ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 12 : PALI ROMAN Sam.A. (sarattha.2)

                     13. Saddhammappatirupakasuttavannana
    [156] Terasame annaya santhahimsuti arahatte patitthahimsu. Saddhammapatirupakanti dve
saddhammapatirupakani adhigamasaddhammapatirupakanca pariyattisaddhammapatirupakanca. Tattha:-
             "obhase ceva nane ca   pitiya ca vikampati
              passaddhiya sukhe ceva     yehi cittam pavedhati.
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. pabbajja ca      2 cha.Ma. pi-saddo na dissati
              Adhimokkhe ca paggahe    upatthane ca kampati
              upekkhavajjana 1- ceva  upekkhaya ca nikantiya.
              Imani dasa thanani       panna yassa pariccita 2-
              dhammuddhaccakusalo 3- hoti  na ca sammoha gacchati"ti. 4-
Idam vipassanananassa upakkilesajatam adhigamasaddhammapatirupakam nama. Tisso
pana sangitiyo anarulham dhatukatha arammanakatha asubhakatha nanavatthukatha
vijjakarandakoti imehi pancahi kathavatthuhi paribahiram gulhavinayam  gulhavessantaram
gulhamahosatham 5- vannapitakam angulimalapitakam ratthapalagajjitam alavakagajjitam
vedallapitakanti 6- abuddhavacanam pariyattasaddhammapatirupakam nama.
    Jatarupapatirupakanti suvannakarassa 7- viddham arakutamayam suvannavannam
abharanajatam. Chanakalesu hi manussa "abharanabhandakam ganhissama"ti apanam
gacchanti. Atha ne apanika evam vadanti "sace tumhe abharanatthika, imani ganhatha.
Imani hi ghanani ceva vannavantani ca appagghani ca"ti. Te tesam sutva
"karanam ime vadanti, imani pilandhitva sakka nakkhattam kilitum, sobhanti ceva
appagghani ca"ti tani gahetva gacchanti. Suvannabhandam avikkiyamanam niddahitva
thapetabbam hoti. Evam tam jatarupapatirupake uppanne antaradhayati nama.
    Atha saddhammassa antaradhanam hotiti adhigamasaddhammassa patipattisaddhammassa
pariyattisaddhammassati tividhassapi saddhammassa antaradhanam hoti. Pathamabodhiyam hi
bhikkhu patisambhidappatta ahesum. Atha kale gacchante patisambhida papunitum na
sakkhimsu, chalabhinna ahesum. Tato cha abhinna papunitum asakkonta tisso
@Footnote: 1 Si. upekkhavajjane ceva      2 cha.Ma. paricita  3 Si. sa tattha kusalo
@4 khu. pati. 31/543/448 (sya)   5 cha.Ma. gulhamahosadham
@6 Ma.,ka. vedallapitakadi  7 Si. suvannarasaviddham, cha.Ma. suvannarasavidhanam
Vijja papunimsu. Idani kale gacchante tisso vijja papunitum asakkonta
avakkhayamattam papunissanti. Tampi asakkonta anagamiphalam, tampi asakkonta
sakagadamiphalam, tampi asakkonta sotapattiphalam. Gacchante kale sotapattiphalampi
pattum na sakkhissanti. Atha nesam yada vipassana imehi upakkilesehi upakilittha
araddhamattava thassati, tada adhigamasaddhammo antarahito nama bhavissati.
    Pathamabodhiyam hi bhikkhu catunnam patisambhidanam anucchavikam patipattim purayimsu.
Gacchante kale tam asakkonta channam abhinnanam, tampi asakkonta tissannam
vijjanam, tampi asakkonta arahattaphalamattassa. Gacchante pana kale arahattassa
anucchavikam patipattim puretum asakkonta anagamiphalassa anucchavikam patipadam 1-
puressanti, tampi asakkonta sakadagamiphalassa, tampi asakkonta sotapattiphalassa
yada pana sotapattiphalassapi anucchavikam patipadam puretum asakkonta silaparisuddhimatteva
thassanti, tada patipattisaddhammo antarahito nama bhavissati.
    Yava pana tepitakam buddhavacanam pavattati, 2- na tava sasanam antarahitanti
vattum vattati. Titthantu va tini, abhidhammapitake antarahite itaresu dvisu
vattantesupi 3- antarahitanti na vattabbameva. Dvisu antarahitesu vinayapitakamatte
thitepi, tatrapi khandhakaparivaresu antarahitesu ubhatovibhangamatte. Mahavinaye
antarahite dvisu patimokkhesu vattamanesupi sasanam anantarahitameva. Yada pana
dve patimokkha antaradhayissanti, atha pariyattisaddhammassa antaradhanam bhavissati.
Tasmim antarahite sasanam antarahitam nama hoti. Pariyattiya hi antarahitaya
patipatti antaradhayati, patipattiya antarahitaya adhigamo antaradhayati. Kimkarana
ayam hi pariyatti patipattiya paccayo hoti, patipatti adhigamassa. Iti patipattitopi
pariyattiyeva pamanam.
@Footnote: 1 cha.Ma. patipattim        2 cha.Ma.,i. vattati   3 cha.Ma.,i. titthantesupi
    Nanu ca kassapasammasambuddhakale kapilo nama anacaro bhikkhu 1- "patimokkham
uddisissami"ti vijanim gahetva asane nisinno "atthi imasmim vattanta"ti
pucchi, atha tassa bhayena yenampi patimokkho vattati, tepi "mayam vattama"ti  avatva
"na vattama"ti vadimsu, so vijanim thapetva utthayasana gato, tada sammasambuddhassa
sasanam osakkitanti? kincapi osakkitam, pariyatti pana ekanteneva pamanam. Yatha
hi mahato talakassa paliya thiraya udakam na thassatiti na vattabbam, udake sati
padumadini pupphani na pupphissantiti na vattabbam, evameva madatalakassa
thirapalisadise tepitake buddhavacane sati mahatalake udakasadisa patipattapuraka
kulaputta natthiti na vattabba. Tesu sati mahatalake padumadini pupphani
viya sotapannadayo ariyapuggala natthiti na vattabbanti evam ekantato
pariyattiyeva pamanam.
    Pathavidhatuti dvesatasahassani cattari ca nahutani bahala mahapathavi.
Apodhatuti pathavito patthaya yava subhakinhabrahmaloka uggatam kappavinasakam
udakam. Tejodhatuti pathavito patthaya yava abhassarabrahmaloka uggato kappavinasako
aggi. Vayodhatuti pathavito patthaya yava vehapphalabrahmaloka uggato kappavinasako
vaYu. Etesu hi ekadhammopi satthusasanam antaradhapetum na sakkoti, tasma
evamaha. Idheva te uppajjantiti lohato lohakhadakamalam viya imasmim mayhamyeva
sasane te uppajjanti. Moghapurisati. Tucchapurisa.
    Adikeneva opilavatiti ettha adikenati adanena gahanena. Opilavatiti
nimmujjati. Idam vuttam hoti:- yatha udakagata 2- nava bhandam ganhanti nimmuj-
jati, evam pariyattiadinam puranena saddhammassa antaradhanam na hoti. Pariyattiya hi
@Footnote: 1 Si.,i. anaradhikabhikkhu, cha.Ma. anaradhakabhikkhu   2 cha.Ma.,i. udakacara
Hayamanaya patipatti hayati, patipattiya hayamanaya adhigamo hayati. Pariyattiya
purayamanaya pariyattidhara puggala patipattim purenti, patipattipuraka adhigamam
purenti. Iti navacando viya 1- pariyattiyadisu vaddhamanasu mayham sasanam
vaddhatiyevati dasseti.
    Idani yehi dhammehi saddhammassa antaradhananceva thiti ca hoti, te
dassento panca khotiadimaha. Tattha okkamaniyati avakkamaniya, hetthagamaniyati
attho. Satthari agaravatiadisu agaravati garavarahita. Appatissati appatissaya
anicavuttika. Tattha yo cetiyanganam arohanto chattam dhareti, upahanam dhareti,
annato oloketva katham kathento gacchati, ayam satthari agaravo nama.
    Yo dhammassavanakale sanghutthe daharasamanerehi parivarito nisidati, annani
va navakammadini karoti, dhammassavanagge nisinno niddayati, vikkhitto va
annam kathento nisidati, ayam dhamme agaravo nama.
    Yo therupatthanam gantva avanditva nisidati, hatthapallatthikam va
dussapallatthikam karoti, annam va pana patthapadakukkuccam karoti, vuddhanam santike
anajjhittho katheti, ayam samghe agaravo nama.
    Tisso pana sikkha apurentova sikkhaya agaravo nama hoti. Attha
samapattiyo anibbattento tasam va pana nibbattanatthaya payogam akaronto
samadhismim agaravo nama. Sukkapakkho vuttavipallaseneva veditabboti. Terasamam.
                      Kassapasamyuttavannana nitthita.
                         --------------
@Footnote: 1 Ma. addhacanando viya



             The Pali Atthakatha in Roman Book 12 page 223-227. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=4997&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=4997&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=531              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=5846              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=5317              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=5317              Contents of The Tipitaka Volume 16 http://84000.org/tipitaka/read/?index_16

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]