ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 15 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.2)

                         2. Tithanasuttavannana
     [42] Dutiye vigatamalamaccherenati vigatamacchariyamalena. Muttacagoti visatthacago.
Payatapaniti dhotahattho. Assaddho hi sattakkhattum hatthe 4- dhovitvapi malinahatthova
hoti, saddho pana danabhiratatta malinahatthopi dhotahatthova. Vossaggaratoti
vossaggasankhate dane rato. Yacayogoti yacitum yutto, yacakehi va yogo
assatipi yacayogo. Danasamvibhagaratoti danam dadanto samvibhaganca karonto
danasamvibhagarato nama hoti.
     Dassanakamo silavatanti dasapi yojanani visampi timsampi yojanasatampi gantva
silasampanne datthukamo hoti pataliputtakabrahmana 5- viya saddhatissamaharaja
viya ca. Pataliputtassa kira nagaradvare salaya nisinna dve brahmana
kalavallimandapavasimahanagattherassa gunakatham sutva "amhehi tam bhikkhum datthum
vattati"ti
@Footnote: 1 Si.,i. padavare, cha.Ma. padavarena  2 cha.Ma. teneva
@3 khu.u. 25/18/115 suppavasasutta   4 ka. sattakkhattum hattham
@5 cha.Ma. pataliputtakabrahmano
Dvepi jana nikkhamimsu. Eko antaramagge kalamakasi. Eko samuddatiram patva
navaya mahatitthapattane oruyha anuradhapuram agantva "kalavallimandapo kuhin"ti
patipucchi. 1- Rohanajanapadeti. So anupubbena therassa vasanatthanam patva culanagaragame
duraghare nivasam gahetva therassa aharam sampadetva patova dassanatthaya 2-
therassa vasanatthanam pucchitva gantva janapariyante 3- thito theram duratova agacchantam
disva sakim tattheva thito 4- vanditva puna upasankamitva gopphakesu dalham gahetva
"ucca bhante tumhe"ti aha. Thero ca natiucco natirasso pamanayuttova,
tena nam puna aha "na atiucca tumhe, tumhakam pana guna meghavannasamuddassa 5-
matthakena gantva sakalajambudipatalam ajjhottharitva gata, ahampi pataliputta-
nagaradvare nisinno tumhakam 6- gunakatham assosin"ti. So therassa bhikkhaharam datva
attano ticivaram patiyadetva therassa santike pabbajitva tassovade patitthaya
katipaheneva arahattam papuni.
     Saddhatissamaharajapi "bhante mayham vanditabbayuttakam ekam ayyam acikkhatha"ti
pucchi. Bhikkhu "mangalavasikujjatissatthero"ti 7- ahamsu. Raja mahaparivarena panca-
yojanamaggam agamasi. Thero "kim saddo eso avuso"ti bhikkhusamgham pucchi. "raja
bhante tumhakam dassanatthaya agato"ti. Thero cintesi "kim mayham mahallakakale
rajagehe kamman"ti divatthane mance nipajjitva bhumiyam lejam likhanto acchi.
Raja "kaham thero"ti bhikkhusamgham 8- pucchitva "divatthane"ti sutva tattha gacchanto
theram bhumiyam lekham likhantam disva "khinasavassa 9- nama hatthakukkuccam natthi, nayam
khinasavo"ti avanditvava nivatti. Bhikkhusamgho theram aha "bhante evamvidhassa pasannassa
ranno kasma vippatisaram karittha"ti. "avuso ranno pasadarakkhanam na tumhakam
@Footnote: 1 cha. pucchi           2 cha.Ma. vutthaya        3 Si. gantva pana parisante
@4 Ma. patitthito        5 cha.Ma. mecaka...      6 Ma. nisiditva tam gunakatham
@7 Si. manganavasi kujjatissattheroti, cha.Ma. mangalavasi kuttatissattheroti.
@evamuparipi   8 cha.Ma. ayam patho na dissati     9 Si. khinasavanam
Bharo, mahallakattherassa bharo"ti vatva aparabhage anupadisesaya nibbanadhatuya
parinibbayanto bhikkhusamgham aha "mayham kutagaramhi annampi pallankam attharatha"ti.
Tasmim atthate thero "idam kutagaram antare apatitthahitva ranna ditthakaleyeva
bhumiyam patitthatu"ti adhitthahitva parinibbayi. Kutagaram pancayojanamaggam akasena
agamasi. Pancayojanamaggam 1- dhajam dharetum samattharukkha dhajapaggahitava ahesum. Gacchapi
gumbapi sabbe kutagarabhimukha hutva atthamsu.
     Rannopi pannam pahinimsu "thero parinibbuto, kutagaram akasena agacchati"ti.
Raja na saddahi. Kutagaram akasena gantva thuparamam padakkhinam katva
silacetiyatthanam agamasi. Cetiyam saha vatthuna uppatitva kutagaramatthake atthasi,
sadhukarasahassani pavattimsu. Tasmim khane mahabyagghatthero nama lohapasade
sattamakutagare nisinno bhikkhunam vinayakammam karonto tam saddam katva "kim saddo
eso"ti patipucchi. Bhante mangalavasikujjatissatthero parinibbuto, kutagaram panca-
yojanamaggam akasena agatam, tattha so sadhukarasaddoti. Avuso punnavante
nissaya sakkaram labhissamati antevasike khamapetva akaseneva agantva
tam kutagaram pavisitva dutiyamance nisiditva anupadisesaya nibbanadhatuya
parinibbayi. Raja gandhapupphacunnani adaya gantva akase thitam kutagaram 2-
pujesi. Tasmim khane kutagaram otaritva pathaviyam patitthitam. Raja mahasakkarena
sarirakiccam karetva dhatuyo gahetva cetiyam akasi. Evarupanam 3- silavantanam
dassanakama nama honti 4-. Saddhatissamaharaja dutiyo aggasavako metteyyassa
bhavissati 4-.
    Saddhammam sotumicchatiti tathagatappaveditam saddhammam sotukamo hoti pindapatikat-
theradayo  viya. Gavaravalaanganamhi 5- kira timsabhikkhu vassam upagata addhamasam 6-
uposathadivase catupaccayasantosabhavanaramamahaariyavamse 7- kathenti. Eko
pindapatikatthero
@Footnote: 1 cha.Ma. pancayojanamagge  2 cha.Ma. kutagaram disva  3 cha.Ma. evarupa
@4-4 cha.Ma. ime patha na dissanti    5 cha.Ma. gangavanavalianganamhi
@6 cha.Ma. anvaddhamasam  7 an.catukka. 21/28/32 ariyavamsasutta
Pacchabhagena agantva paticchannatthane nisidi. Atha nam eko gonaso
janghapindamamsam sandasena ganhanto viya damsi. Thero olokento gonasam disva
"ajja dhammassavanantarayam na karissami"ti gonasam gahetva thavikaya pakkhipitva
thavikaya mukham bandhitva aviduratthane thapetva dhammam sunanto nisidi. Arunuggamananca
visam vikkhambhetva therassa tinnam phalanam papunananca visassa datthatthaneneva
otaritva pathavipavisananca dhammam kathentassa 1- dhammakathanitthapananca ekakkhaneyeva
ahosi. Tato thero aha "avuso eko me coro gahito"ti thavikam muncitva
gonasam vissajjesi. Bhikkhu disva "kaya velaya datthattha bhante"ti pucchimsu. Hiyyo
sayanhasamaye avusoti. Kasma bhante evam bhariyam kammam karitthati. Avuso
sacaham dighajatikena datthoti vadeyyam, nayimam ettakam anisamsam labheyyanti. Idam
tava pindapatikattherassa vatthu.
     Dighavapiyampi "mahajatakabhanakatthero 2- gathasahassam mahavessantaram 3-
kathessati"ti mahagame tissamahaviharavasi eko daharo sutva tato nikkhamitva
ekaheneva 4- yojanamaggam agato. Tasmimyeva khane thero dhammakatham arabhi. Daharo
duramaggagamanena sanjatakayadarathatta patthanagathaya saddhim avasanagathamyeva
vavatthapesi. Tato therassa "idamavoca"ti vatva utthaya gamanakale "mayham agamanakammam
mogham jatan"ti rodamano atthasi. Eko manusso tam katham sutva gantva therassa
arocesi "bhante `tumhakam dhammakatham sossami'ti eko daharabhikkhu tissamahavihara
agato, so `kayadarathabhavena me agamanam mogham jatan'ti rodamano thito"ti. Gacchatha
sannapetha tam "puna sve kathessama"ti. So  punadivase therassa dhammakatham sutva
sotapattiphalam papuni.
@Footnote: 1 cha. dhammakathikattherassa                    2 Ma. mahakhuddakabhanakatthero
@3 khu.ja. 28/1045/365 vessantarajataka (sya)  4 Si.,i. ekadivaseneva
     Aparapi ullangakolikannivasika 1- eka itthi puttakam payamana
"dighabhanakamahaabhayatthero nama ariyavamsapatipadam katheti"ti sutva pancayojanamaggam
gantva divakathikattherassa nisinnakaleyeva viharam pavisitva bhumiyam puttam
nipajjapetva divakathikattherassa thitakava dhammam assosi. Padabhanakampi
thitakava assosi, padabhanakatthere 2- utthite dighabhanakamahathero 3-
catupaccayasantosabhavanaramamahaariyavamsam arabhi. Sa thitakava pagganhati. Thero
tayo paccaye kathetva utthanakaram akasi. Sa upasika aha "ayya
`ariyavamsam kathessama"ti 4- siniddhabhojanam bhunjitva madhurapanakam pivitva
yatthimadhukateladibhesajjam katva kathetum yuttatthaneyeva utthahanti"ti. Thero "sadhu
bhagini"ti vatva upari bhavanaramam patthapesi. Arunuggamananca therassa "idamavoca"ti
vacananca upasikaya sotapattiphaluppatti ca ekakkhaneyeva ahosi.
     Aparapi kalumbaravasika 5- itthi ankena puttam adaya "dhammam sossami"ti
cittalapabbatam gantva ekam rukkham nissaya darakam nipajjapetva sayam thitakava
dhammam sunati. Rattibhagasamanantare eko dighajatiko tassa passantiyayeva samipe
nipannam darakam catuhi dathahi damsitva agamasi. Sa cintesi "sacaham `putto
me sappena dattho'ti vakkhami, dhammassa antarayo bhavissati. Anekakkhattum
kho pana me ayam vatte 6- vattantiya putto ahosi, dhammameva carissami"ti
tiyamarattim thitakava dhammam pagganhitva sotapattiphale patitthaya arune uggate
saccakiriyaya puttassa visam nimmathetva puttam gahetva gata. Evarupa puggala
dhammam sotukama nama honti.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 15 page 148-152. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=3376&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=3376&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=481              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=3906              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=3963              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=3963              Contents of The Tipitaka Volume 20 http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]