitva bahi atthasi. So sattharam anugantva nivatto darake bahi disva "kim idanti pucchi. "sami sakalam no geham sattahi ratanehi paripunnam, pavisitum okaso natthiti. So "ajjeva me danena vipako dinnoti cintetva ranno santikam gantva rajanam vanditva, "kasma agatositi vutte, aha "deva me geham sattahi ratanehi punnam, tam dhanam ganhathati. Raja "aho buddhanam dinnadanam ajjeva matthakam pattanti cintetva tam aha "kim te laddhum vattatiti. "dhanaharanatthaya sakatasahassam dethati. Raja sakatasahassampesetvadhanamaharapetvarajangane okirapesi. Talappamano rasi ahosi. Raja nagare sannipatapetva "imasmim nagare atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page31.

Kassaci ettakam dhananti pucchi. "natthi devati. "evam mahadhanassa kim katum vattatiti. "setthitthanam devati. Raja tassa mahasakkaram katva setthitthanam dapesi. Athassa pubbe ekassa setthino gehatthanam acikkhitva "ettha jatagacche haretva geham utthapetva vasahiti aha. Tassa tanthanam sodhetva 1- samam katva bhumiya khaniyamanaya, annamannam ahacca nidhikumbhiyo utthahimsu. Ranno arocite, "tava punneneva nibbatta, tvameva ganhahiti aha. So geham karetva sattaham buddhappamukhassa bhikkhusanghassa mahadanam adasi. Tato parampi yavatayukam titthanto punnani karitva ayuhapariyosane devaloke nibbatto ekam buddhantaram dibbasampattim anubhavitva imasmim buddhuppade tato cuto savatthiyam sariputtattherassa upatthakakule jetthadhitu kucchiyam patisandhim ganhi. Athassa matapitaro gabbhassa patitthitabhavam natva 2- gabbhapariharam adamsu. Tassaparena samayena evarupo dohalo uppajji "aho vataham dhammasenapatim adim katva pancannam bhikkhusatanam rohitamaccharasena danam datva kasayani vatthani nivasetva asanapariyante nisinna tesam bhikkhunam ucchitthabhattam bhunjeyyanti. Sa matapitunam acikkhitva tatha akasi. Dohalo patippassambhi. Athassa tato paresupi sattasu mangalesu rohitamaccharaseneva dhammasenapatittherappamukhani panca bhikkhusatani bhojesum. Sabbam @Footnote: 1. Si. Yu. sodhetum. 2. Si. Yu. sutva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page32.

Tissakumarassa vatthumhi 1- vuttanayeneva veditabbam. Imassa pana mahaduggatakale dinnassa rohitamaccharasadanasseva nissando. Namaggahanadivase panassa "bhante dasassa vo sikkhapadani dethati matara vutte, thero aha "ko namo 2- ayam darakoti. "bhante imassa kucchiyam patisandhiggahanakalato patthaya imasmim gehe jala elamugapi pandita jata; tasma me puttassa `panditadarakotveva namam bhavissatiti. Thero sikkhapadani adasi. Jatadivasato patthaya panassa "naham mama puttassa ajjhasayam bhindissamiti matu cittam uppajji. So sattavassikakale mataram aha "aham therassa santike pabbajissamiti. Sa "sadhu tata, `aham tava ajjhasayam na bhindissamiccevam manam uppadesinti vatva theram nimantetva bhojetva "bhante daso vo pabbajitukamo, aham imam sayanhasamaye viharam nessamiti theram uyyojetva natake sannipatetva "mama puttassa gihikale kattabbam sakkaram ajjeva karissamati mahantam sakkaram karetva tam adaya viharam gantva "imam bhante pabbajethati therassa adasi. Thero pabbajjaya dukkarabhavam acikkhitva "karissamaham bhante tumhakam ovadanti vutte, "tenahi ehiti kese temetva tacapancakakammatthanam acikkhitva pabbajesi. Matapitaropissa sattaham vihareyeva vasanta buddhappamukhassa bhikkhusanghassa rohitamaccharaseneva danam @Footnote: 1. balavaggavannanayam vanavasitissattheravatthunamena agatamidam. @2. ko namati bhavitabbam. na. va. konamoti va bhavitabbam konamo @te upajjhayotiadisu viYu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page33.

Datva sattame divase sayam geham agamamsu. Thero atthame divase antogamam gacchanto tam adaya bhikkhusanghena saddhim na agamasi. Kimkarana? na tavassa civarapattaggahanani va iriyapatho va pasadiko hoti; apica vihare therassa kattabbavattam atthi, theropica, bhikkhusanghe antogamam pavitthe, sakalaviharam vicaranto asammatthatthanam sammajjitva tucchabhajanesu paniyaparibhojaniyani upatthapetva dunnikkhittani mancapithadini patisametva paccha gamam pavisati; apica "titthiya tucchaviharam pavisitva `passatha samanassa gotamassa savakanam nisinnatthananiti vattum ma labhimsuti sakalaviharam patijaggitva paccha gamam pavisati; tasma tam divasampi samanereneva pattacivaram gahapetva divataram gamam 1- pavisi. Samanero upajjhayena saddhim gacchanto antaramagge matikam disva "bhante idam kinnamati pucchi. "matika nama samanerati. "imaya kim karontiti. "ito cito ca udakam haritva attano sassakammam karontiti. "kim pana bhante udakassa cittam atthiti. "natthavusoti. "evarupam acittakam attano icchiticchitatthanam haranti bhanteti. "amavusoti. So cintesi "sace evarupampi acittakam attano icchiticchitatthanam haritva kammam karonti; kasma sacittakapi cittam attano vase vattetva samanadhammam katum na sakkhissantiti. So purato gacchanto @Footnote: 1. Si. Ma. Yu. "gamanti natthi."

--------------------------------------------------------------------------------------------- page34.

Usukare saradandakam aggimhi tapetva akkhikotiya oloketva ujum karonte disva "bhante ime ke namati pucchi. "usukara namavusoti. "kim pana te karontiti. "aggimhi tapetva saradandakam ujum karontiti. "sacittako bhante esoti. "acittako avusoti. So cintesi "sace acittakam gahetva aggimhi tapetva ujum karonti; kasma sacittakapi attano cittam vase vattetva samanadhammam katum na sakkhissantiti. Atha purato gantva araneminabhiadini tacchante disva "bhante ime ke namati pucchi. "tacchaka namavusoti. "kim pana te karontiti. "daruni gahetva yanakadinam cakkani karonti avusoti. "etani pana sacittakani bhanteti. "acittakani avusoti. Athassa etadahosi "sace acittakani katthakalingarani gahetva cakkadini karonti; sacittaka kasma attano cittam vase vattetva samanadhammam katum na sakkhissantiti. So imani karanani disva "bhante sace tumhakam pattacivaram tumhe ganheyyatha; aham nivatteyyanti. Thero "ayam adhuna pabbajito daharasamanero mam anubandhamano evam vadatiti cittam anuppadetvava "ahara samanerati vatva attano pattacivaram aggahesi. Samaneropi upajjhayam vanditva nivattanto "bhante mayham aharam aharanta rohitamaccharaseneva ahareyyathati aha. "kaham labhissami avusoti. "bhante sace attano punnena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page35.

Alabhanta mama punnena labhissathati aha. Thero "daharasamanerassa bahi nisinnakassa paripanthopi bhaveyyati kuncikam datva "mayham vasanagabbhassa dvaram vivaritva anto pavisitva nisideyyasiti aha. So tatha katva attano karajakaye nanam otaretva attabhavam sammasanto nisidi. Athassa gunatejena sakkassa asanam unhakaram dassesi. So "kinnu kho karananti upadharento "panditasamanero upajjhayassa pattacivaram datva `samanadhammam karissamiti nivatto, mayapi tattha gantum vattatiti cintetva, cattaro maharaje amantetva "viharassa upavane vicarante sakune palapetva samanta arakkham ganhathati vatva, candadevaputtam "candamandalam akaddhitva ganhahiti, suriyadevaputtam "suriyamandalam akaddhitva ganhahiti vatva, sayam gantva avinjanarajjutthane arakkham gahetva atthasi. Vihare puranapannassapi saddo nahosi. Samanerassa cittam ekaggam ahosi. So antarabhatteyeva attabhavam sammasitva tini phalani papuni. Theropi "samanero vihare nisinno, tassa upakappanakam bhojanam asukakule nama sakka laddhunti ekam pemagaravayuttam upatthakakulam agamasi. Tattha ca manussa tam divasam rohitamacche labhitva therasseva agamanam olokenta nisidimsu. Te theram agacchantam disva "bhante bhaddakam vo katam idhagacchantehiti anto pavesetva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page36.

Yagukhajjakadini datva rohitamaccharasena pindapatam adamsu. Thero haranakaram 1- dassesi. Manussa "paribhunjatha bhante, haranakabhattampi labhissathati vatva therassa bhattakiccavasane pattam rohitamaccharasabhojanassa puretva adamsu. Thero "samanero me chatoti sigham agamasi. Satthapi tam divasam sakalasseva bhunjitva viharam gantva "panditasamanero upajjhayassa pattacivaram datva `samanadhammam karissamiti nivatto; nippajjissati nu kho assa pabbajitakiccanti upadharento tinnam phalanam pattabhavam natva "arahattassa upanissayo atthi natthiti avajjento "atthiti disva "purebhattameva arahattam pattum sakkhissati na sakkhissatiti upadharento "sakkhissatiti annasi. Athassa etadahosi "sariputto samanerassa bhattamadaya sighamagacchati, antarayampissa kareyya, dvarakotthake arakkham gahetva nisidissami, atha nam cattaro panhe pucchissami, tasmim vissajjamane samanero saha patisambhidahi arahattam papunissatiti tato gantva dvarakotthake thatva sampattam theram cattaro panhe pucchi. Putthapanhe thero vissajjesi. Tatridam pucchavissajjanam: sattha kira nam aha "sariputta kinte laddhanti. "aharo bhanteti. "aharo nama kimaharati sariputtati. "vedanam bhanteti. "vedana kimaharati sariputtati. "rupam bhanteti. "rupam pana kimaharati sariputtati. "phassam bhanteti. @Footnote: 1. Si. Yu. gamanakaram.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page37.

Tatrayam adhippayo: jighacchitena hi paribhutto aharo tassa khudam patihanitva sukham vedanam aharati. Aharaparibhogena sukhitassa sukhaya vedanaya uppajjamanaya sarire vannasampatti hoti, evam vedana rupam aharati, sukhito pana aharajarupavasena uppannasukhasomanasso "idani me assado jatoti nippajjanto va nisidanto va sukhasamphassam patilabhati. Evam imesu catusu panhesu vissajjitesu, samanero saha patisambhidahi arahattam patto. Satthapi theram aha "gaccha sariputta, tava samanerassa bhattam dehiti. Thero gantva dvaram akotesi. Samanero nikkhamitva therassa hatthato pattam gahetva ekamantam thapetva talavantena theram viji. Atha nam thero aha "samanera bhattakiccam karohiti. "tumhe pana bhanteti. "katam maya bhattakiccam, tvam karohiti. Sattavassiko darako pabbajitva atthame divase tamkhanam vikasitapadumasadiso arahattam patto 1- bhattapakkhipanatthanam 2- paccavekkhanto nisiditva bhattakiccamakasi. Tena pattam dhovitva patisamitakale candadevaputto candamandalam vissajjesi, suriyadevaputto suriyamandalam vissajjesi, cattaro maharaja catuddisam arakkham vissajjesum, sakko devaraja avinjanake arakkham vissajjesi, suriyo majjhatthanato galitva gato. Bhikkhu ujjhayimsu "../../bdpicture/chaya adhikappamana jata, suriyo @Footnote: 1.Si. Yu. "arahattam pattoti natthi. 2. Si. Yu. paccavekkhanatthanam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page38.

Majjhatthanato galitva gato, samanerena ca idaneva bhuttam; kinnu kho etanti. Sattha tam pavattim natva agantva pucchi "bhikkhave kim kathethati. "idannama bhanteti. "ama bhikkhave, punnavato samanadhammam karanakale cando devaputto candamandalam, suriyo devaputto suriyamandalam akaddhitvava ganhi, cattaro maharaja viharupavane catuddisam arakkham ganhimsu, sakko devaraja agantva avinjanake arakkham ganhi, ahampi `buddhomhiti appossukko nisiditum nalattham, gantva dvarakotthake mama puttassa arakkham aggahesim; nettike ca matikaya udakam harante usukare ca usum ujum karonte tacchake ca daruni tacchante disva ettakam arammanam gahetva pandita attanam dametva arahattam ganhantiyevati anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "udakam hi nayanti nettika, usukara namayanti tejanam, darum namayanti tacchaka, attanam damayanti panditati. Tattha "udakanti pathaviya thalatthanam khanitva avatatthanam puretva matikam va katva rukkhadonim va thapetva attana icchiticchitatthanam udakam nentiti nettika. Tejananti: kandam. Idam vuttam hoti "nettika attano ruciya udakam nayanti, usukarapi tapetva tejanam namayanti ujum karonti, tacchakapi nemiadinam atthaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page39.

Tacchanta daruni namayanti attano ruciya ujum va vankam va karonti; evam ettakam arammanam katva pandita sotapattimaggadini uppadenta attanam damenti, arahatte pana patte ekantadanta nama hontiti. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Panditasamaneravatthu. ------------ 6. Lakuntakabhaddiyattheravatthu. (65) "selo yathati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto lakuntakabhaddiyattheram arabbha kathesi. Puthujjana kira samaneradayo theram disva sisepi kannesupi nasayapi gahetva "kim culapita sasanasmim na ukkanthasi abhiramasiti vadanti. Thero tesu neva kujjhati na dussati. Dhammasabhayam katham samutthapesum "passathavuso lakuntakabhaddiyattheram disva samaneradayo evancevanca vihethenti, so tesu neva kuppati na dussatiti. Sattha agantva "kim kathetha bhikkhaveti pucchitva, "idannama bhanteti vutte, "ama bhikkhave khinasava nama neva kuppanti na dussanti, ghanaselasadisa hete acala akampiyati vatva anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page40.

"selo yatha ekaghano vatena na samirati, evam nindapasamsasu na saminjanti panditati. Tattha "nindapasamsasuti: kincapi idha dve lokadhamma vutta, attho pana atthannampi vasena veditabbo. Yatha hi ekaghano asusiro selo puratthimadibhedena vatena na samirati na injati na calati; evam atthasupi lokadhammesu ajjhottharantesu pandita na saminjanti patighavasena va anunayavasena va na calanti na kampantiti. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Lakuntakabhaddiyattheravatthu. ----------- 7. Kanamatavatthu. (66) "yathapi rahado gambhiroti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto kanamataram arabbha kathesi. Vatthum vinaye agatameva. 1- Tada pana kanamatara atucchahattham dhitaram patikulam pesetum pakkesu puvesu catukkhattum catunnam bhikkhunam dinnakale satthara tasmim vatthusmim sikkhapade pannatte, kanaya samikena annaya pajapatiya anitaya, kana tam pavattim sutva "imehi me gharavaso nasitoti ditthaditthe @Footnote: 1. mahavibhanga. 2/322.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page41.

Bhikkhu akkosati paribhasati. Bhikkhu tam vithim patipajjitum na visahimsu. Sattha tam pavattim natva tattha agamasi. Kanamata sattharam vanditva pannattasane nisidapetva yagukhajjakam adasi. Sattha katapataraso "kaham kanati pucchi. "esa bhante tumhe disva mankubhuta rodanti thitati. "kimkaranati. "esa bhante bhikkhu akkosati paribhasati; tasma tumhe disva manku hutva rodamana thitati. Atha nam sattha pakkosapetva "kane kasma mam disva mankubhuta niliyitva rodasiti. Athassa mata taya katakiriyam arocesi. Atha nam sattha aha "kim pana kanamate mama savaka taya dinnakam ganhimsu adinnakanti. "dinnakam bhanteti. "sace mama savaka pindaya caranta tava gehadvaram patta taya dinnakam ganhimsu, ko tesam dosoti. "natthi bhante ayyanam doso, etissa eva dosoti. Sattha kanamaha "kane mayham kira savaka pindaya caramana imam gehadvaram agata, atha nesam tava matara puva dinna; ko namettha mama savakanam dosoti. "natthi bhante ayyanam doso, mayhameva dosoti. Sa sattharam vanditva khamapesi. Athassa sattha anupubbikatham kathesi. Sa sotapattiphalam papuni. Sattha utthayasana viharam gacchanto rajanganena payasi. Raja disva "sattha viya bhaneti pucchitva, "ama devati vutte, "gacchatha mama agantva vandanabhavam arocethati pesetva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page42.

Rajangane thitam sattharam upasankamitva pancapatitthitena vanditva "bhante kaham gacchathati pucchi. "kanamataya geham maharajati. "kimkarana bhanteti. "kana kira bhikkhu akkosati paribhasati, tamkarana gatomhiti. "kim pana vo bhante tassa anakkosanabhavo katoti. "ama maharaja bhikkhunanca me anakkosika kata lokuttarakutumbasamini cati. "hotu bhante tumhehi sa lokuttarakutumbasamini kata, aham pana tam lokiyakutumbasaminim karissamiti vatva sattharam vanditva patinivatto paticchannamahayoggam pahinitva kanam pakkosapetva sabbabharanehi alankaritva jetthadhitutthane thapetva "yo mama dhitaram posetum samattho; so nam ganhatuti aha atheko sabbatthakamahamatto "aham devassa dhitaram posessamiti tam attano geham netva sabbam issariyam paticchapetva "yatharucim punnani karohiti aha. Tato patthaya kana catusu dvaresu purise thapetva attana upatthatabbe bhikkhu ca bhikkhuniyo ca na labhati. Kanaya gehadvare patiyadetva thapitam khadaniyabhojaniyam mahogho viya pavattati. Dhammasabhayam katham samutthapesum "pubbe avuso cattaro mahallakatthera kanaya vippatisaram karimsu, sa evam vippatisarini hutvapi sattharam agamma saddhasampadam labhi, satthara puna tassa gehadvaram bhikkhunam upasankamanaraham katam, idani upatthatabbe bhikkhu va bhikkhuniyo va pariyesamanapi na labhati, aho buddha nama acchariyagunati. Sattha agantva "kaya nuttha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page43.

Bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "na bhikkhave idaneva tehi mahallakabhikkhuhi kanaya vippatisaro kato, pubbepi karimsuyeva; na ca idaneva maya kana mama vacanakarika kata, pubbepi katayevati vatva tamattham sotukamehi bhikkhuhi yacito "yattheko labhati babbu, dutiyo tattha jayati tatiyo ca catuttho ca, idante babbuka bilanti imam babbujatakam 1- vittharena kathetva "tada cattaro mahallakabhikkhu cattaro bilara ahesum, musika kana, manikaro ahamevati jatakam samodhanetva "evam bhikkhave atitepi kana dummana avilacitta hutva mama vacanena pasannaudakarahado viya vippasannacitta ahositi anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "yathapi rahado gambhiro vippasanno anavilo; evam dhammani sutvana vippasidanti panditati. Tattha "rahadoti: yo caturanginiyapi senaya ogahantiya na khubhati, evarupo udakannavo, sabbakarena pana caturasitiyojanasahassagambhiro nilamahasamuddo rahado nama, tassa hi hettha cattalisayojanasahassamatte thane udakam macchehi calati, upari tavattakeyeva thane udakam vatena calati, majjhe catuyojanasahassamatte thane udakam niccalam titthati; ayam gambhirarahado nama. Dhammaniti: @Footnote: 1. khu. ja. eka. 27/44. tadatthakatha. 2/364.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page44.

Desanadhammani. Idam vuttam hoti "yatha so rahado anakulataya vippasanno acalataya anavilo; evam mama desanadhammam sutva sotapattimaggadivasena nirupakkilesacittatam apajjanta vippasidanti pandita, arahattappatta pana ekantavippasannava hontiti. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Kanamatavatthu. --------- 8. Pancasatabhikkhuvatthu. (67) "sabbattha ve sappurisa vajantiti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto pancasate bhikkhu arabbha kathesi. Desana veranjayam samutthita. Pathamabodhiyam hi bhagava veranjam gantva veranjena brahmanena nimantito pancahi bhikkhusatehi saddhim vassam upagacchi. Veranjo brahmano maravattanena avatto ekadivasampi sattharam arabbha satim na uppadesi. Veranjapi dubbhikkha ahosi. Bhikkhu santarabahiram veranjam pindaya caritva pindapatam alabhanta kilamimsu. Tesam assavanijaka patthapatthapulakam bhikkham pannapesum. Te kilamante disva mahamoggallanatthero pathavojam bhojetukamo uttarakurum ca pindaya pavesetukamo ahosi. Sattha tam patikkhipi. Bhikkhunam ekadivasampi pindapatam arabbha parittaso nahosi. icchacaram vajjetvava viharimsu. Sattha tattha temasam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page45.

Vasitva veranjam brahmanam apaloketva tena katasakkarasammano tam saranesu patitthapetva tato nikkhanto anupubbena carikancaramano ekasmim samaye savatthim patva jetavane vihasi. Savatthivasino satthu agantukabhattani karimsu. Tada pana pancasatamatta vighasada bhikkhu nissaya antovihareyeva vasanti. Te bhikkhunam bhuttavasesani panitabhojanani bhunjitva niddayitva utthaya naditiram gantva nadanta vagganta mallamutthiyuddham yujjhanta kilanta antoviharepi bahiviharepi anacarameva caranti. Dhammasabhayam katham samutthapesum "passathavuso, ime vighasada dubbhikkhakale veranjayam kanci vikaram na dassesum, idani pana evarupani panitabhojanani bhunjitva anekappakaram vikaram dassenta vicaranti; bhikkhu pana veranjayampi upasantarupa viharitva idanipi upasanta va viharantiti. Sattha dhammasabham gantva "bhikkhave kim kathethati pucchitva, "idannamati vutte, "pubbepete gadrabhayoniyam nibbatta pancasata gadrabha hutva pancasatanam ajaniyasindhavanam allarasamuddikapanakapitavasesam ucchitthakasatam udakena madditva makacipilotikahi parissavitatta `valodakanti sankhyam gatam apparasam nihinam pivitva madhumatta viya nadanta vicarimsuti vatva ranna tesam saddam sutva pucchitena bodhisattena ranno kathitam tesam kiriyam dassento "valodakam apparasam nihinam pitva mado jayati gadrabhanam,

--------------------------------------------------------------------------------------------- page46.

Imanca pitvana rasam panitam mado na sanjayati sindhavanam. Appampivitvana nihinajacco so majjati tena janinda phuttho, dhorayhasilo ca kulamhi jato na majjati aggarasam pivitvati imam valodakajatakam 1- vittharena kathetva "evam bhikkhave sappurisa lobhadhammam 2- vivajjetva sukhitakalepi dukkhitakalepi nibbikarava hontiti anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "sabbattha ve sappurisa vajanti, na kamakama lapayanti santo, sukhena phuttha athava dukkhena na uccavacam pandita dassayantiti. Tattha "sabbatthati: pancakkhandhadibhedesu sabbadhammesu. Sappurisati: supurisa. Vajantiti: arahattamaggananena apakaddhanta chandaragam vijahanti. Na kamakamati: kame kamayanta, kamahetu kamakarana. Lapayanti santoti: buddhadayo santo kamahetu neva attana lapanti na param lapapenti. Ye hi bhikkhaya pavittha icchacare thita "kim upasaka sukham te puttadarassa, racoradinam vasena @Footnote: 1. khu. ja. duka. 27/65. tadatthakatha. 3/126. 2. Ma. lokadhammam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page47.

Dvipadacatuppadesu natthi koci upaddavotiadini vadanti, te lapayanti nama. Tatha pana vatva "ama bhante sabbesam no sukham, natthi koci upaddavo, idani no geham pahutannapanam, idheva vasathati attanam nimantapetva 1- lapapenti nama. Santo pana idam ubhayampi na karonti. Sukhena phuttha athava dukkhenati desanamattametam. Atthahi pana lokadhammehi phuttha tutthibhavamankubhavavasena va vannabhananaavannabhananavasena va uccavacam akaram pandita na dassayantiti. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Pancasatabhikkhuvatthu. ---------- 9. Dhammikattheravatthu. (68) "na attahetuti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto dhammikattheram arabbha kathesi. Savatthiyam kira eko upasako dhammena agaram ajjhavasati. So pabbajitukamo hutva ekadivasam bhariyaya saddhim nisiditva sukhakatham kathento aha "bhadde icchamaham pabbajitunti. "tenahi sami agamehi tava, yavaham kucchigatam darakam vijayamiti. So agametva darakassa padasa gamanakale puna tam apucchitva, "agamehi tava sami, yava ayam vayappatto hotiti vutte, "kim @Footnote: 1. nimantapenta [?]

--------------------------------------------------------------------------------------------- page48.

Mama imaya apalokitaya va anapalokitaya va, attano dukkhanissaranam karissamiti nikkhamitva pabbaji. So kammatthanam gahetva ghatento vayamanto attano pabbajitakiccam nitthapetva tesam dassanatthaya puna savatthim gantva puttassa dhammakatham kathesi. Sopi nikkhamitva pabbaji. Pabbajitva ca pana nacirasseva arahattam papuni. Puranadutiyikapissa "yesam atthaya aham gharavasam vaseyyam, te ubhopi pabbajita; idani me kim gharavasena, pabbajissamiti nikkhamitva bhikkhuninam santike pabbaji, pabbajitva ca pana nacirasseva arahattam papuni. Athekadivasam dhammasabhayam katham samutthapesum "avuso dhammikaupasako attano dhamme patitthitatta nikkhamitva pabbajitva arahattam patto puttadarassapi patittha jatoti. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "bhikkhave panditena nama neva attahetu na parassa hetu samiddhi icchitabba, dhammikeneva pana dhammappatisaranena bhavitabbanti anusandhim ghatetva dhammam desento imam gathamaha "na attahetu, na parassa hetu, na puttamicche, na dhanam na rattham, na iccheyya adhammena samiddhimattano, sa silava pannava dhammiko siyati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page49.

Tattha "na attahetuti: pandito nama attahetu va parassa hetu va papam na karoti. Na puttamiccheti: puttam va dhanam va rattham va papakammena na iccheyya, etanipi icchanto papakammam na karotievati attho. Samiddhimattanoti: ya attano samiddhi, tampi adhammena na iccheyya. samiddhikaranapi papam na karotiti attho. Sa silavati: yo evarupo puggalo, so eva silava ca pannava ca dhammiko ca siya. Na annoti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Dhammikattheravatthu. ---------- 10. Dhammassavanavatthu. (69) "appaka te manussesuti imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto dhammassavanam. Arabbha kathesi. Savatthiyam kira ekavithivasino manussa samagga hutva ganabandhena danam datva sabbarattim dhammassavanam karesum, sabbarattim pana dhammam sotum nasakkhimsu; ekacce kamaratinissita hutva puna gehameva gata, ekacce dosanissita hutva gata, ekacce pana thinamiddhasamangino hutva tattheva nisiditva capalayanta sotum nasakkhimsu. Punadivase bhikkhu tam pavattim uddissa 1- dhammasabhayam katham samutthapesum. Sattha agantva "kaya nuttha bhikkhave @Footnote: 1. Ma. natva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page50.

Etarahi kathaya sannisinnati pucchitva, "imaya namati vutte, "bhikkhave ime satta nama yebhuyyena bhavanissita bhavesuyeva lagga viharanti, paragamino nama appakati anusandhim ghatetva dhammam desento ima gatha abhasi "appaka te manussesu, ye jana paragamino; athayam itara paja tiramevanudhavati. Ye ca kho sammadakkhate dhamme dhammanuvattino, te jana paramessanti maccudheyyam suduttaranti. Tattha "appakati thoka na bahu. Paragaminoti: nibbanagamino. Athayam itara pajati: ya panayam avasesa paja sakkayaditthitiramevanudhavati, ayameva bahutarati attho. Sammadakkhateti: samma akkhate sukathite. Dhammeti: desanadhamme. Dhammanuvattinoti: tam dhammam sutva tadanucchavikam patipadam puretva maggaphalasacchikaranavasena dhammanuvattino. Paramessantiti: te evarupa jana nibbanaparam gamissanti. Maccudheyyanti: kilesamarasankhatassa maccussa nivasanatthanabhutam tebhumikavattam. Suduttaranti; ye jana dhammanuvattino, te etam suduttaram duratikkamam maradheyyam taritva atikkamitva nibbanaparam gamissantiti attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Dhammassavanavatthu. ---------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page51.

11. Agantukabhikkhuvatthu. (70) "kanham dhammam vippahayati imam dhammadesanam sattha jetavane viharanto agantukabhikkhu arabbha kathesi. Kosalaratthe kira pancasata bhikkhu vassam vasitva vutthavassa "sattharam passissamati jetavanam gantva sattharam vanditva ekamantam nisidimsu. Sattha tesam cariyapatipakkham nisametva dhammam desento ima gatha abhasi "kanham dhammam vippahaya sukkam bhavetha pandito oka anokamagamma, viveke yattha duramam, tatrabhiratimiccheyya hitva kame akincano, pariyodapeyya attanam cittaklesehi pandito. Yesam sambodhiyangesu samma cittam subhavitam, adanapatinissagge anupadaya ye rata, khinasava jutimanto te loke parinibbutati. Tattha "kanham dhammanti: kayaduccaritadibhedam akusaladhammam vippahaya jahitva. Sukkam bhavethati: pandito bhikkhu abhinikkhamanato patthaya yava arahattamagga kayasucaritadibhedam sukkam dhammam bhaveyya. Katham? oka anokamagammati okam vuccati alayo, anokam vuccati Analayo, alayato nikkhamitva analayasankhatam nibbanam paticca arabbha tam patthayamano bhaveyyati attho. Tatrabhiratimiccheyyati:

--------------------------------------------------------------------------------------------- page52.

Yasmim analayasankhate viveke nibbane imehi sattehi durabhiramam, tatra abhiratimiccheyya. Hitva kameti: vatthukamakkilesakame hitva akincano hutva viveke abhiratimiccheyyati attho. Cittaklesehiti: pancanivaranehi attanam vodapeyya parisodheyyati attho. Sambodhiyangesuti: bojjhangesu. Samma cittam subhavitanti: hetuna nayena cittam sutthu bhavitam vaddhitam. Adanapatinissaggeti: adanam vuccati gahanam, tassa patinissaggasankhate aggahane catuhi upadanehi kinci anupadayitva ye ratati attho. Jutimantoti: anubhavavanto arahattamaggananajutiya khandhadibhede dhamme jotetva thitati attho. Te loketi: te imasmim khandhadiloke parinibbuta nama "arahattappattito patthaya kilesavattassa khepitatta saupadisesena carimacittanirodhena khandhavattassa khepitatta anupadisesena cati dvihi parinibbanehi parinibbuta anupadano viya padipo apannattikabhavam gatati attho. Desanavasane bahu sotapattiphaladini papunimsuti. Agantukabhikkhuvatthu. Panditavaggavannana nitthita. Chattho vaggo. ---------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 21 page 1-52. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=21&A=1&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=21&A=1&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=16              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=479              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=463              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=463              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

previous bookno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]