ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 12 : PALI ROMAN Sam.A. (sarattha.2)

                         5. Nagarasuttavannana
    [65] Pancame namarupe kho sati vinnananti ettha "sankharesu sati
vinnanan"ti ca "avijjaya sati sankhara"ti ca vattabbam bhaveyya, tadubhayampi na
vuttam. Kasma? avijjasankhara hi tatiyo bhavo, tehi saddhim ayam vipassana na
ghatiyati. Mahapuriso hi paccuppannapancavokaravasena abhinivitthoti.
    Nanu ca avijjasankharesu aditthesu na sakka buddhena bhavitunti. Saccam
na sakka, imina pana te bhavaupadanatanhavasena ditthava. Tasma yatha nama
godham anubandhanto puriso tam kupam pavittham disva otaretva 3- pavitthatthanam
khanitva godham gahetva pakkameyya, na parabhagam khaneyya, kasma? kassaci natthitaya.
Evam mahapuriso godham anubandhanto puriso viya bodhipallanke nisinno
@Footnote: 1 ka. gahetva            2 cha.Ma. kannike
@3 Si. otaritva
Jaramaranato patthaya "imassa ayam paccayo, imassa ayam paccayo"ti pariyesanto
yava namarupadhammanam paccayam disva tassapi paccayam pariyesanto vinnanameva
addasa. Tato "ettako 1- pancavokarabhavavasena sammasanacaro"ti 2- vipassanam
patinivattesi, parato tucchakupassa abhindanatthanam 3- viya avijjasankharadvayam atthi.
Tadetam hettha vipassanaya gahitatta patiyekkam sammasanupagam na hotiti na
aggahesi.
    Paccudavattatiti patinivattati. Katamam panettha vinnanam paccudavattatiti?
Patisandhivinnanampi vipassanavinnanampi. 4- Tattha patisandhivinnanam paccayato
patinivattati, vipassanavinnanam 5- arammanato. Ubhayampi namarupam natikkamati,
namarupato param na gacchati. Ettavata jayetha vatiadisu vinnane
namarupassa paccaye honte, namarupe vinnanassa paccaye honte, dvisupi
annamannapaccayesu hontesu ettakena jayetha va upapajjetha va. Ito hi param
yankinci annam jayeyya va upapajjeyya va, 6- nanu etadeva jayati ca upapajjati
cati.
    Evam saddhim aparaparacutipatisandhihi pancupadanani 7- dassetva puna
tam ettavatati vuttamattham niyyadento yadidam namarupapaccaya vinnanam,
vinnanapaccaya namarupanti vatva tato param anulomapaccayakaravasena
vinnanapaccaya namarupamulakam ayatijaramaranam 8- dassetum namarupapaccaya
salayatanantiadimaha.
@Footnote: 1 Ma. ettake            2 Ma. sammasanam karoti
@3 cha.Ma. abhinnatthanam        4 Si. vipassanananampi
@5 Si. vipassanananam         6 cha.Ma., i. kimannam jayetha va upapajjetha va
@7 cha.Ma. panca padani, i. paccudanam  8 ka. ayatimpi jatijaramaranam
    Anjasanti maggasseva vevacanam. Udapagatanti 1- apato uggatatta udapagatanti 2-
laddhavoharena pakaravatthuna samannagatam. Ramaniyanti samanta catunnam dvaranam
abbhantare ca nanabhandanam sampattiya ramaniyam. Mapehiti mahajanam pesetva
vasam karehi. Mapeyyati vasam kareyya. Karenato ca pathamam attharasa
manussakotiyo pesetva "sampunnan"ti pucchitva "na tava sampunnan"ti vutte
aparani panca kulani peseyya. Puna pucchitva "na tava sampunnan"ti vutte
aparani pancapannasa kulani peseyya. Puna pucchitva "na tava sampunnan"ti
vutte aparani timsakulani peseyya. Puna pucchitva "na tava sampunnan"ti
vutte aparam kulasahassam peseyya. Puna pucchitva "na tava sampunnan"ti vutte
aparani ekadasanahutani kulani peseyya. Puna pucchitva "na tava sampunnan"ti
vutte aparani caturasiti kulasahassani peseyya. Puna "sampunnan"ti pucchite
"maharaja kim vadesi, mahantam nagaram asambadham, imina nayena kulani pesetva
na sakka puretum, bherim carapetva 3- `amhakam nagaram imaya ca imaya ca sampattiya
sampannam, ye tattha vasitukama, yathasukham gacchantu, imancimanca pariharam
labhissanti'ti nagarassa ceva vannam lokassa ca pariharalabham ghosapetha"ti vadeyya. So evam
kareyya. Tato manussa nagaragunanceva pariharalabhanca sutva sabbadisahi
samosaritva nagaram pureyyum. Tam aparena samayena iddhanceva assa phitanca. Tam sandhaya
tadassa nagaram aparena samayena iddhanceva phitancatiadi vuttam.
    Tattha iddhanti samiddham subhikkham. Phitanti sabbasampattihi vaddhitam. 4-
Bahujannanta bahuhi natabbam, bahujananam hitam va. "bahujanan"tipi patho.
Akinnamanussanti manussehi akinnam nirantaram phuttham. Vuddhivepullappattanti
vuddhippattanceva
@Footnote: 1 cha.Ma. uddhapavantanti           2 Si., i. uddapanti
@3 cha.Ma., i. bherim pana carapetva   4 cha.Ma., i pupphitam
Vepullappattanca, setthabhavanceva vipulabhavanca pattam, dasasahassacakkavale
agganagaram jatanti attho.
    Evameva khoti ettha idam opammasamsandanam:- arannapavane caramanapuriso
viya hi dipankarapadamulato patthaya paramiyo purayamano mahapuriso dakthabbo,
tassa purisassa pubbakehi manussehi anuyatamaggadassanam viya mahasattassa
anupubbena bodhipallanke nisinnassa pubbabhage atthangikassa vipassanamaggassa
dassanam, purisassa tam ekapadikamaggam anugacchato aparabhage mahamaggadassanam viya
mahasattassa upari vipassanaya cinnante lokuttaramaggadassanam, purisassa tena 1-
maggena gacchato purato nagaradassanam viya tathagatassa nibbananagaradassanam,
bahiranagaram panettha annena dittham, annena manussavasam katam, nibbananagaram
sattha sayameva passi, sayam vasamakasi. Tassa purisassa catunnam dvaranam
ditthakalo viya tathagatassa catunnam magganam ditthakalo, tassa catuhi
dvarehi nagaram pavitthakalo viya tathagatassa catuhi maggehi nibbanam pavitthakalo,
tassa nagarabbhantare bhandavavatthanakalo viya tathagatassa paccavekkhanananena
paropannasakusaladhammavavatthanakalo. Nagarassa avasakaranattham 2- kulapariyesanakalo
viya satthu phalasamapattito vutthaya veneyyasatte volokanakalo, tena purisena
yacitassa ranno ekam mahakutumbikam ditthakalo, ranno mahakutambikam pakkosapetva
"nagaravasam karohi"ti pahitakalo viya bhagavato ekasmim pacchabhatte attharasayojanamaggam
gantva asalhapunnamidivase 4- baranasiyam isipatanam pavisitva theram
kayasakkhim katva dhammam desitakalo, mahakutumbikena attharasa purisakotiyo
@Footnote: 1 cha.Ma., i. teneva          2 cha.Ma., i. agarakaranattham
@3 cha.Ma. annasikondannattheram    4 cha.Ma. asalhipunnamadivase
Gahetva nagaram ajjhavutthakalo viya tathagatena dhammacakke pavattite therassa
attharasahi brahmakotihi saddhim sotapattiphale patitthitakalo, evam nibbananagaram
pathamam avasitam, tato sampunnam nagaranti pucchitva na tavati vutte panca
kulani adim katva yava caturasitikulasahassapesanam viya tathagatassa pancamadivasato
patthaya anattalakkhanasuttadini desetva pancavaggiye adim katva yasapamukha
pancapannasakulaputta timsabhaddavaggiya sahassapuranajatila bimbisarapamukhani
ekadasapurisanahutani tirokuddanumodane caturasitisahassaniti ettakassa
janassa ariyamaggam otaretva nibbananagaram pesitakalo, atha tena nayena
nagare apuriyamane bherim carapetva 1- nagarassa vannaghosanam kulanam pariharalabhaghosanam
viya 2- masassa attha divase tattha tattha nisiditva dhammakathikanam nibbanavannassa
ceva nibbanappattanam jatikantaradinittharanaanisamsassa ca ghosanam, tato sabbadisahi
agantva manussanam nagarasamosaranam viya tattha tattha dhammakatham sutva tato 3-
nikkhamitva pabbajjam adim katva anulomapatipadam patipannanam aparimananam
kulaputtanam nibbanasamosaranam datthabbam.
    Puranamagganti ariyam atthangikam maggam. Ayam hi ariyamaggo pavaranasutte 4-
avattamanakatthena "anuppannamaggo"ti vutto, imasmim sutte avalanjanatthena
"puranamaggo"ti. Brahmacariyanti sikkhattayasangaham sakalasasanam. Iddhanti jhanassadena
samiddham subhikkham, phitanti abhinnabharanehi pupphitam. Vittharikanti vitthinnam.
Bahujannanti bahujanavinneyyam. Yava devamanussehi supakasitanti yava
dasasahassacakkavale devamanussehi paricchedo atthi, etasmim antare supakasitam
sudesitam tathagatenati. Pancamam.
@Footnote: 1 cha.Ma., i. carapetva     2 cha.Ma., i. viya ca  3 cha.Ma., i. tato tato
@4 sam.sa. 15/215/230



             The Pali Atthakatha in Roman Book 12 page 130-134. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=2916&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=2916&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=250              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=2780              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=2546              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=2546              Contents of The Tipitaka Volume 16 http://84000.org/tipitaka/read/?index_16

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]