ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 15 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.2)

                        4. Cakkavattisuttavannana
      [14] Catutthe catuhi sangahavatthuhi janam ranjetiti raja. Cakkam vattetiti
cakkavatti. Dhammo assa atthiti dhammiko. Dhammeneva dasavidhena cakkavattivattena
raja jatoti dhammaraja. Sopi na arajakanti sopi annam nissayarajanam
labhitva cakkam vattetum na sakkotiti attho. Iti sattha desanam patthapetva
yathanusandhim apapetvava tunhi ahosi. Kasma? anusandhikusala utthahitva anusandhim
pucchissanti, bahu hi imasmim thane tatharupa bhikkhu, athaham tehi puttho desanam
vaddhessamiti. Atheko anusandhikusalo bhikkhu bhagavantam pucchanto ko pana
bhantetiadimaha. Bhagavapissa byakaronto dhammo bhikkhutiadimaha.
      Tattha dhammoti dasakusalakammapathadhammo. Dhammanti tameva vuttappakaram dhammam.
Nissayati tadadhitthanena cetasa tameva nissayam katva. Dhammam sakkarontoti yatha
sakkatoyeva dhammo 1- sutthu kato hoti, evameva 2- karonto. Dhammam garukarontoti
tasmim garavuppattiya tam garukaronto. Dhammam apacayamanoti tasseva dhammassa
anjalikaranadihi nicavuttitam karonto. Dhammaddhajo dhammaketuti tam dhammam dhajamiva
purakkhatva ketumiva ukkhipitva pavattiya dhammaddhajo dhammaketu ca hutvati attho.
Dhammadhipateyyoti dhammadhipatibhutagatabhavena dhammavaseneva ca sabbakiriyanam karanena
dhammadhipateyyo hutva. Dhammikam rakkhavaranaguttim samvidahatiti dhammo assa atthiti
dhammika, rakkha ca avaranam ca gutti ca rakkhavaranagutti. Tattha "param rakkhanto
attanam rakkhati"ti 3- vacanato khantiadayo rakkha. Vuttanhetam "kathanca bhikkhave
param rakkhanto attanam rakkhati, khantiya avihimsaya mettacittataya anudayaya"ti.
Nivasanaparupanagehadini avaranam. Coradiupaddavanivaranattham gopayana gutti.
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. yatha kato so dhammo  2 cha.Ma.,i. evametam
@3 sam.Ma. 19/385/147 sedakasutta
Tam sabbampi sutthu vidahati pavatteti thapetiti attho.
      Idani yattha sa samvidahitabba, tam dassento antojanasmintiadimaha.
Tatrayam sankhepattho:- antojanasankhatam puttadaram silasamvare patitthapento
vatthagandhamaladini cassa dadamano sabbopaddave cassa nivarayamano dhammikam
rakkhavaranaguttim samvidahati nama. Khattiyadisupi eseva nayo. Ayam pana viseso:-
abhisittakhattiya bhadraassajaniyadiratanasampadanenapi upaganhitabba, 1- anuyanta
khattiya 2- tesam anurupayanavahanasampadanenapi paritosetabba, balakayo kalam
anatikkametva bhattavetanasampadanenapi anuggahetabbo, brahmana annapana-
vatthadina deyyadhammena, gahapatika bhattabijanangalabalibaddadisampadanena, tatha
nigamavasino negama janapadavasino ca janapada. 3- Samitapapabahitapapa pana
samanabrahmana samanaparikkharasampadanena sakkatabba, migapakkhino abhayadanena
samassasetabba.
      Dhammeneva cakkam vattetiti dasakusalakammapathadhammeneva cakkam vatteti. 4- Tam hoti
cakkam appativattiyanti tam tena evam pavattitam anacakkam appativattiyam hoti.
Kenaci manussabhutenati devata nama attana icchiticchitameva karonti, tasma ta
aganhitva "manussabhutena"ti vuttam. Paccatthikenati patiatthikena, patisattunati
attho. Dhammikoti cakkavatti dasakusalakammapathavasena dhammiko, tathagato pana navalokuttara-
dhammavasena. Dhammarajati navahi lokuttaradhammehi mahajanam ranjetiti dhammaraja.
Dhammamyevati navalokuttaradhammameva nissaya tameva sakkaronto tam garukaronto
tam apacayamano. Sovassa dhammo abbhuggatatthena dhajoti dhammaddhajo. Sovassa
ketuti dhammaketu. Dhammam 5- adhipatim jetthakam katva viharatiti dhammadhipateyyo.
@Footnote: 1 ka. ugganhitabba  2 Si.,i. anuyuttakhattiya  3 ka. nigamanavasino janapadavasino
@4 cha.Ma.,i. pavatteti  5 cha.Ma.,i. temeva
Dhammikam rakkhavaranaguttinti lokiyalokuttaradhammadayikarakkhanca avarananca guttinca.
Samvidahatiti thapeti pannapetiti. Evarupanti tividham kayaduccaritam na sevitabbam,
sucaritam sevitabbanti evam sabbattha attho veditabbo. Samvidahitvati thapetva
kathetva. Dhammeneva anuttaram dhammacakkam pavattetiti nava lokuttaradhammeneva asadisam
dhammacakkam pavatteti. Tam hoti cakkam appativattiyanti tam evam pavattitam dhammacakkam
etesu samanadisu ekenapi pativattetum patibahitum na sakka. Sesam sabbattha
uttanamevati.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 15 page 87-89. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=1926&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=1926&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=453              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=2876              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=2815              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=2815              Contents of The Tipitaka Volume 20 http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]