ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 12 : PALI ROMAN Sam.A. (sarattha.2)

                       3. Haliddikanisuttavannana
    [3] Tatiye avantisuti avantidakkhinapathasankhate avantiratthe. Kuraraghareti
evamnamake nagare. Papateti ekato papate, tassa kira pabbatassa ekam
passam chinditva patitam viya ahosi. "pavatte"tipi patho, nanatitthiyanam
laddhipavattatthaneti attho. Iti thero tasmim ratthe tam nagaram nissaya tasmim
pabbate viharati. Haliddikaniti evamnamako. Atthakavaggiye magandiyapanheti
atthakavaggikamhi magandiyapanho nama atthi, tasmim panhe rupadhatuti rupakkhandho
adhippeto. Rupadhaturagavinibandhanti rupadhatumhi ragena vinibaddham. Vinnananti
kammavinnanam. Okasariti gehasari alayasari.
    Kasma panettha "vinnanadhatu kho gahapati"ti na vuttanti? sammohavighatattham
"oko"ti hi atthato paccayo vuccati, pure jatanca kammavinnanam pacchajatassa
kammavinnanassapi vipakavinnanassapi, vipakavinnananca vipakavinnanassapi
kammavinnanassapi paccayo hoti, tasma "kataram nu kho idha vinnanan"ti
sammoho bhaveyya, tassa vighatattham tam aggahetva asankinnavasena desana
kata. Apica arammanavasena catasso abhisankharavinnanatthitiyo vuttati ta
dassetumpi idha vinnanam gahitam.
    Upayupadanati tanhupayaditthupayavasena dve upaya, kamupadanadini
cattari upadanani ca. Cetaso adhitthanabhinivesanusayati akusalacittassa
adhitthanabhuta ceva abhinivesabhuta ca anusayabhuta ca. Tathagatassati sammasambuddhassa
sabbesampi hi khinasavanam ete pahinava, satthu pana khinasavabhavo loke
atipakatoti uparimakotiya evam vuttam. Vinnanadhatuyati idha vinnanam kasma
gahitam? kilesappahanadassanattham. Kilesa hi na kevalam catusuyeva khandhesu pahina
pahiyyanti, pancasupi pahiyyantiyevati kilesappahanadassanattham gahitam. Evam kho
gahapati anokasari hotiti evam kammavinnanena okam asarantena anokasari
nama hoti.
    Rupanimittanikesaravinibandhati rupameva kilesanam paccayatthena nimittam,
arammanakiriyasankhatena nivasanatthanatthena niketanti rupanimittaniketam. Visaro ca
vinibandho ca visaravinibandha. Ubhayenapi hi kilesanam patthatabhavo ca vinibandhanabhavo
ca vutto, rupanimittanikete visaravinibandhati rupanimittaniketavisaravinibandha,
tasma rupanimattaniketamhi uppannena kilesavisarena ceva kilesabandhanena cati attho.
Niketasariti vuccatiti arammanakaranavasena nivasanatthanam sariti vuccati. Pahinati
te rupanimittaniketasilesavisaravinibandha pahina.
    Kasma panettha pancakkhandha "oka"ti vutta. Cha arammanani "niketan"ti?
Chandaragassa balavadubbalaya. Samanepi hi etesam alayatthena visesabhavo. Okoti
niccanivasanam gehameva vuccati, niketanti "ajja asukatthane karissama"ti
katasanketanam nivasanatthanam uyyanadi. Kattha yatha puttadaradhanadhannapunnagehe
chandarago balava hoti, evam ajjhattikesu khandhesu. Yatha
Pana uyyanatthanadisu tato dubbalataro hoti, evam bahiresu chasu arammanesuti
chandaragassa balavadubbalataya evam desana katati veditabba.
    Sukhitesu sukhitoti upatthakesu dhanadhannalabhadivasena sukhitesu "idanaham
manapam bhojanam labhissami"ti gehassitasukhena sukhito hoti, tehi pattasampattim 1-
anubhavamano viya carati. Dukkhitesu dukkhitoti tesam kenacideva karanena dukkhe
uppanne sayam dvigunena dukkhena dukkhito hoti. Kiccakaraniyesuti kiccasankhatesu
karaniyesu. Tesu yogam apajjatiti upayogam sayam tesam kiccanam kattabbatam
apajjati. Kamesuti vatthukamesu. Evam kho gahapati kamehi aritto hotiti
evam kilesakamehi aritto hoti antokamanam bhavena atuccho. Sukkapackho tesam
abhavena ritto tucchoti veditabbo.
    Purakkharanoti vattam purato kurumano. Evamrupo siyantiadisu
digharassakalodatadisu rupesu "evamrupo  nama bhaveyyan"ti pattheti. Sukhadisu
vedanasu evamvedano nama, nilasannadisu sannasu evamsanno nama,
punnabhisankharadisu sankharesu evamsankhara nama, cakkhuvinnanadisu vinnanesu
"evamvinnano nama bhaveyyan"ti pattheti.
    Apurakkharanoti vattam purato akurumano. Sahitam me, asahitanteti tuyham vacanam
asahitam asilittham, mayham sahitam silittham madhuram madhurapanasadisam. Adhicinnante
viparavattanta yam tuyham dighena kalena paricitam supagunam, tam mama vadam agamma sabbam
khanena viparavattam nivattam. Aropito te vadoti tuyham doso maya aropito. Cara
vadappamokkhayati tam tam acariyam upasankamitva uttarim pariyesanto imassa
vadassa mokkhaya cara ahindahi. Nibbethehi va sace pahositi atha sayameva
pahosi, idheva nibbethehiti. Tatiyam.
@Footnote: 1 Si. laddhasampattim, ka. pattasampattim attano



             The Pali Atthakatha in Roman Book 12 page 284-286. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=6265&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=6265&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=19              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=88              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=90              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=90              Contents of The Tipitaka Volume 16 http://84000.org/tipitaka/read/?index_16

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]