ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 2 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.2)

     {582} Tena samayenati rupiyasikkhapadam. Tattha pativimsoti
kotthaso. {583-584} Jataruparajatanti ettha jatarupanti suvannassa namam.
Tam pana yasma tathagatassa vannasadisam hoti tasma satthuvanno
vuccatiti padabhajane vuttam. Tassattho yo satthu vanno
lohaviseso idam jatarupam namati. Rajatam pana sankho sila
pavalam rajatam jatarupanti adisu rupiyam vuttam. Idha pana yankinci
voharagamaniyam kahapanadi adhippetam. Tenevassa padabhajane kahapano
lohamasakoti adi vuttam. Tattha kahapanoti sovannamayo va
rupiyamayo va pakatiko va. Lohamasakoti tambalohadihi
katamasako. Darumasakoti saradaruna va velupesikaya va
antamaso talapannenapi rupam chinditva katamasako. Jatumasakoti
lakhaya va niyasena va rupam samutthapetva katamasako. Ye
voharam gacchantiti imina pana padena yo yo yattha yattha janapade
Yada yada voharam gacchati antamaso atthimayopi cammamayopi
rukkhaphalabijamayopi samutthapitarupopi asamutthapitarupopi sabbo sangahito.
Iccetam sabbampi rajatam jatarupam jatarupamasako vuttappabhedo sabbopi
rajatamasakoti catubbidham nissaggiyavatthu hoti. Mutta mani veluriyo
sankho sila pavalam lohitako masaragallam sattadhannani dasi dasa
khettavatthupuppharamaphalaramadayoti idam dukkatavatthu. Suttam phalo
patako kappaso anekappakaram aparannam sappinavanitatelamadhuphanitadibhesajjanca
idam kappiyavatthu. Tattha nissaggiyavatthum attano va
sanghaganapuggalacetiyadinam va atthaya sampaticchitum na vattati.
Attano atthaya sampaticchato nissaggiyam pacittiyam hoti. Sesanam
atthaya dukkatam. Dukkatavatthum sabbesampi atthaya sampaticchato
dukkatameva kappiyavatthumhi anapatti. Sabbampi nikkhipanatthaya
bhandagarikasisena sampaticchato upari ratanasikkhapade agatavasena
pacittiyam. Ugganheyyati ganheyya. Yasma pana
patigganhanto apattim apajjati tenassa padabhajane sayam ganhati
nissaggiyam pacittiyanti vuttam. Esa nayo sesapadesupi. Tattha
jataruparajatabhandesu kahapanamasakesu ca ekam ganhato va
ganhapayato va eka apatti. Sahassancepi ekato ganhati
ganhapeti vatthugananaya apattiyo. Mahapaccariyam pana
kurundiyanca sithilabandhaya thavikaya sithilapurite va bhajane rupagananaya
apatti. Ghanabandhe pana ghanapurite va ekava apattiti vuttam.
Upanikkhittasadiyane pana idam ayyassa hotuti vutte sacepi cittena
sadiyati ganhitukamo hoti kayena va vacaya va nayidam kappatiti
patikkhipati anapatti. Kayavacahi va apatikkhipitvapi suddhacitto
hutva nayidam amhakam kappatiti na sadiyati anapattiyeva.
Tisu dvaresu hi yenakenaci patikkhittam patikkhittameva hoti. Sace
pana kayavacahi apatikkhipitva cittena adhivaseti kayavacahi
kattabbassa patikkhepassa akaranato akiriyasamutthanam kayadvare
vacidvare ca apattim apajjati. Manodvare pana apatti nama
natthi. Eko satam va sahassam va padamule thapeti tuyhidam
hotuti. Bhikkhu nayidam kappatiti patikkhipati. Upasako pariccattam
maya tumhakanti gato. Anno tattha agantva pucchati kim
bhante idanti. Yam tena ca attana ca vuttam tam acikkhitabbam.
So ce vadati gopayissami bhante guttatthanam dassethati
sattabhumikampi pasadam abhiruhitva idam guttatthananti acikkhitabbam.
Idha nikkhipahiti na vattabbam. Ettavata kappiyanca akappiyanca
nissaya thitam hoti. Dvaram pidahitva rakkhantena vasitabbam.
Sace kinci vikkayikabhandam pattam va civaram va agacchati idam
ganhissatha bhanteti vutte upasaka atthi amhakam imina attho
vatthu ca evarupannama samvijjati kappiyakarako natthiti vattabbam.
Sace so vadati aham kappiyakarako bhavissami dvaram vivaritva
dethati dvaram vivaritva imasmim okase thapitanti vattabbam.
Idam ganhati ca na vattabbam. Evampi kappiyanca akappiyanca
nissaya thitameva hoti. So ce tam gahetva tassa kappiyabhandam
deti vattati. Sace adhikam ganhati na mayam tava bhandam ganhama
nikkhipahiti vattabbo.
     Sanghamajjhe nissajjitabbanti ettha yasma rupiyam nama
akappiyam tasma nissajjitabbam sanghassa va ganassa va puggalassa
vati na vuttam. Yasma pana tam patiggahitamattameva na tena
kinci kappiyabhandam cetapitam tasma upayena paribhogadassanattham
sanghamajjhe nissajjitabbanti vuttam. Kappiyam acikkhitabbam sappi vati
pabbajitanam sappi va telam va vattati upasakati evam acikkhitabbam.
Rupiyapatiggahakam thapetva sabbeheva paribhunjitabbanti
sabbehi bhajetva paribhunjitabbam. Rupiyapatiggahakena bhago na
gahetabbo. Annesam bhikkhunam va aramikanam va pattabhagampi
patilabhitva paribhunjitum na vattati. Antamaso makkatadihi tato
haritva aranne thapitam va tesam hatthato galitam va
tiracchanapariggahitampi pamsukulampi na vattatiyeva. Tato ahatena phanitena
senasanadhupanampi na vattati. Sappina va telena va padipam katva
dipalokena nipajjitum kasinaparikammampi katum potthakampi vacetum
na vattati. Tato telamadhuphanitadihi pana sarire vanam makkhetum
na vattatiyeva. Tena vatthuna mancapithadini va ganhanti uposathagaram
va bhojanasalam va karonti paribhunjitum na vattati. Chayapi
Gehaparicchedena thita na vattati. Paricchedatikkanta
agantukatta vattati. Tam vatthum vissajjetva katena maggenapi setunapi
navayapi ulumpenapi gantum na vattati. Tena vatthuna khanapitaya
pokkharaniya ubbhitodakam patum va paribhunjitum va na vattati.
Anto udake pana asati annam agantukaudakam va vassodakam va
pavittham vattati. Kitaya yena udakena saddhim kita tam agantukampi
na vattati. Tam vatthum upanikkhepam thapetva sangho paccaye
paribhunjati tepi paccaya tassa na vattanti. Aramo gahito hoti
sopi paribhunjitum na vattati. Yadi bhumipi bijampi akappiyam neva
bhumim na phalam paribhunjitum vattati. Sace bhumimyeva kinitva
annani bijani ropitani phalam paribhunjitum vattati. Atha bijani
kinitva kappiyabhumiyam ropitani phalam na vattati. Bhumiyam
nisiditum va nipajjitum va vattati. Sace so chaddetiti yattha
katthaci khipati. Athapi na chaddeti sayam va gahetva gacchati
na varetabbo. No ce chaddetiti atha neva gahetva gacchati
na chaddeti kim mayham imina byaparenati yena kamam pakkamati
tato yathavuttalakkhano rupiyachaddako sammannitabbo. Yo na
chandagatinti adisu lobhavasena tam vatthum attano va karonto
attanam va ukkamsento chandagatim nama gacchati. Dosavasena
nevayam matikam janati na vinayanti param apasadento dosagatim nama
gacchati. Mohavasena mutthappamutthassatibhavam apajjanto mohagatim
Nama gacchati. Rupiyapatiggahakassa bhayena chaddetum avisahanto
bhayagatim nama gacchati. Evam akaronto na chandagatim gacchati
.pe. Na bhayagatim gacchatiti veditabbo. {585} Animittam katvati nimittam
akatva. Akkhini nimmiletva nadiya va papate va vanagahane
va guthakam viya anapekkhena patitokasam asamannaharantena patetabbanti
attho. Evam jigucchitabbepi rupiye bhagava pariyayena bhikkhunam
paribhogam acikkhi. Rupiyapatiggahakassa pana kenaci pariyayena tato
uppannapaccayaparibhogo na vattati. Yatha cayam etassa na
vattati evam asantasambhavanaya va kuladusakakammena va kuhanadihi
va uppannapaccaya neva tassa na annassa vattanti. Dhammena
samena uppannapi apaccavekkhitva paribhunjitum na vattanti.
     Cattaro hi paribhoga 1- theyyaparibhogo inaparibhogo
dayajjaparibhogo samiparibhogoti. Tattha sanghamajjhepi nisiditva
paribhunjantassa dussilassa paribhogo theyyaparibhogo nama. Silavato
apaccavekkhitaparibhogo inaparibhogo nama. Tasma civaram paribhoge
paribhoge paccavekkhitabbam pindapato alope alope. Tatha
asakkontena purebhattapacchabhattapurimayamamajjhimayamapacchimayamesu.
Sacassa apaccavekkhatova aruno uggacchati inaparibhogatthane
titthati. Senasanampi paribhoge paribhoge paccavekkhitabbam. Bhesajjassa
patiggahanepi paribhogepi satipaccayata vattati. Evam santepi
patiggahane satim katva paribhoge akarontasseva apatti.
@Footnote: 1. cattaro hi paribhogati adini padani visuddhimaggassa silaniddese pannayanti.
Patiggahane pana satim akatva paribhoge karontassa anapatti.
Catubbidha hi suddhi desanasuddhi samvarasuddhi pariyitthisuddhi
paccavekkhanasuddhiti. Tattha desanasuddhi nama patimokkhasamvarasilam. Tam
hi desanaya sujjhanato desanasuddhiti vuccati. Samvarasuddhi nama
indriyasamvarasilam. Tam hi na puna evam karissamiti cittadhitthanasamvareneva
sujjhanato samvarasuddhiti vuccati. Pariyitthisuddhi nama ajivaparisuddhasilam.
Tam hi anesanam pahaya dhammena samena paccaye uppadentassa
pariyesanayayeva suddhatta pariyitthisuddhiti vuccati. Paccavekkhanasuddhi
nama paccayaparibhogasannissitasilam. Tam hi patisankha yoniso civaram
patisevatiti adina nayena vuttena paccavekkhanena sujjhanato
paccavekkhanasuddhiti vuccati. Tena vuttam patiggahane pana satim akatva
paribhoge karontassa anapattiti. Sattannam sekkhanam paccayaparibhogo
dayajjaparibhogo nama. Te hi bhagavato putta tasma pitu
santakanam paccayanam dayada hutva te paccaye paribhunjanti.
Kim pana te bhagavato paccaye paribhunjanti gihinam paccaye
paribhunjantiti. Gihihi dinnapi bhagavata anunnatatta bhagavato santaka
honti tasma te bhagavato paccaye paribhunjantiti veditabbam.
Dhammadayadasuttancettha 1- sadhakam. Khinasavanam paribhogo
samiparibhogo nama. Te hi tanhadasabyam atitatta samino hutva
paribhunjanti. Imesu paribhogesu samiparibhogo ca dayajjaparibhogo
ca sabbesampi vattati. Inaparibhogo na vattati. Theyyaparibhoge
@Footnote: 1. Ma. mu. 12/21.
Kathayeva natthi.
     Aparepi cattaro paribhoga lajjiparibhogo alajjiparibhogo
dhammiyaparibhogo adhammiyaparibhogoti. Tattha alajjino lajjina saddhim
paribhogo vattati. Apattiya na karetabbo. Lajjino
alajjina saddhim yava na janati tava vattati. Adito
patthaya hi alajji nama natthi. Tasma yadassa alajjibhavam
janati tada vattabbo tumhe kayadvare ca vacidvare ca
vitikkamam karotha tam apatirupam ma evam akaritthati. Sace
anadayitva karotiyeva yadi tena saddhim paribhogam karoti sopi
alajjiyeva hoti. Yopi attano bharabhutena alajjina saddhim
paribhogam karoti sopi nivaretabbo. Sace na oramati ayampi
alajjiyeva hoti. Evam ekopi alajji alajjisatampi karoti. Alajjino
pana alajjinava saddhim paribhoge apatti nama natthi. Lajjino
lajjina saddhim paribhogo dvinnam khattiyakumaranam suvannapatiyam
bhojanasadiso. Dhammiyadhammiyaparibhogo paccayavaseneva veditabbo.
Tattha sace puggalopi alajji pindapatopi adhammiyo ubho
jeguccha. Puggalo alajji pindapato dhammiyo puggalam
jigucchitva pindapato na gahetabbo. Mahapaccariyam pana dussilo
sanghato uddesabhattadini labhitva sanghasseva deti etani
yathadanameva gatatta vattantiti vuttam. Puggalo lajji pindapato
adhammiyo pindapato jiguccho na gahetabbo. Puggalo lajji
Pindapatopi dhammiyo vattati.
     Apare dve paggaha dve ca paribhoga lajjipaggaho
alajjipaggaho dhammaparibhogo amisaparibhogoti. Tattha alajjino lajjim
paggahetum vattati. Na so apattiya karetabbo. Sace pana
lajji alajjim pagganhati anumodanaya ajjhesati dhammakathaya
ajjhesati kulesu upatthambheti itaropi amhakam acariyo
idiso ca idiso cati tassa parisati vannam bhasati ayam sasanam
osakkapeti antaradhapetiti veditabbo. Dhammaparibhogaamisaparibhogesu
pana yattha amisaparibhogo vattati tattha dhammaparibhogopi
vattati. Yo pana kotiyam thito gantho tassa puggalassa
accayena nassissati tam dhammanuggahena ugganhitum vattatiti vuttam.
Tatridam vatthu mahabhaye kira ekasseva bhikkhuno mahaniddeso
paguno ahosi. Atha catunnikayikatissattherassa upajjhayo
mahatipitakatthero nama maharakkhitattheram aha avuso maharakkhita
etassa santike mahaniddesam ganhahiti. Papo kirayam bhante
na ganhamiti. Ganhavuso ahante santike nisidissamiti.
Sadhu bhante tumhesu nisinnesu ugganhissamiti patthapetva
rattindivam nirantaram pariyapunanto osanadivase hetthamance itthim
disva bhante sutamyeva me pubbe sacaham evam janeyyam na
idisassa santike dhammam pariyapuneyyanti aha. Tassa pana
santike bahu mahathera ugganhitva mahaniddesam patitthapesum.
     {586} Rupiye rupiyasanniti ettha sabbampi jataruparajatanca
rupiyasangahameva gatanti veditabbam. Rupiye vematikoti suvannam nukho
kharapattam nukhoti adina nayena samsayajato. Rupiye arupiyasanniti
suvannadisu kharapattadisanni. Apica punnakama rajorodhadayo
bhattakhajjakagandhapindadisu pakkhipitva hirannasuvannam denti
colabhikkhaya carantanam dussante baddhakahapanadihiyeva saddhim colakani
denti  bhikkhu bhattadisannaya va colakasannaya va patigganhanti
evam rupiye arupiyasanni rupiyam patigganhatiti veditabbo.
Patigganhantena pana imasmim gehe idam laddhanti sallakkhetabbam.
Yena hi asatiya dinnam hoti so satim patilabhitva puna agacchati.
Athassa vattabbam tava colakam passahiti. Sesamettha
uttanatthameva.
     Samutthanadisu chassamutthanam siya kiriya gahanena apajjanato
siya akiriya patikkhepassa akaranato rupiyaannavadakaupassutisikkhapadani
hi tini ekaparicchedani nosannavimokkham acittakam
pannattivajjam kayakammam vacikammam ticittam tivedananti.
                   Rupiyasikkhapadam nitthitam.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 2 page 224-233. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=4709&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=4709&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=121              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=6582              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=1910              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=1910              Contents of The Tipitaka Volume 1 http://84000.org/tipitaka/read/?index_1

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]