บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
4. Cakkavattisuttavannana [14] Catutthe catuhi sangahavatthuhi janam ranjetiti raja. Cakkam vattetiti cakkavatti. Dhammo assa atthiti dhammiko. Dhammeneva dasavidhena cakkavattivattena raja jatoti dhammaraja. Sopi na arajakanti sopi annam nissayarajanam labhitva cakkam vattetum na sakkotiti attho. Iti sattha desanam patthapetva yathanusandhim apapetvava tunhi ahosi. Kasma? anusandhikusala utthahitva anusandhim pucchissanti, bahu hi imasmim thane tatharupa bhikkhu, athaham tehi puttho desanam vaddhessamiti. Atheko anusandhikusalo bhikkhu bhagavantam pucchanto ko pana bhantetiadimaha. Bhagavapissa byakaronto dhammo bhikkhutiadimaha. Tattha dhammoti dasakusalakammapathadhammo. Dhammanti tameva vuttappakaram dhammam. Nissayati tadadhitthanena cetasa tameva nissayam katva. Dhammam sakkarontoti yatha sakkatoyeva dhammo 1- sutthu kato hoti, evameva 2- karonto. Dhammam garukarontoti tasmim garavuppattiya tam garukaronto. Dhammam apacayamanoti tasseva dhammassa anjalikaranadihi nicavuttitam karonto. Dhammaddhajo dhammaketuti tam dhammam dhajamiva purakkhatva ketumiva ukkhipitva pavattiya dhammaddhajo dhammaketu ca hutvati attho. Dhammadhipateyyoti dhammadhipatibhutagatabhavena dhammavaseneva ca sabbakiriyanam karanena dhammadhipateyyo hutva. Dhammikam rakkhavaranaguttim samvidahatiti dhammo assa atthiti dhammika, rakkha ca avaranam ca gutti ca rakkhavaranagutti. Tattha "param rakkhanto attanam rakkhati"ti 3- vacanato khantiadayo rakkha. Vuttanhetam "kathanca bhikkhave param rakkhanto attanam rakkhati, khantiya avihimsaya mettacittataya anudayaya"ti. Nivasanaparupanagehadini avaranam. Coradiupaddavanivaranattham gopayana gutti. @Footnote: 1 cha.Ma.,i. yatha kato so dhammo 2 cha.Ma.,i. evametam @3 sam.Ma. 19/385/147 sedakasutta Tam sabbampi sutthu vidahati pavatteti thapetiti attho. Idani yattha sa samvidahitabba, tam dassento antojanasmintiadimaha. Tatrayam sankhepattho:- antojanasankhatam puttadaram silasamvare patitthapento vatthagandhamaladini cassa dadamano sabbopaddave cassa nivarayamano dhammikam rakkhavaranaguttim samvidahati nama. Khattiyadisupi eseva nayo. Ayam pana viseso:- abhisittakhattiya bhadraassajaniyadiratanasampadanenapi upaganhitabba, 1- anuyanta khattiya 2- tesam anurupayanavahanasampadanenapi paritosetabba, balakayo kalam anatikkametva bhattavetanasampadanenapi anuggahetabbo, brahmana annapana- vatthadina deyyadhammena, gahapatika bhattabijanangalabalibaddadisampadanena, tatha nigamavasino negama janapadavasino ca janapada. 3- Samitapapabahitapapa pana samanabrahmana samanaparikkharasampadanena sakkatabba, migapakkhino abhayadanena samassasetabba. Dhammeneva cakkam vattetiti dasakusalakammapathadhammeneva cakkam vatteti. 4- Tam hoti cakkam appativattiyanti tam tena evam pavattitam anacakkam appativattiyam hoti. Kenaci manussabhutenati devata nama attana icchiticchitameva karonti, tasma ta aganhitva "manussabhutena"ti vuttam. Paccatthikenati patiatthikena, patisattunati attho. Dhammikoti cakkavatti dasakusalakammapathavasena dhammiko, tathagato pana navalokuttara- dhammavasena. Dhammarajati navahi lokuttaradhammehi mahajanam ranjetiti dhammaraja. Dhammamyevati navalokuttaradhammameva nissaya tameva sakkaronto tam garukaronto tam apacayamano. Sovassa dhammo abbhuggatatthena dhajoti dhammaddhajo. Sovassa ketuti dhammaketu. Dhammam 5- adhipatim jetthakam katva viharatiti dhammadhipateyyo. @Footnote: 1 ka. ugganhitabba 2 Si.,i. anuyuttakhattiya 3 ka. nigamanavasino janapadavasino @4 cha.Ma.,i. pavatteti 5 cha.Ma.,i. temeva Dhammikam rakkhavaranaguttinti lokiyalokuttaradhammadayikarakkhanca avarananca guttinca. Samvidahatiti thapeti pannapetiti. Evarupanti tividham kayaduccaritam na sevitabbam, sucaritam sevitabbanti evam sabbattha attho veditabbo. Samvidahitvati thapetva kathetva. Dhammeneva anuttaram dhammacakkam pavattetiti nava lokuttaradhammeneva asadisam dhammacakkam pavatteti. Tam hoti cakkam appativattiyanti tam evam pavattitam dhammacakkam etesu samanadisu ekenapi pativattetum patibahitum na sakka. Sesam sabbattha uttanamevati.The Pali Atthakatha in Roman Book 15 page 87-89. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=1926&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=1926&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=453 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=2876 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=2815 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=2815 Contents of The Tipitaka Volume 20 http://84000.org/tipitaka/read/?index_20
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]